De smartphone is een ideale draagbare spelcomputer: ze zijn krachtig en we hebben ze altijd op zak. De beste games zijn inmiddels vaak op iPhones én Android-toestellen te spelen. Wij kozen de beste, origineelste en opmerkelijkste spellen voor de smartphone.

Tip 01: Bubble Witch 2 Saga

Met de spellen van het bedrijf King moet je altijd voorzichtig zijn. Eerdere titels als Candy Crush Saga en Farm Heroes Saga wisten hele volksstammen intensief aan het gamen te krijgen. Ook Bubble Witch 2 Saga (ook voor Android) heeft zo'n verslavend effect. Drie of meer gekleurde balletjes bij elkaar schieten lijkt in het begin niet zo boeiend, maar door de vriendelijke opzet en de langzaam opbouwende moeilijkheidsgraad zit je zomaar weer uren te spelen. Bubble Witch 2 Saga weet met allerlei leuke elementen te onderscheiden van soortgelijke spellen, zoals het wegstuiteren van de weggeschoten balletjes in scoregaten. Telkens worden leuke nieuwe elementen geïntroduceerd, zoals roterende balconstructies of personages in de puzzel. Ook het magische heksensfeertje is erg aanstekelijk. Heerlijk voor tussendoor of om het verstand lekker op nul te zetten.

©PXimport

Tip 01 Bubble Witch 2 is makkelijk te leren en lekker lang te spelen.

Tip 02: Smash Hit

Smash Hit (Android) is een zogenoemde endless runner, zoals zo veel games op de smartphone. Je beweegt vanzelf vooruit en moet zo lang mogelijk zien te overleven. De vorm waarin Smash Hit is gegoten, blijkt wel heel origineel. Het doel is om metalen balletjes op glazen versperringen te gooien om de doorgang vrij te maken. Dat kunnen pilaren zijn, bewegende wanden of loshangende glasstroken. Weet je ook kristallen te raken, dan wordt je voorraad te gooien ballen aangevuld of kun je met meerdere ballen tegelijk gooien. De apart speelwijze en de droomachtige omgevingen geven het spel een geheel eigen karakter. Het kapot gooien van glas biedt een eigenaardige voldoening. Het raak gooien vereist overigens wel behoorlijk wat gewenning.

©PXimport

Tip 02 Glas kapot in Smash Hit gooien voelt heerlijk aan.

Tip 03: Angry Birds Epic

De vrolijke vogels en gemene varkens uit het puzzelspel Angry Birds (de Android-versie vind je hier) waren eerder al te zien in een racespel en spelen nu de hoofdrol in een onvervalst rollenspel. Om de beurt val je de tegenstander aan met een groepje helden, word je steeds sterker en ontdek je grappige speciale aanvallen. De grafische stijl en humor van Angry Birds is heel goed verwerkt in alle facetten van het spel. Zo kun je wapens als een koekenpan gebruiken en kun je de mafste pakjes aantrekken. De verschillende acties worden zonder tekst heel duidelijk uitgebeeld. Tijdens het avontuur ontmoet je nieuwe medestrijders. Dit kleurrijke spel is voor iedereen makkelijk te leren, maar heeft ook genoeg te bieden als je er iets meer tijd in wilt stoppen.

©PXimport

Tip 03 De wereldberoemde personages vechten erop los in een toegankelijk rollenspel.

Tip 04: Blek

Het puzzelspel Blek (iOS, Android) heeft een minimalistische look die aan moderne kunst doet denken. Toch is er niets ingewikkelds of hoogdravends aan de spelinhoud. Teken een lijn op het scherm en kijk hoe deze zichzelf voortbeweegt. Het doel is om met deze kronkelende lijn de juiste balletjes raken. Het onbekende concept verwart even, maar de onvoorspelbare bewegingen worden al snel beter in te schatten. Toch blijft het je telkens verrassen hoe je een puzzel uiteindelijk oplost. Als je eenmaal denkt het spel door te hebben, sta je toch weer voor een uitdaging. Blek is een ontzettend smaakvol spel dat ondanks zijn eenvoudige inhoud heel wat spelplezier biedt. Zeker als je wat verder komt, staan je nogal pittige puzzels te wachten.

©PXimport

Tip 04 Blek is een origineel en best pittig puzzelspel.

Tip 05: Monument Valley

De werelden van Monument Valley (eveneens in de Play Store te vinden) zijn duidelijk gebaseerd op het werk van de Nederlandse kunstenaar M.C. Escher. Gezichtsbedrog en onmogelijk ruimtelijke verbindingen worden als spelelement gebruikt. Om de hoofdpersoon Ida door de korte levels te loodsen is inbeeldingsvermogen nodig. Elke omgeving is een puzzel die door proberen en logisch denken kan worden voltooid. De interactieve elementen als schuivende muren en draaiende paden maken de puzzels alleen maar magischer. Het spel bevat geen uitleg, maar vertrouwt op de ontdekkingsdrang van de speler. Elk moment in Monument Valley is puur genieten en daarom is het zo jammer dat het spel heel snel is uitgespeeld. Binnen twee uur zijn de meeste mensen er wel mee klaar.

©PXimport

Tip 05 Monument Valley duurt niet lang, maar boeit in elk level.

Tip 06: Pyramid Solitaire

Een nieuw solitaire-spel (patience) is natuurlijk niet zo heel schokkend, maar Pyramid Solitaire Saga (Android) giet het in zo'n vermakelijk en afwisselend jasje dat het moeilijk te weerstaan is. Zoek kaarten van de stapel die net één hoger of lager zijn dan de kaart onder aan het scherm. Door speciale kaarten en handige items te gebruiken, wordt het spel telkens anders, vergelijkbaar met de eerste spellen van het bedrijf: Candy Crush Saga en Farm Heroes Saga. Net als bij die spellen is Pyramid Solitaire Saga gratis om te spelen. Pas op een bepaald moment stuit je op beperkingen die je verleiden om aankopen te doen. Toch is dit nooit noodzakelijk om uiteindelijk verder te spelen. Tijdens het kaarten kun je ook geheimen ontdekken die een mysterieus verhaal uit de doeken doen. Het Egyptische sfeertje is goed in de game verwerkt.

©PXimport

Tip 06 Solitaire in een verslavend nieuw jasje.

Tip 07: 99 Bricks

99 Bricks Wizard Academy (ook gratis verkrijgbaar voor Android-toestellen) is een spel van het Nederlandse bedrijf WeirdBeard. Het spel leent bekende elementen om iets geheel nieuws neer te zetten. De vallende blokken doen denken aan Tetris, waarin je blokken precies in elkaar stapelt om lijnen te vormen. In 99 Bricks moet je een toren van deze onderdelen zien te bouwen. Het probleem is dat de blokken niet stijf aan elkaar plakken en je dus met behulp van de zwaartekracht heel slim moet stapelen. Het doel is een zo hoog mogelijke toren bouwen en deze trots op Facebook plaatsen. Er zijn ook speciale krachten die je kunt inzetten, zodat de afwisseling er langer in blijft. 99 Bricks heeft een opvallende leuke grafische stijl en zelfs heel fijne achtergrondmuziek.

©PXimport

Tip 07 99 Bricks nodigt je uit de grootste toren op Facebook te zetten.

Tip 08: Bug Heroes 2

Bug Heroes 2 is onlangs ook op Android uitgekomen, en dat is goed nieuws voor liefhebbers van strategische actiespellen op dat platform. De speelstijl is uniek: ga met twee bewapende insecten de strijd aan met horden vijanden en zet torens op ter verdediging. Alles gebeurt vanuit het perspectief van kleine insecten, dus alledaagse voorwerpen omgevingen zijn erg groot. Dit geeft het spel een unieke look. Tijdens een missie verdien je geld om je wapens en de verdediging te versterken. Vals spelen zit er dus niet in: tijdens elk gevecht moet je goed blijven opletten en werken aan je strategie. De sterke besturing versterkt het leuke concept van deze game. Het spel blijft heel lang interessant door de spannende gevechten en de vele extra personages. Het spelletje is niet duur, maar voor iOS is er ook nog een gratis versie.

©PXimport

Tip 08 De grappige insectenwereld in Bug Heroes 2 is gekoppeld aan een slimme besturing.

Tip 09: Ruzzle Adventure

Het woordspelletje Ruzzle kennen veel smartphonegebruikers wel. Veeg met je vinger of verschillende letters om zo veel mogelijk lange woorden te maken. Nu is er Ruzzle Adventure (Android), waarin het woorden zoeken onderdeel is van een avontuur. Telkens krijg je nieuwe opdrachten om verder te komen in het landschap. Het leent zich dus prima om in je eentje te spelen. Wie juist het sociale element van Ruzzle zo leuk vond, heeft geluk: dat is nog steeds een element in het spel. Dus puzzels oplossen tegen je vrienden kan nog ook in Ruzzle Adventure. Het spel is geheel Nederlandstalig en heeft een duidelijk uitleg. Doordat er mee aandacht is besteed aan het avontuur voor één speler, is Ruzzle Adventure een stuk veelzijdiger dan zijn voorganger.

©PXimport

Tip 09 Je kunt Ruzzle Adventure alleen of tegen anderen spelen.

Tip 10: Sky Force 2014

Sky Force 2014 (ook voor Android) is een update van een mobiel spel uit 2004, maar door de prachtige beelden zou je dat niet snel zeggen. De opzet is een klassieke 'shoot 'em up': bestuur een vliegtuigje en knal vijanden neer met steeds sterker wapentuig. Het vliegtuigje hangt telkens boven je vinger op het touchscreen, waardoor je goed het overzicht behoudt. Haal je je vinger van het scherm, dan wordt de actie zo sterk vertraagd dat je even wat ademruimte krijgt. Het is zaak kogelregens te ontwijken, upgrades te pakken en sterren te verzamelen. Die laatste kun je gebruiken om tussendoor je vliegtuig sterker te maken. Door de heerlijke besturing, de schitterende omgevingen en de opzwepende muziek is Sky Force 2014 een van de beste schietspellen voor je smartphone.

©PXimport

Tip 10 Sky Force koppelt ouderwetse schietactie aan schitterende beelden.

Tip 11: Leo's Fortune

Leo's Fortune (Android) heeft veel lof en zelfs prijzen ontvangen voor de unieke look van het hoofdpersonage en de spelwereld. Helemaal terecht wat ons betreft, want ondanks de bekende manier van spelen, word je meteen in de sfeervolle wereld van de opvallende hoofdpersoon getrokken. Leo - type olijke haarbal met foute snor - rolt door speelvelden, snoept muntjes op en lost simpele puzzels op om zijn doel te bereiken. Blaas Leo bijvoorbeeld op om te zweven en te springen. Of maak je groter om een schakelaar in te drukken waardoor een nieuwe doorgang ontstaat. We hebben dit soort puzzels vaak genoeg in andere spellen gezien, maar de charmante hoofdpersoon maakt het gebrek aan originaliteit meer dan goed.

©PXimport

Tip 11 De hoofdpersoon uit Leo's Fortune geeft het spel een enorme charme.

Tip 12: Guardians

In Guardians of the Galaxy: The Universal Weapon (Android) werken de opmerkelijke helden Star-Lord, Rocket, Groot, Gamora en Drax samen om de onderdelen van een groot wapen te vinden. Er zijn 60 levels waarin je 25 personages kunt ontgrendelen uit de wereld van de strip, die ook als bioscoopfilm veel aandacht trok. De gevechten vinden plaats door van het personage een lijn te trekken naar de vijand. Al snel sta je met personages in het strijdveld en moet je de juiste positie kiezen voor vechtersbazen die van afstand aanvallen. Gelukkig voldoet de besturing ook in hectische situaties vrij goed. Met speciale aanvallen en nieuwe wapens kun je steeds sterkere tegenstanders aan. De actie wordt af en toe afgewisseld met striptekeningen die het verhaal verduidelijken.

©PXimport

Tip 12 De bioscoopfilm heeft de helden van Guardians of the Galaxy nieuw leven ingeblazen.

Tip 13: Castle Doombad

Castle Doombad was al eerder verkrijgbaar, maar is nu ook als gratis versie verkrijgbaar voor de iPhone en Android-toestellen. De game heet nu Castle Doombad: Free to Slay en bevat een aantal beperkingen, maar je kunt er toch heel wat plezier aan beleven voordat je ook maar één euro uitgeeft. Het concept is een soort tower defense-spel: jij speelt de slechterik die een prinses ontvoert en de helden buiten de deur wilt houden met wapens, vallen en monsters. Je werkt vanuit een huis dat telkens nieuwe verdiepingen erbij krijgt en vaste plekken heeft om akelige vallen en wapens te plaatsen. Kom je niet snel verder, dan kun je eerdere levels opnieuw spelen om je voorwerpen sterker te maken. Een geslaagde mix van een leuke, interessante speelwijze en een karakteristiek uiterlijk.

©PXimport

Tip 13 De helden buiten de deur houden met gemene vallen is in Castle Doombad erg vermakelijk.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. In de categorie klussen in en om het huis hebben we deze keer vijf goede schuurmachines voor je gevonden.

Een schuurmachine gebruik je om oppervlakken glad te maken, verf of lak te verwijderen, of hout voor te bereiden op verdere afwerking. Het apparaat schuurt met roterende of trillende bewegingen en is handig bij houtbewerking, meubelrenovatie of het opknappen van deuren en kozijnen. De redactie van ID.nl zocht en vond vijf exemplaren voor een goede prijs.

Makita DBO180ZJ

Deze Makita schuurmachine handig als je wat bewegingsvrijheid nodig hebt. Geen snoer dat in de weg zit of een verlengsnoer dat nét te kort is. Je klikt een 18V Makita accu erin en kunt direct aan de slag. Het schuurblad van deze Makita draait rond én beweegt tegelijkertijd in kleine ellipsvormige (excentrische) cirkels. Hierdoor schuur je gelijkmatig zonder zichtbare schuurkringen, en dat maakt dit type vooral geschikt voor het fijn afwerken van hout, metaal of laklagen. Het lichte gewicht en de ergonomische vorm zorgen dat je de machine zelfs met één hand kunt bedienen, zonder dat je snel moe wordt. Dit model is vooral fijn als je al Makita-accu’s hebt liggen, want hij wordt zonder accu geleverd.

Makita BO3710

Wie graag netjes werkt, zonder al te veel lawaai of trillingen, vindt in deze Makita BO3710 een stille kracht. Hij is niet opvallend in uiterlijk, maar tijdens het schuren merk je meteen dat hij z’n werk serieus neemt. De rechthoekige zool maakt hem ideaal voor grotere oppervlakken zoals deuren, kasten of vensterbanken. Wat fijn is: je hoeft geen kracht te zetten, de machine doet het werk. Je hoeft hem alleen maar rustig over het oppervlak te bewegen. Hij laat geen krassen achter, ook niet op kwetsbaarder hout. En hij is stil genoeg om binnen te gebruiken zonder dat de hele buurt meeluistert. Hij ligt goed in de hand en blijft ook bij langer gebruik prettig om mee te werken. Voor wie het schuren graag rustig, secuur en zonder poeha aanpakt, is dit een uitstekende keuze.

Einhell TH‑OS 1016

De Einhell TH-OS 1016 is een typische 'even-snel-pakken'-machine. Als je een hoekje wilt bijwerken, een kleine beschadiging wil gladmaken of een randje verf moet verwijderen, dan is dit apparaat je vriend. Door z’n driehoekige zool kom je makkelijk in smalle hoeken en langs randen waar grotere schuurmachines moeite mee hebben. Hij is licht en eenvoudig te bedienen, zelfs als je geen ervaren klusser bent. En ondanks z’n bescheiden formaat en prijs, voelt hij verrassend stevig aan. Voor kleine karweitjes is dit eigenlijk alles wat je nodig hebt. Je hoeft hem niet op te bergen in een kast, want hij past gewoon in een lade of gereedschapskist. Het is een eenvoudig apparaat dat doet wat het moet doen, zonder poespas.

DeWalt DWE6423

Deze DeWalt schuurmachine is misschien wel de beste balans tussen kracht en comfort. Perfect voor grotere klussen waarbij je langere tijd aan het werk bent. De rubberen grip ligt goed in de hand en helpt om trillingen te dempen. Met zijn 125 mm schijfoppervlak schuur je snel grote delen weg, maar het apparaat blijft precies genoeg om ook bij de afwerking mooi werk te leveren. Je merkt dat hier goed is nagedacht over gebruiksgemak: de aan-uitknop zit op een logische plek, het stofopvangsysteem werkt behoorlijk goed en hij is stil. Een solide keuze voor wie regelmatig wil schuren zonder elke keer met zware, logge machines te moeten werken.

PARKSIDE Accu-excenterschuurmachine

Deze schuurmachine van PARKSIDE is vooral handig als je af en toe iets kleins moet schuren en niet te veel wilt uitgeven. Hij is licht, makkelijk vast te houden en komt dankzij zijn compacte formaat goed in hoeken en langs randen. Wat hem 'multifunctioneel' maakt, is de mogelijkheid om verschillende schuurzolen te gebruiken. Daarmee kun je van alles aanpakken: een schilderijtje opschuren, een hoekje verf verwijderen of een kastdeur gladmaken. Je moet geen professioneel apparaat verwachten, maar voor simpele klussen is hij meer dan voldoende. En omdat hij zo weinig kost, is het een prima keuze als je af en toe iets wilt bijwerken zonder meteen een duur merk aan te schaffen. Handig als tweede machine of voor beginnende klussers die gewoon iets praktisch zoeken.

Vier op de tien Nederlanders gebruiken ChatGPT, blijkt uit onderzoek van Telecompaper. Daarvan kiest 87 procent voor de gratis versie. Die blijkt voor de meesten ruim voldoende – mits je weet hoe je de tool slim inzet. Met deze tien tips haal je alles uit de gratis variant van ChatGPT.

Lees ook: ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

1. Stel gerichte vragen

Wie zomaar wat typt, krijgt een antwoord dat alle kanten op kan gaan. Begin daarom met een duidelijke vraag of opdracht. Noem drie eenvoudige pasta­gerechten die binnen 20 minuten klaar zijn werkt bijvoorbeeld beter dan Vertel iets over pasta. Wees ook niet bang om tussendoor verder te vragen of je opdracht te verfijnen. ChatGPT onthoudt binnen een gesprek wat je eerder vroeg, zolang je in hetzelfde chatvenster blijft. 

©ID.nl

2. Geef ChatGPT een rol (zoals docent of tekstschrijver)

Je kunt ChatGPT laten denken als een docent, redacteur of programmeur, afhankelijk van wat je nodig hebt. Begin je vraag bijvoorbeeld met: Doe alsof je een leraar bent die uitlegt hoe fotosynthese werkt aan een kind van 10. Of: Je bent een tekstschrijver. Verbeter deze alinea op stijl en duidelijkheid. Zo krijg je antwoorden die beter aansluiten bij je doel.

Tip: Alle afbeeldingen in dit artikel kun je aanklikken om ze groter te bekijken. 👇🏻

©ID.nl

Tien x rollenspel

3. Gebruik ChatGPT om mee te sparren

De gratis versie is niet alleen handig om feitelijke informatie te vinden, maar ook om mee te denken als je even vastloopt of om je op nieuwe ideeën te brengen. Denk aan: Hoe pak ik een introductie aan voor een workshop over digitale veiligheid? of Geef vijf originele tekstjes voor op een verjaardagskaart. Zie de suggesties die ChatGPT dan geeft vooral als een middel om je op nieuwe ideeën brengen.

4. Laat ChatGPT samenvatten of herschrijven

Heb je een lange tekst gekregen, zoals een rapport, artikel of e-mail? Of een tekst die je niet helemaal snapt omdat het taalgebruik te ingewikkeld is? Vraag ChatGPT om een samenvatting in gewone taal, zodat je snel begrijpt waar het over gaat. Andersom kan ook: als je zelf zo'n tekst hebt geschreven, kun je ChatGPT vragen om het korter, vriendelijker of zakelijker te maken.

5. Knip grote opdrachten op in kleinere stappen

Een complexe opdracht werkt vaak beter als je die opknipt. Begin klein en bouw op. Wil je bijvoorbeeld een sollicitatiebrief laten schrijven? Vraag dan eerst: Wat zijn de belangrijkste elementen van een goede sollicitatiebrief voor functie X? Je kunt daar eventueel iets aan toevoegen als Geef een beknopt lijstje met elementen. Je hoeft het verder nog niet uit te werken. Laat daarna pas een opzet maken. Zo houd je meer controle over het resultaat en kun je tijdig bijsturen wanneer dat nodig is.

©ID.nl

6. Weet wat de gratis versie wel en niet kan

De gratis versie werkt standaard met GPT‑4o. Deze versie heeft een kennisbasis tot oktober 2023, dus recente ontwikkelingen of nieuws van ná dat punt kent het model niet. Als gratis gebruiker mag je maar een beperkt aantal berichten met GPT‑4o sturen binnen een periode van vijf uur. Is die limiet bereikt, dan krijg je een melding. ChatGPT schakelt dan automatisch over op GPT‑4.1 mini – een lichtere variant met iets minder rekenkracht. Je merkt dat soms aan antwoorden die wat oppervlakkiger zijn of minder duidelijk opgebouwd. Controleer daarom altijd zelf of feiten kloppen. Goed om te weten: dat overschakelen kan ook gebeuren wanneer ChatGPT tijdelijk overbelast is door veel gebruikers tegelijk.

7. Zet ChatGPT in als taalhulp bij spelling of vertaling

Twijfel je over spelling, grammatica of interpunctie? ChatGPT helpt je bij het corrigeren van zinnen. Je kunt ook vragen naar het verschil tussen vergelijkbare woorden of hulp krijgen bij vertalen tussen bijvoorbeeld Nederlands en Engels – inclusief uitleg.

©ID.nl

8. Voeg je eigen kennis toe voor betere resultaten

ChatGPT is goed in structureren en herschrijven, maar mist gezond verstand en actuele kennis. Daarom ontstaan de beste antwoorden wanneer jij zelf iets toevoegt: een eigen doel, situatie of voorkeur. Denk aan: Ik wil deze uitleg gebruiken voor een workshop over cybersecurity. Kun je hem korter maken voor beginners? In dit voorbeeld geef je aan waarvoor je de tekst wilt gebruiken (de workshop), voor wie hij bedoeld is (beginners) en wat je nodig hebt (een kortere versie). Zulke aanwijzingen helpen ChatGPT om met een antwoord te komen waar je echt iets aan hebt.

9. Bouw voort op eerder antwoorden in dezelfde chat

Je hoeft niet bij elke nieuwe vraag opnieuw te beginnen. Blijf je in hetzelfde chatvenster, dan kun je voortbouwen op eerdere antwoorden. Zo werk je stap voor stap toe naar een tekst, idee of plan dat steeds beter past bij wat je zoekt.

10. Houd het gesprek overzichtelijk

Als een chat te rommelig wordt, is het soms handiger om opnieuw te beginnen. In een nieuw venster houd je het gesprek overzichtelijk en voorkom je dat ChatGPT blijft terugkomen op eerdere dingen die niet meer relevant zijn.