Je kent ze wel, van die handige programma's. Je downloadt ze, leert ermee werken en vervolgens kun je niet meer zonder! We hebben een top 19 voor je samengesteld van programma's die voldoen aan dit kenmerk. Uiteraard heeft iedereen zijn persoonlijke voorkeur, dus haal eruit wat je interessant lijkt!

Internet en netwerk

Tip 01: Beweeg je als geest

Tijdens het internetten doen diensten er alles aan om zo veel mogelijk van je te weten te komen. Je locatie, interesses, websites die je bezoekt en andere persoonlijke zaken worden door onder andere reclamenetwerken vastgelegd en gekoppeld. Door het gebruik van apps én omdat we zelf veel informatie laten rondslingeren, is dit nauwelijks te voorkomen, maar met Ghostery kun je je in ieder geval tijdens het surfen goed wapenen. Het programma werkt in alle bekende browsers, op Internet Explorer na, en doet er alles aan om traceerscripts en andere trucs tegen te houden. Zodra je een website bezoekt, toont Ghostery hoeveel 'digitale snuffelaars' er werden tegengehouden.

©PXimport

Tip 01 Ghostery blokkeert tijdens het internetten zo veel mogelijk diensten en 'agenten' van reclamenetwerken.

Tip 02: Onderdruk reclames

We weten allemaal hoe fijn het is om tv te kijken zonder reclame-onderbrekingen. Op internet krijg je zo veel reclames te zien dat ze soms wel erg afleiden van de inhoud. Ter indicatie: bij een bezoekje aan de website van De Telegraaf kun je zomaar 20 of meer reclameboodschappen te zien krijgen. Adblock Plus is een gratis uitbreiding voor alle bekende browsers om reclames te onderdrukken. Je zult merken dat sociale media, websites en zoekmachineresultaten er heel anders uit gaan zien. Een tellertje toont hoeveel reclames er worden tegengehouden.

Omdat internet drijft op reclame-inkomsten hebben sommige websites een detector voor Adblock en vergelijkbare programma's. Je kunt de website ongezien verlaten of als je de inhoud toch wilt bekijken, kun je besluiten om Adblock Plus tijdelijk uit te schakelen.

©PXimport

Tip 02 Adblock Plus werkt in alle bekende browsers en verbergt reclames tijdens het internetten.

Tip 03: Netwerkmeter

Heb je enig idee welke programma's op je computer verbinding maken met internet? Een virusscanner die zichzelf bijwerkt, Dropbox en misschien Microsoft Office tijdens het installeren. Welk getal je ook roept, de kans is groot dat je er ver naast zit. Er zijn namelijk misschien maar een paar programma's op je computer die niet regelmatig verbinding maken. GlassWire brengt dit keurig in kaart en toont welke programma's er verbinding maken en met welke server. Ook zie je hoeveel dataverkeer er wordt verbruikt. Je kunt totalen bekijken of deze informatie specifiek per programma opvragen. Zo zie je eenvoudig achterhalen wat bijvoorbeeld een avondje series kijken met Netflix of Popcorn Time aan dataverkeer verbruikt.

Als je de standaard firewall van Windows gebruikt, kun je in het tabblad Firewall bepaalde programma's de toegang ontzeggen. Echter, dit is bijna onbegonnen werk aangezien bijna alle software een verbinding vereisen, bijvoorbeeld om recente updates op te halen.

©PXimport

Tip 03 GlassWire brengt je netwerkverkeer in kaart en toont welke programma's dataverkeer verbruiken.

Windows optimaliseren

Tip 04: Schoonmaakactie

Bijna iedereen is inmiddels bekend met het schoonmaakprogramma CCleaner, dus meer dan dit programma noemen doen we niet. Clean Master is minder bekend en een uitstekende aanvulling op CCleaner. Clean Master is vooral goed in het opsporen van overbodige bestanden van programma's. Uiteraard zijn alle standaard schoonmaakroutines ook aanwezig om tijdelijke/overbodige bestanden van onder andere je browser te verwijderen. Volgens de makers maak je met Clean Master gemiddeld 2 GB aan schijfruimte vrij. Dit komt aardig in de buurt van onze bevindingen. De eerste keer als je Clean Master gebruikt, zal je schoonmaakactie zelfs nog veel meer ruimte opleveren.

Hoewel Clean Master veilig te gebruiken is, geldt ook voor dit schoonmaakprogramma een waarschuwing. Bekijk altijd kritisch welke onderdelen je laat verwijderen en opschonen.

©PXimport

Tip 04 Clean Master kan een grondige schoonmaakactie uitvoeren en vindt overbodige bestanden van meer dan 500 programma's.

Tip 06: De-installeren 2.0

Als je programma's verwijdert via de standaard de-installatieprocedure van Windows, blijven er vaak resten achter op je computer. Soms is dit slordigheid van de programmeur, maar soms wordt er ook vanuit gegaan dat je een programma ooit opnieuw wilt installeren. In dat geval worden er bijvoorbeeld ongevraagd instellingen bewaard. Revo Uninstaller Free biedt uitkomst en helpt bij het grondig verwijderen van programma's. Revo Uninstaller Free activeert eerst de standaard de-installatieprocedure. Vervolgens wordt er gecontroleerd op achtergebleven resten en kun je ook die laten verwijderen.

Het verwijderen van programma's met Revo Uninstaller Free duurt iets langer, maar het loont de moeite omdat 'achterblijvers' niet onopgemerkt blijven en het programma's grondiger verwijdert van je computer.

De betaalde versie van Revo Uninstaller biedt meer mogelijkheden en schoonmaakopties, maar voor de meeste mensen voldoet de gratis versie. Dit programma is in ieder geval al een echte verademing ten opzichte van de standaard de-installatieprocedures.

©PXimport

Tip 06 Revo Uninstaller Free zoekt na de standaard de-installatieprocedure naar achtergebleven resten.¬

Media

Tip 07: Ondertiteling

Als je filmbestanden wilt afspelen, is de kans groot dat je de juiste Nederlandstalige ondertiteling niet hebt. Je kunt hiervoor het internet afspeuren naar het juiste ondertitelingbestand, maar hierbij loop je het risico op schimmige websites te belanden of onveilige downloads binnen te halen. Dankzij Sublight kun je dit voorkomen. Je geeft met Sublight een zoekopdracht op je computer en haalt het resultaat met één muisklik binnen. Je kunt het filmbestand ook slepen naar het Sublight-venster. De ondertiteling wordt met de correcte bestandsnaam bewaard. Hierdoor weet je afspeelsoftware (bijvoorbeeld VLC media player) de juiste ondertiteling automatisch te vinden. Bij Settings / Explorer integration kun je aangeven dat je Sublight voor bepaalde videobestanden vanuit de Windows Verkenner wilt gebruiken. Met deze truc kun je de rechtermuisknop gebruiken op een videobestand en kiezen voor Sublight om de ondertiteling te vinden.

©PXimport

Tip 07 Sublight zoekt, vindt en downloadt de juiste ondertiteling vanuit één programma.

Tip 08: Video omzetten

Er zijn veel oplossingen om videobestanden om te zetten naar een ander formaat, maar geen enkele oplossing werkt zo eenvoudig en soepel als die van Freemake Video Converter. Freemake Video Converter kan alle gangbare formaten aan en regelt het omzetten naar een andere indeling binnen een paar muisklikken. Je hoeft geen verstand te hebben van videobestanden of formaten. Sleep je videobestand naar het Freemake Video Converter-venster en geef aan naar welk formaat je wilt exporteren. Je kunt zelfs het apparaat kiezen, bijvoorbeeld Naar Apple / iPad 3.

Leuk detail is dat je ook kunt omzetten naar mp3's en dat Freemake Video Converter filmpjes van YouTube kan inlezen. Het volgende is niets voor audiofielen (en niet altijd legaal), maar toch een handige functie die we graag onder je aandacht brengen. Het plakken van de YouTube-link in Freemake Video Converter is voldoende om het filmpje klaar te zetten voor conversie naar een eigen videobestand of mp3. Freemake Video Converter maakt gebruik van OpenCandy, een reclamenetwerk dat door sommige mensen als ongewenst wordt beschouwd.

Freemake Video Converter, website

©PXimport

Tip 08 Freemake Video Converter zet filmbestanden om naar elk gewenst formaat en kan ook filmpjes downloaden van YouTube.

Beveiliging

Tip 09: Encryptie

Als je bestanden onleesbaar wilt maken voor derden, kun je gebruikmaken van encryptie. AxCrypt maakt het eenvoudig om dit toe te passen op een of meerdere bestanden. Het programma integreert in de Windows Verkenner. Klik met de rechtermuisnop op een bestand, kies voor AxCrypt / Versleutelen en geef een goed wachtwoord op. Het bestand wordt beveiligd. Gebruik de rechtermuisknop opnieuw en kies AxCrypt / Ontsleutelen om de beveiliging ongedaan te maken. Na het opgeven van het juiste wachtwoord is het bestand weer toegankelijk. Je kunt AxCrypt ook toepassen op een map of selectie bestanden.

Gebruik AxCrypt uitsluitend op eigen bestanden en nooit op systeembestanden of Windows-mappen.

©PXimport

Tip 09 AxCrypt maakt bestanden onleesbaar met sterke encryptie.

Tip 10: Nee, bedankt!

Unchecky is al een paar keer aan bod gekomen in de freeware-rubriek, maar mag in de lijst met topprogramma's niet ontbreken. Steeds meer programmamakers bundelen extra's in de installatieprocedure. Let je even niet op? Dan installeer je misschien per ongeluk ongewenste programma's op je computer. Deze kun je meestal uitschakelen door een vinkje te verwijderen, maar als je niet opgelet hebt, is het kwaad meestal al geschiedt. Unchecky is een handig programmaatje met een aangeboren allergie voor sluwe vinkjes. Zodra je iets probeert te installeren met overbodige ballast, verwijdert Unchecky de vinkjes alvast voor je. Uiteraard moet je altijd blijven opletten, maar dankzij Unchecky loop je minder risico om in de valkuil te vallen.

Tip 11: Malware te slim af

Een verdacht programma dat aan de aandacht van je virusscanner is ontsnapt, zet jouw computer mogelijk open voor criminelen, stuurt gegevens door of toont allerlei reclames. Malware Bytes Anti-Malware is een van de beste remedies hiertegen.

Niet alleen tijdens het actief downloaden, maar ook tijdens het surfen worden er pogingen gedaan om via de browser binnen te komen. We merken regelmatig dat Malware Bytes Anti-Malware allerlei ellende voorkomt. De gratis versie biedt geen realtime bescherming, maar kan je computer wel goed doorzoeken en problemen verhelpen. De betaalde versie kost 22,50 euro per jaar en is een aanrader als je regelmatig software uitprobeert. Je kunt Malware Bytes Anti-Malware naast je bestaande beveiligingsprogramma installeren.

©PXimport

Tip 11 Malware Bytes Anti-Malware ziet potentiële dreigingen en voorkomt dat criminelen je computer kunnen binnendringen.

Fotobewerken

Tip 12: Foto's bewerken

Fotor biedt alles wat je nodig hebt, vooral wanneer je niet te veel tijd wilt besteden aan het bewerken van je foto's. Fotor heeft veel handige verbeteringen en effecten die je in één klik kunt toepassen. Wie nog het retro-tijdperk is blijven hangen, kan allerlei filters toepassen, maar ook in de normale bewerkingen is Fotor krachtig. Fotor is er voor Windows en alle mobiele platforms. De functies en filters van Fotor werken voor sommige bewerkingen zelfs sneller dan de bekende professionele software. Naast het verbeteren en bewerken van individuele afbeeldingen is er een krachtige batch-functie aanwezig om meerdere foto's snel te verwerken. Ook kun je meerdere afbeeldingen met Fotor eenvoudig omtoveren tot een prachtige fotocollage.

©PXimport

Tip 12 Met Fotor kun je je foto's snel bewerken.

Tip 13: Miniatuurweergaven

In de Windows Verkenner zie je bij veel bestanden een miniatuurweergave. Het handige hieraan is dat je snel aan de hand van de afbeelding een foto terug kunt vinden. Bij sommige bestandsformaten wordt de miniatuurweergave echter niet getoond. Dankzij SageThumbs krijg je dit wel voor elkaar. Het programma ondersteunt meer dan 150 (!) grafische formaten. Zo wordt er zelfs van Photoshop-bestanden (psd) een miniatuurweergave getoond. Daarnaast kan SageThumbs je afbeeldingen ook omzetten naar een ander formaat, bijvoorbeeld van png naar jpg. Klik met de rechtermuisknop in de Windows Verkenner op een of meerdere afbeeldingen en kies SageThumbs / Convert to jpg (of een andere indeling).

©PXimport

Tip 13 SageThumbs verzorgt de miniatuurweergaves van fotobestanden in de Windows Verkenner.

Tip 14: Batchverwerking

Als je regelmatig foto's verkleint of om wilt zetten naar een ander formaat, is VarieDrop een handig programma. VarieDrop heeft vier zones. Per zone kun je fotobewerkingen instellen, bijvoorbeeld opslaan als jpg met een kwaliteit van 90% en een maximale resolutie van 1200x900. Je kunt ook een doelmap instellen per zone, bijvoorbeeld een tijdelijke map op je bureaublad. Sleep foto's via de Windows Verkenner naar een van je VarieDrop-zones en het programma voert de voorgedefinieerde bewerkingen uit. VarieDrop is zeer geschikt als je bijvoorbeeld foto's wilt verkleinen voor mailgebruik of marktplaatsadvertenties. Ook als je regelmatig een website bijwerkt met nieuwe foto's is VarieDrop handig. Door de foto's al op je computer te verkleinen, gaat het uploaden naar de website veel sneller.

©PXimport

Tip 14 VarieDrop heeft vier zones waar je foto's op kunt 'laten vallen', waarna de afbeeldingen automatisch worden verwerkt.

Windows en systeemtools

Tip 15: F4 op steroïden

Als een programma vastloopt en niet meer reageert, kun je met Windows Taakbekeer (Ctrl+Shift+Esc) het programma geforceerd afsluiten. Dankzij het programma SuperF4 kun je vastgelopen programma's sneller afsluiten. SuperF4 biedt een variatie op een bestaande toetscombinatie. Met Alt+F4 geef je een programma opdracht om zichzelf netjes af te sluiten. Dit is vergelijkbaar met het bekende kruisje. SuperF4 maakt de toetscombinatie Ctrl+Alt+F4 mogelijk. Hiermee wordt het programma dat je op dat moment voor je neus hebt in één klap uitgeschakeld. SuperF4 is ook handig om programma's als Skype en Spotify volledig uit te schakelen. Dit zijn twee bekende programma's die de regel 'op het kruisje klikken, sluit het programma af' aan hun laars lappen. Wees wel voorzichtig met de toetscombinatie bij programma's als Photoshop of Word. Geopende documenten worden namelijk niet bewaard.

©PXimport

Tip 15 SuperF4 sluit programma's geforceerd af met Ctrl+Alt+F4.

Tip 16: Inloggen met usb

Vraag je je ook weleens af: Kan dat aanmelden bij Windows niet eenvoudiger? Met Rohos Logon Key kun je een usb-stick prepareren zodat deze dienst kan doen als toegangssleutel voor je computer. De omvang van de usb-stick is niet van belang, omdat er nauwelijks opslagruimte wordt gebruikt. Uiteraard is het handig als je de usb-stick aan je sleutelbos kunt bevestigen, zo heb je je digitale sleutel altijd bij je.

Plaats de usb-stick en start Rohos Logon Key. Met Setup USB Key stel je alles in. Herstart je computer en plaats de stick om je aan te melden. Als je de stick in je computer achterlaat en opstart, wordt je automatisch aangemeld. De digitale usb-sleutel kan ook de vergrendeling van je systeem (Windows-toets+L) opheffen.

De gratis versie van Rohos Logon Key heet Rohos Logon Key Free en hebben de makers verstopt achter een testlink op hun website.

©PXimport

Tip 16 Dankzij Rohos Logon Key Free kun je je aanmelden bij Windows met een usb-stick.

Tip 17: Partities bewerken

Windows heeft een programma aan boord, Schijfbeheer, om je harde schijf (achteraf) in te delen. Druk op Windows-toets+R en geef de opdracht diskmgmt.msc, gevolgd door Enter. Als je functies mist of graag op weg wordt geholpen om bijvoorbeeld schijfruimte te vergroten, biedt Easeus Partition Master Free meer mogelijkheden. De aanpassingen worden niet direct uitgevoerd, maar klaargezet. Zo heb je de kans om je wijzigingen goed te controleren of er zelfs van af te zien. Alles in orde? Bevestig je aanpassingen met Apply. Vaak is een herstart vereist voordat je acties worden uitgevoerd.

Het bewerken van de indeling van een harde schijf mag alleen door experts worden verricht, omdat fouten mogelijk afgestraft worden met dataverlies.

©PXimport

Tip 17 Easeus Partition Master Free helpt bij het (achteraf) indelen van je harde schijf.

Tip 18: Handige tabbladen

Hoewel er veel handige vervangers bestaan voor de standaard Windows Verkenner, is de overstap naar een alternatief voor veel mensen een brug te ver. Dankzij Clover hoef je geen afstand te nemen van de Verkenner en kun je toch genieten van handige extra's. De voornaamste toegevoegde waarde van Clover zijn de tabbladen. Je kunt eenvoudig meerdere locaties op je computer openen in één Windows Verkenner-venster. Dit werkt hetzelfde als in je browser. Met de toetscombinatie Ctrl+T open je een nieuw tabblad. Je kunt ook boven in beeld op het plusteken klikken. Gebruik de toetscombinatie Ctrl+Shift+B voor een extra werkbalk met favoriete locaties. Deze locaties bewerk je door er mappen naartoe te slepen (of gebruik de toetscombinatie Ctrl+D).

©PXimport

Tip 18 Clover geeft de Windows Verkenner handige tabbladen.

Tip 19: Omvang op schijf

Het maakt niet uit hoe groot je harde schijf is, fanatieke computeraars hebben vroeg of laat te weinig ruimte. Dit geldt in het bijzonder voor snelle SSD's. Deze zijn snel, maar de capaciteit is beperkt. Je moet dus goed opletten wat je bewaart. Door de wildgroei aan mappen is het soms lastig om te achterhalen waar je grote bestanden staan. TreeSize weet deze informatie snel boven water te halen. Klik met de rechtermuisknop op een map of schijfletter en kies TreeSize Free. Het programma indexeert de mappen en toont deze gesorteerd op omvang. Je kunt doorklikken en dieper graven. Open de map in de Windows Verkenner door in TreeSize de rechtermuisknop te gebruiken op een map.

©PXimport

Tip 19 TreeSize Free laat zien welk mappen veel schijfruimte in beslag nemen.

Je game-ervaring hangt sterk af van hoe goed je hardware aansluit bij de vaak hoge eisen van moderne games. Maar zelfs met minder krachtige hardware kun je met de juiste instellingen vaak soepel gamen zonder storende elementen.

In het kader ‘Game-pc’ vind je specifieke tips voor het aanschaffen van hardwarecomponenten die ideaal zijn voor een krachtige game-pc. Dit lijkt ons nuttig, maar het is natuurlijk minder relevant als je niet bereid bent (flink) te investeren in nieuwe onderdelen. Met dit artikel richten we ons daarom hoofdzakelijk op de lezer die met een beperkt budget zijn bestaande systeem wil behouden en optimaliseren.

Je kunt namelijk op veel vlakken verbeteringen aanbrengen, vooral bij hardware (zoals cpu, gpu, monitor en opslagmedium), netwerk, besturingssysteem, drivers, processen en applicaties.

Voor je begint met optimaliseren, is het belangrijk inzicht te krijgen in de belangrijkste factoren voor ‘glitchvrij’ gamen, zodat je weet waar je aandacht aan moet besteden.

1 Factoren

Een van de belangrijkste factoren is een hoge framerate, doorgaans uitgedrukt in fps (frames per seconde). Dit is de snelheid waarmee de beelden worden getoond en hangt sterk af van je gpu en cpu. Bij eenvoudige games volstaat 30 fps vaak, maar grafisch intensieve games spelen merkbaar beter bij 60 fps. Voor intens competitief gamen is zelfs 144 of meer fps raadzaam. Het is belangrijk dat de fps daarbij stabiel blijft, aangezien schommelingen haperingen in het beeld kunnen veroorzaken.

Ook invoervertraging (input latency) is van belang, zeker bij competitieve games. Een lage vertraging tussen je acties, zoals muisklikken of toetsindrukken, en wat je ziet op het scherm is essentieel. Deze vertraging wordt beïnvloed door de gpu, cpu, monitor en bij online gamen ook door je internetverbinding. Ook netwerkvertraging (lag) wil je in dit geval zeker vermijden.

Daarnaast wil je het zogeheten ‘tearing’ voorkomen, waarbij het beeld lijkt te breken of te verschuiven. Dit probleem ontstaat door een gebrekkige synchronisatie tussen je gpu en monitor, doordat de gpu te weinig of net te veel frames levert.

In dit artikel geven we concrete tips en technieken om precies zulke storende factoren als te lage of inconsistente fps, te hoge invoer- of netwerkvertraging en tearing te vermijden.

Bij tearing lijkt het beeld op te breken in meerdere delen, dat wil je natuurlijk voorkomen.

2 Benchmarking

Voor je met optimalisatietechnieken start, is het verstandig eerst te meten hoe goed je huidige configuratie presteert. Na upgrades of optimalisaties kun je dezelfde meting herhalen voor een duidelijke vergelijking.

Zo’n meting voer je uit met een benchmark. Een van de bekendste is 3DMark. Deze tool bevat verschillende tests om prestaties van je gpu, cpu en je systeem als geheel in een game-context te meten. Je kunt bijvoorbeeld Time Spy gebruiken om DirectX 12-prestaties van games te analyseren. Fire Strike focust op DirectX 11 (voor mid-range-systemen), terwijl Port Royal geschikt is voor raytracing-prestaties. Voor meer technische uitleg van deze benchmarks kun je de online gebruikersgids raadplegen.

Andere benchmarks zijn ook beschikbaar. Cinebench bijvoorbeeld meet via hoge kwaliteit 3D-afbeeldingen de prestaties van je cpu, inclusief afzonderlijke kernen. Voor grafische benchmarking en stresstests van je gpu kun je bijvoorbeeld Unigines Heaven of Superposition gebruiken.

Time Spy van 3DMark meet de prestaties van de Microsoft API DX12.

3 Monitoring

Tijdens het gamen is het nuttig om de prestaties van verschillende onderdelen te meten. Een handig hulpmiddel hiervoor is RivaTuner Statistics Server (RTSS), dat bijvoorbeeld geïntegreerd is in MSI Afterburner. Deze tool is ideaal voor veilig en eenvoudig gpu-overklokken zonder veel technische kennis (zie paragraaf 5).

Installeer MSI Afterburner samen met de RivaTuner-software en start het programma. Klik op het tandwielpictogram en controleer of de juiste gpu is geselecteerd. Ga naar het tabblad Toezicht en vink de onderdelen aan die je wilt monitoren, zoals GPU temperatuur, GPU gebruik, GPU core klok, GPU ventilator snelheid, GPU temp/power/voltage limit, CPU temperatuur/gebruik/klok (genummerde cpu-kernen hoef je niet te selecteren), CPU power, Beeldverversings snelheid en Frame tijd. Zet bij elk item ook een vinkje bij Toon informatie op het scherm (OSD) en bevestig je keuzes.

Open vervolgens het instellingenvenster van RTSS via het pictogram in het Windows-systeemvak. Controleer of Show On-Screen Display is ingeschakeld en kies bij voorkeur Raster 3D als weergave. Optimaliseer en positioneer deze naar wens. Deze OSD werkt doorgaans goed in DirectX- en OpenGL-games. Overigens bevat Steam een fps-teller die je met behulp van Alt+Tab op je scherm kunt zetten.

RivaTuner Server Statistics is hier gekoppeld aan de monitoringtool MSI Afterburner.

4 Hardware

Meten is weten, en die fase hebben we afgerond. Nu richten we ons volledig op diverse optimalisaties, opgesplitst in verschillende (en deels overlappende) categorieën. We beginnen met de hardware, met de gpu in de hoofdrol.

Houd je gpu-drivers regelmatig, bijvoorbeeld maandelijks, up-to-date. Gebruik hiervoor bij voorkeur de software van de fabrikant, zoals GeForce Experience of de Nvidia-app, of AMD Adrenalin Edition. Via het configuratiescherm van deze tools krijg je vaak extra opties voor betere gameprestaties, met invloed op zowel fps als beeldkwaliteit.

We nemen Nvidia als voorbeeld. Open NVIDIA Control Panel en ga naar 3D-instellingen beheren. Overweeg bij Algemene instellingen de volgende instellingen voor het basisprofiel: Energiebeheermodus op Optimaal vermogen; Textuurfilteren – Kwaliteit op Prestatie; Thread Optimalisering op Aan; Grootte shadercache op Onbeperkt; en Weinig vertraging-modus op Aan of Ultra. Bevestig met Toepassen. Klik op Beginwaarden om terug te keren naar de standaardinstellingen.

Je kunt hier ook Verticale synchronisatie op Uit zetten, maar in principe horen de gpu-frames afgestemd te zijn op de verversingsfrequentie (refresh rate) van je monitor. Heb je last van tearing, zet deze instelling dan op Aan of kies een van de andere opties.

Controleer ook even de instellingen van je muis of controller via Instellingen / Bluetooth en apparaten. Kies hier Muis / Aanvullende muisinstellingen. Voor preciezere en consistentere muisaansturing kun je op het tabblad Opties voor de aanwijzer de optie Precisie van de aanwijzer verbeteren uitschakelen, waarmee je aanwijzerversnelling uitzet, wat de cursorbeweging voorspelbaarder maakt.

Vanuit het configuratiescherm kun je allerlei instellingen van je gpu aanpassen.

5 Hardware overklokken

Gevorderde gebruikers kunnen ook overwegen hun gpu te overklokken. Ga eerst na of er in het UEFI/BIOS van je systeem hiervoor geen zogeheten XMP’s (eXtreme Memory Profile) beschikbaar zijn gesteld door de geheugenfabrikant. Je herkent deze aan opties zoals XMP, Memory Profile of DOCP. Kies het gewenste profiel waarbij je geheugen op een hogere snelheid kan werken.

Bij de meeste games kun je voordeel halen uit een overgeklokte gpu. Hiervoor is MSI Afterburner zeer geschikt, omdat je hiermee veilig kunt werken. Je combineert dit bij voorkeur met MSI Kombustor (klik na installatie op het K-pictogram in MSI Afterburner), een stresstest-tool die de stabiliteit van jouw gpu na overklokken controleert via zware grafische workloads.

Begin met het verhogen van de Core Clock (MHz) - niet de Core-voltage - in stappen van ongeveer 20. Boven de 50 verhoog je bij voorkeur in stappen van 10. Bevestig telkens met Toepassen (ronde knop met vinkje). Lukt dit niet, zet dan (indien mogelijk) de schuifknoppen bij Power Limit (%) en Temp Limit (°C) tijdelijk op het maximum, en stel via de A-knop de Fan Speed (%) in op 75%. Bevestig je instellingen met Toepassen.

Laat tijdens de aanpassingen de stresstest in Kombustor draaien en houd de resultaten in de gaten, zoals de gpu-temperatuur (je kunt hier ook de OSD van RTSS oproepen). Als deze te hoog wordt of de stresstest crasht, verlaag de waarde dan met ongeveer tien procent.

Verhoog daarna de Memory Clock in stappen van maximaal 10. Blijf ook hier tien procent onder de waarde waarbij de stresstest onstabiel wordt. Klik vervolgens op Opslaan (diskette-pictogram) en selecteer profielknop 1. Tot slot klik je rechtsboven op de Windows-knop, zodat je systeem voortaan met deze profielwaarden opstart.

Overklokken met MSI Afterburner, met Kombustor als ‘waakhond’ (je ziet hier ook de RTSS-overlay).

6 Systeeminstellingen

Op het niveau van je besturingssysteem kun je enkele instellingen optimaliseren. We nemen Windows 11 als uitgangspunt. Ga naar Instellingen / Gaming. Open Gamemodus en schakel deze in. Hiermee verbeter je de prestaties tijdens het gamen door cpu- en gpu-bronnen prioriteit te geven (onder meer om framedrops te voorkomen), achtergrondprocessen te beperken en storende meldingen uit te schakelen.

Zorg er ook voor dat Windows-updates niet tijdens een gamesessie starten. Ga naar Instellingen / Windows Update, klik op Geavanceerde Updates en stel bij Gebruikstijden instellen de gewenste uren in via Handmatig.

Met de ingebouwde module Energiebeheer kun je het voorkeurschema instellen op Hoge prestaties. Voor snellere pc’s kun je zelfs de optie Topprestaties activeren door op de Opdrachtprompt dit commando uit te voeren:

Met powercfg /list controleer je of het schema is toegevoegd. Verwijder een schema met powercfg /delete <ID>. Of maak in Energiebeheer je eigen schema met Een energiebeheerschema maken.

Je kunt ook grafische instellingen per app aanpassen. Ga naar Instellingen / Systeem / Beeldscherm / Graphics. Zoek de gewenste app, selecteer deze, klik op Opties en kies bijvoorbeeld Hoge prestaties. Bevestig met Opslaan.

Je kunt ook een extra energiebeheerschema voor topprestaties zichtbaar maken.

7 Extra instellingen

Je kunt een paar extra systeeminstellingen aanpassen om de gameprestaties verder te verbeteren. Controleer bijvoorbeeld de locatie van het bestand pagefile.sys, vooral bij beperkt intern geheugen. Windows verplaatst data van het RAM naar dit virtuele geheugenbestand om ruimte vrij te maken. Zorg dat dit bestand op een snelle ssd staat.

Controleer dit via Instellingen / Systeem, klik op Geavanceerde systeeminstellingen en druk op Instellingen op het tabblad Geavanceerd. Klik op Wijzigen. Staat je Windows-schijf niet op een snelle ssd, dan beperk je via Aangepaste grootte de ruimte op deze schijf en wijs je het grootste deel toe aan de snelste schijf. Of kies Grootte wordt door het systeem beheerd. Bevestig met Instellen en OK.

Daarnaast kun je HAGS (Hardware GPU Scheduling) activeren, waarmee de gpu grafische taken rechtstreeks afhandelt. Dit versnelt processen en verbetert grafische prestaties, met minder stutter en invoervertraging. Ga hiervoor naar Instellingen / Systeem, kies Beeldscherm / Graphics en klik op Standaardinstellingen voor afbeeldingen wijzigen. Als je gpu dit ondersteunt, kun je hier GPU met hardwareversnelling plannen inschakelen. Eventueel schakel je hier ook Optimalisaties voor games met vensters in, wat de prestaties van DirectX 10/11-games in venstermodus ten goede kan komen.

HAGS kan de grafische prestaties wat opkrikken als je gpu dit ondersteunt.

Op zoek naar de optimale game-ervaring? Met deze accessoires creëer je jouw ideale gameroom

8 Software

Bij online gamen is natuurlijk ook een optimale netwerkconnectie van groot belang. Idealiter gebruik je hiervoor een bekabelde verbinding of een draadloze router met 5GHz-wifi voor een lagere ping. Controleer je wifi-snelheid met een gratis tool zoals www.speedtest.net.

Voordat je andere software aanpast, is het verstandig eerst de tuningsmogelijkheden van je game-applicaties zelf te bekijken. Veel games, zoals Age of Empires III, bieden via schuifbalken, numerieke waarden of andere instellingen opties om framerate en andere prestaties te beïnvloeden. Denk bijvoorbeeld aan instellingen voor grafische detaillering, zoals texturen en schaduwen, anti-aliasing-technieken en tekenafstand (de mate waarin verder afgelegen objecten worden gerenderd).

Verder, om onnodig geheugenverbruik te beperken, kun je controleren welke apps automatisch opstarten met Windows. Schakel overtollige apps uit via Windows Taakbeheer (Ctrl+Shift+Esc) in de rubriek Opstart-apps.

In Taakbeheer kun je bij Processen en Services onnodige achtergrondprocessen en services tijdelijk uitschakelen via het contextmenu, vooropgesteld dat je goed weet wat je doet. Gevorderde gebruikers kunnen in de rubriek Details per applicatie via het contextmenu de opties Prioriteit (hoeveelheid toegewezen processortijd; kies bij voorkeur niet voor realtime) en eventueel Affiniteit (hoeveel en welke processorkernen worden gebruikt) aanpassen.

Overweeg ook het gebruik van gameboosters, die gameprestaties semiautomatisch optimaliseren. Een bekende gratis tool is Razer Cortex (extra tools niet installeren). Na aanmelding kun je via Game booster met Boost now meerdere optimalisaties uitvoeren, zoals Disable CPU Sleep Mode, Clear Clipboard, Clean RAM en Disable Telemetry. Ook kunnen geselecteerde processen en services worden uitgeschakeld om geheugen vrij te maken. Met de optie Restore now herstel je de oorspronkelijke instellingen.

Een andere populaire tool is MSI Dragon Center, die zich vooral richt op MSI-hardwarecomponenten en vergelijkbare functionaliteit biedt.

Gamebooster Razer Cortex automatiseert het optimaliseren van systeeminstellingen en achtergrondprocessen.

9 Netwerk

Bij online gamen is natuurlijk ook een optimale netwerkconnectie van groot belang. Idealiter gebruik je hiervoor een bekabelde verbinding. Controleer in Apparaatbeheer (klik met rechts op de Windows-startknop) of de drivers van je netwerkadapter up-to-date zijn. Klik met rechts op een adapter en kies Stuurprogramma bijwerken.

Je kunt ook kiezen voor een draadloze 5GHz-wifi-router. Controleer je wifi-snelheid met een gratis tool zoals www.speedtest.net. Daarnaast kun je voor draadloze netwerken een speciale tool gebruiken om de signaalkwaliteit te analyseren, zoals Acrylic Wi-Fi Analyzer. Dit onderdeel van de Acrylic Suite biedt een live signaalgrafiek en laat je kanaaloverlappingen en andere netwerkproblemen analyseren. De volledige functionaliteit is vijf dagen gratis beschikbaar.

Veel routers bieden QoS-instellingen (Quality of Service) waarmee je dataverkeer voor specifieke applicaties, poorten of apparaten kunt prioriteren. Dit kan latency en jitter verminderen. Sommige routers hebben een gamemodus in de QoS-configuratie voor automatische optimalisatie van populaire games en consoles, geavanceerdere routers bieden SQM (Smart Queue Management).

Controleer met de module Broncontrole (druk op Windows-toets+R en voer resmon uit) welke applicaties veel bandbreedte gebruiken. Sorteer bijvoorbeeld op de kolom Totaal (bytes/seconde) en sluit overtollige software af. Om de puntjes op de i te zetten, kun je de prestaties van de gebruikte DNS-server testen met DNS Benchmark. Open het tabblad Nameservers, klik op Run Benchmark en zet een vinkje bij Sort Fastest Nameservers: de snelste DNS-servers vind je nu in principe bovenaan. Deze kun je gebruiken in de netwerkconfiguratie van Windows of in je router voor je hele netwerk.

Controleer de kwaliteit van je draadloze verbinding met Acrylic Wi-Fi Analyzer.

Wanneer je kiest voor een inbouwvriezer werk je deze natuurlijk het liefst netjes weg achter een mooie keukendeur. Je vindt ze in hoogtes van 72 tot 178 cm, maar ook als onderbouw diepvrieskast die onder je aanrechtblad passen. Waar moet je allemaal nog meer op letten bij een inbouwvriezer voordat je deze aanschaft?

Een inbouwvriezer biedt als voornaamste voordeel dat de kast mooi is weggewerkt in je keuken. Juist daarom is het belangrijk om vooraf goed op een aantal zaken te letten als je zo’n vriezer wilt kopen.

Formaten

Inbouwvriezers zijn te koop in een aantal vaste maten. Die maten zijn gestandaardiseerd, zodat het eenvoudig is om de juiste inbouwvriezer bij de juiste inbouwkast te kopen en andersom. De ruimte in een inbouwkeuken waar de inbouwvriezer komt, is ietsje groter dan de inbouwvriezer zelf. Logisch, omdat zo'n inbouwvriezer wel makkelijk geplaatst moet kunnen worden, maar er ook weer eenvoudig uit moet kunnen in geval van reparatie of vervanging.

Bij een inbouwvriezer kun je kiezen uit de volgende hoogtes: 72, 88, 102, 122, 140, 178 en 180 cm. De breedte van inbouwvriezers ligt doorgaans tussen de 54 en 56 cm, het is dus belangrijk dat de breedte van de nis hierop is afgestemd. De diepte van een inbouwvriezer kan ook iets variëren, maar 54,5 cm is doorgaans de gemiddelde diepte. Je kunt ook kiezen voor een ondervriezer; een losse kleinere kast van zo'n 80 cm hoog die past onder het aanrechtblad.

Bij de aanschaf van een inbouwvriezer of elke inbouwapparatuur vind je altijd de informatie over de grootte van de nis. De nis is de plek in de inbouwkeuken waarin de inbouwapparatuur wordt geplaatst. Deze informatie is dus erg belangrijk bij het kiezen voor de juiste inbouwvriezer en de gewenste keuken.

©MG | ID.nl

Scharnier- en deursystemen

Bij de aanschaf van een inbouwvriezer houd je rekening met het soort scharniersysteem dat je wil gebruiken. Er zijn twee soorten deursystemen: deur-op-deurscharnieren en sleepdeursystemen. Bij een deur-op-deursysteem wordt de deur van de keuken direct op de deur van de vriezer geplaatst en is er geen speling tussen beide deuren.

Bij een sleepsysteem wordt de vriezerdeur met een glijd- of sleepsysteem bevestigd aan de keukendeur. Hierdoor schuift de deur van de keuken over de koelkastdeur. De deuren bewegen dan afzonderlijk van elkaar. Zo'n systeem komt het vaakst voor en is ook het eenvoudigst te installeren.

Bij een deur-op-deursysteem wordt het paneel van de keukendeur direct op de deur van de vriezer gemonteerd. Het keukenpaneel draait dus op hetzelfde moment als de vriezerdeur. Voor een deur-op-deursysteem heeft de vriezer andere scharnieren die het gewicht van zowel de deur van de vriezer als het keukenpaneel moeten kunnen dragen. Bij een inbouwvriezer die geschikt is voor een deur-op-deursysteem, wordt het buitenste gedeelte van de vriezerdeur los geleverd.

Ventilatie

Een vriezer produceert aan de achterzijde warmte. Deze warmte moet goed kunnen worden afgevoerd en dat kan alleen als de nis waar de inbouwvriezer in wordt geplaatst, voldoende ruimte aan de achterkant heeft. De achterkant van de nis houd je vanzelfsprekend open en moet aan de achterkant tussen de muur en de vriezer minstens 10 centimeter vrijgehouden worden. Bij sommige inbouwvriezers krijg je aparte spacers mee die je op de achterkant van de vriezer kunt monteren om de juiste afstand te behouden, zodat je de vriezer ook niet te ver richting muur kunt plaatsen.

©MG | ID.nl

Geluidsdemping

Het geluid van een inbouwvriezer kan soms als storend worden ervaren. Dit geluid bestaat doorgaans uit twee componenten: luchtgeluid, zoals het brommen van de compressor, en contactgeluid, veroorzaakt door trillingen die via het meubel kunnen worden doorgegeven. Zowel vrijstaande- als inbouwmodellen kunnen hier last van hebben, maar met wat aanpassingen kun je het geluid reduceren. Zorg voor voldoende ventilatieruimte rondom de vriezer. Ga je gebruik maken van geluidsabsorberende materialen , houd er dan rekening mee dat deze warmte vasthouden.

Om luchtgeluid te dempen, kan aan de achterkant en eventueel zijkanten van de nis of de muur geluidsabsorberend materiaal worden bevestigd. Dit materiaal vangt het geluid van de compressor op en voorkomt dat het zich verder door de ruimte verspreidt. Er zijn hier verschillende soorten platen en strips voor verkrijgbaar.

Zoek een stil exemplaar

Omdat het lastig is om een inbouwapparaat van tevoren te testen op geluidsproductie, kun je natuurlijk in ieder geval alvast kijken naar de specificaties van een inbouwvriezer. Bij doorgaans alle online winkels vind je de relevante informatie over geluidsproductie bij de specificaties. Het maximaal hoorbare geluid wordt weergegeven in Decibel, afgekort als dB. Gemiddeld produceren inbouwvriezers een geluid van rond de 35 en 40 dB, maar dit zijn natuurlijk alleen piekmomenten, bijvoorbeeld als de compressor aanslaat. De informatie over de geluidsproductie vind je overigens ook op het energielabel, zie hieronder.

Zuinigheid

Tot slot moeten we het energieverbruik natuurlijk niet vergeten. Hoe zuiniger een inbouwvriezer is, hoe meer geld je op het gebruik ervan bespaart. Dankzij de specificaties en het welbekende energielabel koop je eenvoudig een energiezuinig model. Je ziet dan bij de specificaties ook wat een inbouwvriezer op jaarbasis aan energie verbruikt.

©EPREL