ID.nl logo
Veilig internet voor je kind: zo stel je dat in
© Reshift Digital
Huis

Veilig internet voor je kind: zo stel je dat in

Veel ouders liggen wakker van verhalen over cyberpesten, online porno en virtuele kinderverleiders. Niet helemaal onterecht, want kinderen gaan steeds jonger en steeds meer het internet op en als ouder wil je je kind natuurlijk zoveel mogelijk beschermen tegen ongeschikte inhoud. Veilig internet voor je kind? In dit artikel bespreken we een aantal tips en (in de meeste gevallen) gratis tools die behulpzaam kunnen zijn bij dit ouderlijk toezicht.

Wij van Computer!Totaal zijn van mening dat ‘kindvriendelijker internet’ vooral een zaak is van opvoeding, duidelijke afspraken en openhartige gesprekken tussen ouders en kinderen. In de kaderteksten ‘Creepen’ en ‘Een zaak van opvoeding’ vind je alvast een aanzet voor een dergelijke invalshoek. Maar naast goede communicatie met je kind kan de inzet van technische hulpmiddelen wel degelijk nuttig zijn. Daarom bieden we je in dit artikel antwoorden aan op vragen als: hoe vermijd ik dat mijn kind zomaar op pornografische sites belandt, hoe ga ik na of mijn kind niet teveel informatie over zichzelf prijsgeeft op sociale media als Facebook, hoe zorg ik ervoor dat mijn kind niet te lang of te vaak bezig is met ongewenste of zinloze apps, enz. Er komen tips en tools aan bod voor zowel Windows (10) en wifi-apparaten, als voor mobiele apparaten met 3G/4G.

Creepen

Jongeren noemen het wel eens ‘creepen’: ouders die stiekem controleren wat hun kind zoal doet op zijn pc of mobiele apparaat. De term geeft al aan dat kinderen zulke praktijken ronduit afkeuren, en terecht: je verwacht oprechtheid en vertrouwen van je kind terwijl je daar zelf niet toe bereid bent. Bovendien is zulk gedrag strikt genomen strijdig met artikel 16 van het Kinderrechtenverdrag. Wil je als ouder het sociale mediagebruik van je kind in goede banen leiden dan kun je het beste zelf ook lid worden van de media waarop je kind actief is, zodat je elkaars vriendschapsverzoeken kunt accepteren. Het kan ook zinvol zijn af en toe naar de naam en eventuele aliassen van je kind (als je die kent) te googelen of, specifiek naar Facebook toe, na te gaan wat een bezoek aan www.stalkscan.com oplevert wanneer je het Facebookprofiel van je kind invult.

©PXimport

01 Facebook check-up

Facebook is zonder meer de populairste sociale-mediasite en de kans is groot dat ook jouw kind een eigen Facebookprofiel heeft aangemaakt - vooralsnog is 13 jaar hiervoor de minimumleeftijd. Je doet er in dat geval goed aan de privacy-instellingen van dat profiel samen met je kind door te nemen. Nadat je kind bij Facebook is aangemeld, klik je bovenaan rechts het hangslotpictogram aan en kies je Privacycontrole, waarna een wizard in drie eenvoudige stappen duidelijk maakt of je kind zijn inhoud wel met de gewenste personen deelt. Stel de optimale keuzes in en rond af met Voltooien.

Interessant is ook de optie Wie kan mijn dingen bekijken. Hier kun je dan op Bekijk als klikken om na te gaan welke inhoud er precies met anderen wordt gedeeld. Bovenaan kun je Bekijken als een bepaalde persoon aanklikken, waarna je de naam van een Facebook-vriend kunt invullen. Je krijgt dan het profiel te zien door de ogen van die persoon.

Verder kun je bij Wie kan contact met mij opnemen de optie Vrienden van vrienden aanstippen als je wilt dat alleen mensen met gemeenschappelijke vrienden een vriendschapsverzoek kunnen versturen.

Ten slotte vind je hier nog de optie Hoe stop ik iemand die me lastigvalt: van hieruit kun je dus bepaalde personen ‘blokkeren’. Dat houdt in dat die persoon als vriend wordt verwijderd, dat die je geen berichten meer kan versturen en hij ook niet meer in jouw zoekresultaten (of omgekeerd) zal verschijnen.

©PXimport

02 Pornoblokkering

Als je op een of meerdere toestellen zonder veel moeite pornografische sites - evenals proxies en anonymizers - wil blokkeren, dan kan dat het snelst als volgt. Ga naar de netwerkinstellingen van het betreffende toestel en vul de volgende adressen in als DNS-servers: 208.67.220.123 en 208.67.222.123. Noteer voor de zekerheid wel eerst even de huidige DNS-servers, zodat je die later altijd nog kunt terugzetten als je dat wilt. Na een herstart van het toestel worden de meeste pornosites automatisch geweerd. Houd er wel rekening mee dat deze adressen afkomstig zijn van een Amerikaanse service (OpenDNS FamilyShield - Cisco) en dat er dus wel eens een (bijvoorbeeld Nederlandstalige) site tussen de mazen van het net kan glippen.

Op een Windows-toestel vind je deze instelling als volgt: klik het netwerkpictogram in het systeemvak met de rechtermuisknop aan en kies Netwerkcentrum openen. Kies Adapterinstellingen wijzigen, klik je ethernetadapter met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Selecteer Internet Protocol versie 4 (TCP/IPv4), druk op de knop Eigenschappen en stip De volgende DNS-serveradressen gebruiken aan.

Het is meestal ook mogelijk de DNS-adressen in je router te wijzigen, zodat de aanpassing direct effectief is voor alle toestellen die zich via die router, al dan niet draadloos, met het internet verbinden. Je vindt de instellingen in je router wellicht in een onderdeel met een naam als Connectiviteit / Lokaal netwerk; raadpleeg hiervoor de handleiding bij je router.

©PXimport

Een zaak van opvoeding

Er zijn diverse - ook Nederlandstalige - sites die zinvolle tips van (onder meer) pedagogische aard geven aan ouders die zich bekommeren om wat hun kind doet en ziet op internet. Zo vind je heel wat informatie op www.mijnkindonline.nl, een site over jeugd en digitale media. Hier kun je terecht voor antwoorden op concrete vragen als ‘Wat kun je doen als je kind online gepest wordt’ en ‘Hoe voorkom ik dat mijn kind vieze en gewelddadige filmpjes ziet op YouTube?’. Specifiek bedoeld voor professionals die met opvoeding van kinderen bezig zijn, is het online platform www.kindmedia.nl, dat sinds maart 2017 operationeel is. Ook heel nieuw is de Belgische site www.cybersimpel.be/nl, met een rubriek die zich specifiek richt op cyberveiligheid voor kinderen. Hoe dan ook, als je het advies van de meeste pedagogisch georiënteerde sites rond ‘kindvriendelijker internet’ samenvat, dan kom je steevast uit op de volgende drie woorden: praten, praten, praten. Anders gezegd: zorg ervoor dat alle onderwerpen met je kind bespreekbaar zijn.

©PXimport

03 OpenDNS Home

Met de methode uit de vorige tip heb je zelf geen enkele zeggenschap over welke sites worden geblokkeerd. Wil je meer sturing en flexibiliteit dan is OpenDNS Home meer geschikt. Deze aanpak vergt wel wat meer voorbereiding. Surf vanaf een computer binnen je eigen thuisnetwerk hiernaartoe en maak een gratis account aan. Zodra je de link in de bevestigingsmail hebt aangeklikt beland je hier. Hier klik je op Add a network. Bovenaan, bij Your current IP zie je nu het adres van je eigen thuisnetwerk verschijnen. Dit adres kopieer je in de blokjes er net onder. Geef een naam aan je netwerk, laat het vinkje staan bij Yes, it is dynamic en bevestig met Done. Je ontvangt een tweede mail waar je eveneens de link aanklikt. hier lees je af wat je vervolgens te doen staat, maar het komt er ook hier op neer dat je de dns-adressen van het toestel van je kind aanpast. Dat kan zowel op Windows, MacOS als Linux. In dit geval wordt dat: 208.67.220.220 en 208.67.222.222 (overigens is ook 208.67.222.220 mogelijk).

©PXimport

OpenDNS: restrictieve dns-servers op het niveau van het toestel of van je netwerk.

-

04 Selectieve filtering

Op dit moment staan echter nog alle sites open. Je moet bij OpenDNS Home namelijk zelf aangeven wat je precies wilt blokkeren. Hiervoor ga je opnieuw naar je OpenDNS Dashboard, waar je het tabblad Settings opent. Bij Settingsfor selecteer je dan je eigen netwerk. Er komen nu drie filterniveaus beschikbaar: Low, Moderate en High. Deze laatste houdt niet alleen pornografische sites tegen, maar ook sociale netwerken en aanverwanten. Je kunt echter elk van deze niveaus nog aanpassen. Dat doe je via Customize: je krijgt nu toegang tot een zestigtal webcategorieën waarop je kunt filteren. Een vinkje plaatsen bij een ongewenste categorie en bevestigen met Apply volstaat.

Je kunt ook uitzonderingen definiëren. Dat doe je in de rubriek Manage individual domains. Hier vul je dan domeinnamen in (zoals computertotaal.nl) die je alsnog wilt toelaten (Neverblock) of blokkeren (Alwaysblock).

©PXimport

05 Dynamisch dns

In tip 03 heb je dus het ip-adres ingevuld waarlangs je netwerk – je router eigenlijk – van buitenaf bereikbaar is. Dit adres heb je gekregen van je internetprovider en de kans is groot dat het adres af en toe wijzigt met als gevolg dat OpenDNS je netwerk niet meer zal herkennen. Om dat tegen te gaan moet je elke adreswijziging meteen doorgeven aan OpenDNS, maar gelukkig kan dat worden geautomatiseerd. Mogelijk heeft je router hiervoor een eigen tool ingebouwd (dynamic dns of ddns) – raadpleeg de handleiding bij het apparaat – maar het kan ook met behulp van de gratis tool IP Updater, beschikbaar voor Windows en MacOS. Je hoeft de tool maar te installeren op een netwerk-pc die je vaak opstart en je daar met je OpenDNS-id aan te melden. De tool checkt bij elke opstart het externe IP-adres van je netwerk en zal elke wijziging meteen aan OpenDNS doorgeven.

©PXimport

06 Kind-account

Werkt je kind op een pc met Windows 10 en wil je niet alleen ongepaste websites blokkeren (zoals met OpenDNS), maar bijvoorbeeld ook tijdslimieten instellen of de recente activiteit van je kind monitoren, dan kan dat met de module voor ouderlijk toezicht die in Windows 10 zit geïntegreerd. Voorwaarde is alvast dat je zelf, als ouder, met een Microsoft-account bij Windows bent aangemeld. Daarna kun je een ‘kind-account’ aanmaken. Ga hiervoor naar Instellingen / Accounts / Gezin en andere personen (of Familie en andere gebruikers). Selecteer vervolgens Een familielid toevoegen en selecteer Kind toevoegen. Beschikt je kind niet over een eigen e-mailadres, dan kun je daar alsnog voor zorgen via De persoon die ik wil toevoegen, heeft geen e-mailadres, waarna je de verdere instructies volgt. Als alles goed is, beschikt ook je kind nu over een eigen Microsoft-account. Op de pc waarop je dit account hebt aangemaakt heeft je kind automatisch toegang. Op andere systemen moet je zelf eerst nog even toegang verlenen. Meld je met je eigen Microsoft-account aan en kies Instellingen / Accounts / Gezin en andere personen. Selecteer het account en klik op Toestaan (2x).

©PXimport

07 Restricties

Als ouder kun je nu allerlei restricties opleggen aan je kind wanneer het zich met zijn account op een pc aanmeldt. Meld je hiervoor met je eigen account aan. Klik hier op Gezin, waarna je de naam van elk toegevoegd gezinslid ziet verschijnen. Achter elke naam staan diverse instelbare opties – vergeet ook niet op Meer te klikken. Zo kun je bij Recente activiteit controleren de schakelaar bij Activiteitsrapporten is ingeschakeld op Aan zetten en eventueel ook een vinkje plaatsen bij Stuur mij elke week een rapport als je via e-mail wekelijks een overzicht wilt ontvangen. Alle surfactiviteiten worden nu automatisch vastgelegd, althans als je kind via Internet Explorer of Edge surft. Andere browsers wil je dus wellicht verwijderen of blokkeren. Dit laatste kan vanuit de pagina met recente activiteiten, in de rubriek Apps en games, zodra de ongewenste toepassing daar opduikt.

Overigens kun je bij Apps, games en media, waar je de schakelaar bij Ongepaste apps en games blokkeren op Aan zet, automatisch ongepaste apps en aanverwanten laten blokkeren. Bij de rubriek Apps, games en media uit de Store beperken kun je tevens aangeven welk leeftijdsfilter je wilt instellen, zodat je kind geen ongepaste apps kan aankopen.

©PXimport

De ouderlijke module binnen Windows 10 is behoorlijk goed uitgebouwd.

-

08 Nog meer restricties

Je kunt als ouder ook beperkingen instellen voor reguliere en in-app aankopen. Daarvoor klik je links op de webpagina op Aankoop en besteding en leg je zelf het bedrag vast dat je eventueel aan het account wilt koppelen, zodat je kind niet meer kan uitgeven dan de vooraf overgemaakte geldsom. Hier kun je trouwens ook een vinkje plaatsen bij Stel me op de hoogte wanner mijn kind een app of game downloadt.

Uiteraard is het ook mogelijk ongepaste webinhoud te blokkeren. Daarvoor open je de rubriek Browsen op het web en zet je de schakelaar bij Ongepaste websites blokkeren op Aan. Je vindt hier weliswaar geen webcategorieën terug zoals bij OpenDNS Home, maar je kunt wel zelf een zwarte lijst aanleggen: je hoeft maar de url in te vullen in de kolom Deze altijd blokkeren. In de kolom Deze altijd toestaan kun je als je wilt ook een witte lijst samenstellen.

Ook handig is dat je een beperking kunt instellen op de tijd die je kind per dag achter het scherm mag spenderen. Ga naar de rubriek Schermtijd en zet de schakelaar bij Limieteninstellenvoor wanneer mijn kind apparaten kan gebruiken op Aan. Vervolgens kun je, zowel voor een Xbox als een pc, de maximale totaaltijd per dag in blokken van ½ uur bepalen, maar ook periodes instellen waarbinnen je kind al dan niet van het toestel gebruik mag maken (zoals: maximaal 3 uur per dag, behalve tussen 12 en 18 uur).

©PXimport

09 iPad-beperkingen

Gaat je kind met een iPad het internet op via je eigen wifi dan kun je, zoals beschreven in tips 02 tot 05, ongepaste webinhoud blokkeren met behulp van OpenDNS. Je kunt echter ook een aantal beperkingen instellen op het toestel zelf, zonder externe tools of services. Ga naar Instellingen / Algemeen / Beperkingen / Schakel beperkingen in. Je moet nu een beveiligingscode instellen zodat je de beperkingsinstellingen achteraf kunt wijzigen en ook geblokkeerde inhoud kunt bekijken. In het beperkingenscherm kun je onder meer instellen of er apps mogen worden geïnstalleerd, aangekocht of verwijderd. Per app kun je ook ongewenste inhoud blokkeren. Bij Leeftijdskeuring selecteer je je eigen land, waarna je automatisch de geschikte beoordelingen voor dat land kunt laten toepassen.

©PXimport

10 Android-beperkingen

©CIDimport

Ook op een Android-apparaat (tablet of smartphone) kun je gebruik maken van OpenDNS (zie tips 02 tot 05) om ongepaste webinhoud te blokkeren. Er zijn echter nog aanvullende restricties mogelijk. In tips 11 en 12 stellen we je de app DinnerTime Plus voor, maar laten we eerst enkele ingebouwde functies bekijken.

Beginnen we met een tablet. Vanaf Android 4.3 kun je voor je kind een beperkt profiel aanmaken. Open alvast het menu Instellingen en ga naar de rubriek Gebruikers, waarna je een beperkt profiel creëert voor je kind. Dat houdt in dat jij, met jouw profiel, kunt beslissen welke apps al dan niet worden ingeschakeld. Je kind krijgt wel de Google Play-app te zien, maar kan daar niets kopen gezien alleen jij apps kunt installeren. Het spreekt voor zich dat je jouw profiel met een schermvergrendeling hebt afgeschermd.

Ook op een smartphone zijn bepaalde restricties mogelijk. Je kunt namelijk vanaf Android 5.0 een gastaccount voor je kind aanmaken. Ook dat loopt over het menu Instellingen / Gebruikers. Via het tandwielpictogram kun je aangeven of er vanaf dit account mag worden getelefoneerd. Opties voor ouderlijk toezicht vind je hier weliswaar niet, maar wanneer je voor je kind op het vergrendelscherm een (tijdelijk) Gast-account activeert, dan kan het kind in elk geval niet aan (privacygevoelige data van) je eigen account komen.

Google Play Store

Ook op het niveau van de Play Store zijn restricties mogelijk. Meld je hiervoor met het account van je kind aan bij de Play Store-app. Tik het hamburgerknopje aan en kies Instellingen / Gebruikersinstellingen / Ouderlijk toezicht. Zet hier de schakelaar op Aan en stel een pincode in. Bevestig met OK (2x). Tik vervolgens Apps en games aan en selecteer een geschikte leeftijdscategorie (bijvoorbeeld PEGI12, geschikt voor kinderen tot 12 jaar). Bevestig met Opslaan. Eventueel selecteer je ook Muziek en plaats je een vinkje bij Muziek beperken die contentleveranciers hebben gemarkeerd als expliciet. Tot slot, om ongewenste in-app-aankopen te vermijden open je het instellingenvenster van Play Store, ga je naar de rubriek Gebruikersinstellingen en selecteer je Verificatie vereisen voor aankopen. Hier selecteer je dan de optie Voor alle Play-aankopen op dit apparaat aan.

11 DinnerTime Plus: installatie

Met het gratis DinnerTime Plus kun je als ouder vanaf je eigen tablet of smartphone haarfijn het mobiele gebruik van je kind regelen: je bepaalt zelf wanneer het kind het apparaat kan gebruiken en welke apps zijn toegelaten. Je krijgt bovendien zicht op welke apps je kind hoelang gebruikte.

Allereerst installeer je de oudermodule van DinnerTime Plus. Uiteraard kies je dan voor Parent tijdens de installatie. Via Sign Up creëer je een account, waarna je het telefoonnummer van je mobiele apparaat invult (2x). Na je bevestiging kun je je dan met dat nummer aanmelden. Je krijgt nu de knop Connect Kid’s Device te zien.

Over nu naar het Android-apparaat van je kind waar je ook deze app installeert. Deze keer kies je dan wel voor de optie Kid. Selecteer GetLinkingCode om de code te krijgen die je dan op je eigen toestel invult nadat je de knop Connect Kid’s Device hebt aangetikt. Geef een geschikte naam aan het apparaat en bevestig met Link.

Om te voorkomen dat je kind de app moeiteloos kan verwijderen ga je naar de rubriek (Meer / ) Beveiliging / Apparaatbeheerders en plaats je een vinkje bij DinnerTime Plus Device Admin.

12 DinnerTime Plus: gebruik

Je kunt nu allerlei (tijds)restricties instellen vanuit de oudermodule. Wanneer je hier de knop DinnerTime indrukt en je keuze bevestigt, wordt het toestel van je kind nagenoeg meteen geblokkeerd. Via het potloodicoon kun je de duur instellen op 30 minuten, 1 uur of anderhalf uur. Nogmaals de knop aantikken en bevestigen volstaat om de beperking weer op te heffen. Ongeveer hetzelfde doe je met de knop Take a Break, alleen blijft die beperking standaard 24 uur geldig, tenzij je die vroeger opheft.

Met de knop Schedule Breaks kun je zelf twee pauzes inplannen – in de betaalde versie (€ 4,22) zijn dat er acht. Door de naam van een pauze aan te tikken kun je de begin- en eindtijd aanpassen en aangeven op welke dagen die actief moet zijn. Bevestig je keuzes met Done. Onderaan tref je nog de knop Apps Permitted aan; die voert je naar een overzicht van apps die op het toestel van je kind zijn geïnstalleerd. Hier kun je aangeven welke apps je tijdens die pauze alsnog wilt toelaten.

Verder is het nog mogelijk een dagelijkse tijdslimiet in te stellen, ongeacht eventuele pauzes. Dat doe je met de knop Timelimit, waarbij je via Apps Counted in Daily Limit zelf bepaalt welke apps je voor dit verbruik wilt laten meetellen.

Via de knop Apps is het ook nog mogelijk specifieke apps ten allen tijde te verbieden: houd je vinger dan op de gewraakte app tot die verhuist van het tabblad Allowed apps naar Lockedapps. Verder kun je bij elke app op het tabblad Allowedapps nog een dagelijkse tijdslimiet instellen.

©CIDimport

Kidslox

Via OpenDNS (zie tips 02 tot 05) en de ingebouwde beperkingsfuncties (zie tip 09) kun je ook een iOS-apparaat, zoals een iPad of iPhone, al heel wat ‘kindvriendelijker’ maken. De app Kidslox Screen Time Parental Control, in combinatie met Kidslox Web Filter, biedt echter nog meer mogelijkheden. Je hebt er wel iOS 10 voor nodig. Na de installatie van beide apps via de App Store dien je Kidslox Screen Time Parental Control nog te activeren vanuit het overzichtsscherm, via de knop Dit toestel toevoegen, waarna je een Kidslox Control-profiel installeert. Na deze activatie moet je nog toestaan dat Kidslox inhoud in Safari mag filteren. Dat doe je via Instellingen van je toestel waar je dan Safari opent en Materiaalblokkeringen selecteert. Hier schakel je Webfilter in. Herstart nu bij voorkeur het apparaat.

Vanuit Kidslox krijg je vervolgens een overzicht te zien van de toestellen onder jouw beheer. Je hoeft nu maar een toestel te selecteren en de gewenste beperkingen (siteblokkeringen en dagelijkse tijdslimieten) in te stellen. Die zullen dan automatisch actief worden zodra je de Kindmodus inschakelt.

Kidslox is gratis te gebruiken op één toestel en is ook beschikbaar voor Android.

©CIDimport

▼ Volgende artikel
Slimme tweestapsverificatie: zo werk je met fysieke beveiligingssleutels
Zekerheid & gemak

Slimme tweestapsverificatie: zo werk je met fysieke beveiligingssleutels

Inloggen met enkel een wachtwoord blijft riskant. Steeds vaker stappen diensten daarom over op tweestapsverificatie of op volledig wachtwoordloos inloggen. In combinatie met een fysieke beveiligingssleutel leveren beide een nog robuustere bescherming op. Hoe werkt dit precies en wat zijn enkele concrete mogelijkheden?

We hoeven je niet meer uit te leggen dat inloggen met alleen een wachtwoord niet veilig is, zeker niet als je hetzelfde eenvoudige wachtwoord bij meerdere diensten gebruikt. Een wachtwoordbeheerder als Bitwarden helpt je wel complexere en verschillende wachtwoorden te gebruiken, maar de zwakheden blijven: wachtwoorden kunnen via phishing worden onderschept, bij een datalek buitgemaakt of met brute-force achterhaald. Daarom winnen alternatieve loginmethodes aan populariteit. Denk aan tweestapsverificatie, waarbij je naast je wachtwoord nog een extra factor gebruikt, zoals een code of biometrie, en aan wachtwoordloos inloggen, een methode op basis van een cryptografisch sleutelpaar. Beide methoden verhogen de beveiliging, maar met een fysieke beveiligingssleutel kun je het nog veiliger maken.

Fysieke sleutel

Zo’n fysieke sleutel is een stukje hardware van doorgaans zo’n 4 cm lang en 2 cm breed, enkele mm dik en met een gewicht van circa 4 gram. Er bestaan ook wel kleinere sleutels in de vorm van een usb-c-dongel, die nauwelijks uitsteken uit de poort van een computer. Verderop bekijken we enkele concrete, uiteenlopende toepassingen, maar hoe werkt zo’n sleutel eigenlijk?

Wanneer je een sleutel voor het eerst koppelt aan een dienst of account, wordt er een cryptografisch sleutelpaar aangemaakt. De private sleutel blijft altijd veilig in een aparte chip van de beveiligingssleutel, terwijl de publieke sleutel naar de server van de betreffende dienst wordt doorgestuurd. Wanneer je vervolgens inlogt op de site, vraagt de server via je browser de sleutel om een cryptografische handtekening te zetten.

De meeste beveiligingssleutels wegen slechts een paar gram en kun je altijd meenemen.

Veiligheid

De sleutel checkt daarbij welke domeinnaam in de browser actief is, bijvoorbeeld account.google.com, en zet de handtekening alleen als dit overeenkomt met het domein waarvoor je de sleutel eerder hebt geregistreerd. Daardoor is het systeem nagenoeg phishing-bestendig, in tegenstelling tot bijvoorbeeld sms- of OTP-codes. Zo’n code kun je immers ook op een valse site intypen, waarna een aanvaller deze meteen kan doorsturen naar de echte site. Bij wachtwoorden, sms en OTP bestaan bovendien gedeelde geheimen, zoals codes of hashes, die bij een datalek gestolen kunnen worden, terwijl er bij een fysieke sleutel zelfs bij een serverdatalek niets bruikbaars te halen valt. Een smartphone kan bovendien malware bevatten of gestolen worden, waardoor een aanvaller toegang kan forceren; een fysieke sleutel daarentegen bewaart de geheime sleutel veilig in een niet-uitleesbare chip.

Een beveiligingssleutel vormt (vaak samen met een wachtwoord) een solide log-in.

Nadelen

Zo’n fysieke sleutel geldt dus als een van de veiligste methoden, al zijn er ook enkele praktische nadelen. Zo moet je de sleutel bij je hebben tijdens het inloggen en bij verlies of diefstal riskeer je buitengesloten te raken als je geen back-up hebt, bijvoorbeeld in de vorm van back-upcodes of een tweede, veilig bewaarde sleutel. Bovendien ondersteunen nog niet alle sites of diensten zo’n sleutel. Op onder meer www.kwikr.nl/f2sup en www.kwikr.nl/yubisup vind je wel lijsten met diensten die via een of ander protocol inloggen met een fysieke sleutel ondersteunen. Tot slot kost een sleutel ook wel iets: tussen de 30 en 80 euro, afhankelijk van de ondersteunde functies en standaarden.

Yubico laat je kiezen tussen onder meer protocol, apptype en sleuteltype.
Meerdere protocollen

Er zijn verschillende producenten van beveiligingssleutels, zoals Feitian, Nitrokey, SoloKeys en Yubico, elk met een divers aanbod. In dit artikel focussen we op de populaire multi-protocol YubiKey 5-serie, die de protocollen FIDO U2F, FIDO2/WebAuthn, OTP, OpenPGP en PIV smartcard ondersteunt (zie ook www.kwikr.nl/yubi5). Zonder ons in technische details te verliezen, gaan we kort in op deze protocollen.

FIDO U2F (Fast IDentity Online Universal 2nd Factor) gebruikt de sleutel als tweede factor naast je wachtwoord. Bij het inloggen raak je de sleutel aan en die bewijst cryptografisch dat jij aanwezig bent. FIDO2/WebAuthn is de algemeen geaccepteerde opvolger van U2F, waarbij je niet alleen een tweede factor kunt gebruiken, maar ook volledig wachtwoordloos inlogt via een uniek sleutelpaar (passkeys). Met OTP (One-Time Password) kan de sleutel een eenmalige code genereren, zoals bij een authenticator-app. Je tikt de sleutel aan en er verschijnt een unieke code die je als extra log-infactor inzet. Met OpenPGP (Pretty Good Privacy) kan de sleutel je private PGP-sleutels opslaan, zodat je bijvoorbeeld e-mails kunt versleutelen en ondertekenen. Met PIV smartcard (Personal Identity Verification) functioneert de sleutel als slimme chipkaart, zoals een bedrijfsbadge. Je gebruikt dit bijvoorbeeld voor digitale handtekeningen, inloggen op Windows-domeinen of VPN-verbindingen. 

Inloggen via 2FA

We weten nu hoe een sleutel eruitziet, hoe die werkt en waarom die zo veilig is. Dat volstaat om er zelf mee aan de slag te gaan, in verschillende scenario’s en met diverse protocollen. In dit artikel gebruiken we een YubiKey 5(C) NFC die ongeveer 65 euro kost, maar je kunt ook andere sleutels inzetten zolang ze de vereiste protocollen ondersteunen. Sleutels die enkel FIDO U2F en FIDO2 ondersteunen, zijn al verkrijgbaar vanaf 15 euro.

Laten we als voorbeeld starten met de sleutel als tweede factor bij een Facebook-account. Hiervoor volstaat een sleutel met FIDO U2F, al accepteren niet alle diensten U2F. Zo vereisen Apple en Microsoft in dit geval een FIDO2-sleutel.

Meld je aan bij je Facebook-account via https://accountscenter.facebook.com. Ga in Accountinstellingen naar Wachtwoord en beveiliging. Open Tweestapsverificatie en selecteer je Facebook-account. Na het invullen van een verificatiecode via mail kies je de gewenste methode. Klik op Beveiligingssleutels en bevestig met Doorgaan. Na de controle van de beveiligingscode klik je op Beveiligingssleutel registreren. Selecteer Beveiligingssleutel, druk op Volgende en OK. Plaats de sleutel, raak deze even aan en klik opnieuw op OK. Bevestig ten slotte met je wachtwoord zodat de sleutel als tweede factor wordt toegevoegd.

De beveiligingssleutel is zojuist als tweede factor bij Facebook (Meta) toegevoegd.

2FA in Bitwarden

Zolang je nog met wachtwoorden werkt, is een wachtwoordbeheerder sterk aan te raden. Een degelijke en gratis te gebruiken tool is Bitwarden. We gaan ervan uit dat je deze hebt gedownload en geïnstalleerd (via www.kwikr.nl/bwpers; beschikbaar voor Windows, macOS en Linux) en dat je een Bitwarden-account hebt aangemaakt. Handig is ook de Bitwarden-browserextensie, die automatisch invullen en opslaan van wachtwoorden in je browser veel eenvoudiger maakt, maar daar gaan we hier niet verder op in. We bekijken hier namelijk vooral het koppelen van je fysieke sleutel aan je Bitwarden-account.

Meld je aan op https://vault.bitwarden.com. Open Instellingen en kies Beveiliging. Ga naar het tabblad Tweestapsaanmelding en klik op Beheren bij FIDO2 WebAuthn. Vul je Bitwarden-hoofdwachtwoord in en voer bij Naam een korte beschrijving van de sleutel in. Plaats je sleutel (via usb of NFC) en klik op Sleutel lezen. Als de sleutel om een pincode vraagt, vul je die in en raak je de sleutel kort aan. Bevestig met OK en klik op Opslaan zodat de sleutel wordt toegevoegd. Op dezelfde manier kun je ook een andere sleutel als reserve koppelen (zie ook verderop ‘10 Voorzorgsmaatregelen’). Bij het inloggen, ook via de Bitwarden-app, moet je nu naast je wachtwoord ook je sleutel gebruiken.

Bitwarden vraagt naast je wachtwoord ook om je beveiligingssleutel.

Inloggen met passkey

Steeds meer diensten ondersteunen wachtwoordloze aanmeldingen via toegangssleutels, oftewel passkeys. Wil je hiervoor je fysieke sleutel gebruiken, dan moet deze FIDO2/WebAuthn ondersteunen, waarbij de private sleutel van het cryptografische sleutelpaar op de sleutel zelf wordt bewaard. Om in te loggen hoef je de sleutel enkel te plaatsen of via NFC op je smartphone te gebruiken, als dit wordt ondersteund, en daarna te bevestigen met pincode en aanraaksensor. Kortom, je sleutel wordt je loginmiddel. We tonen dit met een Google-account.

Log in via https://myaccount.google.com. Ga naar Beveiliging en klik bij Inloggen bij Google op Tweestapsverificatie. Klik indien nodig op Tweestapsverificatie aanzetten. Voeg desgewenst een telefoonnummer toe en klik bij Toegangssleutels en beveiligingssleutels op Beveiligingssleutel toevoegen. Klik vervolgens op + Toegangssleutel maken en kies Ander apparaat gebruiken. Selecteer in het pop-upvenster Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK. Plaats nu de sleutel en voer de pincode in, of maak een nieuwe aan als de sleutel nieuw of gereset is. Bevestig met OK en raak de sleutel kort aan. De sleutel staat nu in de lijst met toegangssleutels in je Google-account.

Wanneer je je daarna bij Google afmeldt en opnieuw aanmeldt, zul je merken dat je je wachtwoord – op ondersteunde browsers en platformen – niet meer hoeft in te geven en met de sleutel kunt aanmelden. Google acht deze methode namelijk veilig genoeg. Wil je dit toch niet, open dan opnieuw Beveiliging, klik bij Inloggen bij Google op Wachtwoord overslaan als dat mogelijk is en schakel deze optie uit. Je sleutel fungeert dan enkel nog als tweede factor, waarvoor in principe FIDO U2F volstaat.

De beveiligingssleutel is zojuist aan ons Google-account toegevoegd.

Passkey bij Microsoft

Bij veel diensten werkt het koppelen vergelijkbaar als bij Google. We tonen je wel kort hoe je een beveiligingssleutel inzet in een wachtwoordloze oplossing bij Microsoft, die hiervoor een wat eigenzinnige werkwijze en terminologie hanteert.

Meld je aan via https://account.microsoft.comen open Beveiliging. Klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een methode voor aanmelden of verifiëren kiezen. Selecteer Gezicht, vingerafdruk, pincode of beveiligingssleutel en kies Beveiligingssleutel. Druk op Volgende en daarna tweemaal op OK, plaats de sleutel, voer desgevraagd de pincode in en raak de sleutel aan. Klik opnieuw op OK, geef de sleutel een naam en bevestig met Volgende en OK. De sleutel verschijnt nu in de lijst bij Een wachtwoordcode gebruiken (waar je hem ook kunt hernoemen of verwijderen). Je kunt de sleutel vanaf nu als tweede inlogfactor inzetten, ook op andere apparaten.

Wil je de sleutel volledig wachtwoordloos gebruiken, dan verplicht Microsoft je eerst de Microsoft Authenticator-app te installeren en hier via de plusknop je Microsoft-account toe te voegen. Klik daarna op je accountpagina in de rubriek Beveiliging op Inschakelen bij Account zonder wachtwoord en druk op Volgende. In de Authenticator-app verschijnt nu een melding die je bevestigt met Goedkeuren, waarna op de website wordt gemeld dat je wachtwoord is verwijderd. Voortaan kun je ook zonder wachtwoord inloggen, met je beveiligingssleutel.

Het opzetten van een wachtwoordloze login via je beveiligingssleutel bij Microsoft is wat complexer.
Lokaal Windows-account

Het leek veelbelovend: open je in Windows de Instellingen en ga je naar Accounts / Aanmeldingsopties, dan zie je wellicht Beveiligingssleutel staan. Voor lokale of persoonlijke Microsoft-accounts werkt dit helaas niet. Dit blijkt enkel mogelijk bij zakelijke Active Directory- of Entra ID-accounts.

Heb je een compatibele Yubico-sleutel, zoals de YubiKey 5(C) NFC, dan kun je deze wel als tweede inlogfactor gebruiken voor een lokaal Windows-account. Hiervoor heb je de gratis tool Yubico Login for Windows nodig (www.kwikr.nl/yubilogin). Zorg wel dat je de gebruikersnaam en het wachtwoord van het lokale account kent. Installeer de tool en herstart Windows. Meld je daarna aan met je lokale account via de optie Yubico Login en start de app Login Configuration als administrator. Gemakshalve kun je Express configuration kiezen. Plaats de sleutel en volg de instructies (zie ook www.kwikr.nl/yubiwin). Bewaar de herstelcode zorgvuldig. Voor de gekozen gebruiker is voortaan naast gebruikersnaam en wachtwoord ook de beveiligingssleutel vereist.

Je kunt een YubiKey ook als tweede factor inzetten voor je Windows-login.

Inloggen met TOTP

Als je beveiligingssleutel ook OATH-TOTP ondersteunt (Initiative for Open AuTHentication - Time-based One-Time Password), kun je die gebruiken om een eenmalige code te genereren, net als met authenticator-apps van Google, Microsoft, Proton of Authy. Veel apps en diensten ondersteunen deze 2FA-methode.

We nemen Dropbox als voorbeeld. Meld je aan op www.dropbox.com, klik op je profielicoon rechtsboven, kies Instellingen en open het tabblad Beveiliging. Schakel Tweestapsverificatie in, selecteer Authenticatie-app en druk op Verzenden. Je ziet nu een QR-code en de bijbehorende geheime sleutel.

Download en installeer vervolgens de gratis app Yubico Authenticator (www.kwikr.nl/yubiauth). Start de app, plaats je beveiligingssleutel en open Accounts. Klik op Add account en kies Scan QR code als je een camera hebt, of voer de geheime code handmatig in bij Secret Key. Vul bij Issuer bijvoorbeeld Dropbox in en bij Account name het e-mailadres van je Dropbox-account. Bevestig met Save. In de app verschijnt een cijfercode die je op de Dropbox-site invult bij Bevestigingscode. Noteer de herstelcodes, bewaar ze goed en rond af met Voltooien.

Bij het aanmelden op Dropbox tik je eerst je wachtwoord in en daarna de actuele eenmalige code die je in Yubico Authenticator bij je Dropbox-account ziet.

Net als veel andere diensten ondersteunt ook Dropbox TOTP (op een beveiligingssleutel) als 2FA-methode.

Challenge/Response

Tot slot tonen we je nog de challenge-response-methode. Hierbij genereert een dienst of app een willekeurige wiskundige vraag (challenge) in de vorm van een bitreeks. Deze gaat naar je beveiligingssleutel, die de overeenkomstige cryptografische response berekent en terugstuurt. Als de codes overeenkomen, krijg je toegang. We lichten dit kort toe voor de gratis wachtwoordbeheerder KeePassXC (www.keepassxc.org; Windows, macOS, Linux) om een lokaal bewaarde wachtwoordkluis te openen.

Verschillende sleutels ondersteunen deze methode, waaronder de meeste YubiKeys. Download en installeer voor zo’n sleutel eerst de gratis YubiKey Manager (zie kader ‘Sleutelbeheer’). Start de app, ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response, klik op Generate voor de geheime sleutel, zet eventueel een vinkje bij Require touch voor extra veiligheid en sluit af met Finish.

Open vervolgens KeePassXC en laad je database. Ga naar Database / Database beveiliging, kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen, selecteer het juiste slot van je geplaatste sleutel en bevestig met OK. Voortaan is je wachtwoordkluis enkel toegankelijk met je wachtwoord en je beveiligingssleutel.

Je (lokale) wachtwoordkluis is voortaan alleen toegankelijk met je beveiligingssleutel.
Sleutelbeheer

Beschik je over een beveiligingssleutel, dan zul je vroeg of laat de beheertool van de producent nodig hebben. Als voorbeeld nemen we de YubiKey Manager (www.kwikr.nl/yuman), die je het best als administrator opstart. Hiermee kun je functies of interfaces uitschakelen (OTP, FIDO U2F, FIDO2, OpenPGP, PIV en OATH), een pincode instellen of resetten voor FIDO2 of PIV, statische wachtwoorden of OTP-slots programmeren en certificaten beheren in PIV-modus (smartcardfunctie).

In de beheertool kun je ook specifieke protocollen uitschakelen, mocht je dat willen (hier: YubiKey Manager).

Voorzorgsmaatregelen

In het artikel hebben we al, ook tussen de regels door, enkele tips gegeven om (veiligheids)problemen te vermijden. We sommen ze kort nog even op.

Zo registreer je best altijd twee fysieke sleutels bij elke dienst, zodat je bij verlies of diefstal via de back-upsleutel toegang behoudt. Bewaar deze op een veilige plaats en test af en toe of de sleutel nog werkt. Activeer daarnaast bij elke dienst een alternatieve 2FA- of noodmethode, zoals TOTP-toegang via een authenticator-app, en druk back-upcodes af die je veilig bewaart. Zo kun je ook zonder sleutel nog aanmelden, al is dit wat minder robuust. Tot slot, ook al beschermt een beveiligingssleutel je technisch goed tegen phishing, blijf alert. Krijg je bijvoorbeeld een onverwachte vraag om de PIN-code van je sleutel in te voeren, wees dan op je hoede.

Heel wat diensten voorzien in (eenmalige) back-upcodes (hier: Google).
▼ Volgende artikel
Review Tefal Snack Collection - klein formaat, veel mogelijkheden
© Tefal
Huis

Review Tefal Snack Collection - klein formaat, veel mogelijkheden

Tefal lanceert een compact model tosti-ijzer dat met allerlei extra platensets te gebruiken is voor allerlei gerechten: van panini's en wafels in allerlei vormen en maten tot aan donuts en madeleines. Is de Snack Collection echt zo veelzijdig? ID.nl ging ermee aan de slag.

Uitstekend
Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil bereiden. In de test leverde het apparaat goede resultaten met tosti’s en panini’s; de platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en vaatwasserbestendig. Met zijn kleine formaat, snoeropbergsysteem, 700 watt vermogen, maximale temperatuur van 230 graden en voorverwarm-indicator is het toestel praktisch, al is het grillvlak aan de krappe kant en is de temperatuur niet instelbaar. Per saldo is dit een ruimtebesparende keuze voor tostiliefhebbers die graag variëren.

Plus- en minpunten
  • Compact formaat en makkelijk opbergen
  • Goede grill-prestaties
  • Veel uitbreidingsmogelijkheden
  • Opwarmen duurt zo'n 4 minuten
  • Temperatuur niet instelbaar

Tafelgrills en tosti-apparaten zijn in bijna elk huishouden te vinden. Vaak gaat het om apparaten met een geribbelde grillplaat boven en onder, waar je je tosti tussen legt om die een paar minuten erna bruin en krokant uit te halen, met een lekker warme vulling. Het zijn eenvoudige apparaten die goed zijn in waarvoor ze ontwikkeld zijn. Meer dan je tosti erin maken kan vaak niet. Tefal komt nu met de compacte Snack Collection, een apparaat dat je koopt met twee bijgeleverde typen grillplaten en nog eens kunt uitbreiden door losse sets erbij te kopen.

©Saskia van Weert

Testexemplaar en meegeleverde platen

Ter review ontving de redactie een blauw testmodel, voorzien van twee grill/panini-platen (één boven, één onder in het apparaat) en twee platen om Brusselse wafels mee te maken. De Snack Collection is met zijn 28,5 centimeter breedte, 20,6 centimeter lengte en 34,5 centimeter hoogte een betrekkelijk klein apparaat dat makkelijk op te bergen is. Het snoer is aan de onderkant op te bergen, er zit een aan-uitknop aan de voorzijde, net als een vergrendeling om het ijzer op slot te zetten. Ook zit er een lampje aan de voorzijde dat groen oplicht als het apparaat is voorverwarmd. Hij heeft een vermogen van 700 watt en een maximale temperatuur van 230 graden. De temperatuur is niet handmatig in te stellen.

©Saskia van Weert

Inhoud van de doos en wisselen van platen

In de machine zit al een set grillplaten. Verder vind je in de doos twee verpakkingen die nog het meest doen denken aan videobandhoezen van vroeger. Ze zijn van harde kunststof en gaan wat lastig open. De ene doos is uiteraard leeg, want daar zaten de panini-platen in, maar we vinden er wel een receptenboekje in. In de andere doos zit de uitbreiding; in ons testexemplaar zijn dat de wafelplaten. De platen zijn los te halen uit de machine via een knopje boven en onder, en de platen kunnen er op maar één manier in vastklikken. Je kunt ze dus niet verkeerd bevestigen. Ze mogen in de vaatwasser; de machine zelf uiteraard niet.

©Saskia van Weert

Gebruik en bediening

Zoals wel vaker bij dit type apparaten is de werking enorm simpel. Je bevestigt de gewenste platen in de machine, doet de stekker in het stopcontact en zet hem aan. Dan wacht je tot het groene lampje aangaat, open je de machine, doe je je gerecht erin, sluit je alles weer netjes en wacht je tot je eten klaar is. Eet smakelijk!

©Saskia van Weert

Test: tosti's

De bijgeleverde grill/panini-plaat is net wat te klein voor een reguliere tosti van boterhammen uit de supermarkt; het korstje steekt net wat boven de plaat uit. Maar dat bleek voor het resultaat niet uit te maken: alle geteste tosti’s kwamen prima uit de Tefal. Opwarmen duurde wel wat lang, ongeveer 4 minuten.

Lees ook: Gezonde tosti’s om de hele middag op door te gaan

Brand je handen niet!

Gebruik een tang om je tosti's te serveren

Test: panini

De test met een panini had wat voeten in de aarde. De supermarkten in onze woonplaats verkochten geen panini-broodjes, maar een XL-shop in een andere plaats wel. Panini-broodjes zijn hoger dan normale afbakbroodjes en standaard voorzien van grillstrepen. Het deksel van de Snack Collection moest wel wat worden aangedrukt om de machine te kunnen sluiten met de vergrendeling, maar ook dat verliep verder prima.

Schoonmaken en opbergen 

De platen komen weer brandschoon uit de vaatwasser en klikken makkelijk vast in het apparaat. Door de betrekkelijk kleine afmetingen van dit keukenapparaat is het makkelijk op te bergen.

©Tefal

Uitbreidingssets (assortiment)

Dan de uitbreidingssets. Deze hebben we niet kunnen testen, maar zijn uiteraard te bekijken via de site van Tefal. Er is een aantal platen voor tosti’s in bijzondere vormen, zoals een schelpvorm of juist meteen als driehoek. Verder zijn er onder meer vormen voor bagels te verkrijgen. Tefal mikt duidelijk op een internationaal publiek, want er is ook een vorm voor madeleines (Franse zoete cakejes) verkrijgbaar.

Conclusie

De Tefal Snack Collection is een compact tosti-apparaat met verwisselbare platen, bedoeld voor wie met één toestel meerdere snacks wil maken. In de test leverde het apparaat nette resultaten op: tosti's kwamen goed uit de grill en panini's lukten eveneens prima na het sluiten met de vergrendeling. De platen klikken stevig vast, zijn uitneembaar en kunnen in de vaatwasser. Dankzij het kleine formaat en het opbergsysteem voor het snoer is het toestel eenvoudig weg te zetten. Het apparaat heeft een vermogen van 700 watt, een maximale temperatuur van 230 graden en een indicatielampje dat aangeeft wanneer voorverwarmen is voltooid.

Aandachtspunten: het grillvlak is aan de krappe kant voor standaardboterhammen, de opwarmtijd ligt rond de 4 minuten en de temperatuur is niet handmatig regelbaar. De uitbreidingsmogelijkheden zijn groot (onder meer wafels, donuts, madeleines en bagels), maar deze extra platen zijn in deze test niet inhoudelijk beoordeeld.

Per saldo is de Snack Collection een praktisch en ruimtebesparend apparaat voor de liefhebbers van tosti's die ook graag eens experimenteren met andere bereidingen.