Veilig internet voor je kind: zo stel je dat in

Wij van Computer!Totaal zijn van mening dat ‘kindvriendelijker internet’ vooral een zaak is van opvoeding, duidelijke afspraken en openhartige gesprekken tussen ouders en kinderen. In de kaderteksten ‘Creepen’ en ‘Een zaak van opvoeding’ vind je alvast een aanzet voor een dergelijke invalshoek. Maar naast goede communicatie met je kind kan de inzet van technische hulpmiddelen wel degelijk nuttig zijn. Daarom bieden we je in dit artikel antwoorden aan op vragen als: hoe vermijd ik dat mijn kind zomaar op pornografische sites belandt, hoe ga ik na of mijn kind niet teveel informatie over zichzelf prijsgeeft op sociale media als Facebook, hoe zorg ik ervoor dat mijn kind niet te lang of te vaak bezig is met ongewenste of zinloze apps, enz. Er komen tips en tools aan bod voor zowel Windows (10) en wifi-apparaten, als voor mobiele apparaten met 3G/4G.

Creepen

01 Facebook check-up

Facebook is zonder meer de populairste sociale-mediasite en de kans is groot dat ook jouw kind een eigen Facebookprofiel heeft aangemaakt - vooralsnog is 13 jaar hiervoor de minimumleeftijd. Je doet er in dat geval goed aan de privacy-instellingen van dat profiel samen met je kind door te nemen. Nadat je kind bij Facebook is aangemeld, klik je bovenaan rechts het hangslotpictogram aan en kies je Privacycontrole, waarna een wizard in drie eenvoudige stappen duidelijk maakt of je kind zijn inhoud wel met de gewenste personen deelt. Stel de optimale keuzes in en rond af met Voltooien.

Interessant is ook de optie Wie kan mijn dingen bekijken. Hier kun je dan op Bekijk als klikken om na te gaan welke inhoud er precies met anderen wordt gedeeld. Bovenaan kun je Bekijken als een bepaalde persoon aanklikken, waarna je de naam van een Facebook-vriend kunt invullen. Je krijgt dan het profiel te zien door de ogen van die persoon.

Verder kun je bij Wie kan contact met mij opnemen de optie Vrienden van vrienden aanstippen als je wilt dat alleen mensen met gemeenschappelijke vrienden een vriendschapsverzoek kunnen versturen.

Ten slotte vind je hier nog de optie Hoe stop ik iemand die me lastigvalt: van hieruit kun je dus bepaalde personen ‘blokkeren’. Dat houdt in dat die persoon als vriend wordt verwijderd, dat die je geen berichten meer kan versturen en hij ook niet meer in jouw zoekresultaten (of omgekeerd) zal verschijnen.

02 Pornoblokkering

Als je op een of meerdere toestellen zonder veel moeite pornografische sites - evenals proxies en anonymizers - wil blokkeren, dan kan dat het snelst als volgt. Ga naar de netwerkinstellingen van het betreffende toestel en vul de volgende adressen in als DNS-servers: 208.67.220.123 en 208.67.222.123. Noteer voor de zekerheid wel eerst even de huidige DNS-servers, zodat je die later altijd nog kunt terugzetten als je dat wilt. Na een herstart van het toestel worden de meeste pornosites automatisch geweerd. Houd er wel rekening mee dat deze adressen afkomstig zijn van een Amerikaanse service (OpenDNS FamilyShield - Cisco) en dat er dus wel eens een (bijvoorbeeld Nederlandstalige) site tussen de mazen van het net kan glippen.

Op een Windows-toestel vind je deze instelling als volgt: klik het netwerkpictogram in het systeemvak met de rechtermuisknop aan en kies Netwerkcentrum openen. Kies Adapterinstellingen wijzigen, klik je ethernetadapter met de rechtermuisknop aan en kies Eigenschappen. Selecteer Internet Protocol versie 4 (TCP/IPv4), druk op de knop Eigenschappen en stip De volgende DNS-serveradressen gebruiken aan.

Het is meestal ook mogelijk de DNS-adressen in je router te wijzigen, zodat de aanpassing direct effectief is voor alle toestellen die zich via die router, al dan niet draadloos, met het internet verbinden. Je vindt de instellingen in je router wellicht in een onderdeel met een naam als Connectiviteit / Lokaal netwerk; raadpleeg hiervoor de handleiding bij je router.

Een zaak van opvoeding

03 OpenDNS Home

Met de methode uit de vorige tip heb je zelf geen enkele zeggenschap over welke sites worden geblokkeerd. Wil je meer sturing en flexibiliteit dan is OpenDNS Home meer geschikt. Deze aanpak vergt wel wat meer voorbereiding. Surf vanaf een computer binnen je eigen thuisnetwerk hiernaartoe en maak een gratis account aan. Zodra je de link in de bevestigingsmail hebt aangeklikt beland je hier. Hier klik je op Add a network. Bovenaan, bij Your current IP zie je nu het adres van je eigen thuisnetwerk verschijnen. Dit adres kopieer je in de blokjes er net onder. Geef een naam aan je netwerk, laat het vinkje staan bij Yes, it is dynamic en bevestig met Done. Je ontvangt een tweede mail waar je eveneens de link aanklikt. hier lees je af wat je vervolgens te doen staat, maar het komt er ook hier op neer dat je de dns-adressen van het toestel van je kind aanpast. Dat kan zowel op Windows, MacOS als Linux. In dit geval wordt dat: 208.67.220.220 en 208.67.222.222 (overigens is ook 208.67.222.220 mogelijk).

04 Selectieve filtering

Op dit moment staan echter nog alle sites open. Je moet bij OpenDNS Home namelijk zelf aangeven wat je precies wilt blokkeren. Hiervoor ga je opnieuw naar je OpenDNS Dashboard, waar je het tabblad Settings opent. Bij Settings for selecteer je dan je eigen netwerk. Er komen nu drie filterniveaus beschikbaar: Low, Moderate en High. Deze laatste houdt niet alleen pornografische sites tegen, maar ook sociale netwerken en aanverwanten. Je kunt echter elk van deze niveaus nog aanpassen. Dat doe je via Customize: je krijgt nu toegang tot een zestigtal webcategorieën waarop je kunt filteren. Een vinkje plaatsen bij een ongewenste categorie en bevestigen met Apply volstaat.

Je kunt ook uitzonderingen definiëren. Dat doe je in de rubriek Manage individual domains. Hier vul je dan domeinnamen in (zoals computertotaal.nl) die je alsnog wilt toelaten (Never block) of blokkeren (Always block).

05 Dynamisch dns

In tip 03 heb je dus het ip-adres ingevuld waarlangs je netwerk – je router eigenlijk – van buitenaf bereikbaar is. Dit adres heb je gekregen van je internetprovider en de kans is groot dat het adres af en toe wijzigt met als gevolg dat OpenDNS je netwerk niet meer zal herkennen. Om dat tegen te gaan moet je elke adreswijziging meteen doorgeven aan OpenDNS, maar gelukkig kan dat worden geautomatiseerd. Mogelijk heeft je router hiervoor een eigen tool ingebouwd (dynamic dns of ddns) – raadpleeg de handleiding bij het apparaat – maar het kan ook met behulp van de gratis tool IP Updater, beschikbaar voor Windows en MacOS. Je hoeft de tool maar te installeren op een netwerk-pc die je vaak opstart en je daar met je OpenDNS-id aan te melden. De tool checkt bij elke opstart het externe IP-adres van je netwerk en zal elke wijziging meteen aan OpenDNS doorgeven.

06 Kind-account

Werkt je kind op een pc met Windows 10 en wil je niet alleen ongepaste websites blokkeren (zoals met OpenDNS), maar bijvoorbeeld ook tijdslimieten instellen of de recente activiteit van je kind monitoren, dan kan dat met de module voor ouderlijk toezicht die in Windows 10 zit geïntegreerd. Voorwaarde is alvast dat je zelf, als ouder, met een Microsoft-account bij Windows bent aangemeld. Daarna kun je een ‘kind-account’ aanmaken. Ga hiervoor naar Instellingen / Accounts / Gezin en andere personen (of Familie en andere gebruikers). Selecteer vervolgens Een familielid toevoegen en selecteer Kind toevoegen. Beschikt je kind niet over een eigen e-mailadres, dan kun je daar alsnog voor zorgen via De persoon die ik wil toevoegen, heeft geen e-mailadres, waarna je de verdere instructies volgt. Als alles goed is, beschikt ook je kind nu over een eigen Microsoft-account. Op de pc waarop je dit account hebt aangemaakt heeft je kind automatisch toegang. Op andere systemen moet je zelf eerst nog even toegang verlenen. Meld je met je eigen Microsoft-account aan en kies Instellingen / Accounts / Gezin en andere personen. Selecteer het account en klik op Toestaan (2x).

07 Restricties

Als ouder kun je nu allerlei restricties opleggen aan je kind wanneer het zich met zijn account op een pc aanmeldt. Meld je hiervoor met je eigen account aan. Klik hier op Gezin, waarna je de naam van elk toegevoegd gezinslid ziet verschijnen. Achter elke naam staan diverse instelbare opties – vergeet ook niet op Meer te klikken. Zo kun je bij Recente activiteit controleren de schakelaar bij Activiteitsrapporten is ingeschakeld op Aan zetten en eventueel ook een vinkje plaatsen bij Stuur mij elke week een rapport als je via e-mail wekelijks een overzicht wilt ontvangen. Alle surfactiviteiten worden nu automatisch vastgelegd, althans als je kind via Internet Explorer of Edge surft. Andere browsers wil je dus wellicht verwijderen of blokkeren. Dit laatste kan vanuit de pagina met recente activiteiten, in de rubriek Apps en games, zodra de ongewenste toepassing daar opduikt.

Overigens kun je bij Apps, games en media, waar je de schakelaar bij Ongepaste apps en games blokkeren op Aan zet, automatisch ongepaste apps en aanverwanten laten blokkeren. Bij de rubriek Apps, games en media uit de Store beperken kun je tevens aangeven welk leeftijdsfilter je wilt instellen, zodat je kind geen ongepaste apps kan aankopen.

08 Nog meer restricties

Je kunt als ouder ook beperkingen instellen voor reguliere en in-app aankopen. Daarvoor klik je links op de webpagina op Aankoop en besteding en leg je zelf het bedrag vast dat je eventueel aan het account wilt koppelen, zodat je kind niet meer kan uitgeven dan de vooraf overgemaakte geldsom. Hier kun je trouwens ook een vinkje plaatsen bij Stel me op de hoogte wanner mijn kind een app of game downloadt.

Uiteraard is het ook mogelijk ongepaste webinhoud te blokkeren. Daarvoor open je de rubriek Browsen op het web en zet je de schakelaar bij Ongepaste websites blokkeren op Aan. Je vindt hier weliswaar geen webcategorieën terug zoals bij OpenDNS Home, maar je kunt wel zelf een zwarte lijst aanleggen: je hoeft maar de url in te vullen in de kolom Deze altijd blokkeren. In de kolom Deze altijd toestaan kun je als je wilt ook een witte lijst samenstellen.

Ook handig is dat je een beperking kunt instellen op de tijd die je kind per dag achter het scherm mag spenderen. Ga naar de rubriek Schermtijd en zet de schakelaar bij Limieten instellen voor wanneer mijn kind apparaten kan gebruiken op Aan. Vervolgens kun je, zowel voor een Xbox als een pc, de maximale totaaltijd per dag in blokken van ½ uur bepalen, maar ook periodes instellen waarbinnen je kind al dan niet van het toestel gebruik mag maken (zoals: maximaal 3 uur per dag, behalve tussen 12 en 18 uur).

09 iPad-beperkingen

Gaat je kind met een iPad het internet op via je eigen wifi dan kun je, zoals beschreven in tips 02 tot 05, ongepaste webinhoud blokkeren met behulp van OpenDNS. Je kunt echter ook een aantal beperkingen instellen op het toestel zelf, zonder externe tools of services. Ga naar Instellingen / Algemeen / Beperkingen / Schakel beperkingen in. Je moet nu een beveiligingscode instellen zodat je de beperkingsinstellingen achteraf kunt wijzigen en ook geblokkeerde inhoud kunt bekijken. In het beperkingenscherm kun je onder meer instellen of er apps mogen worden geïnstalleerd, aangekocht of verwijderd. Per app kun je ook ongewenste inhoud blokkeren. Bij Leeftijdskeuring selecteer je je eigen land, waarna je automatisch de geschikte beoordelingen voor dat land kunt laten toepassen.

10 Android-beperkingen

Ook op een Android-apparaat (tablet of smartphone) kun je gebruik maken van OpenDNS (zie tips 02 tot 05) om ongepaste webinhoud te blokkeren. Er zijn echter nog aanvullende restricties mogelijk. In tips 11 en 12 stellen we je de app DinnerTime Plus voor, maar laten we eerst enkele ingebouwde functies bekijken.

Beginnen we met een tablet. Vanaf Android 4.3 kun je voor je kind een beperkt profiel aanmaken. Open alvast het menu Instellingen en ga naar de rubriek Gebruikers, waarna je een beperkt profiel creëert voor je kind. Dat houdt in dat jij, met jouw profiel, kunt beslissen welke apps al dan niet worden ingeschakeld. Je kind krijgt wel de Google Play-app te zien, maar kan daar niets kopen gezien alleen jij apps kunt installeren. Het spreekt voor zich dat je jouw profiel met een schermvergrendeling hebt afgeschermd.

Ook op een smartphone zijn bepaalde restricties mogelijk. Je kunt namelijk vanaf Android 5.0 een gastaccount voor je kind aanmaken. Ook dat loopt over het menu Instellingen / Gebruikers. Via het tandwielpictogram kun je aangeven of er vanaf dit account mag worden getelefoneerd. Opties voor ouderlijk toezicht vind je hier weliswaar niet, maar wanneer je voor je kind op het vergrendelscherm een (tijdelijk) Gast-account activeert, dan kan het kind in elk geval niet aan (privacygevoelige data van) je eigen account komen.

Google Play Store

11 DinnerTime Plus: installatie

Met het gratis DinnerTime Plus kun je als ouder vanaf je eigen tablet of smartphone haarfijn het mobiele gebruik van je kind regelen: je bepaalt zelf wanneer het kind het apparaat kan gebruiken en welke apps zijn toegelaten. Je krijgt bovendien zicht op welke apps je kind hoelang gebruikte.

Allereerst installeer je de oudermodule van DinnerTime Plus. Uiteraard kies je dan voor Parent tijdens de installatie. Via Sign Up creëer je een account, waarna je het telefoonnummer van je mobiele apparaat invult (2x). Na je bevestiging kun je je dan met dat nummer aanmelden. Je krijgt nu de knop Connect Kid’s Device te zien.

Over nu naar het Android-apparaat van je kind waar je ook deze app installeert. Deze keer kies je dan wel voor de optie Kid. Selecteer Get Linking Code om de code te krijgen die je dan op je eigen toestel invult nadat je de knop Connect Kid’s Device hebt aangetikt. Geef een geschikte naam aan het apparaat en bevestig met Link.

Om te voorkomen dat je kind de app moeiteloos kan verwijderen ga je naar de rubriek (Meer / ) Beveiliging / Apparaatbeheerders en plaats je een vinkje bij DinnerTime Plus Device Admin.

12 DinnerTime Plus: gebruik

Je kunt nu allerlei (tijds)restricties instellen vanuit de oudermodule. Wanneer je hier de knop Dinner Time indrukt en je keuze bevestigt, wordt het toestel van je kind nagenoeg meteen geblokkeerd. Via het potloodicoon kun je de duur instellen op 30 minuten, 1 uur of anderhalf uur. Nogmaals de knop aantikken en bevestigen volstaat om de beperking weer op te heffen. Ongeveer hetzelfde doe je met de knop Take a Break, alleen blijft die beperking standaard 24 uur geldig, tenzij je die vroeger opheft.

Met de knop Schedule Breaks kun je zelf twee pauzes inplannen – in de betaalde versie (€ 4,22) zijn dat er acht. Door de naam van een pauze aan te tikken kun je de begin- en eindtijd aanpassen en aangeven op welke dagen die actief moet zijn. Bevestig je keuzes met Done. Onderaan tref je nog de knop Apps Permitted aan; die voert je naar een overzicht van apps die op het toestel van je kind zijn geïnstalleerd. Hier kun je aangeven welke apps je tijdens die pauze alsnog wilt toelaten.

Verder is het nog mogelijk een dagelijkse tijdslimiet in te stellen, ongeacht eventuele pauzes. Dat doe je met de knop Time limit, waarbij je via Apps Counted in Daily Limit zelf bepaalt welke apps je voor dit verbruik wilt laten meetellen.

Via de knop Apps is het ook nog mogelijk specifieke apps ten allen tijde te verbieden: houd je vinger dan op de gewraakte app tot die verhuist van het tabblad Allowed apps naar Locked apps. Verder kun je bij elke app op het tabblad Allowed apps nog een dagelijkse tijdslimiet instellen.

Kidslox

Via OpenDNS (zie tips 02 tot 05) en de ingebouwde beperkingsfuncties (zie tip 09) kun je ook een iOS-apparaat, zoals een iPad of iPhone, al heel wat ‘kindvriendelijker’ maken. De app Kidslox Screen Time Parental Control, in combinatie met Kidslox Web Filter, biedt echter nog meer mogelijkheden. Je hebt er wel iOS 10 voor nodig. Na de installatie van beide apps via de App Store dien je Kidslox Screen Time Parental Control nog te activeren vanuit het overzichtsscherm, via de knop Dit toestel toevoegen, waarna je een Kidslox Control-profiel installeert. Na deze activatie moet je nog toestaan dat Kidslox inhoud in Safari mag filteren. Dat doe je via Instellingen van je toestel waar je dan Safari opent en Materiaalblokkeringen selecteert. Hier schakel je Web filter in. Herstart nu bij voorkeur het apparaat.

Vanuit Kidslox krijg je vervolgens een overzicht te zien van de toestellen onder jouw beheer. Je hoeft nu maar een toestel te selecteren en de gewenste beperkingen (siteblokkeringen en dagelijkse tijdslimieten) in te stellen. Die zullen dan automatisch actief worden zodra je de Kindmodus inschakelt.

Kidslox is gratis te gebruiken op één toestel en is ook beschikbaar voor Android.