Soms wil je gewoon dat iets weggaat en nooit meer terugkomt. Dat gaat ook op voor je digitale bestanden, bijvoorbeeld als je je computer verkoopt of de deur uit doet. Bestanden volledig verwijderen kan het beste met een tool als Eraser of DBAN. Beide komen in dit artikel aan bod.

Als je iets verwijdert met de ingebouwde functie van je besturingssysteem wordt het bestand of de map niet daadwerkelijk verwijderd. In plaats daarvan verwijdert het besturingssysteem alleen de referentie naar het bestand, het markeert de ruimte die het bestand in nam als ‘vrij’. De volgende keer dat er dan iets moet worden weggeschreven, wordt de ruimte, indien passend, pas overschreven met nieuwe data.

Daarom is als je iets verwijdert het niet echt weg. Dit is vanwege prestatieredenen: het daadwerkelijk verwijderen van een bestand op een harde schijf duurt lang. Voor ssd's is het overigens een ander verhaal. Daar gaan we in een later artikel dieper op in. Eerst is de traditionele harde schijf aan de beurt.

Eraser downloaden en installeren

Om je bestanden van een klassieke harde schijf te verwijderen, zijn er erg veel mogelijkheden. Voor Windows is er bijvoorbeeld de tool Eraser, dat individuele bestanden en mappen permanent kan laten verdwijnen. Eraser overschrijft hiervoor de data van het bestand een of meerdere keren met willekeurige bits, wat resulteert dat de data onherstelbaar weg is. Het handige van Eraser is dat het op schema kan werken en dus eens in de zo veel tijd alle achtergebleven gegevens kan overschrijven zodat ze niet meer terug te halen zijn.

Je downloadt Eraser via de officiële site. Voer het gedownloade bestand uit. Eraser levert automatisch .NET Framework 4 mee, maar de kans is groot dat die al op je pc aanwezig is. Is dat het geval, dan kun je alleen op Sluiten klikken. Klik anders op Doorgaan om .NET te installeren, indien die optie beschikbaar is. Na .NET geïnstalleerd is, verschijnt de Eraser-installatie.

Klik op Next, ga akkoord met de licentieovereenkomst en klik opnieuw op Next. Kies voor Custom, klik op het kruisje naast Dutch en kies voor Will be installed on local hard drive. Klik daarna op Next en op Install om het installeren te starten.

Bestanden volledig verwijderen

Het hoofdscherm van Eraser opent zich, van waar uit het mogelijk is om taken aan te maken om automatisch verwijderde bestanden veilig te verwijderen. Om zoiets automatisch uit te voeren, klik je op het pijltje naast Erase Schedule bovenaan en kies je voor New Task. Geef de taak een naam, bijvoorbeeld Prullenbak veilig legen. Kies bij Type Taak voor Herhalen en klik onderaan op Data toevoegen om te kiezen wat er verwijderd moet worden. Bij Target Type kun je bijvoorbeeld kiezen om de prullenbak regelmatig veilig te legen. Kies daarvoor voor Recycle Bin.

Een andere optie is om automatisch lege schijfruimte te overschreven. Afhankelijk van hoeveel lege schijfruimte er beschikbaar is op je harde schijf, kan dat echter een behoorlijk intensieve taak zijn. Laat Wis methode gewoon op (default) staan, dat is veilig genoeg. Klik op OK om de te wissen data op te slaan. Ga daarna naar het tabblad Planner en kies voor een tijd om de taak op uit te voeren. Kies daaronder hoe vaak de taak herhaald moet worden, bijvoorbeeld Dagelijks of Wekelijks. Je kunt kiezen op welke dagen. Klik uiteindelijk OK om de taak aan te maken.

©PXimport

Eraser integreert zich eveneens in de Windows Verkenner, zodat je eenvoudig bestanden en mappen veilig kunt verwijderen. Klik hiervoor met de rechtermuisknop op een bestand of map en kies voor de optie Eraser. Vervolgens klik je op Erase om het bestand veilig te verwijderen. Dit is ook mogelijk voor bijvoorbeeld USB-sticks of sd-kaarten. Je kunt er met de rechtermuisknop in de Windows Verkenner op klikken en kiezen voor Erase om het te legen.

Er bevindt zich nog een andere optie in dit menu, namelijk Secure Move. Als je een bestand verplaatst, blijft het origineel nog onveilig achter. Eraser kan bestanden ‘veilig verplaatsen’, waarmee het origineel veilig wordt verwijderd en er dus geen data achterblijft. Hiervoor kies je voor Secure Move. Vervolgens kies je de doelmap van het bestand. Klik op Yes om door te gaan, waarna een kopie wordt gemaakt en het origineel wordt verwijderd.

Schijf wissen met DBAN

Als je de volledige harde schijf wilt legen, heb je een aantal opties. Als je de schijf niet langer wilt gebruiken of als deze beschadigd is, kun je deze het beste vernietigen met een sterke magneet of hamer, maar dat is wel op eigen risico natuurlijk

Als je de schijf nog wel ooit wilt gebruiken of doorverkopen, of je wilt liever niet je handen vuil maken, dan is de beste optie om een tool als DBAN te gebruiken. DBAN staat voor Darik’s Boot and Nuke en ‘nuket’ de harde schijf zodat alle data erop voor altijd gewist is. Klik rechtsboven op Download DBAN en haal het ISO-bestand binnen van slechts 16 MB. Je kunt de ISO branden op een cd of dvd of er een opstartbare USB-stick van maken. Dat laatste kan bijvoorbeeld met een tool met Rufus.

Scroll wat naar onderen en download de portable versie van Rufus. Voer het gedownloade bestand uit en voer je USB-stick in. Zorg ervoor dat je een back-up hebt gemaakt van je USB-stick, want die wordt zo geleegd. Klik naast Creeër een opstartbare disk met op het schijficoon en blader naar het ISO-bestand van DBAN.

Zorg er daarna voor dat de Partitie-indeling en type doelsyssteem staat op MBR partitie-indeling voor BIOS of UEFI-CSM voor maximale compatibiliteit met de meeste pc’s. Klik daarna op Start om de opstartbare USB-stick aan te maken.

©PXimport

Herstart daarna de computer en start op vanaf de usb-stick. Die procedure verschilt nogal per moederbord. Vaak verschijnt tijdens de bios- of uefi-post de optie om op F11, F12 of del-toets te drukken om het bootmenu te openen. In het bootmenu kun je vervolgens kiezen om op te starten vanaf de DBAN-usb-stick.

Eenmaal in DBAN, heb je een aantal opties. Als je simpelweg alle harde schijven wilt wissen in de pc, typ je autonuke en druk je op enter. DBAN doet de rest. Let op dat DBAN dan ook de USB-stick zelf leegt, die kun je na het laden van DBAN eventueel verwijderen om dit te voorkomen. Wil je een specifieke schijf wissen, dan druk je op enter om de interactieve modus te starten. Vervolgens kun je met de pijltjestoetsen een schijf selecteren.

Druk op de spatie om een schijf mee te nemen in het legen. Er verschijnt dan [ wipe ] voor de schijfnaam. Druk eventueel op M om de wismethode te kiezen. Deze staat standaard ingesteld op DoD short, dat veilig genoeg is en drie keer de schijf zal overschrijven. Eén keer de harde schijf met nullen overschrijven en alles is al permanent weg voor een moderne harde schijf, drie keer is dus eigenlijk overbodig.

Alternatieven zijn een Gutmann Wipe dat 35 rondes doet, maar dan moet je wel erg paranoïde zijn. Druk op spatie om de methode te bevestigen en druk ten slotte op F10 om het starten met het legen. Dat duurt met DoD Short al gauw 4-8 uur.

Tekst: Jochem de Goede

De laatste paar maanden verschijnen er steeds potentere midrange smartphones. Nu zit je met de Motorola Edge 60 Pro wel aan de bovenste kant van die markt, maar dat neemt niet weg dat je nog steeds veel waar voor je geld kunt krijgen.

De Motorola Edge 60 Pro ligt in de winkels voor een adviesprijs van 599,99 euro. Voor dat geld krijg je een royale 12 GB werkgeheugen en 512 GB opslagruimte – een uitstekende deal dus. De prijs is gelijk gebleven aan die van zijn voorganger, maar onder de motorkap is er wel het nodige veranderd. De nieuwe Edge heeft een snellere processor, een krachtiger accu, een volledig vernieuwd camerasysteem en – opvallend – een flinke upgrade van het oplaadvermogen.

Net als eerdere modellen is de Edge 60 Pro slank, licht en compact, met een luxe uitstraling dankzij de aflopende schermranden. Met een gewicht van 186 gram ligt het toestel prettig in de hand. De achterkant is bekleed met veganistisch leer, wat niet alleen zorgt voor extra grip, maar ook voorkomt dat je last hebt van vingerafdrukken. En met zowel een IP68- als IP69-certificering is de smartphone uitstekend bestand tegen water en stof.

©Wesley Akkerman

Duurzaam en prachtig display

Terwijl veel andere fabrikanten de gebogen schermranden inmiddels links laten liggen, gaat Motorola er juist vol voor. Het geeft de Edge 60 Pro een premium uitstraling, maar brengt ook een klein nadeel met zich mee: in fel licht kunnen de randen reflecteren, iets waar je bij een plat scherm geen last van hebt. Storend is het niet direct, maar het valt wel op. Gelukkig maakt het p-oledscherm veel goed. Kleuren spatten van het display, het contrast is uitstekend en content kijken is dan ook een genot.

De vingerafdrukscanner zit netjes in het scherm verwerkt en reageert snel. Het display zelf biedt een scherpe resolutie van 2712 bij 1220 pixels en een verversingssnelheid tot 120 Hertz, wat zorgt voor soepele beelden. Ook de helderheid is dik in orde, zelfs op zonnige dagen. Mooi meegenomen is de keuze voor het stevige Gorilla Glass 7i aan de voorkant, een krasbestendige laag die tegen een stootje kan en het scherm goed beschermt bij dagelijks gebruik.

©Wesley Akkerman

Capabele processor voor gaming

De Motorola Edge 60 Pro draait op de Mediatek Dimensity 8350 Extreme, en dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van de Edge 50 Pro. Vooral voor wie graag games op zijn smartphone speelt, is dit goed nieuws. Maar ook bij alledaags gebruik – van appen en mailen tot bellen, browsen en foto's maken – draait het toestel soepel. Tijdens het testen zijn we geen haperingen, vertragingen of andere storende zaken tegengekomen.

Ben je van plan om te gamen op de Edge 60 Pro, houd er dan wel rekening mee dat het toestel bij intensief gebruik warm kan worden. Dat gebeurt niet snel, maar bij grafisch zware 3D-games kan de temperatuur merkbaar oplopen, wat de prestaties wel iets kan beïnvloeden. De meeste casual games draaien probleemloos, maar bij zwaardere titels uit de Play Store speel je doorgaans op medium instellingen. Dat is niet ongebruikelijk in deze prijsklasse, en het toestel houdt zich daar prima staande.

©Wesley Akkerman

Meer energie, iets langere laadtijd

Een van de grootste veranderingen ten opzichte van het vorige model is de accu. Die heeft nu een indrukwekkende capaciteit van 6000 mAh, terwijl de voorganger met 4500 mAh al prima presteerde. Met de Edge 60 Pro haal je moeiteloos het einde van dag twee, zelfs als je af en toe een potje gamet. Die extra accuduur komt echter met een kleine keerzijde: de oplaadsnelheid is verlaagd van 125 naar 90 watt. Nog steeds snel, maar wel een stapje terug.

In de praktijk merk je daar weinig van. Tenzij je de Edge 60 Pro direct naast zijn voorganger legt, zul je het verschil nauwelijks opmerken. Opladen van 0 naar 100 procent duurt minder dan 50 minuten, en met een halfuurtje zit je vaak al rond de 75 procent. Draadloos laden is wél flink afgeremd: dat gaat nu met maximaal 15 watt, terwijl dat bij het vorige model nog 50 watt was. Een duidelijke concessie, al zal het voor veel gebruikers geen breekpunt zijn.

©Wesley Akkerman

De software was altijd zo goed…

Op softwaregebied heeft Motorola een aantal veranderingen doorgevoerd die niet voor iedereen positief zullen uitpakken. Zo staan er nu meer vooraf geïnstalleerde apps op het toestel, en is er een nieuwe AI-omgeving toegevoegd, ontwikkeld in samenwerking met Perplexity AI. Net als bij de Nothing Phone 3a krijg je daar via een aparte knop snel toegang toe. Daarmee kun je bijvoorbeeld meldingen laten samenvatten of informatie opvragen.

Leuk in theorie, maar in de praktijk werkt dat nog niet met alle apps. Toch zitten er handige functies tussen: zo kun je de assistent vragen om iets voor je te onthouden, zoals een foto of screenshot, die je later eenvoudig kunt terugvinden. Een duidelijke beperking is echter dat deze AI-functies alleen in het Engels werken. En hoewel we in Nederland vaak prima overweg kunnen met die taal, gaat dat ongetwijfeld ten koste van de toegankelijkheid voor sommige gebruikers.

©Wesley Akkerman

50x

Veel AI-opties

Een andere nieuwe functie is Playlist Studio. Daarmee kun je een afspeellijst laten samenstellen op basis van je eigen prompt. Klinkt veelbelovend, maar er zit een flinke beperking aan: het werkt alleen met Amazon Music, en dan ook nog uitsluitend als je een actief abonnement hebt. Daardoor zal deze functie voor veel gebruikers nauwelijks bruikbaar zijn. Image Studio – eveneens in samenwerking met Perplexity – is wél geslaagd. Hiermee maak je eenvoudig achtergronden, stickers en andere visuals, precies zoals je zou verwachten.

Daarnaast kun je rekenen op de kracht van Google Gemini, die je activeert door de powerknop ingedrukt te houden. Daarmee stel je vragen of geef je opdrachten, net als bij Google Assistant. Ook Circle to Search is aanwezig, een handige manier om snel informatie op te vragen over elementen uit foto's of screenshots. De nieuwe Moto AI-knop aan de linkerkant van het toestel is speciaal bedoeld voor deze AI-functies, maar is helaas niet aanpasbaar. Zonde, vooral voor wie weinig gebruikmaakt van Motorola's eigen AI-platform.

3x

2x

Veel dataverzameling

Opvallend is dat Motorola twee verschillende nieuwsoverzichten in zijn software-omgeving aanbiedt. Veeg je op het thuisscherm naar rechts, dan verschijnt de vertrouwde Google-feed – al kun je die eventueel uitschakelen. Daarnaast is er binnen het app-overzicht nóg een nieuwsoverzicht, afkomstig van een andere aanbieder. Het maakt duidelijk dat er veel gebeurt op het gebied van dataverzameling en -verwerking. Dat is op zich niets nieuws, maar Motorola zet het nu opvallend zichtbaar neer.

De Edge 60 Pro draait op Android 15 en krijgt drie jaar lang software-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Daarmee loopt Motorola duidelijk achter op merken als Samsung en Google, die ruimere termijnen hanteren. Volgens Motorola sluit dit beleid echter aan op het werkelijke gebruik van hun toestellen. Intern onderzoek zou uitwijzen dat gebruikers hier tevreden mee zijn – reden genoeg voor het bedrijf om daar niets aan te veranderen. Toch voelt het als een gemiste kans: het drukt de langetermijnwaarde van een verder prima smartphone.

1x

0,5x

Solide camera’s, maar…

Het camerasysteem van de Motorola Edge 60 Pro levert over het algemeen degelijke fotoprestaties. De hoofdcamera heeft een resolutie van 50 megapixel, net als de ultragroothoeklens die ook dienstdoet als macrocamera. Daarnaast is er een telelens van 10 megapixel, goed voor 3x optische zoom en tot 50 keer digitale zoom. Aan de voorkant vind je een selfiecamera van eveneens 50 megapixel, met een lichtsensor die zorgt voor betere belichting en witbalans.

De lenzen produceren heldere, scherpe foto's, en dankzij de samenwerking met Pantone ogen kleuren meestal natuurlijk en accuraat, ook bij beweging of in lastige lichtomstandigheden. De HDR-prestaties zijn sterk, met veel detail in zowel lichte als donkere delen. Een minpunt is de neiging tot overbewerking: sommige foto's worden te sterk verscherpt, waardoor ze kunstmatig aanvoelen. Dat doet wat denken aan de beeldverwerking van sommige Samsung-toestellen.

0,5x

1x

Problemen in het donker

De hoofdcamera doet het prima bij daglicht, maar zodra het donker wordt, levert hij zichtbaar in op scherpte en detail. De ultragroothoeklens schiet bij goed licht acceptabele foto's, al vertaalt de sensor-upgrade zich niet altijd in betere beeldkwaliteit. In situaties met weinig licht vallen de prestaties flink tegen. De grootste tegenvaller is de telelens. Door de kleine sensor heeft die moeite met helderheid en dynamisch bereik, en de digitale zoom kun je sowieso beter links laten liggen.

De selfiecamera scoort daarentegen wél punten, met realistische huidtinten en scherpe beelden. Het bokeh-effect – waarbij de achtergrond onscherp wordt – is wisselend, en ook kun je kleurverschillen opmerken tussen de verschillende lenzen. Het zwakste punt van de Edge 60 Pro is echter de videokwaliteit. De beeldstabilisatie schiet tekort, waardoor video's al snel schokkerig aanvoelen. Onbruikbaar is het niet, maar op dit prijsniveau had Motorola meer mogen bieden.

2x

3x

Motorola Edge 60 Pro kopen?

De Motorola Edge 60 Pro scoort op hardwarevlak overtuigend, met een krachtige processor, een indrukwekkende accuduur en een helder, prettig scherm. Toch wordt de gebruikerservaring flink geremd door de software. Waar Motorola vroeger bekendstond om zijn schone Android-ervaring, oogt de Edge 60 Pro rommeliger dan ooit. De hoeveelheid voorgeïnstalleerde apps is toegenomen, en de AI-integratie voelt onaf – zeker omdat ondersteuning voor de Nederlandse taal ontbreekt.

De niet-aanpasbare AI-knop, de dubbele nieuwsfeeds met bijbehorende dataverzameling en het magere updatebeleid van drie jaar werpen een flinke schaduw over de solide hardwarebasis. Deze softwarematige concessies zorgen ervoor dat het toestel niet de verfijnde, toegankelijke ervaring biedt die je van Motorola zou verwachten. Zonder alle onvolwassen AI-toeters en bellen – en ondanks de wisselende camerakwaliteit – hadden we de Edge 60 Pro met gemak kunnen aanraden. Maar nu blijft er vooral een gevoel van gemiste kansen hangen.

Een oven wordt flink heet tijdens het gebruik, en ook in een magnetron met grill- of ovenfunctie kan de temperatuur behoorlijk oplopen. Daardoor verdampt vet of spettert eten sneller tegen de binnenkant van de deur. Zelfs bij een gewone magnetron kunnen spetters en condens zich ophopen op het ruitje. Na een tijdje is het glas zo vettig of bruin dat je nauwelijks nog naar binnen kunt kijken. Niet gevaarlijk, wél vervelend. Gelukkig is het schoonmaken van die ruit minder lastig dan je denkt!

Lees ook: Magnetron kopen? Dit is waar je op moet letten

Hoe ontstaat die vettige aanslag eigenlijk?

Tijdens het verwarmen van eten verdampt vet. In een oven branden die vetdruppeltjes langzaam in op het glas, zeker bij temperaturen boven de 180 graden. Ook etensresten die over de rand borrelen of spetteren kunnen tegen het ruitje aankomen. In een magnetron gebeurt min of meer hetzelfde, al speelt condens daar ook een rol. Het resultaat is een doffe waas die met alleen een vaatdoekje niet meer weggaat.

Wat heb je nodig?

Met een paar alledaagse schoonmaakmiddelen kun je die bruine aanslag al te lijf gaan:

🞐 Warm water
🞐 Scheutje afwasmiddel
🞐 Zachte doek (liefst microvezel)
🞐 Oude tandenborstel
🞐 Klein beetje baking soda
🞐 Schoonmaakazijn of citroensap
🞐 Eventueel een plastic schrapertje (géén metaal)

Let op: laat de oven of magnetron altijd goed afkoelen voor je begint.

Stap voor stap schoonmaken

Begin met de buitenkant van de ruit. Maak een lauwwarm sopje met afwasmiddel en veeg het glas schoon met een microvezeldoek. Hardnekkige plekken? Maak een dik papje van baking soda en een beetje water. Smeer dit op de vlekken en laat het tien minuten zitten. Daarna veeg je het eenvoudig weg met een vochtige doek.

Voor de binnenkant helpt het om vet eerst los te weken. Maak een doek nat met heet water en een flinke scheut azijn of citroensap. Houd deze een paar minuten tegen de binnenkant van het ruitje aan – of leg de doek er voorzichtig op, als dat lukt. De warmte en het zuur helpen om het vet los te weken. Gebruik daarna een tandenborstel om voorzichtig langs de randjes te schrobben.

Sommige ovens hebben een dubbele glasplaat. In veel gevallen kun je die losmaken om ook daar tussen schoon te maken. Kijk hiervoor in de handleiding van je oven: vaak zitten er klemmetjes of schroeven aan de bovenrand van de ovendeur. Wees voorzichtig en zorg dat je alles stevig terugplaatst.

©Андрей Журавлев

Let op bij zelfreinigende ovens

Heb je een zelfreinigende oven? Dan werkt het schoonmaken net even anders. Sommige ovens hebben een pyrolysefunctie: hierbij wordt de oven verhit tot zo'n 500 graden, waardoor vet en vuil veranderen in as. Dat kun je daarna eenvoudig opvegen met een doek. Andere modellen gebruiken katalyse of stoomreiniging. In al deze gevallen geldt: gebruik géén agressieve middelen op de wanden of het glas, want daarmee kun je de speciale coating beschadigen.

Ook belangrijk: de ruit kan tijdens zo'n reinigingsprogramma flink heet worden. Wacht dus altijd tot de oven volledig is afgekoeld voor je eraan begint. En poets het glas alleen met zachte doeken en neutrale middelen, zoals lauw water met een druppeltje afwasmiddel. Baking soda of citroen kun je in dit geval beter vermijden, tenzij je zeker weet dat jouw oven geen speciale coating heeft.

Wat moet je níet doen?

Gebruik geen schuursponsjes of staalwol. Ook ovenreiniger en agressieve sprays zijn geen goed idee op glas: ze kunnen het ruitje beschadigen of dof maken. Gebruik bij voorkeur ook geen mesjes of metalen schrapers – hoe verleidelijk dat soms ook is. Krassen zijn snel gemaakt en vrijwel niet meer weg te werken.

En daarna? Zo houd je het ruitje schoon

Veeg de ruit na elk gebruik even kort na met een vochtige doek, vooral als je ziet dat er gespetterd is. Dat kost je amper tijd en voorkomt dat vuil zich opbouwt. Gebruik je ovenschalen die kunnen overkoken? Zet er een lekbak onder. En voor magnetrons werkt een eenvoudig spatdekseltje echt verrassend goed – die vangt het meeste op.