De foto’s die uit je camera komen rollen zijn best aardig, maar je haalt pas het maximale uit het toestel als je in raw fotografeert. Een jpg-bestand bevat maar een fractie aan data van wat de camera ziet. Bewerk je een raw-bestand, dan heb je veel meer beeldmateriaal tot je beschikking en krijg je de allermooiste foto’s.

Het handige van digitale camera’s is dat je alle foto’s die je maakt meteen kunt bekijken, afdrukken, of delen met anderen. Minder bekend is dat je er ook voor kunt kiezen om in raw te fotograferen. Zodra je deze optie aanzet, krijg je niet langer kant-en-klare foto’s, maar worden de ruwe bouwstenen opgeslagen waaruit foto’s bestaan. Vervolgens gebruik je een zogenaamde raw-converter om daar iets toonbaars van te maken. We noemen er hier twee: het gratis Raw Therapee en het betaalde Adobe Lightroom. Raw Therapee is gratis te downloaden voor Windows, Mac en Linux. Lightroom is er voor Windows en Mac en kost 137 euro, maar zit ook in het Creative Cloud-pakket van Adobe. Je kunt Lightroom gratis uitproberen.

01 Raw

Een gewone jpg-foto kun je een beetje vergelijken met een taart die iemand gebakken heeft. Zodra hij klaar is kun je er relatief weinig aan veranderen, althans zonder de taart zwaar te beschadigen. Bij een raw-bestand heb je alle ingrediënten netjes voor je liggen en kun je alle kanten nog op. Zodoende kun je de taart helemaal maken zoals jij hem hebben wilt en krijg je de lekkerste taart met de allerhoogste kwaliteit. Gelukkig hoef je geen gediplomeerd banketbakker te zijn om met raw te werken. Want een raw-converter werkt vrijwel hetzelfde als een gewone fotobewerker. Alleen krijg je er aanzienlijk betere resultaten mee. Pas dan komen je foto’s echt tot leven.

©PXimport

02 Raw-converter

Omdat een raw-bestand geen foto is, kun je hem niet zomaar in een willekeurig fotoprogramma bekijken of bewerken. Je hebt echt een programma nodig dat raw-bestanden ondersteunt. Een raw-converter dus. Zoals het gratis Raw Therapee, waarmee wij in deze masterclass dan ook van start gaan. Ook de betere fotobewerkers zoals Adobe Photoshop weten wel raad met raw, omdat er standaard een raw-converter wordt meegeleverd die automatisch start zodra je een raw-bestand opent. Adobe Lightroom is momenteel de standaard om raw-bestanden te bewerken. Ook dit programma komt aan bod, vanaf stap 8.

Hoe kom je aan raw-bestanden? Eenvoudigweg door in het menu van jouw camera deze optie aan te zetten. Vervolgens slaat het toestel bestanden op met bijvoorbeeld de extensie .CR2 (Canon), .NEF (Nikon), .RAF (FujiFilm), .ARW (Sony), .ORF (Olympus), of het fabrikant onafhankelijke .DNG. Raw-bestanden kunnen tientallen megabytes groot zijn. Ze bevatten namelijk veel en veel meer beeldinformatie dan de kleinere jpg-bestanden. Dat verklaart meteen waarom ze zo enorm veel bewerkingsmogelijkheden bieden. Je kunt je camera ook op raw+jpg zetten. In dat geval heb je de keuze of je meteen de jpg gebruikt of toch liever de raw bewerkt.

©PXimport

03 Aan de slag met Raw Therapee

Zodra je Raw Therapee opstart, kies je in een paneel aan de linkerkant een map uit waarin je raw-bestanden hebt opgeslagen. In het midden van het scherm zie je vervolgens miniaturen verschijnen. Om een raw-bestand te bewerken, dubbelklik je op een miniatuur. Aan de rechterzijkant verschijnt dan een paneel vol met bewerkingen, verdeeld over een aantal tabbladen. Standaard begint het programma op het tabblad Belichting. Andere tabbladen zijn bijvoorbeeld bedoeld voor kleurbewerking en om de mate van detaillering en ruisreductie in te stellen. Je mag zelf bepalen in welke volgorde je bewerkingen toepast, al is het zeker geen gek idee om in ieder geval in het begin van links naar rechts (de tabbladen) en van boven naar beneden (binnen een tabblad) te werken. In het midden van het scherm zie je een voorbeeldweergave van het raw-bestand, met erboven een filmstrip om snel door de foto’s in de map te bladeren. Schrik niet als foto’s er eerst wat futloos uitzien. Anders dan jpg-bestanden zijn raw-bestanden niet bewerkt door jouw camera. Daardoor kun je er nog alle kanten mee uit. Want alle beeldinformatie is in originele staat aanwezig.

©PXimport

04 Belichting

We beginnen in Raw Therapee op tabblad Belichting. Met Belichtingscompensatie maak je een foto lichter of donkerder. Net zoals je dit ook tijdens het maken van een foto op de camera doet. Je past er de volledige foto mee aan, waardoor de kans bestaat dat sommige delen te licht of te donker worden. Vandaar dat je de lichte en donkere gebieden ook apart kunt inregelen. Met Hoge lichten comprimeren verminder je de felheid van alleen de lichtste gebieden. Zet dan meteen ook een vinkje bij Hoge lichte Herstellen. Met Schaduwen maak je de donkere delen van de foto lichter of donkerder, zonder dat de lichte delen meegaan. Aanvullend gebruik je Schaduwcompressie om het effect nog wat te finetunen. Nu de lichte en donkere delen beter in balans zijn, voeg je met Contrast eventueel wat extra pit toe aan de foto. Veel werk? Je kunt het programma deze stappen ook automatisch laten uitvoeren via een klik op de knop Automatische niveaus. Dan hoef je de boel daarna alleen nog even te tweaken. Dit tabblad bevat enorm veel gereedschappen om de belichting tot in de puntjes te verzorgen. Experimenteer er gerust mee zodra je ervaring hebt opgedaan met de hier genoemde basisgereedschappen.

©PXimport

Niet-destructief bewerken

Als je een jpg-foto bewerkt en opslaat, is er geen weg meer terug. Je hebt de wijzigingen permanent aangebracht. Oké, je kunt het origineel bewaren (heel verstandig) en daarna opnieuw beginnen met bewerken, maar dat is veel werk als je bijvoorbeeld één bewerking uit een lange reeks wilt veranderen. Met raw gaat dat anders. Het originele raw-bestand blijft namelijk altijd intact en al jouw aanpassingen worden apart opgeslagen, al merk je daar verder niets van. Elke bewerking kun je daardoor tot in het oneindige blijven aanpassen, maar ook terugdraaien. Zonder dat de foto schade oploopt. Dat geeft enorm veel bewerkingsvrijheid. Rechts naast alle schuifregelaars in Raw Therapee vind je dan ook een Terug naar beginwaarde knop in de vorm van een gebogen pijltje. Zo haal je een specifieke bewerking snel weer weg, zonder een spoor achter te laten.

©PXimport

05 Kleur

Ook aan de kleuren valt altijd het nodige te sleutelen. Dat kan met tabblad Kleur. Onder de kop Witbalans staat Methode standaard op Camera, waarmee de op de camera gekozen witbalans wordt gebruikt voor de kleurweergave. Je kunt ook kiezen voor enkele voorinstellingen zoals Daglicht, Bewolkt of Lamp om achteraf alsnog voor een totaal andere witbalans te kiezen. Dat is iets wat met jpg-foto’s onmogelijk is. Blijkt het lastig om hiermee goede kleuren te krijgen, klik dan op Wijs WB aan (de knop met het pipet) en klik in de foto op een plek waarvan je weet dat het wit, grijs, of zwart hoort te zijn. Dat moet een verbetering opleveren. Daarna kun je de kleuren eventueel nog verder optimaliseren met de schuifregelaar Kleurtemperatuur. Houd je daarna nog een kleurzweem over, dan heb je wat aan de schuifregelaar Groentint. Het vraagt wat experimenteren met de schuifjes om de beste kleuren te krijgen. Zodra de kleuren kloppen, kun je de kleurintensiteit nog aanpassen. Schakel eerst het knopje voor de kop Levendigheid in en gebruik daarna Pasteltinten om de kleuren levendiger te maken. Je kunt er de verzadiging ook mee verminderen, als je wat meer ingetogen kleuren wilt hebben. Zijn er mensen op de foto te zien, activeer dan Bescherm huidtinten.

©PXimport

06 Detaillering

Een raw-foto kan er wat wazig uitzien. Het is daarom nodig om hem een beetje te verscherpen. Om die reden verscherpt Raw Therapee jouw foto standaard al, dus heb je er meestal geen omkijken naar. Wil je toch graag extra verscherping? Dan kan dat bovenin het tabblad Detail bij het onderdeel Verscherpen met de schuifregelaar Hoeveelheid. Omdat je het effect niet ziet in de standaard voorbeeldweergave, is het verstandig eerst een detailvenster te openen via het pictogram Open (nieuw) detailvenster rechtsonder het voorbeeld. Als de foto veel ruis bevat omdat een hoge ISO-waarde is gebruikt, kun je op dit tabblad meteen ook ruisreductie toepassen. Klik eerst het knopje bij de kop Ruisonderdrukking aan. Schuif daarna Luminantie tot de meest storende ruisspikkels zijn verdwenen. Gebruik daarna eventueel Luminantie Detail om details die hierbij verloren zijn gegaan te herstellen. Je begrijpt het, ook hier heb je het detailvenster hard nodig.

©PXimport

07 Vervorming

Om een uitsnede te maken ga je naar tabblad Transformeer. Klik in onderdeel Bijsnijden op de knop van het uitsnedegereedschap en sleep in de foto om het gebied te selecteren. Dit uitsnedegereedschap is ook links boven de voorbeeldweergave als pictogram terug te vinden. Ernaast vind je het gereedschap Rechtmaken/Kleine rotaties waarmee je een scheve foto rechtzet, simpelweg door met ingedrukte muisknop over een horizontale of verticale lijn te slepen. Bij architectuurfoto’s wil je echt alle lijnen kaarsrecht hebben. Daar is vaak een wat meer ingrijpende verticale en horizontale perspectiefcorrectie voor nodig. Dat kan via het onderdeel Objectief/Geometrie op hetzelfde tabblad met de twee schuifregelaars onder Perspectief. Tot slot vervormen sommige lenzen het beeld zodat lijnen een beetje bol of hol lopen. Soms kun je dit automatisch corrigeren met de knop Corrigeer lensvervorming en anders kun je met de schuifregelaar Hoeveelheid altijd nog zelf ingrijpen.

©PXimport

Van raw-bestand naar echte foto

©PXimport

08 Lightroom

Adobe Lightroom is een raw-converter waarin je jouw raw-bestanden eerst moet importeren voordat je ze kunt bewerken. Dat houdt niet meer in dan dat je even aanwijst in welke map ze staan, waarna Lightroom een korte inventarisatie houdt en allerlei gegevens in een catalogus opslaat. Lightroom werkt met zogenaamde modules. In de Bibliotheek-module importeer en beheer je raw-bestanden. In de Ontwikkelen-module bewerk je ze vervolgens. Het programma is een stuk toegankelijker dan Raw Therapee, voornamelijk omdat veel van de complexiteit is weggelaten. Uiteraard kun je nog steeds alle belangrijke bewerkingen met Lightroom doen. Sterker nog, voor de beste bewerkingen ben je het beste af met Lightroom. Dat kwaliteitsverschil vind je terug in de prijs: 126 euro of 12 euro per maand via Creative Cloud.

©PXimport

09 Profielen en transformaties

Lightroom herkent de camera’s en lenzen van een groot aantal fabrikanten, zodat het allerlei vervormingen volledig automatisch kan verhelpen. Het is verstandig dit tijdens het bewerken als eerste te doen, omdat het invloed heeft op bijvoorbeeld de belichting en de kleuren. In de Ontwikkelmodule blader je hiertoe omlaag naar het onderdeel Lenscorrecties. Kies voor het tabje Profiel en vink Correcties profiel inschakelen aan. Als het goed is wordt het merk en model van zowel camera als lens automatisch getoond en vinden allerlei correcties plaats. Ook perspectivische vervorming lost Lightroom automatisch op. Denk aan een gebouw dat scheef staat omdat je de camera scheef of schuin omhoog hield. Klik in het onderdeel Transformaties bij Upright op Automatisch en meestal staat alles weer netjes in het lood. Zo niet, kun je altijd nog handmatige correcties aanbrengen. Ook handig is dat je kunt retoucheren. Klik rechts bovenin onder het histogram op het pictogram Vlekken verwijderen en klik of schilder over lelijke plekjes heen, waarna Lightroom ze repareert met omliggend beeldmateriaal.

©PXimport

Raw op je smartphone

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Met het mooie weer op komst is barbecueën erg aantrekkelijk. We vonden vijf luxe keramische modellen voor een schappelijke prijs.

Een keramische barbecue, ook wel kamado genoemd, heeft veel te bieden voor wie graag buiten kookt. Het dikke keramiek houdt de warmte goed vast, waardoor je de temperatuur veel preciezer kunt regelen dan bij een gewone stalen barbecue. Je verbruikt ook minder houtskool, wat op de lange termijn best wat geld scheelt. Leuk is dat je er niet alleen kunt grillen, maar ook roken, langzaam garen en zelfs bakken. Je eten wordt lekker mals doordat het vocht en de smaken goed bewaard blijven. De kamado kost wel wat meer dan een gewone barbecue, maar dan doorgaans ook veel langer mee.

Patton Kamado Grill Classic

De Patton Kamado Grill Classic is de ideale partner voor gezellige barbecue-avonden. Met zijn keramische behuizing zorgt deze barbecue voor een perfecte warmteverdeling en -behoud. De compacte afmetingen (een rooster van 34 cm doorsnede) en het lichte gewicht maken hem bijzonder geschikt voor balkon, terras of zelfs als aanvulling naast een grote barbecue.

Een geïntegreerde dekselthermometer zorgt dat je eenvoudig de juiste temperatuur aanhoudt, essentieel bij slow-cooking of roken. Het compacte rooster is precies goed voor kleinere gezelschappen. Voeg daarbij het tijdloze zwarte design, en je hebt een stijlvolle alleskunner die ondanks zijn formaat serieuze prestaties levert.

The Bastard BU105 Urban Compact

Wie op zoek is naar een robuuste, compacte barbecue voor kleine buitenruimtes, vindt in de The Bastard BU105 Urban Compact een uitstekende keuze. Deze kamado is vervaardigd uit hoogwaardig industrieel keramiek en biedt hierdoor niet alleen geweldige warmtebehoud, maar ook uitzonderlijke duurzaamheid. Met een grillrooster van 33 cm is hij perfect voor gezelschappen van twee tot vier personen.

Wat deze compacte krachtpatser onderscheidt, is het strakke matzwarte ontwerp gecombineerd met praktische handvatten die het verplaatsen vergemakkelijken. De geïntegreerde thermometer en het gietijzeren topventiel zorgen voor precieze controle over de temperatuur, essentieel voor slow-cooking, grillen en roken. Klein van formaat, groot in prestaties – deze Bastard laat zich niet zomaar wegzetten.

Patton Kamado

Met zijn royale kookoppervlak van 47 cm biedt de Patton Kamado alle ruimte voor een gezellige barbecue met familie en vrienden. Deze keramische barbecue combineert een klassiek uiterlijk met moderne prestaties, dankzij zijn extreem hittebestendige keramiek en ingebouwde slimme thermometer.

Bij deze barbecue draait alles om veelzijdigheid: grillen, roken, slow-cooken en zelfs bakken behoren tot de mogelijkheden. De Patton 21 inch is ontworpen om lang mee te gaan en hoge temperaturen moeiteloos te weerstaan. Daarbij zorgt het elegante design ervoor dat hij een echte eyecatcher in de tuin is. Functioneel én stijlvol tegelijk.

The Bastard Compact Compleet

Voor wie compactie én professionaliteit zoekt, is The Bastard Compact Compleet een perfecte match. Deze kamado is uitgerust met alles wat je nodig hebt voor een complete barbecue-ervaring, verpakt in een handzaam formaat met een rooster van 33 cm.

Het industriële cordieriet keramiek waaruit deze Bastard is vervaardigd, zorgt voor fantastische hittebestendigheid en isolatie. Dankzij de handige handvatten en het relatief lichte gewicht is hij eenvoudig te verplaatsen. Precieze temperatuurregeling wordt mogelijk gemaakt door een gietijzeren topventiel en geïntegreerde thermometer. Van grillen tot roken, deze compacte Bastard is altijd klaar voor actie.

Grill Guru Original Compact Basic

Compact, degelijk encompleet – zo laat de Grill Guru Original Compact Basic zich het beste omschrijven. Deze kamado heeft een grillrooster van 33 cm en is gemaakt van vuurvast keramiek, wat zorgt voor uitstekende hittebehoud tijdens het koken.

Standaard meegeleverd zijn handige accessoires zoals een plate setter, regenhoes en aspook, waardoor je meteen alle benodigdheden hebt om aan de slag te gaan. De temperatuurregeling gaat eenvoudig via de roestvrijstalen ventilatieschijf bovenop en de geïntegreerde thermometer in de deksel. Perfect voor iedereen die zonder poespas heerlijke resultaten wil behalen, en dat allemaal in een compact, handzaam formaat.

Een hogedrukreiniger is een handig hulpmiddel om hardnekkig vuil te verwijderen. Maar zonder de juiste aanpak kan het meer kwaad dan goed doen. Voordat je begint, is het belangrijk om te weten hoe je het apparaat veilig en effectief gebruikt. In dit artikel lees je waar je op moet letten om schade te voorkomen en het beste resultaat te behalen.

Lees ook: Zo werkt een hogedrukreiniger

Doe het veilig

Een hogedrukreiniger is geen speelgoed. De straal is krachtig genoeg om verf weg te blazen of hout te beschadigen – en kunnen dus ook letsel aan mensen veroorzaken. Draag dus altijd stevige schoenen, handschoenen en een veiligheidsbril. Houd kinderen en huisdieren uit de buurt zolang je bezig bent. Dan kun je met een gerust hart aan de slag.

Druk en spuitkop goed afstemmen

Een groot voordeel van een hogedrukreiniger is dat je de druk kunt aanpassen. Stem die altijd af op wat je wilt schoonmaken. Hout vraagt om een lagere druk, terwijl je bij vervuilde terrastegels juist wat meer kracht nodig hebt. Minstens zo belangrijk is de keuze van de spuitkop. Een brede straal werkt goed op grote oppervlakken, een smalle straal is geschikt voor hardnekkig vuil.

Veel modellen worden geleverd met opzetstukken voor verschillende toepassingen. Denk aan terrasreinigers of rioolslangen. Online is het aanbod nog groter, dus je kunt je reiniger makkelijk uitbreiden.

Ook interessant: Groene aanslag op je terras? Met deze tips krijg je het weg!

©kelifamily

Houd voldoende afstand

Dicht op het vuil spuiten lijkt misschien effectief, maar vergroot de kans op schade. Houd daarom altijd zo'n 20 tot 30 centimeter afstand van het oppervlak. Kom je te dichtbij, dan kun je verf losspuiten, hout beschadigen of zelfs glas laten barsten. Begin liever wat verder weg en werk – als het nodig is – langzaam naar het oppervlak toe.

Werk gestructureerd: van boven naar beneden

Voor een gelijkmatig resultaat werk je het best van boven naar beneden. Zo voorkom je dat vuil van boven opnieuw op al schoongemaakte delen terechtkomt. Reinig hout altijd met de nerf mee, dat voorkomt beschadigingen. Neem de tijd en werk in rustige banen, zodat het water en eventuele reiniger hun werk kunnen doen.

©Picunique

Kies het juiste reinigingsmiddel

Alleen water is niet altijd genoeg. Er zijn speciale schoonmaakmiddelen die geschikt zijn voor gebruik met een hogedrukreiniger. Kies altijd een middel dat past bij het materiaal dat je schoonmaakt én dat veilig is voor de machine. Vermijd agressieve stoffen zoals bleekmiddel: die kunnen schade veroorzaken én zijn slecht voor het milieu. Lees de verpakking voor de juiste dosering.

Let extra op bij kwetsbare materialen

Niet elk oppervlak is bestand tegen hoge druk. Wees voorzichtig met kwetsbare materialen zoals zacht hout, glas of afgebladderde verflagen. Ook oudere voegen in metselwerk kunnen losraken. Twijfel je? Test dan eerst op een onopvallende plek en pas de druk zo nodig aan. In sommige gevallen is een borstel of spons toch de betere keuze.

Vergeet de lastige plekken niet

Schoonmaken beperkt zich niet tot wat je direct ziet. Vuil hoopt zich vaak op in hoeken, onder tuinmeubels of langs de randen van een terras. Met een geschikte spuitkop en wat extra aandacht maak je ook die plekken goed schoon. Zo blijft het resultaat langer zichtbaar en voorkom je dat vuil snel terugkomt.