Krijgen we nu wel écht boetes voor downloaden?
Opnieuw paniek onder downloaders: er komen nu écht boetes aan voor het downloaden van films. Althans, als het aan de filmdistributeurs ligt. Dat hebben we vaker gehoord, maar is het deze keer anders? Komen er echt boetes voor downloaden?
Het nieuws kwam vorige week van RTL Z, dat sprak met Willem Pruijssers, de eigenaar van Dutch Filmworks. Dat zegt dat er 'vanaf oktober' wordt opgetreden tegen downloaders van films waar Dutch Filmworks auteursrecht op heeft. Het bedrijf wil 'schikkingsvoorstellen' gaan sturen ter hoogte van 'honderden euro's', als is het definitieve bedrag nog niet helemaal duidelijk.
In het verleden behaalde resultaten...
Het is niet de eerste keer dat er wordt gedreigd met boetes tegen individuele downloaders. In Nederland werd downloaden vaak oogluikend toegestaan, en werden vooral downloadsites zoals The Pirate Bay, en grote uploaders aangepakt. In het buitenland kunnen downloaders al wel aangepakt worden voor het binnenhalen van films. In Duitsland gebeurt dat al langer. Ook in Nederland noemt Stichting Brein regelmatig tussen neus en lippen door dat downloaders nu écht aangepakt worden, maar in de praktijk gebeurt dat vrijwel nooit.
Niet van Brein
Opvallend is dat het in dit geval eens niet gaat om Stichting Brein, de private partij van Tim Kuik die normaal gesproken de boeman is bij dergelijke plannen. Dit plan komt van Dutch Filmworks, de filmmaatschappij achter veel Nederlandse én internationale films. DF distributeerde onder andere films als Komt Een Vrouw Bij De Dokter, maar ook grote kaskrakers zoals The Wolf Of Wall Street.
Toch achter individuele downloaders aan
Stichting Brein heeft altijd gezegd 'niet achter individuele downloaders' aan te gaan. De stichting richt zich liever op grote uploaders, die op bijna professionele schaal films en series op torrentsites zetten. Individuele downloaders zijn volgens Tim Kuik weliswaar strafbaar, maar hen aanpakken werkt averechts. De entertainmentindustrie heeft al weinig sympathie van gebruikers, en downloaders straffen met hoge geldbedragen voor het binnenhalen van een paar films helpt daar niet in mee. Ook lijkt het niet effectief in het tegengaan van piraterij.
'Boetes'
Het concept van 'boetes voor downloaden' is niet nieuw. Twee jaar geleden, toen streamingdienst Popcorn Time plotseling razend populair werd, zei Brein ook al dat er 'boetes' zouden worden uitgedeeld. Maar ook toen kwamen die 'boetes' niet van Brein, maar filmmaatschappijen die met Brein samenwerkten. Dat vertelde Kuik in een interview met BNR. Het lijkt er nu op dat het vooral Dutch Filmworks is dat daarmee aan de gang gaat.
Er werd altijd gezegd dat individuele gebruikers niet gepakt werden
-
Schikkingsvoorstel
Het woord 'boete' wordt vaak genoemd als het gaat om de plannen van Dutch Filmworks, maar eigenlijk is dat de verkeerde term. Dutch Filmworks is een private partij en mag daarom geen boetes opleggen - dat is alleen voorbehouden aan de politie of rechters.
Dutch Filmworks is van plan een schikkingsvoorstel te doen aan downloaders. Wie een film heeft binnengehaald is illegaal bezig, en de filmmaatschappij heeft dan reden je voor de rechter te dagen. Als je die rechtszaak verliest kan dan vele duizenden euro's kosten (zeker ook omdat de verliezende partij vaak de juridische kosten moet betalen). Dutch Filmworks wil dan een voorstel doen: in plaats van dat we je voor de rechter slepen kun je die rechtsgang 'afkopen' met een schikking.
Bedrag
De vraag is hoe hoog dat bedrag moet zijn. Alleen het bedrag voor de film terugvorderen is niet erg nuttig, zegt Dutch Filmworks. Dat schrikt niet genoeg af, en bovendien maakt het bedrijf hoge kosten om downloaders te achterhalen. In december noemde Pruijssers al een bedrag van rond de 150 euro, maar dit keer hint hij ernaar dat het bedrag hoger komt te liggen.
Obstakels
Voordat Dutch Filmsworks kan beginnen met het versturen van die schikkingsvoorstellen moet echter nog wel wat hobbels overwinnen. Allereerst moet het bedrijf ip-adressen verzamelen van downloaders, en dat is nog niet zo makkelijk als het lijkt. Het is technisch mogelijk via het bittorrentprotocol ip-adressen te verzamelen, maar om dat vervolgens te gebruiken voor een zaak is toestemming nodig van de Autoriteit Persoonsgegevens.
Toestemming om ip-adressen te verzamelen
Die is er bijna. De Dutch Filmworks aan de AP gevraagd of het ip-adressen mag verzamelen. De AP heeft nu een 'conceptbesluit' geplaatst, waarop iedereen kon reageren. Volgens een woordvoerster van de AP zijn er 'enkele reacties' binnengekomen, en gaat de Autoriteit nu kijken of er een definitief besluit kan worden genomen. Pas als dat er is, mag Dutch Filmworks de ip-adressen gaan verzamelen.
Fysieke adressen
Met ip-adressen alleen is Dutch Filmworks er nog niet, want vervolgens moet het die adressen nog omzetten naar fysieke woonadressen. Dat moet via de providers gebeuren, maar die hebben al meerdere malen gezegd daar niet zomaar aan mee te werken. Dat wilden ze in 2015 ook al niet doen toen Kuik dreigde met de Popcorn Time-boetes.
Providers werken niet zomaar mee aan het opsporen van downloaders
-
Daar is Dutch Filmworks overigens helemaal niet blij mee. DF-directeur Willem Pruijssers zegt in een interview met RTL: "Zelfs ons verzoek om illegale downloaders eerst een waarschuwing te sturen wijzen ze af. Ze zijn bang om door deze maatregelen klanten kwijt te raken aan een concurrent, en dat is triest."
Dutch Filmworks moet dus via de rechter afdwingen dat het de woonadressen van de downloaders krijgt. Waarschijnlijk gaat dat wel lukken: als een rechter reële inbreuk op auteursrechten ziet wordt al snel toestemming gegeven, en dat lijkt in dat geval wel op te gaan. Het is echter nog steeds een langdurig en omslachtig proces.
Verantwoordelijkheid
Er is nog een ander probleem met het opsporen van de downloaders. Een ip-adres vertelt namelijk alleen op welk adres een film is gedownload, maar niet wie dat was. Wat nou als je een gast in huis hebt die op de achtergrond een film binnen liep te halen? Of als je met meerdere mensen in een studentenhuis zit? Daar heeft Dutch Filmworks geen boodschap aan. "Als iemand in jouw auto te hard rijdt, moet je ook de boete betalen", zegt Pruijssers tegen RTL.
Pisang (?)
Zijn downloaders dan nu echt de pineut? Vooralsnog blijft het een 'eerst zien, dan geloven'-verhaal van een industrie die al jaren dreigende taal uit maar die slechts zelden opvolgt met concrete actie. Stichting Brein heeft het ook al vaak gehad over 'boetes' voor gebruikers van Popcorn Time en hintte er in december 2015 naar dat die 'binnen een maand' wel eens zouden komen. Inmiddels zijn we 21 maanden verder en is er (vooralsnog) niets bekend over zulke brieven.
De obstakels voor Dutch Filmworks zijn bovendien aanzienlijk. Het moet officiële toestemming vragen ip-adressen te verzamelen, dat vervolgens ook echt doen, en daarmee via de rechter afdwingen dat providers fysieke adressen overhandigen, en dán nog al die mensen benaderen met schikkingsvoorstellen. Dat is niet alleen een langdurig proces, maar ook prijzig.
Vpn
Bovendien is het relatief eenvoudig jezelf te beschermen tegen dergelijke opsporing: een simpele vpn verbergt je ip-adres en internetverkeer en zorgt ervoor dat je (vrijwel) niet gevonden kan worden. Daar is Pruijssers het overigens ook niet mee eens: hij vindt vpn-gebruikers 'een kleine hypocriete groep die betaalt om anoniem illegaal te kunnen downloaden'.
