Misschien heb je een Microsoft 365-abonnement waarmee je zowel op je desktop als op je mobiele toestel kunt werken en van diverse cloudfuncties gebruik kunt maken (inclusief cloudopslag). Maar wat zijn de opties als je de voorkeur geeft aan een kosteloos ‘cloudkantoor’?

Microsoft Office, of het nu gaat om de abonnementsversie Microsoft 365 of de eenmalige aankoop Office 2021, is zonder twijfel de populairste kantoorsuite van dit moment, maar het heeft een prijskaartje.

Een bekend gratis alternatief is het opensource-pakket LibreOffice, de goed onderhouden opvolger van OpenOffice. Helaas zijn hiervan geen (officiële) mobiele apps beschikbaar en de webversie, die je dus vanuit je browser kunt gebruiken, verkeert nog in een experimenteel stadium. Je kunt wel al een en ander uitproberen op https://lab.allotropia.de/wasm. De initiële download is 300 MB, dus het laden in je browser kan even duren. De ontwikkelaars zijn ervan overtuigd dat deze webvariant uiteindelijk vrijwel alle functies van de desktopversie zal bieden.

Iets om naar uit te kijken, maar in dit artikel richten we ons op stabiele oplossingen die nu al flexibel en mobiel werken mogelijk maken. Gelukkig zijn hiervoor enkele degelijke en gratis tools beschikbaar.

Microsoft 365 (webversie)

Een vaak voorkomend probleem bij veel kantoorsuites is de compatibiliteit met het Microsoft Office-formaat. Logischerwijs ervaar je dit probleem niet met een gratis product uit Microsofts eigen stal: Microsoft 365 voor het web, dat je eenvoudig in je browser kunt gebruiken. Meld je aan met je Microsoft-account (eventueel kies je hier Sign in with a different account). Met een gratis account ontvang je direct 5 GB gratis opslagruimte bij OneDrive.

Klik op het wafelijzericoon linksboven en kies Alle apps voor een overzicht van de beschikbare apps. Naast Word, PowerPoint en Excel vind je er onder meer Outlook, OneNote, To Do, Teams, Skype, Agenda, Forms en Sway.

Het is niet verrassend dat de meer geavanceerde functies van de Office-applicaties niet in de (gratis) webversie beschikbaar zijn en dat sommige tabbladen, zoals Verzendlijsten en Ontwikkelaars uit de desktopapplicaties, ontbreken. Het tabblad Tekenen ontbreekt eveneens, maar via Invoegen / Tekening kom je dan wel weer terecht bij een mogelijkheid voor het invoegen van vormen en tekstvakken, en voor een markeerstift, pen of gum. Ook de mogelijkheden om de interface aan te passen zijn beperkt.

Je kunt je documenten op elk moment downloaden (eventueel als pdf) en, dankzij OneDrive, terugvallen op eerdere opgeslagen versies. Daarnaast kun je met anderen online samenwerken en je document delen met specifieke personen of iedereen, waarbij je aangeeft of ze het document al dan niet mogen bewerken. Helaas is het koppelen van een vervaldatum of een wachtwoord voorbehouden aan de Premium-editie.

Microsoft 365 (mobiel)

De mobiele app Microsoft 365 (Office) is gratis verkrijgbaar in de officiële appstores van zowel Android als iOS. Na installatie en aanmelding worden je documenten automatisch gesynchroniseerd met de bestanden die je al in OneDrive had opgeslagen. Uiteraard kun je je documenten bekijken en bewerken. Op Android bijvoorbeeld tik je hiervoor op het potloodicoon en vervolgens op het pijlknopje in de knoppenbalk. Je kunt nu uit diverse rubrieken kiezen: Start, Invoegen, Tekenen, Indeling, Controleren en Beeld. De bewerkingsmogelijkheden zijn behoorlijk uitgebreid en goed vergelijkbaar met die van de webversie – en vaak wat beter vindbaar.

Je kunt ook nieuwe documenten maken met het vertrouwde trio Word, Excel en PowerPoint, en verder kun je documenten converteren naar pdf (of omgekeerd), of naar het pdf-formaat ‘scannen’. Daarnaast kun je notities bijhouden en webformulieren maken. Delen is ook mogelijk, in de vorm van een link (voor weergave of bewerking) of uiteraard door je document als bijlage te versturen.

Google Documenten

Google biedt uiteraard ook een online kantoorsuite aan. Er is de betaalde abonnementsservice Google Workspace, met een complete set productiviteitstools en een breed scala aan functies, onder meer voor beveiliging en beheer. We laten deze hier verder onbesproken en richten ons op de gratis suite Google Documenten. In tegenstelling tot Microsoft biedt Google geen desktopversies van hun suite aan.

Je kunt deze wel als web-app ‘installeren’ vanuit je browser. In Chrome klik je op de knop met de drie puntjes, selecteer Meer hulpprogramma’s / Snelle link maken en plaats een vinkje bij Openen als venster. Google Documenten vereist in principe een internetverbinding, maar met de browserextensie Offline Documenten kun je ook offline documenten bekijken, bewerken en maken.

Via het menuknopje vind je niet alleen een tekstverwerker, presentatiepakket en spreadsheet, maar standaard ook een link naar Google Formulieren en Google Drive (15 GB gratis opslagruimte, gedeeld met Google Drive, Gmail en Google Foto’s). De bewerkings- en deelmogelijkheden van de webversie zijn minstens vergelijkbaar met die van Microsoft, bovendien is de functionaliteit van de Google-apps nog uit te breiden met macro’s, scripts en vaak gratis add-ons.

Je kunt Microsoft-documenten uploaden en bewerken, waarbij wijzigingen automatisch in het originele Microsoft-formaat worden opgeslagen. Google-documenten kun je in Office-formaat bewaren via Bestand / Downloaden.

Google Documenten (mobiel)

De mobiele apps zijn het eenvoudigst te openen vanuit de Google Drive-app. Je hoeft alleen een tekstbestand, presentatie of spreadsheet te openen om het in de bijbehorende app te bekijken of te bewerken. Of je kiest Bestanden en tikt op de plusknop om het gewenste documenttype te maken.

Via het potloodicoon kun je basisbewerkingen uitvoeren en met de plusknop bovenaan kun je verschillende objecten toevoegen aan je document, zoals links, afbeeldingen, tabellen, lijnen en voetnoten. Online samenwerken en reacties achterlaten is ook mogelijk. Via de knop met de drie puntjes kun je een document delen (met de gewenste machtigingen), maar ook het aantal woorden en tekens tellen, zoeken en vervangen, of je document offline beschikbaar maken. De optie Verkennen stelt je in staat om op basis van herkende begrippen of afbeeldingen in je document het internet te doorzoeken, zonder je werkomgeving te verlaten.

Zoho WorkDrive

Zoho WorkDrive is wellicht minder bekend, maar biedt al jaren een uitgebreide online kantooromgeving met tal van functies. De naam suggereert dat de focus vooral ligt op zakelijk gebruik, maar je kunt er ook terecht voor persoonlijk gebruik, inclusief het veilig delen van bestanden met anderen. Om te beginnen maak je een account aan en kies je voor Create Individual Account. Je krijgt 5 GB gratis opslagruimte en vindt hier ook een link voor een Windows-desktopapplicatie waarmee je ook offline kunt werken.

In je persoonlijke online dashboard vind je rechtsboven de knop Nieuw, waarmee je tekstdocumenten (Writer), spreadsheets (Sheet) en presentaties (Show) kunt maken. In dit menu kun je tevens terecht voor het uploaden van bestanden, het importeren van data uit onder meer Google Drive, Dropbox en OneDrive, en het maken van schermafbeeldingen en -opnames.

De Office-applicaties bieden veel functies aan, beschikbaar vanuit een overzichtelijk paneel aan de linkerkant, met uitgebreide onderdelen als Opmaak, Invoegen, Ontwerp, Pagina-instelling, Weergave, Hulpmiddelen, Velden, Automatiseren en Extensies.

Standaard bewaart Zoho je documenten in een eigen formaat, maar je kunt deze ook eenvoudig in andere formaten opslaan, waaronder Microsoft Office (zoals docx), het Open Document-formaat, pdf, epub en html.

Zoho: diensten en mobiel

Zoho WorkDrive biedt tal van geavanceerde functies, zoals het creëren van invulbare formulieren en het direct posten van een blog naar Blogger of WordPress. Hoewel er veel mogelijkheden zijn, maakt Zoho voor geavanceerdere bewerkingen vaak gebruik van andere apps of diensten. Dit gebeurt weliswaar automatisch, maar kan voor nieuwelingen enigszins overweldigend zijn.

De mobiele app Zoho WorkDrive is beschikbaar voor zowel Android als iOS en kan worden beveiligd met MFA, bijvoorbeeld via Zoho OneAuth. Om bestanden te bewerken, moet je echter wel de bijbehorende app installeren, zoals Writer, Sheet en Show. De belangrijkste opties zijn overzichtelijk samengebracht in één enkel versleepbaar balkje onderaan, wat het bewerken van een document eenvoudig maakt.

OnlyOffice

OnlyOffice biedt een volwaardige kantoorsuite die je kunt downloaden. Deze suite is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux, en er zijn mobiele apps voor Android en iOS.

In de desktopversie kun je, zoals gebruikelijk, tekstdocumenten, spreadsheets of presentaties openen, maken en bewerken, maar ook invulbare online formulieren creëren. Met uitzondering van dit laatste gebruikt OnlyOffice geen eigen bestandsformaat, maar hanteert het standaard Microsoft-formaten. Je kunt je document ook opslaan in andere bekende formaten zoals html, pdf of epub.

De interfaces van de drie hoofdapplicaties hebben elk een andere kleur maar zien er verder zeer gelijkaardig uit, wat de suite gebruiksvriendelijk maakt. Het is ook handig dat je meerdere documenten tegelijkertijd kunt openen, waarbij elk document op een afzonderlijk tabblad terechtkomt.

De functionaliteit is niet zo uitgebreid als bij Microsoft Office, maar kan gemakkelijk de vergelijking doorstaan met bijvoorbeeld Google Documenten. In de spreadsheet bijvoorbeeld, vind je meer dan 450 functies voor onder meer statistische, wiskundige en financiële berekeningen. Je kunt diagrammen en draaitabellen invoegen en macro’s aanmaken (hoewel niet compatibel met die van Microsoft Office).

OnlyOffice: cloud en apps

OnlyOffice biedt ook webapplicaties aan, maar je bereikt deze via een omweg. Vanuit de desktopapplicatie kun je namelijk een Cloud toevoegen. Als je hier voor de cloud van OnlyOffice kiest, kun je met maximaal vijf gebruikers samenwerken en documenten delen, met een maximale cloudopslag van 2 GB. Je kunt ook kiezen voor een server die je zelf host, bijvoorbeeld op een Linux-machine of een NAS, zoals Nextcloud, ownCloud of Seafile. De OnlyOffice-oplossing is veruit de eenvoudigste, en even later kun je met de webapplicaties aan de slag vanuit https://<accountnaam>.onlyoffice.eu.

Via de knop Instellingen linksboven kun je niet alleen Documenten kiezen (met apps die sterk lijken op de desktop-variant), maar ook Projecten, CRM, Medewerkers en Talk. Dit geeft duidelijk aan dat OnlyOffice vooral op zakelijke klanten mikt. Er zijn tevens goed uitgebouwde functies voor (online) samenwerking en voor het delen van bestanden.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de mobiele apps van Zoho hoef je hier slechts één app te downloaden, waarna je lokaal of via je cloudverbinding het gewenste documenttype kunt openen om het te bekijken of te bewerken. Zodra je bovenaan aangeeft dat je een object wilt toevoegen of dat je een andere bewerking wilt uitvoeren, verschijnt er in de onderste schermhelft een uitgebreid selectiemenu.

Desktop en mobiel

Er zijn andere degelijke alternatieven voor Microsoft Office, zoals FreeOffice van SoftMaker en WPS Office van de Chinese producent Kingsoft. Beide zijn enkel beschikbaar als desktopapplicaties voor Windows, macOS en Linux, en als mobiele apps voor Android en iOS. Ze hebben geen webapplicaties waarmee je in een browser kunt werken. Als dit geen vereiste is voor jou, is het zeker de moeite waard om beide producten eens te proberen, temeer ze goed overweg kunnen met de typische Microsoft Office-formaten.

In FreeOffice zijn de drie klassieke applicaties aanwezig: TextMaker, PlanMaker en Presentations. Daarnaast biedt de ontwikkelaar een gratis pdf-editor aan, FreePDF. Je kunt kiezen uit verschillende gebruikersinterfaces, zoals een lint of een klassiek menu met werkbalken. De suite kan ook draagbaar worden gemaakt. Voor elk geopend document start de applicatie wel een afzonderlijke instantie. Alle basisopties zijn aanwezig, evenals enkele geavanceerdere functies, zoals het werken met flexibele tekstkaders in de tekstverwerker, wat enigszins desktop publishing (dtp) benadert.

WPS Office is vergelijkbaar met de drie standaard kantoorapplicaties. Helaas is er geen Nederlandse interface beschikbaar, maar je kunt wel een Nederlandstalige spellingscontrole activeren. Je ontvangt ook gratis 1 GB aan cloudopslagruimte. De tekstverwerker biedt veel sjablonen en het presentatiepakket onderscheidt zich door de vele animatiepaden, meer dan vijftig in totaal. Voor veel gebruikers is de Spreadsheets-applicatie het meest uitgebreide onderdeel van de suite, met talloze opties voor celopmaak en een uitgebreide reeks goed georganiseerde formules.

Wellicht vraag je je af wat de beste keuze is uit deze kantoorsuites, maar veel hangt af van je eigen wensen. Als je het belangrijk vindt om documenten vanuit je browser te bewerken, zijn FreeOffice en WPS Office geen opties. Als je een Nederlandstalige interface wilt, is WPS Office evenmin geschikt.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.