Vorige week bespraken we al de Nvidia Super-videokaarten, deze week is de beurt aan AMD met de RX 5700 en RX 5700 XT. Daarnaast heeft AMD de nieuwe Ryzen 3000-processors gelanceerd en hebben we een mini-review van een uitstekende Logitech-muis.

AMD lanceert RX 5700 en RX 5700 XT-videokaarten

AMD heeft afgelopen week de langverwachte videokaarten gelanceerd die eerder bekend stonden onder de codenaam Navi. Het gaat om de Radeon RX 5700 en snellere RX 5700 XT, welke ontwikkeld zijn op een 7nm-platform. Het zijn tevens de eerste AMD-videokaarten die gebruik maken van PCIe 4.0 en GDDR6.

©PXimport

De snelste van de twee kaarten, de RX 5700 XT heeft 40 compute units en heeft een boostfrequentie van 1905 MHz. De nieuw geïntroduceerde game klokfrequentie van 1755 MHz geeft aan op welke frequentie de videokaart ongeveer zal draaien tijdens het gamen. Het geheugen wordt verzorgt door 8 GB GDDR6 geheugen op 448 GBps. AMD heeft de videokaarten een TDP van 225 W gegeven, maar in de praktijk kan het verbruik sterk afwijken.

De Radeon RX 5700 is gebaseerd op dezelfde chip als de XT-variant, maar heeft vier compute units uitgeschakeld. De boostfrequentie van 1725 MHz en gamefrequentie van 1625 MHz zijn ook een stukje lager. Het geheugen is dezelfde 8 GB GDDR6, maar het verbruik is met een TDP van 180 W iets lager.

Helaas biedt geen van beide kaarten enige concurrentie voor de high-end kaarten van Nvidia zoals de RTX 2080 of RTX 2080 Ti. In plaats daarvan worden ze gepositioneerd in het (hoge) middensegment van de RTX 2060 Super en RTX 2070 Super. De Radeon RX 5700 XT moet €439 kosten en de Radeon 5700 €379. Gezien de winkelprijzen van AMD-videokaarten regelmatig ver verwijderd liggen van de adviesprijzen (zowel hoger als lager), moeten we nog even wachten tot we weten wat de echte prijzen worden.

AMD lanceert derde generatie Ryzen-processors

Naast de nieuwe RX 5700-serie, heeft AMD ook nieuwe Ryzen-processors gelanceerd. Beginnend bij een 4-core Ryzen 3 3200G voor €100 tot een 12-core Ryzen 9 3900X voor €550, lijkt AMD stevige concurrentie te bieden tegenover Intel. De chips zijn gebaseerd op het 7nm Zen 2-proces en bieden een scala aan verbeteringen ten op zichte van de tweede generatie. Zo zijn de single-threaded prestaties sterk verbeterd, waardoor de processors van AMD nu eindelijk ook sterke opties zijn voor gamers.

©PXimport

Voor de productie op 7nm is AMD overgestapt op TSMC en dat lijkt goed uitgepakt te hebben. De Ryzen 7 3800X is bijvoorbeeld gelijk geprijsd met de Intel Core i7-9700K, maar zijn de multithread-prestaties significant hoger en presteren ze in games gelijkwaardig. De Ryzen 9 3900X is qua prijs directe concurrentie met de Intel Core i9-9900K, maar zit qua prestaties in een hele andere categorie. In games is het verschil klein, maar in sommige CPU-taken is de processor meer dan twee keer zo snel!

Een antwoord van Intel zal vermoedelijk snel komen, want er is nu weinig reden meer om nog een desktop-processor van het merk te kopen.

Logitech G Pro-muis review

De nieuwe 16. 000 dpi Hero sensor van Logitech vindt langzaam maar zeker zijn weg naar steeds meer producten. Vandaag bespreken we de Logitech G Pro-muis: een lichtgewicht muis zonder veel poespas.

©PXimport

Zelfs met de lampjes aan is de muis een onopvallende krachtpatser. Er zijn geen vreemde patronen of overdaad aan knoppen te vinden, waardoor de muis gemakkelijk verward kan worden met een 5 euro kantoormuis. Niets is echter minder waar, want onder de 83 gram lichtgewicht behuizing zit een 16.000 dpi optische sensor en hoge kwaliteit schakelaars van Omron. De sensor werkt uitstekend bij zowel lage als hoge snelheden en heeft geen problemen met verschillende oppervlakken zoals glas, hout of metaal.

Hoewel de muis redelijk klein oogt, is de vorm geschikt voor een grote variatie aan handen. Links of rechts, dun of dik, het maakt allemaal niet uit. Alleen met heel erg grote handen zou ik ergens anders gaan kijken. Ondanks de symmetrie ligt de muis ook opvallend lekker in de handen en zijn alle knoppen goed bereikbaar. Alleen voor linkshandigen zijn de knoppen aan de zijkant misschien wat minder handig.

©PXimport

De Logitech G Pro kwam in eerste instantie uit met een kabel met nylon sleeve, maar na klachten van veel (pro) gamers heeft Logitech dit aangepast. Het exemplaar dat wij hebben ontvangen beschikt over een dunne lichtgewicht kabel waar je weinig last van zult hebben. Sterker nog: dit is waarschijnlijk de beste uitvoering van een muiskabel die ik tot nu toe heb gezien. Dat geldt ook voor de verf en coating op het plastic. De coating geeft veel grip, maar is niet zo plakkerig als rubber.

©PXimport

Een ander pijnpunt bij veel muizen is de software, maar na vele generaties lijkt Logitech het eindelijk te pakken te hebben. De software is snel, duidelijk en bomvol handige functies. Daarnaast blijft Logitech ook oude apparaten nog ondersteunen waardoor mijn oude G510-toetsenbord te besturen is vanuit dezelfde software.

Al met al is de Logitech G Pro een duidelijk succes: niet te veel nutteloze functies en een focus op kwaliteit. Het enige wat misschien ontbreekt is de optie voor gewichtjes, maar als je houdt van lichtgewicht muizen is dit een absolute must-have. De prijs van €80 oogt misschien wat hoog voor een muis met zo'n simpele uitstraling, maar dat is de G Pro absoluut waard.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.