Veel antivirusfabrikanten zien in je router een centraal punt voor de beveiliging van je thuisnetwerk. Veel beveiligers werken samen met andere routerfabrikanten, maar de F-Secure Sense van het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure levert een eigen router, die ervoor zorgt dat al het netwerkverkeer van je verbonden thuisnetwerkapparatuur gemonitord wordt op verkeerd of verdacht gedrag. Is het een aanvulling van je thuisnetwerk, of geldklopperij?

Het idee van de F-Secure Sense is dat alle verbonden apparaten gemonitord worden op verdacht gedrag, en daar waar nodig geblokkeerd. Op deze manier kan er invloed uitgeoefend worden op domotica- en iOT (Internet of Things)-apparatuur, zoals slimme thermostaten, verlichting, smart-tv’s en meer, in de nabije toekomst véél meer. Nadeel van deze apparatuur is dat je hier zelf geen invloed op kan uitoefenen. Dat geldt ook voor beveiligers. Terwijl ze een interessant en vatbaar doelwit zijn voor cybercriminelen. Vaak is deze apparatuur makkelijk binnen te dringen – en altijd benaderbaar via internet. Zo maakte vorig jaar veel iOT-apparaten deel uit van Mirai, het grootste botnet ooit. Ook is het theoretisch mogelijk om deze apparatuur te besmetten met ransomware. De enige manier die overblijft om jezelf te kunnen beveiligen is invloed uitoefenen op het netwerk- en internetverkeer dat deze apparatuur genereert.

Natuurlijk biedt zo’n router ook een extra beveiligingslaag voor je apparaten waarbij je de beveiliging wél zelf in de hand hebt, zoals smartphones, tablets en pc’s. Niet alleen om schadelijk netwerkverkeer te blokkeren dat achter je rug om plaatsvindt. Maar ook het blokkeren van schadelijke sites, zoals phisingsites of malware-aanbieders. Het is echter geen vervanging van antivirus op je pc. Deze zal je nodig blijven houden om daadwerkelijke besmetting te voorkomen, bijvoorbeeld tegen besmetting van malware via een usb-stick. F-Secure levert antivirus voor de pc gelukkig mee met de Sense-router, maar daar kom ik zo op terug.

Centraal verbindingspunt

De F-Secure Sense vervangt niet de router in je meterkast, maar wordt verbonden met de router die je al hebt staan. Hierdoor is het apparaat meer een accesspoint dan een router. Al je apparatuur in huis verbind je vervolgens met de Sense-router, aan het wifi-netwerk dat uitgezonden wordt of via een van de drie ethernetpoorten aan de achterkant van de Sense.

De verbinding die je maakt tussen je router en de F-Secure Sense kan bekabeld of draadloos. Bekabeld heeft natuurlijk de voorkeur, omdat je op die manier zo min mogelijk snelheidsverlies hebt. Doe je dit draadloos, dan ben je natuurlijk een stuk flexibeler voor de positionering voor de Sense. Het apparaat van F-Secure is dan ook zo ontworpen dat het prima in (veel) huiskamers past. Bovendien zit er een digitaal klokje in, wel zo praktisch. Een draadloze koppeling tussen Sense en de router zorgt echter wel voor een bottleneck. De doorvoersnelheid ligt draadloos natuurlijk een stuk lager en dat zal je merken wanneer je meerdere apparaten gekoppeld hebt.

De router maakt gelukkig wel gebruik van een duale band (2,4 GHz en 5 GHz). De F-Secure Sense gebruikt AC1750, wat niet echt de nieuwste techniek is en niet de hoogste internetsnelheden behaalt via beide bandbreedtes.

©PXimport

Installatie

De installatie van de F-Secure Sense gaat niet zoals je gewend bent via een webinterface, maar via een Android- of iOS-applicatie. Je kunt dus niet je pc of laptop gebruiken voor zowel de installatie als het monitoren van de Sense.

Via de (Engelstalige) app stel je de Sense-router eenvoudig en veilig in. Optioneel wijzig je hierbij ook de netwerknaam (SSID) en het wachtwoord, dat standaard wel veilig en willekeurig gegenereerd is. Maar niet echt makkelijk te onthouden. Vervolgens kun je verbinden met het nieuwe draadloze netwerk of sluit je de kabels van andere apparatuur aan voor een stabielere verbinding. Het is dus wel de bedoeling dat je alle apparatuur in huis laat verbinden met Sense om ze door F-Secure te laten beveiligen. Je oude draadloze netwerk wordt dus alleen nog maar gebruikt voor de draadloze verbinding tussen je router en de F-Secure Sense - als je deze niet bekabeld met elkaar hebt verbonden natuurlijk.

©PXimport

In praktijk

Wanneer je ervoor kiest de Sense draadloos aan te sluiten op je netwerk heeft dat serieuze gevolgen voor de snelheid. In mijn netwerk haal ik op mijn AVM-router met VDSL-verbinding bijna 50 Mbps downloadsnelheid en 10 Mbps upload. Zodra ik verbond met de Sense-router was dit nog maar 20 om 10. Dan lever je dus serieus in. Maar dat is niet heel vreemd. Vreemder was echter wel dat ik dezelfde lage snelheden behaalde toen ik de Sense-router bekabeld verbond met de router in de meterkast. De bottleneck zit dus in het draadloze netwerk dat de Sense uitzendt, want wanneer ik m’n laptop via ethernet verbond met de F-Secure Sense die op zijn beurt weer bekabeld verbonden was met de router haalde ik wel weer de maximale downloadsnelheid van 50Mbps.

Dit houdt dus eveneens in dat als je geen gebruikmaakt van de ethernetpoorten op de Sense, het ook geen nut heeft om de router via een kabel te verbinden met de router van F-Secure.

De lagere snelheden zullen ook alleen maar negatief benadeeld worden door het aantal draadloze apparaten in de buurt, je woning en de straling van draadloze apparaten in de buurt. Denk bijvoorbeeld aan de routers van de buren als je in een flat woont. Qua bereik merkte ik overigens geen verschil tussen mijn eigen AC-router en de Sense.

©PXimport

©PXimport

Veiligheid

Natuurlijk is niet de netwerksnelheid waar je de Sense primair voor koopt, maar de veiligheid. Het concept is niet helemaal nieuw. Sitecom bouwde enkele jaren geleden al ‘Cloud Security’ in z’n router, dat nagaat of aangesloten apparatuur geen verdacht netwerkverkeer veroorzaken. Succes heeft Sitecom er trouwens niet mee gehad. Naast F-Secure zijn bijvoorbeeld ook Bitdefender, McAfee en Norton bezig met beveiliging op netwerkniveau. Met eigen routers of routers van anderen.

De F-Secure Sense doet in feite hetzelfde. Het netwerkverkeer wordt gecontroleerd, zodat je op de hoogte wordt gehouden als bijvoorbeeld je slimme thermostaat heel veel verkeer genereert naar eigenaardige eindbestemmingen, of gecontacteerd door onbetrouwbare afzenders. De router blokkeert deze verbindingen natuurlijk. Maar ook worden besmette bestanden en onbetrouwbare sites (zoals phisingsites) geblokkeerd op bijvoorbeeld je verbonden pc’s, laptops en andere mobiele apparaten.

In de app kun je overzichtelijk zien welke apparaten verbonden zijn en welke er problemen veroorzaken. Wanneer iets niet in de haak is zie je dat overigens ook aan een lampje aan de router. Je kunt eveneens aangeven of je reclametrackers wilt blokkeren, het netwerk verborgen maken en port forwarding configureren. Ik miste echter wel een beetje de mogelijkheid om een gastnetwerk op te zetten, zodat anderen niet zomaar overal bij kunnen als ze verbonden zijn met je netwerk.

Symptoombestrijding

Deze extra beveiligingslaag in je netwerk kan natuurlijk nooit kwaad. Toch geeft het me een dubbel gevoel, een soort symptoombestrijding. Want als andere fabrikanten beveiliging van hun domotica- en iOT-apparatuur serieus zouden nemen, zou zo’n Sense helemaal niet nodig zijn. Maar niet alleen wordt deze beveiliging niet serieus genomen, ook hebben zowel consument als beveiligingsbedrijf geen mogelijkheden om te grijpen op het apparaat zelf. Zou bijvoorbeeld je smart-tv besmet zijn met malware of in een botnet zijn opgenomen? Dan ben je afhankelijk van de tv-fabrikant om de boel weer schoon te krijgen. Jij of het securitybedrijf kunnen alleen het netwerkverkeer dat het genereert blokkeren om de malware enigszins te neutraliseren.

©PXimport

Prijskaartje

Voor deze veiligheid moet echter wel betaald worden. De F-Secure Sense kost zo’n 200 euro in de winkel. Inbegrepen zit een jaar beveiliging van het Finse securitybedrijf, voor zowel de router als een licentie op de Internet Security software, waarbij je voor 60 euro per jaar drie apparaten beveiligt.

Voor Windows is deze Internet Security-software nog altijd noodzakelijk. Je smartphone en tablet zadel je liever niet op met overbodige antivirus-apps, zoals die van F-Secure, welke ook te gebruiken zijn dankzij de bijgeleverde Internet Security. Voor deze apparaten is een VPNechter essentieel. Flauw is dat F-Secure’s Freedome een uitstekende VPN-oplossing is voor iOS, Android én Windows. Maar Freedome zit niet inbegrepen, waardoor je met F-Secure Sense niet in een klap klaar bent voor optimale beveiliging. Navraag leerde me wel dat F-Secure overweegt Freedome toe te voegen, maar bevestigd kreeg ik dat helaas niet.

Wanneer je beveiliging verloopt kun je deze voor 10 euro per maand verlengen. Nog steeds inclusief de Internet Security. Dat is niet goedkoop. Wanneer je niet verlengt hou je aan de Sense alleen nog maar een accesspoint over, die je kunt gebruiken om bijvoorbeeld op moeilijk bereikbare plekken in huis toch nog wifi-verbinding te hebben. Maar wel ten koste van de snelheid, die ik eerder beschreef. Dat is wel iets om rekening mee te houden, net als het feit dat je natuurlijk niet kunt overstappen op een andere antivirusaanbieder, zoals dat je dat op de pc natuurlijk wel kunt.

Conclusie

Zolang beveiliging van verbonden apparatuur zoals domotica- en iOT-apparaten niet serieus wordt genomen, bevinden we ons op een pad waarbij netwerkbeveiliging zoals bij F-Secure Sense straks onmisbaar is. Vandaag de dag al biedt het een beetje extra veiligheid die absoluut geen kwaad kan. Maar toch blijft het bij mij voelen als symptoombestrijding omdat andere fabrikanten te laks zijn met de beveiliging van hun gadgets. In het kader van ‘baadt het niet, dan schaadt het niet’ had ik de Sense ook prima in m’n huiskamer geplaatst. Maar omdat er zo vreselijk ingeboet wordt op netwerksnelheid, is dat mij persoonlijk niet waard. Het is ook voor jou om af te wegen of deze snelheidsprijs het je de extra veiligheid waard is.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!