Inmiddels ook uitgekeken op het obligate Microsoft Office, maar merk je dat je in de praktijk toch niet om een Office-pakket heen kunt? Geen probleem! LibreOffice is een meer dan waardige vervanger voor Microsoft Office. Gratis, compleet en prettig in gebruik. Aan de slag ermee!

LibreOffice is een kantoorsuite met programma’s voor bijvoorbeeld tekstverwerking, spreadsheets en presentaties. Het prettige is dat je het programma volledig kosteloos mag gebruiken. Mogelijk ken je het onder de vroegere naam OpenOffice en daarvóór wellicht als StarOffice.

Elke zes maanden komt er een nieuwe versie uit. Door de jaren heen is de software ingrijpend verbeterd en werkt een enthousiaste groep ontwikkelaars continu aan de doorontwikkeling ervan. LibreOffice is opensource-software; in de praktijk kun je er dus ook zelf aan bijdragen. Prettig is verder de compatibiliteit met Office van Microsoft.

Downloaden maar!

De nieuwste versie van LibreOffice download je via deze link. Je hebt daarbij de keus uit twee edities: helemaal boven in de pagina vind je de meest recente versie. Deze beschikt over alle nieuwe functies. De versie eronder is iets ‘ouder’. Dat betekent dat de uitgave wellicht niet de allernieuwste functies heeft, maar wel langer is getest door gebruikers. De meeste kinderziekten zijn eruit gehaald. Wij kiezen uiteraard voor de meest recente versie. In de praktijk zijn we nog geen onoverkomelijke fouten tegengekomen.

LibreOffice is ook beschikbaar voor Linux en macOS. Voor dit artikel kiezen we de Windows-variant (64 bit) met versienummer 7.5 van LibreOffice. De installatie spreekt voor zich: hierna start je het programma eenvoudig via het startmenu.

LibreOffice is er voor verschillende platformen.

Draagbaar formaat

Naast een ouderwetse ‘installer’, kun je LibreOffice ook binnenhalen als portable versie voor Windows. Dat betekent dat je de software gebruikt zonder deze te hoeven installeren. Ben je er klaar mee, dan sluit je het programma en blijven er geen restjes achter op de computer. Handig op een computer die je bijvoorbeeld tijdelijk gebruikt of wanneer je LibreOffice eerst eens wilt proberen zonder het direct te installeren.  

De ingrediënten

LibreOffice is opgebouwd uit zes hoofdonderdelen. LibreOffice Writer is de tekstverwerker, die bovendien alle populaire documentindelingen ondersteunt. Met Cal kun je spreadsheets maken, vergelijkbaar met Excel. Met Math kun je berekeningen en formules maken, terwijl je met het PowerPoint-alternatief Impress presentaties opzet. Zoek je naar een vervanger voor Microsoft Access, dan kun je gebruikmaken van LibreOffice Base. Voor het maken van tekeningen en ontwerpen biedt LibreOffice het onderdeel Draw.

De eerste keer dat LibreOffice opent, vraagt het welk type document je wilt maken. Linksboven kun je bestaande documenten openen. De sectie eronder geeft toegang tot recente documenten en sjablonen. In de sectie Maken kies je uit de beschikbare documenten, zoals Tekstdocument, Werkblad, Presentatie en Tekening. Wil je dat LibreOffice automatisch opent zodra je Windows start, dan kies je in een willekeurig programma van LibreOffice (bijvoorbeeld in Writer) voor Extra / Opties. Bij Algemeen kies je voor LibreOffice laden tijdens systeemstart.

Via het openingsvenster maak je snel een nieuw document aan.

Overal toegang

Maak je gebruik van een online opslagdienst, zoals Google Drive of OneDrive, dan kun je deze diensten ook koppelen met LibreOffice, zodat je je Office-bestanden ook in de cloud kunt opslaan.

In het openingsscherm van LibreOffice klik je op Externe bestanden (linksboven in het scherm). Kies voor Services beheren en selecteer de clouddienst die je wilt toevoegen, bijvoorbeeld Google Drive. Geef vervolgens bij Gebruiker en Wachtwoord de benodigde aanmeldingsgegevens op. Plaats ook een vinkje bij Wachtwoord onthouden, zodat je je niet telkens opnieuw hoeft aan te melden.

Hierna kun je je online bestanden eenvoudig benaderen en gebruiken in LibreOffice. In het openingsscherm klik je op Externe bestanden en selecteer je je online bestand. Via het vak Service schakel je eenvoudig tussen de verschillende diensten.

Voeg je cloudopslag toe, zodat je je bestanden online kan opslaan.

Aanpassen

De gebruikersomgeving van LibreOffice maakt hoofdzakelijk gebruik van werkbalken en vermijdt het gebruik van een ‘lint’ (of ribbon), zoals je dat wellicht uit Microsoft Office kent. Mogelijk vind je dat de werkbalken te veel opties laten zien, waarvan je slechts een deel daadwerkelijk gebruikt. Pas dan de balken aan, zodat ze alleen tonen wat je echt nodig hebt.

Kies Extra / Aanpassen. Kies vervolgens voor Werkbalken. Een overzicht van beschikbare opties voor de balken verschijnt. Kies de opties die je écht nodig hebt via het vak Beschikbare opdrachten. Selecteer de opdracht en klik op de knop met de pijl naar rechts om de optie op te nemen in het menu. Herhaal dit voor alle opties die je gebruikt. Verwijder hierna de opties die je niet nodig hebt: selecteer die opties in het vak aan de rechterzijde en klik op de knop met de pijl naar links om ze uit de lijst te verwijderen.

In plaats van vaste werkbalken, kun je ook kiezen voor zwevende werkbalken. Je kunt ze dan op een locatie plaatsen die jou beter uitkomt. Dubbelklik op de werkbalk die je wilt verplaatsen, terwijl je Ctrl ingedrukt houdt. Versleep de werkbalk naar een nieuwe locatie. Wil je de balk herstellen? Dubbelklik erop.

Op deze manier pas je de gebruikersomgeving van LibreOffice aan.

In plaats van traditionele werkbalken kun je ook kiezen voor tabbladen.

Slimme zijbalk

Kenmerkend aan LibreOffice is de zijbalk die je aan de rechterkant van het venster vindt. Wordt de balk niet volledig getoond, dan klik je op het pijltje Weergeven, dat je in het midden van de balk aantreft. De balk geeft je aanvullende opties tijdens het werken met een document.

Via de knop Galerij voeg je snel afbeeldingen toe in een document. Kies een afbeelding en versleep deze uit de balk naar de gewenste positie in het document. Via de knop Opmaakprofielen kun je de lay-out van het document aanpassen op basis van een sjabloon. Ook is er de knop Wijzigingen beheren, waarmee je de versiegeschiedenis van het document opvraagt. Prettig is dat je de balk kunt aanpassen. Klik rechtsboven op het menuknopje (Instellingen van de zijbalk) en kies Aanpassen. Verwijder de vinkjes bij de onderdelen die je niet gebruikt.

De zijbalk is kenmerkend voor LibreOffice en houdt rekening met je activiteiten.

Assistenten

Een beetje hulp kan nooit kwaad, bijvoorbeeld bij het opstellen van een brief. Hiervoor heeft LibreOffice verschillende assistenten in huis. Je benadert ze via het openingsscherm. Kies Bestand / Assistenten. Heb je bijvoorbeeld hulp nodig bij het opzetten van een brief, dan kies je voor Brief, waarna een wizard wordt geopend. Volg de stappen om de brief op te stellen.

Een andere assistent helpt je bij het omzetten van bestandsformaten. Je kunt bijvoorbeeld Word-briefsjablonen omzetten naar het eigen formaat van LibreOffice. Kies voor Bestand / Assistenten / Conversieprogramma voor documenten. Selecteer het soort document dat je wilt omzetten, bijvoorbeeld Word-documenten of PowerPoint-documenten. In het venster hierna selecteer je de documenten en geef je aan waar je ze wilt opslaan. Klik tot slot op Converteren.

Bestandsformaten

Bij het opslaan van een document kies je in welk formaat dit gebeurt. Standaard gebruikt LibreOffice de odf-indeling. Wissel je documenten uit met gebruikers van Microsoft Office, dan kun je kiezen voor Bestand / Opslaan als en vervolgens het Microsoft Office-formaat kiezen.

Wil je nooit gebruikmaken van het odf-formaat, maar altijd van de Microsoft Office-indeling? Kies dan Extra / Opties. Open de sectie Laden/opslaan en kies Algemeen. Bij Altijd opslaan als selecteer je Word 2007-365 (*.docx). Je kunt deze optie ook gebruiken voor andere LibreOffice-documenten.

Selecteer de gewenste soort bij Documenttype, bijvoorbeeld Presentatie als je het standaardtype voor presentaties wilt aanpassen. Kies vervolgens bij Altijd opslaan als voor PowerPoint 2007-365 (*.pptx). Herhaal dit voor alle relevante documenten.

Sla je bestanden standaard op in de Microsoft Office-indeling.

Extensies

Interessant is de mogelijkheid om extensies (extra functies) aan LibreOffice toe te voegen. Er bestaan extensies binnen verschillende categorieën. Zo zijn er extensies waarmee je een presentatie verrijkt met interactieve elementen en extensies waarmee je in één keer een set aan sjablonen voor tekstdocumenten in huis haalt. Een uitgebreid overzicht vind je op https://extensions.libreoffice.org. Boven in de pagina kun je op zoek naar specifieke uitbreidingen. Ook kun je zoeken op categorie, met behulp van de labels die eveneens bovenin worden getoond. Bij elke extensie lees je voor welke versies van LibreOffice deze geschikt is. Via de website installeer je ze vervolgens eenvoudig.

Je kunt de toegevoegde extensies op een later moment altijd beheren. Kies voor Extra / Extensiebeheer. Selecteer een extensie en klik op Opties om specifieke instellingen aan te passen. Goed voorbeeld hiervan is de extensie voor spellingscontrole: hier bepaal je via de instellingen op welke manier het document moet worden gecontroleerd.

Met behulp van extensies kun je extra functionaliteit toevoegen.

Meer formaten

Sla je vaak hetzelfde document op in verschillende formaten, bijvoorbeeld zowel in Word- als in pdf-formaat? Met de extensie MultiFormatSave kun je een bestand in één keer in meerdere formaten opslaan. Zo ben je snel klaar.

Download de extensie. Kies bij het gewenste bestand vervolgens voor Bestand / Multi Opslaan. Geef bovenin het pad en de gewenste bestandsnaam op. Kies bij Bestandsformaat in welke indeling je het bestand wilt opslaan. Je kunt kiezen uit odt, doc, docx en pdf. Klik op Opslaan.

Je kunt een document in één keer in meerdere formaten opslaan.

Standaard openen

Als je zowel LibreOffice als Microsoft Office gebruikt en voortaan standaard LibreOffice wilt inschakelen voor het openen van Office-bestanden, pas je dat in Windows aan.

Open het startmenu en typ Standaard-apps. Vul onder Een standaardwaarde instellen voor een bestandstype of koppelingstype bijvoorbeeld docx in. Klik op het resultaat en selecteer LibreOffice Writer uit de lijst met programma’s. Herhaal dit voor de bestandstypen (bijvoorbeeld .pptx) die je ook standaard met de onderdelen van LibreOffice wilt openen.

In Windows pas je aan dat de bestanden automatisch met LibreOffice openen.

Donkere modus

Als je bij voorkeur in een donkere modus werkt, kun je LibreOffice hierop deels aanpassen. De gebruikersomgeving zelf kent alleen een lichte modus, maar de documenten waarmee je werkt (bijvoorbeeld een tekstdocument of een presentatie), kun je wel degelijk in een donkere modus tonen.

We openen hiervoor het venster met opties (kies Extra / Opties). Ga naar de sectie LibreOffice en kies voor Toepassingskleuren. Bij Schema kies je voor LibreOffice Dark. Eventueel kun je individuele elementen (zoals hyperlinks en markeringen door spellingscontrole) een aangepaste kleur geven. Bekijk de lijst bij Aangepaste kleuren en verander de kleur bij de objecten die je liever anders ziet.

Compacte presentatie

Presentaties gemaakt in LibreOffice Impress kunnen aardig groot worden. Met een slimme wizard kun je de bestandsomvang van de uiteindelijke presentatie in bedwang houden.

Heb je je presentatie afgerond, kies dan Extra / Minimaliseer presentatie, waarna een wizard opent. In het eerste venster geef je aan waarvoor je de presentatie maakt. Op basis van die keuze probeert de wizard de omvang te verkleinen. Kies bijvoorbeeld voor E-mail als je de presentatie wilt delen of kies Web als de presentatie voor online bedoeld is. De beste balans tussen omvang en kwaliteit bereik je met de instelling Afdrukken; deze optie geeft het beeld op zowel schermen als printers goed weer. Met de optie Hifi wordt er niets veranderd aan de kwaliteit van gebruikte afbeeldingen.

Klik je op Volgende dan kun je aangeven met welke andere trucs de presentatie kleiner mag worden. Bijvoorbeeld door verborgen dia’s standaard te verwijderen of door de afbeeldingen te comprimeren.

Zo optimaliseer je de bestandsomvang van je presentatie.

Met ondersteuning

Mogelijk heb je de smaak te pakken en wil je LibreOffice ook binnen een kantooromgeving gebruiken. Dat is uiteraard geen probleem, maar het is goed om je te realiseren dat er geen technische ondersteuning wordt geboden.

Je kunt in plaats hiervan ook een betaalde versie van LibreOffice aanschaffen. Voordeel is dat je dan van ondersteuning gebruik kunt maken. Dat is natuurlijk ook een optie als je LibreOffice thuis gebruikt, en ondersteuning nodig hebt. Op de website van LibreOffice vind je een overzicht van makers die dergelijke edities aanbieden.

Toch liever een betaald abonnement op Microsoft Office?

Of je een lezing, een speech of een eigen muzieknummer wilt vastleggen, Windows heeft zijn eigen ingebouwde opname-tool. In Windows 10 en de eerdere versies van Windows 11 was de ingebouwde Geluidsrecorder een bijzonder spartaanse tool. De nieuwe versie ziet er heel wat beter uit.

Opname maken

Om het programma te starten, typ je Geluidsrecorder in de Windows-zoekbalk en kun je de app openen via de resultaten. Kijk in de linkerbenedenhoek, daar kun je de gewenste microfoon selecteren. Onderaan zie je de opnameknop, klik daarop om de opname te starten en doe hetzelfde om de opname te stoppen. De opgenomen audiobestanden verschijnen in de linkerbalk en in het centrale venster zie je de afspeelknop en een weergave van het geluid in een golfdiagram.

Controleer of de juiste microfoon is geselecteerd en start de opname.

Benoemen en opslaan

Je kunt de audiobestanden in verschillende formaten opslaan, zoals m4a, mp3, wma, flac en wav. Daarom klik je op de drie puntjes rechtsboven en selecteer je Instellingen / Opname-indeling. Ook de audiokwaliteit is aanpasbaar in drie niveaus: beste, hoog en gemiddeld. Ieder bestand dat je opneemt, krijgt de domme naam ‘Aan het opnemen’ met daarachter een volgnummer. Door met rechts op deze naam te klikken kun je bij de opdracht Naam wijzigen. Onder deze opdracht vind je ook de functie In map weergeven. Zo kom je bij de map waar deze app zijn bestanden opslaat. De audio wordt altijd opgeslagen in de map Geluidsopnamen (in de map Documenten).

Selecteer vooraf de geluidskwaliteit die je op het oog hebt.

Markeren en delen

Geluidsrecorder heeft een knop om een audiobestand te importeren. En je kunt de afspeelsnelheid aanpassen van 0,25 tot 4 keer. Terwijl de opname loopt, is het mogelijk om bepaalde punten te markeren. Dat doe je met de sneltoets Ctrl+M of de knop Markeren, die in de rechterbenedenhoek staat. Door een markering te plaatsen, onderbreek je de opname niet. Bij het beluisteren kun je sneller naar zo’n markering schakelen. Op de tijdlijn verschijnt zo’n markering als een rood streepje.

Ben je klaar, dan kun je de opname delen met anderen. Opnieuw klik je met de rechtermuisknop op de naam van het bestand en dan selecteer je de manier hoe je het bestand wilt delen. Dat kan bijvoorbeeld met de functie Naburig delen.

Door met rechts op de naam van een bestand te klikken, kun je de opname delen.

Voordat je een nieuwe oven, koelkast of vaatwasser aanschaft, is één ding belangrijk: de juiste maten weten. Een paar millimeter kan het verschil maken tussen een strakke keuken of een dure miskoop. Hoe meet je de nis precies op? Hoeveel ventilatieruimte is nodig? En waar moet je rekening mee houden bij aansluitingen?

Ook interessant: Een inbouwkoelkast kopen: waar moet je op letten?

Bij het kiezen van inbouwapparatuur voor je keuken is precisie alles. Een afwijking van slechts een paar centimeter kan ervoor zorgen dat je nieuwe koelkast, oven, of vaatwasser onmogelijk in de daarvoor bestemde ruimte past. Of het nu gaat om een inbouwkoelkast, een espressomachine of een diepe oven: een haastig genomen maat is zelden een goed idee. Laten we daarom stap voor stap kijken hoe je dit voorkomt, zodat je straks geen verrassingen tegenkomt tijdens de installatie.

Algemene meetprincipes 

Voordat je begint met meten, is het slim om een paar basisregels aan te houden. Gebruik een precieze rolmaat en een digitale schuifmaat voor de beste resultaten. Meet niet alleen de buitenkant van je keukenkasten, maar focus op de binnenafmetingen van de nis: breedte, hoogte en diepte. Houd daarnaast rekening met de benodigde ventilatieruimte, meestal 2 tot 5 centimeter aan de achter- en zijkanten. Check ook waar stopcontacten, wateraansluitingen en doorvoeren voor kabels zitten. Deze details zijn minstens zo belangrijk als de afmetingen zelf.

©Andrey Sinenkiy

Hier let je op bij een:

Inbouwkoelkast of -vriezer 

Bij koelkasten en vriezers is de nishoogte een cruciale maat, die per model sterk kan verschillen. Veelvoorkomende hoogtes zijn 88, 140 en 178 centimeter, maar er zijn uitzonderingen. Let ook goed op het deursysteem: een sleepdeurmechanisme heeft doorgaans 1 tot 2 centimeter extra ruimte in de breedte nodig. Voor de diepte geldt dat 55 centimeter meestal volstaat, al kan dat oplopen tot 60 centimeter bij modellen met een ventilator aan de achterzijde.

Inbouwoven en -magnetron 

Hoewel deze toestellen op het eerste gezicht standaard lijken, kunnen de afmetingen verschillen. De nisbreedte is meestal 56 centimeter, terwijl de voorzijde van het toestel vaak 59,5 centimeter breed is. Dit zorgt ervoor dat het front mooi aansluit op de keukenkast. De hoogte is een belangrijk aandachtspunt: compacte ovens beginnen bij 45 centimeter, terwijl standaardmodellen 60 centimeter nodig hebben. Bij magnetrons is het slim om rekening te houden met bedieningspanelen die kunnen uitsteken en extra ruimte bovenin vragen.

Inbouwvaatwasser 

Bij vaatwassers draait het vooral om de hoogte. Die varieert tussen 81,5 en 87 centimeter, maar dankzij verstelbare poten heb je hier wel wat 'bewegingsruimte'. Minstens zo belangrijk is de plinthoogte: meet van de vloer tot de onderkant van de kast en niet alleen de zichtbare plint. Vergeet ook de waterslang niet—reken op zo'n 5 centimeter extra diepte om voldoende ruimte te houden voor de aansluiting.

Inbouw-espressomachine 

Espressomachines zijn compact, maar nauwkeurig meten blijft belangrijk. De standaardbreedte ligt meestal rond de 56 centimeter, maar de diepte kan variëren. Afhankelijk van het model neemt het waterreservoir aan de achterkant 40 tot 55 centimeter in beslag. Let ook op de kleppen: bij een machine die naar voren opent, is extra ruimte nodig om koffiebonen of cups eenvoudig te vervangen.

©Cristina Villar Martin | Ladanifer

Voorkom deze veelgemaakte fouten 

Een veelvoorkomend probleem is dat apparatuur nét niet past, ondanks zorgvuldig meten. Dit komt vaak doordat ventilatieruimte of aansluitingen over het hoofd worden gezien. Een handige tip: plak een stuk tape op de vloer op de plek waar de achterkant van het toestel komt en markeer daarop de positie van stekkers en leidingen. Controleer ook of de nis waterpas is, vooral bij koelkasten met schuiflades. Een scheve ondergrond kan voor problemen zorgen, dus stel de keukenkast indien nodig bij voordat je gaat installeren.

Bij renovaties spelen vaak afwijkende maten een rol. Oudere keukens kunnen dikkere kastwanden of ongewone nisdieptes hebben. Meet daarom niet alleen de huidige situatie, maar vergelijk deze met de afmetingen van het nieuwe toestel. Twijfel je? Overweeg dan advies van een keukenexpert, zeker bij complexe combinaties zoals een oven met een ingebouwde magnetron.

En dit moet je echt altijd als laatste doen...

Het klinkt als een open deur, maar het blijft de beste garantie op succes: meet alles minimaal twee keer. Schrijf de maten op en leg ze naast de technische specificaties van het apparaat. Let daarbij op details als verstelbare poten, een uitklapbaar bedieningspaneel of deuruitsparing. Zo voorkom je dat je keukenproject verandert in een puzzel met ontbrekende stukken. Want uiteindelijk draait het erom dat alles naadloos samenvalt – letterlijk én figuurlijk.