ID.nl logo
Wapen jezelf tegen ransomware in 18 stappen
© PXimport
Zekerheid & gemak

Wapen jezelf tegen ransomware in 18 stappen

Opnieuw doet een grootschalige cyberaanval van zich spreken die het gevaar van ransomware nog maar eens al te duidelijk laat zien. Dit keer is het een oude bekende, Petya. En dat terwijl je met goede antivirussoftware en een recente back-up tegen de meeste aanvallen wel beschermd bent. In dit artikel lees je hoe je jezelf wapent tegen ransomware en wat je hier praktisch over moet weten.

Wel of niet betalen?

Om geen gegevens te verliezen na een infectie met ransomware moet je nu actie ondernemen. In tegenstelling tot een doorsnee virusprobleem, dat meestal met enige technische kennis en tijd wel weer te boven is te komen, ben je met ransomware echt de pineut. Je bestanden zijn voor altijd ontoegankelijk omdat ze onleesbaar zijn gemaakt met sterke encryptie. Bij de meeste ransomware is de encryptie zo sterk dat geen enkel hulpprogramma je gegevens nog kan redden. Lees ook: Wat te doen bij besmetting van ransomware?

Net als bij sommige gijzelingssituaties wordt er geld verlangd en is er een tijdklok waarbinnen je aan de eisen moet voldoen. Als je niet direct betaalt, kan het bedrag aanzienlijk oplopen of de onverlaat meldt de enige 'sleutel' tot je gegevens te vernietigen. Het lijkt een slechte film. Het advies luidt uiteraard: nooit betalen. Je stimuleert hiermee de verspreiding en ontwikkeling van nog meer ransomware en misschien nog belangrijker: de kans is erg klein dat je een 'sleutel' krijgt om de encryptie ongedaan te maken.

©PXimport

Losgeld betalen voor ransomware is om meerdere redenen geen goed idee.

Tentakels

Als je computer met ransomware te maken krijgt, wordt geprobeerd om alle bestanden onleesbaar te maken. Dit zijn vooral al je persoonlijke bestanden, ongeacht waar je deze bewaart. Je interne harde schijven, SSD, NAS, cloudopslag en zelfs aangesloten usb-schijven zijn niet veilig en worden snel aangevallen. Alle opslaglocaties waar je nu bij kunt met de Windows Verkenner zijn doelwit. Zelfs gedeelde netwerkbronnen op een andere computer waar je schrijfrechten op hebt, worden niet gespaard. Dit resulteert in onleesbare bestanden waarop encryptie is toegepast. Je krijgt een melding met het dringende advies om losgeld te betalen om weer toegang te krijgen tot je bestanden. En daar sta je dan ...

©PXimport

Ransomware valt alles aan waar je op dit moment bij kunt met je Windows Verkenner.

Basispreventie

01 Windows Updates

Om ransomware het hoofd te bieden hebben we dit artikel opgedeeld in drie onderdelen, namelijk: 'werkt niet', 'werkt een beetje' en uiteindelijk de 'ultieme bescherming tegen ransomware'. Maar we beginnen bij de basis. We kunnen niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk het is dat je zorgt dat je Windows-besturingssysteem geüpdatet blijft. Ga dus bij jezelf na of je weet hoe Windows Update werkt en hoe je controleert of de automatische updates wel echt automatisch binnenkomen.

02 Beveiligingssoftware

De vorige tip geldt ook voor je beveiligingssoftware. Het is essentieel dat je een beveiligingspakket installeert (al dan niet commercieel) met een zogenaamde 'realtime scanner'. Hierbij wordt over je schouder meegekeken of er niets geks gebeurt. Zonder het meest recente antigif is ook de beste beveiligingssoftware machteloos. Meestal gaat dit updateproces-automatisch, maar controleer dit zelf ook regelmatig even. Zorg er dus voor dat je weet waar je de update-functie kunt vinden.

03 Patchen, patchen, patchen

Naast het up-to-date houden van je besturingssysteem en beveiligingsprogramma, zorg je er natuurlijk ook voor dat je andere software bijgewerkt is. Beveiligingslekken in populaire programma's zijn altijd een doelwit van cybercriminelen. Het bijwerken van je software kan handmatig, maar dat is veel te omslachtig. Gebruik liever een programma als Personal Software Inspector of Patch My PC om dit voor je te doen. Beide oplossingen zoeken naar kwetsbare geïnstalleerde programma's en controleren of je de meest recente versie hebt. Weer een zorg minder!

©PXimport

03 Gebruik Patch My PC of Personal Software Inspector om je programma's bij te werken naar de meest recente versie.

Werkt niet

04 Windows Systeemherstel

Het is altijd verstandig om het extra vangnet van Windows Systeemherstel te activeren, maar dit biedt meestal geen uitkomst als je computer ransomware oploopt. Theoretisch kun je met Windows Systeemherstel je computer terugzetten naar een eerder moment dat alles nog wel werkte, maar moderne ransomware zal dit Windows-onderdeel actief aanvallen. De veilige modus van Windows wordt onklaar gemaakt en de herstelbestanden worden gewist. Schakel Windows Systeemherstel in ieder geval in voor 'je weet maar nooit'. Druk op Windows-toets+Pause en kies Geavanceerde systeeminstellingen / Geavanceerd / Systeembeveiliging. Activeer Windows Systeemherstel voor al je opslagschijven.

05 Direct uitschakelen

Er is kleine kans dat je merkt dat ransomware om zich heen begint te grijpen en bezig is om je bestanden onleesbaar te maken. Merk je dit wel, dan is het dringende advies om je systeem direct uit te schakelen. Je Windows-installatie kun je meestal als verloren beschouwen. Als je de harde schijf uitbouwt en via een usb-adapter aan een andere computer hangt, heb je mogelijk kans om nog iets van je data te redden. Verwijder uiteraard direct de netwerkkabel uit je computer of schakel je wifi-adapter uit. Voor wifi is op de meeste laptops een sneltoets aanwezig die werkt via een Fn-toetscombinatie, of een fysiek schuifje. Ontkoppel ook externe apparatuur en je NAS.

06 In de cloud

Het is een fabel dat je veilig bent tegen ransomware als je je gegevens bewaart in de cloud. Dit geldt niet voor specifieke cloud back-updiensten waarbij versies of snapshots worden bijgehouden, maar wel voor OneDrive, Dropbox en Google Drive. De meeste clouddiensten werken met synchronisatie. Als je iets aanpast op je computer in bijvoorbeeld je Dropbox, veranderen de gegevens vrijwel direct ook bij de clouddienst. Een document wordt door ransomware onleesbaar gemaakt met encryptie op je computer en vervolgens gesynchroniseerd naar je clouddienst. Bij onder andere Dropbox is het wel mogelijk om een eerdere bestandsrevisie terug te zetten. Omdat dit per bestand werkt en je dus niet in één keer de volledige clouddienst kunt herstellen naar bijvoorbeeld eergisteren, ben je dagen (of weken!) bezig om je bestanden te herstellen. Een back-updienst met versiebeheer heeft dit probleem niet. Voorbeelden zijn CrashPlan en Carbonite. De oplossingen bieden goede bescherming tegen de gevolgen van ransomware, maar goedkoop zijn ze niet.

Google Foto's

Als vooral je foto's en filmpjes je lief zijn en je er niets voor voelt om je systeem handmatig te back-uppen naar een externe schijf, is er goed nieuws. De desktop-uploader van Google Foto's bewaart al je herinneringen veilig in de cloud zonder dat malware hier grip op kan krijgen.

Download het programma, geef je Google-account op en laat het programma weten in welke mappen je persoonlijke foto's en video's staan. Laat het programma zijn werk doen en je hebt een uitstekende reservekopie in de cloud. De back-up wordt automatisch onderhouden. Zodra je dus nieuwe foto's/filmpjes toevoegt in een van de mappen die de desktop-uploader in de gaten houdt, belanden ze in je persoonlijke cloudback-up. Je foto's zijn hier bereikbaar. Ook vanaf je smartphone/tablet kun je je beelden automatisch laten uploaden via de Google Foto's-app (Android en iOS), en met deze app kun je ook al je filmpjes en foto's terugkijken.

De back-upoplossing van Google Foto's is niet alleen gratis (je hebt wel een gratis Google-account nodig), de opslag is ook nog eens onbeperkt. Uiteraard blijven je foto's privé en worden ze, tenzij je hier nadrukkelijk voor kiest, niet gedeeld met de rest van de wereld.

©PXimport

De app van Google Foto's bewaart al je foto's en filmpjes in de cloud: onbeperkte opslag, volledig geautomatiseerd en het kost niets!

Werkt een beetje

07 RDP

Ransomware misbruikt ook soms RDP. Met dit onderdeel, voluit 'Remote Desktop Protocol', kan je systeem op afstand worden overgenomen. Deze zakelijke functie wordt ook door sommige thuisgebruikers gebruikt, maar als je RDP nooit gebruikt kun je dit onderdeel beter uitschakelen. Start het programma SystemPropertiesRemote.exe als beheerder, bijvoorbeeld via Windows-toets+R of een zoekopdracht in je startmenu. Schakel alle opties die verbinding mogelijk maken uit.

08 Volledige bestandsnaam tonen

Windows verbergt standaard de extensie van bekende bestandstypen. Het bestand 'leesmij.pdf' wordt in de Windows Verkenner getoond als 'leesmij'. Hierdoor zie je niet dat het om een pdf-bestand gaat. Ransomware kan zich in een uitvoerbaar bestand vermommen als 'leesmij.pdf.exe'. De extensie .exe geeft aan dat het om een uitvoerbaar bestand gaat. Dit voorbeeldbestand wordt getoond door Windows als 'leesmij.pdf' waardoor je misschien achteloos denkt dat het om een pdf-bestand gaat. In werkelijkheid wordt het exe-bestand uitgevoerd en begint, als je beveiligingssoftware niet ingrijpt, de ellende. Open Windows Verkenner, klik linksboven op Organiseren, kies Map- en zoekopties en ga naar het tabblad Weergave. Verwijder het vinkje bij Extensies voor bekende bestandstypen verbergen.

09 Webmail

Ransomware wordt veelvuldig via mail verspreid. De meeste e-mailservers blokkeren uitvoerbare bestanden die via bijlagen worden meegestuurd, zelfs als deze verstopt zijn in een zip-archief. Neem de proef op de som en stuur jezelf een uitvoerbaar bestand. Komt de mail aan en kun je de bijlage openen? Dan wordt het tijd om over te stappen naar een dienst die dit soort bijlagen automatisch voor je blokkeert: wel zo veilig! Gmail en Outlook.com laten exe-bestanden bijvoorbeeld niet door.

Helemaal veilig ben je niet, want ransomware wordt ook verspreid via linkjes in e-mailberichten. Je klikt bijvoorbeeld vanuit een mailtje naar een website van waaruit de ransomware wordt gedownload. Leermoment: klik nooit vanuit je mail op linkjes van websites/bedrijven, zeker niet als er bijvoorbeeld een waarschuwing wordt gegeven dat je computer gevaar loopt. Dit klinkt als een open deur, maar het gebeurt in de praktijk nog erg vaak. Je kunt de website wel intypen in je browser en eventueel contact opnemen met het bedrijf om na te gaan of het een echte waarschuwing is of dat je te maken hebt met phishing of erger. Om deze mail-ellende tegen te gaan is het wederom aan te raden om een grote webmaildienst te gebruiken. Deze grote aanbieders hebben veel betere filters dan de mailfaciliteiten van een doorsnee internetaanbieder, waardoor veel (maar niet alle) ellende buiten je inbox wordt gehouden.

©PXimport

09 Grote webmaildiensten bieden een betere bescherming tegen phishing en andere ellende dan een doorsnee internetaanbieder.

10 Read-only

Ransomware kan ook je NAS aanvallen als je deze vanaf je computer kunt benaderen. Als je lees- en schrijfrechten hebt op een map op je NAS, zijn je bestanden kansloos. Je zou ervoor kunnen kiezen om je belangrijkste bestanden te archiveren/back-uppen naar een aparte gedeelde map op je NAS. Zodra je je gegevens naar deze map hebt veiliggesteld, maak je de archiefmap 'read-only' (alleen lezen) via de beheermodule van je NAS. Dit is een omslachtige extra handeling, maar je raakt de gegevens in je archiefmap niet kwijt omdat de ransomware geen schrijfrechten heeft op de map (en alle bestanden in de map).

©PXimport

10 Een map op je NAS die gedeeld is als 'read-only' is veilig voor ransomware.

NAS met snapshot

Als je een NAS hebt uit het hogere segment, is de kans groot dat de NAS zelf revisies kan bijhouden van bestanden en mappen. Controleer deze functie via de beheermodule van je NAS en schakel hem in als de optie aanwezig is. Als ransomware je bestanden aantast, kun je teruggrijpen op een eerdere versie. Als NAS een snapshot-techniek biedt, heb je helemaal geluk. Hierbij wordt een soort 'foto' gemaakt van de huidige situatie die je in de toekomst volledig kunt herstellen. Deze 'tijdmachine' is de redder in nood om je gegevens terug te krijgen na een aanslag door ransomware.

©PXimport

Biedt je NAS snapshots en/of bestandsrevisies? Schakel deze opties in!

Ultieme bescherming tegen ransomware

11 Back-uppen

De enige echte remedie tegen ransomware is een goede back-up. Hierbij is het de bedoeling dat je bestanden niet toegankelijk zijn als je dagelijks met je computer werkt. Dit is het eenvoudigste te realiseren met een externe schijf of usb-schijf, een NAS is kwetsbaarder. Een voordeel van een externe harde schijf is de lage prijs per GB en snelheid. Het scenario: sluit de schijf aan, maak een volledige back-up (kloon) van je computer en verwijder de schijf uit je usb-aansluiting. Werk je back-up regelmatig bij.

Het grootste nadeel van deze back-upmethode is dat er een fysieke handeling nodig is en je de discipline moet hebben om de back-up ook daadwerkelijk te draaien. Dit laatste is een probleem van back-uppen in het algemeen.

©PXimport

11 Maak een reservekopie van je volledige computer naar een extern opslagmedium.

12 Handmatige back-up

Handmatig back-uppen heeft een groot voordeel ten opzichte van een geautomatiseerd back-upproces. Je maakt de back-up bewust en merkt het eerder als er iets misgaat. Omdat de externe schijf niet permanent verbonden is, overleven bijna al je bestanden de gevolgen van ransomware. Alleen de gegevens tussen het moment van back-uppen en de ransomware-besmetting gaan verloren. Deze schade kun je beperken door regelmatiger te back-uppen en/of gegevens gedeeltelijk alsnog te bewaren bij een clouddienst.

13 Aan de slag!

Je kunt een goede back-up op 101 manieren realiseren. In dit artikel gebruiken we een externe usb-schijf van 1 TB, ruim voldoende voor onze gegevens en besturingssysteem. Om de back-up te maken gebruiken we AOMEI Backupper Standard. Dit programma is gratis voor persoonlijk gebruik. AOMEI Backupper kan mappen, partities of je volledige systeem veiligstellen. We kiezen voor dit laatste scenario. Dit duurt langer, maar je hoeft ook niet na te denken of je iets vergeet. We gaan de back-up dusdanig instellen dat toekomstige reserve kopieën sneller klaar zijn. Download en installeer AOMEI Backupper Standard. Sluit de externe usb-schijf aan en start het programma.

14 Herstelmedium

Het herstellen van je back-up kan via het AOMEI Backupper-programma. Als je slachtoffer wordt van ransomware, kun je Windows als verloren beschouwen. Als je de externe schijf aansluit, is de kans groot dat ook deze wordt aangegrepen. Om je back-up dus veilig terug te kunnen zetten, mag Windows niet geladen worden. Je hebt een herstelmedium nodig van AOMEI Backupper.

Dit is een opstartbare cd of usb-stick die buiten Windows om werkt. Hiermee start je een veilige omgeving op van waaruit je je volledige systeem kunt herstellen. Het is raadzaam je herstelmedium direct aan te maken nadat je AOMEI Backupper geïnstalleerd hebt. Extra programma's zijn niet nodig, AOMEI Backupper brandt een herstel-cd/dvd of maakt zelf een opstartbare usb-stick voor je. Klik hiervoor op Utilities / Create Bootable Rescue Media en volg de wizard. Je kunt een Linux-opstartmedium aanmaken of kiezen voor een Windows PE-variant. Dit laatste is lastiger, meer informatie vind je op de website van de makers. De meeste mensen hebben voldoende aan een herstelmedium op basis van Linux.

©PXimport

14 Maak direct een herstelmedium om in geval van nood je back-up terug te zetten, zelfs als Windows niet meer opstart.

15 Volledige systeemback-up

Klik op Backup en kies voor System Backup. Er verschijnen twee stappen in beeld. Bij 'step 1' hoef je niets te doen, AOMEI Backupper kiest zelf wat er veiliggesteld moet worden (alles!). Bij 'step 2' kies je de externe usb-schijf als doel-station voor de back-up. Wacht geduldig tot je back-up is afgerond. Het back-uppen van je volledige computer kost de eerste keer veel tijd. We gaan dit proces aanzienlijk versnellen voor de volgende back-ups bij de volgende tip. Vergeet je externe schijf niet los te koppelen van je computer! Klinkt misschien als een open deur, maar veel mensen hebben hun usb-schijf met back-ups permanent aangesloten, en dat is niet verstandig.

©PXimport

15 De eerste keer dat je een volledige back-up maakt, is AOMEI Backupper lang bezig omdat er veel gegevens worden veiliggesteld.

16 Back-up bijwerken

Zodra je één back-up hebt gemaakt met AOMEI Backupper, worden toekomstige back-ups sneller afgerond. Zodra je AOMEI Backupper opstart, wordt je meest recente back-up getoond in het beginscherm Home. Je ziet hier onder andere wanneer de back-up heeft gedraaid en of deze succesvol was. Onder dit overzichtje vind je drie knoppen: Restore, Backup en Advance. Klik op Backup en kies Incremental backup. Hiermee worden alleen de wijzigingen sinds de laatste back-up bijgewerkt op je back-upschijf.

©PXimport

16 Kies voor toekomstige reservekopieën voor een incrementele back-up, dan worden alleen de wijzigingen bijgewerkt en dat gaat veel sneller!

17 Back-up terugzetten

Zonder ransomware-besmetting kun je reservekopieën van AOMEI Backupper terugzetten vanuit Windows. Start AOMEI Backupper en gebruik het tabblad Restore of herstel je back-up vanuit Home. Bij Home kun je ook kiezen voor Advanced / Explore image. Hiermee kun je eenvoudig individuele bestanden uit je back-up terughalen. Je back-up wordt gekoppeld als extra schijfletter in Windows Verkenner.

18 Herstel na besmetting

Als je systeem besmet is met ransomware of om een andere reden niet meer functioneert, heb je je herstelmedium nodig dat je bij stap 14 hebt aangemaakt. Door je computer hiermee op te starten krijg je een AOMEI Backupper-versie die lijkt op de Windows-versie. Gebruik het tabblad Restore om je back-up terug te zetten en maak hiermee je systeem, inclusief Windows, weer bruikbaar.

▼ Volgende artikel
De slimste onafhankelijke smarthome-oplossingen voor in en om huis
© AlexanderD - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

De slimste onafhankelijke smarthome-oplossingen voor in en om huis

Smarthome-apparaten zijn handig, maar vaak ook relatief prijzig. Dan wil je natuurlijk niet dat de fabrikant na een paar jaar de ondersteuning stopt. Daar hoef je niet bang voor te zijn als je spullen koopt die gebruikmaken van standaarden die door iedereen gebruikt kunnen worden. Wij hebben allerlei smarthome-spullen voor je gezocht die werken met open standaarden, zoals Zigbee, Z-Wave of wifi, die je daardoor met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken.

In dit artikel hebben wij allerlei smarthome-spullen verzameld die je met een eigen systeem als Home Assistant of Homey kunt gebruiken:

  • Sensoren voor deuren en ramen
  • Rookmelders
  • Tuinverlichting
  • (Wand)schakelaars en slimme stekkers
  • Klimaatbeheersing voor in huis

Lees ook: 5 fouten die je niet moet maken in je smarthome

5x Beveiliging

Aqara Deur en Raam Sensor T1

Aqara is een fabrikant van smarthomeproducten die bedoeld zijn om te gebruiken in combinatie met een eigen hub, maar vaak gebruikmaken van Zigbee. Zo is de Deur en Raam Sensor T1 een compact deur- of raamcontact die je via Zigbee kunt koppelen met onder andere Home Assistant. Je plakt de twee delen van de sensor met bijgeleverde tape op je raam of deur, waarna gedetecteerd kan worden of je raam of deur openstaat. De sensor werkt op een CR1632-knoopcel die ongeveer twee jaar meegaat.

Aeotec Multipurpose Sensor

De Aeotec Multipurpose Sensor is in eerste instantie een deur- of raamcontact waarmee je kunt detecteren of een raam of deur open of dicht is. Aeotec heeft daarnaast een temperaratuursensor en accelerometer ingebouwd. Hierdoor kan de Multipurpose Sensor de temperatuur en de hoek van de sensor detecteren, maar ook trillingen. Met die hoek kun je bijvoorbeeld bepalen of een raam in de kiepstand openstaat, terwijl trillingen naast inbraakdetectie voor allerlei dingen gebruikt kunnen worden.

De sensor communiceert via Zigbee en werkt op een CR2450-knoopcelbatterij die het ongeveer een jaar uithoudt.

IKEA Vallhorn

Het grootste voordeel van de IKEA Vallhorn is de prijs, want voor 10 euro heb je een bewegingssensor die je kunt koppelen via Zigbee. Veel van IKEA’s slimme producten gebruiken Zigbee voor communicatie met de eigen hub. De bewegingssensor heeft een ingebouwde timer die je kunt instellen op één of vijf minuten waarmee de status na het verstrijken van die tijd weer op geen beweging wordt gezet.

Je kunt hem neerzetten, maar de behuizing is ook voorzien van gaten waarmee je hem aan de muur kunt monteren. De IKEA Vallhorn werkt op twee AAA-baterijen waarbij je het best oplaadbare batterijen kunt gebruiken. Een nadeel is dat de behuizing door deze normale batterijen vrij groot is.

©PER LIEDBERG

Aeotec Sirene 6

De Aeotec Siren 6 is een sirene die gebruikmaakt van Z-Wave. Het apparaat kan hard geluid maken en lichtsignalen geven als er alarm is, maar je kunt hem ook voor andere doeleinden gebruiken. Het is namelijk mogelijk om verschillende geluiden te programmeren waardoor de speaker ook te gebruiken is voor bijvoorbeeld een deurbel of andere situatie waarin je een melding wilt horen. De sirene werkt op een netspanningsadapter, maar is voorzien van een back-upbaterij voor wanneer de stroom uitvalt.

Philips Hue Motion Sensor

De Hue Motion Sensor is uiteraard bedoeld voor Philips’ eigen Hue-bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en je kunt hem ook koppelen met andere smarthome-systemen. Het grootste voordeel van de Hue Motion Sensor is dat de compacte behuizing een fraai uiterlijk heeft. Behalve neerzetten, kun je hem ook aan de muur monteren, bijvoorbeeld bovenaan in een hoek je van het plafond. De sensor werkt op twee AAA-batterijen.

3x Rookmelder

FIBARO Smoke Sensor 2

Uiteraard is het primaire doel van een rookmelder om bij brand jouw leven te redden als je thuis bent en de Fibaro Smoke Sensor 2 waarschuwt daarom met licht- en geluidsignalen als er rook gedetecteerd wordt. Daarnaast wordt een signaal verstuurd naar je smarthome-systeem. Er wordt hiervoor gebruikgemaakt van Z-Wave, dus die draadloze standaard moet dus wel ondersteund worden door je smarthome-systeem. Deze rookmelder werkt op een verwisselbare CR123A-batterij die ongeveer twee jaar meegaat.

KlikAanKlikUit ZSDR-850

Ook als je Zigbee gebruikt, is er een geschikte rookmelder voor Home Assistant of andere smarthome-systemen in de vorm van de KlikAanKlikUit ZSDR-850. Hoewel je dit merk waarschijnlijk kent van zijn 433MHz-producten, maakt de fabrikant tegenwoordig ook Zigbee-producten. Dezelfde producten worden ook onder de merknaam Trust verkocht.

De rookmelder heeft een luid alarm van 85 dB, dat afgaat als rook gedetecteerd wordt. Hij werkt op een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant zo’n drie jaar meegaat. De rookmelder geeft uiteraard ook een luid geluidssignaal als er rook gedetecteerd wordt.

Shelly Plus Smoke

Heb je geen Zigbee- of Z-Wave-radio in je smarthome-systeem, dan kun je terecht bij de Shelly Plus Smoke. Deze rookmelder gebruikt wifi voor de verbinding met onder andere Home Assistant.

Ook de rookmelder heeft een verwisselbare CR123A-batterij, die volgens de fabrikant vijf jaar meegaat. Dat lijkt ons wat optimistisch, zorg er bij iedere rookmelder voor dat je een reservebatterij op voorraad hebt, zodat je deze direct kunt vervangen als de batterij leeg is.

3x Tuinverlichting

Philips Hue Buitensensor

Wil je de buitenverlichting niet de hele tijd laten branden, maar wel als er beweging gedetecteerd wordt? Dan heeft Philip met de Hue Buitensensor een bewegingssensor in het assortiment die je dankzij een weerbestendige behuizing buiten kunt gebruiken.

De bewegingssensor is in eerste instantie bedoeld om te koppelen aan een Hue Bridge, maar maakt gebruik van Zigbee en is hiermee ook direct te koppelen aan Home Assistant. De sensor werkt op twee AA-batterijen, die minimaal twee jaar meegaan.

Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour

De Innr Outdoor Smart Pedestal Light Colour is een setje van drie lichtpaaltjes waarmee je verlichting in ieder denkbare kleur kunt maken met een lichtopbrengst van maximaal 230 lumen per paaltje.

De paaltjes zijn voorzien van scherpe punten die je in de grond of een plantenbak kunt prikken. De lampen zelf werken op 24volt-gelijkspanning, er wordt een adapter meegeleverd die je in een stopcontact steekt. Als de meegeleverde kabels te kort zijn, levert Innr verlengkabels in twee of vijf meter. Verbinden doe je via het Zigbee-protocol.

Philips Hue Impress Sokkellamp

Philips levert diverse Hue-buitenlampen, waaronder deze Impress-buitenlamp op sokkel. Er is zowel een variant die je direct op de netspanning aansluit als in een variant die je aansluit op een 24volt-adapter. Beide varianten hebben een lichtopbrengst van maximaal 1180 lumen en kosten hetzelfde.

Voor de laagspanningsvariant moet je de benodigde buitenvoeding wel los aanschaffen, waarbij de goedkoopste 40watt-variant 50 euro kost en genoeg is om bijvoorbeeld vijf Impress-buitenlampen op sokkels van energie te voorzien.

4x Schakelen

Sonoff ZBMiniL2

Met een inbouwmodule kun je een wandschakelaar slim maken en zo normale lampen opnemen in je smarthome. Veel inbouwmodules hebben een nuldraad nodig, maar zo’n draad ontbreekt in de meeste inbouwdozen voor wandschakelaars. Gelukkig hoeft een draad trekken niet per se, want de Sonoff ZBMiniL2 vereist geen nuldraad.

De inbouwmodule gebruikt Zigbee en is lekker compact, waardoor hij achter de meeste wandschakelaars moet passen.

Innr Outdoor Smart Plug

Met een slimme stekker kun je allerlei apparaten schakelen via je smarthome-systeem, waaronder lampen. Ook buiten kan zo’n slimme stekker handig zijn, bijvoorbeeld voor kerstverlichting. Een willekeurige slimme stekker buiten gebruiken is natuurlijk niet zo’n goed idee, maar de Innr Outdoor Smart Plug met Zigbee is wel ontworpen voor buiten en is spatwaterdicht.

Let er op dat deze slimme stekker met randaarde maximaal een belasting van 10 ampère (2300 watt) aan kan.

Fibaro Walli Outlet

Je kunt een wandcontactdoos slim maken met een inbouwmodule, maar er bestaan ook complete slimme wandcontactdozen, zoals de Walli Outlet van Fibaro. Dit slimme stopcontact maakt gebruik van Z-Wave, en is er in een witte of zwarte uitvoering.

Fibaro levert het stopcontact inclusief afdekraam, maar de Walli Outlet is ook compatibel met schakelmateriaal van andere fabrikanten. Behalve schakelen kan de Walli Outlet ook het energieverbruik meten en wordt dit ook getoond middels een gekleurde ring.

EcoDim Draadloze schakelaar

EcoDim maakt onder andere diverse smarthome-producten met Zigbee of Z-Wave. De fabrikant heeft onder andere Zigbee-schakelaars in het assortiment, in een witte of zwarte uitvoering. Ze werken draadloos als een afstandsbediening en je kunt ze dus over al tegen de muur bevestigen, maar ze passen ook over een inbouwdoos. De schakelaars zijn er met één, twee of vier groepen, zodat je ook in een kamer met meerdere lampen toch een wandbediening kunt gebruiken.

4x Binnenklimaat

IKEA Vindstyrka

Voor een dashboard is het handig als je voor iedere kamer gegevens hebt als de temperatuur en luchtvochtigheid. Daar kun je de IKEA Vindstyrka voor gebruiken, die je kunt koppelen via Zigbee. De Vindstyrka meet fijnstof, de temperatuur en de luchtvochtigheid. Ook wordt aangegeven of vluchtige organische stoffen toe- of afnemen. Handig is dat deze luchtkwaliteitssensor ook zijn eigen schermpje heeft.

Awair Element

De Awair Element is een prettig ontworpen kastje dat de luchtkwaliteit in de gaten houdt en sensors heeft voor de temperatuur, luchtvochtigheid, CO2, luchtige organische stoffen en fijnstof. Het apparaat heeft een ingebouwd ‘scherm’ bestaande uit leds waarmee je de verschillende waarden kunt aflezen.

Awair-apparaten communiceren via wifi en gebruik je eigenlijk met een eigen app en clouddienst. Je kunt echter instellen dat Home Assistant het apparaat lokaal kan benaderen via een API-functie.

Lees ook: Slimme luchtkwaliteitsmeter: zo meet en verbeter je de luchtkwaliteit in huis

Aqara Temperature and Humidity Sensor T1

Wil je de temperatuur en luchtvochtigheid onopvallend in de gaten houden, dan heeft Aqara met de Temperature and Humidity Sensor een compacte optie. De behuizing heeft een afmeting van slechts 3,6 bij 3,6 centimeter en is nog geen centimeter plat. Een perfect apparaatje dus om op een onopvallende plek op de muur te plakken.

De sensor werkt op een CR2032-knoopcelbatterij, die zo’n twee jaar meegaat. Daarbij zijn ze ook nog eens redelijk betaalbaar, waardoor je je hele huis in de gaten kunt houden.

IKEA Badring

De IKEA Badring maakt gebruik van Zigbee voor de communicatie en detecteert waterlekkage. Leg hem dus onder je wasmachine, in je keukenkastje of andere plekken waar het risico op waterlekkage groot is en voorkom de schade die lekkage altijd veroorzaakt. Uiteraard kun je IKEA-sensors ook gebruiken in combinatie met IKEA’s eigen smarthome-systeem.

▼ Volgende artikel
Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd
Huis

Review LG OLED EVO 65G56LS – Opnieuw de grens verlegd

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

Fantastisch
Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De LG OLED EVO 65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit. De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Plus- en minpunten
  • Alpha11-processor met uitstekende beeldverwerking
  • Fantastische HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
  • Goede kijkhoek en anti-reflectie
  • WebOS 25, met vijf jaar lang nieuwe versies
  • Advertenties op het Home-scherm
  • Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
  • Voorlopig weinig meerwaarde met AI

 

LG OLED EVO 65G56LS (2025)

  • Adviesprijs: 3,299 euro
  • Wat: Ultra HD 4K 165 Hz W-OLED-tv
  • Aansluitingen: 4x HDMI (4x v2.1 (48 Gbps), ARC/eARC, ALLM, VRR, HFR), 3x usb, 1x optisch digitaal uit, 2x antenne, 1x IR-blaster, Wifi 6 (802.11ax), ethernet, Bluetooth 5.3, WiSA
  • Extra’s: HDR10, HLG, Dolby Vision IQ, Dolby Atmos, webOS 25, AirPlay 2, Google Cast, USB/DLNA-mediaspeler, DVB-T2/C/S2, CI+-slot, Alpha 11 gen2 processor
  • Afmetingen: 1.441 x 910 x 263 mm (incl. voet)
  • Gewicht: 26,6 kg (incl. voet)
  • Verbruik (per 1000 uur): SDR 85 kWh (E) / HDR 222 kWh (G) 

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Lees ook: Zo testen we televisies

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.