Wanneer usb lijkt te staan voor ‘universal serious bug’, dan ben je vast geholpen met dit artikel. Je usb-stick wordt bijvoorbeeld niet meer herkend, het lukt niet meer om er data heen te kopiëren of je vraagt je af hoe je de usb-stick kunt beveiligen tegen overschrijving. Voor dergelijke problemen bieden we in dit artikel een oplossing.

Usb-schijven en -sticks (Universal Serial Bus) zijn bijzonder populair vanwege hun prijs en draagbaarheid. Ze bestaan al meer dan twintig jaar en de snelheden zijn aanzienlijk toegenomen, van 1,5 Mbit/s in usb 1.0 tot 80 Gbit/s in usb 4 versie 2.0.

We maken zelf veel gebruik van usb-apparatuur, en lopen periodiek tegen diverse problemen aan. Deze problemen variëren van usb-sticks die door het besturingssysteem plotseling niet meer herkend worden en niet meer kunnen worden geformatteerd, tot het verdwijnen van databestanden of een zogenaamde 1TB-stick die in werkelijkheid slechts 64 GB bevatte.

Ook zochten we voor je het antwoord op vragen als:

1 Tools voor niet-herkende usb-opslag

Stel, je stopt usb-stick in je pc en Verkenner reageert niet. Of de usb-stick verschijnt wel, maar Windows geeft aan dat deze niet is geformatteerd. Of je hebt problemen bij het formatteren. Gelukkig zijn er tools beschikbaar om deze situatie te verhelpen – uiteraard op voorwaarde dat het usb-medium niet fysiek beschadigd is.

2 Diskpart

Als je geen externe tools wilt gebruiken of als ze niet werken en je bent niet bang om de Opdrachtprompt te gebruiken, kun je het volgende proberen. Klik met rechts op Opdrachtprompt in het Windows-startmenu en kies Als administrator uitvoeren. Voer eerst het commando diskpart uit en daarna de volgende opdrachten:

Bij het eerste commando krijg je een lijst van gedetecteerde opslagmedia te zien. Vervang # in het tweede commando door het schijfnummer van de beoogde usb-stick, en met de derde opdracht controleer je de selectie. Levert het commando clean een foutmelding op, voer dit commando dan nogmaals uit.

Voor de formattering gebruiken we hier het bestandssysteem exFAT, maar je kunt ook FAT32 gebruiken. Met de parameter <stick-label> geef je de usb-stick een geschikte naam. Na afloop zou de usb-stick in Verkenner moeten verschijnen, klaar voor gebruik.

3 Dataherstel

Het kan gebeuren dat je plotseling geen toegang meer hebt tot een usb-stick. Opnieuw formatteren is een optie, maar hiermee verlies je alle gegevens op de usb-stick. Om de gegevens te redden, kun je het eerst proberen met klassieke datahersteltools, zoals het gratis Recuva. Volg de instructies van de herstelwizard waarmee Recuva standaard start.

Als dit niet werkt, is er voor gevorderde gebruikers nog een optie. Download het gratis hulpje USB Image Tool, pak het zip-bestand uit en start hem op. Selecteer je usb-stick in het linkerdeelvenster. Op het tabblad Device klik je op Backup. Geef de locatie voor het img-bestand aan en wacht tot het hele proces is voltooid.

Als alles goed gaat, kun je dit schijfkopiebestand vervolgens als een virtueel station openen: klik met de rechs op het img-bestand en kies Koppelen. Met wat geluk kun je nu je gegevens benaderen en veiligstellen (zonder nog de originele usb-stick te gebruiken).

Als dit niet de gehoopte resultaten oplevert, kun je een meer handmatig dataherstel proberen. Download en installeer hiervoor de gratis tool Active@Disk Editor (voor Windows en Linux) en start hem. Kies Open Disk Image en navigeer naar het img-bestand via de knop met de drie stippen. Klik op het pijlknopje rechtsonder, selecteer All Files (*.*) en open het img-bestand. Hiermee kun je de binaire inhoud van de schijfkopie bekijken, door sectoren bladeren, en desgewenst gegevens wijzigen of kopiëren.

4 Valideren

Stel, een usb-stick lijkt de bestanden te bevatten die je erop hebt gezet, maar wanneer je ze probeert te openen, blijken ze leeg te zijn. Dit gebeurt wel bij (te goedkope) usb-sticks die beweren een royale opslagcapaciteit van 1 of zelfs 2 TB te hebben, maar in werkelijkheid bijvoorbeeld slechts 64 GB kunnen bevatten.

Controleer de daadwerkelijke opslagcapaciteit met de gratis tool ValiDrive. Klik op Check USB Drive / Validate THIS drive, waarna een hele reeks lees- en niet-destructieve schrijfoperaties worden uitgevoerd, gevolgd door een beknopt rapport. Op de site van de maker staat hierover uitgebreide informatie. We ondervonden helaas dat deze tool usb-sticks niet altijd blijkt te detecteren.

Je kunt de werkelijke opslagcapaciteit ook controleren met de eerder vermelde USB Image Tool. Selecteer de usb-stick, open het tabblad Checks en klik op Check device for size. Maar let op: deze controle is wél destructief, dus doe dit niet op een usb-stick met belangrijke gegevens!

5 Veilig verwijderen

Wanneer je een usb-stick verwijdert op het moment dat er nog data naar die usb-stick worden geschreven, is de kans reëel dat dit in beschadigde data resulteert. Trek dus nooit een usb-stick uit een computer op het moment dat eventuele ledjes op de usb-stick op (schrijf)activiteit wijst. Het is altijd veiliger om in het systeemvak (rechts op de Windows-taakbalk) eerst te klikken op het pictogram Hardware veilig verwijderen en media uitwerpen en vervolgens op <stick> uitwerpen.

Je doet er ook goed aan Windows zo in te stellen dat de schrijfcache wordt uitgeschakeld, zodat alle data direct naar de usb-stick worden geschreven. Dit is standaard zo ingesteld, maar je checkt dit als volgt. Druk op Windows-toets+R en voer devmgmt.msc uit. Open in het venster Apparaatbeheer de sectie Schijfstations en klik met rechts op de betreffende usb-stick. Kies Eigenschappen en selecteer op het tabblad Beleidsregels de optie Snel verwijderen (in plaats van Betere prestaties).

6 Schrijfbeveiliging

Als je plotseling geen gegevens meer naar een usb-stick kunt schrijven of wijzigingen kunt aanbrengen in bestanden, kan dat te wijten zijn aan een schrijfbeveiliging die op de usb-stick is ingesteld. Je maakt dit ongedaan door met rechts te klikken op Opdrachtprompt in het Windows-startmenu en Als administrator uitvoeren te kiezen. Voer het commando diskpart in, gevolgd door de volgende commando’s:

Vervang # door het schijfnummer van je usb-stick, dat in de uitvoer van het eerste commando wordt weergegeven. Als je in de uitvoer van het derde commando Read-only: YES ziet staan, is de usb-stick inderdaad beveiligd tegen schrijven. Voer dan het volgende commando uit:

Met het commando exit verlaat je de diskpart-omgeving. Het schrijfprobleem zou opgelost moeten zijn. Vind je het juist handig om een usb-stick tijdelijk tegen overschrijven te beveiligen? Dan hoef je alleen het dit commando uit te voeren:

7 Schrijfbeveiliging vanuit computer

Je kunt je computer ook zo instellen dat er (tijdelijk) naar geen enkele usb-stick kan worden geschreven. Druk op Windows-toets+R en voer regedit uit. Navigeer naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control. Selecteer deze sleutel, ga naar het menu Bewerken, kies Nieuw / Sleutel en noem deze sleutel StorageDevicePolicies. Selecteer deze nieuwe sleutel, ga naar het menu Bewerken, kies Nieuw / DWORD-waarde (32 bits) en noem dit item WriteProtect. Dubbelklik hierop, zet de waarde op 1 en bevestig met OK. Sluit de Register-editor.

Na deze stappen kun je niet meer naar nieuw aangesloten usb-sticks schrijven, tenzij je de WriteProtect-waarde weer op 0 instelt.

8 Dataversleuteling

Als je belangrijke en privacygevoelige gegevens op je usb-stick bewaart en deze ook onderweg meeneemt, is het verstandig om deze informatie te versleutelen voor het geval dat de usb-stick gestolen wordt of dat je hem verliest. Er zijn usb-sticks beschikbaar met ingebouwde hardwarematige encryptie, meestal voorzien van een keypad, zoals de Apricorn Aegis Secure Key, Kingston IronKey Keypad of iStorage datAshur Pro2.

Je kunt ook gewone usb-sticks op softwarematige wijze versleutelen. Een van de meest populaire en betrouwbare oplossingen is de opensource-tool VeraCrypt. Start bijvoorbeeld VeraCrypt op je laptop (waarmee je ook de usb-stick onderweg wilt benaderen). Klik op Volume aanmaken en kies Een niet-systeempartitie/schijf versleutelen. Selecteer in het volgende venster Standaard VeraCrypt-volume en verwijs naar de juiste usb-stick via Apparaat selecteren. In het volgende venster kies je tussen Versleuteld volume aanmaken en formatteren of Partitie ter plaatse versleutelen. De eerste optie is sneller, maar je verliest hierbij wel alle huidige data op je usb-stick.

Laat de voorgestelde encryptie- en hash-algoritmen geselecteerd en voer een sterk volumewachtwoord in (tweemaal). Selecteer het gewenste bestandssysteem, zoals exFAT of NTFS. Zodra de voortgangsbalk groen kleurt, klik je op Formatteren. Neem na afloop de informatie door in het dialoogvenster dat verschijnt. Om de usb-stick te koppelen in VeraCrypt, kies je een vrije stationsletter en klik je op Automatisch koppelen, waarna om het wachtwoord wordt gevraagd.

9 Databack-up

Als je regelmatig gegevens op je usb-stick wijzigt of onderweg nieuwe bestanden toevoegt, is het verstandig om een back-up te maken, bijvoorbeeld zodra je weer achter je desktop-pc zit. Je kunt dit proces enigszins automatiseren, bijvoorbeeld met een eenvoudig batchbestand dat niet alleen voor de back-ups zorgt, maar samen met de gratis tool USB Disk Ejector de usb-stick automatisch (softwarematig) ontkoppelt na de back-ups. Dat is namelijk veiliger in verband met mogelijke ransomware-infecties.

Zo’n batchbestand bevat bijvoorbeeld de volgende drie commando’s:

Zorg ervoor dat het uitvoerbare bestand van de uitgepakte USB Disk Ejector-tool in dezelfde map als je batchbestand staat. Je kunt een snelkoppeling naar dit batchbestand bijvoorbeeld op je bureaublad plaatsen, zodat je er alleen maar op hoeft te dubbelklikken.

Het is zelfs mogelijk om via Taakplanner de betreffende usb-stick volautomatisch te laten detecteren op basis van een specifieke gebeurtenis in de Windows Logboeken, waarna het bijbehorende batchbestand automatisch de nodige back-ups maakt. We hebben helaas niet de ruimte hier dieper op in te gaan.

10 Schijfkopiebestand

Als je een (multi)bootstick hebt samengesteld met tools als YUMI exFAT of Ventoy, kun je de data niet eenvoudig op bestandsniveau back-uppen. In plaats daarvan kun je een schijfkopiebestand maken, bijvoorbeeld met het programma USB Image Tool (zie ook paragraaf 3). Selecteer linksboven Device Mode en klik op de gewenste usb-stick. Druk op de knop Back-up en sla het img-bestand op een geschikte locatie op. Als je de schijfkopie wilt terugzetten, herhaal je dezelfde stappen, maar druk je deze keer op de knop Restore.

11 Stationsletters

Het is vervelend als de usb-stick die je bijvoorbeeld gebruikt voor het maken van databack-ups elke keer met een andere stationsletter in Windows verschijnt. Vooral als je in een batchbestand naar een vaste stationsletter hebt verwezen (zie ook paragraaf 9).

Probeer het als eerste op te lossen door de usb-stick een letter aan het einde van het alfabet te geven. Druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit. Klik met rechts op het station, kies Stationsletter en paden wijzigen, druk op Wijzigen, en selecteer een vrije letter zoals Z:, Y: of X:.

Als dit niet werkt, download dan de gratis tool USBDLM (beschikbaar in 32- en 64bit-versies). In de uitgepakte map start je eerst _service_register.cmd op, waardoor de tool zich na je bevestiging als een service in Windows registreert (via _service_deregister.cmd kun je de service ook weer makkelijke de-registreren). Vervolgens start je _edit-ini.cmd op, waarna je het configuratiebestand USBDLM.ini met Kladblok kunt bewerken. De handleiding op de site van de maker bevat gedetailleerde informatie over de mogelijkheden van de tool. Je kunt bijvoorbeeld het volgende aan het configuratiebestand toevoegen:

Hiermee zorg je ervoor dat Windows voortaan de letters X:, Y: en Z: zal gebruiken voor verwijderbare usb-sticks.

12 Eigen pictogram

Een vaste stationsletter voor een specifieke usb-stick is handig, maar een usb-stick valt ook sneller op in Verkenner als die een vast pictogram heeft. Je kunt een eigen icoontje ontwerpen, bijvoorbeeld door een geschikte jpg-afbeelding te uploaden naar een online dienst als Convertio en die met de knop Converteren naar het ico-formaat om te zetten. Of zoek een pictogram uit in een online bibliotheek als www.icon-icons.com.

Zorg in ieder geval dat je het ico-bestand in de root van je usb-stick plaatst. Start Kladblok en typ je de volgende twee regels:

De aanduiding <bestandsnaam> vervang je uiteraard door de daadwerkelijke naam van je ico-bestand. Kies in het uitklapmenu bij Opslaan als de optie Alle bestanden (*.*) en bewaar het bestand met de naam autorun.inf in de root van je usb-stick (let er op dat de extensie .inf behouden blijft). Wanneer je de usb-stick opnieuw in je systeem stopt, verschijnt automatisch het bijbehorende pictogram in Verkenner.

13 Bootproblemen

In paragraaf 10 noemden we twee tools om een bootstick te maken. Maar soms start een pc niet goed op van zo’n bootstick. Dit kan te maken hebben met de bootmodus van het systeem (BIOS versus UEFI) en/of met de ingeschakelde Secure Boot-functie. Als Secure Boot is ingeschakeld, kun je dit meestal oplossen door deze functie in de UEFI/BIOS-instellingen uit te schakelen.

Je kunt de status van Secure Boot controleren door op Windows-toets+R te drukken, msinfo32 uit te voeren en bij Systeemoverzicht de optie Status beveiligd opstarten te bekijken. Houd er wel rekening mee dat als je Secure Boot uitschakelt, Windows mogelijk zelf niet opstart totdat deze functie weer is ingeschakeld.

Opstartproblemen met een bootstick lossen zichzelf soms ook vanzelf op door een 64bit-livesysteem op de usb-stick te plaatsen, in plaats van een 32bit-versie. En de opties van de tool waarmee je de bootstick maakt, zijn ook belangrijk. YUMI exFAT en Ventoy zijn de betere tools: niet alleen is multiboot mogelijk, doorgaans kunnen deze usb-sticks zowel op BIOS- als UEFI-systemen opstarten, zelfs met Secure Boot ingeschakeld. Check bij Ventoy wel of in de opties het item Ondersteuning voor Secure Boot is aangevinkt.

Start je een systeem de eerste keer op van zo’n bootstick, dan moet je doorgaans enkele stappen volgen. Voor Ventoy vind je hier gedetailleerde instructies voor. Dit lukte prima op onze testsystemen, maar je voert dit wel op eigen risico uit.

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.