We hebben allemaal wel eens te maken gehad met defecte elektronica. Als de garantie verlopen is, sta je voor een keuze. Weggooien is natuurlijk de makkelijkste optie, maar misschien onnodig. Reparatie door een expert kan dan natuurlijk, maar misschien kun je het ook gewoon zelf oplossen. Zeker met het gereedschap en de verdere tips in dit artikel.

Multimeter

Met wat kennis over elementaire elektrische onderdelen, gereedschappen en veiligheid kun je sommige reparaties prima zelf uitvoeren. Laten we beginnen met gereedschap. Ik ga er vanuit dat je om te beginnen over een aantal schroevendraaiers beschikt, waaronder een zogenaamde spanningzoeker. Een van de beste aankopen die je kunt doen is een multimeter.

Dat mag best een eenvoudige versie zijn waarmee je de basisdingen kunt doen, zoals spanning meten tot ten minste 230V, weerstanden en stroomsterkte meten en stroomverbindingen testen. Een optie voor geluidssignalen bij het testen is aan te bevelen. Zoek even op het internet naar instructies als een multimeter nieuw voor je is. Wat basiskennis: spanning meet je aan beide kanten van een element en stroom meet je op één punt.

Striptang

Je ontkomt vaak niet aan solderen. Je kunt onder de 20 euro al wel iets vinden, maar het is aan te raden om te investeren in een wat duurdere bout of soldeerset waarbij je de temperatuur kunt regelen en waarop je meerdere soorten soldeerpunten kunt monteren. Bij grotere oppervlakken heb je bijvoorbeeld veel hitte en een dikke of brede soldeerpunt nodig, en bij delicate verbindingen juist weinig hitte en een fijn puntje.

Het is meestal niet te doen om tegelijkertijd de soldeerbout, het soldeer en de te solderen dingen tegelijk vast te houden. Schaf dus een zogenaamde derde hand aan; een hulpmiddel met verstelbare armpjes en klemmetjes. Om snoeren en kabels goed van hun omhulsel te kunnen ontdoen is een striptangetje erg handig. Dat werkt veel beter dan een mesje, een schaar of je tanden.

©PXimport

Planmatige aanpak

Het is goed om eerst te omschrijven wat het probleem is. Kun je vaststellen wanneer het apparaat wel en niet werkt? Door uit te sluiten wat het probleem níet is verklein je de plekken waar het probleem wél kan zitten. De mogelijke oorzaken van een defect apparaat vallen in drie categorieën. In de eerste categorie is er aan de binnen- of buitenkant iets (af)gebroken, bijvoorbeeld na een val. Dan is dat probleem waarschijnlijk makkelijk te vinden: je weet wat er gebeurd is, je ziet dat iets stuk is en misschien kun je het vervangen.

Binnen de tweede categorie gaat het om connectiegebreken door gebruik. Als je het apparaat openmaakt is dat euvel vaak visueel te achterhalen. Het betreft dan vaak een losgeraakt of daardoor beschadigd onderdeeltje of aansluiting. Na vastzetten of vervangen werkt het apparaat vaak weer.

De derde categorie betreft defecte onderdelen waaraan je dat niet kunt afzien. Je zult je onderzoekvaardigheden moeten gebruiken om het probleem te lokaliseren. Sommige defecte onderdelen gaan bijvoorbeeld stinken als er stroom doorheen gaat. Die moet je zeker vervangen als dat kan. Stinkt er niks, dan zul je het apparaat moeten doormeten met je multimeter om het defect te lokaliseren. Maar dan moet je wel meer dan basiskennis hebben.

Overzicht houden

Apparaten bevatten doorgaans allerlei soorten en maten schroefjes. Als je een apparaat open moet maken, gooi die schroefjes (en andere onderdeeltjes) dan niet op een grote hoop, maar sorteer ze op volgorde van demontage en soort bij soort.

Als je bang bent dat je niet meer weet hoe je een onderdeel in de juiste oriëntatie terug krijgt, kun je er met potlood of marker een streep overheen zetten die doorloopt op datgene waar het vast zit. Later kun je het dan gemakkelijk weer uitlijnen.

©PXimport

Maak gerust eerst een foto van hoe het onderdeel aangesloten is. Er zijn allerlei componenten die maar in één richting stroom doorlaten of kapotgaan bij verkeerde montage. Let op markeringen die al op het component zijn aangebracht. Een condensator heeft bijvoorbeeld een witte streep aan één kant en microprocessoren hebben vaak een stip of inkeping ergens aan de bovenkant.

Een led kan maar in één richting stroom doorlaten. Bij een nieuwe led is er altijd één aansluiting duidelijk langer dan de andere, maar bij een gemonteerde led is dat vaak niet meer terug te zien. De binnenkant van een led ziet er gelukkig altijd hetzelfde uit en daaraan kun je herkennen hoe de te vervangen led aangesloten moet worden.

Elektrische onderdelen

Het kunnen herkennen van weerstanden, transistoren en condensatoren is noodzakelijk als je er ooit eentje moet vervangen. Weerstanden hebben altijd meerdere gekleurde strepen die samen de waarde aangeven. Zoek online naar tooltjes die de kleuren vertalen naar de weerstandswaarde.

Condensators zijn vaak relatief groot en steken hoog boven de rest uit. Ze zijn zwart met een witte streep die de negatieve kant aangeeft. De waarde ervan staat op de buitenkant. Sommige multimeters kunnen ook meten wat de waarde is.

Een transistor heeft drie aansluitingen. Een transistor is eigenlijk een soort schakelaar waar de buitenste aansluitingen een stroomingang en -uitgang zijn en de middelste regelt hoeveel stroom er mag lopen. Er zijn verschillende typen transistoren. Aan de platte zijde staat een code geschreven die het type aangeeft, bijvoorbeeld BC547C. Bij vervanging moet je altijd een exemplaar met exact dezelfde code gebruiken.

©PXimport

Een potmeter is een weerstand waarvan je de waarde kunt veranderen. Ze worden heel vaak gebruikt in draaiknoppen. Hier is het ook belangrijk om te achterhalen welk type er gebruikt is. De maximale waarde is belangrijk, maar ook hoe snel de weerstand verandert als je draait. Zo heb je zogenoemde lineaire en exponentiële potmeters. Sluit een vervanger ook altijd op dezelfde manier aan, dus maak eerst een foto of beschrijf dit nauwkeurig.

Wees altijd voorzichtig met elektriciteit. Laten we gewoon stellen dat het altijd verstandig is de stekker uit het stopcontact te trekken of de batterijen eruit te halen, voordat je een apparaat open schroeft. Maar besef dat er tijdelijk spanning kan achterblijven in condensatoren, als een stekker uit het stopcontact is gehaald. Aan de andere kant kun je ook zelf statisch geladen zijn en daarmee componenten beschadigen.

Raak gevoelige onderdelen dan ook bij voorkeur niet met je blote handen aan. Probeer in elk geval eventuele statisch lading kwijt te raken door eerst even een (liefst geaard) metalen object aan te raken zoals een radiator. Het helpt ook als je geen schoenen met rubberen zolen draagt tijdens of vlak voor je werkzaamheden.

Natuurlijk heb je soms wel echt stroom nodig om te zien of onderdelen werken. Denk vooral bij geopende apparaten wel aan je eigen veiligheid. Raak bij ingeschakelde apparaten dan ook nooit met je blote handen metalen onderdelen aan binnenin het apparaat en gebruik altijd een spanningszoeker of een multimeter. En ga zeker geen draden verbinden of losmaken terwijl er stroom op staat.

Solderen

Metaal geleidt heel goed warmte, dus als je een kabeltje vasthoudt dat je wilt solderen, kun je je vingers branden. Gebruik voor soldeerwerkjes dus bij voorkeur een derde hand (zie hierboven). Naast je vingers kunnen ook de meeste elektronische onderdelen slecht tegen (langdurige) hitte.

Gebruik allereerst het juiste vermogen (temperatuur) en de meest geschikte soldeerpunt. Zorg dat je soldeerbout goed warm is, verwarm de plek waar je soldeer wilt aanbrengen twee seconden en houdt de soldeer er tegen. Het soldeer smelt als het goed is dan gelijk en vloeit naar de juiste plek. Haal de soldeerbout dan gelijk weer weg. Adem niet de vrijkomende dampen in, dus ventileer goed of gebruik een luchtafzuiger.

©PXimport

Koperdraad bestaat vaak uit heel veel kleine draadjes. Om zulke draden te verbinden is het handig om eerst wat soldeer aan te brengen op de draad om een stevig geheel van te maken. Zo kun je het makkelijker ergens in- of doorsteken.

Onderdelen die gesoldeerd zijn kun je eenvoudig met een soldeerbout loskrijgen. Verwijder het oude soldeer bij voorkeur met een desoldeerpomp of met desoldeerlint, om schone contacten over te houden.

Afwerking

Met zogenaamde krimpkousjes maak je gesoldeerde verbindingen veiliger en netter. Doe voordat je de draden aan elkaar soldeert een nauw zittend stukje krimpkous om een van de draden. Na het solderen schuif je het over het contactpunt en verwarm je het voorzichtig met een aansteker. De vlam hoeft het plastic niet te raken om het netjes aansluitend te laten krimpen rondom de soldeerlas. Er is dan geen kaal metaal meer te zien en dit zorgt voor een betere afwerking dan bijvoorbeeld een stukje isolatietape.

Tekst: Cor van Essen

Mini-LED-technologie staat bekend om zijn uitstekende contrast, diepe zwartwaarden en hoge helderheid. Het mooie nieuws? Je hoeft er tegenwoordig geen duizend euro meer voor neer te leggen. We zetten vijf aantrekkelijke modellen voor je op een rij, allemaal onder de 800 euro en elk met hun eigen pluspunten.

1. Philips 55PML9009/12 'The Xtra'

Met z’n driezijdige Ambilight, quantum dot mini-LED-scherm en een native verversingssnelheid tot 144 Hz biedt de Philips 55PML9009/12 'The Xtra' een bijzonder complete kijkervaring. De tv ondersteunt Dolby Vision, HDR10+ en HLG, en beschikt over het intuïtieve Titan OS. Een opvallende eigenschap is het 4-speakersysteem van 4x 10 watt, dat Dolby Atmos ondersteunt voor een krachtig en meeslepend geluid. De helderheid piekt tot 1000 nits, wat HDR-content prachtig tot zijn recht laat komen.

2. Hisense 50U6NQ

De Hisense 50U6NQ is een uitstekende keuze voor wie mini-LED-techniek zoekt binnen een beperkt budget. Het 50-inch VA-paneel levert diepe zwarttinten en sterke contrasten, met een piekhelderheid van 600 nits. De tv ondersteunt Dolby Vision en HDR10+, en komt met Dolby Atmos-geluid via 2x 10 watt-speakers. De verversingssnelheid van 60 Hz is minder geschikt voor fanatieke gamers, maar voor dagelijks gebruik en filmavonden is dit een meer dan degelijke keuze.

3. TCL 50C803

Deze 50-inch QD-mini-LED-tv van TCL combineert snelheid en beeldkwaliteit. Dankzij een native verversingssnelheid van 100 Hz (uitbreidbaar naar 144 Hz) en ondersteuning voor Dolby Vision IQ, HDR10+ en HLG komt content vloeiend en levendig over. De lage input lag van circa 6 ms maakt dit toestel bovendien zeer geschikt voor gamers. Dolby Atmos-audio en Google TV als platform zorgen voor gebruiksgemak en rijke content.

4. LG 65QNED866RE

Met zijn 65 inch schermformaat biedt deze LG een bioscoopervaring in huis. Het QNED-paneel is gebaseerd op mini-LED-technologie en werkt met de α7 AI Processor Gen6, die beelden slim analyseert en opschaalt. De verversingssnelheid van 120 Hz en ondersteuning voor Dolby Vision, HDR10 en HLG maken dit toestel veelzijdig. WebOS biedt intuïtieve toegang tot apps en instellingen, en Dolby Atmos ondersteunt ruimtelijke audio.

5. Hisense 65U7NQ

De Hisense 65U7NQ biedt indrukwekkende prestaties in een betaalbare jas. Mini-LED PRO-techniek, meer dan 300 dimming zones en een piekhelderheid van 1500 nits zorgen voor levendige beelden. Het paneel ververst tot 144 Hz – ideaal voor snelle games en sport. Het audiosysteem bestaat uit 2x 10 watt-speakers plus een 20 watt-subwoofer voor een krachtig, vol geluid. Met Dolby Vision IQ, Google TV, VRR en HDMI 2.1 is dit een allround topkeuze.

In dit artikel leggen we je uit hoe je verschillende soorten vloeren het best kunt schoonmaken — van tapijt tot gietvloeren. We leggen uit hoe vlekkenreinigers en stoomreinigers werken, wat je wel (en vooral níet) moet doen bij houten vloeren en waar je op moet letten bij het kiezen van het juiste apparaat. Zo houd je elke vloer in huis hygiënisch schoon en in topconditie.

Een schone vloer doet meer dan je denkt: het oogt fris, voelt prettig aan en zorgt voor een gezonde basis in huis. Maar niet elke vloer laat zich op dezelfde manier schoonmaken. Waar een tegelvloer gerust een stoomreiniger aankan, moet je bij hout juist oppassen met vocht en hitte. In dit artikel lees je welke vloerreiniger past bij welk type ondergrond. We duiken in vlekkenreinigers voor tapijt, stoomreinigers voor harde vloeren en bekijken wat wel en niet werkt op gevoelige materialen zoals parket. Ook leggen we uit hoe de apparaten precies werken en waar je op moet letten bij gebruik.

Vlekkenreinigers: speciaal voor zachte vloeren

Zachte vloerbedekking zoals tapijt en karpetten zijn comfortabel, maar kwetsbaar voor vlekken en geurtjes. Alleen een beetje stofzuigen is meestal niet genoeg: vuil zakt diep in de vezels en blijft daar hardnekkig zitten. Vlekkenreinigers of tapijtreinigers zijn hiervoor de oplossing. Ze werken met een combinatie van water, reinigingsmiddel en zuigkracht.

©Andrey Popov

De meeste apparaten hebben een reservoir met schoon water en een aparte tank voor vuil water. Tijdens het reinigen sprayt de machine een mix van water en reinigingsmiddel op het tapijt, en sommige apparaten gebruiken daarbij roterende borstels om het vuil los te werken. Tegelijkertijd zuigt het apparaat het vuile water weer op. Het resultaat: een tapijt dat zichtbaar schoon is én merkbaar frisser aanvoelt (en ruikt!).

Het gebruik vergt wel enige voorbereiding. Voor een goed resultaat moet het tapijt eerst goed worden gestofzuigd. Daarna kun je met de vlekkenreiniger aan de slag. Houd er rekening mee dat het tapijt na afloop wel een paar uur moet drogen – het is dus aan te raden dit klusje op warme dagen te doen. Er bestaan trouwens ook compacte handmodellen voor kleinere oppervlakken of plaatselijke vlekken, bijvoorbeeld na een omgevallen glas wijn of een ongelukje van een huisdier.

Stoomreinigers: hygiëne zonder schoonmaakmiddel

Voor harde vloeren zoals tegels, vinyl of gietvloeren is een stoomreiniger een populaire keuze. Deze apparaten gebruiken uitsluitend water, dat wordt verhit tot stoom. Die hete stoom (meestal rond de 100 à 120 °C) wordt via een mondstuk op de vloer gespoten en maakt vuil, vet en bacteriën los zonder chemicaliën te hoeven gebruiken.

©marchsirawit

De meeste stoomreinigers zijn voorzien van een microvezeldoek onder het mondstuk, die het losgekomen vuil meteen opneemt. Dat maakt deze apparaten niet alleen milieuvriendelijk, maar ook geschikt voor mensen met allergieën: huisstofmijt en bacteriën op de vloer worden door de hitte grotendeels gedood.

Het gebruik is erg eenvoudig, al is enige voorzichtigheid wel geboden. Niet elke vloer is bestand tegen hoge temperaturen of vocht. Tegels, natuursteen, beton en gietvloeren zijn meestal geschikt, mits goed afgewerkt. Voor laminaat en vinyl is voorzichtigheid geboden: deze vloeren kunnen kromtrekken als er vocht tussen de naden komt. Controleer daarom altijd de aanbevelingen van de vloerenfabrikant.

Afhankelijk van het apparaat moet het waterreservoir regelmatig worden bijgevuld, zeker bij grotere ruimtes. En om kalkaanslag te voorkomen, is het aan te raden om gedemineraliseerd water of kortweg demiwater te gebruiken, vooral in regio's met hard water.

Houten vloeren: reinigen met beleid

Houten vloeren zoals parket of lamelparket geven een ruimte warmte en karakter, maar zijn wel een stuk gevoeliger dan andere vloerafwerkingen. Te veel vocht of hitte kan leiden tot opzwelling, barsten of verkleuring. Daarom zijn stoomreinigers in vrijwel alle gevallen ongeschikt voor hout, tenzij de vloerfabrikant expliciet vermeldt dat het veilig is (al is dat zeldzaam).

©Philips

Gelukkig zijn er diverse vloerreinigers en dweilapparaten die – in de juiste stand, met het juiste reinigingsmiddel en minimaal vochtgebruik – ook veilig te gebruiken zijn op goed afgewerkte houten vloeren (zoals gelakt of geolied parket).

Denk bijvoorbeeld aan:

Welke oplossing je ook kiest: gebruik altijd een reinigingsmiddel dat specifiek geschikt is voor houten vloeren, vermijd agressieve middelen of te veel water, en test het apparaat eerst op een onopvallende plek. Controleer daarnaast altijd de onderhoudsvoorschriften van de vloer zelf. Sommige houtsoorten of afwerkingen verdragen meer dan andere.