De commerciële motieven van Facebook en Google zijn duidelijk: zo veel mogelijk persoonsgegevens binnenharken om een zo gedetailleerd mogelijk profiel van je op te bouwen. Op deze manier kunnen ze advertenties effectiever inzetten. De gegevensverzameling gaat ver. Gelukkig is er iets tegen te doen.

In tegenstelling tot de extreme spionage die Microsoft in Windows 10 heeft gebouwd, kunnen Google en Facebook op de pc eigenlijk alleen pas echt te werk gaan zodra je je browser opent. Denk na welke browser je gebruikt. Chrome is fijn, maar van Google. Edge is tot nu toe nog ondermaats. Dus blijft Firefox over als beste optie. Het verder dichttimmeren doen we daarom vanuit deze browser, hoewel de meeste mogelijkheden ook werken onder Chrome en Opera, dat dezelfde basis heeft als Chrome. Lees ook: Zo verwijder je je social media-accounts.

©PXimport

Met kinderachtige dino's wordt verhuld dat Facebook eigenlijk nauwelijks privacy-instellingen heeft.

Dashboard

Google geeft nog opvallend veel prijs over wat er van je verzameld wordt. Als je naar www.google.com/settings/dashboard gaat, kun je precies zien wat er van je bewaard is gebleven. Veel dingen zijn gelukkig te wijzigen en verwijderen. Dat is vooral belangrijk bij de locatiegeschiedenis, want als je een Android gebruikt is het wel even schrikken dat je toestel exact heeft bijgehouden waar je allemaal bent geweest. Ook je zoekgeschiedenis is exact bijgehouden, deze zo nu en dan legen kan geen kwaad. Bij www.google.com/settings/ads kun je je advertentieprofiel inzien en wijzigen. Vergeet niet Advertenties op basis van interesses hier uit te schakelen, evenals de advertenties voor uitgelogde status.

Bij Facebook word je erger als advertentie-vee gebruikt, zelfs al heb je geen profiel. Heb je wel een profiel, dan kun je bij Instellingen / Advertenties in ieder geval gepersonaliseerde advertenties uitzetten. Veel handmatige controle heb je dus niet, maar onthoud dat het belangrijk is om zowel bij Google als bij Facebook uit te loggen na gebruik, zodat de verzamelde gegevens moeilijker aan jouw profiel kunnen worden gekoppeld.

©PXimport

Google gebruikt standaard je internet- en zoekgeschiedenis voor advertenties.

Browser dichttimmeren

Je internetgedrag wordt nauwkeurig gevolgd door trackers en cookies. Helaas zijn er veel meer partijen dan Google en Facebook die je internetgedrag monitoren. Ook hebben de like-knoppen en Googles +1-knoppen een ingebouwde tracker, die minder effectief is als je altijd uitlogt. De overige trackers schakelen we uit met browserplug-ins. Ghostery (voor Firefox, Chrome, Safari en Opera) is de bekendste en laat handig zien welke trackers er precies geblokkeerd worden. Eventueel kun je ook trackers deblokkeren als ze de functionaliteit van een website in de weg zitten. Daarnaast kun je Privacy Badger gebruiken, een plug-in van de EFF (de Amerikaanse tegenhanger van Bits of Freedom). Ook Disconnect en NoScript zijn plug-ins die het lastiger maken om je te volgen, alhoewel NoScript ook regelmatig functionaliteit van sites in de weg zit omdat scripts volledig geblokkeerd worden.

©PXimport

Bij Privacy Badger kun je per site aangeven of er cookies geplaatst mogen worden.

ABN internetbankieren en Ghostery

Gebruik je Ghostery en kun je opeens niet meer inloggen bij de ABN AMRO? Dat kan kloppen. Ghostery blokkeert de tracker Omniture. Volkomen terecht overigens, aangezien deze tracker statistische gegevens verzamelt en analyseert. Bovendien is Omniture niet van de ABN, maar van Adobe. Andere bedrijven weren uit je financiële gegevens lijkt een verstandig idee en kan in dit geval de werking van ABN internetbankieren niet in de weg zitten. Maar toch sluit de bank mensen die Omniture blokkeren buiten.

Weg die apps!

Als je dacht dat er veel gegevens van je verzameld werden op de pc ... vrees dan voor de smartphone en tablet, want hierop ben je nog veel slechter af. In het Google Dashboard kun je beheren welke gegevens je Android-toestel mag verzamelen, bovendien kun je Google-apps niet altijd installeren of verwijderen van je Android.

Facebook komt er ook minder goed vanaf. Het zit namelijk erg diep geïntegreerd in iOS en de Android-app verlangt toegang tot waanzinnig veel systeemonderdelen: contactpersonen, locaties, agenda, camera, microfoon, omgevings- en bekende netwerken, welke apps je hebt, browsegeschiedenis, bladwijzers, welke andere accounts je op je toestel hebt en nog heel erg veel meer. De remedie? Installeer de app niet! Ook is het verstandig om op je iOS-toestel niet in te loggen op Facebook. Zonder de app en de iOS-integratie merk je meteen een enorm verschil in je batterij (hetzelfde geldt overigens voor Twitter). Bovendien hoef je niets te missen, Facebook heeft een uitstekende mobiele website: http://m.facebook.com. Via de browser kan Facebook niet alle gegevens uit het systeem wegsluizen en je batterij zwaar belasten. Als je de mobiele site bezoekt via de Ghostery Browser (gratis verkrijgbaar in de Play Store en App Store) knijp je de trackers van Facebook ook nog eens af.

©PXimport

Facebook en Twitter kun je integreren in iOS, maar of dat slim is ...

Verder van de horizon

Helaas is zelfs helemaal geen gebruikmaken van Facebook en Google-diensten niet voldoende om ze van je af te schudden. Maar met deze relatief kleine ingrepen trek je de gordijnen dicht voor deze notoire stalkers. Als dit nog niet voldoende is, kun je een extra stap overwegen: je internetverkeer laten omleiden via een VPN-verbinding of met TOR. Hierdoor kan je locatie en IP-adres niet worden achterhaald.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een groot computerscherm? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Iiyama ProLite XCB3494WQSN-B5

In plaats van twee schermen kun je natuurlijk ook gewoon één grote pc-monitor aansluiten. Met een riante beelddiagonaal van 34 inch open je op de Iiyama ProLite XCB3494WQSN-B5 moeiteloos twee programmavensters naast elkaar. Het licht gebogen scherm telt 3440 × 1440 pixels, zodat je in een hoge resolutie video's kunt streamen. Bovendien leent dit model zich wegens de snelle reactietijd van slechts 0,4 milliseconde goed voor games. Dankzij ondersteuning voor FreeSync werkt de monitor naadloos met de betere videokaarten samen.

Er is een zogeheten KVM-switch ingebakken. Hierdoor schakel je soepel tussen verschillende aangesloten pc's. Net zoals de meeste hedendaagse monitors heeft dit exemplaar een DisplayPort-, HDMI- en usb-c-ingang. Via de drie reguliere usb-poorten sluit je eventueel diverse randapparaten aan. Daarnaast is er een ethernetpoort beschikbaar. Kortom, de ProLite XCB3494WQSN-B5 is in feite een volwaardig dockingstation waarop je een laptop met een enkele kabel kunt aansluiten. De fabrikant besteedt ook aandacht aan een goede ergonomie, want het scherm is in hoogte verstelbaar.

LG 34WQ75C-B

Zoek je een betaalbare pc-monitor met een gebogen ips-paneel, dan is de LG 34WQ75C-B een goede keuze. Dit paneeltype staat garant voor levendige kleuren en goede kijkhoeken. Het 34inch-scherm heeft 3440 × 1440 pixels en is dus ideaal voor videostreaming. De ondersteuning voor HDR10 komt hierbij goed van pas. Films en series van de betere streamingdiensten hebben hierdoor een realistischer kleurverloop. Zet deze LG-monitor gerust in een (thuis)kantoor met veel licht, want het scherm heeft een anti-reflecterende coating.

Aan aansluitopties geen gebrek! Zo kies je voor de beeldoverdracht tussen usb-c, DisplayPort en tweemaal HDMI. Daarnaast zijn er ook nog eens vier usb-poorten en een ethernetaansluiting voorhanden. Nuttig voor wie zijn of haar laptop snel op de monitor inclusief alle randapparaten wil aansluiten. Denk onder meer aan een muis, toetsenbord en externe harde schijf. Via een enkele usb-c-kabel bereiken data en stroom de laptop, terwijl het beeldsignaal in tegengestelde richting naar het scherm wordt verzonden. Overige pluspunten zijn de geïntegreerde speakers en in hoogte verstelbare standaard.

Samsung LC32R500FHPXEN

De Samsung LC32R500FHPXEN is op het moment van schrijven een van de goedkoopste pc-monitors van 32 inch die je kunt kopen. Net zoals veel andere schermen van dit formaat heeft ook dit model een lichte kromming van 1500R. Het gebogen scherm verhoogt het kijkcomfort. De maximale resolutie bedraagt 1920 × 1080 pixels, zodat je films, series en/of tv-programma's in Full-HD-kwaliteit kunt streamen. Ondanks de relatief lage prijs heeft de LC32R500FHPXEN zeer dunne schermranden.

Een voordeel is dat je via de zogeheten Eye Saver Mode het blauwe licht kunt minimaliseren. Zo verklein je de kans op vermoeide ogen. Voor liefhebbers van videospellen is er een gamemodus ingebakken. Sluit via de HDMI-ingang dus gerust een game-pc aan. Bij aanwezigheid van een videokaart met FreeSync-ondersteuning wordt de vernieuwingsfrequentie geoptimaliseerd. Dat voorkomt haperende beelden. Je kunt na aanschaf van deze monitor trouwens meteen aan de slag, want er is een HDMI-kabel inbegrepen.

Lees ook: 🖥️ Nieuwe monitor kopen? 5 fouten die je niet moet maken

Samsung Odyssey G5 LC34G55TWWPXEN

Deze 34inch-monitor van Samsung is uitermate geschikt voor fanatieke gamers. Zo presteert het paneel op een maximale vernieuwingsfrequentie van 165 hertz. Hierdoor ervaar je uiterst vloeiende gameplay. Als je een pc met een geschikte grafische kaart aansluit, wordt de vernieuwingsfrequentie continu geoptimaliseerd. Dat werkt via de techniek FreeSync. Voor het spelen van multiplayergames is de rappe reactietijd van één milliseconde een groot voordeel. Zo reageer je razendsnel op (online) tegenstanders. Met een resolutie van 3440 × 1440 pixels verschijnen de animatiebeelden ook nog eens scherp in beeld.

Deze luxe monitor kan uit de voeten met HDR10, waardoor de beelden van games, films en series zeer realistisch ogen. Je sluit een computer of laptop op twee manieren aan, namelijk via DisplayPort of HDMI. Dankzij de lichte kromming neem je moeiteloos pal voor het scherm plaats. Het beeld sluit goed aan bij je gezichtsveld, waardoor je de monitor ook voor regulier kantoorwerk kunt gebruiken. Daarnaast leent de Odyssey G5 LC34G55TWWPXEN zich goed voor beeldbewerking. Het scherm is trouwens niet in hoogte verstelbaar; er is alleen een kantelfunctie beschikbaar.

Philips Evnia 34M2C6500/00

Voor oled-begrippen valt de vraagprijs van de Philips Evnia 34M2C6500/00 alleszins mee. Dit model bevat om precies te zijn een hoogwaardig qd-oled-paneel. Deze schermtechniek staat bekend om zijn inktzwarte contrasten, hoge helderheid en natuurgetrouwe kleuren. Aangezien iedere pixel individueel wordt aangestuurd, zie je volop details. Deze pc-monitor is geschikt voor wie games, video's en foto's in een hoge kwaliteit wil bewonderen. Voor nog fraaiere beelden schakel je tussen verschillende HDRI-modi. Je sluit met behulp van DisplayPort en HDMI (2×) één of meerdere computers aan. Verder telt de onderzijde van het scherm twee usb-poorten.

De Evnia 34M2C6500/00 ondersteunt een respectabele resolutie van 3440 × 1440 pixels. Daarnaast valt de riante vernieuwingsfrequentie van 175 hertz op. Snel bewegende beelden verschijnen dus scherp op het qd-oled-paneel. Dankzij het gebogen ontwerp volg je vanuit jouw zitpositie  alle activiteiten op het scherm. Gamers slaan hun persoonlijke voorkeuren optioneel in eigen profielen op. Switch zo bij ieder spel naar de juiste beeldinstellingen. Voor schiet-, race- en strategiegames zijn er overigens voorgekauwde instellingen beschikbaar. Tot slot heeft Philips ook aan een goede ergonomie gedacht. Je kunt de Evnia 34M2C6500/00 kantelen, zwenken én in hoogte verstellen.

Steeds meer mensen verlaten het socialemediaplatform X, veelal uit onvrede over de koers van eigenaar Elon Musk. In Nederland zijn er vorig jaar bijna een half miljoen gebruikers vertrokken. Veel van hen ruilen het voormalige Twitter daarom in voor een soortgelijk alternatief. In dit artikel bespreken we de drie populairste X-concurrenten.

Lees ook: Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?

Threads

Threads is momenteel het populairste X-alternatief, met dagelijks meer dan 100 miljoen actieve gebruikers, iets wat Bluesky en Mastodon verre van halen. Met naar schatting meer dan 1 miljoen Nederlandse gebruikers (waarvan 500.000 dagelijks actief) is het platform hier ook aardig populair. Overigens is X met zijn circa 240 miljoen dagelijkse gebruikers (waarvan 1,4 miljoen Nederlands) nog steeds groter dan alle concurrenten bij elkaar.

Deze populariteit heeft Threads hoogstwaarschijnlijk te danken aan de lage instapdrempel, mits je al gebruikmaakt van Instagram. Beide platformen zijn onderdeel van moederbedrijf Meta en diep met elkaar verbonden. Door met je Instagram-account in te loggen op de X-concurrent heb je meteen een Threads-account (inclusief je Instagram-profielfoto en -bio) en volg je automatisch dezelfde accounts als op de foto-app. Zo heb je al meteen een goedgevulde tijdlijn.

Aan de andere kant zijn Threads en Instagram misschien wat té verbonden. Je kunt namelijk alléén inloggen op Threads met een Instagram-account, waardoor je de foto-app verplicht moet downloaden. Ook is het niet mogelijk om privéberichten te sturen via Threads – Meta wil dat je daarvoor Instagram blijft gebruiken.

Er zijn nog geen advertenties, maar Meta heeft al wel laten weten die op korte termijn te willen invoeren (in de VS worden reclames al getest). Voor het tonen van gepersonaliseerde advertenties gebruikt het bedrijf zowel je Threads- als Instagram-activiteit.

Een DM sturen om te vragen waar je pakketje blijft is helaas niet mogelijk op Threads.

Bluesky

Bluesky lijkt als twee druppels water op X. Of eigenlijk: X voordat het X heette. De tekenlimiet is met 300 tekens ongeveer gelijk aan de originele limiet van Twitter (voordat dat werd opgehoogd naar 4000 voor betalende gebruikers) en Bluesky heeft ook een soort Tweetdeck. Dat was een populaire functie op het vroegere Twitter, waarmee je meerdere tijdlijnen schermvullend kunt weergeven. Musk heeft Tweetdeck (nu X Pro genoemd) achter een betaalmuur gezet, maar op Bluesky is deze functie nog gratis.

Er zijn wel een paar unieke opties aanwezig, zoals de mogelijkheid om je tijdlijnen naar smaak aan te passen. Als je net nieuw bent, begin je met twee feeds: een met posts van gevolgde accounts en een met aanbevolen posts op basis van je activiteit op het platform, zoals de berichten die je liket. Je kunt ze echter vervangen door tijdlijnen die door andere gebruikers zijn samengesteld, zoals een trendingfeed, een tijdlijn met alleen maar kattenfoto's of een met louter Nederlandstalige berichten. Een andere onderscheidende functie is Starter Packs. Daarmee kun je met één klik groepen gebruikers volgen die aansluiten bij je interesses, zoals Nederlandse politici, techjournalisten of voetbalvolgers.

Tegelijkertijd ontbreken er nog verschillende functies die al enige tijd een vaste waarde zijn op X. Zo kun je je accounts en posts niet op privé zetten, kun je maar één afbeelding of video aan een post toevoegen en is het ook niet mogelijk om groeps-chats te organiseren. Ook advertenties ontbreken, maar die zul je vast niet missen. Het platform werkt wel aan een betaald abonnement om de gemiste reclame-inkomsten op te vangen.

Op Bluesky kun je je eigen feeds samenstellen.

Mastodon

Mastodon is eigenlijk geen opzichzelfstaand platform. Het bestaat namelijk uit allerlei losstaande servers, die je een beetje kunt zien als losse e-maildiensten (zoals Gmail en Outlook). Je kunt zelf een server opstellen, maar je kunt je ook aansluiten bij een bestaande open server, waarvan mastodon.social het populairst is. Voor de meeste gebruikers maakt het weinig uit welke server je kiest. Je kunt namelijk ook posts zien en reacties ontvangen van gebruikers op andere servers. Wel is er een aparte tijdlijn waarop je alleen berichten ziet van gebruikers die op dezelfde server zitten. Goed om te weten: als je je account om welke reden dan ook naar een andere server wilt verhuizen, worden je posts níét overgedragen.

Voor een socialmediaplatform is de opzet vrij complex. Het is dan ook niet verrassend dat Mastodon van de drie X-alternatieven het minst populair is. In Nederland zijn er 'slechts' naar schatting 200.000 gebruikers actief.

Toch zitten er ook voordelen aan zo'n open, decentrale aanpak. Er is daardoor bijvoorbeeld niet één bedrijf of miljardair 'de baas' die kan bepalen wat er met het platform gebeurt en gegevens van gebruikers kan verzamelen voor zaken als gepersonaliseerde advertenties (sterker nog: er is helemaal geen algoritme aanwezig om posts aan te raden op basis van je activiteiten). Voor mensen die met lede ogen hebben aangezien hoe Elon Musk Twitter eigenhandig een richting op stuurde waar ze het stellig mee oneens waren, is dat een geruststellende gedachte.

Mastodon heeft geen aanbevelingsalgoritme; de feeds geven enkel de recentste posts weer.