ID.nl logo
Huis

SSD: TRIM inschakelen om bestanden volledig te wissen

Een ssd springt heel anders met data om dan een traditionele harde schijf en dat heeft ook invloed op de manier waarop bestanden te wissen zijn. Je krijgt dan te maken met TRIM, en hier lees je er meer over.

Een ssd is compleet anders dan een harde schijf en dat uit zich bijvoorbeeld in het overschrijven van data. Traditionele datashredders, zoals Eraser en DBAN, gebruiken overschrijven om data te veilig te verwijderen en dat werkt ook goed met traditionele harde schijven. Het werkt helaas niet voor ssd’s. Een ‘overwrite’ in een ssd is namelijk niets meer dan een ‘delete’ van de oude versie van het bestand en het schrijven van de nieuwe data.

De crux zit ‘m in dat de delete asynchroon is en dat de nieuwe data – die met alleen maar nullen - op een willekeurige locatie op de schijf terechtkomt. Met zo’n datashredder zit je dus eigenlijk op willekeurige plekken nullen naar je ssd weg te schrijven, waarmee je dus de levensduur van de schijf aan het verkorten bent en de originele data blijft bestaan.

TRIM

Er is echter een aantal nuances aan dit verhaal. Een ssd met TRIM ingeschakeld zal data direct en permanent onder bepaalde omstandigheden verwijderen. Dat is vanwege prestatieredenen. Het is pas mogelijk om data weg te schrijven naar een ssd als het gedeelte waarnaartoe wordt geschreven daadwerkelijk gereset, oftewel geleegd, is. Een traditionele harde schijf kan in één keer bestaande gegevens overschrijven.

Op het moment dat je dus een bestand verwijdert op een ssd in Windows, verwijdert Windows net als bij een harde schijf de referentie naar het bestand, maar stuurt het ook direct een signaaltje naar de ssd waarna deze de data van het bestand ‘reset’, zodat er de volgende keer naartoe geschreven kan worden. Dat is TRIM en zorgt voor optimale prestaties.

Je kunt eenvoudig controleren of TRIM is ingeschakeld op je Windows-computer door een Opdrachtprompt te openen. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op de Startknop en kies voor Opdrachtprompt (administratorrechten). Voer vervolgens het volgende commando in:

fsutil behavior query DisableDeleteNotify

... en druk op enter. Als er nu verschijnt DisableDeleteNotify = 0, betekent dat dat TRIM is ingeschakeld en is data die eenmaal verwijderd is, ook daadwerkelijk weg. Op Windows 10 en Windows 8.1 zal dit standaard al het geval zijn. Krijg je in plaats daarvan toch de waarde 1 terug, dan staat TRIM uit. Je schakelt het in door het commando

fsutil behavior set DisableDeleteNotify 0

uit te voeren in hetzelfde Opdrachtprompt. Daarna is TRIM ingeschakeld. Alleen SSD’s die heel vroeg op de markt kwamen, hebben mogelijk geen ondersteuning voor TRIM. Raadpleeg hiervoor de handleiding van je schijf.

©PXimport

Retrim

Dat is echter nog niet het complete verhaal. Het TRIM-commando wordt ‘asynchroon’ van de verwijderoperatie uitgevoerd. Dat houdt in dat op het moment dat jij het bestand verwijdert, de ssd het commando om die data te trimmen ontvangt en dat verzoek in een wachtrij plaatst. Die trim gebeurt los van de rest van de schijfoperaties, dus terwijl jij gewoon door kunt werken.

Het kan echter gebeuren dat er opeens heel veel TRIM-commando’s binnenkomen en dat de wachtrij vol raakt. Dan gaan er TRIM-commando’s verloren en dan kan het zijn dat je data blijft bestaan. Om dit probleem op te lossen, heeft Windows zijn defragmentatietool een tweede leven bezorgd. Deze ‘optimaliseert’ ssd’s en doet een zogenaamde Retrim: het zoekt naar data die verwijderd is, maar nog wel op de ssd aanwezig is.

Retrims worden periodiek door Windows uitgevoerd. Om te controleren of dat allemaal in orde is, klik je op het menu Start en typ je Stations defragmenteren en optimaliseren en druk je op enter. Bij Status zie je bijvoorbeeld OK of Optimalisatie nodig. Is dat laatste het geval, selecteer dan de SSD en klik op Optimaliseren.

Zorg ook dat bij Geplande optimalisatie deze is ingeschakeld. Is dat niet het geval, klik dan op Inschakelen, zet een vinkje bij Gepland uitvoeren (aanbevolen) en klik op OK. De frequentie van wekelijks is prima.

Het komt erop neer dat het veilig verwijderen van data op een ssd, op individueel niveau, alleen mogelijk is door regelmatig een Retrim uit te voeren. Om een ssd in één keer veilig te legen, zijn tools beschikbaar van de ssd-fabrikanten.

Ssd’s hebben een ingebouwd commando om data op de schijf permanent te verwijderen, het zogenaamde ATA Secure Erase commando. Voor bijvoorbeeld Samsung kun je hiervoor Samsung Magician gebruiken, maar ook Intel, OCZ en Corsair hebben tools beschikbaar.

Tekst: Jochem de Goede

▼ Volgende artikel
Handige AI-apps voor mobiel
© grooveisintheheart - stock.adobe.com
Huis

Handige AI-apps voor mobiel

Tools met AI-technieken zijn zeker niet beperkt tot de desktopcomputer. Ook op mobiele apparaten kun je ze volop benutten. Of het nu via een specifieke app is of via een webapplicatie in je mobiele browser, de mogelijkheden zijn legio. En je zult merken dat er meer bestaat dan alleen ChatGPT.

Wat je ook met AI wilt doen, er is een app voor. In dit artikel sommen we er een flink aantal op:

  • Google Foto's
  • Google Gemini
  • Obsidentify
  • StarryAI
  • Wonder
  • Microsoft Designer
  • Perplexity AI
  • Character AI
  • Replika
  • Suno
  • Kaiber
  • Capcut
  • Speechify
  • Otter
  • Seeing AI

Ook leuk: Puzzels oplossen, quizzen maken, kennis opdoen: leer meer met AI

1 Google Foto’s

De app Google Foto’s is al langer beschikbaar, maar heeft nu ook enkele handige AI-updates, geschikt voor Android 8 en iOS 15, en hoger. Bij het selecteren van een foto kun je onderaan verschillende AI-functies kiezen. Met Magische editor verplaats en schaal je geselecteerde objecten, terwijl je via Tools met Magische gum objecten of personen verwijdert en vervolgens een passende achtergrond toevoegt. Scherp maken verbetert wazige foto’s door details duidelijker te maken, terwijl Portretvervaging juist alles vervaagt behalve het ingestelde focuspunt.

Wil je meer lezen over de AI-functies in Google Foto's, lees dan dit artikel: AI in Google Foto's: van snapshot naar showstopper

Magische editor: objecten verplaatsen en schalen.

2 Google Gemini

Google introduceert met Gemini, de opvolger van Google Assistent, nieuwe AI-functies. Door op het microfoonpictogram te drukken, kun je vragen inspreken, waarna het LLM (zoals Gemini 2.0 Flash Experimental) antwoorden hardop voorleest. Met het menupictogram (met drie verticale streepjes) activeer je Gemini Live, waarmee je natuurlijke, doorlopende gesprekken voert en tijdens het gesprek van onderwerp kunt wisselen. Deze functie is momenteel beschikbaar voor Android-gebruikers met een Gemini Advanced-abonnement. Met het fotopictogram kun je ook foto’s van je camera of uit de galerij aan je prompt toevoegen.

Je kunt je vragen ook inspreken en (mogelijk) zelfs heuse conversaties houden.

3 Obsidentify

Obsidentify is een gebruiksvriendelijke app waarmee je snel wilde planten, dieren en paddenstoelen identificeert door een foto te maken of te uploaden. De app gebruikt AI-technologie, specifiek beeldherkenning, om waarnemingen nauwkeurig te analyseren en te matchen met een uitgebreide soorten-database. Na identificatie ontvang je directe informatie over de soort, zoals naam en kenmerken.

Waarnemingen kun je opslaan, delen en koppelen aan je Obsidentify-account, waarmee je ook bijdraagt aan onderzoek en natuurbescherming. Verder krijg je een overzicht van je persoonlijke ontdekkingen, die je kunt bijhouden via www.waarneming.nl of www.waarnemingen.be.

Upload een duidelijke foto en de kans is groot dat de plant of het dier meteen wordt geïdentificeerd.

4 StarryAI

StarryAI is een gebruiksvriendelijke AI-tool waarmee je binnen enkele seconden leuke afbeeldingen kunt maken. Door simpelweg een tekstprompt in te voeren, genereert de app fraaie beelden op basis van je beschrijving. Daarnaast biedt StarryAI diverse functies zoals het verbeteren en vergroten van beelden, het verwijderen van achtergronden, en Magic Fusion, waarmee je verschillende stijlen kunt combineren. Je kunt ook eigen beelden uploaden en verder aanpassen. De app laat je bovendien uit talrijke artistieke stijlen kiezen. De krachtiger Pro-versie kost circa 8 euro per week.

Een vegetarisch wrattenzwijn met StarryAI.

5 Wonder (AI Art Generator)

Net als StarryAI kun je ook met Wonder allerlei artistieke afbeeldingen genereren op basis van tekstinvoer. Je kunt daarbij kiezen uit verschillende stijlen, zoals Hyper Realistic, Photo, Tattoo en Oil Painting. Je kunt ook je eigen foto omzetten naar uiteenlopende animes of naar digitale portretten, handig voor wie naar een originele avatar zoekt.

Wonder blijkt vooral goed te werken bij minder complexe prompts. Je kunt de gratis versie beperkt gebruiken; de Pro-versie kost zo’n 36 euro.

Je kunt dezelfde prompt in uiteenlopende visuele stijlen gieten.

6 Microsoft Designer

Microsoft Designer biedt veelzijdige tools waarmee je creatieve ontwerpen snel kunt realiseren, ondersteund door AI. Met de functie Maken met AI kies je uit diverse sjablonen, zoals sociale posts, uitnodigingen en stickers, die je eenvoudig personaliseert. Bewerken met AI biedt praktische functies zoals Generatief wissen, Achtergrond verwijderen en Afbeelding kadreren. Daarnaast kun je ontwerpen helemaal zelf samenstellen door specifieke kenmerken te selecteren. De mogelijkheden zijn ook afhankelijk van je Microsoft-abonnement.

AI kan je op diverse manieren helpen bij het optimaliseren van je afbeeldingen.

7 Perplexity AI

Perplexity AI is een chatbot die veel lijkt op ChatGPT, maar ook kenmerken heeft van een zoekmachine, min of meer vergelijkbaar met ChatGPT met de wereldbolfunctie. Boven en tussen de antwoorden staan de aanklikbare, vaak actuele bronnen waarop het antwoord is gebaseerd. De app haalt ook informatie uit sociale media zoals Reddit en X.

Met de mediaknop bekijk je gerelateerde foto’s en video’s. Onderaan verschijnen opvolgvragen die aansluiten bij je eigen hoofdvraag. Zowel vragen als antwoorden zijn beschikbaar in meerdere talen, waaronder Nederlands. De Pro-versie (ca. 22 euro per maand) biedt krachtiger zoekopdrachten, laat je een onbeperkt aantal bestanden (ter analyse) uploaden en laat je uit diverse AI-modellen kiezen.

Een geslaagde combinatie van AI-chatbot en zoekmachine

8 Character AI

Character.ai is een chatbot waarmee je uit honderden personages kunt kiezen om mee te chatten. Dankzij AI sluiten de reacties naadloos aan bij de stijl van het gekozen personage. Dit kunnen zowel fictieve als historische figuren zijn, met thema’s als Taalonderwijs, Religie, Geschiedenis en Dieren. Je kunt ook eigen personages ontwerpen en hun persoonlijkheid en spreekstijl aanpassen. Daarnaast kun je een personage bellen voor gesproken conversaties. Je spreekt bijvoorbeeld Nederlands, terwijl het personage in het Engels antwoordt.

Een diepgaand filosofisch gesprek met Socrates of Nietzsche? Je kiest maar.

9 Replika

Replika biedt een interactieve AI-chatpartner die je volledig persoonlijk kunt samenstellen. Je kiest de outfit, stem, persoonlijkheid en interesses van je partner en voert gesprekken, voornamelijk in het Engels (de Nederlandse uitspraak is minder overtuigend). Het personage reageert natuurlijk en leert van eerdere interacties.

De gratis versie heeft helaas flink wat beperkingen. Met de betaalde Pro-variant (ongeveer 22 euro per maand) krijg je toegang tot krachtigere modellen, onbeperkte stemberichten en extra functies zoals specifieke rollenspellen en andere activiteiten.

Mijn AI-gesprekspartner vindt het niet zo leuk dat ik ander gezelschap wil.

10 Suno (AI music)

Met Suno kun je – ook zonder muzikale achtergrond – eenvoudig nummers maken. Beschrijf waar het lied over moet gaan, en kies of het instrumentaal wordt of met vocals (mannelijk of vrouwelijk). In Custom mode bepaal je tempo, sfeer en muziekstijl. Je kunt eigen ideeën voor de songtekst invoeren of de knop Make Random Lyrics gebruiken. Het gegenereerde lied, inclusief songtekst en passende cover art, kun je direct beluisteren en delen. Je dient je bij deze app wel aan te melden, en eerder gegenereerde nummers worden in je persoonlijke bibliotheek bewaard.

Je eerder gemaakte liedjes worden in je persoonlijke bibliotheek opgeslagen.

11 Kaiber

Met Kaiber genereer je eenvoudig indrukwekkende videobeelden. Geef een beschrijving en kies een stijl zoals Cinematic, Photorealistic, Watercolour of Oil painting. Je kunt ook eigen beelden of video’s uploaden om te animeren of van stijl te veranderen. Het renderen kan tot een halfuur of langer duren, maar je kunt een notificatie instellen voor wanneer het klaar is. Voor meer, langere of kwalitatief betere video’s zonder watermerk kun je een abonnement nemen vanaf 5,49 euro per maand voor Kaiber Explorer.

Mijn werkruimte, voorgesteld in een wat psychedelische videoclip.

Lees ook: Dit zijn de populairste AI-tools voor het creëren van video's

12 CapCut

CapCut, afkomstig van Bytedance, omschrijven we als een video-composer die op de eerste plaats is gericht op sociale media. Je kunt namelijk uit verschillende media en formaten kiezen, met opties zoals For Reels, For TikTok, Memes en Fandom. Vervolgens selecteer je een geschikt sjabloon en vul je dit met eigen foto’s en video’s. Afhankelijk van het model kun je ook eigen tekst toevoegen en deze naar wens vormgeven, of je zorgt voor een aangepast achtergrondmuziekje. Er zijn ook extra effecten mogelijk, zoals keyframe-animatie, slow-motion en stabilisatie.

Van foto of videoclip naar reel, meme en meer.

13 Speechify

Moet je vaak teksten doornemen, bijvoorbeeld voor je werk, dan kun je Speechify gebruiken om deze luidop te laten voorlezen, ook in het Nederlands. Je geeft eerst informatie op over jezelf, zoals de soorten teksten die je leest en hoeveel tijd je hieraan besteedt. Vervolgens kies je een luisterstem en stel je de snelheid in (bijvoorbeeld 1,2x). Daarna verwijs je naar een online document of een Word- of pdf-bestand in je cloudopslag. De app is drie dagen gratis te gebruiken, daarna kost hij 9,17 euro per maand).

Vind je lezen te tijdrovend? Laat je teksten dan gewoon luidop voorlezen!

14 Otter

Otter biedt automatische transcriptie van spraak naar tekst. Met de gratis versie kun je tot 300 minuten per maand opnemen en transcriberen. Je kunt ook audio-opnames uploaden voor transcriptie en deze als txt-bijlage via e-mail versturen. De app ondersteunt vooral Engels, Spaans en Frans, en sinds kort ook Nederlands (nog niet beschikbaar op onze app tijdens het testen). Daarnaast kan Otter online meetings via Zoom, Google Meet en Microsoft Teams opnemen en automatisch transcriberen. Vaak gebruikte woorden die Otter niet herkent kun je toevoegen aan een woordenboek.

Audio kun je zowel live als opgenomen laten transcriberen.

15 Seeing AI

Deze app, afkomstig van Microsoft, is speciaal ontwikkeld om mensen met een visuele beperking te helpen hun omgeving te verkennen. Richt de camera op een tekst en deze wordt direct voorgelezen (ook in het Nederlands). Of je scant streepjescodes en de app vertelt welk product het is. Maak een foto van je omgeving en ontvang een korte beschrijving inclusief een inschatting van afstanden. Verder is er nog een functie om valuta en kleuren te herkennen, en om via toonhoogtes de actuele lichtsterkte in je omgeving aan te duiden.

Seeing AI helpt je de omgeving te verkennen.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Review Oppo Pad SE – Betrouwbaar en vlot
© Wesley Akkerman
Huis

Review Oppo Pad SE – Betrouwbaar en vlot

De Oppo Pad SE is een budgettablet met een prijskaartje van 269 euro. Dat ligt aan de bovenkant van wat je meestal onder budget verstaat, dus dan is het de vraag of de tablet de verwachtingen waarmaakt. We verklappen alvast van wel, en dit is waarom.

Goed
Conclusie

De Oppo Pad SE is een lichte en slanke tablet met een modern ontwerp en een lcd-scherm dat vloeiende beelden en scherpe details levert. De helderheid van het scherm kan buitenshuis wat beperkt zijn, maar binnenshuis is het beeld prettig om naar te kijken. De prestaties zijn goed voor alledaagse taken en lichte games; bij zwaardere apps merk je soms wat vertraging. De tablet valt op door zijn indrukwekkende batterijduur. Met vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates biedt Oppo bovendien uitzonderlijk lange ondersteuning in deze prijsklasse. Een betrouwbare keuze voor wie een eenvoudige tablet zoekt voor dagelijks gebruik.

Plus- en minpunten
  • Prima bouwkwaliteit en gewicht
  • Kleurrijk en vlot scherm
  • Fijne software
  • Sterk softwarebeleid
  • Weinig warmte-ontwikkeling
  • Goede accuduur
  • Geen hoogvlieger qua camera's
  • Heeft soms moeite met zwaardere taken

De Oppo Pad SE pakt uit met een modern en verfijnd design. Met afmetingen van 25,5 bij 16,6 bij 0,7 cm en een gewicht van rond de 530 gram is dit een relatief lichte en dunne tablet voor zijn formaat. Je hebt bovendien de keuze uit chique kleuren als Starlight Silver en Night Blue. Hoewel een vingerafdrukscanner ontbreekt, ontgrendel je de tablet gelukkig snel via gezichtsherkenning. De Pad SE voelt solide aan en ligt comfortabel in de hand. Qua ontwerp doet dit model sterk denken aan de OnePlus Pad Go; beide hebben op de achterkant een horizontale strook die visueel afwijkt van de rest van de behuizing.

Scherpe beelden

Het scherm stelt gelukkig allesbehalve teleur, maar is tegelijkertijd vrij standaard op dit prijspunt. De tablet heeft 11-inch lcd-paneel met een scherpe resolutie van 1920 bij 1200 pixels en een prettige 16:10 beeldverhouding. Het biedt scherpe beelden en levendige kleuren. Welkom is ook vooral de adaptieve beeldverversing tot 90 Hertz, waardoor alles ook heel vloeiend oogt (vooral games). De piekhelderheid van 500 nits zorgt er wel eens voor dat je buitenshuis tegen je eigen onderkin aankijkt, maar voor gebruik binnenshuis volstaat dat gelukkig gewoon.

©Wesley Akkerman

Snel genoeg voor de meeste scenario's

De Oppo Pad SE draait op een MediaTek Helio G100-processor, een chipset die zorgt voor fijne prestaties bij alledaagse taken en lichte games. De processor wordt vergezeld door 6 GB aan werkgeheugen, waardoor je ook redelijk kunt multitasken. Hier zit wel een grens aan: wanneer je te veel apps opent of zware games draait, dan kan het systeem, geheel volgens verwachting, wat gaan stotteren. Je hebt daarnaast maximaal 128 GB aan opslag tot je beschikking. Dat is niet veel; en je kunt die opslag helaas ook niet verder uitbreiden.

Lange accuduur

Daarnaast heeft de Oppo Pad SE een vrij grote batterij aan boord, waarmee je het gemakkelijk dagen uithoudt. Dat is natuurlijk afhankelijk van je gebruik. Maar als je af en toe wat leest, je dagelijkse spelletjes speelt of even een video kijkt, dan hoef je hem echt niet meerdere keren per week aan de lader te leggen. Fijn is dat de tablet nooit echt heet wordt: niet tijdens het gebruik en ook niet tijdens het opladen. Dat betekent dat je hem altijd comfortabel kunt vasthouden, ongeacht wat je op dat moment aan het doen bent.

©Wesley Akkerman

(Beveiligings)updates

De tablet draait uit de doos op Android 15, voorzien van Oppo's eigen interface: ColorOS. Die combinatie zorgt, zoals vaker, voor een soepele gebruikerservaring. Houd er rekening mee dat de Oppo Pad SE alvast voorzien is van wat (verplichte) Google- en Oppo-apps, maar het aanbod blijft gelukkig relatief beperkt. Verder is het goed om te zien dat de budgettablet vier Android-upgrades en zes jaar aan beveiligingsupdates ontvangt. Dat kunnen we haast uitzonderlijk veel noemen in dit segment – maar tegelijkertijd vinden we het ook de absolute mininum.

Camera's functioneel, maar niet meer dan dat

De Oppo Pad SE beschikt over twee vijf megapixelcamera's: een voorop en een achterop. Verwacht geen baanbrekende fotografische prestaties; die camera's zijn primair bedoeld voor de typische tablettaken. Denk dan aan het scannen van een document of echt even een snel kiekje. De frontcamera voldoet prima voor heldere videogesprekken of vergaderingen. De focus ligt hier duidelijk op functionaliteit. En dat is gewoon oké, omdat de meeste mensen foto's maken met hun smartphones en hun tablets niet (altijd) meenemen naar concerten of andere plekken.

©Wesley Akkerman

Oppo Pad SE kopen?

De Oppo Pad SE is een lichte en slanke tablet met een modern ontwerp en een lcd-scherm dat vloeiende beelden en scherpe details levert. De helderheid van het scherm kan buitenshuis wat beperkt zijn, maar binnenshuis is het beeld prettig om naar te kijken. De prestaties zijn goed voor alledaagse taken en lichte games; bij zwaardere apps merk je soms wat vertraging. De tablet valt op door zijn indrukwekkende batterijduur. Met vier Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates biedt Oppo bovendien uitzonderlijk lange ondersteuning in deze prijsklasse. Als we kijken naar de prijs, de solide basis, de lange accuduur en de uitstekende softwareondersteuning, vinden we de Oppo Pad SE zeker zijn geld waard voor als je een betrouwbare en simpele tablet zoekt voor alledaagse taken en lichte spelletjes.