F-Secure Sense - Steunpilaar voor een veilig thuisnetwerk

Het idee van de F-Secure Sense is dat alle verbonden apparaten gemonitord worden op verdacht gedrag, en daar waar nodig geblokkeerd. Op deze manier kan er invloed uitgeoefend worden op domotica- en iOT (Internet of Things)-apparatuur, zoals slimme thermostaten, verlichting, smart-tv’s en meer, in de nabije toekomst véél meer. Nadeel van deze apparatuur is dat je hier zelf geen invloed op kan uitoefenen. Dat geldt ook voor beveiligers. Terwijl ze een interessant en vatbaar doelwit zijn voor cybercriminelen. Vaak is deze apparatuur makkelijk binnen te dringen – en altijd benaderbaar via internet. Zo maakte vorig jaar veel iOT-apparaten deel uit van Mirai, het grootste botnet ooit. Ook is het theoretisch mogelijk om deze apparatuur te besmetten met ransomware. De enige manier die overblijft om jezelf te kunnen beveiligen is invloed uitoefenen op het netwerk- en internetverkeer dat deze apparatuur genereert.

Natuurlijk biedt zo’n router ook een extra beveiligingslaag voor je apparaten waarbij je de beveiliging wél zelf in de hand hebt, zoals smartphones, tablets en pc’s. Niet alleen om schadelijk netwerkverkeer te blokkeren dat achter je rug om plaatsvindt. Maar ook het blokkeren van schadelijke sites, zoals phisingsites of malware-aanbieders. Het is echter geen vervanging van antivirus op je pc. Deze zal je nodig blijven houden om daadwerkelijke besmetting te voorkomen, bijvoorbeeld tegen besmetting van malware via een usb-stick. F-Secure levert antivirus voor de pc gelukkig mee met de Sense-router, maar daar kom ik zo op terug.

Centraal verbindingspunt

De F-Secure Sense vervangt niet de router in je meterkast, maar wordt verbonden met de router die je al hebt staan. Hierdoor is het apparaat meer een accesspoint dan een router. Al je apparatuur in huis verbind je vervolgens met de Sense-router, aan het wifi-netwerk dat uitgezonden wordt of via een van de drie ethernetpoorten aan de achterkant van de Sense.

De verbinding die je maakt tussen je router en de F-Secure Sense kan bekabeld of draadloos. Bekabeld heeft natuurlijk de voorkeur, omdat je op die manier zo min mogelijk snelheidsverlies hebt. Doe je dit draadloos, dan ben je natuurlijk een stuk flexibeler voor de positionering voor de Sense. Het apparaat van F-Secure is dan ook zo ontworpen dat het prima in (veel) huiskamers past. Bovendien zit er een digitaal klokje in, wel zo praktisch. Een draadloze koppeling tussen Sense en de router zorgt echter wel voor een bottleneck. De doorvoersnelheid ligt draadloos natuurlijk een stuk lager en dat zal je merken wanneer je meerdere apparaten gekoppeld hebt.

De router maakt gelukkig wel gebruik van een duale band (2,4 GHz en 5 GHz). De F-Secure Sense gebruikt AC1750, wat niet echt de nieuwste techniek is en niet de hoogste internetsnelheden behaalt via beide bandbreedtes.

Installatie

De installatie van de F-Secure Sense gaat niet zoals je gewend bent via een webinterface, maar via een Android- of iOS-applicatie. Je kunt dus niet je pc of laptop gebruiken voor zowel de installatie als het monitoren van de Sense.

Via de (Engelstalige) app stel je de Sense-router eenvoudig en veilig in. Optioneel wijzig je hierbij ook de netwerknaam (SSID) en het wachtwoord, dat standaard wel veilig en willekeurig gegenereerd is. Maar niet echt makkelijk te onthouden. Vervolgens kun je verbinden met het nieuwe draadloze netwerk of sluit je de kabels van andere apparatuur aan voor een stabielere verbinding. Het is dus wel de bedoeling dat je alle apparatuur in huis laat verbinden met Sense om ze door F-Secure te laten beveiligen. Je oude draadloze netwerk wordt dus alleen nog maar gebruikt voor de draadloze verbinding tussen je router en de F-Secure Sense - als je deze niet bekabeld met elkaar hebt verbonden natuurlijk.

In praktijk

Wanneer je ervoor kiest de Sense draadloos aan te sluiten op je netwerk heeft dat serieuze gevolgen voor de snelheid. In mijn netwerk haal ik op mijn AVM-router met VDSL-verbinding bijna 50 Mbps downloadsnelheid en 10 Mbps upload. Zodra ik verbond met de Sense-router was dit nog maar 20 om 10. Dan lever je dus serieus in. Maar dat is niet heel vreemd. Vreemder was echter wel dat ik dezelfde lage snelheden behaalde toen ik de Sense-router bekabeld verbond met de router in de meterkast. De bottleneck zit dus in het draadloze netwerk dat de Sense uitzendt, want wanneer ik m’n laptop via ethernet verbond met de F-Secure Sense die op zijn beurt weer bekabeld verbonden was met de router haalde ik wel weer de maximale downloadsnelheid van 50Mbps.

Dit houdt dus eveneens in dat als je geen gebruikmaakt van de ethernetpoorten op de Sense, het ook geen nut heeft om de router via een kabel te verbinden met de router van F-Secure.

De lagere snelheden zullen ook alleen maar negatief benadeeld worden door het aantal draadloze apparaten in de buurt, je woning en de straling van draadloze apparaten in de buurt. Denk bijvoorbeeld aan de routers van de buren als je in een flat woont. Qua bereik merkte ik overigens geen verschil tussen mijn eigen AC-router en de Sense.

Veiligheid

Natuurlijk is niet de netwerksnelheid waar je de Sense primair voor koopt, maar de veiligheid. Het concept is niet helemaal nieuw. Sitecom bouwde enkele jaren geleden al ‘Cloud Security’ in z’n router, dat nagaat of aangesloten apparatuur geen verdacht netwerkverkeer veroorzaken. Succes heeft Sitecom er trouwens niet mee gehad. Naast F-Secure zijn bijvoorbeeld ook Bitdefender, McAfee en Norton bezig met beveiliging op netwerkniveau. Met eigen routers of routers van anderen.

De F-Secure Sense doet in feite hetzelfde. Het netwerkverkeer wordt gecontroleerd, zodat je op de hoogte wordt gehouden als bijvoorbeeld je slimme thermostaat heel veel verkeer genereert naar eigenaardige eindbestemmingen, of gecontacteerd door onbetrouwbare afzenders. De router blokkeert deze verbindingen natuurlijk. Maar ook worden besmette bestanden en onbetrouwbare sites (zoals phisingsites) geblokkeerd op bijvoorbeeld je verbonden pc’s, laptops en andere mobiele apparaten.

In de app kun je overzichtelijk zien welke apparaten verbonden zijn en welke er problemen veroorzaken. Wanneer iets niet in de haak is zie je dat overigens ook aan een lampje aan de router. Je kunt eveneens aangeven of je reclametrackers wilt blokkeren, het netwerk verborgen maken en port forwarding configureren. Ik miste echter wel een beetje de mogelijkheid om een gastnetwerk op te zetten, zodat anderen niet zomaar overal bij kunnen als ze verbonden zijn met je netwerk.

Symptoombestrijding

Deze extra beveiligingslaag in je netwerk kan natuurlijk nooit kwaad. Toch geeft het me een dubbel gevoel, een soort symptoombestrijding. Want als andere fabrikanten beveiliging van hun domotica- en iOT-apparatuur serieus zouden nemen, zou zo’n Sense helemaal niet nodig zijn. Maar niet alleen wordt deze beveiliging niet serieus genomen, ook hebben zowel consument als beveiligingsbedrijf geen mogelijkheden om te grijpen op het apparaat zelf. Zou bijvoorbeeld je smart-tv besmet zijn met malware of in een botnet zijn opgenomen? Dan ben je afhankelijk van de tv-fabrikant om de boel weer schoon te krijgen. Jij of het securitybedrijf kunnen alleen het netwerkverkeer dat het genereert blokkeren om de malware enigszins te neutraliseren.

Prijskaartje

Voor deze veiligheid moet echter wel betaald worden. De F-Secure Sense kost zo’n 200 euro in de winkel. Inbegrepen zit een jaar beveiliging van het Finse securitybedrijf, voor zowel de router als een licentie op de Internet Security software, waarbij je voor 60 euro per jaar drie apparaten beveiligt.

Voor Windows is deze Internet Security-software nog altijd noodzakelijk. Je smartphone en tablet zadel je liever niet op met overbodige antivirus-apps, zoals die van F-Secure, welke ook te gebruiken zijn dankzij de bijgeleverde Internet Security. Voor deze apparaten is een VPN echter essentieel. Flauw is dat F-Secure’s Freedome een uitstekende VPN-oplossing is voor iOS, Android én Windows. Maar Freedome zit niet inbegrepen, waardoor je met F-Secure Sense niet in een klap klaar bent voor optimale beveiliging. Navraag leerde me wel dat F-Secure overweegt Freedome toe te voegen, maar bevestigd kreeg ik dat helaas niet.

Wanneer je beveiliging verloopt kun je deze voor 10 euro per maand verlengen. Nog steeds inclusief de Internet Security. Dat is niet goedkoop. Wanneer je niet verlengt hou je aan de Sense alleen nog maar een accesspoint over, die je kunt gebruiken om bijvoorbeeld op moeilijk bereikbare plekken in huis toch nog wifi-verbinding te hebben. Maar wel ten koste van de snelheid, die ik eerder beschreef. Dat is wel iets om rekening mee te houden, net als het feit dat je natuurlijk niet kunt overstappen op een andere antivirusaanbieder, zoals dat je dat op de pc natuurlijk wel kunt.

Conclusie

Zolang beveiliging van verbonden apparatuur zoals domotica- en iOT-apparaten niet serieus wordt genomen, bevinden we ons op een pad waarbij netwerkbeveiliging zoals bij F-Secure Sense straks onmisbaar is. Vandaag de dag al biedt het een beetje extra veiligheid die absoluut geen kwaad kan. Maar toch blijft het bij mij voelen als symptoombestrijding omdat andere fabrikanten te laks zijn met de beveiliging van hun gadgets. In het kader van ‘baadt het niet, dan schaadt het niet’ had ik de Sense ook prima in m’n huiskamer geplaatst. Maar omdat er zo vreselijk ingeboet wordt op netwerksnelheid, is dat mij persoonlijk niet waard. Het is ook voor jou om af te wegen of deze snelheidsprijs het je de extra veiligheid waard is.