Wanneer usb lijkt te staan voor ‘universal serious bug’, dan ben je vast geholpen met dit artikel. Je usb-stick wordt bijvoorbeeld niet meer herkend, het lukt niet meer om er data heen te kopiëren of je vraagt je af hoe je de usb-stick kunt beveiligen tegen overschrijving. Voor dergelijke problemen bieden we in dit artikel een oplossing.

Usb-schijven en -sticks (Universal Serial Bus) zijn bijzonder populair vanwege hun prijs en draagbaarheid. Ze bestaan al meer dan twintig jaar en de snelheden zijn aanzienlijk toegenomen, van 1,5 Mbit/s in usb 1.0 tot 80 Gbit/s in usb 4 versie 2.0.

We maken zelf veel gebruik van usb-apparatuur, en lopen periodiek tegen diverse problemen aan. Deze problemen variëren van usb-sticks die door het besturingssysteem plotseling niet meer herkend worden en niet meer kunnen worden geformatteerd, tot het verdwijnen van databestanden of een zogenaamde 1TB-stick die in werkelijkheid slechts 64 GB bevatte.

Ook zochten we voor je het antwoord op vragen als:

1 Tools voor niet-herkende usb-opslag

Stel, je stopt usb-stick in je pc en Verkenner reageert niet. Of de usb-stick verschijnt wel, maar Windows geeft aan dat deze niet is geformatteerd. Of je hebt problemen bij het formatteren. Gelukkig zijn er tools beschikbaar om deze situatie te verhelpen – uiteraard op voorwaarde dat het usb-medium niet fysiek beschadigd is.

2 Diskpart

Als je geen externe tools wilt gebruiken of als ze niet werken en je bent niet bang om de Opdrachtprompt te gebruiken, kun je het volgende proberen. Klik met rechts op Opdrachtprompt in het Windows-startmenu en kies Als administrator uitvoeren. Voer eerst het commando diskpart uit en daarna de volgende opdrachten:

Bij het eerste commando krijg je een lijst van gedetecteerde opslagmedia te zien. Vervang # in het tweede commando door het schijfnummer van de beoogde usb-stick, en met de derde opdracht controleer je de selectie. Levert het commando clean een foutmelding op, voer dit commando dan nogmaals uit.

Voor de formattering gebruiken we hier het bestandssysteem exFAT, maar je kunt ook FAT32 gebruiken. Met de parameter <stick-label> geef je de usb-stick een geschikte naam. Na afloop zou de usb-stick in Verkenner moeten verschijnen, klaar voor gebruik.

3 Dataherstel

Het kan gebeuren dat je plotseling geen toegang meer hebt tot een usb-stick. Opnieuw formatteren is een optie, maar hiermee verlies je alle gegevens op de usb-stick. Om de gegevens te redden, kun je het eerst proberen met klassieke datahersteltools, zoals het gratis Recuva. Volg de instructies van de herstelwizard waarmee Recuva standaard start.

Als dit niet werkt, is er voor gevorderde gebruikers nog een optie. Download het gratis hulpje USB Image Tool, pak het zip-bestand uit en start hem op. Selecteer je usb-stick in het linkerdeelvenster. Op het tabblad Device klik je op Backup. Geef de locatie voor het img-bestand aan en wacht tot het hele proces is voltooid.

Als alles goed gaat, kun je dit schijfkopiebestand vervolgens als een virtueel station openen: klik met de rechs op het img-bestand en kies Koppelen. Met wat geluk kun je nu je gegevens benaderen en veiligstellen (zonder nog de originele usb-stick te gebruiken).

Als dit niet de gehoopte resultaten oplevert, kun je een meer handmatig dataherstel proberen. Download en installeer hiervoor de gratis tool Active@Disk Editor (voor Windows en Linux) en start hem. Kies Open Disk Image en navigeer naar het img-bestand via de knop met de drie stippen. Klik op het pijlknopje rechtsonder, selecteer All Files (*.*) en open het img-bestand. Hiermee kun je de binaire inhoud van de schijfkopie bekijken, door sectoren bladeren, en desgewenst gegevens wijzigen of kopiëren.

4 Valideren

Stel, een usb-stick lijkt de bestanden te bevatten die je erop hebt gezet, maar wanneer je ze probeert te openen, blijken ze leeg te zijn. Dit gebeurt wel bij (te goedkope) usb-sticks die beweren een royale opslagcapaciteit van 1 of zelfs 2 TB te hebben, maar in werkelijkheid bijvoorbeeld slechts 64 GB kunnen bevatten.

Controleer de daadwerkelijke opslagcapaciteit met de gratis tool ValiDrive. Klik op Check USB Drive / Validate THIS drive, waarna een hele reeks lees- en niet-destructieve schrijfoperaties worden uitgevoerd, gevolgd door een beknopt rapport. Op de site van de maker staat hierover uitgebreide informatie. We ondervonden helaas dat deze tool usb-sticks niet altijd blijkt te detecteren.

Je kunt de werkelijke opslagcapaciteit ook controleren met de eerder vermelde USB Image Tool. Selecteer de usb-stick, open het tabblad Checks en klik op Check device for size. Maar let op: deze controle is wél destructief, dus doe dit niet op een usb-stick met belangrijke gegevens!

5 Veilig verwijderen

Wanneer je een usb-stick verwijdert op het moment dat er nog data naar die usb-stick worden geschreven, is de kans reëel dat dit in beschadigde data resulteert. Trek dus nooit een usb-stick uit een computer op het moment dat eventuele ledjes op de usb-stick op (schrijf)activiteit wijst. Het is altijd veiliger om in het systeemvak (rechts op de Windows-taakbalk) eerst te klikken op het pictogram Hardware veilig verwijderen en media uitwerpen en vervolgens op <stick> uitwerpen.

Je doet er ook goed aan Windows zo in te stellen dat de schrijfcache wordt uitgeschakeld, zodat alle data direct naar de usb-stick worden geschreven. Dit is standaard zo ingesteld, maar je checkt dit als volgt. Druk op Windows-toets+R en voer devmgmt.msc uit. Open in het venster Apparaatbeheer de sectie Schijfstations en klik met rechts op de betreffende usb-stick. Kies Eigenschappen en selecteer op het tabblad Beleidsregels de optie Snel verwijderen (in plaats van Betere prestaties).

6 Schrijfbeveiliging

Als je plotseling geen gegevens meer naar een usb-stick kunt schrijven of wijzigingen kunt aanbrengen in bestanden, kan dat te wijten zijn aan een schrijfbeveiliging die op de usb-stick is ingesteld. Je maakt dit ongedaan door met rechts te klikken op Opdrachtprompt in het Windows-startmenu en Als administrator uitvoeren te kiezen. Voer het commando diskpart in, gevolgd door de volgende commando’s:

Vervang # door het schijfnummer van je usb-stick, dat in de uitvoer van het eerste commando wordt weergegeven. Als je in de uitvoer van het derde commando Read-only: YES ziet staan, is de usb-stick inderdaad beveiligd tegen schrijven. Voer dan het volgende commando uit:

Met het commando exit verlaat je de diskpart-omgeving. Het schrijfprobleem zou opgelost moeten zijn. Vind je het juist handig om een usb-stick tijdelijk tegen overschrijven te beveiligen? Dan hoef je alleen het dit commando uit te voeren:

7 Schrijfbeveiliging vanuit computer

Je kunt je computer ook zo instellen dat er (tijdelijk) naar geen enkele usb-stick kan worden geschreven. Druk op Windows-toets+R en voer regedit uit. Navigeer naar HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control. Selecteer deze sleutel, ga naar het menu Bewerken, kies Nieuw / Sleutel en noem deze sleutel StorageDevicePolicies. Selecteer deze nieuwe sleutel, ga naar het menu Bewerken, kies Nieuw / DWORD-waarde (32 bits) en noem dit item WriteProtect. Dubbelklik hierop, zet de waarde op 1 en bevestig met OK. Sluit de Register-editor.

Na deze stappen kun je niet meer naar nieuw aangesloten usb-sticks schrijven, tenzij je de WriteProtect-waarde weer op 0 instelt.

8 Dataversleuteling

Als je belangrijke en privacygevoelige gegevens op je usb-stick bewaart en deze ook onderweg meeneemt, is het verstandig om deze informatie te versleutelen voor het geval dat de usb-stick gestolen wordt of dat je hem verliest. Er zijn usb-sticks beschikbaar met ingebouwde hardwarematige encryptie, meestal voorzien van een keypad, zoals de Apricorn Aegis Secure Key, Kingston IronKey Keypad of iStorage datAshur Pro2.

Je kunt ook gewone usb-sticks op softwarematige wijze versleutelen. Een van de meest populaire en betrouwbare oplossingen is de opensource-tool VeraCrypt. Start bijvoorbeeld VeraCrypt op je laptop (waarmee je ook de usb-stick onderweg wilt benaderen). Klik op Volume aanmaken en kies Een niet-systeempartitie/schijf versleutelen. Selecteer in het volgende venster Standaard VeraCrypt-volume en verwijs naar de juiste usb-stick via Apparaat selecteren. In het volgende venster kies je tussen Versleuteld volume aanmaken en formatteren of Partitie ter plaatse versleutelen. De eerste optie is sneller, maar je verliest hierbij wel alle huidige data op je usb-stick.

Laat de voorgestelde encryptie- en hash-algoritmen geselecteerd en voer een sterk volumewachtwoord in (tweemaal). Selecteer het gewenste bestandssysteem, zoals exFAT of NTFS. Zodra de voortgangsbalk groen kleurt, klik je op Formatteren. Neem na afloop de informatie door in het dialoogvenster dat verschijnt. Om de usb-stick te koppelen in VeraCrypt, kies je een vrije stationsletter en klik je op Automatisch koppelen, waarna om het wachtwoord wordt gevraagd.

9 Databack-up

Als je regelmatig gegevens op je usb-stick wijzigt of onderweg nieuwe bestanden toevoegt, is het verstandig om een back-up te maken, bijvoorbeeld zodra je weer achter je desktop-pc zit. Je kunt dit proces enigszins automatiseren, bijvoorbeeld met een eenvoudig batchbestand dat niet alleen voor de back-ups zorgt, maar samen met de gratis tool USB Disk Ejector de usb-stick automatisch (softwarematig) ontkoppelt na de back-ups. Dat is namelijk veiliger in verband met mogelijke ransomware-infecties.

Zo’n batchbestand bevat bijvoorbeeld de volgende drie commando’s:

Zorg ervoor dat het uitvoerbare bestand van de uitgepakte USB Disk Ejector-tool in dezelfde map als je batchbestand staat. Je kunt een snelkoppeling naar dit batchbestand bijvoorbeeld op je bureaublad plaatsen, zodat je er alleen maar op hoeft te dubbelklikken.

Het is zelfs mogelijk om via Taakplanner de betreffende usb-stick volautomatisch te laten detecteren op basis van een specifieke gebeurtenis in de Windows Logboeken, waarna het bijbehorende batchbestand automatisch de nodige back-ups maakt. We hebben helaas niet de ruimte hier dieper op in te gaan.

10 Schijfkopiebestand

Als je een (multi)bootstick hebt samengesteld met tools als YUMI exFAT of Ventoy, kun je de data niet eenvoudig op bestandsniveau back-uppen. In plaats daarvan kun je een schijfkopiebestand maken, bijvoorbeeld met het programma USB Image Tool (zie ook paragraaf 3). Selecteer linksboven Device Mode en klik op de gewenste usb-stick. Druk op de knop Back-up en sla het img-bestand op een geschikte locatie op. Als je de schijfkopie wilt terugzetten, herhaal je dezelfde stappen, maar druk je deze keer op de knop Restore.

11 Stationsletters

Het is vervelend als de usb-stick die je bijvoorbeeld gebruikt voor het maken van databack-ups elke keer met een andere stationsletter in Windows verschijnt. Vooral als je in een batchbestand naar een vaste stationsletter hebt verwezen (zie ook paragraaf 9).

Probeer het als eerste op te lossen door de usb-stick een letter aan het einde van het alfabet te geven. Druk op Windows-toets+R en voer diskmgmt.msc uit. Klik met rechts op het station, kies Stationsletter en paden wijzigen, druk op Wijzigen, en selecteer een vrije letter zoals Z:, Y: of X:.

Als dit niet werkt, download dan de gratis tool USBDLM (beschikbaar in 32- en 64bit-versies). In de uitgepakte map start je eerst _service_register.cmd op, waardoor de tool zich na je bevestiging als een service in Windows registreert (via _service_deregister.cmd kun je de service ook weer makkelijke de-registreren). Vervolgens start je _edit-ini.cmd op, waarna je het configuratiebestand USBDLM.ini met Kladblok kunt bewerken. De handleiding op de site van de maker bevat gedetailleerde informatie over de mogelijkheden van de tool. Je kunt bijvoorbeeld het volgende aan het configuratiebestand toevoegen:

Hiermee zorg je ervoor dat Windows voortaan de letters X:, Y: en Z: zal gebruiken voor verwijderbare usb-sticks.

12 Eigen pictogram

Een vaste stationsletter voor een specifieke usb-stick is handig, maar een usb-stick valt ook sneller op in Verkenner als die een vast pictogram heeft. Je kunt een eigen icoontje ontwerpen, bijvoorbeeld door een geschikte jpg-afbeelding te uploaden naar een online dienst als Convertio en die met de knop Converteren naar het ico-formaat om te zetten. Of zoek een pictogram uit in een online bibliotheek als www.icon-icons.com.

Zorg in ieder geval dat je het ico-bestand in de root van je usb-stick plaatst. Start Kladblok en typ je de volgende twee regels:

De aanduiding <bestandsnaam> vervang je uiteraard door de daadwerkelijke naam van je ico-bestand. Kies in het uitklapmenu bij Opslaan als de optie Alle bestanden (*.*) en bewaar het bestand met de naam autorun.inf in de root van je usb-stick (let er op dat de extensie .inf behouden blijft). Wanneer je de usb-stick opnieuw in je systeem stopt, verschijnt automatisch het bijbehorende pictogram in Verkenner.

13 Bootproblemen

In paragraaf 10 noemden we twee tools om een bootstick te maken. Maar soms start een pc niet goed op van zo’n bootstick. Dit kan te maken hebben met de bootmodus van het systeem (BIOS versus UEFI) en/of met de ingeschakelde Secure Boot-functie. Als Secure Boot is ingeschakeld, kun je dit meestal oplossen door deze functie in de UEFI/BIOS-instellingen uit te schakelen.

Je kunt de status van Secure Boot controleren door op Windows-toets+R te drukken, msinfo32 uit te voeren en bij Systeemoverzicht de optie Status beveiligd opstarten te bekijken. Houd er wel rekening mee dat als je Secure Boot uitschakelt, Windows mogelijk zelf niet opstart totdat deze functie weer is ingeschakeld.

Opstartproblemen met een bootstick lossen zichzelf soms ook vanzelf op door een 64bit-livesysteem op de usb-stick te plaatsen, in plaats van een 32bit-versie. En de opties van de tool waarmee je de bootstick maakt, zijn ook belangrijk. YUMI exFAT en Ventoy zijn de betere tools: niet alleen is multiboot mogelijk, doorgaans kunnen deze usb-sticks zowel op BIOS- als UEFI-systemen opstarten, zelfs met Secure Boot ingeschakeld. Check bij Ventoy wel of in de opties het item Ondersteuning voor Secure Boot is aangevinkt.

Start je een systeem de eerste keer op van zo’n bootstick, dan moet je doorgaans enkele stappen volgen. Voor Ventoy vind je hier gedetailleerde instructies voor. Dit lukte prima op onze testsystemen, maar je voert dit wel op eigen risico uit.

Met Circle to Search kun je informatie opvragen over wat je op het scherm van je smartphone ziet, zonder dat je van app hoeft te wisselen of iets hoeft te kopiëren. Dat kan met Circle to Search, een functie die standaard ingebouwd is in de nieuwste Android-versies van onder andere Google Pixel- en Samsung Galaxy-toestellen. Je kunt er meer mee dan je misschien denkt!

Lees ook: 4 handige AI-functies voor je smartphone

Even snel iets opzoeken terwijl je een video kijkt, een bericht leest of door je favoriete app scrolt: tot voor kort betekende dat toch meestal dat je moest wisselen van app, tekst moest kopiëren of een apart tabblad moest openen. Met Circle to Search hoeft dat niet meer. Google heeft deze functie zo ontworpen dat je op elk moment, in elke app, meteen kunt zoeken naar wat er op je scherm staat. Google zoekt vervolgens direct naar relevante informatie, zonder dat je iets hoeft in te typen. Het werkt in vrijwel alle apps, dus of je nu op Instagram zit, een game speelt of iets leest op een website: je kunt het op elk moment starten.

Wat zie ik?

Circle to Search werkt op allerlei soorten content. Zie je een gaaf shirt op een Instagramfoto en wil je weten waar je het kunt kopen? Omcirkel het, en je krijgt gelijk links naar vergelijkbare kledingstukken in webshops. Vaak krijg je niet alleen identieke producten te zien, maar ook alternatieven in verschillende prijsklassen.

Ook meubels, accessoires of zelfs planten kun je zo herkennen. Als je tijdens het scrollen iets tegenkomt dat je aanspreekt, hoef je alleen maar te cirkelen om meteen te zien waar je het kunt vinden – of wat erop lijkt. Handig als je inspiratie opdoet via video's of foto's en daar direct iets mee wilt doen.

Vertaalhulp

Een andere slimme toepassing is het vertalen van tekst, rechtstreeks vanuit beeld. Stel je leest een buitenlandse recensie, komt een menukaart tegen in een foto, of ziet een handgeschreven briefje in een andere taal. Door simpelweg het relevante tekstdeel te selecteren, krijg je direct een Nederlandse vertaling te zien, zonder dat je eerst een aparte vertaalapp hoeft te openen. Dat maakt het veel laagdrempeliger om bijvoorbeeld Franse recepten te begrijpen, Spaanse socialemediaposts te volgen of Duitse nieuwsartikelen te lezen.

©Google

Studiehulp

Circle to Search komt ook goed van pas bij het leren of studeren. Zit je met een lastige formule of grafiek die je niet begrijpt? Je kunt het direct selecteren en uitleg opvragen, vaak inclusief stapsgewijze berekening of achtergrondinformatie. Vooral handig voor scholieren en studenten die digitale lesmaterialen gebruiken: je kunt blijven werken in je les-app, terwijl je tegelijk extra uitleg opvraagt.

Wat hoor ik?

Ook muziekherkenning is inmiddels in Circle to Search geïntegreerd. Je hebt dus geen aparte apps meer nodig om een nummer te identificeren dat je toevallig hoort in een video, in een winkel of op straat. Door het muzieksymbool onderin aan te tikken terwijl het nummer speelt, herkent Circle to Search het liedje – zelfs als je het neuriet of zingt.

Tips voor gamers

Voor wie graag games speelt op zijn telefoon, biedt Circle to Search sinds kort ook specifieke ondersteuning. Krijg je een puzzel niet opgelost, heb je geen idee wat je met een object of voorwerp in de game moet doen of weet je even niet hoe je een level moet uitspelen? Door het betreffende deel van je scherm te selecteren, krijg je hulp in de vorm van tips, korte uitleg of video's die exact op het juiste moment in de gameplay beginnen. Je hoeft het spel dus niet te verlaten om informatie te zoeken.

©Google

De diepte in

Een opvallende toevoeging van de laatste maanden is AI Mode. Wanneer je iets opzoekt met Circle to Search en er verschijnt een zogenoemde AI Overview, kun je naar beneden scrollen en kiezen voor 'dive deeper with AI Mode'. Je krijgt dan de mogelijkheid om door te vragen binnen hetzelfde onderwerp. Stel: je hebt een afbeelding van een historisch schilderij geselecteerd, en AI Overview geeft een korte samenvatting. In AI Mode kun je dan vragen stellen over de stijl, de kunstenaar of de historische context, en krijg je in gewone taal uitgebreide antwoorden.

De cirkel is rond

Je ziet dat je in het dagelijks gebruik dus verrassend veel met Circle to Search kunt. Daarbij is het fijn dat deze AI-hulp bovendien slim reageert op de context. Selecteer je tekst, dan krijg je andere opties dan bij een object of een geluid. Daardoor voelt het gebruik logisch en hoef je niet telkens na te denken over welke knop je moet gebruiken. Ook handig is dat je de gevonden informatie meteen kunt opslaan of delen. Heb je iets interessants gevonden? Dan kun je het met één tik bewaren in bijvoorbeeld Google Keep, mailen naar jezelf of invoegen in een agendanotitie.

Smartphones met Circle to Search

Je laptop maakt lange dagen. Of je nu thuiswerkt, films kijkt of schoolopdrachten maakt, hij staat vaak uren aan. Wil je dat hij zo lang mogelijk goed blijft werken? Dan zijn er een aantal dingen die je beter niet kunt doen – omdat ze op termijn voor problemen kunnen zorgen. Van slechte ventilatie tot verkeerd opladen: zorg dat je deze fouten voortaan vermijdt.

Lees ook: Zo zorg je dat je laptop zo lang mogelijk blijft werken op één acculading

1. Laptop veel op bed of schoot gebruiken

Een laptop heeft lucht nodig. Via kleine openingen aan de zijkant of onderkant voert hij warmte af, en die luchtstroom raakt geblokkeerd als je het apparaat op een zacht oppervlak gebruikt. Op bed, een dekentje of je schoot raakt hij die warmte moeilijk kwijt, waardoor onderdelen onnodig heet worden. Op de korte termijn merk je dat aan een luidruchtige ventilator, op de lange termijn aan snellere slijtage. Gebruik je je laptop vaak op schoot? Leg er dan iets hards onder, zoals een plankje of laptopstandaard. Zo voorkom je oververhitting. Bovendien werkt het vaak ook prettiger.

2. Altijd aan de oplader laten hangen

Veel mensen laten hun laptop de hele dag aan de stroom hangen. Dat lijkt handig – je zit nooit zonder stroom – maar voor de accu is het minder ideaal, vooral bij oudere laptops. Die kunnen sneller slijten als ze continu volgeladen blijven. Moderne laptops hebben gelukkig vaak slimme batterijmanagementsystemen die overladen voorkomen, maar zelfs dan is het beter om de batterij niet constant op 100% te houden. Je verlengt de levensduur door de accu regelmatig te gebruiken: haal de stekker er af en toe uit, laat de lading zakken tot zo’n 30 à 40 procent en laad dan weer op. Veel modellen bieden ook een instelling om het laden automatisch te beperken tot bijvoorbeeld 80%. Werk je veel op netstroom? Dan is het zeker de moeite waard om die functie in te schakelen. Zo houd je de accu langer gezond, zonder dat je er iets van merkt in het dagelijks gebruik.

3. Updates telkens uitstellen

Je krijgt een melding, maar klikt op 'nu niet'. En een dag later nog een keer. En nog een keer. Omdat je net lekker bezig bent en geen zin hebt om de laptop opnieuw op te starten, of omdat je denkt dat updates er alleen voor nieuwe functies zijn. Maar juist in die updates zitten vaak beveiligingsverbeteringen en foutoplossingen. Door lang te wachten blijf je kwetsbaar voor lekken of bugs die allang zijn verholpen. Laat updates daarom uitvoeren op een moment dat je je laptop niet nodig hebt – bijvoorbeeld tijdens de lunch of 's avonds. En stel automatische updates in als dat mogelijk is.

©Daniel CHETRONI - stock.adobe.com

4. Geen ruimte voor ventilatie laten

Wie foto's bewerkt, veel tabbladen open heeft of werkt met grote bestanden, vraagt meer van zijn laptop. De processor warmt op en de ventilator springt aan. Als je laptop dan in een afgesloten kastje, tegen een muur aan of tussen stapels papier staat, kan hij die warmte moeilijk kwijt. De temperatuur loopt verder op, wat invloed heeft op de prestaties en de levensduur. Zorg bij intensief gebruik voor voldoende ruimte rondom het apparaat. Zorg dat je hem op een plek neerzet waar niet allerlei spullen liggen en overweeg een laptopstandaard of -koeler als je merkt dat de temperatuur snel oploopt. 

5. Ventilatieopeningen niet schoonhouden

Een beetje in het verlengde van de fout hierboven: kan je laptop zijn warmte sowieso kwijt, ook als er genoeg ruimte omheen is? In de loop van de tijd verzamelt zich stof in je laptop, vooral rond de ventilator en de luchtkanalen. Zeker als je laptop in een stoffige kamer staat of je veel huisdieren hebt, kan dat snel gaan. Dat stof belemmert de luchtstroom, waardoor warmte blijft hangen en onderdelen sneller slijten. Je merkt het aan een ventilator die vaker aanslaat, of of doordat je laptop langzamer reageert dan je gewend bent. Gebruik af en toe een busje perslucht om de ventilatieopeningen voorzichtig schoon te blazen. 

©Studiomiracle

6. Klikken op verdachte links of bestanden

We weten allemaal dat je niet zomaar ergens op moet klikken. Maar het kan toch gebeuren dat je nieuwsgierig wordt naar die 'gratis update' of dat je denkt dat die mail echt van je bank afkomstig is (want cybercriminelen worden steeds slimmer in het nabootsen van bekende websites en bedrijven). Voordat je het weet heb je dan iets gedownload wat helemaal niet deugt. Malware kan van alles doen: meekijken wat je typt, je bestanden versleutelen, of persoonlijke gegevens stelen.

Een garantie dat je het helemaal kunt voorkomen kan niemand je geven. Wat je in ieder geval wél kunt doen is software altijd alleen via de officiële website downloaden, alleen bijlagen openen van afzenders die je vertrouwt en niet op meldingen klikken die je onder druk zetten. Een goede virusscanner helpt uiteraard ook, maar alert blijven is minstens zo belangrijk.

7. Geen back-ups maken van je bestanden

Je denkt er pas aan als het te laat is: een laptop die niet meer opstart, een harde schijf die crasht of een diefstal. Als je geen back-up hebt en er gebeurt iets met je laptop, dan ben je alles kwijt: je foto's, werk en documenten. Zorg daarom dat je regelmatig een back-up maakt. Dat kan automatisch via een clouddienst, of handmatig met een externe harde schijf. Het instellen kost je hooguit een kwartier. Doen, want de opluchting die je voelt wanneer je een back-up kunt gebruiken op het moment dat je die nodig hebt, is onbetaalbaar! 

8. Ruw omgaan met je laptop

We zijn allemaal wel eens haastig met onze laptop. Snel een usb-stick erin duwen, het scherm met één hand vanaf de zijkant openklappen, wrikken om de oplaadkabel in de poort te steken: het lijkt onschuldig, maar kan schade veroorzaken. Poorten zijn gevoelig, net als de scharnieren van je scherm. Open je laptop altijd met twee handen vanuit het midden en ga voorzichtig om met alle poorten en uitgangen. Doe je dat niet, dan kunnen ze los komen te zitten, waardoor ze uiteindelijk minder goed of helemaal niet meer hun werk kunnen doen.

©Dan74 - stock.adobe.com

9. Alles opslaan op het bureaublad

Voor het gemak bewaren veel mensen bestanden standaard op het bureaublad. Foto's, documenten, downloads – zo heb je ze meteen bij de hand. Omdat elk bureaubladpictogram apart geladen moet worden, kan dat bij oudere laptops voor merkbare vertraging zorgen tijdens het opstarten. Bij moderne laptops speelt dat probleem niet. Maar of je laptop nu oud of nieuw is: door alles maar op het bureaublad te bewaren, raak je wel het overzicht kwijt. Dus dan geldt dat 'alles bij de hand' niet meer. Integendeel: het risico dat je per ongeluk iets belangrijks weggooit, wordt groter naarmate je bureaublad voller raakt. Maak daarom mappen aan, gebruik de standaard 'Documenten'-map en archiveer wat je niet meer nodig hebt.

10. Geen wachtwoord of vergrendeling instellen

Veel mensen gebruiken hun laptop thuis of op werk, en denken daardoor geen wachtwoord nodig te hebben. Maar bij diefstal of verlies ligt je hele digitale leven open. Je mail, documenten, foto's, inloggegevens en opgeslagen wachtwoorden zijn vaak met één klik bereikbaar. Een sterk wachtwoord of pincode op je account, automatische vergrendeling na inactiviteit en versleuteling van je harde schijf maken je laptop veel veiliger. Het kost je nauwelijks extra tijd bij het opstarten, maar voorkomt grote problemen als je laptop ooit in verkeerde handen valt.