Een ssd springt heel anders met data om dan een traditionele harde schijf en dat heeft ook invloed op de manier waarop bestanden te wissen zijn. Je krijgt dan te maken met TRIM, en hier lees je er meer over.

Een ssd is compleet anders dan een harde schijf en dat uit zich bijvoorbeeld in het overschrijven van data. Traditionele datashredders, zoals Eraser en DBAN, gebruiken overschrijven om data te veilig te verwijderen en dat werkt ook goed met traditionele harde schijven. Het werkt helaas niet voor ssd’s. Een ‘overwrite’ in een ssd is namelijk niets meer dan een ‘delete’ van de oude versie van het bestand en het schrijven van de nieuwe data.

De crux zit ‘m in dat de delete asynchroon is en dat de nieuwe data – die met alleen maar nullen - op een willekeurige locatie op de schijf terechtkomt. Met zo’n datashredder zit je dus eigenlijk op willekeurige plekken nullen naar je ssd weg te schrijven, waarmee je dus de levensduur van de schijf aan het verkorten bent en de originele data blijft bestaan.

TRIM

Er is echter een aantal nuances aan dit verhaal. Een ssd met TRIM ingeschakeld zal data direct en permanent onder bepaalde omstandigheden verwijderen. Dat is vanwege prestatieredenen. Het is pas mogelijk om data weg te schrijven naar een ssd als het gedeelte waarnaartoe wordt geschreven daadwerkelijk gereset, oftewel geleegd, is. Een traditionele harde schijf kan in één keer bestaande gegevens overschrijven.

Op het moment dat je dus een bestand verwijdert op een ssd in Windows, verwijdert Windows net als bij een harde schijf de referentie naar het bestand, maar stuurt het ook direct een signaaltje naar de ssd waarna deze de data van het bestand ‘reset’, zodat er de volgende keer naartoe geschreven kan worden. Dat is TRIM en zorgt voor optimale prestaties.

Je kunt eenvoudig controleren of TRIM is ingeschakeld op je Windows-computer door een Opdrachtprompt te openen. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op de Startknop en kies voor Opdrachtprompt (administratorrechten). Voer vervolgens het volgende commando in:

... en druk op enter. Als er nu verschijnt DisableDeleteNotify = 0, betekent dat dat TRIM is ingeschakeld en is data die eenmaal verwijderd is, ook daadwerkelijk weg. Op Windows 10 en Windows 8.1 zal dit standaard al het geval zijn. Krijg je in plaats daarvan toch de waarde 1 terug, dan staat TRIM uit. Je schakelt het in door het commando

uit te voeren in hetzelfde Opdrachtprompt. Daarna is TRIM ingeschakeld. Alleen SSD’s die heel vroeg op de markt kwamen, hebben mogelijk geen ondersteuning voor TRIM. Raadpleeg hiervoor de handleiding van je schijf.

©PXimport

Retrim

Dat is echter nog niet het complete verhaal. Het TRIM-commando wordt ‘asynchroon’ van de verwijderoperatie uitgevoerd. Dat houdt in dat op het moment dat jij het bestand verwijdert, de ssd het commando om die data te trimmen ontvangt en dat verzoek in een wachtrij plaatst. Die trim gebeurt los van de rest van de schijfoperaties, dus terwijl jij gewoon door kunt werken.

Het kan echter gebeuren dat er opeens heel veel TRIM-commando’s binnenkomen en dat de wachtrij vol raakt. Dan gaan er TRIM-commando’s verloren en dan kan het zijn dat je data blijft bestaan. Om dit probleem op te lossen, heeft Windows zijn defragmentatietool een tweede leven bezorgd. Deze ‘optimaliseert’ ssd’s en doet een zogenaamde Retrim: het zoekt naar data die verwijderd is, maar nog wel op de ssd aanwezig is.

Retrims worden periodiek door Windows uitgevoerd. Om te controleren of dat allemaal in orde is, klik je op het menu Start en typ je Stations defragmenteren en optimaliseren en druk je op enter. Bij Status zie je bijvoorbeeld OK of Optimalisatie nodig. Is dat laatste het geval, selecteer dan de SSD en klik op Optimaliseren.

Zorg ook dat bij Geplande optimalisatie deze is ingeschakeld. Is dat niet het geval, klik dan op Inschakelen, zet een vinkje bij Gepland uitvoeren (aanbevolen) en klik op OK. De frequentie van wekelijks is prima.

Het komt erop neer dat het veilig verwijderen van data op een ssd, op individueel niveau, alleen mogelijk is door regelmatig een Retrim uit te voeren. Om een ssd in één keer veilig te legen, zijn tools beschikbaar van de ssd-fabrikanten.

Ssd’s hebben een ingebouwd commando om data op de schijf permanent te verwijderen, het zogenaamde ATA Secure Erase commando. Voor bijvoorbeeld Samsung kun je hiervoor Samsung Magician gebruiken, maar ook Intel, OCZ en Corsair hebben tools beschikbaar.

Tekst: Jochem de Goede

Wanneer je iets opzoekt via Google, verschijnt er steeds vaker een automatisch gegenereerd antwoord bovenaan de resultaten. Dat gebeurt niet bij elke zoekopdracht, maar alleen als Google denkt dat het handig is. Vind je die slimme assistent wat te aanwezig of niet altijd even betrouwbaar? Met deze drie tips kun je AI-antwoorden eenvoudig omzeilen.

Tip 1: -AI

Het is niet mogelijk om de AI-overzichten van Google definitief uit te schakelen, maar je kunt ze wel onderdrukken. Probeer het om te beginnen eens door op je smartphone of laptop-AI te typen voor of achter de zoekterm die je ingeeft. Als je bijvoorbeeld de opdracht "Waarom zou ik een warmtepomp nemen?" intikt, dan reageert Google eerst met een AI-overzicht. Als je "Waarom zou ik een warmtepomp nemen? -AI" typt, dan is het AI-antwoord verdwenen.

Tip 2: Webfilter in Google

Een tweede manier is door het webfilter &udm=14toe te voegen aan de url. Komt er een door AI gegenereerd antwoord op je zoekvraag? Plak dan &udm=14 achter de ontstane url in de adresbalk van de browser om ervoor te zorgen dat de AI-reactie verdwijnt. Je kunt ook in Chrome via de Instellingen / Zoekmachine / Zoekmachines en Site Search beheren de aangepaste Google-gegevens ingeven in het vak Site Search.  https://www.google.com/search?q=%s&udm=14. Het achtervoegsel zorgt ervoor dat zoekopdrachten altijd met het webfilter worden uitgevoerd. Je geeft dan ook een snelkoppeling in (een woord), dat typ je dan in de zoekbalk voordat je je zoekopdracht ingeeft.

Een andere manier is de zoekopdracht in te geven op www.startpage.com. Hier kun je Google gebruiken via een omweg, zodat je minder persoonlijke gegevens deelt en tegelijk AI-overzichten vermijdt.

Tip 3: Extensies

Om korte metten te maken met AI kun je in Chrome een browserextensie installeren. De Chrome-extensies Hide Google AI Overviews,Turn Off AI Overview en Bye Bye Google AI zijn gratis. Open de Chrome Webstore en type de naam van de extensie in het zoekvak. Selecteer de gewenste extensie en klik op de blauwe knop Toevoegen aan Chrome. Bevestig dat je de extensie wilt toevoegen. Wil je achteraf de extensie alsnog verwijderen, dan klik je op de drie puntjes van de rechterbovenhoek en kies je Extensies / Extensies beheren. Daarna kom je in het overzicht van alle extensies die in Chrome geïnstalleerd zijn en kun je de knop Verwijderen gebruiken.

Wie deze Black Friday écht wil besparen op zijn mobiele abonnement, komt al snel uit bij de combinatie Simyo en CashbackXL. Want waar de meeste providers één losse korting aanbieden, stapel je hier twee voordelen op elkaar: scherpe Black Friday-prijzen én een royale cashback. Zo wordt mobiel internetten ineens verrassend goedkoop, zonder dat je hoeft in te leveren op snelheid of flexibiliteit.

Black Friday is hét moment om je mobiele abonnement eens goed onder de loep te nemen. Dit jaar pakt Simyo extra groot uit met tot 75 procent korting op alle internetbundels, en wie via CashbackXL bestelt, krijgt daarbovenop tot 40 euro cashback. Een combinatie die de sowieso al betaalbare provider tijdelijk nóg aantrekkelijker maakt.

Tot 75 procent korting op databundels

Tijdens de Black Friday-periode verlaagt Simyo de prijzen van al zijn databundels van 2 tot 30 GB. Bij een tweejarig contract geldt de korting 12 maanden, bij een eenjarig contract 6 maanden. Na deze periode betaal je weer de standaardprijs (die gelukkig ook vrij laag is). Omdat Simyo zijn bundels maandelijks laat aanpassen, profiteer je gedurende je volledige kortingsperiode ook als je van bundel wisselt.

De actietarieven liggen opvallend laag. Zo kost de databundel van 30 GB tijdelijk 1,50 euro in plaats van 7 euro, en betaal je voor 2 GB tijdelijk slechts 50 cent per maand. Wie veel belt, kan voor 1 euro extra per maand onbeperkt bellen toevoegen. Klanten met KPN-thuisinternet krijgen via Simyo Compleet bovendien 10 GB extra data per maand cadeau.

Extra besparen via CashbackXL

Wie deze Black Friday-kortingen wil combineren met cashback, moet via CashbackXL doorklikken naar Simyo. Afhankelijk van je keuze ontvang je:

De spelregels

CashbackXL werkt eenvoudig, maar er zijn een paar belangrijke regels om rekening mee te houden. Wie deze stappen volgt, krijgt zijn cashback vrijwel altijd zonder problemen uitgekeerd.

Zoals we hierboven al hebben gemeld, moet je via CashbackXL doorklikken naar Simyo en in dezelfde sessie je bestelling afronden. Dat betekent: niet tussendoor de pagina sluiten of later terugkomen via een andere link. Daarnaast moeten cookies geaccepteerd worden en mag er géén adblocker actief zijn, omdat die de benodigde tracking tegenhouden.

Ook belangrijk: gebruik géén andere kortingscodes tijdens je bestelling, want die kunnen ervoor zorgen dat je cashback wordt afgekeurd. De cashback wordt volgens CashbackXL meestal binnen tien minuten bevestigd, en de daadwerkelijke uitbetaling volgt doorgaans binnen twee maanden. Houd er verder rekening mee dat er geen cashback wordt uitgekeerd bij abonnementen waarvan het maandbedrag onder de 5 euro ligt.

Waarom Simyo?

Simyo maakt gebruik van het 5G-netwerk van KPN, met snelheden tot 300 Mbit/s. Daarbij kun je elke maand je bundels aanpassen en optioneel een dataplafond instellen, zodat internet automatisch stopt wanneer je bundel op is. Je zit dus niet alleen voordelig, maar ook flexibel en veilig.

Volgens CashbackXL loopt de complete Black Friday-actie, inclusief cashback, door tot en met 7 december 2025. Daarna vervallen zowel de extra hoge kortingen op de databundels als de verhoogde cashback-bedragen. Wees er dus snel bij!