We hebben allemaal wel eens te maken gehad met defecte elektronica. Als de garantie verlopen is, sta je voor een keuze. Weggooien is natuurlijk de makkelijkste optie, maar misschien onnodig. Reparatie door een expert kan dan natuurlijk, maar misschien kun je het ook gewoon zelf oplossen. Zeker met het gereedschap en de verdere tips in dit artikel.

Multimeter

Met wat kennis over elementaire elektrische onderdelen, gereedschappen en veiligheid kun je sommige reparaties prima zelf uitvoeren. Laten we beginnen met gereedschap. Ik ga er vanuit dat je om te beginnen over een aantal schroevendraaiers beschikt, waaronder een zogenaamde spanningzoeker. Een van de beste aankopen die je kunt doen is een multimeter.

Dat mag best een eenvoudige versie zijn waarmee je de basisdingen kunt doen, zoals spanning meten tot ten minste 230V, weerstanden en stroomsterkte meten en stroomverbindingen testen. Een optie voor geluidssignalen bij het testen is aan te bevelen. Zoek even op het internet naar instructies als een multimeter nieuw voor je is. Wat basiskennis: spanning meet je aan beide kanten van een element en stroom meet je op één punt.

Striptang

Je ontkomt vaak niet aan solderen. Je kunt onder de 20 euro al wel iets vinden, maar het is aan te raden om te investeren in een wat duurdere bout of soldeerset waarbij je de temperatuur kunt regelen en waarop je meerdere soorten soldeerpunten kunt monteren. Bij grotere oppervlakken heb je bijvoorbeeld veel hitte en een dikke of brede soldeerpunt nodig, en bij delicate verbindingen juist weinig hitte en een fijn puntje.

Het is meestal niet te doen om tegelijkertijd de soldeerbout, het soldeer en de te solderen dingen tegelijk vast te houden. Schaf dus een zogenaamde derde hand aan; een hulpmiddel met verstelbare armpjes en klemmetjes. Om snoeren en kabels goed van hun omhulsel te kunnen ontdoen is een striptangetje erg handig. Dat werkt veel beter dan een mesje, een schaar of je tanden.

©PXimport

Planmatige aanpak

Het is goed om eerst te omschrijven wat het probleem is. Kun je vaststellen wanneer het apparaat wel en niet werkt? Door uit te sluiten wat het probleem níet is verklein je de plekken waar het probleem wél kan zitten. De mogelijke oorzaken van een defect apparaat vallen in drie categorieën. In de eerste categorie is er aan de binnen- of buitenkant iets (af)gebroken, bijvoorbeeld na een val. Dan is dat probleem waarschijnlijk makkelijk te vinden: je weet wat er gebeurd is, je ziet dat iets stuk is en misschien kun je het vervangen.

Binnen de tweede categorie gaat het om connectiegebreken door gebruik. Als je het apparaat openmaakt is dat euvel vaak visueel te achterhalen. Het betreft dan vaak een losgeraakt of daardoor beschadigd onderdeeltje of aansluiting. Na vastzetten of vervangen werkt het apparaat vaak weer.

De derde categorie betreft defecte onderdelen waaraan je dat niet kunt afzien. Je zult je onderzoekvaardigheden moeten gebruiken om het probleem te lokaliseren. Sommige defecte onderdelen gaan bijvoorbeeld stinken als er stroom doorheen gaat. Die moet je zeker vervangen als dat kan. Stinkt er niks, dan zul je het apparaat moeten doormeten met je multimeter om het defect te lokaliseren. Maar dan moet je wel meer dan basiskennis hebben.

Overzicht houden

Apparaten bevatten doorgaans allerlei soorten en maten schroefjes. Als je een apparaat open moet maken, gooi die schroefjes (en andere onderdeeltjes) dan niet op een grote hoop, maar sorteer ze op volgorde van demontage en soort bij soort.

Als je bang bent dat je niet meer weet hoe je een onderdeel in de juiste oriëntatie terug krijgt, kun je er met potlood of marker een streep overheen zetten die doorloopt op datgene waar het vast zit. Later kun je het dan gemakkelijk weer uitlijnen.

©PXimport

Maak gerust eerst een foto van hoe het onderdeel aangesloten is. Er zijn allerlei componenten die maar in één richting stroom doorlaten of kapotgaan bij verkeerde montage. Let op markeringen die al op het component zijn aangebracht. Een condensator heeft bijvoorbeeld een witte streep aan één kant en microprocessoren hebben vaak een stip of inkeping ergens aan de bovenkant.

Een led kan maar in één richting stroom doorlaten. Bij een nieuwe led is er altijd één aansluiting duidelijk langer dan de andere, maar bij een gemonteerde led is dat vaak niet meer terug te zien. De binnenkant van een led ziet er gelukkig altijd hetzelfde uit en daaraan kun je herkennen hoe de te vervangen led aangesloten moet worden.

Elektrische onderdelen

Het kunnen herkennen van weerstanden, transistoren en condensatoren is noodzakelijk als je er ooit eentje moet vervangen. Weerstanden hebben altijd meerdere gekleurde strepen die samen de waarde aangeven. Zoek online naar tooltjes die de kleuren vertalen naar de weerstandswaarde.

Condensators zijn vaak relatief groot en steken hoog boven de rest uit. Ze zijn zwart met een witte streep die de negatieve kant aangeeft. De waarde ervan staat op de buitenkant. Sommige multimeters kunnen ook meten wat de waarde is.

Een transistor heeft drie aansluitingen. Een transistor is eigenlijk een soort schakelaar waar de buitenste aansluitingen een stroomingang en -uitgang zijn en de middelste regelt hoeveel stroom er mag lopen. Er zijn verschillende typen transistoren. Aan de platte zijde staat een code geschreven die het type aangeeft, bijvoorbeeld BC547C. Bij vervanging moet je altijd een exemplaar met exact dezelfde code gebruiken.

©PXimport

Een potmeter is een weerstand waarvan je de waarde kunt veranderen. Ze worden heel vaak gebruikt in draaiknoppen. Hier is het ook belangrijk om te achterhalen welk type er gebruikt is. De maximale waarde is belangrijk, maar ook hoe snel de weerstand verandert als je draait. Zo heb je zogenoemde lineaire en exponentiële potmeters. Sluit een vervanger ook altijd op dezelfde manier aan, dus maak eerst een foto of beschrijf dit nauwkeurig.

Wees altijd voorzichtig met elektriciteit. Laten we gewoon stellen dat het altijd verstandig is de stekker uit het stopcontact te trekken of de batterijen eruit te halen, voordat je een apparaat open schroeft. Maar besef dat er tijdelijk spanning kan achterblijven in condensatoren, als een stekker uit het stopcontact is gehaald. Aan de andere kant kun je ook zelf statisch geladen zijn en daarmee componenten beschadigen.

Raak gevoelige onderdelen dan ook bij voorkeur niet met je blote handen aan. Probeer in elk geval eventuele statisch lading kwijt te raken door eerst even een (liefst geaard) metalen object aan te raken zoals een radiator. Het helpt ook als je geen schoenen met rubberen zolen draagt tijdens of vlak voor je werkzaamheden.

Natuurlijk heb je soms wel echt stroom nodig om te zien of onderdelen werken. Denk vooral bij geopende apparaten wel aan je eigen veiligheid. Raak bij ingeschakelde apparaten dan ook nooit met je blote handen metalen onderdelen aan binnenin het apparaat en gebruik altijd een spanningszoeker of een multimeter. En ga zeker geen draden verbinden of losmaken terwijl er stroom op staat.

Solderen

Metaal geleidt heel goed warmte, dus als je een kabeltje vasthoudt dat je wilt solderen, kun je je vingers branden. Gebruik voor soldeerwerkjes dus bij voorkeur een derde hand (zie hierboven). Naast je vingers kunnen ook de meeste elektronische onderdelen slecht tegen (langdurige) hitte.

Gebruik allereerst het juiste vermogen (temperatuur) en de meest geschikte soldeerpunt. Zorg dat je soldeerbout goed warm is, verwarm de plek waar je soldeer wilt aanbrengen twee seconden en houdt de soldeer er tegen. Het soldeer smelt als het goed is dan gelijk en vloeit naar de juiste plek. Haal de soldeerbout dan gelijk weer weg. Adem niet de vrijkomende dampen in, dus ventileer goed of gebruik een luchtafzuiger.

©PXimport

Koperdraad bestaat vaak uit heel veel kleine draadjes. Om zulke draden te verbinden is het handig om eerst wat soldeer aan te brengen op de draad om een stevig geheel van te maken. Zo kun je het makkelijker ergens in- of doorsteken.

Onderdelen die gesoldeerd zijn kun je eenvoudig met een soldeerbout loskrijgen. Verwijder het oude soldeer bij voorkeur met een desoldeerpomp of met desoldeerlint, om schone contacten over te houden.

Afwerking

Met zogenaamde krimpkousjes maak je gesoldeerde verbindingen veiliger en netter. Doe voordat je de draden aan elkaar soldeert een nauw zittend stukje krimpkous om een van de draden. Na het solderen schuif je het over het contactpunt en verwarm je het voorzichtig met een aansteker. De vlam hoeft het plastic niet te raken om het netjes aansluitend te laten krimpen rondom de soldeerlas. Er is dan geen kaal metaal meer te zien en dit zorgt voor een betere afwerking dan bijvoorbeeld een stukje isolatietape.

Tekst: Cor van Essen

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Nu het weer vroeger donker wordt wil je je huis en haard extra goed beschermen. Zoek je voor jouw woning een betaalbaar slim deurslot? We hebben vijf interessante producten voor je gespot.

Nuki Smart Lock Pro (4e generatie)

Dankzij de Nuki Smart Lock Pro heb je niet langer een sleutel op zak. In plaats daarvan open je het slimme slot met je smartphone óf smartwatch. Je deelt vanuit de Nuki-app eenvoudig digitale sleutels met bekenden. Nuttig voor het geval de buurvrouw tijdens jouw vakantie de kat voert en/of planten water geeft. Als alternatief kun je het deurslot ook op afstand voor iemand ontgrendelen. Heb je wegens volle boodschappentassen geen handen vrij? Geen probleem, want dit slimme slot opent zichzelf zodra je in de buurt bent.

Voor de stroomvoorziening heeft de Smart Lock Pro een oplaadbare batterij. Volgens de fabrikant gaat een enkele acculading ongeveer zes maanden mee. De behuizing bestaat uit aluminium en kan dus wel tegen een stootje. Een pluspunt is dat het apparaat vanwege Matter-ondersteuning moeiteloos met verschillende smarthome-platforms uit de voeten kan. Maak je trouwens geen zorgen over de installatie, want je monteert de Smart Lock Pro op de huidige cilinder aan de binnenzijde van je deur. Schroeven zijn hierbij niet nodig. Vervolgens meld je het slimme slot aan via wifi. Dit product is te koop in een witte en zwarte uitvoering.

Bold Smart Lock SX-33

De Bold Smart Lock vervangt de huidige cilinder van je deur. Het is daarom belangrijk dat je bij aanschaf van dit product rekening houdt met de juiste binnen- en buitenmaat. Voor veel deuren voldoet de hier besproken SX-33 prima, maar wie weet kun je beter de SX-35, SX-43, SX-45, SX-53, SX-55, SX-63 of SX-65 kopen. De fabrikant claimt dat je de installatie binnen enkele minuten voor elkaar krijgt. Je opent de deur via een app op je smartphone, de Bold Clicker of een persoonlijke code.

De communicatie tussen het slimme deurslot en jouw smartphone verloopt via bluetooth. Je kunt de deur dus alleen (automatisch) ontgrendelen zodra je in de buurt bent. Wil je het slot óók op afstand bedienen, dan schaf je de SX-33 inclusief wifi-bridge aan. Er is een vervangbare batterij met een gebruiksduur van zo'n twee jaar ingebouwd. Een voordeel is dat het apparaat voldoet aan de SKG***-standaard. Dieven breken het slot dus niet zomaar open.

Yale Linus

Als je een betaalbaar slim deurslot zoekt, is de afgeprijsde Yale Linus een interessante kandidaat. Je kiest tussen een zwarte en zilverkleurige uitvoering. Dankzij de geïntegreerde bluetooth-adapter kun je dit apparaat automatisch openen en sluiten. Installeer hiervoor de Yale Home-app op je smartphone. Je koppelt de Linus als alternatief ook aan wifi, al heb je daarvoor wel deze bridge nodig. Voor de energievoorziening gaan er in de behuizing vier AA-batterijen. Die levert de fabrikant mee. De batterijen zijn goed voor een gebruiksduur van tussen de zes en negen maanden.

Geef vanuit de app andere gezinsleden, buren of vrienden toegangsrechten tot het slot. Die kun je op elk moment weer intrekken. Je kunt in de app precies zien welke personen de afgelopen periode jouw slot hebben ontgrendeld. Het is niet moeilijk om de Linus te installeren, want je plaatst de behuizing over de bestaande cilinder aan de binnenzijde van de voordeur. Je hoeft dus niet de huidige cilinder te vervangen. Met dit apart verkrijgbare keypad open je het slimme slot desgewenst met een cijfercode.

Aqara Smart Lock U200

Naast een slim deurslot bevat de productdoos van de Aqara Smart Lock U200 een keypad. Een pluspunt, want zo kun je de deur met een simpele cijfercode, NFC-tag (meegeleverd) of vingerscan openen. Daarnaast gebruik je hiervoor net zo makkelijk de Aqua Home-app op je smartphone. Tijdens de installatie doe je aan de binnenzijde van de deur een huissleutel in de cilinder. Vervolgens plaats je de Smart Lock U200 over het bestaande beslag. Je kunt de sleutel nu op afstand omdraaien, waarna het slot open- of juist dichtgaat. De communicatie verloopt via bluetooth en/of Thread (Matter).

Verlaat je haastig je huis en vergeet je de voordeur op slot te doen? Geen probleem, want de Smart Lock U200 doet dat zo nodig automatisch. In de behuizing bevindt zich een oplaadbare accu. Een nuttige optie is dat je de batterij met een powerbank kunt opladen. Gebruik hiervoor het bijgesloten zakje. Je voorkomt op die manier gedoe met een netsnoer en stekkerdoos. Als de batterij volledig is opgeladen, gaat die zo'n zes maanden mee. In het keypad gaan AAA-batterijen.

Netatmo Slim Deurslot 

Wil je een slim deurslot mét fysieke sleutels kopen, dan kun je dit kwalitatieve product van Netatmo overwegen. Het merk levert namelijk drie exemplaren mee. Overigens schaf je optioneel nog extra sleutels aan. Je hebt daarmee ook toegang wanneer je de smartphone niet op zak hebt, bijvoorbeeld na een rondje hardlopen. In de app deel je naar eigen wens (tijdelijke) digitale sleutels uit. Als je met de smartphone in de buurt bent, kun je het slot ontgrendelen. Dat werkt met behulp van bluetooth.

Op het gebied van veiligheid heeft Netatmo zijn zaakjes goed voor elkaar. Zo is dit SKG***-gecertificeerde slot behoorlijk sterk, waardoor inbrekers minder kans maken. Is jouw deur dikker dan tien centimeter, dan heb je een apart verkrijgbaar verlengstuk van 45 millimeter of 50 millimeter nodig. Dit product is geschikt voor deuren met een Europees cilinderslot. Je dient deze cilinder te vervangen, maar dat is volgens de fabrikant niet moeilijk. Vier inbegrepen AAA-batterijen zorgen voor de stroomvoorziening. Zijn die leeg en kun je het slot niet meer openen? Voor noodgevallen activeer je het apparaat via de aanwezige micro-usb-poort. Lees voor meer informatie deze uitgebreide review op ID.nl.

Streamen zonder frustratie begint niet bij een nóg sneller en duurder abonnement, maar bij een slim ingericht thuisnetwerk. Met de juiste instellingen, slimme plaatsing van mesh-punten en een paar kabels kijk je voortaan zonder haperingen naar je favoriete series en films, zélfs als het hele gezin tegelijk online is.

Kanalen en storingsvrij werken

Begin niet met gokken, maar met meten. Installeer een wifi-scanner op je laptop of telefoon en kijk welke netwerken in huis actief zijn op 2,4 en 5 GHz, en welke kanalen daarbij horen. Log daarna in op je router en open de wifi-instellingen. Zet op 2,4 GHz het kanaal handmatig vast op 1, 6 of 11 en kies een bandbreedte van 20 MHz om storingen te beperken. Zet automatische kanaalselectie uit als er veel netwerken om je heen zijn, zodat je buren jouw kanaalkeuze niet telkens wegdrukken.

Ga op 5 GHz naar de geavanceerde instellingen en kies een vast kanaal in het UNII-1-blok (36, 40, 44 of 48). Daarmee voorkom je onderbrekingen door radar (DFS). Begin met 80 MHz kanaalbreedte. Zie je veel herhalingen of valt de verbinding weg, stap dan terug naar 40 MHz voor meer stabiliteit. Zet Smart Connect tijdelijk uit en geef 2,4 en 5 GHz een eigen netwerknaam, zodat je apparaten gericht kunt testen. Heb je een router met wifi 6E én apparaten die dat ondersteunen, maak dan een aparte 6GHz-SSID aan voor korteafstand-streaming in dezelfde kamer.

©TP-Link

Mesh die werkt: plaatsing en verbinding

Zet het eerste mesh-punt ergens vrij en centraal neer, dus niet weggestopt in de meterkast. Plaats het tweede punt halverwege de route naar de plek waar je kijkt, op heuphoogte en uit de buurt van metalen oppervlakken of magnetrons. Open de mesh-app en controleer bij Backhaul hoe de verbinding loopt: bekabeld of via 5 GHz.

Trek waar mogelijk een netwerkkabel naar elk mesh-punt. Als tijdelijke oplossing werkt een korte kabel naar een stopcontact met een kleine gigabitswitch beter dan een repeater op het randje van het bereik. In veel apps zie je live of een punt goed staat. Verplaats het totdat de verbinding als 'goed' wordt aangegeven en bevestig dit met een teststream in 4K.

Krijg je na een stroomstoring toch weer een draadloze verbinding, herstart dan eerst het hoofdstation en daarna de satellieten. Sluit je tv, mediabox of streaming-stick bij voorkeur direct met een kabel aan op het dichtstbijzijnde mesh-punt. Zo haal je het meeste uit het systeem en ontlast je de draadloze verbindingen voor telefoons en tablets.

©Linksys

Bekabeld streamen

De simpelste manier om buffering te voorkomen is door belangrijke apparaten met een kabel aan te sluiten. Begin bij je tv, mediabox of gameconsole: verbind ze met een netwerkkabel en kies in het apparaatmenu voor Ethernet of Bekabeld netwerk. Controleer in je router of alle poorten op 1 Gbit/s werken. Oude switches die nog op 100 Mbit/s draaien, kunnen al vol lopen met één 4K-stream en wat achtergrondverkeer.

Gebruik bij nieuwe kabels minimaal Cat6 voor langere afstanden of door plafonds. Werk kabels netjes weg via plinten of langs plafondranden en test de verbinding met een 4K-stream. Vaak kun je in de tv-app bij 'Statistieken voor nerds' (Android of Google TV) of een vergelijkbare optie de doorvoer bekijken. Staat de tv in een kamer zonder kabel, sluit hem dan aan op de LAN-poort van het dichtstbijzijnde mesh-punt. Providers raden dat niet voor niets aan: een kabel naar je mediabox of console levert de meest stabiele kijkervaring en houdt de wifi vrij voor de rest van het gezin.

©Людмила Коротков

Bandbreedte verdelen: QoS en slimme sturing

Als meerdere mensen thuis tegelijk streamen en gamen, helpt het om de bandbreedte slim te verdelen. Meet eerst je echte internetsnelheid bekabeld. Stel daarna in je router of mesh-app Quality of Service (QoS) in en voer die waarden exact in. Selecteer je tv, mediabox, streaming-stick en eventueel decoder als apparaten met hoge prioriteit.

Gebruik je bijvoorbeeld een Fritz!Box, ga dan naar Internet > Filters > Prioritization en maak een nieuwe regel voor je streaming-apparaten. Zet in je wifi-instellingen Band steering of Smart Connect aan als je één netwerknaam wilt gebruiken, maar laat dit uit als oudere apparaten daardoor problemen krijgen. Blijft het netwerk traag onder belasting, verlaag dan de kanaalbreedte van 80 naar 40 MHz en test opnieuw. Minder breed is vaak stabieler bij veel netwerken in de buurt.

©AVM-Fritz

©Jakub

Stabiel streamen vraagt om keuzes

Een stabiel netwerk bouw je niet met 'nog meer megabits', maar met doordachte instellingen. Kies vaste kanalen en passende kanaalbreedtes in plaats van automatische keuzes. Zet mesh-punten strategisch neer en gebruik waar mogelijk kabels. Sluit tv's, mediaboxen en consoles direct bekabeld aan zodat de wifi vrij blijft voor mobiele apparaten. En verdeel de bandbreedte met QoS en eventueel band steering. Zo krijg je een streamingnetwerk dat ook onder gezinsdruk gewoon blijft draaien, nu én straks, ook als 6 GHz-apparaten hun intrede doen.