Het Review.nl Testpanel kreeg de afgelopen periode niet één, maar twee laptops voorgeschoteld. Zowel de Microsoft Surface Pro OLED X Elite als de Microsoft Surface Laptop X Elite is aan een uitgebreide test onderworpen. Wat de reviewers ervan vonden en hoe ze het gebruik hebben ervaren, lees je in dit artikel.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Microsoft

Microsoft Surface Pro OLED X Elite

We beginnen met de Microsoft Surface Pro OLED X Elite, een hybride laptop die je ook als tablet kunt gebruiken. Het apparaat draait op een Snapdragon X Elite processor met 16 GB werkgeheugen en is voorzien van een ssd van 512 GB. Het scherm is een 13-inch oledpaneel dat je zowel met je vinger als met de bijgeleverde pen kunt bedienen. Deze hybride laptop is een volwaardige Copilot+-machine. Daardoor kun je alle Microsoft AI-functionaliteiten gebruiken en profiteer je van nog betere prestaties.

Copilot

Copilot is de eigen AI-assistent van Microsoft. In Copilot+-systemen zit die assistent diep in het besturingssysteem geworteld. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan live-ondertiteling bij video's die je toegestuurd krijgt, coole effecten in creatieve apps en automatische verbetering van de resolutie van het beeld.

De ervaringen met Copilot+-pc's zijn speciaal gemaakt om de productiviteit en creativiteit van jou als gebruiker te verhogen – niet alleen voor je werk, maar ook in het dagelijks leven. In zowel de Microsoft Surface Pro OLED X Elite als in de Microsoft Surface Laptop X Elite (die we verderop behandelen) zit deze functie ingebouwd.

©Microsoft

Resultaten

Bij het uitpakken van de doos is het testpanel al meteen onder de indruk. "Vanaf het moment dat ik het apparaat ontving, was ik onder de indruk van het strakke design", zegt een van de reviewers.

Over het formaat en de bouwkwaliteit is het testpanel het ook eens: "Een lekker robuuste kast, onderdelen zoals het toetsenbord en de oplader zijn snel en eenvoudig magnetisch te koppelen en het formaat is ideaal voor de mobiele gebruiker. Een superhandig apparaat dat je eenvoudig in je tas meeneemt."

Ook met het eerste gebruik is het testpanel meer dan tevreden. "Het instellen van de laptop gaat snel," zegt een tester, "en het bijgeleverde toetsenbord maakt het gebruik eenvoudig."

Wat betreft prestaties valt er weinig op de Surface Pro aan te merken. "De prestaties zijn uitstekend, en fotobewerking is zeker goed mogelijk", zegt een reviewer. Een ander is het daar volledig mee eens: "Het apparaat is erg snel in gebruik en kan gemakkelijk meerdere applicaties tegelijk draaien. Ook grafische applicaties zijn geen probleem, die reageren vlot en soepel."

Het oledscherm wordt ook veel genoemd in de reviews. "Het zeer strakke oledscherm met diepe heldere kleuren zorgt ervoor dat het apparaat ook in zonlicht perfect te gebruiken is", zegt een van de testers, en een ander beaamt dat: "Het beeld is van prachtige kwaliteit. Scherp, met levendige kleuren dankzij het oledpaneel."

De Surface Pro OLED X Elite is uitgerust met Copilot, Microsofts eigen AI-assistent, en ook dat is door het panel uitgebreid getest. "Met de toevoeging van Copilot ervaar je de daadwerkelijk toegevoegde waarde van AI", zegt een van de reviewers. "In het begin is het nog een bijzondere ervaring, maar na de relatief korte periode waarin ik deze functionaliteit heb mogen testen, merk ik dat ik deze optie op mijn eigen pc al mis."

Conclusie

Al met al dus een zeer positieve testperiode. Het is dan ook niet voor niets dat het Review.nl Testpanel de Microsoft Surface Pro OLED X Elite waardeert met een 8,5 als gemiddeld eindcijfer. Zoals een van de testers de review afsluit: "Je krijgt niet alleen qua uiterlijk een mooi en robuust apparaat, de prestaties van de Surface Pro zijn ook zeer goed. Een mooi stuk techniek dat bij de uitvoering van mijn dagelijkse werkzaamheden zeker toegevoegde waarde heeft."

Microsoft Surface Laptop X Elite

De Microsoft Surface Laptop X Elite draait eveneens op een Snapdragon X Elite, en is net als de Pro OLED uitgerust met 16 GB werkgeheugen en een 512 GB ssd. Dit model is geen hybride, maar juist een gewone laptop – maar dan wel uitgerust met een handige touchscreen. De batterij is zo gemaakt dat hij meerdere dagen mee kan. Bovendien is de Surface Laptop een volwaardige Copilot+-pc.

Resultaten

Ook de Surface Laptop valt meteen vanuit de doos in positieve zin op. "Het ontwerp van de laptop is zonder twijfel een van de sterkste punten", zegt een van de reviewers. "Doordat de behuizing volledig van aluminium is gemaakt, voelt het apparaat premium en stevig aan."

Het in gebruik nemen is voor het testpanel een fluitje van een cent. "De installatie verliep soepel", heeft een van de testers ervaren. "Met duidelijke stap-voor-stapinstructies word je er zo doorheen geleid."

Het touchscreen is een van de meest opvallende aspecten van de laptop, en dat vindt het panel ook. "Wat me erg goed bevalt, is het touchscreen", vertelt een van de panelleden. "Het scherm reageert uiterst nauwkeurig op aanrakingen en voelt prettig aan." En dat is nog niet alles: "Daarnaast biedt de laptop een geweldige kijkervaring dankzij de dunne schermranden. Films, video's en andere media komen echt tot hun recht dankzij het heldere, scherpe beeld en het grote schermoppervlak."

Dat geldt voor het beeld, maar het geldt net zo goed voor het geluid: "Een ander aspect waar ik van onder de indruk ben, is de geluidskwaliteit. Via de ingebouwde Dolby Access-app kun je de geluidservaring helemaal aanpassen aan je eigen voorkeuren. Of je nu naar muziek luistert of films kijkt, het geluid is vol en is naar smaak af te stemmen."

Wat de AI-functies van Copilot betreft is het panel ietwat verdeeld. "De AI-functies zijn op dit moment nog wat speels", zegt een van de reviewers. "Met uitzondering van de AI-tools voor de webcam. Die werken soepel en zijn veelbelovend."

De Snapdragon X Elite-processor kan ook de goedkeuring van veel testers wegdragen. "Onder de motorkap maakt de processor veel verschil", zegt een van hen. "Die zorgt voor indrukwekkende snelheid wanneer je het nodig hebt, en bespaart energie op rustige momenten."

Dat laatste uit zich in de zeer lange accuduur van het apparaat. "Je kunt de laptop gerust meerdere dagen gebruiken zonder hem op te hoeven laden", zegt een tester, en een ander beaamt dat: "De batterij houdt het goed vol, met nog een halve lading na een paar dagen gebruik."

©Microsoft

Conclusie

Ook de Microsoft Surface Laptop X Elite is met vlag en wimpel geslaagd voor de test. Het Review.nl Testpanel beoordeelt de laptop net als de Pro met een 8,5 als gemiddeld eindcijfer. Afsluitend, in de woorden van een pannellid: "Het is een uitstekend apparaat voor mensen die op zoek zijn naar een strakke, stijlvolle laptop voor multimedia en werk."

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

©AGON by AOC

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.