Veel antivirusfabrikanten zien in je router een centraal punt voor de beveiliging van je thuisnetwerk. Veel beveiligers werken samen met andere routerfabrikanten, maar de F-Secure Sense van het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure levert een eigen router, die ervoor zorgt dat al het netwerkverkeer van je verbonden thuisnetwerkapparatuur gemonitord wordt op verkeerd of verdacht gedrag. Is het een aanvulling van je thuisnetwerk, of geldklopperij?

Het idee van de F-Secure Sense is dat alle verbonden apparaten gemonitord worden op verdacht gedrag, en daar waar nodig geblokkeerd. Op deze manier kan er invloed uitgeoefend worden op domotica- en iOT (Internet of Things)-apparatuur, zoals slimme thermostaten, verlichting, smart-tv’s en meer, in de nabije toekomst véél meer. Nadeel van deze apparatuur is dat je hier zelf geen invloed op kan uitoefenen. Dat geldt ook voor beveiligers. Terwijl ze een interessant en vatbaar doelwit zijn voor cybercriminelen. Vaak is deze apparatuur makkelijk binnen te dringen – en altijd benaderbaar via internet. Zo maakte vorig jaar veel iOT-apparaten deel uit van Mirai, het grootste botnet ooit. Ook is het theoretisch mogelijk om deze apparatuur te besmetten met ransomware. De enige manier die overblijft om jezelf te kunnen beveiligen is invloed uitoefenen op het netwerk- en internetverkeer dat deze apparatuur genereert.

Natuurlijk biedt zo’n router ook een extra beveiligingslaag voor je apparaten waarbij je de beveiliging wél zelf in de hand hebt, zoals smartphones, tablets en pc’s. Niet alleen om schadelijk netwerkverkeer te blokkeren dat achter je rug om plaatsvindt. Maar ook het blokkeren van schadelijke sites, zoals phisingsites of malware-aanbieders. Het is echter geen vervanging van antivirus op je pc. Deze zal je nodig blijven houden om daadwerkelijke besmetting te voorkomen, bijvoorbeeld tegen besmetting van malware via een usb-stick. F-Secure levert antivirus voor de pc gelukkig mee met de Sense-router, maar daar kom ik zo op terug.

Centraal verbindingspunt

De F-Secure Sense vervangt niet de router in je meterkast, maar wordt verbonden met de router die je al hebt staan. Hierdoor is het apparaat meer een accesspoint dan een router. Al je apparatuur in huis verbind je vervolgens met de Sense-router, aan het wifi-netwerk dat uitgezonden wordt of via een van de drie ethernetpoorten aan de achterkant van de Sense.

De verbinding die je maakt tussen je router en de F-Secure Sense kan bekabeld of draadloos. Bekabeld heeft natuurlijk de voorkeur, omdat je op die manier zo min mogelijk snelheidsverlies hebt. Doe je dit draadloos, dan ben je natuurlijk een stuk flexibeler voor de positionering voor de Sense. Het apparaat van F-Secure is dan ook zo ontworpen dat het prima in (veel) huiskamers past. Bovendien zit er een digitaal klokje in, wel zo praktisch. Een draadloze koppeling tussen Sense en de router zorgt echter wel voor een bottleneck. De doorvoersnelheid ligt draadloos natuurlijk een stuk lager en dat zal je merken wanneer je meerdere apparaten gekoppeld hebt.

De router maakt gelukkig wel gebruik van een duale band (2,4 GHz en 5 GHz). De F-Secure Sense gebruikt AC1750, wat niet echt de nieuwste techniek is en niet de hoogste internetsnelheden behaalt via beide bandbreedtes.

©PXimport

Installatie

De installatie van de F-Secure Sense gaat niet zoals je gewend bent via een webinterface, maar via een Android- of iOS-applicatie. Je kunt dus niet je pc of laptop gebruiken voor zowel de installatie als het monitoren van de Sense.

Via de (Engelstalige) app stel je de Sense-router eenvoudig en veilig in. Optioneel wijzig je hierbij ook de netwerknaam (SSID) en het wachtwoord, dat standaard wel veilig en willekeurig gegenereerd is. Maar niet echt makkelijk te onthouden. Vervolgens kun je verbinden met het nieuwe draadloze netwerk of sluit je de kabels van andere apparatuur aan voor een stabielere verbinding. Het is dus wel de bedoeling dat je alle apparatuur in huis laat verbinden met Sense om ze door F-Secure te laten beveiligen. Je oude draadloze netwerk wordt dus alleen nog maar gebruikt voor de draadloze verbinding tussen je router en de F-Secure Sense - als je deze niet bekabeld met elkaar hebt verbonden natuurlijk.

©PXimport

In praktijk

Wanneer je ervoor kiest de Sense draadloos aan te sluiten op je netwerk heeft dat serieuze gevolgen voor de snelheid. In mijn netwerk haal ik op mijn AVM-router met VDSL-verbinding bijna 50 Mbps downloadsnelheid en 10 Mbps upload. Zodra ik verbond met de Sense-router was dit nog maar 20 om 10. Dan lever je dus serieus in. Maar dat is niet heel vreemd. Vreemder was echter wel dat ik dezelfde lage snelheden behaalde toen ik de Sense-router bekabeld verbond met de router in de meterkast. De bottleneck zit dus in het draadloze netwerk dat de Sense uitzendt, want wanneer ik m’n laptop via ethernet verbond met de F-Secure Sense die op zijn beurt weer bekabeld verbonden was met de router haalde ik wel weer de maximale downloadsnelheid van 50Mbps.

Dit houdt dus eveneens in dat als je geen gebruikmaakt van de ethernetpoorten op de Sense, het ook geen nut heeft om de router via een kabel te verbinden met de router van F-Secure.

De lagere snelheden zullen ook alleen maar negatief benadeeld worden door het aantal draadloze apparaten in de buurt, je woning en de straling van draadloze apparaten in de buurt. Denk bijvoorbeeld aan de routers van de buren als je in een flat woont. Qua bereik merkte ik overigens geen verschil tussen mijn eigen AC-router en de Sense.

©PXimport

©PXimport

Veiligheid

Natuurlijk is niet de netwerksnelheid waar je de Sense primair voor koopt, maar de veiligheid. Het concept is niet helemaal nieuw. Sitecom bouwde enkele jaren geleden al ‘Cloud Security’ in z’n router, dat nagaat of aangesloten apparatuur geen verdacht netwerkverkeer veroorzaken. Succes heeft Sitecom er trouwens niet mee gehad. Naast F-Secure zijn bijvoorbeeld ook Bitdefender, McAfee en Norton bezig met beveiliging op netwerkniveau. Met eigen routers of routers van anderen.

De F-Secure Sense doet in feite hetzelfde. Het netwerkverkeer wordt gecontroleerd, zodat je op de hoogte wordt gehouden als bijvoorbeeld je slimme thermostaat heel veel verkeer genereert naar eigenaardige eindbestemmingen, of gecontacteerd door onbetrouwbare afzenders. De router blokkeert deze verbindingen natuurlijk. Maar ook worden besmette bestanden en onbetrouwbare sites (zoals phisingsites) geblokkeerd op bijvoorbeeld je verbonden pc’s, laptops en andere mobiele apparaten.

In de app kun je overzichtelijk zien welke apparaten verbonden zijn en welke er problemen veroorzaken. Wanneer iets niet in de haak is zie je dat overigens ook aan een lampje aan de router. Je kunt eveneens aangeven of je reclametrackers wilt blokkeren, het netwerk verborgen maken en port forwarding configureren. Ik miste echter wel een beetje de mogelijkheid om een gastnetwerk op te zetten, zodat anderen niet zomaar overal bij kunnen als ze verbonden zijn met je netwerk.

Symptoombestrijding

Deze extra beveiligingslaag in je netwerk kan natuurlijk nooit kwaad. Toch geeft het me een dubbel gevoel, een soort symptoombestrijding. Want als andere fabrikanten beveiliging van hun domotica- en iOT-apparatuur serieus zouden nemen, zou zo’n Sense helemaal niet nodig zijn. Maar niet alleen wordt deze beveiliging niet serieus genomen, ook hebben zowel consument als beveiligingsbedrijf geen mogelijkheden om te grijpen op het apparaat zelf. Zou bijvoorbeeld je smart-tv besmet zijn met malware of in een botnet zijn opgenomen? Dan ben je afhankelijk van de tv-fabrikant om de boel weer schoon te krijgen. Jij of het securitybedrijf kunnen alleen het netwerkverkeer dat het genereert blokkeren om de malware enigszins te neutraliseren.

©PXimport

Prijskaartje

Voor deze veiligheid moet echter wel betaald worden. De F-Secure Sense kost zo’n 200 euro in de winkel. Inbegrepen zit een jaar beveiliging van het Finse securitybedrijf, voor zowel de router als een licentie op de Internet Security software, waarbij je voor 60 euro per jaar drie apparaten beveiligt.

Voor Windows is deze Internet Security-software nog altijd noodzakelijk. Je smartphone en tablet zadel je liever niet op met overbodige antivirus-apps, zoals die van F-Secure, welke ook te gebruiken zijn dankzij de bijgeleverde Internet Security. Voor deze apparaten is een VPNechter essentieel. Flauw is dat F-Secure’s Freedome een uitstekende VPN-oplossing is voor iOS, Android én Windows. Maar Freedome zit niet inbegrepen, waardoor je met F-Secure Sense niet in een klap klaar bent voor optimale beveiliging. Navraag leerde me wel dat F-Secure overweegt Freedome toe te voegen, maar bevestigd kreeg ik dat helaas niet.

Wanneer je beveiliging verloopt kun je deze voor 10 euro per maand verlengen. Nog steeds inclusief de Internet Security. Dat is niet goedkoop. Wanneer je niet verlengt hou je aan de Sense alleen nog maar een accesspoint over, die je kunt gebruiken om bijvoorbeeld op moeilijk bereikbare plekken in huis toch nog wifi-verbinding te hebben. Maar wel ten koste van de snelheid, die ik eerder beschreef. Dat is wel iets om rekening mee te houden, net als het feit dat je natuurlijk niet kunt overstappen op een andere antivirusaanbieder, zoals dat je dat op de pc natuurlijk wel kunt.

Conclusie

Zolang beveiliging van verbonden apparatuur zoals domotica- en iOT-apparaten niet serieus wordt genomen, bevinden we ons op een pad waarbij netwerkbeveiliging zoals bij F-Secure Sense straks onmisbaar is. Vandaag de dag al biedt het een beetje extra veiligheid die absoluut geen kwaad kan. Maar toch blijft het bij mij voelen als symptoombestrijding omdat andere fabrikanten te laks zijn met de beveiliging van hun gadgets. In het kader van ‘baadt het niet, dan schaadt het niet’ had ik de Sense ook prima in m’n huiskamer geplaatst. Maar omdat er zo vreselijk ingeboet wordt op netwerksnelheid, is dat mij persoonlijk niet waard. Het is ook voor jou om af te wegen of deze snelheidsprijs het je de extra veiligheid waard is.

D-Link heeft twee nieuwe apparaten aangekondigd voor gebruikers die onderweg, thuis of op tijdelijke locaties een snelle en stabiele internetverbinding nodig hebben: de DWM-222W 4G LTE AX300 Wi-Fi 6 USB-adapter en de F518 5G NR AX1800 Wi-Fi 6 mobiele hotspot.

De DWM-222W is een compacte, lichtgewicht USB-adapter die direct toegang geeft tot mobiel internet via 4G LTE. Het apparaat biedt downloadsnelheden tot 150 Mbps en uploadsnelheden tot 50 Mbps. Dankzij Wi-Fi 6-technologie kunnen maximaal acht apparaten tegelijkertijd verbinding maken met snelheden tot 286 Mbps. De adapter heeft een ingebouwd simkaartslot en interne antennes, evenals WPA3-beveiliging en een ingebouwde firewall voor goede bescherming. Door de USB plug-and-play-functionaliteit is het een praktische oplossing voor reizigers, studenten en thuiswerkers die snel en eenvoudig internet nodig hebben.

De F518 hotspot gaat verder door 5G-internet te combineren met Wi-Fi 6 AX1800. Met downloadsnelheden tot 2,6 Gbit/s en ondersteuning voor maximaal zestien gelijktijdige verbindingen is dit apparaat geschikt voor intensieve toepassingen zoals HD-streaming, online gaming en professionele videoconferenties. De F518 heeft een 8000 mAh-batterij die tot zestien uur meegaat en kan ook dienst doen als powerbank via de USB-C Power Delivery-poort. Hiermee kunnen smartphones, tablets en andere apparaten worden opgeladen terwijl de hotspot in gebruik is.

Beide nieuwe producten zijn ontworpen met het oog op flexibiliteit en betrouwbaarheid. Ze kunnen dienen als noodoplossing bij internetproblemen, als veilige verbinding tijdens zakenreizen of als tijdelijk netwerk voor een evenement. De DWM-222W USB-adapter en de F518 mobiele hotspot zijn nu verkrijgbaar in Europa via onder meer Kieskeurig.nl.

.

Of het nu voor presentaties, wenskaarten, avatars, reels, stickers of video's zijn, met 2D-animaties breng je alles tot leven. In dit artikel maak je kennis met een paar toegankelijke en overwegend gratis tools waarmee je snel leuke animaties kunt maken.

Lees ook: 4 daadwerkelijk handige AI-functies voor je smartphone

✍🏻 PowerPoint

PowerPoint: animatiepad

Zolang je het subtiel houdt, kan een kleine animatie in je presentatie een leuke gimmick zijn. We starten met PowerPoint, omdat veel mensen Microsoft Office gebruiken. We tonen eerst hoe je eigen animatiepaden gebruikt.

Ga naar Invoegen / Afbeeldingen / Online afbeeldingen, kies bijvoorbeeld Dieren en klik eventueel op het filtericoon om alleen Illustraties te tonen. Selecteer een figuur, plaats die op je dia en ga naar Animaties. Open het Animatiedeelvenster, klik op Animatietoevoegen en scrol naar Animatiepaden, waar je Aangepast kiest. Teken met de muis het gewenste bewegingspad, dat je ook deels buiten het zichtbare diagebied kunt laten lopen.

Bekijk het resultaat via de knop Afspelen vanaf. Dubbelklik op de animatie in het deelvenster en stel effecten in zoals Einde stuiteren, Automatisch omkeren of Geluid (bij Ander geluid kies je een eigen wav-bestand). Op het tabblad Tijdsinstelling kun je onder meer de duur instellen (standaard 2 seconden). Bevestig met OK.

PowerPoint: morphing

Morphing is een techniek die dicht tegen animatie aan leunt: je laat objecten vloeiend overgaan van de ene naar de andere dia.

Plaats een afbeelding op een dia, rechtsklik op de miniatuur en kies Dia dupliceren. Selecteer de tweede dia en verplaats of schaal de afbeelding, of pas de kleur aan (bijvoorbeeld via Afbeeldingsindeling /Kleur).

Open het tabblad Overgangen en kies Morphing bij Overgang naar deze dia. Bekijk het resultaat. Wil je de animatieduur aanpassen, selecteer dan opnieuw de tweede dia en stel op het tabblad Overgangen een andere duur in bij Tijdsinstellingen.

✍🏻 Krita

Krita: achtergrondlaag maken

Voor we met specifieke animatietools aan de slag gaan, tonen we hoe je met veelzijdige teken- en schilderprogramma's ook leuke 2D-animaties maakt. We gaan hier uit van het uitstekende gratis, opensource Krita (beschikbaar voor meerdere platformen). Download en installeer de software, en start deze op.

Ga naar Bestand, kies Nieuw en stel een geschikte afbeeldingsgrootte en resolutie in. Bevestig met Aanmaken. Open daarna het tabblad Venster en kies Werkruimte /Animation om de juiste vensters te laden.

Stel dat je een tekening, zoals een stripfiguur, over een realistische achtergrond wilt laten bewegen. Selecteer dan via de Verkenner een geschikt afbeeldingsbestand (bijvoorbeeld een foto), versleep dit naar het canvas en kies Als nieuwe bestandslaaginvoegen. In het Lagen-venster (links) zie je dat dit op de Achtergrond-laag terechtkomt. Klik op het hangslotje om deze laag vast te zetten.

Krita: figuur maken

Nu plaats je een animatiefiguur op de achtergrond. Dat kan op twee manieren: zelf tekenen of importeren.

Wil je zelf tekenen, maak dan eerst een extra laag aan: klik op het pijlknopje naast de plus linksonder in het Lagen-venster en kies Tekenlaagtoevoegen. Gebruik daarna de knoppenbalk om aan de slag te gaan met penseel, vrij pad, Bezierkromme of geometrische figuren. Je kiest de kleuren in het Palet-venster.

Wil je een bestaande figuur gebruiken (zoals een AI-gegenereerde Ghibli-animatie), dan importeer je deze eenvoudig. In het kader Transparantie lees je hoe je een storende achtergrond verwijdert. Versleep het bestand met de animatiefiguur naar het canvas en kies deze keer Als nieuwe laag invoegen. Dubbelklik op de laag en geef bijvoorbeeld de naam Animatiefiguur.

Wat je op deze laag tekent of invoegt, kun je altijd aanpassen. Gebruik de selectiegereedschappen rechts op de knoppenbalk: je kunt met de vrije hand rond een figuur tekenen (met Ctrl+Shift+A verwijder je een selectie). Klik op de knop Transformeer eenlaag of selectie om te positioneren en schalen. Houd hierbij de Shift-toets ingedrukt om de geometrische verhoudingen te bewaren. Je kunt ook specifieke delen selecteren en die verwijderen met de Delete-toets, of je gebruikt de knop Gum-modusinstellen en 'tekent' met de gum.

Krita: animatie

Tijd om de figuur te animeren via de Tijdlijn van animatie onderaan. Selecteer de laag met de animatiefiguur en rechtsklik op het oranje vakje op frame 0. Kies Blanco frame aanmaken. Rechtsklik dan op frame 1 en kies Gedupliceerde frame aanmaken. Beide frames bevatten nu dezelfde grafische inhoud. Je kunt ook Vasthoudframes kiezen om de figuur meerdere frames lang te behouden.

Om de figuur te verplaatsen in frame 2, selecteer je dat frame en gebruik je de Transformeer-knop zoals eerder beschreven. Je herhaalt dit op frame 3, 4 enzovoort om de beweging voort te zetten.

Klik op het lamp-icoontje links van frame 0 om de functie 'onion skin' te activeren. Gebruik je daarna de afspeelknoppen bovenaan de tijdlijn, dan zie je de vorige frames in oranje en de volgende in groen. Dit helpt om de beweging precies af te stemmen.

Je kunt ook animeren door delen van de figuur te wissen en met het penseel een aangepaste vorm te tekenen. Of door bijvoorbeeld onderdelen een andere kleur te geven.

Sla je project regelmatig op als Krita-document (*.kra).

Krita: export

Is je animatie klaar, dan wil je die natuurlijk in een geschikt formaat bewaren. Open Bestand en kies Animatie renderen. Geef het eerste en laatste frame op. Je zou kunnen kiezen voor Als afbeeldingensequentie exporteren, maar dan krijg je elk frame als apart afbeeldingsbestand (je kiest zelf het type), wat waarschijnlijk niet de bedoeling is.

Kies daarom Als video exporteren en stel het gewenste formaat in bij Renderen als. Je hebt keuze uit onder meer Matroska-video, MPEG4-video, WebM Video, maar ook GIF-afbeelding of Geanimeerde PNG-afbeelding.

Via het knopje met de drie puntjes open je meer opties. Geef ook de gewenste breedte en hoogte op, en stel de snelheid in via FPS (frames per seconde).

✍🏻 Pencil2D 

Pencil2D: interface

Een tool als Krita is ideaal als je animatie wilt combineren met eigen digitale schilderwerk en soortgelijke creaties. Heb je een eenvoudigere animatie voor ogen, dan kun je beter kiezen voor een intuïtieve animatietool als het gratis en opensource Pencil2D Animation (beschikbaar voor Windows, macOS en Linux).

Pak het zip-bestand uit en start het portable pencil2d.exe. Open het menu Vensters en vink bij voorkeur alle opties aan. Linksonder op de Timeline kun je via de groene plusknop meerdere lagen toevoegen: Bitmap (voor pixeltekeningen), Vector (voor strakke lijnen), Camera (voor zichtveldbeweging) en Geluid (voor audio). Net boven de tijdlijn vind je het fps-veld, waarin je de afspeelsnelheid van de frames instelt (bijvoorbeeld 12 fps).

We houden het hier eenvoudig: we tekenen zelf een achtergrond (zoals een straat) en laten daarop een fotorealistische afbeelding (zoals een auto) bewegen.

Weet dat je met de Hand-tool het canvas kunt verschuiven en dat je met het scrolwiel snel kunt in- en uitzoomen.

Pencil2D: frames

We starten met de achtergrond. Kies eerst Nieuwe vectorlaag of Nieuwe bitmaplaag. Vector is geschikt voor strakke lijnen zonder kartelranden bij uitvergroting, bitmap gebruik je als je kleurrijke of lossere figuren wilt tekenen. Het is ook mogelijk je vectorfiguren op een afzonderlijke bitmaplaag in te kleuren.

Afhankelijk van het laagtype maak je de achtergrond met tools als Pencil, Pen, Polyline, Brush of PaintBucket.

Klaar? Maak dan een nieuwe bitmaplaag voor je animatiefiguur. Je kunt bijvoorbeeld een foto importeren met transparante achtergrond (zie ook kader Transparantie). Ga naar Bestand / Importeren / Afbeelding en kies bijvoorbeeld Center of canvas (0,0).

Om de afbeelding te schalen, trek je een kader met de Select Tool en gebruik je de Move tool om het object te verplaatsen en te schalen (houd Shift ingedrukt om de verhoudingen te behouden).

Selecteer de figuur en kies Bewerken / Kopiëren (Ctrl+C) om deze te kopiëren. Klik op het groene plusknopje bij Keys (boven de tijdlijn) en selecteer het tweede frame op de laag met je figuur. Je ziet nu dat de figuur uit frame 1 half transparant wordt. In het venster Onion Skins (linksonder) klik je op het rode lampje om eerdere frames rood te tonen, en op het blauwe om latere frames blauw te tonen.

Plak met Ctrl+V het object in frame 2 en verplaats en/of schaal het naar wens. Bevestig met Enter. Herhaal dit voor de volgende frames tot je animatie klaar is.

Pencil2D: audio en export

Je kunt ook geluid aan je animatie toevoegen. Kies daarvoor eerst Nieuwegeluidlaag. Selecteer deze laag en haal een kort audiofragment op via Bestand / Importeren /Geluid. Een geschikt bestand vind je mogelijk op een site als FreeSound (aanmelden vereist).

De audio strekt zich vaak over te veel frames uit, maar bij Bereik, net boven de tijdlijn, bepaal je eenvoudig het begin- en eindframe.

Is alles in orde, ga dan naar Bestand en kies Exporteren. Je kunt kiezen uit opties als Film en Animated GIF, al dan niet met ingeschakelde loop. Bij beide kun je eronder ook de resolutie en het framebereik instellen.

✍🏻 Pivot Animator

Pivot Animator: achtergrond toevoegen

De gratis tool Pivot Animator is te leuk om niet even kort voor te stellen. Hiermee maak je animaties met grappige stokfiguren. We gaan uit van versie 5. Op de site vind je overigens ook handleidingen. Klik tijdens de installatie op Skip All om extra software te vermijden. Stel bij de eerste opstart de taal in, waaronder Dutch. Je ziet meteen een poppetje, maar dat kun je verwijderen met het rode kruisje.

Laten we eerst een achtergrond toevoegen. Ga naar Bestand, kies Achtergrond laden en selecteer een geschikt afbeeldingsbestand (bijvoorbeeld een AI-gegenereerde afbeelding). Klik daarna op Dia toevoegen om een extra frame te maken.

Klik nu op Plaats figuur en sleep dit via het oranje draaipunt naar de gewenste beginpositie, of gebruik de pijltoetsen. Met de Alt-toets kun je een rood draaipunt gebruiken om de figuur te schalen of te roteren rond dat punt. Houd je Ctrl ingedrukt, dan maak je een lijnsegment korter of langer. Bevestig met Dia toevoegen.

Pivot Animator: animatie

Je kunt ook extra figuren toevoegen en met Ctrl+A of door een rechthoek rond de figuren te tekenen alles in één keer selecteren en verplaatsen. Via de knopjes links plaats je geselecteerde figuren meer naar de achtergrond of voorgrond (houd Ctrl ingedrukt om dit per laag te doen).

Rechts van dit venster pas je met een schuifknop de transparantie aan. Je vindt er ook knoppen om een figuur te verwijderen, te centreren, te kopiëren of te plakken. Met het potloodicoon open je een dialoogvenster waarin je een figuur volledig zelf samenstelt, bewerkt en bewaart voor hergebruik. We hebben helaas niet de ruimte om hier verder op in te gaan. Klik telkens op Dia Toevoegen om de aangepaste situatie in een nieuw frame op te slaan.

Wil je niet telkens zelf de tussenliggende frames tekenen, maak dan één frame met de beginpositie en één met de eindpositie. Selecteer het beginframe en stel linksboven het aantal gewenste inbetweens in (ook zichtbaar via het knopje op de groene lijn rechts van het miniatuurframe). De app berekent dan automatisch de tussenframes, wat voor een vloeiendere (en tragere) beweging zorgt.

Om je animatie op te slaan kies je Bestand / Exporteren. Je kunt exporteren als Animated GIF of Video. Vul een naam in, klik op Opslaan en stel in het dialoogvenster opties in als hoogte, loop, videoformaat en bitrate. Bevestig met Export: de poppetjes gaan aan het dansen.

🤖 AI: animatie

We hebben al een paar keer vermeld hoe je AI kunt gebruiken bij het maken van 2D-animaties. Hier leggen we kort uit hoe je dat aanpakt.

Begin met een AI-chatbot als Grok of ChatGPT. We nemen ChatGPT als voorbeeld. Meld je aan, klik op het plus-knopje en kies Uploadenvanaf computer. Verwijs naar een afbeelding waarop bijvoorbeeld twee personen duidelijk zichtbaar zijn. Tik onder de geüploade foto je prompt in, bijvoorbeeld: 'Maak een leuke Ghibli-anime van deze beide personen, waarbij beiden hand in hand wandelen op een bosweg'. Bevestig met Enter. Klik na afloop op het pijlknopje rechtsboven de afbeelding en bewaar deze als png-bestand.

🤖 AI: van plaatje naar animatie

Ga nu naar Pixverse AI. Maak een gratis account aan en meld je aan. In het venster onderaan klik je (bij Image or Text) op het afbeeldingsicoon en verwijs je naar de Ghibli-afbeelding op je pc. Vul hiernaast een prompt in als: 'Beide figuren wandelen hand in hand over de bosweg, richting camera. Met de vrije hand wuiven beide personen tijdens de wandeling.' Klik op de Create-knop rechtsonder en houd de muisaanwijzer over het resultaat. Eventueel kun je in het linkervenster Auto Sound inschakelen en het gewenste geluid omschrijven (bijvoorbeeld 'Vogelgezang'). Bevestig nogmaals met Create voor de aangepaste animatie. Klik op het resultaat: via de Download-knop haal je deze op (met watermerk in de gratis versie).