ID.nl logo
AI-agents: zo laat je slimme digitale assistenten zelfstandig taken uitvoeren
© Anwar - stock.adobe.com
Huis

AI-agents: zo laat je slimme digitale assistenten zelfstandig taken uitvoeren

We vinden het intussen al bijna normaal dat generatieve AI-modellen leuke tekeningen kunnen maken en teksten kunnen schrijven. Maar de AI-evolutie staat niet stil: er verschijnen steeds krachtigere AI-agents op die zelfstandig ook diverse taken kunnen aanpakken. Hoe je ze zelf gebruikt of bouwt, lees je in dit artikel.

In het kort

We leggen uit wat AI-agents precies zijn, hoe ze werken en waarin ze verschillen van gewone AI-assistenten. Je ziet voorbeelden van praktische agents die reizen plannen, data analyseren of documenten samenvatten. We bekijken toegankelijke platforms zoals Manus en AgentGPT, maar ook verzamelingen van kant-en-klare agents en tools om zelf een agent te bouwen. Tot slot krijg je inzicht in de voordelen, valkuilen en toekomstige ontwikkelingen van deze technologie.

Lees ook: Chat je met een mens of een AI-bot? 9 manieren om het te testen

Het begrip 'AI-agent' komt misschien wat verwarrend over omdat 'agent' vaak met ordehandhaving of spionage wordt geassocieerd, maar hier betekent het iets heel anders. In de informatica verwijst de term naar een entiteit die namens iemand anders handelt, afgeleid van het Latijnse agere (handelen). Je kunt het vergelijken met een reisagent die taken uitvoert in opdracht van zijn klant.

Een agent is hier een systeem dat autonoom handelt, vaak in opdracht van een gebruiker, om bepaalde en soms complexe taken uit te voeren. Zo zou je een robotstofzuiger een fysieke agent kunnen noemen: hij ziet obstakels, beslist waar hij rijdt en voert deze actie uit. Een e-mailbot is een virtuele agent: hij leest je mails, classificeert ze en beantwoordt bepaalde mails automatisch.

Een AI-agent gaat nog een stap verder en gebruikt kunstmatige intelligentie om beslissingen te nemen – iets wat sommige robotstofzuigers of e-mailbots inmiddels trouwens ook wel doen. Hiervoor gebruikt men ook wel de term 'agentic AI'.

©iRobot

Een robotstofzuiger kun je een fysieke agent noemen.

Werking

Voordat we een paar voorbeelden van een AI-agent bekijken en ook zelf samenstellen, leggen we kort uit hoe zo'n agent werkt. In een eerste fase neemt de agent zijn omgeving waar. Dat kan via visuele input van afbeeldingen of camera's, geluidsdata van een microfoon of spraakopname, numerieke data uit logs of sensors, of via tekst zoals prompts, mail- of chatberichten.

De agent probeert vervolgens deze ruwe invoer te interpreteren. Bij tekst bijvoorbeeld gebeurt dit doorgaans met een groot taalmodel (Large Language Model, kortweg LLM), een deep-learning-systeem dat natuurlijke taal begrijpt en genereert, zoals ChatGPT, Claude of Gemini. Dankzij zo'n LLM kan de agent doelen begrijpen en indien nodig ook opsplitsen in subtaken. Als een taak beperkt blijft tot tekstgeneratie, zoals het beantwoorden van een bericht, volstaat het LLM. Maar vaak zijn er ook externe tools nodig (zogeheten tool calling) om aanvullende of realtime gegevens op te halen of (sub)taken uit te voeren, bijvoorbeeld via API's, zoals voor weerinformatie, databases of andere AI-modellen.

Met een efficiënt geheugensysteem kan de agent tijdens het uitvoeren van taken de resultaten bijhouden, feedback verwerken en daaruit nieuwe subtaken afleiden. Hij kan deze informatie ook bewaren, wat ook bij latere interacties voor meer consistentie zorgt.

Voor- en nadelen

Geoptimaliseerde AI-agents bieden duidelijke voordelen. Ze verhogen vaak de productiviteit doordat ze repetitieve en tijdrovende taken kunnen overnemen. Daarnaast verwerken ze in korte tijd enorme hoeveelheden data en kunnen ze meerdere (sub)taken tegelijk uitvoeren. AI-agents leveren doorgaans nauwkeurige en consistente resultaten en zijn goed schaalbaar. Mits goed geïntegreerd in de workflow, kunnen ze dus flink wat tijd en kosten besparen.

Tegelijk zijn er wel wat dingen waar je op moet letten. AI-agents zijn namelijk vaak afhankelijk van grote hoeveelheden data, waaronder soms privacygevoelige of bedrijfsinformatie. Houd bijvoorbeeld in een bedrijfscontext dus rekening met richtlijnen als de AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming). En omdat veel agents werken met LLM's die getraind zijn op grote hoeveelheden tekst waarin ook vooroordelen en stereotypen voorkomen, kunnen zulke vertekeningen onbewust doorsijpelen in de resultaten en leiden tot discriminerende uitkomsten. Tot slot vraagt het ontwikkelen en trainen van zulke (bedrijfs)systemen de nodige tijd en rekenkracht.

Voor je het goed beseft, kunnen AI-agents ook privacygevoelige data verwerken en is de AVG van kracht.

Van assistent tot agent

Agentic AI is momenteel een actueel onderwerp, waardoor producenten hun AI-oplossingen soms als AI-agents presenteren, terwijl het om eenvoudige(re) AI-assistenten gaat. Dit geldt bijvoorbeeld voor de browserextensie HARPA AI. Na installatie kun je via een knop taken laten uitvoeren op basis van de actuele webpagina en eventueel geüploade afbeeldingen of pdf's. Denk aan uitleg geven, vragen beantwoorden, de pagina samenvatten of herschrijven, data uitlichten en meer.

Handig, maar het is geen autonome agent. HARPA AI voert namelijk alleen taken uit die jij expliciet opgeeft, zonder zelf subdoelen te stellen of complexe workflows te volgen. Er is evenmin sprake van zelfevaluatie of contextopbouw over meerdere stappen. HARPA AI biedt ook een browser-functie (bijvoorbeeld via de opdrachtprompt met een API-sleutel) die enige automatisering en externe aansturing mogelijk maakt, maar dat maakt het nog geen volwaardige AI-agent.

Het onderscheid tussen beide begrippen is evenwel niet altijd duidelijk, vooral niet wanneer de operaties voornamelijk in een 'black box' worden uitgevoerd.

Manus

AI-agents kunnen dus goed bruikbaar zijn in bedrijfsomgevingen, maar ook daarbuiten kun je er je voordeel mee doen. Ga bijvoorbeeld naar www.manus.im (van Chinese origine) en klik op Use cases voor een reeks praktijkvoorbeelden, ingedeeld in rubrieken als Life, Data Analysis en Education. Zo kan deze algemene AI-agent je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van een cursus of het plannen van een reis. Het voorbeeld Trip to Japan in april (in de rubriek Featured) laat dit duidelijk zien. Klik hierop om het volledige proces te kunnen volgen: links de uitvoer, rechts het scherm van de agent. Je kunt ook altijd klikken op Skip to results of Watch again.

Wil je Manus ook zelf proberen, dan kun je met een gratis proefversie met duizend credits aan de slag, na goedkeuring van je aanvraag (de betaalde versie start vanaf 19 dollar per maand, dat is ongeveer 20 euro inclusief btw). We merkten dat zo'n goedkeuring sneller verloopt via de mobiele Manus-app.

Voor de eindgebruiker is het hele proces vrij eenvoudig. Zoals bij een gewone AI-chatbot geef je eerst een uitgebreide prompt met je opdracht. Daarna gaat Manus aan de slag en zie je stap voor stap hoe de taak wordt aangepakt. Je kunt dit proces ook in realtime bijsturen met extra informatie of instructies. Is de hoofdtaak voltooid, dan krijg je een melding, tenzij je credits eerder op zijn of de agent vastloopt op bijvoorbeeld een niet-bereikbare webpagina.

Op onze vraag heeft Manus een veertiendaagse gezinsreis naar Namibië uitgewerkt.

AI-reis naar tevredenheid uitgewerkt?

🧳Dan hoef je zelf alleen nog maar je koffers te pakken!

AgentGPT

Ook met AgentGPT kun je op een toegankelijke manier toe, ook gratis, een AI-agent in je browser gebruiken. Het platform is een gebruiksvriendelijke webinterface (geïnspireerd op Auto-GPT), waarmee je een opdracht kunt lanceren voor een autonome agent die meerdere stappen zelf bedenkt en uitvoert.

Je hoeft enkel een naam voor je agent in te vullen en bij Doel een duidelijke opdracht te schrijven, zoals 'Plan een veertiendaagse rondreis met 4x4 in Namibië' of 'Voer een onderzoek uit naar de duurzaamste bouwmaterialen in Nederland'.

Controleer bij Tools of de benodigde functies zijn ingeschakeld: Image (voor AI-beelden), Search (voor online opzoekwerk), Code (voor scripting) en Connect Your Data. Deze laatste biedt via een account bij SID, een vorm van Retrieval Augmented Generation (RAG), waarbij eigen gegevens van bijvoorbeeld Google Drive of Gmail kunnen worden verwerkt en doorzocht.

Bevestig met de blauwe afspeelknop en de agent gaat meteen aan de slag. Je kunt de deeltaken volgen, pauzeren en via een prompt het proces bijsturen. De kans bestaat dat de agent niet alle stappen voltooit met een gratis account, maar via Summarize kun je wel alvast een tussentijds resultaat bekijken. Voor een uitgebreider abonnement betaal je 40 dollar per maand (ongeveer 43 euro inclusief btw). Bij Settings kun je eventueel ook een OpenAI API-sleutel invoeren als je er een hebt.

AgentGPT kan ook eigen data onderzoeken (hier Google Drive documenten via sid.ai)

Agent-bibliotheken

Op de webpagina van het hierboven vermelde AgentGPT kun je ook uit twintig sjablonen kiezen. Dit zijn kant-en-klare agenten, met prompts gericht op een bepaald taaktype, zoals rapportanalyse, reisplanning of marketing strategieën. Maar er bestaan intussen ook diensten met een bibliotheek AI-agents, zoals Agent.AI. Je kunt zoeken op naam of op tags, binnen categorieën zoals Social, Customer Service, Image en Lifestyle. Filter je op Image, dan krijg je agents zoals Logo Creator, Youtube Thumbnail Generator en MindmapGenerator.

We nemen even Mindmap Generator als voorbeeld. Klik hier op Goagent en geef een geschikte prompt, bijvoorbeeld een onderwerp voor je mindmap. Bevestig met Go en de agent gaat aan de slag. Daarna kies je tussen Fully automatic (waarbij je alles aan de agent overlaat) of Interactive (waarbij je stap voor stap het voorlopige ontwerp kunt aanpassen of uitbreiden).

Ook bij MindStudio vind je een ruime collectie AI-agents, verdeeld in rubrieken zoals Research, Analyze Content, For Creators, For Students en YouTube. Na aanmelding kun je ze vanaf het platform uitvoeren via de knop Run (Pro Agents enkel na betaling) of via een Chromium-browserextensie, zodat de agent direct met een specifieke webpagina kan werken.

Houd er rekening mee dat het onderscheid tussen een slimme AI-assistent en een autonome AI-agent ook hier niet altijd duidelijk is.

Op Agent.AI vind je veel agents (of minstens assistenten), waaronder deze eenvoudige mindmap-generator.

Agentic AI-browsers

We hebben geen glazen bol, maar we zijn ervan overtuigd dat agentic AI zich dit jaar sterk zal doorzetten. De vraag naar autonomere AI-systemen groeit, de technologische basis met modellen als GPT-4.x en Claude 4.x is al aanwezig en de tool-calling-functionaliteit breidt snel uit.

Die evolutie zal zich vermoedelijk ook voortzetten binnen browsers, zoals blijkt uit Opera Browser Operator. Deze AI-agent is netjes geïntegreerd in de Opera-browser en maakt het mogelijk om bijvoorbeeld producten te bestellen, een reis te plannen, tickets te boeken of studiemateriaal te verzamelen zonder dat je zelf iets hoeft te doen (wat overigens wel mogelijk blijft). Op het moment van schrijven is deze functie helaas nog een preview, maar mogelijk zit die functie al in Opera's ontwikkelaarseditie tegen de tijd dat je dit leest.

Een andere vroege ontwikkeling is Anchor Browser, voorlopig alleen beschikbaar als cloud-hosted platform. Na aanmelding krijg je toegang tot een interactieve omgeving waar je AI-gestuurde browserflows kunt opstellen en testen. Bovenaan kies je eerst een taakstructuur, zoals AI Form Filling of Web Research.

Zelf bouwen met MindStudio

Zowel Agent.AI als MindStudio laten je niet alleen bestaande agents gebruiken, maar bieden ook tools om zelf een AI-agent te bouwen. We laten kort zien hoe je dit aanpakt in MindStudio, bijvoorbeeld voor een agent die een webpagina, pdf of YouTube-video samenvat (bij deze laatste door zelf het bijbehorende transcript op te halen).

Ga naar https://app.mindstudio.ai en open links het onderdeel Build. Klik rechtsboven op Create New Agent en zorg dat het tabblad Automations actief is. Klik op het blauwe Start-blok; rechts verschijnen dan enkele configuratie-opties. Wil je de agent beschikbaar maken in de browserextensie van Agent.AI, klik dan bij Run Mode op het pijlknopje en kies Browser Extension. Er verschijnen nu data zoals url, metadata en pageContent, die beschikbaar komen voor de agent.

Klik rechts van het Start-blok op de knop met het plusje om een AI-module toe te voegen. Voor ons voorbeeld kies je Generate Text, een van de meest gebruikte modules. Andere opties zijn Generate Image, User Input, Scrape URL of je klikt op View All Blocks voor alle beschikbare modules. Na selectie van Generate Text zie je rechts bij ModelSettings dat standaard Claude 3.5 Haiku gebruikt wordt. Je kunt ook kiezen uit andere ondersteunde LLM's, waaronder enkele gratis modellen.

Bouw je eigen agent met AI-modules in MindStudio.

Verder uitwerken

Met de LLM geselecteerd kun je rechts nog extra instellingen aanpassen via parameters als Temperature (hoe lager, hoe voorspelbaarder het antwoord), Max Response Size (hoe lager, hoe beknopter het antwoord) en andere. Bovenaan staat het promptvenster waar je een duidelijke instructie voor de LLM geeft, bijvoorbeeld: 'Vertel me alles wat ik moet weten over deze webpagina.'

Om de inhoud van de webpagina door te geven, gebruik je de eerder vermelde variabele pageContent (je kunt deze variabele eerst kopiëren naar het klembord) die je onder je prompt met {{pageContent}} aanroept.

Klik linksboven op Untitled AI Agent en geef je agent een naam. Je kunt ook een korte omschrijving toevoegen en een pictogram kiezen. Klik vervolgens rechtsboven op Preview / Open Draft Agent. Je test je agent door een url in te vullen, op Load Site te klikken en daarna op Run Agent.

Wil je de agent publiceren (en aan de browserextensie koppelen via het knopje met de drie puntjes), dan heb je wel een Pro-versie nodig. Deze kost 12 dollar per maand (ongeveer 13 euro inclusief btw) voor onbeperkte agents, exclusief eventuele kosten voor API-calls van betaalde AI-modellen.

Je agent is klaar: nog snel even proefdraaien.

Automatische prompt

Je kunt ook een bestaande agent dupliceren en deze via Edit snel aanpassen voor een ander doel. Daarnaast is het mogelijk om de prompt automatisch te laten genereren. Klik hiervoor rechtsonder het promptvenster op het bijbehorende knopje en kies Generate. Typ bijvoorbeeld 'Vat deze webpagina uitgebreid en overzichtelijk samen' of 'Analyseer deze X-berichtreeks' en klik opnieuw op Generate. Even later verschijnt een veel uitgebreidere (standaard Engelstalige) prompt, waarbij de opdracht wordt opgesplitst in subtaken, zodat je agent gestructureerder te werk kan gaan. Vergeet ook hier niet de variabele {{pageContent}} toe te voegen.

Op vergelijkbare manier kun je nog veel andere agents maken. Experimenteer gerust met alle beschikbare opties en mogelijkheden.

Je kunt automatisch een uitgebreide prompt laten genereren voor je agent.

Grondig zoeken

Steeds meer generatieve AI-modellen bieden met wat vaak deepsearch wordt genoemd een geavanceerde zoekfunctie aan om diepgaande informatie van internet en andere bronnen op te halen en te analyseren. Daardoor kunnen ze ook meerdere redeneringsstappen uitvoeren en zo tot een nauwkeuriger en uitgebreider antwoord komen.

Zo'n functie vind je onder meer bij ChatGPT (Diepgaand onderzoeken), Gemini (Deep Research) en Grok (DeepSearch en de nog uitgebreidere DeeperSearch). Je kunt deze functies zien als een vorm van agentic AI, omdat ze autonoom complexe taken uitvoeren die normaal menselijke tussenkomst vragen. Afhankelijk van je opdracht (en andere parameters) kan het zoekwerk makkelijk tien minuten of langer duren. Met een gratis account is deze functionaliteit helaas wel beperkt bruikbaar, zeker bij ChatGPT. ChatGPT heeft overigens ook al Operator, een agent die een browser kan gebruiken, maar alleen nog beschikbaar is voor Pro-gebruikers in de VS.

▼ Volgende artikel
Zo voorkom je de 6 meest gemaakte fouten bij het strijken
© Wordley Calvo Stock - stock.adob
Huis

Zo voorkom je de 6 meest gemaakte fouten bij het strijken

Strijken lijkt simpel, maar in de praktijk sluipen er snel gewoontes in die jouw kleding geen goed doen. Veel mensen strijken op gevoel en merken pas later dat toch niet alle kreukels weg zijn, de stof sneller slijt of dat het strijkwerk eindeloos duurt. Door deze zes fouten te vermijden, gaat het strijken vlotter en blijft je kleding mooier.

Dit artikel in het kort

Strijken gaat sneller wanneer je de juiste temperatuur gebruikt, de stof binnenstebuiten keert en zorgt dat wat je wilt strijken licht vochtig is. Vlekken mogen niet worden gestreken omdat ze kunnen inbakken. Een schoon strijkijzer voorkomt glansplekken en kalk. Wie veel wast, heeft baat bij een strijkijzer met goede stoomproductie of een stoomgenerator.

Lees ook: Zo komt je kleding minder gekreukeld uit de wasmachine

Strijken kan een vervelende klus zijn wanneer je wekelijks met een volle mand aan de slag gaat, zeker als hardnekkige vouwen niet willen verdwijnen of een net gestreken blouse na een uur alweer kreukt. In grotere huishoudens voelt het soms zelfs alsof het werk nooit af is. Het goede nieuws: het kan sneller én makkelijker. Hieronder lees je welke zes fouten het strijken vaak onnodig lastig maken en hoe je ze voorkomt.

1: De temperatuur verkeerd instellen

Veel mensen laten hun strijkijzer standaard op dezelfde temperatuur staan. Dat lijkt handig, maar is het niet. Sommige stoffen, zoals zijde of synthetische vezels, mogen niet te warm gestreken worden omdat ze dat kunnen verschroeien of in het ergste geval zelfs smelten. Maar bij andere stoffen krijg je kreukels juist alleen weg bij een hogere stand. Het wasetiket geeft precies aan wat kan. Staat er een doorgestreept strijkijzer op? Dan kun je het beter helemaal niet strijken. In zo'n geval kan een kledingstomer misschien uitkomst bieden.

Lees ook: Betekenis wassymbolen: wat zijn die wasvoorschriften?

©Igor Nikushin - stock.adobe.com

2: Kleding niet binnenstebuiten strijken

Stoffen blijven langer mooi wanneer je ze aan de binnenkant strijkt. De buitenkant slijt dan minder snel en kleuren blijven langer behouden. Bij kragen, manchetten en zomen is de binnenkant al helemaal veiliger, omdat details anders kunnen beschadigen. Ook donkere stoffen strijk je bij voorkeur aan de binnenzijde: te veel hitte kan glansplekken veroorzaken, en dat wil je natuurlijk niet kunnen zien wanneer je deze kleding draagt.

3: Te droge was strijken

Volledig droge kleding strijkt een stuk lastiger. De strijkzool glijdt minder soepel en kreukels blijven langer zichtbaar. Een licht vochtige stof werkt veel prettiger. Is je was al droog? Dan helpt een plantenspuit of de stoomfunctie van je strijkijzer. Let op: sommige materialen, zoals zijde, zijn gevoelig voor watervlekken. Die kun je dus beter wél droog strijken.

Nieuw strijkijzer kopen? Handige tips 👇🏻

• Een gladde strijkzool glijdt beter over de stof.
• Een smalle punt helpt bij knopen, naden en lastige hoekjes.
• Een krachtige, constante stoomstoot laat kreukels sneller verdwijnen.
• Een ruim waterreservoir voorkomt dat je steeds moet bijvullen.
• Voor grote hoeveelheden strijkwerk kun je beter een stoomgenerator kiezen.

©PhotoSG - stock.adobe.com

Houd je kleding netjes na het strijken met een handig kledingrek

Zo blijft alles georganiseerd en kreukvrij!

4: Vuile kleding of kleding met vlekken strijken

Een gedragen kledingstuk even bijstrijken lijkt handig, maar vlekken kunnen door de hitte in de vezels trekken. Daarna zijn ze veel moeilijker te verwijderen. Strijk daarom om vlekken heen of kies een andere manier om kleding op te frissen. Denk aan een hangertje in de badkamer tijdens een warme douche of verticaal stomen met je stoomstrijkijzer. Er zijn ook speciale sprays voor kreukels te koop.

5x Handig strijken

Philips GC9642/60 PerfectCare Elite: een krachtige stoomgenerator van 2400 W met 1,8 l watertank; levert continu 145 g/min stoom en een stoomstoot tot 490 g/min.

Tefal Express Steam FV2837
Compact stoomstrijkijzer van 2400 W met keramische zoolplaat; biedt 35–40 g/min continue stoom en tot 165 g/min boost — geschikt voor dagelijks strijkwerk.

Braun SI 9661
Stevig stoomstrijkijzer uit de TexStyle-serie met 3100 W vermogen, ook geschikt om verticaal mee te strijken.

Calor GV9556C0 Stoomstrijkijzer
Stoom-station met Durilium-zoolplaat, 1,9 l reservoir; levert circa 125 g/min continue stoom en een stoot tot 530 g/min.

Russell Hobbs 23971-56 Supreme Steam Pro 2600 W
Compact stoomstrijkijzer van 2600 W met keramische zoolplaat en 310 ml waterreservoir; biedt continue en boost-stoom én verticale stoommogelijkheden — handig voor kleding aan de hanger.

5: Je strijkijzer niet schoonmaken

Kalk en vuil hopen zich in de stoomopeningen op en dat merk je meteen: de stoomproductie neemt af en het strijken gaat minder makkelijk. Een maandelijkse schoonmaak helpt om problemen te voorkomen. Vul het reservoir, warm het strijkijzer op en stoom het leeg boven de gootsteen. Sommige modellen hebben een reinigingsknop die vuil en kalk extra krachtig losmaakt. Ook de zool van je strijkijzer kan vies worden. Door die regelmatig schoon te maken blijft je schone was ... nou ja, schoon dus!

Lees ook: 3 manieren om de zool van je strijkijzer schoon te maken

©Alliance - stock.adobe.com

6: Het verkeerde strijkijzer gebruiken

Zelfs de beste strijktechniek schiet tekort wanneer het strijkijzer niet goed presteert. Een verouderd of te eenvoudig model kan traag op temperatuur komen, minder stoom produceren of stroef aanvoelen. . Maar wat is dan een goed strijkijzer? Een goed strijkijzer heeft onder andere een fijne brede strijkzool met spitse punt en een effectieve stoomfunctie. Moet je wekelijks bergen was wegstrijken? Gun jezelf dan een stoomgenerator. Dat is een strijkijzer met een extern reservoir waarin tot wel twee liter water gaat, waardoor je ononderbroken kunt strijken. Extra prettig aan dit type strijkbout is dat je hem vóór het strijken uit het waterreservoir haalt en hij dus extra licht van gewicht is. Zo is strijken misschien helemaal zo vervelend nog niet!


▼ Volgende artikel
Muziek in elke kamer: streamen met oude en nieuwe apparatuur
© TheVisualsYouNeed
Huis

Muziek in elke kamer: streamen met oude en nieuwe apparatuur

Ben je een trouwe Spotify-abonnee of bezit je een omvangrijke muziekcollectie op je pc? Vrijwel iedereen kan muziek streamen. Heldere klanken klinken met de juiste apparatuur en eventuele uitbreidingen in elk hoekje van je woning. Dat hoeft niet eens veel te kosten, want er zijn allerlei prijsvriendelijke oplossingen. Misschien heb je zelfs al geschikte apparatuur in huis.

Dit gaan we doen

In dit artikel lees je hoe je in elke kamer muziek kunt laten klinken, van woonkamer tot zolder. Of je nu een oude versterker hebt of moderne smartspeakers: met bluetooth, wifi of een netwerkspeler maak je alles geschikt voor Spotify en andere muziekdiensten. We laten zien hoe je oude apparatuur nieuw leven inblaast, hoe je muziek in meerdere kamers tegelijk afspeelt en hoe je zorgt dat het wifi-signaal sterk genoeg blijft.

Lees ook: Waar voor je geld: 5 soundbars met losse surroundspeakers

Dankzij het huidige streamingtijdperk kun je overal in huis van mooie muziek genieten. Daarvoor kun je zowel oude als recente afspeelapparatuur gebruiken. Zo heb je in de woonkamer misschien wel een klassieke versterker en forse zuilspeakers staan. Met een kleine aanpassing maak je zo'n traditioneel audiosysteem geschikt voor het luisteren naar moderne audiostreams. Daarnaast stream je favoriete afspeellijsten, albums, podcasts en luisterboeken ook met allerlei andere audiovisuele apparaten. We zetten verschillende luisteropties met de voornaamste voor- en nadelen op een rij.

Muziek-app op smart-tv

Wie denkt dat een smart-tv alleen video-apps ondersteunt, heeft het mis. Op een toestel van Samsung, LG, Sony en Philips kom je in de appcatalogus waarschijnlijk ook Spotify tegen. Daarnaast ontwikkelen de streamingmuziekdiensten Apple Music, Deezer en Qobuz tv-apps voor verschillende merken.

Apple Music stelt een app beschikbaar voor smart-tv's van Samsung.

Liever via een soundbar dan via de tv-speakers

Een voordeel van deze luistermethode is dat je de muziekbibliotheek rechtstreeks op de smart-tv kunt bedienen. Selecteer met de afstandsbediening bijvoorbeeld een onlangs verschenen album of een leuke afspeellijst. Wel duurt het invoeren van een zoekterm via het virtuele toetsenbord op de beeldbuis iets langer. Veel televisies hebben tegenwoordig spraakondersteuning, zodat je de naam van een artiest of album ook hardop kunt uitspreken.

Houd er rekening mee dat de interne speakers van de televisie over het algemeen blikkerig klinken. Wegens de smalle behuizing is de klankkast te klein voor een kwalitatieve audioweergave. Dat doet natuurlijk geen recht aan je favoriete muziek! Stuur het geluid van de televisie daarom bij voorkeur naar een aangesloten soundbar, receiver of versterker. Dat kan onder meer via de HDMI-ARC-poort en optische uitgang van de televisie.

De HDMI-ARC-poort stuurt het tv-geluid naar een externe audiobron.

Mediaspeler op tv

Heeft je televisie geen app van een streamingmuziekdienst, dan is er nog geen man overboord. Spotify en andere muziekdiensten zijn op diverse mediaspelers beschikbaar. Dit aparte kastje koppel je met behulp van een HDMI-kabel aan een televisie. Het bekendste voorbeeld is de Apple TV. Logischerwijs is Apple Music al standaard in deze mediaspeler geïntegreerd, terwijl je voor nagenoeg alle andere muziekdiensten een app kunt installeren.

Overige mediaspelers gebruiken veelal Android als besturingssysteem. Installeer in dat geval je favoriete streamingdienst vanuit de Play Store. Als alternatief kun je een spelcomputer als veredelde mediastreamer gebruiken, zoals de PlayStation 4 / PlayStation 5 of Xbox Series X/S. Spotify is bijvoorbeeld op de genoemde gameconsoles beschikbaar.

Deze los verkrijgbare afstandsbediening voor de PlayStation 5 heeft zelfs een eigen Spotify-knop.

Google Chromecast en TV Streamer

Tot slot zijn de Google Chromecast en Google TV Streamer het vermelden waard. Zodra je zo'n mediaspeler op een HDMI-poort aansluit, stream je nummers van je favoriete muziekdienst naar de televisie. Je smartphone of tablet fungeert in dat geval als afstandsbediening. Sommige televisies hebben al een Chromecast-functie ingebouwd.

Verbind de Spotify-app op je smartphone met de Google Chromecast en start een audiostream.

Receiver en soundbar

Veel receivers en soundbars hebben verschillende streamingfuncties in huis. Je hoeft voor het luisteren van muziek dan geen televisie aan te zetten. De goedkoopste hedendaagse audioproducten bezitten in elk geval een bluetooth-adapter. Je verbindt in dat geval je smartphone rechtstreeks met de receiver of soundbar. Open je favoriete muziek-app en start een album of afspeellijst.

Deze draadloze techniek heeft twee nadelen. Allereerst past bluetooth compressie toe op de stream. Mogelijk gaat dat ten koste van de audiokwaliteit. Overigens leveren de bluetooth aptX- en LDAC-codecs wel een goed geluid. Een voorwaarde is dat zowel de zender als ontvanger de genoemde codecs ondersteunt. Het tweede nadeel is het beperkte bereik van bluetooth. Loop je met de smartphone even weg, dan hapert of stopt wellicht de muziekweergave op de receiver of soundbar.

De betere audioproducten hebben een bekabelde en/of draadloze netwerkaansluiting. Vergeleken met bluetooth ervaar je mogelijk een hogere geluidskwaliteit. Zowel wifi als ethernet laten de oorspronkelijke audiobestanden namelijk met rust, want zij passen geen compressie toe op de stream. In de meeste gevallen kies je met een app op een smartphone de gewenste muziek, waarna het audiosysteem zelf de benodigde data vanaf het web ophaalt. Dat kan vaak rechtstreeks vanuit de Spotify- of Tidal-app. Veel recente audioproducten ondersteunen deze muziekdiensten. Sommige hififabrikanten ontwikkelen trouwens een eigen app, zoals Denon/Marantz (HEOS) en Yamaha (MusicCast).

Veel audiosystemen kun je zowel bekabeld als draadloos met het thuisnetwerk verbinden, zoals de Sonos Ray-soundbar.

Voldoende wifi-dekking

Besluit je om muziek naar verschillende kamers te streamen? Zorg dan dat de wifi-dekking in orde is. Zeker wanneer je in een afgelegen zolderkamer, garage of tuinhuis wilt luisteren, is het wifi-signaal afkomstig van de modem/router vermoedelijk niet toereikend. Veel internetproviders verhuren of verkopen apparaten die het wifi-signaal verbeteren.

Je kunt ook zelf aan de slag gaan. Een zogeheten mesh-netwerk is een uitstekende methode om het wifi-signaal in je woning een flinke impuls te geven. Hierbij realiseren pakweg twee, drie of misschien wel vier units één groot dekkend draadloos netwerk. Wifi-repeaters en powerline-adapters (met wifi) zijn alternatieve apparaatjes om het draadloze netwerk te verbeteren.

TP-Link heeft diverse betaalbare mesh-systemen in zijn gamma, zoals de breed verkrijgbare Deco X50.

Spotify op oude versterker

Wanneer jouw oude vertrouwde versterker en aangesloten luidsprekers nog prima werken, is het natuurlijk zonde om deze audioapparatuur af te danken. Dat hoeft ook helemaal niet, want aan de hand van diverse betaalbare oplossingen luister je alsnog naar Spotify-streams. De goedkoopste optie is het aansluiten van een bluetooth-audioadapter. Die verbind je met de analoge tulpingangen of lijnaansluiting achter op de versterker, waardoor je vanaf een smartphone of tablet kunt streamen. Uitgebreidere modellen kun je wellicht ook digitaal verbinden. Dat gebeurt meestal via een optische uitgang. Check dus goed de aansluitmogelijkheden van jouw versterker. Onder meer Logitech, Pro-Ject, Sennheiser, Ugreen en Marmitek ontwikkelen geschikte bluetooth-audioadapters.

De Pro-Ject BT Box E HD bluetooth-adapter kun je zowel analoog als digitaal op een hifisysteem aansluiten.

Klassiek hifisysteem koppelen

Een klassiek hifisysteem koppel je net zo makkelijk aan het (draadloze) thuisnetwerk. Je hebt daar wel een audiostreamer of netwerkspeler voor nodig. Dit apparaat verbind je met wifi of ethernet, waarna het zelfstandig streams van Spotify en overige bronnen kan ophalen. Vervolgens geeft de audiostreamer het geluidsspoor analoog of digitaal door aan de versterker. Voor de bediening gebruik je meestal een smartphone. Diverse bekende hififabrikanten ontwikkelen geschikte producten, waaronder Sonos, WiiM, Cambridge Audio, Bluesound en NAD.

De Sonos Port is een veelzijdige audiostreamer voor het upgraden van je klassieke audiosysteem.

Extra luxe: met display

Luxe modellen hebben zelfs een display met afspeelinformatie, zoals de artiest, het liedje en de albumhoes. Ten slotte zijn er ook genoeg apparaten te koop die zowel bluetooth, wifi als ethernet ondersteunen.

©OLIVER BEAMISH 4407973354259

De Britse audiospecialist Cambridge Audio fabriceert behoorlijk uitgebreide netwerkspelers met een display.

Losse luidspreker

Voor het luisteren van Spotify-streams kun je ook de aanschaf van een losse luidspreker overwegen. Je hebt keuze uit grofweg drie smaken. Bluetooth-speakers zijn er in overvloed. Deze prijsvriendelijke producten hebben meestal een oplaadbare accu, waardoor je ze overal kunt gebruiken. Als je een exemplaar met een stof- en waterdichte behuizing koopt, luister je ook buitenshuis naar je favoriete klanken.

Voor binnengebruik is een wifi-speaker interessant. Bedenk vooraf goed waar je dit apparaat wilt neerzetten. Is er geen nabijgelegen stroompunt, dan ligt een exemplaar met een accu voor de hand. Vaak kun je twee soortgelijke speakers draadloos aan elkaar koppelen. Luister zo naar stereogeluid! Voor de bediening ben je aangewezen op je smartphone.

De weerbestendige Ultimate Ears Everboom voldoet aan de strenge eisen van de IP67-norm.

Slimme speaker

Verder kun je ook nog een zogeheten smartspeaker overwegen. Vanwege de ingebouwde microfoon bedien je deze modellen met je stem. Roep bijvoorbeeld de naam van een mooi muziekalbum en je hoort meteen de bijbehorende deuntjes. Mogelijk kun je via een smartspeaker ook nog andere slimme apparaten in je thuisnetwerk aansturen, zoals een lamp of thermostaat. Controleer in dat geval goed welke smarthomeplatformen het beoogde product ondersteunen. Apple, Google, JBL, Sonos en Denon hebben meerdere smartspeakers in hun gamma.

Dankzij ondersteuning voor bluetooth, wifi, ethernet en diverse smarthome-platformen kun je met de JBL Authentics 500 alle kanten op.

Apple AirPlay

Heb je een iPhone, iPad of Mac? Check in dat geval of jouw afspeelapparatuur met AirPlay overweg kan. Verschillende recente smart-tv's van LG, Samsung en Sony bieden bijvoorbeeld ondersteuning. Verder voegen ook diverse fabrikanten van soundbars, receivers, mediaspelers, wifi-speakers en smartspeakers deze techniek aan hun producten toe. Muziek streamen via AirPlay werkt erg eenvoudig. Tik in een muziek-app op een pictogram om de lijst met beschikbare apparaten te openen. Kies daarna bijvoorbeeld de naam van jouw televisie of receiver en luister naar de audiostream.

Multiroom audio

Veel receivers en soundbars met netwerkfunctie ondersteunen tegenwoordig multiroom audio. Ook diverse smartspeakers en audiostreamers gebruiken deze techniek. Zoals de Engelse naam al doet vermoeden, luister je hiermee in meerdere kamers naar muziek. Kies in een app voor iedere ruimte de gewenste afspeellijst. Je kunt hetzelfde album ook in meerdere kamers afspelen. Loop je vanuit de woonkamer bijvoorbeeld even naar de keuken, dan hoor je dezelfde klanken. Lijkt multiroom audio je handig? Schaf dan bij voorkeur producten van hetzelfde merk aan, zodat alle afspeelapparaten naadloos met elkaar samenwerken. Sonos, Denon en Bluesound staan bekend om hun brede assortiment met multiroom audioproducten.

Vanuit de Yamaha MusicCast-app bepaal je in welke kamers je muziek wilt afspelen.

Mediaserver installeren

Als je een uitgebreide muziekcollectie op de computer hebt staan, stel je die eenvoudig aan andere afspeelapparaten beschikbaar. Stream deze nummers bijvoorbeeld naar een smart-tv, receiver, soundbar, wifi-speaker of netwerkspeler. Dat werkt veelal via het DLNA/UPnP-protocol.

Je installeert voor dit doeleinde eerst een mediaserver of muziekserver op de computer. Dat kan met verschillende programma's. Voor beginners is het hulpje Universal Media Server erg geschikt. Er zijn hiervan versies voor Windows, macOS en Linux beschikbaar. Een pluspunt is dat deze mediaserver alle gangbare audioformaten ondersteunt. Zo accepteert het onder andere mp3-, wma-, wav- en flac-bestanden. Bovendien kun je als alternatief video's naar een geschikte smart-tv streamen.

Tijdens de installatie gaan in Windows mogelijk alarmbellen af. Ten onrechte, want Universal Media Server is volledig te vertrouwen. VirusTotal herkent geen bedreigingen in het exe-bestand. Na de installatie opent de freeware in een browser. 

Lees ook: Zelf een mediaserver maken op je pc of NAS met Jellyfin

Exact Audio Copy

Heb je een ruime cd-verzameling, dan bewaar je hiervan desgewenst digitale kopieën op de pc. Dat heet rippen. Het gratis programma Exact Audio Copy is daar bij uitstek voor geschikt. Sla hiermee muziek op in een hoge kwaliteit. Bovendien corrigeert dit tooltje op eigen houtje fouten en voegt het automatisch de juiste audiogegevens (metadata) aan bestanden toe. Voor een goed resultaat selecteer je bij voorkeur flac of wav als audioformaat. Staan de nummers van alle cd's op de pc, laptop of NAS? Gebruik dan de instructies in dit artikel om deze audiobestanden naar geschikte afspeelapparatuur te streamen.

Exact Audio Copy is een betrouwbare partner voor het back-uppen van je cd's.

Lokaal streamen

Je maakt in Universal Media Server eerst een gebruikersaccount aan. Nadat je bent ingelogd, herkent het programma wellicht al enkele geschikte apparaten in jouw thuisnetwerk. Dat is bijvoorbeeld een ingeschakelde smart-tv of wifi-speaker.

Het is nu zaak om de juiste bestandslocaties aan het programma toe te voegen. Klik rechtsboven op het pictogram met de drie horizontale streepjes en kies Gedeelde inhoud. Waarschijnlijk zijn er al wat standaard-mediamappen geselecteerd. Via Nieuwe webinhoud toevoegen en het blauwe mappictogram blader je naar de muziekmap. Bevestig daarna met Toevoegen en Opslaan.

Zodra de mediaserver eenmaal is ingericht, stream je de nummers eenvoudig naar een afspeelapparaat. Vanzelfsprekend is het wel een voorwaarde dat de computer en pakweg een receiver, soundbar of smart-tv met hetzelfde netwerk zijn verbonden. Open op een televisie de bronlijst of mediaplayer-app en kies de zojuist ingestelde mediaserver. Je navigeert vervolgens naar het gewenste album. Bij geschikte soundbars, receivers en wifi-speakers maak je meestal vanuit een smartphone-app verbinding met de mediaserver.

Universal Media Server toont meteen na het opstarten een lijst met beschikbare afspeelapparaten.