Het lijdt geen twijfel dat bekende pakketten als Microsoft Office, Adobe Photoshop, Lightroom, InDesign, Illustrator en Premiere Pro tot de beste in hun categorie behoren. Alleen zijn ze behoorlijk aan de prijs. In dit artikel gaan we daarom op zoek naar degelijke én gratis alternatieven voor deze en andere commerciële toepassingen.

Tip 01: Verzamelsites

Ben je zelf op zoek naar een gratis alternatief voor een of ander betaald programma, ga dan eerst even naar alternativeTo. Deze website voorziet in een zoekfunctie waar je slechts de naam van de commerciële toepassing hoeft in te tikken om meteen een aantal gratis alternatieven in beeld te krijgen. Je kunt aangeven of je wilt zoeken naar gratis (free) software en of de programma’s ook nog opensource moeten zijn. Per programma kun je de meningen van andere gebruikers zien, soms met een gemotiveerde toelichting. Een iets beperktere maar verder vergelijkbare site is www.osalt.com, wat staat voor Open Source as Alternative. Ook hier krijg je telkens een korte omschrijving van het alternatieve product.

Ben je gewoon op zoek naar gratis software, dan komen heel wat andere sites in aanmerking. Onze favoriete softwarecollectie is alvast SnapFiles, waar je het menu Freeware opent om je tot de gratis tools te beperken. Deze collectie wordt al jaren vrijwel dagelijks bijgewerkt.

©PXimport

Tip 02: Besturingssysteem

De software die je het meest gebruikt op je computer, is natuurlijk het besturingssysteem. En als we het over een gratis alternatief voor Windows hebben, dan duikt haast vanzelf Linux op. Dit alternatieve besturingssysteem is niet alleen gratis, het laat (vooral wat gevorderde) gebruikers ook toe alles naar eigen hand te zetten. Om de overstap van Windows naar Linux zo pijnloos mogelijk te maken, probeer je het best een Linux-distributie uit die enige affiniteit vertoont met de Windows interface, zoals Chalet OS, Zorin OS of Linux Mint. MacOS-gebruikers zullen zich wellicht het snelst thuis voelen bij Elementary OS.

Je kunt overwegen om je Linux-versie eerst ‘virtueel’ te installeren binnen je vertrouwde Windows-omgeving, zodat je eerst kennis kunt maken met Linux zonder meteen Windows overboord te moeten gooien. Hiervoor kun je gebruikmaken van alweer een andere gratis toepassing: VirtualBox. Hoe je dit werkend krijgt, lees je in het kader ‘Virtuele installatie’.

©PXimport

Virtuele installatie

©PXimport

Tip 03: Kantoorsuite

Microsoft Office mag dan de bekendste en wellicht ook de krachtigste kantoorsuite zijn, er zijn wel degelijk een aantal gratis alternatieven, zoals SoftMaker FreeOffice en WPS Office. Het populairste alternatief is het opensource-programma LibreOffice, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Dat bestaat uit drie grote modules (tekstverwerker Writer, spreadsheetprogramma Calc en presentatietool Impress), en bevat daarnaast nog Draw (tekenprogramma), Math (formule-editor) en Base (database programma). LibreOffice heeft altijd vastgehouden aan een wat gedateerde interface met klassieke menu’s, maar sinds versie 5.3 is het nu ook mogelijk een soort lint (‘Notebookbalk’) te activeren (via het menu Extra / Opties / LibreOffice / Geavanceerd / Zet experimentele functies aan). Wat de functionaliteit betreft zit het in elk geval goed: er zijn heel wat tools waarin zelfs een gevorderde gebruiker zich kan uitleven.

LibreOffice kan ook met diverse bestandsformaten overweg. In Writer bijvoorbeeld kun je documenten bewaren in het eigen odf-formaat, maar ook als doc of docx, zodat de bestanden ook probleemloos in Microsoft Word te openen zijn. Excel-gebruikers moeten wel weten dat het importeren van formules in Calc niet altijd goed gaat en dat Calc evenmin met Excel-macro’s overweg kan. LibreOffice schiet ook nog duidelijk tekort naar cloud-functionaliteit en mobiel gebruik toe: om online documenten te kunnen bewerken moet je eigenlijk eerst zelf een server opzetten en er zijn evenmin mobiele apps beschikbaar. Voor een detailvergelijking tussen beide suites kun je hier terecht.

©PXimport

Tip 04: E-mailprogramma

We geven het graag toe: MS Outlook is een uitstekende e-mailclient en ook als PIM (personal information manager) voldoet hij prima, maar lang niet alle thuisgebruikers hebben behoefte aan alle toeters en bellen. Als het net iets minder mag, zijn er nog genoeg degelijke en gratis alternatieven. Een tool die ons best wel weet te bekoren is Mailbird, maar jammer genoeg is de functionaliteit in de gratis versie behoorlijk beperkt. Hetzelfde geldt voor het overigens erg gebruiksvriendelijke en overzichtelijke eM Client: hier kun je bijvoorbeeld slechts twee e-mailaccounts creëren.

Een gratis opensourcetool die je niet met allerlei restricties opzadelt is Mozilla Thunderbird, beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Het programma kan onder meer met pop3 en imap overweg, ondersteunt ook encryptie (pgp, s/mime) en bestaat bovendien in een portable variant. Ook rss-feeds laten zich via Thunderbird beheren. Het zijn echter vooral de talrijke add-ons die van Thunderbird een erg flexibele tool maken. Aanvankelijk ontbrak een kalenderfunctie en taakbeheerder, hiervoor moest je de add-on Lightning afzonderlijk installeren … intussen wordt die standaard meegeleverd en is die goed geïntegreerd in Thunderbird. Hier kun je in elk geval terecht voor een mooi overzicht van de beschikbare add-ons. Houd er wel rekening mee dat niet alle onderdelen van Thunderbird zich even makkelijk laten configureren.

©PXimport

Tip 05: Fotobewerking

Professionele fotografen zijn het er wellicht unaniem over eens: Adobe Photoshop is het beste bewerkingspakket op de markt. Het is echter stevig aan de prijs en daarom kijken veel amateurfotografen graag uit naar een gratis alternatief. Programma’s als Paint.NET en Photos Pos Pro dienen zich aan, maar het is vooral toch GIMP dat op het meeste enthousiasme kan rekenen. Het is beschikbaar voor Linux, macOS en Windows. De interface is weliswaar ietwat eigenzinnig en dat maakt het des te jammer dat het project GIMPShop, dat in een Photoshop-achtige interface rond GIMP voorziet, al jaren niet meer wordt bijgewerkt. De vele functies maken echter veel goed, ook al doet het op sommige vlakken duidelijk onder voor Photoshop. Er is bijvoorbeeld geen cmyk-modus, er is slechts één reparatietool (healing brush), er is geen echte raw-ondersteuning en niet-destructieve bewerkingen zijn lastiger dan in Photoshop.

©PXimport

Tip 06: Fotobeheer

GIMP mag dan min of meer een waardig alternatief voor Photoshop zijn, het programma staat wel ‘op zichzelf’ en mist complementaire tools uit de stal van Adobe, zoals Illustrator en Lightroom. De laatste is een uiterst handig programma voor het beheren, afdrukken en tot op zekere hoogte ook bewerken van (grote verzamelingen) foto’s. Linux- en macOS-gebruikers kunnen hiervoor een gratis alternatief vinden in Darktable, dat met zijn diverse gereedschapsets en het gebruik van schuifbalken ongetwijfeld inspiratie uit Lightroom heeft geput. Een toegankelijker tool, die inmiddels ook voor Windows beschikbaar is, is het niet zo bekende digiKam. De interface is met zijn drie verticale panelen erg logisch opgebouwd: links een navigatiepaneel, in het midden miniatuurafbeeldingen van je fotocollectie en rechts allerlei informatie over de geselecteerde foto. De ingebouwde gereedschapskist mag dan vrij beperkt zijn, de tools voor onder meer kleurcorrectie en voor het bijsnijden van foto’s voldoen prima en het programma leent zich ook prima voor batchbewerking. DigiKam blinkt verder uit in het catalogeren van foto’s en voorziet tevens in een krachtige zoekfunctie.

©PXimport

Tip 07: Grafisch design

Grafisch ontwerpers die met vector-tekeningen (schaalbare plaatjes, die niet aan kwaliteit inboeten wanneer je die groter maakt) aan de slag willen, zweren vanouds bij Adobe Illustrator. Wil je – bijvoorbeeld als blogger of hobbywebdesigner – gratis aan de slag, dan komt Inkscape in het vizier. Ook dit programma is beschikbaar voor Linux, macOS en Windows. Er zijn erg veel tools beschikbaar voor het bewerken van vectorafbeeldingen, maar dat vertaalt zich wel in een wat overweldigend aantal knoppen(balken). Of je nou vormen met verloopkleuren wilt vullen, filters wilt toepassen, plaatjes met andere lagen wilt groeperen of naar paden wilt converteren: Inkscape doet het allemaal. Bovendien zijn er ook heel wat extensies beschikbaar en het programma ondersteunt heel wat bestandsformaten.

Het meest opvallende manco is dat Inkscape geen bestanden met cmyk-kleurprofielen kan genereren, wat nogal lastig is als je ontwerp voor de professionele drukpers is bedoeld. Is dat voor jou geen breekpunt, dan verdient Inkscape al je aandacht. Tot slot willen we ook Vectr niet onvermeld laten: de mogelijkheden zijn weliswaar niet zo uitgebreid als bij Inkscape, maar de tool is wel een stuk gebruiksvriendelijker.

©PXimport

Tip 08: Desktop publishing

Wie geregeld documenten wil bewerken en opmaken voor drukwerk, zoals brochures, flyers en tijdschriften, heeft al snel niet genoeg aan een klassieke tekstverwerker. Dan dienen echte dtp-programma’s zoals Microsoft Publisher of – voor het meer professionele werk – Adobe InDesign zich aan. Voor beide moet u echter weer de knip trekken, terwijl het opensource dtp-pakket Scribus gratis beschikbaar is voor Linux, macOS en Windows. Om een document te ontwerpen kun je vertrekken van een van de beschikbare sjablonen (opgedeeld in een aantal rubrieken zoals Brochures, Kaarten, Nieuwsbrieven en Visitekaartjes) of je begint met een leeg blad. Scribus voorziet in de gebruikelijke bewerkingstools en laat je ook allerlei objecten aan je document toevoegen, waaronder tekst- en afbeeldingskaders, tabellen, vormen en bézier-curves. De tool ondersteunt verschillende documentformaten en het is bijvoorbeeld ook mogelijk een invul-pdf te creëren. De helpfunctie is vooralsnog ondermaats, maar echt moeilijk kun je het programma niet noemen. Houd er wel rekening mee dat de eerste start lang kan duren (omwille van het aanmaken van een font-cache). En wil je eps importeren, dan dien je nog het gratis GhostScript for Windows te installeren.

©PXimport

Tip 09: Videobewerking

Microsoft Movie Maker mag dan intussen uit de virtuele rekken zijn gehaald, voor iemand die op semi-professionele manier video’s wil bewerken zal dat niet zoveel uitmaken. Die heeft namelijk krachtiger tools nodig, zoals Adobe Premiere Pro, Final Cut Pro of Pinnacle Studio (Ultimate) en die zijn – je raadt het al – natuurlijk niet gratis. Wel gratis en uiterst krachtig is DaVinci Resolve, ook weer beschikbaar voor de drie bekendste platformen. Natuurlijk, een krachtige videobewerker vergt ook potente hardware en dat geldt zeker voor dit pakket, met name op het vlak van je grafische kaart (2 GB cpu ram is geen overbodige luxe). Zoals je van een professioneel pakket mag verwachten, is de leercurve behoorlijk steil maar daar krijg je wel wat voor terug. Zo voorziet het programma in uitstekende synchronisatiemogelijkheden voor audio en video en is ook het kleurbeheer ongekend goed. Op het vlak van audio-effecten blinkt de tool niet meteen uit, maar het is wel mogelijk van vst-plug-ins gebruik te maken. Er is ook nog ruimte voor verbetering wat titelanimatie en exportformaten betreft, maar laat dat je niet weerhouden om met een stukje indrukwekkende freeware aan de slag te gaan.

©PXimport

Tip 10: Antivirus

©PXimport

Windows voorziet met Defender weliswaar in een eigen antimalware-bescherming die in de laatste antivirustests ook beter beoordeeld wordt dan ooit, maar we raden nog altijd aan een extra beveiligingspakket te gebruiken. Gelukkig zijn er verschillende gratis antivirusprogramma’s verkrijgbaar. Complete gratis beveiligingssuites zijn veel dunner bezaaid, maar het bestaat wel. Een gratis suite is Avira Free Security Suite 2017. Die bevat uiteraard een antivirusmodule – de nieuwste versie van Avira – en die zet over het algemeen prima scores neer. Volgens Avira bevat dit onderdeel bovendien een degelijke beveiliging tegen de gesel van deze tijd: ransomware. Verder omvat het pakket nog de modules Browser Safety (die je hoort te beschermen tegen malafide sites en dito downloads), System Speedup en Phantom VPN, evenals een wachtwoordbeheerder en een software-updater. Wat we jammer vinden is dat het een alles-of-niets-installatie is. Heb je weinig boodschap aan een van deze onderdelen, dan installeer je de gewenste modules beter individueel, ze zijn ook als standalone producten beschikbaar. Houd er tevens rekening mee dat je niet van alle onderdelen de volledige versies krijgt. Je bent bij de vpn-service bijvoorbeeld beperkt tot 500 MB per maand en daar zit je wellicht vrij snel doorheen.

Een andere gratis beveiligingssuite is het minder bekende Qihoo 360 Total Security die net als Avira ook allerlei extra tools voor systeemoptimalisatie en opschoonoperaties aan boord heeft. Alleen jammer dat de antivirusmodule in diverse tests niet echt overtuigt en dat hoort nu net de ‘core business’ van elke beveiligingssuite te zijn!

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.

Ring heeft de tweede generatie van zijn Floodlight Cam Pro uitgebracht. De voornaamste verbetering van deze schijnwerpercamera is de 4K-beeldkwaliteit. Dankzij twee felle ledlampen leent dit product zich goed voor het bewaken van een grote buitenruimte, zoals een oprit of diepe achtertuin.

Zodra we de productdoos openmaken, valt één ding meteen op. Ring levert geen voedingskabel of accu mee. De Ring Floodlight Cam Pro (2e gen) kun je namelijk alleen op de plek van een bestaande buitenlamp monteren. De IP65-gecertificeerde behuizing is grotendeels van kunststof. Desalniettemin voelt de constructie solide aan, dus die gaat niet zomaar stuk. Gunstig is dat je zowel de camera als beide schijnwerpers naar eigen wens kunt richten.

©Maikel Dijkhuizen

Montage

Voor de juiste montage-instructies ben je aangewezen op de Ring - Always Home-app. Overigens is dat geen straf, want duidelijke filmpjes en Nederlandstalige aanwijzingen loodsen je soepel door de installatieprocedure. Film de QR-code en volg vervolgens alle stappen. Een beetje kennis van elektra is trouwens geen overbodige luxe.

De fabrikant levert montagegereedschap mee, zoals pluggen, afdekdoppen en een schroevendraaier. Je hebt verder alleen nog maar een boormachine nodig. De montagebeugel bevat een kroonsteentje waarop je de gekleurde stroomdraden kunt aansluiten. Daarnaast heeft de montagebeugel een geïntegreerde waterpas, zodat je de beveiligingscamera helemaal recht hangt. Houd rekening met een ideale ophanghoogte van ongeveer drie meter.

©Maikel Dijkhuizen

Configuratie

Na de montage volgt de configuratie in de Ring - Always Home-app. Je koppelt deze beveiligingscamera van Google binnen een mum van tijd aan een 2,4GHz- of 5GHz-netwerk. Vervolgens downloadt en installeert het apparaat op eigen houtje een firmware-update. Helaas kun je deze beveiligingscamera niet met een bekabeld netwerk verbinden. Zorg op de beoogde locatie dus voor voldoende wifi-dekking. Bij te weinig bandbreedte schakelt deze beveiligingscamera automatisch terug naar een lagere videokwaliteit.

Je geeft tijdens de configuratie optioneel andere gezinsleden toegang tot de camera. Bepaal ook welke slimme meldingen je wilt ontvangen. Na detectie van personen, voertuigen en andere bewegingen stuurt de Floodlight Cam Pro je desgewenst pushnotificaties. Hierbij stel je zelf de gevoeligheid van de bewegingssensor en detectiezone in. Je kunt ook nog gebieden blokkeren, zodat je bijvoorbeeld geen activiteiten in een naburige tuin vastlegt.

©Maikel Dijkhuizen

Opnemen in 4K

De maximale videokwaliteit van 3840 × 2160 pixels betaalt zich uit, want de beelden zijn zeer scherp. Zo'n hoge resolutie is voor bewakingsdoeleinden eigenlijk niet per se nodig, al biedt het wel degelijk voordelen. Na maximaal 10× inzoomen zijn nummerborden namelijk nog goed leesbaar. Met een behoorlijk brede kijkhoek van 140 graden (horizontaal) bewaak je probleemloos een grote tuin of oprijlaan.

In het donker hebben de twee schijnlampen met een totale lichtopbrengst van 2000 lumen veel meerwaarde. Je ziet 's avonds en 's nachts op grote afstand precies wat er bij jouw woning gebeurt. Daarbij fungeert de Floodlight Cam Pro ook nog als veredelde buitenlamp. Voor een beveiligingscamera heeft dit model een luide sirene. Wie weet schrikt dat insluipers af. Dankzij ondersteuning voor tweewegaudio kun je op afstand een gesprek starten.

Je kijkt in de app eenvoudig opnames terug. Met behulp van de kalender en duidelijk vormgegeven tijdlijn bepaal je welk moment je wilt terugzien. Er is ook een slimme zoekfunctie ingebakken, zodat je met specifieke trefwoorden als 'hond', 'pakket' en 'rode auto' relevante opnames kunt vinden. Een nadeel is dat Ring-beveiligingscamera's geen lokale opslag ondersteunen. Wil je opnames van gebeurtenissen opslaan of 24/7 opnemen, dan heb je een betaald Ring Home-abonnement nodig.

©Maikel Dijkhuizen

Ring Floodlight Cam Pro (2e gen) kopen?

De Ring Floodlight Cam Pro (2e gen) heeft een heleboel voordelen, zoals een scherp beeld, twee felle verstelbare ledlampen, luide sirene en gebruiksvriendelijke app. Daarmee zijn alle ingrediënten aanwezig om op een laagdrempelige manier je tuin of oprit te bewaken. Daarentegen is de adviesprijs van 279,99 euro nogal fors. En daarmee ben je er nog niet, want voor het bewaren van opnames heb je een betaald Ring Home-abonnement nodig. Er bestaan als alternatief (veel) goedkopere floodlight-beveiligingscamera's met lokale opslag, al ondersteunen die veelal geen 4K-beeldkwaliteit.

Lees ook: Bedraad of draadloos: wat is de beste slimme deurbel voor jou?