Het kan altijd gebeuren dat er iets misgaat met je pc. Software die je processor overmatig veel belast, een schijf die te vol gelopen is of hardware die steeds slechter gaat functioneren. Wil je dat alles probleemloos blijft lopen, dan is het dus belangrijk om de vinger aan de pols te houden door je computer te blijven monitoren. We leggen uit hoe je je computer monitoren kunt met Windows en tools van derden.

Tip 01: Systeeminformatie

Een grondige kennis van de systeemonderdelen kan goed van pas komen bij het troubleshooten en updaten van je systeem. Voor een uitgebreid hardware-overzicht druk je op Windows-toets+R en voer je msinfo32 uit. Het overzicht is onderverdeeld in de categorieën Hardwarebronnen, Onderdelen en Softwareomgeving. De eerste twee categorieën leveren informatie op over je hardware. Softwareomgeving geeft je inzicht in de softwareonderdelen als drivers en services.

©PXimport

Tip 02: Gegevens exporteren

Om alle informatie in een keer op te slaan, selecteer je Systeemoverzicht en kies je Bestand / Exporteren. Het resultaat is een txt-bestand dat je in Excel kunt openen. Klik daar op Bestand / Openen en wijzig het bestandstype in Tekstbestanden, waarna je het txt-bestand kunt openen. Als het goed is, start de Wizard Tekst importeren op. Kies hier Gescheiden en vink in het volgende venster Tab aan. Klik daarna op Voltooien. Open het tabblad Start en kies Opmaak / Kolombreedte AutoAanpassen. Op deze manier ziet de informatie er veel overzichtelijker uit.

©PXimport

Schijfruimte

©PXimport

Tip 03: Hardware-informatie

Er bestaan tools die veel gedetailleerdere systeeminformatie geven dan Windows zelf. Voorbeelden hiervan zijn HWiNFO of HiBit System Information.

Ben je vooral geïnteresseerd in de actuele temperaturen van je cpu(-kernen), van je grafische processor of je harde schijven, of wil je de ventilatorsnelheden in de gaten houden, dan heb je voldoende aan CPUID HWMonitor. Vervolgens is er niet meer nodig dan het opstarten van de (portable) tool. De informatie die CPUID HWMonitor tevoorschijn haalt, kun je via File / Save Monitoring Data ook in tekstformaat bewaren.

Tip 04: Informatie op afstand

Heb je meerdere pc’s in je (thuis)netwerk, dan is het niet handig als je op al deze computers monitorsoftware moet openen om gegevens over de hardware op te vragen. Gelukkig bestaat er Axence netTools. Hiermee kun je ‘live’ de gegevens van andere pc’s in je netwerk op je eigen computer zien. Download en installeer de tool op je pc. Nadat je je geregistreerd hebt, kun je de tool opstarten. Klik hier op WinTools. Het is nu de bedoeling dat je bij Address het ip-adres of de hostnaam van de beoogde pc invult en bij Connection indien nodig de Username en het Password van het Windows-account, waarna je bevestigt met Connect. Soms kan het gebeuren dat je een foutmelding krijgt als je de gegevens van een andere computer wilt opvragen. Dat los je als volgt op: kopieer het bestand WmiEnable.exe naar een usb-stick (je vindt dit bestand in een submap van de installatiemap van Axence netTools). Voer dit bestand vervolgens eenmaal uit op de gewenste client(s) door te rechtsklikken op het bestand en Als administrator uitvoeren te kiezen.

©PXimport

Tip 05: Betrouwbaarheid

Het is ook nuttig je systemen af en toe te checken op (stabiliteits)problemen die zich wellicht hebben voorgedaan. Dat kan met de in Windows ingebouwde module Betrouwbaarheidscontrole. Die geeft je een chronologisch overzicht van gebeurtenissen die een impact op de betrouwbaarheid van het systeem hebben gehad. Druk hiervoor op Windows-toets+R en voer perfmon /rel uit zodat het betrouwbaarheidsrapport verschijnt. Een grafiek geeft de stabiliteitsindex weer, van 1 (zeer instabiel) tot 10 (zeer stabiel). Via de pijltjes aan weerszijden navigeer je door de tijd. Net onder de grafiek vertellen pictogrammen je welke belangrijke gebeurtenissen op de geselecteerde dag of week zijn voorgevallen. De link Alle probleemrapporten weergeven, helemaal onderaan, is handig wanneer je uitsluitend de problemen wilt bekijken die zich op het systeem hebben voorgedaan; andere gebeurtenissen worden hieruit gefilterd.

©PXimport

Tip 06: Systeemprestaties

Ben je geïnteresseerd in de systeemprestaties en wil je achterhalen wanneer of waarom een systeem minder goed presteert, druk dan op Windows-toets+R en voer perfmon uit. Zorg er wel voor dat je als administrator bent aangemeld. Klik op Prestatiemeter in het linkerpaneel. Er verschijnt een leeg grafiekvenster en het is de bedoeling dat je zelf aangeeft welke systeemonderdelen gemeten en in de grafiek uiteengezet moeten worden. Klik hiervoor bovenaan op het groene plusknopje. In een uitklapmenu kun je nu uit allerlei computeritems kiezen. Nog meer details krijg je wanneer je op het pijlknopje naast zo’n item klikt. Een voorbeeld: kies je Fysieke schijf, dan kun je uit meer dan twintig onderdelen kiezen, waaronder Gemiddeld aantal gelezen bytes of Percentage tijd niet-actief. Plaats een vinkje bij Beschrijving weergeven als je meer informatie over het onderdeel wilt weten.

©PXimport

Tip 07: Gegevens verzamelen

Het is natuurlijk nogal lastig om zo’n grafiek gedurende een langere periode in het oog te houden. Dat hoeft gelukkig ook niet. Klik in het linkerpaneel van de Prestatiemeter op Gegevensverzamelaarsets. Rechtsklik op Gedefinieerd door de gebruiker en kies Nieuw / Gegevensverzamelaarset. Vul een naam in en vink Handmatig maken (Geavanceerd) aan. Druk op Volgende en kies – voor onze doeleinden – Prestatiemeteritem. Maar wil je bijvoorbeeld bepaalde registerwaarden opvolgen, dan kies je hier Informatie over de systeemconfiguratie.

©PXimport

Tip 08: Items toevoegen

Druk op Volgende en op Toevoegen om alle gewenste items aan te kunnen geven. Leg tevens de gewenste interval vast, bijvoorbeeld elke 5 minuten. Bevestig met Volgende (2x). Kies Deze gegevensverzamelaarset nu starten of Opslaan en sluiten wanneer je de set pas later wilt uitvoeren. Rond af met Voltooien. Je start of stopt de controle door je set te selecteren bij Gegevensverzamelaarsets / Gedefinieerd door de gebruiker / <naam_van_je_set> en de start- of stopknop in te drukken. Naderhand kun je het rapport bekijken door in het linkerpaneel, bij Rapporten / Gedefinieerd door de gebruiker op de naam van je set te dubbelklikken.

Het is tevens mogelijk de controle op gezette tijden te activeren. Rechtsklik daarvoor op de setnaam bij Gegevensverzamelaarsets en kies Eigenschappen. Op het tabblad Schema voeg je de gewenste tijden toe via de knop Toevoegen. Op het tabblad Stop-voorwaarde kun je aangeven onder welke omstandigheden je zo’n controle automatisch wilt laten beëindigen.

©PXimport

Tip 09: S.M.A.R.T checken

Elke moderne harde schijf of ssd ondersteunt S.M.A.R.T (Self-Monitoring Analysis and Reporting Technology). Hiermee worden diverse parameters continu gecontroleerd. Je kunt hiervoor een tool installeren, zoals PassMark DiskCheckup. Na het starten krijg je meteen de S.M.A.R.T-waarden van de geselecteerde schijf te zien. In principe geldt: hoe verder de waarde in de kolom Value verwijderd is van die bij Threshold (drempelwaarde), hoe beter. Via Configuration kun je het programma zo instellen dat je een melding krijgt zodra er een drempelwaarde wordt overschreden. In dit venster kun je ook het waarschuwingsniveau voor de schijftemperatuur instellen. Plaats je een vinkje bij Record SMART attributes for TEC computation (Threshold Exceeds Conditions), dan vergelijkt de tool de huidige waarden met eerder vastgelegde waarden en zal het na enige tijd zelfs een TEC-datum voorspellen voor de diverse S.M.A.R.T-attributen.

©PXimport

Een lange werkdag achter het scherm eindigt vaak met vermoeide ogen en een stijve nek. macOS biedt gelukkig talloze verborgen opties waarmee je het beeld, de tekst en zelfs de cursor precies op jouw voorkeuren afstemt. Door deze slim te combineren, verbeter je de leesbaarheid van de tekst op je scherm. Je hebt zelfs geen extra software nodig om binnen een paar minuten meer fijner met macOS te werken.

Omdat een te hoge resolutie voor piepkleine letters zorgt en een te lage voor kartelige pictogrammen, begin je met het vinden van de juiste balans - en die is voor iedereen anders. Open Systeeminstellingen via het Apple-logo linksboven of de losse app, kies Beeldschermen en probeer de verschillende opties die je ziet even uit. Elke optie geeft een andere pixelverhouding weer: de uiterst linkse vergroot, de uiterst rechtse verkleint.

Gebruik je een externe monitor? Dan kun je per scherm een andere schaal kiezen, zodat het ingebouwde Retina-scherm loepzuiver blijft terwijl de 4K-monitor comfortabel grote elementen toont. Bij Geavanceerd vind je overigens nog wat instellingen over hoe je muis omgaat met meerdere schermen. Experimenteer een paar minuten en geef je ogen even de tijd om aan een nieuwe instelling te wennen.

Tekstvergroting in apps

Als de systeemschaal goed staat, maar je in Safari of Mail nog steeds moeite hebt de letters te lezen, kun je ook alleen de tekst vergroten. Start Safari, open een pagina en druk op Cmd+Plusteken (Cmd++) tot de letters prettig groot zijn. Klik vervolgens in de menubalk op Safari en kies Instellingen / Websites en vervolgens Zoomniveau aan de linkerkant. Kies nu voor elke openstaande website het standaard-zoomniveau.

Mail werkt vergelijkbaar: open Mail, kies Instellingen / Lettertype en kleur en klik op Selecteer om het font groter te maken.

Omdat Finder in macOS Ventura is samengevoegd met Voorvertoning, krijg je ook daar consistente resultaten; open een map, druk op Cmd+J en stel onder in het menu bij Tekstgrootte een grotere tekstgrootte in. Door per app te werken, voorkom je het rare effect dat randmenu’s reusachtig worden terwijl artikelkolommen nog onleesbaar klein blijven.

Hoog contrast en kleurfilters

Tekst wordt pas echt leesbaar wanneer het contrast tussen letters en achtergrond groot genoeg is. Ga naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en schakel Verhoog contrast in. MacOS verhoogt dan onmiddellijk het onderscheid tussen wit en zwart, maar behoudt subtiele schaduwen, zodat pictogrammen herkenbaar blijven. Als je liever de kleuren aanpast in plaats van het licht-donkerverschil, activeer dan Keer kleuren om of zet helemaal onderaan de slider bij Kleurfilters aan, open het menu Filtertype en selecteer Protanopie, Deuteranopie of Tritanopie voor specifieke kleurenblindheid. Klik op het uitklapmenu Intensiteit en versleep de schuif tot je zonder moeite rode koppen van blauwe links onderscheidt. De instellingen gelden voor je hele systeem, zodat games, pdf-lezers en zelfs virtuele machinevensters profiteren.

Retina, pixels en puntdichtheid uitgelegd

Bij het afstemmen van leesbaarheid stuit je vaak op termen als Retina en ppi (pixels per inch). Een klassiek lcd-scherm toont tekst met relatief weinig pixels per letter, terwijl een Retina-display het aantal pixels per element verdubbelt of verdrievoudigt, zodat individuele pixels bij normaal gebruik niet meer zichtbaar zijn. MacOS beschrijft resolutie daarom in punten: een punt is de logische eenheid waarop het besturingssysteem interface-elementen tekent. Op een 27inch-iMac wordt één punt bijvoorbeeld gerenderd door twee-bij-twee fysieke pixels, terwijl een niet-Retina externe monitor nog steeds een-bij-een werkt. Wanneer je in Beeldschermen een schaaloptie kiest, rendert macOS de interface op een alternatieve interne resolutie die vervolgens wordt geschaald naar de fysieke pixels, waarbij slimme anti-aliasing wordt toegepast om de scherpte te behouden. Het verklaart ook waarom sommige resoluties in de lijst er wazig uitzien: het zijn tussenwaarden waarbij de pixelverhouding niet gelijk is aan die van het scherm. Kies dus altijd een schaal die tot een exact veelvoud leidt, bijvoorbeeld 1920 × 1080 op een 4K-scherm (dat heeft exact viermaal zoveel pixels). 

Donkere modus, Night Shift en True Tone

De donkere modus vermindert lichtschittering en is daarom onmisbaar bij comfortabel werken in schemerige omgevingen. Open Systeeminstellingen / Weergave en kies bij Weergave voor Donker of Automatisch. Bij die laatste koppelt macOS de omschakeling aan het dag-nachtritme. Ga vervolgens terug naar de instellingen voor Beeldschermen, klik onderaan op Night Shift en zet het dropdown-menu bij Schema op Zonsondergang tot zonsopgang. Het systeem past nu ‘s avonds de kleurtemperatuur warm aan, waardoor blauw licht wordt gefilterd.

Gebruik de schuif Kleurtemperatuur om het effect subtiel te houden; te veel oranje of blauw maakt bijvoorbeeld foto-editing onmogelijk. True Tone is ten slotte de sensorfunctie die witpunten gelijkstelt aan het omgevingslicht. Zet deze optie op dezelfde pagina aan en kijk hoe het scherm minder fel oplicht wanneer een wolk voor de zon schuift.

Vergeet niet dat een externe monitor soms eigen logica heeft voor de kleurtemperatuur; zet in dat geval de fabrieksinstelling op neutraal en laat macOS de rest doen. Door de drie technologieën samen te laten werken, blijft tekst op elk moment van de dag helder maar vriendelijk voor de ogen.

Zoomen, vergroting en Hover Text

 Voor wie regelmatig kleine cijfers in spreadsheets moet controleren, is de ingebouwde zoomfunctie een absolute zegen. Navigeer naar Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Zoomen en selecteer Schermzoom. Kies bij Stijl de optie Beeld-in-beeld, zodat alleen het vergrootglasvenster inzoomt en de rest van het bureaublad overzichtelijk blijft. Stel met de schuiven Maximale vergroting en Minimale vergroting onder Geavanceerd een comfortabele factor in en bevestig met OK. Vervolgens druk je tijdens het werken op Option+Command+= om in te zoomen en op Option+Command+- om weer uit te zoomen. Loop ook zeker nog even door de rest van de instellingen in het Geavanceerd-scherm.

Je kunt er bijvoorbeeld instellen dat de zoomfactor wordt gereset bij het opnieuw opstarten van je Mac, dat kleuren in het beeld-in-beeld-venster worden omgedraaid voor een beter contrast, of dat het schermpje op een vaste plaats blijft staan, ongeacht de bewegingen van je muis. Je kunt zelfs trackpadgebaren instellen om de cursor te verplaatsen als je ingezoomd bent.

Toegankelijkheid voor iedereen

Toegankelijkheid klinkt misschien als iets dat vooral bedoeld is voor mensen met een visuele of motorische beperking, maar in werkelijkheid profiteert vrijwel iedereen van deze functies. Heb je weleens moeite gehad met het lezen van kleine tekst op een Retina-scherm, of gemerkt dat je ogen vermoeid raken na een paar uur achter je laptop? Dan ben je niet de enige. Situaties zoals fel zonlicht, contrastarme websites of gewoon een lange werkdag kunnen het leescomfort flink beïnvloeden. Toegankelijkheidsinstellingen zoals grotere lettertypes, hogere contrasten, kleurfilters of zelfs schermlezeropties zoals VoiceOver kunnen dan ineens verrassend handig zijn.

Deze functies helpen je niet alleen om beter te lezen, maar zorgen er ook voor dat je productiever en met minder inspanning werkt. Door toegankelijkheid te zien als een vorm van personalisatie, wordt duidelijk dat het niet alleen gaat om toegang in de letterlijke zin, maar ook om comfort, rust en controle over je digitale omgeving.

Muisinstellingen

Een verloren cursor zoeken kost tijd en frustreert, vooral op grote schermen. Open daarom Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Beeldscherm en vergroot de aanwijzer met de slider Aanwijzergrootte. Houd het voorbeeldvenster in de gaten totdat de aanwijzer opvalt. Zet vervolgens Schud de muisaanwijzer om deze te vinden aan; een snelle zigzagbeweging vergroot de aanwijspijl tijdelijk, zodat je ‘m makkelijk kunt vinden. Wie contrastrijke muiskleuren wil, kiest bij Contourkleur aanwijzer bijvoorbeeld een fluorescerend groen en bij Vulkleur aanwijzer diepzwart. De combinatie versnelt navigatie in complexe grafische of codeprojecten aanzienlijk.

Spraak, VoiceOver en Live Captions 

Als lezen vermoeiend is, kan luisteren uitkomst bieden. Activeer Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Live spraak. Je ziet nu een schermpje boven in beeld waarin je tekst kunt typen of plakken. Met de Afspeelknop kun je de systeemstem het stuk tekst uit laten spreken. Voor volledige schermnavigatie schakel je onder Toegankelijkheid / VoiceOver de gelijknamige functie in. De snelle rondleiding legt de belangrijkste toetscombinaties uit; onthoud vooral Ctrl+Option+PijltjeRechts om naar de volgende regel te springen.

In videoconferenties kan verminderde gehoorcapaciteit een probleem vormen. Zet dan onder Systeeminstellingen / Toegankelijkheid / Horen de optie Ondertiteling aan. MacOS plaatst automatisch ondertiteling onder elk FaceTime-venster en in vele apps van derden, zolang de taal op Nederlands staat. Let op: niet elke Mac ondersteunt deze functie.

Comfortabeler kijken zit in de details

Met enkele kleine aanpassingen verander je het beeldscherm in een productievere werkomgeving. Door eerst resolutie en tekstgrootte goed te zetten, kun je letters makkelijker lezen. Contrast- en kleurfilters brengen duidelijkheid, terwijl de donkere modus met Night Shift de lichtbelasting verlaagt. Zoom en een opvallende cursor houden details zichtbaar, zelfs bij complexe projecten. VoiceOver en Live Captions geven je ogen rust door teksten te laten uitspreken.  

Fresh 'n Rebel introduceert de Clam Ace 2, een draadloze over-ear koptelefoon die technologie en comfort slim samenbrengt. Hij klinkt niet alleen goed, maar past zich ook aan jou aan. Met gepersonaliseerd geluid, intelligente noise cancelling en een batterij die het moeiteloos meerdere dagen volhoudt is dit een koptelefoon die meebeweegt met jouw dag.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Fresh 'n Rebel

Stilte wanneer jij dat wilt

Of je nu werkt, reist of ontspant: de Clam Ace 2 helpt je de juiste focus te vinden. Dankzij Adaptive Hybrid Active Noise Cancelling bepaal je zelf hoeveel van de wereld je hoort. De technologie filtert storend geluid weg, en jij bepaalt zelf hoeveel daarvan je wilt dempen. In de My Sound App stel je het niveau eenvoudig bij, afhankelijk van waar je bent – op kantoor, in de trein of thuis op de bank. Zo houd je zelf de controle over wat je wel en niet hoort.

Met de Ambient Sound Mode blijf je alert op wat er om je heen gebeurt. Het omgevingsgeluid wordt subtiel versterkt, zodat je bijvoorbeeld het verkeer hoort of iemand kort kunt aanspreken. De Quick Access-functie maakt het extra handig: houd kort de linkeroorschelp ingedrukt en je schakelt direct over naar hear-through, zonder instellingen te veranderen.

©Fresh ’n Rebel

Geluid dat zich aan jou aanpast

Iedereen hoort anders, en dat merk je pas echt met Personal Sound by Audiodo. Deze technologie, geïntegreerd in de My Sound App, meet met een gehoortest hoe goed jij verschillende frequenties waarneemt. Op basis daarvan wordt een geluidsprofiel aangemaakt dat de muziek afstemt op jouw gehoor. De lage tonen worden iets krachtiger waar nodig, de hoge juist helderder. Zo klinkt elke noot precies goed!

De app geeft bovendien volledige controle over je instellingen. Je kunt de equalizer aanpassen, knoppen een eigen functie geven, het volume begrenzen of batterijbesparing activeren. Alles in één overzichtelijke interface.

©Fresh ’n Rebel

Schakelen zonder onderbreking

De Clam Ace 2 ondersteunt Multipoint Bluetooth, waarmee je twee apparaten tegelijk kunt verbinden. Zo kun je moeiteloos wisselen tussen laptop en smartphone. Een inkomend telefoontje aannemen terwijl je muziek luistert of een video bekijkt? De koptelefoon schakelt automatisch over.

Tijdens gesprekken zorgen twee Environmental Noise Cancelling-microfoons dat je stem helder blijft, zelfs in een rumoerige omgeving. En met Wind Noise Cancelling blijft ook buiten het geluid helder, zelfs als het waait. Dankzij on-ear detectie pauzeert de muziek automatisch als je de koptelefoon afzet, en gaat hij verder zodra je hem weer opzet. Met het volumewieltje en de klikbare knop op de oorschelp bedien je muziek, noise cancelling en spraakassistent zonder je telefoon erbij te hoeven pakken.

©Fresh ’n Rebel

Dagenlang luisteren zonder opladen

Een van de grootste pluspunten van de Clam Ace 2 is de speeltijd. Met meer dan 100 uur luisteren op één lading hoef je nauwelijks nog aan opladen te denken. Zelfs met actieve noise cancelling ingeschakeld haal je nog 60 uur speeltijd, en met tien minuten snelladen heb je alweer acht uur muziek. Handig als je vaak onderweg bent.

Het draagcomfort is net zo goed doordacht. De zachte oorkussens vormen zich naar je oren, terwijl de flexibele hoofdband ook bij lange luistersessies prettig blijft zitten. Na gebruik klap je de Clam Ace 2 eenvoudig in en berg je hem op in het meegeleverde tasje.

Kleur en karakter

Fresh 'n Rebel staat bekend om zijn frisse kleuren, en dat zie je terug in de Clam Ace 2. Van subtiel Ice Grey en Storm Grey tot opvallender Dreamy Lilac, Dried Green, True Blue en Pastel Pink – er is altijd een uitvoering die bij je past. Welke kleur je kiest, maakt voor de prijs geen verschil: die is voor elke tint 99,99 euro.

©Fresh ’n Rebel

Dit maakt de Clam Ace 2 bijzonder

De Clam Ace 2 past zich aan jou aan. Hij filtert storend geluid weg, stemt het geluid af op jouw gehoor met Personal Sound by Audiodo en houdt het moeiteloos dagenlang vol. Een slimme koptelefoon die meedenkt, comfortabel zit en altijd klaarstaat. Zoals het hoort. Zoals jíj het hoort!