Een eigen router kun je vrijwel altijd aansluiten op de (modem)router van je internetprovider. Het nadeel is wel dat je eigen router vaak dan niet direct een ip-adres krijgt toegewezen en dat je dan het apparaat voor niets hebt hangen. PCM zet tien apparaten op een rij waarmee je wel direct een ip-adres krijgt toegewezen.

Als je wat meer wilt met je thuisnetwerk blijkt vaak dat de router van je internetprovider ver dichtgetimmerd is. Je kunt er natuurlijk altijd een eigen router achter hangen, maar vaak werk je dan met een dubbele NAT. Nu kun je met DMZ de meeste nadelen van een dubbele NAT wel omzeilen, maar je eigen router krijgt dan nog steeds geen direct benaderbaar ip-adres. Sommige modemrouters bieden een bridgemodus, waarmee het apparaat als modem werkt. Een nadeel blijft wel dat je ook als het goed werkt een apparaat voor niks hebt hangen. 

Het is echter altijd mogelijk om geheel met eigen apparatuur te werken. In het geval van een vdsl-verbinding heb je dan een eigen modem of modemrouter nodig, terwijl je je bij de doorsnee glasvezelverbinding vaak kunt volstaan met een normale router, omdat een glasvezelverbinding doorgaans is afgewerkt met een mediaconverter voorzien van een netwerkwerkaansluiting. En als je die om de een of andere reden ook niet wilt gebruiken, dan is het met wat moeite mogelijk om de glasvezel direct op een eigen router aan te sluiten. 

In dit artikel geven we je opties voor zowel vdsl, glasvezel als kabelinternet. Want hoewel het bij de kabel tot nu toe niet mogelijk was een eigen modemrouter te gebruiken, zou dat moeten veranderen als de beleidsregel Handhaving Besluit Eindapparaten in januari 2022 in werking treedt.

Fritz!Box 7530 AX

Als je een internetabonnement heb op basis van vdsl, dan krijg je van je internetprovider een modemrouter. Zo’n apparaat is vaak sterk dichtgetimmerd. Wil je een modemrouter hebben die geschikt is voor je vdsl-verbinding, bijvoorbeeld als vervanging van een Experia Box? Dan is de Fritz!Box 7530 met een prijskaartje van 179 euro een interessante keuze. De ingebouwde modem is geschikt voor alle standaarden die momenteel in gebruik zijn over één lijn. Zo worden vectoring en supervectoring ondersteund. Qua wifi krijg je wifi 6 in een 2x2-configuratie. 

Een voordeel van deze Fritz!Box is dat ook KPN’s ip-televisieplatform ondersteund wordt. Bovendien is deze modemrouter ook nog eens geschikt voor telefonie en heeft hij een ingebouwde DECT-centrale. De aanwezigheid van een DECT-radio is niet alleen interessant om draadloze DECT-huistelefoons te gebruiken, maar maakt dat deze Fritz!Box ook werkt in combinatie met AVM’s Fritz!Dect smarthomeproducten. Dit assortiment bevat slimme schakelaars en lampen die je kunt bedienen met een app of fysieke schakelaar. Heb je geen behoefte aan wifi 6, dan is er ook een wifi5-variant van de Fritz!Box 7530 voor 139 euro.

©PXimport

Fritz!Box 7583

AVM heeft ook andere vdsl-modemrouters in het assortiment. In sommige gevallen komt de eerdergenoemde Fritz!Box 7530 bijvoorbeeld tekort, want er wordt geen bonding ondersteund. Bij bonding worden twee lijnen gecombineerd tot een snellere aansluiting om een hogere snelheid te halen of een acceptabele snelheid te halen als één lijn niet voldoet. Overigens bieden niet veel internetproviders bonding aan. Heb je bonding, dan is de Fritz!Box 7583 die 319 euro kost de variant uit het aanbod van AVM die je moet hebben. Qua wifi wordt wifi 5 ondersteund, maar wel in een in een 4x4-configuratie. Hierdoor is deze draadloze router interessant als je veel wifi-apparatuur relatief dicht bij de router gebruikt.

De Fritz!Box 7583 is ook geschikt voor telefonie en heeft twee analoge aansluitingen, een isdn-aansluiting en een ingebouwd DECT-basisstation. Die DECT-radio kun je behalve voor DECT-huistelefoons ook gebruiken in combinatie met AVM’s smarthomeproducten.

Het voordeel van een Fritz!Box is dat de modemrouter eenvoudig werkt in combinatie met een hoop providers, doordat er een ingebouwde lijst is waar je uit kunt kiezen. Uiteraard ondersteunt ook deze Fritz!Box KPN’s ip-televisieplatform.

©PXimport

Zyxel VMG4005-B50A

Tegenwoordig wordt voor vdsl-verbindingen doorgaans een modemrouter gebruikt. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Heb je een prima router of heel specifieke wensen en ben je alleen op zoek naar een vdsl-modem, zodat je eigen router direct een ip-adres van de internetprovider krijgt toegewezen? Dan kun je terecht bij de Zyxel VMG4005-B50A. Dit apparaat is (bijna ouderwets) alleen een modem en is geschikt voor alle vdsl-standaarden die momenteel in gebruik zijn. Hierbij wordt ook bonding ondersteund, waarbij twee lijnen worden samengevoegd tot één snellere verbinding.

Omdat het een modem is, is deze Zyxel qua aansluitingen erg simpel. Meer dan een RJ11 voor aansluiting op de telefoonlijn en een netwerkaansluiting die je aansluit op de wan-poort van je router krijg je niet. Handig is dat het compacte kastje geschikt is voor wandmontage. Omdat een vdsl-aansluiting stiekem toch wat configuratiewerk vereist voor bijvoorbeeld authenticatie, is er wel een webinterface waarmee je de modem configureert. Ook zijn er eventueel wel wat simpele routerfuncties ingebouwd. Voor een modem is de VMG4005-B50A met een prijs van zo’n 130 euro wel relatief duur.

©PXimport

Draytek Vigor 167

Zyxel is niet de enige fabrikant die een los vdsl-modem in het assortiment heeft, ook Draytek biedt met de Vigor 167 een dergelijk apparaat aan. Let erop dat de Vigor 167 dus echt enkel als modem werkt; de oudere Vigor 165 functioneerde ook nog als simpele router, al is Draytek wel van plan om in een later stadium ook routerfunctionaliteit naar dit apparaat te brengen. Het apparaat heeft in ieder geval al twee lan-aansluitingen. Die tweede aansluiting kun je gebruiken om toegang te krijgen tot de webinterface van het apparaat.

Om de Vigor 167 te gebruiken, moet je de eerste netwerkpoort aansluiten op de wan-poort van je router die vervolgens een ip-adres direct van je internetprovider krijgt. Voor de configuratie is er een webinterface waarin je de benodigde instellingen kunt invoeren om de vdsl-verbinding te initialiseren. Ondanks dat gebrek aan functionaliteit betaal je wel zo’n 144 euro voor deze modem. De ingebouwde modem is geschikt voor aansluitingen over één telefoonlijn, bonding wordt dus niet ondersteund. Wel is de modem geschikt voor supervectoring.

©PXimport

TP-Link Archer VR400 V3

TP-Links Archer VR400 V3 is een router voorzien van ingebouwd vdsl-modem dat geschikt is voor verbindingen zonder bonding. De modemrouter kost zo’n 75 euro en is een relatief eenvoudig model. Zo mist de Archer VR400 ten opzichte van sommige andere modemrouters een ingebouwde telefooncentrale. De router is voorzien van wifi 5 in een 2x2-configuratie met een maximale theoretische snelheid van 867 Mbit/s op de 5GHz-band. De modemrouter is overigens compatibel met TP-Links OneMesh-producten, waarmee je een wifi-mesh-netwerk opzet. 

Ook de rest van de eigenschappen zijn zoals we van een typische consumentenrouter verwachten. Zo is er een switch met vier 1Gbit/s-netwerkpoorten. Op de aanwezige usb-poort kun je eventueel een 4G-modem aansluiten die functioneert als failover als de primaire internetverbinding eruit ligt; een mogelijkheid die sommige Fritz!Box-routers overigens ook bieden. Qua routermogelijkheden krijg je met dit apparaat alles wat TP-Link op zijn consumentenrouters biedt, verpakt in een frisse en toegankelijke interface. De router heeft ondersteuning voor een IGMP-proxy en zou dus in staat moeten zijn op ip-televisie te routeren. Het is niet bekend of bijvoorbeeld KPN’s ip-televisieplatform echt vlekkeloos werkt.

Fritz!Box 6660 Cable

Sinds eind januari is vrije modemkeuze in Nederland een feit. Er zijn niet heel veel alternatieve apparaten te koop. De Fritz!Box 6660 Cable, die in Duitsland bijvoorbeeld te koop is voor 235 euro, heeft de beste papieren om in te zetten als alternatieve modemrouter voor Ziggo. Naast een modem die geschikt is voor Docsis 3.1 en EuroDocsis 3.0 is deze modemrouter voorzien van wifi 6 (2x2), vier 1Gbit/s-netwerkpoorten en één 2,5Gbit/s-netwerkpoort. Ook is de router geschikt voor telefonie door de aanwezigheid van een analoge telefoonaansluiting en een ingebouwd DECT-basisstation.

©PXimport

EdgeRouter 4

Wil je bij glasvezel de NTU laten hangen of heb je GPON-glasvezel? Dan kun je vrijwel iedere router aansluiten. Als het apparaat vlan’s en, indien dat wordt vereist, het opzetten van een PPPoE-verbinding ondersteunt, zou het moeten werken. Wil je ook ip-televisie gebruiken? Dan heb je in ieder geval op het KPN-platform een IGMP-proxy nodig. De EdgeRouter 4 is een router die alle genoemde zaken ondersteunt, waardoor je op telefonie na alle zaken die je internetprovider aanbiedt, kunt gebruiken. Je betaalt zo’n 190 euro voor deze router. 

De EdgeRouter 4 heeft naast drie normale ethernetaansluitingen ook een SFP-slot. Dat kun je in combinatie met een geschikte SFP-module direct aansluiten op een AON-glasvezelaansluiting. Let er op dat anders dan in de meeste routers voor consumenten de EdgeRouter 4 niet is voorzien van een geïntegreerde switch: je sluit een eigen switch achter de router aan om je netwerk op te bouwen. Ook is deze router niet voorzien van wifi en is dit apparaat qua configuratie bedoeld voor experts, zeker in het scenario waarbij hij een router van een internetprovider volledig vervangt.

©PXimport

MikroTik hEX S

MikroTik heeft een breed assortiment netwerkapparatuur, dat opvalt door de uitgebreide configuratiemogelijkheden. Het is zeker geen spul voor beginners en besturingssysteem RouterOS is overweldigend en eigenzinnig, maar met de routers is eigenlijk alles mogelijk. Een router van MikroTik is bijvoorbeeld zo te configureren dat ook KPN’s ip-televisieplatform werkt, al heb je vermoedelijk wel hulp van andere gebruikers nodig om het geheel werkend te krijgen. In het assortiment biedt MikroTik routers in allerlei prijsklassen. De MikroTik hEX S is een goedkoop model dat voor zo’n 70 euro ook nog eens voorzien is van een SFP-poort. Hierdoor kun je hem in combinatie met een geschikte SFP-module ook direct aansluiten op een AON-glasvezelaansluiting. 

De behuizing ziet er netjes uit en is lekker compact. Net als de eerdergenoemde EdgeRouter 4 is dit apparaat puur een router zonder wifi en is het geen typisch consumentenmodel. Handig is dan weer wel dat deze router net als de typische consumentenrouter wel een ingebouwde hardwareswitch heeft, waardoor het een prima basis is voor een wat kleiner thuisnetwerk. Ubiquiti heeft met de EdgeRouter X SFP overigens een vergelijkbare router op basis van dezelfde hardware, met ingebouwde switch.

©PXimport

Synology Mesh Router MR2200ac

Naast NAS-apparaten maakt Synology ook routers, waaronder de MR2200AC. De router is voorzien van wifi 5 in een 2x2-configuratie. Je kunt het apparaat los kopen en als draadloze router gebruiken, maar Synology zet de MR2200AC niet primair met die gedachte op de markt. Zoals je uit de naam al kunt opmaken, is dit een mesh-router die je kunt inzetten als wifi-mesh-systeem. Anders dan de meeste netwerkfabrikanten verkoopt Synology geen kits, maar koop je simpelweg net zoveel nodes als je nodig hebt; een MR2200ac kost zo’n 142 euro. 

Een ander opvallende eigenschap van Synology-routers is besturingssysteem SRM, dat erg veel lijkt op het bij NAS-apparaten gebruikte DSM. Zo ziet de webinterface er net als op een NAS uit als een desktopomgeving en kun je zelfs add-ons installeren. Dat zijn er logischerwijs minder dan op een NAS, maar handigheden als een mediaserver, download station en vpn-server zijn aanwezig. In de nieuwste firmware heeft Synology ondersteuning voor een IGMP-proxy toegevoegd. Hierdoor kan deze router ook ip-televisie routeren bij bepaalde glasvezelaanbieders, waaronder KPN. Let er op dat eventuele switches in je netwerk IGMP-snooping moeten ondersteunen.

©PXimport

Pas op met glasvezel

Fritz!Box 5530 Fiber AON

AVM staat niet voor niets een aantal keer in dit artikel met verschillende Fritx!Box-routers. De netwerkfabrikant biedt voor iedere situatie namelijk een interessant model dat eenvoudig te configureren is. Ook als je op zoek bent naar een router die je direct zonder aparte mediaconvertor (NTU) kunt aansluiten op een glasvezelverbinding is er een geschikt model. De Fritz!Box 5530 is voorzien van een SFP-slot en wordt voor 169 euro gebundeld verkocht met een geschikte SFP-module voor een AON-glasvezelaansluiting. De 5520 is bovendien een erg moderne router. 

Zo heeft het apparaat naast twee 1Gbit/s-netwerkpoorten ook een multigigabit-netwerkpoort met een snelheid van 2,5Gbit/s. Handig om bijvoorbeeld een NAS met multigigabit-aansluiting centraal op je netwerk aan te sluiten. Met ondersteuning van wifi 6 (2x2) is de router ook op draadloos gebied helemaal bij de tijd. AVM biedt ook mesh-extenders op basis van wifi 6, waarmee een Fritz!Box het hart vormt van een wifi-mesh-systeem. Ook voor telefonie is de router met een analoge telefoonaansluiting en ingebouwd DECT-basisstation uitermate geschikt. Hierdoor kun je hem behalve voor DECT-huistelefoons net als bij andere Fritz!Box-routers ook gebruiken in combinatie met de smarthomeproducten van AVM.

©PXimport

Conclusie

Zoals je in dit artikel kunt lezen, is het bij iedere internetverbinding mogelijk om de (modem)router van je provider te vervangen door eigen apparatuur. In het geval van vdsl en kabel is het aansluiten van een eigen modem een eenvoudig klusje. Wil je echter aan de slag met het aansluiten van je router rechtstreeks op de glasvezel, dan is dat zoals je in het kader ‘Pas op met glasvezel’ kunt lezen soms een behoorlijke uitdaging die niet zonder risico’s is. We raden je bij een glasvezelaansluiting daarom aan om de mediaconverter (NTU) toch te gebruiken. 

Op het (geringe) energieverbruik na heeft zo’n kastje eigenlijk geen nadelen. Heb je een relatief recente glasvezelaansluiting op basis van GPON, dan heb je doorgaans geen keuze en moet je de mediaconverter (ONT) gebruiken. Je gebruikt dan de normale wan-aansluiting van je router.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.