ID.nl logo
Alles over de nieuwe wifi-standaard Wifi 6E
© PXimport
Huis

Alles over de nieuwe wifi-standaard Wifi 6E

De laatste twee decennia werd hard gesleuteld aan het verfijnen en uitbreiden van allerlei wifi-standaarden, maar sinds 2005 is het frequentiespectrum voor wifi-gebruik ongewijzigd gebleven. Daar komt met Wifi 6E verandering in.

Wifi 6E is een uitbreiding oftewel extensie op de wifi6-standaard, die in feite de meer commerciële naam is voor de technische specificatie 802.11ax. De theoretische maximumsnelheid ligt ook bij wifi 6E weliswaar nog op 9,6 Gbit/s, maar naast de al gebruikte 2,4GHz- en 5GHz-band komt daar nu de 6GHz-band bij, wat in de praktijk best wel enkele voordelen biedt.

De echte opvolger van de wifi6-standaard, die in september 2019 door de Wi-Fi Alliance is gecertificeerd, wordt logischerwijze wifi 7 (802.11be). Deze standaard wordt echter pas rond eind 2023 verwacht en in afwachting daarvan kondigde de Wi-Fi Alliance begin 2020 al wifi 6E aan (officieel geschreven als Wi-Fi 6E), waarbij ‘E’ staat voor extensie.

Naast de 2,4 en de 5 GHz-band wordt nu ook de 6 GHz-band ondersteund en dat is meteen de belangrijkste uitbreiding. Andere verbeteringen die reeds beschikbaar waren in wifi 6, bleven uiteraard behouden. 

We denken dan aan ODFMA (Orthogonal Frequency Division Multiple Access, waarbij een kanaal kan worden opgedeeld in kleinere subkanalen zodat een toegangspunt met meerdere apparaten kan communiceren), een geoptimaliseerde MU-MIMO (Multi-User Multiple Input & Multiple Output) voor het simultaan bedienen van meerdere apparaten zowel tijdens het downloaden als bij het uploaden, en TWT (Target Wake Time), wat maakt dat clients niet langer continu met het toegangspunt verbonden hoeven te blijven en zo minder energie verbruiken.

De ontwikkeling van wifi In ruim twintig jaar heeft wifi een behoorlijke weg afgelegd. De belangrijkste standaarden samen met de frequentieband en kanaalbreedte. 1997 802.11 (legacy); 2,4 GHz; 20 MHz 1999 802.11b; 2,4 GHz; 20 MHz 1999 802.11a; 5 GHz; 20 MHz 2003 802.11g; 2,4 GHz; 20 MHz 2009 802.11n; 2,4 en 5 GHz; 20, 40 MHz 2014 802.11ac (wifi 5 wave 1); 5 GHz; 80 MHz 2016 802. 11ac (wifi 5 wave 2); 5 GHz; 20 tot 160 MHz 2018 802.11ax (wifi 6); 2,4 en 5 GHz; 20 tot 160 MHz 2020 802.11ax (wifi 6E); 2,4, 5 en 6 GHz; 20 tot 160 MHz

6GHz-band 

De 6GHz-band loopt van 5925 tot 7125 MHz, wat een ruim spectrum van 1200 MHz oplevert. In de VS keurde telecomautoriteit ECC dit spectrum in april 2020 al goed voor gebruik door wifi. Europa loopt echter iets achter: in november 2020 keurde het ECC alvast de eerste 500 MHz binnen dit spectrum goed, maar de officiële acceptatie door de Europese Commissie wordt niet voor maart 2021 verwacht. Tegen ruwweg eind 2021 moeten de lidstaten de richtlijn dan hebben omgezet in hun nationale wetgeving.

De toevoeging van dit nieuwe spectrum houdt alvast in dat de beschikbare frequentieruimte effectief verdubbelt, wat ongetwijfeld tot stabielere en snellere verbindingen zal leiden. Wifi 6E kan met kanalen van 160 MHz breedte werken en in het volledige spectrum van 1200 MHz passen 7 kanalen mooi naast elkaar, zonder overlapping, terwijl dat er in de 5GHz-band slechts 2 zijn. Een nadeel van de 6GHz-band is wel dat het bereik doorgaans lager ligt dan dat van een lagere frequentieband, zoals 2,4 GHz.

©PXimport

Wifi 6E-routers 

Wifi 6E belooft weliswaar volledige neerwaartse compatibiliteit, maar om van alle mogelijkheden (en vooral de 6GHz-band) gebruik te kunnen maken, moet je apparaat natuurlijk wel de juiste hardware bevatten. Gelukkig hoeven fabrikanten niet op de officiële certificering te wachten (vermoedelijk begin 2022) en kunnen ze al aan de slag op basis van het wifi6E-concept, zoals gepubliceerd door het ETSI (European Telecommunication and Standardization Institute).

Broadcom was de eerste fabrikant die (reeds begin 2020) wifi6E-chipsets uitbracht, onder meer voor smartphones. Onlangs heeft Broadcom trouwens aangekondigd dat Samsungs Galaxy S21 Ultra de wifi6E-chipset BCM4389 zal ondersteunen.

Ook Qualcomm is volop bezig met het ontwikkelen van wifi6E-chipsets, zowel voor smartphones (FastConnect 6700 en 6900) als voor (mesh-)netwerkapparatuur.

Eind 2020 is ook de eerste router met ondersteuning voor wifi 6E op de Amerikaanse markt gekomen: de ASUS ROG Rapture GT-AXE11000 die je hieronder ziet. 

©PXimport

Ook andere fabrikanten hebben aangegeven routers en toegangspunten met wifi6E-ondersteuning te ontwikkelen. Zo heeft Netgear op CES 2021 (afgelopen januari) zijn eerste wifi6E-router aangekondigd: Nighthawk RAXE500, die vanaf maart 2021 beschikbaar zou moeten komen.

Intel blijft ook niet achter: dat heeft inmiddels de wifi6E-adapter AX210 op de markt gebracht, zowel in het M.2-2230- als het M.2-1216-formaat. De eerste laptops met wifi6E-ondersteuning zullen dus niet lang uitblijven. Het is de verwachting dat tv’s tegen het begin van 2022 zullen volgen.

Toepassingen

De theoretische maximumsnelheid van wifi 6E mag dan ongewijzigd zijn ten opzichte van wifi 6 (zo’n 9,6 Gbit/s in de 5GHz-band), in de praktijk zal wifi 6E vaak toch sneller en stabieler blijken. Men verwacht bijvoorbeeld dat de 6GHz-band nuttig zal kunnen worden ingezet als zogenoemde backhaul bij mesh-netwerken, vooral wanneer je hiervoor liever geen bekabelde verbinding opzet. 

Ook voor ultra-hd-streaming kan wifi 6E bruikbaar zijn en het zou ons evenmin verbazen dat fabrikanten van AR- en VR-producten snel op deze ontwikkeling zullen inspelen. We denken dan aan een wifi6E-verbinding tussen een headset en een pc, waarbij de beelden als een videostream naar de headset worden verstuurd. De lagere vertraging van wifi 6E komt de betrouwbaarheid van zo’n verbinding ongetwijfeld ten goede.

Kortom, ook al gaat het om een relatief beperkte uitbreiding ten opzichte van de wifi6-standaard, wifi 6E kan zeker zijn diensten bewijzen, vooral bij verbindingen over relatief korte afstand. Houd er wel rekening mee dat niet alleen de clients maar ook je router of toegangspunt de nodige ondersteuning moeten bieden, wil je ten volle kunnen profiteren van de voordelen. 

Of het moet zijn dat je liever wacht op de komst van de ‘echte’ opvolger (wifi 7) die kanaalbreedtes van 320 MHz en een theoretische maximumsnelheid tot 30 Gbit/s belooft.

▼ Volgende artikel
Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet
Huis

Facebook en Instagram gratis blijven gebruiken? Zo houd je grip op wat je ziet

Gebruikers die deze week Facebook of Instagram openen, krijgen ineens een keuze voorgeschoteld: wil je betalen om geen advertenties meer te zien, of blijf je het gratis gebruiken mét advertenties? Die keuze is vanaf nu verplicht. Sinds november 2023 bood Meta al de mogelijkheid om een betaald abonnement zonder advertenties te nemen, maar tot nu toe was dat geheel vrijblijvend. Wat betekent die verplichte keuze precies? En kun je, als je niet wilt betalen, nog steeds zelf bepalen wat je te zien krijgt?

Waarom moet je nu ineens kiezen?

Meta voert deze verplichte keuze door vanwege aangescherpte Europese privacyregels. De wetgever stelt strengere eisen aan hoe bedrijven data mogen gebruiken voor advertentiedoeleinden. Een gratis dienst met gepersonaliseerde advertenties mag alleen als de gebruiker daar bewust toestemming voor geeft. Meta zet de gebruiker daarom voor het blok: betalen voor een advertentievrije ervaring, of toestemming geven voor het gebruik van je gegevens.

De betaalde abonnementsvorm: wat houdt het in?

Wie zich abonneert op de advertentievrije versie van Facebook en Instagram betaalt 7,99 euro per maand via de app, of 5,99 euro via een browser. Dit bedrag geldt voor één account in het zogeheten Accountcentrum. Wil je meerdere accounts advertentievrij gebruiken, dan betaal je daar extra voor. Meta belooft dat je gegevens in dat geval niet verwerkt worden voor advertentiedoeleinden. Je gebruikt de platformen dan volledig zonder gepersonaliseerde advertenties.

©Meta

Kritiek op het 'pay or consent'-model

Hoewel Meta stelt dat deze keuze in lijn is met de Europese privacyregels, heeft het 'pay or consent' (betaal of geef toestemming) model veel kritiek gekregen. Tegenstanders noemen het een vorm van privacy blackmail: je betaalt om je privacy te behouden, of je geeft die op in ruil voor gratis gebruik en gepersonaliseerde advertenties. Het is de vraag of een 'keuze' wel echt een keuze is als de alternatieven zo ongelijkwaardig zijn.

Niet betalen? Dit doet Meta dan met je gegevens

Kies je ervoor om Facebook en Instagram gratis te blijven gebruiken, dan geef je Meta toestemming om je gegevens te gebruiken voor advertenties. Het gaat dan om gepersonaliseerde advertenties, gebaseerd op je profiel, gedrag op het platform en je interacties met andere websites en apps. Je huidige ervaring blijft grotendeels hetzelfde, maar de verwerking van je gegevens valt voortaan onder strengere Europese regels.

Je kunt later ook kiezen voor advertenties met minder personalisatie. Deze optie gebruikt minder van je gegevens en is iets privacyvriendelijker, maar laat nog steeds advertenties zien. Meta gebruikt dan geen informatie meer over je gedrag op andere sites of eerdere interacties binnen hun platformen. In plaats daarvan worden alleen basisgegevens gebruikt, zoals je leeftijd, geslacht, locatie en activiteit op dat moment. Deze instelling kun je op elk moment inschakelen via het menu Advertentie-instellingen, onder het kopje dat gaat over personalisatie en gegevensgebruik.

Een bredere trend: betalen voor advertentievrije content

De beslissing van Meta om te kiezen voor een betaalde advertentievrije optie staat niet op zichzelf. Steeds meer bedrijven voegen advertenties toe aan diensten die voorheen gratis of advertentievrij waren, of bieden juist een betaalde versie zonder advertenties. Disney+ heeft bijvoorbeeld de optie Standaard met reclame, Videoland biedt meerdere abonnementen aan met reclames en Netflix heeft in een aantal landen ook een dergelijk abonnement (nog niet in Nederland overigens). Vanaf 26 augustus voegt ook Amazon advertenties toe aan Prime Video in Nederland. En het blijft niet bij videostreaming. Spotify biedt al jaren een gratis versie met advertenties naast zijn Premium-abonnement, net als YouTube. Ook op sociale media zie je dezelfde trend. X, voorheen Twitter, heeft een betaalde variant die minder advertenties belooft, al krijg je zelfs met X Premium nog wel wat advertenties te zijn.

©Videoland

Hoe houd je invloed op wat je te zien krijgt?

Ook als je kiest voor de gratis versie van Facebook of Instagram, kun je nog wel degelijk invloed uitoefenen op de advertenties die je te zien krijgt.

Advertentie-instellingen beheren

Ga naar de instellingen van je Facebook- of Instagram-account en zoek naar Advertentievoorkeuren of Advertentie-instellingen. Hier krijg je een overzicht van de interesses die Meta aan jouw profiel heeft gekoppeld. Je kunt deze interesses bewerken, verwijderen of toevoegen. Door dit te doen, geef je Meta een duidelijker beeld van wat je wel en niet relevant vindt. Je kunt ook instellen dat je geen advertenties meer wilt op basis van je activiteit op andere websites en apps.

Advertenties verbergen, rapporteren of de herkomst begrijpen

Bij elke advertentie verschijnt een menu met de optie Waarom zie ik deze advertentie?. Als je daarop klikt, zie je welke informatie Meta heeft gebruikt om jou die advertentie te tonen. Denk aan je interesses, je leeftijd, locatie of het feit dat je eerder een bepaalde pagina hebt bezocht. Vanuit dat scherm kun je direct instellingen aanpassen of interesses verwijderen die niet (meer) bij je passen. Als je een advertentie ziet die je niet interesseert of ongepast vindt, kun je deze ook verbergen of rapporteren. Klik op de drie puntjes bij de advertentie en kies voor Advertentie verbergen of Deze advertentie rapporteren.

Merken of onderwerpen blokkeren

Daarnaast kun je in je advertentie-instellingen specifieke merken of onderwerpen blokkeren die je liever niet voorbij ziet komen. Dit zorgt er niet voor dat advertenties verdwijnen, maar wel dat ze iets minder willekeurig aanvoelen en beter aansluiten op wat je zelf belangrijk of prettig vindt.

Alternatieven: gratis en advertentievrij?

Als de ontwikkelingen bij Facebook en Instagram je zorgen baren en je liever geen advertenties ziet én niet wilt betalen, zijn er maar weinig alternatieven. Volledig gratis, advertentievrije sociale media zijn zeldzaam. De meeste platformen draaien op advertentie-inkomsten of het gebruik van data. Er zijn wel opties die het anders aanpakken. Mastodon, onderdeel van het Fediverse, werkt bijvoorbeeld met open-sourceprincipes en wordt beheerd door community's. Hier zie je weinig tot geen advertenties, maar het bereik is kleiner en de ervaring anders. Ook kun je specifieke niche-platforms of forums opzoeken die zonder advertenties draaien dankzij donaties of vrijwilligers.

De keuze is aan jou

Betalen, de advertenties voor lief nemen of je account opzeggen: de keuze is aan jou. En dat is geen makkelijke keuze. Blijf je bij de gratis versies van Facebook en Instagram? Met de tips in dit artikel kun je in ieder geval nog een beetje grip op je eigen tijdlijn houden.

Lees ook: Je Facebook-account deactiveren of verwijderen


 

▼ Volgende artikel
Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op
© RossandHelen
Huis

Een inbouwoven of -magnetron plaatsen? Zo meet je de nismaten goed op

Als je een inbouwoven of magnetron wilt plaatsen, begint alles met het opmeten van de nis, oftewel de uitsparing in je keukenkast waar het apparaat in moet komen. Die afmetingen moeten tot op de millimeter kloppen, anders past je nieuwe oven of magnetron niet. Hoe je dat aanpakt en waar je op moet letten, lees je hier. Geen stress: het is makkelijker dan het lijkt!

In dit artikel lees je:

✔ Wat nismaten zijn en waarom ze belangrijk zijn ✔ Hoe je de hoogte, breedte en diepte van de nis nauwkeurig opmeet ✔ Wat de standaard afmetingen zijn van ovens, magnetrons en combimagnetrons ✔ Welk type inbouwapparaat het best past bij jouw keuken en kookstijl

Wat zijn nismaten eigenlijk?

De nismaten van je keuken zijn de binnenafmetingen van de ruimte waarin je de oven of magnetron wilt inbouwen. Je meet dus niet het apparaat zelf, maar de kast waar hij in moet komen. De nismaten bestaan uit drie onderdelen: hoogte, breedte en diepte. De meeste inbouwapparaten zijn afgestemd op standaardmaten, maar er zijn ook uitzonderingen – vooral als je keuken iets ouder is of als je kiest voor een compact model.

Een oven past meestal in een nis van 60 centimeter breed. De hoogte varieert, afhankelijk van het soort apparaat. Zo zijn inbouwovens meestal 60 centimeter hoog, maar compacte modellen van 45 centimeter komen ook vaak voor. Magnetrons hebben doorgaans een hoogte van 38 of 45 centimeter. Combimagnetrons – de handige alleskunners – vallen meestal in de categorie van 45 centimeter hoog.

Zo meet je de nismaten op

De hoogte van de nis meet je van de bovenkant tot de onderkant van de uitsparing. Gebruik een rolmaat en trek die strak – zo krijg je een nauwkeurige meting. Dit is vooral belangrijk bij het kiezen tussen een compacte oven of een standaardmodel.

De breedte van de nis meet je van de linker- naar de rechterkant. Ook hierbij geldt: strak meten voor een betrouwbaar resultaat. De meeste apparaten hebben een standaardbreedte van 60 centimeter, maar het is altijd slim om te controleren wat jouw keuken precies toelaat.

De diepte van de nis is de afstand van de voorkant van de kast tot de achterwand. Zet je rolmaat dus helemaal achterin de nis en trek hem naar voren toe. De meeste ovens en magnetrons passen met een diepte van zo’n 55 tot 60 centimeter, maar ook hier geldt: meten is weten.

Het opmeten gaat het makkelijkst als de nis leeg is – dus als er geen apparaat meer in zit. Zo weet je zeker dat je met de juiste afmetingen werkt.

©Surachetsh

Wat past het beste bij jou?

Heb je je nismaten eenmaal duidelijk in beeld, dan kun je gericht gaan zoeken. Kook en bak je graag en wil je graag taarten, ovenschotels of braadstukken maken? Dan is een volwaardige inbouwoven precies wat je nodig hebt. Gebruik je de oven vooral voor opwarmen, ontdooien of simpele gerechten, dan is een magnetron waarschijnlijk voldoende.

Wil je het beste van beide werelden in één apparaat? Dan is een combimagnetron een slimme keuze. Die heeft de functies van zowel een oven als een magnetron en bespaart je daarmee ruimte – handig, zeker in kleinere keukens.

Klaar om te kiezen?

Als je de afmetingen van je nis goed hebt gemeten én weet welk type apparaat het best bij jouw kookstijl past, kan het eigenlijk niet meer misgaan. Je bent klaar om een oven of magnetron uit te zoeken die niet alleen perfect in je keuken past, maar ook perfect bij jou.