Hoe kleiner de apparaten, hoe kleiner de schijven. Ssd's waren altijd al een stuk compacter dan de hdd's ervoor, maar met de komst van NVMe-ssd's is er weer een nieuw tijdperk aangebroken. Wat is de beste NVMe-ssd van het moment?

We testen onderstaandessd’s met een Windows 10 Pro-testmachine met een Intel Core i7-6700K als cpu, 16 GB ram en een Icy Box IB-PC1212 PCIe 3.0 x4 + Sata III Card. We meten de lees- en schrijfsnelheid van de latjes met behulp van de benchmarkprogramma’s Futuremark PCMark 8 Storage Benchmark 2.0, Parkdale en Intel NAS Performance Test (naspt).

Met PCMark meten we de schijfprestaties in reële Windows-applicaties zoals Adobe Creative Suite, Microsoft Office en een selectie van populaire games. Met Parkdale meten we de sequentiële en random lees- en schrijfsnelheden. Naspt voert verschillende applicatiegerichte benchmarks uit met meer dan 36 GB aan testdata. Verder staan we ook stil bij technische criteria, bijvoorbeeld hardware-ondersteuning voor encryptie.

Kingston SSDNow A1000 960GB

©PXimport

Kingston haalt belangrijke onderdelen van zijn SSDNow A1000 bij andere fabrikanten. De ssd-controller E8 is van Phison Electronics, terwijl de flash-geheugenchips van Toshiba afkomstig zijn. Een sticker verbergt het merk; verwijder je die sticker dan vervalt de garantie, zo staat erop geprint. Kleinere fabrikanten zoals Kingston spelen vooral op de prijs en kopen hun flash-chips zo goedkoop mogelijk in.

Tijdens de levensduur van een product kan het daarom gebeuren dat ze een batch met chips van een andere fabrikant monteren. Dat kan de prestaties in theorie lichtjes beïnvloedden, maar niet in die mate dat je dit in de praktijk merkt. Maar in benchmarks kunnen er dus wel lichte verschillen optreden tussen eventuele verschillende batches van een budget-ssd zoals deze Kingston A1000.

Wij testten in elk geval een exemplaar met Toshiba 3D tlc-nand-flash. Dit is overigens een nvme-ssd van het type pci-express 3.0 x2, die dus twee in plaats van vier communicatiekanalen gebruikt. De A1000 is verkrijgbaar in capaciteiten van 240 GB, 480 GB en de door ons geteste 960 GB. De opgegeven snelheidsverschillen tussen de drie modellen zijn miniem. Per 240 GB loopt de garantie voor 150 tbw (terabytes written) of vijf jaar, afhankelijk van welke grens eerst overschreden wordt.

De ‘slijtage’ van de A1000 controleer je onder Windows met Kingston-ssd Manager, via een groene schuifbalk, die echter niet het precieze aantal tbw toont. Met deze app controleer je verder de gezondheid van het latje, bijvoorbeeld hoeveel ‘spare blocks’ er nog resteren en kun je de firmware updaten – wat wij tijdens deze test met succes deden. Maar voor de rest kun je niets wijzigen, dus bijvoorbeeld de provisionering (de ruimte voor reserveblokken) vergroten of verkleinen gaat niet lukken.

In de verpakking is er verder een couponcode waarmee je Acronis True Image HD Windows-software voor het klonen van je oude drive kunt downloaden.

Kingston SSDNow A1000 960GB

6Score60

Samsung 970 EVO

©PXimport

Samsung maakt alle onderdelen van deze ssd zelf, zowel de controller, de firmware als de geheugenchips. Volgens Samsung zijn de eigen verticaal opgebouwde v-nand-flashgeheugenchips tweemaal betrouwbaarder dan platte ‘planar’-chips. De hogere celdichtheid maakt een grotere capaciteit mogelijk in dezelfde ruimte, zonder dat er interferentie optreedt tussen de geheugencellen.

De SSD EVO 970 bestaat in capaciteiten van 250 en 500 GB en 1 en 2 TB. Die laatste versie is net zoals alle andere varianten slechts aan één kant met flash-chips bezet. Dat is mogelijk dankzij Samsung’s nieuwste generatie v-nand-chips met een capaciteit van 512 GB. De tbw ligt vijftig procent hoger dan bij de vorige EVO-generatie en stijgt logischerwijze met de opslagcapaciteit: 150 tbw voor de 250 GB ssd, 600 tbw voor het model van 1 TB, 1.200 tbw voor het model van 2 TB en 300 tbw voor het door ons geteste model van 500 GB.

Het aantal terabytes dat al geschreven is, kun je zelf controleren met behulp van het Windows-programma Samsung Magician Software. Met deze app kan je verder de firmware updaten (tijdens de test voerden we probleemloos een firmware-update uit), de werking van de ssd testen, de reserveruimte uitbreiden voor een langere levensduur (de zogenaamde ‘overprovisioning’, standaard op tien procent ingesteld), de ssd veilig wissen en de hardware-encryptie configureren. Met Samsung Data Migration Software kloon je data van een bestaande schijf naar een nieuwe.

De EVO-modellen zijn bedoeld voor desktop- en laptopcomputers. Daarnaast zijn er duurdere PRO-uitvoeringen in 512GB- en 1TB-varianten, voor gebruik in werkstations en servers. Beide modellen gebruiken dezelfde controller, maar de PRO heeft een dubbel zo omvangrijke ddr4-sdram-buffer. De PRO presteert niet noodzakelijk sneller dan de EVO: dit hangt af van de toepassing. Bij langer durende schrijfoperaties (typisch in servers) presteert de PRO beter dan de EVO. Maar gezien het prijsverschil is er voor de meerderheid van de gebruikers geen reden om de PRO boven de EVO te verkiezen.

Samsung 970 EVO NVMe M.2 V-NAND SSD

8Score80

Silicon Power P32A80 512 GB

©PXimport

Ook Silicon Power haalt de belangrijkste onderdelen voor zijn ssd’s bij andere fabrikanten. Welke onderdelen precies blijft onbekend: alles is afgeplakt met een niet-verwijderbare sticker. De garantie vervalt als je hem toch probeert te verwijderen. Zoals bij de Kingston SSDNow A1000 geldt dat je als klant nooit zeker bent dat elke batch dezelfde flash-chips gebruikt; dit soort fabrikanten veranderen nogal eens van leverancier als ze ergens goedkoper aan chips kunnen komen.

Het bedrijf lanceerde zijn eerste pci-express-ssd pas in februari 2018. De P32A80 is een m.2-ssd met een pci-express 3.0 x2 nvme 1.2-interface die twee in plaats van vier communicatiekanalen gebruikt. Deze ssd valt dus in dezelfde budgetklasse als de Kingston SSDNow A1000, maar is wel duurder. Naast de door ons geteste variant met een capaciteit van 512 GB is er ook nog een 256GB-versie verkrijgbaar.

Deze ssd heeft geen ram-cache en gebruikt voor het cachen de Host Memory Buffer (HMB) die een standaard voorziening is van de nvme-specificatie vanaf versie 1.2. Maar ook het besturingssysteem moet het ondersteunen. Bij Windows 10 is dat het geval vanaf de ‘Fall Creators Update 2017’. HMB betekent gewoon dat de ssd-controller – voor zover we konden achterhalen een Phison PS5008-E8T – een stukje van het werkgeheugen (typisch enkele tientallen megabytes) van de computer gebruikt om snel te traceren waar elk logisch blokadres zich fysiek in de nand-flash bevindt. HMB is trager dan een cache in dram op de ssd zelf, maar uiteraard sneller dan helemaal geen caching of het zeer beperkte ram-geheugen van de ssd-controller (vaak niet meer dan 1MB) hiervoor te gebruiken.

Silicon Power heeft overigens ook een iets duurdere x4-ssd: de P34A80, met opgegeven lees- en schrijfsnelheden tot 2.700 en 1.400 MB/s, die voor de rest identiek is aan de P30A80, maar ook verkrijgbaar is in een 1TB-variant. Die was echter niet beschikbaar voor deze test. Beide types zijn slechts voorzien van een driejarige garantie; een tbw-garantie of zelfs een tbw-indicatie ontbreekt. Wil je vijf jaar garantie, dan zijn er de duurdere P32M85 of P34M85 die als enige extra tegenover de P30A80/P34A80 een ‘heatsink’ hebben. Dan zou je denken dat de goedkopere versies zonder hitteschild erg warm worden, maar daar merkten wij tijdens de test niets van. Tijdens de PCMark-benchmark werd de P30A80 niet warmer dan 48 graden, vergelijkbaar met de Kingston SSDNow. De gemiddelde temperatuur tijdens gewoon Windows-gebruik was 36,6 graden, eveneens vergelijkbaar met de budget-ssd van Kingston.

Met SP Toolbox voor Windows vernieuw je de firmware, controleer en test je de goede werking van de ssd en kan je ze veilig wissen. Het programma, dat geschreven is voor Windows 8.1, herkende de SP P32A80 echter niet op onze Windows 10 testmachine. Er was geen foutmelding, alleen de statusboodschap ‘No Device’. Dit bleef ook zo als we het programma in Windows 8.1-compatibiliteitsmodus uitvoerden.

Silicon Power (SPCC) P32A80 PCIe Gen 3 M.2 2280 SSD 512GB

6Score60

Western Digital WD Black 1 TB / SanDisk Extreme Pro 1 TB

©PXimport

De tweede, ‘2018’- generatie van Western Digital’s WD Black nvme ssd is opgebouwd rond een bedrijfseigen ssd-controller, die gecombineerd wordt met nand-flashchips van de door WD in mei 2016 overgenomen flashgeheugenspecialist SanDisk en aangevuld is met een sdram-buffer van SK Hynix. De SanDisk Extreme Pro M.2 NVMe 3D-ssd is identiek aan de geteste WD Black. De SanDisk-versie is wel alleen verkrijgbaar in capaciteiten van 500 GB en 1 TB. De WD Black bestaat daarnaast nog in een op papier iets tragere 250GB-variant.

Allemaal worden ze geleverd met vijf jaar tijdgarantie en 200 tbw per 250 GB schrijfgarantie, vergelijkbaar met de Samsung 970 EVO. Voor de geteste 1TB-versie geeft dit 600 tbw. Ook inzake opgegeven prestatieniveau zet WD deze Black naast de 970 EVO, met op papier althans zelfs nog iets hogere theoretische schrijf- en leessnelheden. Een belangrijk verschil met de Samsung-ssd is wel het ontbreken van ondersteuning voor hardware-encryptie. Maar dat is vooral van belang in een sensitieve bedrijfsomgeving.

Met SanDisk of WD SSD Dashboard (ook Nederlandstalig) controleer je de status, meet je de prestaties en vernieuw je indien nodig de firmware. Bij ons testexemplaar was de firmware up-to-date. Daarnaast is Acronis True Image WD Edition kloonsoftware voor Windows beschikbaar als gratis download.

Western Digital WD Black High-performance NVMe SSD 1 TB (2018) en SanDisk Extreme Pro M.2 NVMe 3D SSD 1 TB

8Score80

Fairphone lanceert de vernieuwde Fairbuds XL. Deze modulaire koptelefoon belooft nu ook het geluid en comfort te bieden dat je voor 249 euro mag verwachten. Met nieuwe drivers en zachtere oorkussens pakt de fabrikant de eerdere kritiekpunten aan. Handig: je kunt je oude model zelf eenvoudig upgraden.

De Nederlandse fabrikant Fairphone heeft deze week de vernieuwde versie van de Fairbuds XL gepresenteerd. Deze modulaire koptelefoon is een doorontwikkeling van het model dat in 2023 werd gelanceerd. Waar de eerste generatie vooral een statement maakte op het gebied van repareerbaarheid, belooft deze nieuwe versie ook op audiogebied en draagcomfort een inhaalslag te maken. De koptelefoon is daardoor ontworpen om jarenlang mee te gaan en is per direct verkrijgbaar.

©Fairphone

Verbeterde audiokwaliteit en materialen

De belangrijkste upgrade ten opzichte van de voorganger zit in de geluidsweergave en het fysieke ontwerp. De nieuwe Fairbuds XL beschikt over 40 mm dynamische drivers en ondersteuning voor aptX HD, wat moet zorgen voor een gedetailleerder geluidsbeeld en high-res audio via bluetooth. Fairphone heeft daarnaast gekeken naar de feedback over het draagcomfort. De nieuwe modellen zijn uitgerust met zachtere oorkussens van 'birdseye-mesh' en een ademende hoofdband, waardoor de koptelefoon ook tijdens langere luistersessies prettig moet blijven zitten. Het design is beschikbaar in de kleuren Forest Green en Horizon Black.

Modulair ontwerp voor lange levensduur

Wat de Fairbuds XL onderscheidt in de markt van consumentenelektronica is de verregaande modulariteit. De koptelefoon is opgebouwd uit negen losse modules die door de gebruiker zelf te vervangen zijn. Dit betekent dat bij een defect of slijtage niet het hele apparaat weggedaan hoeft te worden, maar dat onderdelen zoals de batterij, de oorkussens of de hoofdband eenvoudig vervangen kunnen worden. Technisch biedt het apparaat verder dual-point connectiviteit, een IP54-certificering voor spatwaterdichtheid en een accuduur tot 30 uur.

Zoals gebruikelijk bij het Amsterdamse bedrijf ligt de nadruk sterk op duurzaamheid en eerlijke materialen. De koptelefoon bestaat voor ongeveer 50 procent uit gerecyclede grondstoffen, waaronder gerecycled aluminium en zeldzame aardmaterialen in de magneten. Ook wordt er bij de assemblage gebruikgemaakt van fabrieken die draaien op zonne-energie en investeert het bedrijf in leefbare lonen voor fabrieksarbeiders.

©Fairphone

Compatibel met het vorige model

Een opvallende keuze van Fairphone is de compatibiliteit met de eerste generatie Fairbuds XL. De fabrikant benadrukt dat technologie moet meegroeien met de gebruiker. Bezitters van het 2023-model hoeven daarom geen volledig nieuwe koptelefoon aan te schaffen om te profiteren van de geluidsverbeteringen. De nieuwe drivers zijn namelijk ook als los onderdeel verkrijgbaar en kunnen eenvoudig in het oude model worden geïnstalleerd. Hiermee voegt Fairphone daadwerkelijk de daad bij het woord wat betreft het verlengen van de levensduur van elektronica.

©Fairphone

Prijs en beschikbaarheid

De vernieuwde Fairbuds XL is per direct verkrijgbaar in Nederland. De adviesprijs voor de koptelefoon bedraagt 249 euro. Hij is te koop via de webwinkel van Fairphone en bij geselecteerde retailers.

Een parfum is meer dan een lekker luchtje; het is je onzichtbare visitekaartje. De juiste geur kan je stemming versterken, je zelfvertrouwen een boost geven en direct vertellen wie jij bent. Maar hoe vind je een geur die echt bij jouw persoonlijkheid past?

Zeg me wat je draagt, ik zeg wie je bent

Geuren zijn de snelste weg naar onze emoties. Ruik je versgebakken brood, dan sta je in gedachten direct in een warme keuken. Ruik je zonnebrandcrème, dan voel je het strand. Parfums werken precies zo: ze communiceren iets over jou, zonder dat je een woord zegt.

Door een parfum te kiezen dat aansluit bij je karakter, versterk je je uitstraling. Welk type ben jij?

Persoonlijkheidstypen en bijpassende geuren

Hieronder vind je een overzicht van veelvoorkomende persoonlijkheidstypen en welke geuren daar goed bij aansluiten.

1. De romanticus (dromerig & gevoelig)

Ben je creatief, nostalgisch en gevoelig ingesteld? Dan voel jij je waarschijnlijk het prettigst bij zachte, ronde geuren. Bloemige en poederachtige noten omhullen je als een warme deken en passen perfect bij jouw zachtaardige karakter. Zoek naar: roos, jasmijn, viooltjes, vanille en lelie.

Voor dames:
Chloé - Chloé Eau de Parfum: de ultieme romantische geur. Ruikt naar een vers boeket rozen met een poederige, schone ondertoon.
Marc Jacobs - Daisy: Speels, zacht en dromerig. Met noten van viooltjes en aardbei is dit een lichte, vrolijke bloemengeur.

Voor heren:
Dior - Dior Homme: een zeldzame herengeur met iris. Hierdoor is hij zacht, poederig en verfijnd (in plaats van typisch 'mannelijk' stoer).
Prada - L'Homme: schoon, luchtig en zacht. Ruikt naar luxe zeep en verse bloemen (neroli/iris), perfect voor de gevoelige man.

2. De power-persoonlijkheid (krachtig & zelfverzekerd)

Jij komt een ruimte binnen en mensen hebben het door. Je staat stevig in je schoenen en houdt niet van poespas. Houtachtige en kruidige geuren sluiten hier naadloos op aan. Ze hebben een diepe, stabiele basis die autoriteit en rust uitstraalt. Zoek naar: Sandelhout, cederhout, leer, patchouli en zwarte peper.

Voor dames:
Chanel - Coco Mademoiselle: een moderne klassieker met karakter. De combinatie van frisse sinaasappel en krachtige patchouli straalt pure klasse en zelfvertrouwen uit.
Tom Ford - Black Orchid: niet voor muurbloempjes. Een zware, aardse geur met truffel en pure chocolade. Je vult er de kamer mee.

Voor heren:
Hermès - Terre d’Hermès: ruikt naar aarde, hout en sinaasappel. Een hele stabiele, volwassen geur die autoriteit uitstraalt zonder te schreeuwen.
Dior - Sauvage: extreem populair vanwege zijn kracht. Peperig en fris; een geur die zegt: "Ik ben er."

3. Het mysterie (sensueel & raadselachtig)

Houd je ervan om niet direct het achterste van je tong te laten zien? Ben je gek op de avond en subtiele verleiding? Dan zijn Oriëntaalse geuren jouw match. Deze zijn vaak rijk, zwaar en gelaagd. Zoek naar: Amber, wierook, muskus, kaneel en exotische kruiden.

Voor dames:
Yves Saint Laurent - Black Opium: een verslavende mix van zwarte koffie en vanille. Donker, zoet en perfect voor de avond.
Dior - Hypnotic Poison: de naam zegt het al. Een betoverende, zware geur met amandel, karwij en vanille. Zeer verleidelijk.

Voor heren:
Viktor&Rolf - Spicebomb: een explosie van kruiden (peper, kaneel) en tabak. Warm en kruidig, maar met een mysterieuze diepte.
Armani - Code: een geraffineerde mix van tonkaboon en leer. Glad, donker en een tikkeltje geheimzinnig.

4. De zonnestraal (speels & spontaan)

Ben jij de optimist van de groep, altijd vrolijk en ongecompliceerd? Zware geuren passen vaak niet bij jouw energie. Jij bloeit op van frisse, fruitige noten die licht en uitnodigend zijn. Zoek naar: Perzik, appel, framboos, zwarte bes en citrusbloesem.

Voor dames:
DKNY - Be Delicious: het bekende 'groene appeltje'. Fris, fruitig en ongecompliceerd. Echt een energieboost.
Giorgio Armani - My Way: een vrolijk boeket van witte bloemen en citrus. Heel open, zoet en uitnodigend.

Voor heren:
Versace - Eros: een luide, vrolijke geur met munt, appel en vanille. Jong, energiek en een echte allemansvriend.
Paco Rabanne - 1 Million: bekend om de goudstaaf-flacon. Zoet, kruidig en fruitig. Een geur met een knipoog die het leven viert.

5. De avonturier (energiek & sportief)

Stilzitten is niets voor jou. Je houdt van buitenlucht, actie en nieuwe ervaringen. Daar past geen bedwelmende geur bij, maar juist iets dat energie geeft. Aquatische (water) geuren en citrus zijn jouw beste vrienden. Zoek naar: Bergamot, grapefruit, munt, zeewater en groene thee.

Voor dames:
Giorgio Armani - Acqua di Gioia: geïnspireerd op de zee. Ruikt naar munt, citroen en water. Heerlijk fris en opwekkend.
Davidoff - Cool Water Woman: een klassieker die ruikt naar de oceaan en frisse meloen. Voor vrouwen die liever buiten zijn dan binnen.

Voor heren:
Giorgio Armani - Acqua di Giò: waarschijnlijk de bekendste 'watergeur' ter wereld. Ruikt naar zeewater, wind en limoen.
Issey Miyake - L'Eau d'Issey Pour Homme: een unieke, scherpe frisheid dankzij de Japanse yuzu (citrusvrucht). Strak, modern en heel energiek.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy) - stock.adobe.com

Begrijp wat je koopt: de opbouw van een geur

Heb je wel eens een parfum gekocht dat in de winkel heerlijk rook, maar thuis tegenviel? Grote kans dat je alleen de topnoten hebt geroken. Een parfum is opgebouwd als een piramide:

1: Topnoten (de binnenkomer)
Dit is wat je de eerste 10 tot 15 minuten ruikt. Vaak fris en licht (citrus), bedoeld om je aandacht te trekken. Topnoten vervliegen snel.
2: Hartnoten (de kern)
Zodra de topnoten verdwijnen, komt het 'hart' naar boven. Dit is de ware geur van het parfum, vaak bloemig of kruidig. Dit blijf je enkele uren ruiken.
3: Basisnoten (de blijver)
Dit is wat er aan het einde van de dag nog op je huid zit. Zware ingrediënten zoals hout, muskus en vanille die zorgen voor diepte.

💡Tip: Koop een parfum nooit direct na het opspuiten. Wandel de winkel uit, doe boodschappen en ruik na een uur nog eens. Pas dan weet je hoe het parfum écht ruikt.

Eau de toilette of eau de parfum?

Op de flacon staan vaak termen die iets zeggen over de sterkte (en de prijs):
Eau de Cologne: zeer licht, vervliegt snel (3-5% geurstoffen). Lekker wanneer je je even wilt opfrissen.
Eau de Toilette (EDT): de meest verkochte variant. Fris en geschikt voor dagelijks gebruik (5-10% geurstoffen).
Eau de Parfum (EDP): sterker en blijft langer hangen (10-20% geurstoffen). Je hebt er minder van nodig, maar het is vaak duurder.
Parfum / Extrait: Zeer geconcentreerd en kostbaar. Een paar druppels ruik je de hele dag.

Zo voorkom je een miskoop: 4 gouden tips

Tot slot: hoe hak je de knoop door in de parfumerie?
1. Test op je huid (niet op een papiertje) Een papieren strookje heeft geen pH-waarde en geen hormonen. Jouw huid wel. Door je lichaamschemie kan een parfum bij jou heel anders ruiken dan bij je beste vriendin. Spray altijd op je pols om te weten hoe de geur op jou reageert.
2. Niet wrijven! Een klassieke fout: sprayen op de polsen en ze dan tegen elkaar wrijven. Niet doen! Door de wrijving maak je de geurmoleculen kapot, waardoor de topnoten sneller verdwijnen en de geurbalans verstoord raakt. Gewoon laten drogen aan de lucht.
3. Maximaal drie geuren Na drie verschillende parfums is je neus 'vermoeid' en kun je geuren niet meer goed onderscheiden. Ruik tussendoor even aan je eigen kleding (of aan koffiebonen als ze die hebben staan) om je neus te neutraliseren.
4. Kijk naar wat je al hebt Weet je niet waar je moet beginnen? Kijk naar de flesjes die je al hebt staan of opgebruikt hebt. Google de geurnoten van je favoriet (bijvoorbeeld op een website als Fragrantica) en zoek naar nieuwe parfums die dezelfde ingrediënten bevatten. Of kijk naar geuren in huis die je fijn vindt. Houd je van lavendel in je wasmiddel of vanille in je kaarsen? Dat zijn goede uitgangspunten.