Ben je op zoek naar de beste gaminglaptop? De technische ontwikkelingen gaan hard en de concurrentie is fel. PCM zet daarom tien recente Windows-gamelaptops tussen de 799 en 4.800 euro op een rij.

Gamelaptops, vooral uitgerust met Windows-software, bestaan al jaren en innoveren op allerlei vlakken door. Onder meer Asus (ROG), Dell (Alienware), HP (Omen), Lenovo (Legion), MSI en Razer verkopen – vaak via speciale series – gamelaptops met uiteenlopende prijzen en specificaties. Die specificaties veranderen elk jaar, want partijen als Intel en AMD brengen steeds nieuwe, betere processors en grafische kaarten uit. Andere partijen lanceren bijvoorbeeld verbeterde koelpasta of komen met oled-schermen of wifi-modules die geschikt zijn voor wifi 802.11ax (wifi 6).

Er valt dus genoeg te kiezen, al kunnen we ons voorstellen dat je door de bomen het bos niet meer ziet. In dit overzichtsartikel vind je daarom tien recente Windows-laptops die de focus op gaming hebben en geprijsd zijn tussen de 799 en 4.800 euro. Er zit dus voor iedereen wat bij, al vormen de besproken modellen natuurlijk maar een fractie van het in Nederland verkrijgbare aanbod. Het loont daarom de moeite om vooraf goed te onderzoeken welk model het beste bij jouw budget en wensen past. Want welke specificaties heb je bijvoorbeeld nodig om je favoriete games te spelen?

GTA V uit 2013 draait met medium grafische instellingen prima op een gemiddelde moderne laptop. Maar wil je iets moderns als Cyberpunk 2077 op de hoogste grafische instellingen en met 60 frames per seconde (fps) kunnen spelen, dan moet je een laptop met goede koeling, een krachtige grafische kaart en een sterke processor hebben. We raden je daarom aan op de website van game-uitgevers te controleren welke minimale en aanbevolen specificaties zij aanraden.

MSI GF65

©PXimport

Net als de meeste concurrenten biedt MSI veel gamelaptops aan tussen de 999 en 1.999 euro. De MSI GF65 is er één van en heeft een 15,6inch-lcd-scherm met een full-hd-resolutie (1920 bij 1080 pixels). De maximale verversingssnelheid van het scherm is 120 Hz. Hoewel de toetsen kunnen oplichten, gebruiken ze geen rgb-verlichting. Rood is daarom de enige verlichtingskleur.

De GF65 9SEXR-430NL draait net als veel concurrerende laptops op een negende generatie Intel Core i7 9750H-processor met 16 GB werkgeheugen. De ingebouwde ssd heeft een capaciteit van 512 GB. Een Nvidia GeForce RTX 2060-gpu met 6 GB werkgeheugen staat garant voor de grafische prestaties. Stroom krijgt de laptop van een 51 Wh-accu.

Opladen gaat met de in de doos meegeleverde 180W-ac-adapter. Je kunt de laptop niet opladen via één van de usb-c-aansluitingen. MSI levert de laptop met Windows 10 Home. De MSI GF65 9SEXR-430NL kost gemiddeld 1.199 euro. De GL-65 9SD-007NL is een populair en iets goedkoper alternatief met een minder krachtigere GTX 1660 Ti-gpu, maar verder bijna identieke specificaties.

Razer Blade 15 (2020)

©PXimport

Razer is een van de bekendste producenten van gamelaptops en introduceerde onlangs de Blade 15 (2020). Het instapmodel (Base Model) van deze laptop heeft een 15,6inch-lcd-scherm met een verversingssnelheid van 144 Hz. Razer stopt een tiende generatie Intel Core i7 (10750H)-processor in de laptop, die via een turbo kloksnelheden van maximaal 5 GHz haalt. Het werkgeheugen is 16 GB groot via een 2x 8GB-combinatie.

De Blade 15 maakt gebruik van een 256 GB-ssd, Nvidia GTX 1660 Ti-gpu en bevat toetsen met Razers eigen Chroma-rgb-verlichting. Een ingebouwde 65 Wh-accu laadt op via de usb-c-poort met Thunderbolt 3-ondersteuning. Het Base Model kost 1.800 euro. Voor 2.000 euro koop je een variant met een 512 GB-ssd en krachtigere RTX 2060-gpu.

Razer biedt ook drie Advanced-modellen aan. Deze hebben een grotere 80 Wh-accu, 240 Hz- of 300 Hz-scherm en RTX 2070 (Super) Max-Q-gpu of 2080 Super Max-Q-gpu. Tot slot is er een editie te koop met een Quadro RTX 5000-gpu, 4K-oled-scherm (60 Hz) en 1 TB-ssd. Dit model heeft bovendien 32 GB werkgeheugen, een bijzondere witte behuizing en draait op Windows 10 Pro. Voor die Quadro Studio Edition betaal je echter wel de hoofdprijs: 4.800 euro.

Lenovo Legion 5

©PXimport

De Lenovo Legion 5-serie volgt de Legion Y540-reeks op en bestaat uit vijf modellen. Een interessant model is de Legion 5 (15ARH05), met een full-hd-display van 15 inch en verversingssnelheid van 144 Hz. De maximale helderheid is met 300 nits wel wat aan de lage kant.

De laptop draait op een AMD Ryzen 7 4800H-processor met 16 GB werkgeheugen. Het opslaggeheugen bedraagt maximaal 1 TB via een pci-e-ssd. Maar je kunt ook kiezen voor een harde schijf met 5400 rpm en maximaal 2 TB opslagruimte. Qua videokaart heb je de keuze uit een Nvidia GeForce GTX 1650, 1650Ti, 1660Ti of RTX 2060. De laptop heeft een 80 Wh-accu en laadt op via een aparte stroomkabel.

De aanwezige usb-c-poort lijkt ongeschikt om de Legion 5 mee op te laden, maar kan wel beeld doorsturen via de DisplayPort-functie. Verder heeft de laptop onder andere een ethernet- en hdmi-poort en kan het toetsenbord witte achtergrondverlichting of vier zones rgb-verlichting tonen.

Asus TUF A15

©PXimport

Als je op zoek bent naar een betaalbare gamelaptop, dan is de Asus TUF A15 (FX505DT-BQ613T) het overwegen waard. Deze laptop kost 799 euro en biedt toch prima specificaties. Het apparaat draait bijvoorbeeld op een vlotte AMD Ryzen 7-processor (3750H) en heeft 8 GB werkgeheugen. Dit kun je vergroten tot maximaal 32 GB. Het opslaggeheugen van de m.2-ssd bedraagt 512 GB.

Er is een Nvidia GeForce GTX 1650-gpu met 4 GB werkgeheugen aanwezig voor grafische prestaties. De TUF A15 heeft een 15,6inch-lcd-scherm met full-hd-resolutie, matte afwerking en refresh rate van 60 Hz. Dat is lager dan de meeste duurdere gamelaptops, en niet ideaal voor spellen die draaien om een snelle reactietijd. Voor andere typen games is 60 Hz wel ruim voldoende.

De laptop heeft een verlicht toetsenbord, ondersteunt bluetooth 5.0 en voldoet aan de MIL-STD-810G-normen, wat zoveel inhoudt als dat de behuizing tegen een stootje kan. Een usb-c-poort ontbreekt. De accu heeft een capaciteit van 48 Wh en laadt op via een 180W-ac-adapter. De Asus TUF A15 weegt 2,2 kilo en draait op Windows 10 Home.

Alienware M17 R3

©PXimport

De Dell Alienware M17 R3 gebruikt een verbeterd ontwerp en gewijzigde hardware ten opzichte van de voorganger, de R2, en start bij 2.099 euro. Er zijn negen configuraties te koop, waarvan de duurste een lieve 4.049 euro kost. De meeste modellen gebruiken een tiende generatie Intel Core i7-processor (10750H), maar de duurdere uitvoeringen zijn voorzien van een tiende generatie Intel Core i9 (10980HK).

Het werkgeheugen bedraagt 16 of 32 GB. Alle uitvoeringen hebben een 17,3inch-scherm, maar er zijn genoeg verschillen. Zo kun je kiezen uit een verversingssnelheid van 144 Hz of zelfs 300 Hz met een full-hd-resolutie, maar Dell biedt ook een variant aan met een 4K-display en 60 Hz-verversingssnelheid. Het opslaggeheugen van de pci-express-m.2-ssd is met 256 of 512 GB niet bijzonder groot, zeker niet gezien de prijzen van de laptops.

De videokaarten lopen uiteen van een AMD Radeon RX 5500 (4 GB) tot een Nvidia GeForce RTX 2080 Super (8 GB). Alle laptops hebben onder meer een ethernet- en hdmi-poort, een Thunderbolt 3-aansluiting, usb-a-poorten en een aparte stroompoort. Een aantal aansluitingen zit op de achterkant. De lichtste uitvoering weegt 2,5 kilo, de zwaarste 2,97 kilo. Alle modellen draaien op Windows 10 Home.

Medion Erazer X15803

©PXimport

Medion – een dochtermerk van Lenovo – maakt ook al een tijdje gamelaptops en verkoopt die in zijn Erazer-serie. Modellen met een minder krachtige processor en videokaart kosten minder dan 1.000 euro, maar er zijn ook laptops van 1.500 euro. De Erazer X15803 hoort met 1.449 euro bij de top en biedt voor dit geld een 15,6inch-lcd-scherm met full-hd-resolutie en matte afwerking. De maximale verversingssnelheid van het display is 144 Hz.

De laptop wordt aangedreven door een Intel Core i7-processor (8750H) en 16 GB werkgeheugen. De maximale grootte van het werkgeheugen is 32 GB. Het opslaggeheugen meet 1.256 GB en bestaat uit een 256GB-m.2-ssd en een 1TB-hdd (5400 rotatiesnelheid). Een hdd is niet gebruikelijk voor dit type gamelaptop, en meer geschikt voor de opslag van foto’s en films.

De Erazer-laptop bevat een Nvidia GeForce GTX 2060-gpu met 6 GB werkgeheugen, een gekleurd verlicht toetsenbord en usb-c-poort zonder Thunderbolt. De accu heeft een capaciteit van 46,47 Wh en laadt op via de meegeleverde ac-lader met een vermogen van 180 W. Medion levert de laptop met Windows 10 Home.

Gigabyte Aorus 7

©PXimport

Gigabyte is niet het meest bekende merk als het om gamelaptops gaat, maar levert wel interessante modellen af. Zo ook de Aorus 7 KB-7NL1130SH, die een flink 17,3inch-lcd-scherm met full-hd-resolutie heeft. Het display is voorzien van een matte afwerking en heeft een maximale verversingssnelheid van 144 Hz. De laptop is draait op een tiende generatie Intel Core i7 (10750H)-processor gecombineerd met 16 GB werkgeheugen. De maximale grootte van het werkgeheugen is echter 64 GB.

Het toetsenbord ondersteunt vijftien kleuren achtergrondverlichting en de laptop kan overweg met zaken als wifi 802.11ax (wifi 6) en bluetooth 5.0. Interessant is het opslaggeheugen. De laptop heeft namelijk twee m.2-ssd-sloten én een 2,5inch hdd/ssd-slot voor in totaal maximaal 6 TB aan opslagruimte. Een GeForce RTX 2060-gpu regelt het grafische werk. De laptop heeft een 49 Wh-accu en komt met een 180W-ac-oplader.

Het apparaat weegt 2,5 kilo en heeft onder meer een usb-c-aansluiting zonder Thunderbolt 3-compatibiliteit. De usb-c-poort kan wel beeld via displayport 1.4 doorgeven. Windows 10 is voorgeïnstalleerd, maar je kunt ook kiezen voor Windows 10 Pro. De Gigabyte Aorus 7 KB-7NL1130SH kost gemiddeld 1.500 euro.

Skikk 17GKNF

©PXimport

Grote kans dat je niet tot nauwelijks bekend bent met Skikk. Dit is een Nederlands laptopmerk dat zich wil onderscheiden door zijn laptops te leveren met of zonder Windows-software (wat goedkoper is) en je veel keuzevrijheid te bieden. Zo kun je via de Skikk-website onder meer het werk- en opslaggeheugen, de koelpasta, het toetsenbord en de wifimodule kiezen.

De prijzen van de laptops lopen daarom sterk uiteen. Gamers kunnen bijvoorbeeld kijken naar de Skikk 17GKNF, waarvan het basismodel 1.179 euro kost. Voor dat geld krijg je een 17,3inch-laptop met full-hd-resolutie, 144 Hz-verversingssnelheid en 16 GB werkgeheugen. Skikk stopt een AMD Ryzen 7 (4800H) in het apparaat en doet hier een 500 GB m.2-ssd bij. De grafische prestaties komen voor rekening van de Nvidia GeForce GTX 1650-gpu.

De laptop ondersteunt wifi 802.11ax (wifi 6), bluetooth 5.0 en usb-c zonder Thunderbolt. Het toetsenbord kan rgb-verlichting tonen. Zoals gezegd bevat de laptop standaard een Windows 10 Home-proefversie. Je kunt voor 99 euro een licentie kopen of gratis Linux Ubuntu of Zorin OS laten installeren. De laptop is van kunststof en weegt 2,6 kilo, bevat een 46Wh-accu en heeft een 150W-ac-oplader bijgeleverd.

Acer Nitro 5

©PXimport

De Acer Nitro 5 (AN515-54-55EP) is een van de meer betaalbare gamelaptops die je op dit moment kunt kopen. De laptop kost 899 euro en biedt daarvoor een 15,6inch-lcd-scherm met een maximale verversingssnelheid van 120 Hz. En dat is hoger dan gebruikelijk in dit prijssegment. Het scherm heeft een full-hd-resolutie en het toetsenbord biedt achtergrondverlichting.

Onderhuids is een Intel Core i5 (9300H) te vinden met 16 GB werkgeheugen. De ingebouwde ssd heeft een capaciteit van 1 TB, eveneens meer dan gebruikelijk voor dit type laptop. De Nitro 5 is voorzien van een Nvidia GeForce GTX 1650-gpu en krijgt stroom van een 55Wh-accu. Die laad je op via de meegeleverde ac-adapter met een vermogen van 135 W. Er is geen ondersteuning voor nieuwere functies als wifi 802.11ax (wifi 6), maar de Nitro 5 kan wel overweg met bluetooth 5.0.

De laptop weegt 2,5 kilo, heeft een usb-c-poort (zonder Thunderbolt 3-compatibiliteit) en draait op Windows 10 Home. Spreekt het ontwerp van de Nitro 5 je aan, maar zoek je betere hardware? Acer biedt de laptop ook aan met een krachtigere i7-processor en RTX 2060-gpu (1.249 euro).

HP Omen 15

©PXimport

De HP Omen 15 (ek0135nd) is een typische ‘gewoon degelijke’ gamelaptop. Het apparaat heeft een 15,6inch-lcd-scherm met full-hd-resolutie en een hoge verversingssnelheid van 144 Hz. Het toetsenbord is compatibel met rgb-verlichting. Onder de motorkap draait een Intel Core i7 (10750H)-processor van de tiende generatie, die een turboklokfrequentie van 5 GHz aantikt. Het werkgeheugen meet 16 GB (twee keer 8 GB) en de opslagcapaciteit van de m.2-ssd is 512 GB groot.

HP voorziet de Omen 15 van een Nvidia GeForce GTX 2060-gpu met uiteenlopende connectiviteitsopties. Daar hoort ook een usb-c-poort met Thunderbolt 3-ondersteuning bij. Zo kun je sneller gegevens uitwisselen, beeld aansturen en de accu opladen. Er is ondersteuning voor wifi 802.11ax (wifi 6). De laptop weegt 2,36 kilo en krijgt stroom van een 70,9Wh-accu. In de doos zit een 200W-ac-oplader. Windows 10 Home is voorgeïnstalleerd op de laptop.

De Omen 15-ek0135nd kost 1.500 euro. Goed om te weten: HP verkoopt ook vergelijkbare Omen 15-modellen met bijvoorbeeld een i5-processor en 1TB-ssd (1.400 euro) of een Ryzen 5-processor en GTX 1650 Ti-gpu (1.000 euro).

Conclusie

Na het lezen van dit artikel ben je beter op de hoogte van de prijzen en specificaties van bekende en minder bekende Windows-gamelaptops. Zo kun je je een beeld vormen van wat de merken te bieden hebben en wat voor type laptop je met je budget kunt kopen. Maar niet alleen je budget speelt een belangrijke rol bij het uitzoeken van een nieuwe gamelaptop, ook de specificaties zijn van groot belang, want die bepalen voor een groot deel of je je favoriete games van nu én de toekomst kunt spelen op goede instellingen.

Voor 899 euro koop je een laptop die gangbare games prima afspeelt, maar minder geschikt is voor zware games die over twee jaar uitkomen. Als je je daar geen zorgen over wilt maken, loont het om een krachtiger en dus duurder model aan te schaffen. Reikt je budget niet zo ver, dan is een minder uitgebreide laptop, eventueel in combinatie met een streamingsdienst, een interessant alternatief.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Gek op Italiaans eten? Kijk dan eens naar een pizzarette: een elektrische tafeloven waarbij iedereen aan tafel zijn eigen mini-pizza's kan beleggen en bakken. Wij vonden er vijf voor je.

Een pizzarette is een elektrische tafeloven met een terracotta koepel, vergelijkbaar met gourmetten. Iedereen aan tafel belegt zijn eigen mini-pizza en schuift deze via openingen in de oven. Binnen enkele minuten heb je een versgebakken, krokante pizza. Het is een gezellige, sociale manier om samen te eten. Wij vonden vijf mooie modellen voor een gezellige avond voor minder dan 100 euro.

Emerio PO‑115848 Pizzarette

Dit model van Emerio is geschikt voor zes personen maar heeft een iets ander ontwerp. De terracottadom is gecombineerd met een stevige kunststof basis met antislipvoetjes. Het apparaat gebruikt ongeveer 1200 watt, wat betekent dat de pizzarette snel op temperatuur komt. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor deeg niet blijft plakken en je weinig tot geen olie nodig hebt. Je kunt de pizzarette niet alleen voor pizza gebruiken; met de zes bijgeleverde spatels maak je ook minipannenkoekjes of wraps. Bovenop de dom bevinden zich kleine openingen zodat stoom kan ontsnappen, wat een knapperige korst bevordert. Een controlelampje laat zien wanneer de oven klaar is voor gebruik.

Review.nlis hét testpanel-platform van Kieskeurig.nl waar je als consument de unieke kans krijgt om de nieuwste producten, zoals elektronica en huishoudelijke apparaten, uitgebreid thuis te proberen. Het concept is eenvoudig: je meldt je aan voor specifieke testacties die jou aanspreken. Word je geselecteerd, dan ontvang je het product om het enkele weken in je eigen omgeving te gebruiken.

In ruil voor deze ervaring deel je jouw ongezouten, eerlijke mening in een review om andere kopers te helpen. Na de testperiode is het zelfs soms mogelijk om het product met een mooie korting over te nemen.

Ariete 919 pizzaoven

Wat deze pizzarette uniek maakt, is de speciale 'Pre-Bake' functie op de platte bovenkant van de handgemaakte terracotta koepel. Hiermee bak je het deeg kort voor voordat je het belegt, wat garandeert dat je pizza’s een perfecte, krokante bodem krijgen en niet zompig worden door de tomatensaus. De poreuze terracotta koepel absorbeert bovendien vocht tijdens het bakken, wat bijdraagt aan die authentieke steenoven-smaak. Dankzij het krachtige vermogen van 1500 Watt zijn de creaties in slechts enkele minuten gaar en knapperig. De set is compleet uitgevoerd met acht geïsoleerde bakspatels en een handige deeguitsteker, zodat je direct aan de slag kunt. Of het nu voor een kinderfeestje is of een uitgebreid diner, met deze Emerio Pizzarette wordt samen eten een culinair feestje zonder gedoe.

Emerio PO‑115985 Pizzarette

Voor kleinere gezelschappen is er de Emerio PO‑115985. Deze compacte pizzarette is ontworpen voor vier personen en heeft een vermogen van 900 watt. Net als bij de andere modellen zorgt een terracottadom voor een gelijkmatige warmteverdeling. De bakplaat is voorzien van een antiaanbaklaag waardoor je deeg of andere ingrediënten eenvoudig omdraait. Het apparaat wordt geleverd met vier hittebestendige spatels en heeft ventilatieopeningen om overtollige stoom af te voeren. Met dit toestel bak je niet alleen pizza’s; je kunt er ook kleine broodjes of taartjes mee maken. Doordat het model compacter is, neemt het minder ruimte in op tafel.

Tristar PZ‑9160 Pizza Festa Gourmet

De Tristar PZ‑9160 onderscheidt zich doordat hij drie functies combineert: pizza’s bakken, raclette en gourmetten. Dit tafeltoestel van 1800 watt heeft een grote ronde bakplaat waarboven je een terracottadom plaatst voor pizza’s. Onder dezelfde kap kun je ook kleine pannetjes gebruiken voor kaas of vlees; ze zijn voorzien van een antiaanbaklaag en worden verlicht door een indicatielampje. De temperatuur stel je handmatig in via een draaiknop en een controlelampje geeft aan wanneer het toestel warm is. De set wordt geleverd met zes spatels, zodat je met zes personen kunt koken. Dankzij de antislipvoetjes blijft de unit stabiel op tafel. De PZ‑9160 is sinds 2021 verkrijgbaar.

Emerio Pizzarette PO‑1158471

De Emerio PO‑1158471 is de vierpersoonsversie van de bekende pizzarette. Dit apparaat verbruikt ongeveer 1100 watt en heeft een keramische bakplaat met een antiaanbaklaag, zodat pizza’s niet vastplakken. De terracottadom zorgt voor een gelijkmatige warmte en een knapperige korst. Openingen aan de bovenkant laten stoom ontsnappen en voorkomen dat de pizza te vochtig wordt. Bij de set krijg je vier spatels met geïsoleerde handvatten. Omdat dit model kleiner is, neemt het niet veel plaats in op tafel en is het ook geschikt voor kleinere huishoudens. De pizzarette is geschikt voor gebruik met kant‑en‑klare pizzabodems of zelfgemaakt deeg.

Hoewel wachtwoordloze technieken als toegangssleutels snel terrein winnen, doe je er voorlopig goed aan slim om te gaan met je huidige wachtwoorden. De tips en (gratis) tools in dit artikel helpen je bij het opzetten van degelijk wachtwoordbeheer.

Cloudbeheer

Telkens hetzelfde wachtwoord gebruiken voor meerdere apps en diensten is sterk af te raden, maar verschillende complexe wachtwoorden onthouden lukt haast niet zonder een wachtwoordbeheerder. Een degelijke, gratis optie is het opensource Bitwarden. Kies eerst een hoofdwachtwoord en installeer daarna de desktop-app, browserextensies (voor automatisch invullen) en/of de mobiele app. Je wachtwoordkluis wordt end-to-end versleuteld in de cloud bewaard en wordt via je account gesynchroniseerd. Kies bij voorkeur bitwarden.eu als serverlocatie. Je kunt ook creditcards en andere gevoelige gegevens in je kluis bewaren.

Lokaal beheer

Bitwarden is een uitstekende wachtwoordmanager, maar functies als TOTP-authenticatie (Time-based One-Time Password) zijn alleen beschikbaar in de betaalde versie. Misschien stoort het je ook dat je wachtwoordkluis in de cloud wordt opgeslagen. Een gratis, opensource-alternatief is KeePassXC. Deze bewaart alles lokaal in een versleuteld bestand, van wachtwoorden en creditcards tot notities. De app werkt volledig offline, ondersteunt ook TOTP-authenticatie en vult inloggegevens automatisch in via een browserextensie. Wil je toch synchronisatie, dan kun je de database delen via een cloudopslagdienst als Google Drive of Dropbox, of met Syncthing.

Algoritme

Bij wachtwoordbeheerders als Bitwarden en KeePassXC worden je wachtwoorden opgeslagen. LessPass pakt het anders aan. Deze bewaart niets, maar genereert je wachtwoorden telkens opnieuw via een algoritme op basis van je hoofdwachtwoord, gebruikersnaam en sitenaam. Uit veiligheidsoverwegingen gebruik je hiervoor liefst de browserextensie of mobiele app, zodat alles lokaal gebeurt. Omdat nergens iets wordt opgeslagen, is dit systeem veilig, maar je moet bij elke herberekening wel exact dezelfde gegevens ingeven. Automatisch invullen of ondersteuning voor notities ontbreekt helaas.

Browsers

Gebruik je bijna uitsluitend je browser voor allerlei aanmeldingen, dan kun je ook de ingebouwde wachtwoordbeheerfunctie gebruiken. Deze zit in de meeste Chromium-browsers en in Firefox. In Chrome ga je naar Instellingen / Jij en Google / Synchronisatie en Google-services. Schakel de functie in en zorg dat bij Beheren wat je synchroniseert ook Wachtwoorden en toegangssleutels is aangevinkt. Wil je liever niet synchroniseren, dan kun je wachtwoorden ook handmatig exporteren en importeren via Instellingen / Automatisch invullen en wachtwoorden / Google Wachtwoordmanager. Kies daar Instellingen en Wachtwoorden exporteren. Je kunt het opnieuw inladen via Wachtwoorden importeren. Verwijder eventueel het csv-bestand na gebruik. Firefox biedt vergelijkbare opties.

2FA

Zelfs met een degelijke wachtwoordbeheerder blijven wachtwoorden een zwakke schakel: ze zijn te eenvoudig, je vergeet of verliest ze, je geeft ze in op phishing-sites of malware onderschept ze. Daarom is het aangeraden om 2FA, oftewel tweestapsverificatie, te activeren. Daarbij is naast je wachtwoord een extra factor nodig, zoals een pincode, TOTP, sms, pushmelding, biometrie of een beveiligingssleutel. Een handig overzicht van sites en diensten die 2FA ondersteunen, met info over de gebruikte methoden en links naar de instelinstructies, vind je op https://2fawebsites.github.io en op de thematische https://2fa.directory.

Authenticator

Er bestaan meerdere verificatiemethoden voor 2FA, maar vrijwel alle diensten ondersteunen verificatie zowel via sms als via TOTP. Bij TOTP is geen internet of gsm-netwerk nodig, wat het minder kwetsbaar maakt voor onderschepping of sim-swapping. Om zulke codes te genereren heb je een TOTP-authenticator-app nodig. Goede gratis opties zijn Google Authenticator, Microsoft Authenticator (ondersteunt geen wachtwoordbeheer en autofill meer), Aegis Authenticator en Authy. Alle vier ondersteunen TOTP en bieden een back-upfunctie. Wil je je codes exporteren, dan lukt dit het best met Google of Aegis. Deze laatste is ook opensource, maar is enkel beschikbaar voor Android. Authy is veelzijdigst, want bruikbaar op Android, iOS, macOS en Windows.

Herstelcodes

De meeste diensten met 2FA laten je ook herstelcodes gebruiken. Deze bieden een uitweg als je tijdelijk geen toegang hebt tot andere aanmeldopties, bijvoorbeeld bij verlies van je smartphone. Bewaar deze herstelcodes tevens digitaal, zoals in het notitiegedeelte van je favoriete wachtwoordmanager, in een versleutelde VeraCrypt-container of in een versleuteld cloudbestand. Bij Google vind je tot 10 herstelcodes via https://myaccount.google.com/security, bij Back-upcodes. Bij Microsoft is dit beperkt tot één code: ga naar https://account.microsoft.com/security, klik op Beheren hoe ik me aanmeld en kies Een nieuwe code genereren.

Gehackt?

Het is verstandig om regelmatig te controleren of een van je login-id's al in een online datalek voorkomt. Dit kan via Have I Been Pwned. Hier vul je e-mailadres in en je ziet meteen hoeveel en welke datalekken er zijn. Klik bovenaan op Notify Me voor een gratis melding zodra je adres in een nieuw lek opduikt. Klik op Passwords om te controleren of een wachtwoord reeds voorkomt in een datalek.

In Chrome kun je via chrome://password-manager/checkup?start=true eveneens een wachtwoordcheck uitvoeren. Je ziet ook hoeveel wachtwoorden zwak zijn of worden hergebruikt.

Anti-phishing

Wachtwoorden bieden weinig bescherming tegen phishing-sites, dus zorg ervoor dat je hiertegen zo goed mogelijk beveiligd bent. In je browser, zoals Chrome, ga je naar Instellingen, kies Privacy en beveiliging / Beveiliging en activeer bij voorkeur Geoptimaliseerde beveiliging bij Safe Browsing, of anders Standaardbeveiliging. Daarnaast kun je via DNS phishing-sites al blokkeren voor ze laden. Een optie is het gebruik van de nieuwe Europese publieke DNS4EU-resolvers. Kies hier voor Protective resolution (86.54.11.1 en 86.54.11.201), eventueel aangevuld met kinderbescherming en/of advertentieblokkering. Op de site vind je stap-voor-stap-instructies.

E-mailadres

Veel diensten laten je een e-mailadres opgeven ingeval je je wachtwoord vergeet of je account wordt geblokkeerd. Je ontvangt dan een mail om je identiteit te bevestigen en een herstellink te krijgen. Gebruik hiervoor liefst niet je hoofdadres, want als iemand dat via een datalek bemachtigt, kan die herstelmails onderscheppen en je accounts via wachtwoordherstel overnemen. Je kiest dus beter een apart e-mailadres dat je nergens anders voor gebruikt. Bij Google kun je dit instellen op https://myaccount.google.com/security, bij Herstelmailadres.

Lees ook: Zo meld je phishing in Outlook en Gmail

Browserprofiel

Voor gevoelige accounts zoals online bankieren of je wachtwoordkluis kun je overwegen een apart browserprofiel te gebruiken. Malafide scripts of extensies uit je standaardprofiel worden zo niet geactiveerd. Zo beperk je ook tracering en fingerprinting, en voorkom je dat je per ongeluk ingelogd blijft, aangezien je in dat profiel geen andere sites bezoekt.

In Chrome maak je een nieuw profiel aan via het profielicoon rechtsboven. Kies Chrome-profiel toevoegen. Je kunt inloggen met een Google-account of klikken op Doorgaan zonder account. Kies een zoekmachine, vul een profielnaam in, selecteer een opvallend thema en klik op Klaar.

Aanmeldpogingen

Bij sommige diensten, zoals Google en Microsoft, ontvang je automatisch een e-mail of pushmelding zodra een nieuw apparaat of een nieuwe browser inlogt. Zo kun je snel ingrijpen, bijvoorbeeld door je wachtwoord aan te passen of verdachte sessies uit te loggen. Bij Google ga je naar https://myaccount.google.com/security. Scrol naar Je apparaten en klik op Apparaten beheren. Selecteer een sessie en kies Uitloggen. Bij Microsoft ga je naar https://account.microsoft.com/security en klik je op Mijn aanmeldactiviteiten weergeven.

Beveiligingssleutel

Je kunt een fysieke beveiligingssleutel (zoals de meeste YubiKeys) ook gebruiken om je wachtwoordkluis te openen in combinatie met je hoofdwachtwoord.

Installeer eerst Yubikey Manager en start dit programma. Ga naar Applications/OTP en klik op Configure bij een vrij slot. Kies Challenge-response en klik op Generate voor een geheime sleutel. Vink Require touch aan voor extra veiligheid. Bevestig met Finish.

Open vervolgens je database in KeePassXC en ga naar Database / Databasebeveiliging. Kies Aanvullende bescherming toevoegen / Challenge-Response toevoegen. Selecteer het juiste slot van je ingeplugde beveiligingssleutel en bevestig met OK.

Browserwachtwoorden

Gebruik je meerdere browsers en zoek je het wachtwoord van een specifieke site, wil je alle wachtwoorden exporteren voor import in een andere browser, of is je systeem gecrasht en wil je de wachtwoorden uit je browserprofielen halen? Dan kan het gratis WebBrowserPassView handig van pas komen (let op: je virusscanner kan een foutpositief geven). Pak het zip-bestand uit met het wachtwoord wbpv28821@ en start de portable app. Je krijgt een overzicht van alle gevonden sites en log-ins. Via Bestand / Geselecteerde items opslaan kun je exporteren naar diverse csv-formaten, zoals voor Chrome, KeePass en Firefox.

Toegangssleutels

Een mooie afsluiter lijkt ons een tip rond passkeys, oftewel toegangssleutels. Immers, steeds meer diensten (en wachtwoordmanagers) ondersteunen deze aanmeldmethode waarbij je geen wachtwoord meer hoeft in te voeren. Een passkey is een cryptografisch sleutelpaar: de publieke sleutel wordt bewaard bij de onlinedienst, terwijl de (afgeleide) private sleutel veilig op je toestel blijft, zoals je pc, smartphone of een fysieke beveiligingssleutel zoals een Yubikey.

Zo maak je een toegangssleutel aan bij Google. Ga naar https://g.co/passkeys en meld je aan. Klik twee keer op Toegangssleutel maken. Je toestel stelt nu een methode voor, zoals gezichtsherkenning, vingerafdruk of pincode. Bevestig de koppeling. Vanaf nu kun je je bij Google aanmelden vanaf dit toestel, zonder wachtwoord.