Zo kun je je computer monitoren

Tip 01: Systeeminformatie

Een grondige kennis van de systeemonderdelen kan goed van pas komen bij het troubleshooten en updaten van je systeem. Voor een uitgebreid hardware-overzicht druk je op Windows-toets+R en voer je msinfo32 uit. Het overzicht is onderverdeeld in de categorieën Hardwarebronnen, Onderdelen en Softwareomgeving. De eerste twee categorieën leveren informatie op over je hardware. Softwareomgeving geeft je inzicht in de softwareonderdelen als drivers en services.

Tip 02: Gegevens exporteren

Om alle informatie in een keer op te slaan, selecteer je Systeemoverzicht en kies je Bestand / Exporteren. Het resultaat is een txt-bestand dat je in Excel kunt openen. Klik daar op Bestand / Openen en wijzig het bestandstype in Tekstbestanden, waarna je het txt-bestand kunt openen. Als het goed is, start de Wizard Tekst importeren op. Kies hier Gescheiden en vink in het volgende venster Tab aan. Klik daarna op Voltooien. Open het tabblad Start en kies Opmaak / Kolombreedte AutoAanpassen. Op deze manier ziet de informatie er veel overzichtelijker uit.

Schijfruimte

Tip 03: Hardware-informatie

Er bestaan tools die veel gedetailleerdere systeeminformatie geven dan Windows zelf. Voorbeelden hiervan zijn HWiNFO of HiBit System Information.

Ben je vooral geïnteresseerd in de actuele temperaturen van je cpu(-kernen), van je grafische processor of je harde schijven, of wil je de ventilatorsnelheden in de gaten houden, dan heb je voldoende aan CPUID HWMonitor. Vervolgens is er niet meer nodig dan het opstarten van de (portable) tool. De informatie die CPUID HWMonitor tevoorschijn haalt, kun je via File / Save Monitoring Data ook in tekstformaat bewaren.

Tip 04: Informatie op afstand

Heb je meerdere pc’s in je (thuis)netwerk, dan is het niet handig als je op al deze computers monitorsoftware moet openen om gegevens over de hardware op te vragen. Gelukkig bestaat er Axence netTools. Hiermee kun je ‘live’ de gegevens van andere pc’s in je netwerk op je eigen computer zien. Download en installeer de tool op je pc. Nadat je je geregistreerd hebt, kun je de tool opstarten. Klik hier op WinTools. Het is nu de bedoeling dat je bij Address het ip-adres of de hostnaam van de beoogde pc invult en bij Connection indien nodig de Username en het Password van het Windows-account, waarna je bevestigt met Connect. Soms kan het gebeuren dat je een foutmelding krijgt als je de gegevens van een andere computer wilt opvragen. Dat los je als volgt op: kopieer het bestand WmiEnable.exe naar een usb-stick (je vindt dit bestand in een submap van de installatiemap van Axence netTools). Voer dit bestand vervolgens eenmaal uit op de gewenste client(s) door te rechtsklikken op het bestand en Als administrator uitvoeren te kiezen.

Tip 05: Betrouwbaarheid

Het is ook nuttig je systemen af en toe te checken op (stabiliteits)problemen die zich wellicht hebben voorgedaan. Dat kan met de in Windows ingebouwde module Betrouwbaarheidscontrole. Die geeft je een chronologisch overzicht van gebeurtenissen die een impact op de betrouwbaarheid van het systeem hebben gehad. Druk hiervoor op Windows-toets+R en voer perfmon /rel uit zodat het betrouwbaarheidsrapport verschijnt. Een grafiek geeft de stabiliteitsindex weer, van 1 (zeer instabiel) tot 10 (zeer stabiel). Via de pijltjes aan weerszijden navigeer je door de tijd. Net onder de grafiek vertellen pictogrammen je welke belangrijke gebeurtenissen op de geselecteerde dag of week zijn voorgevallen. De link Alle probleemrapporten weergeven, helemaal onderaan, is handig wanneer je uitsluitend de problemen wilt bekijken die zich op het systeem hebben voorgedaan; andere gebeurtenissen worden hieruit gefilterd.

Tip 06: Systeemprestaties

Ben je geïnteresseerd in de systeemprestaties en wil je achterhalen wanneer of waarom een systeem minder goed presteert, druk dan op Windows-toets+R en voer perfmon uit. Zorg er wel voor dat je als administrator bent aangemeld. Klik op Prestatiemeter in het linkerpaneel. Er verschijnt een leeg grafiekvenster en het is de bedoeling dat je zelf aangeeft welke systeemonderdelen gemeten en in de grafiek uiteengezet moeten worden. Klik hiervoor bovenaan op het groene plusknopje. In een uitklapmenu kun je nu uit allerlei computeritems kiezen. Nog meer details krijg je wanneer je op het pijlknopje naast zo’n item klikt. Een voorbeeld: kies je Fysieke schijf, dan kun je uit meer dan twintig onderdelen kiezen, waaronder Gemiddeld aantal gelezen bytes of Percentage tijd niet-actief. Plaats een vinkje bij Beschrijving weergeven als je meer informatie over het onderdeel wilt weten.

Tip 07: Gegevens verzamelen

Het is natuurlijk nogal lastig om zo’n grafiek gedurende een langere periode in het oog te houden. Dat hoeft gelukkig ook niet. Klik in het linkerpaneel van de Prestatiemeter op Gegevensverzamelaarsets. Rechtsklik op Gedefinieerd door de gebruiker en kies Nieuw / Gegevensverzamelaarset. Vul een naam in en vink Handmatig maken (Geavanceerd) aan. Druk op Volgende en kies – voor onze doeleinden – Prestatiemeteritem. Maar wil je bijvoorbeeld bepaalde registerwaarden opvolgen, dan kies je hier Informatie over de systeemconfiguratie.

Tip 08: Items toevoegen

Druk op Volgende en op Toevoegen om alle gewenste items aan te kunnen geven. Leg tevens de gewenste interval vast, bijvoorbeeld elke 5 minuten. Bevestig met Volgende (2x). Kies Deze gegevensverzamelaarset nu starten of Opslaan en sluiten wanneer je de set pas later wilt uitvoeren. Rond af met Voltooien. Je start of stopt de controle door je set te selecteren bij Gegevensverzamelaarsets / Gedefinieerd door de gebruiker / <naam_van_je_set> en de start- of stopknop in te drukken. Naderhand kun je het rapport bekijken door in het linkerpaneel, bij Rapporten / Gedefinieerd door de gebruiker op de naam van je set te dubbelklikken.

Het is tevens mogelijk de controle op gezette tijden te activeren. Rechtsklik daarvoor op de setnaam bij Gegevensverzamelaarsets en kies Eigenschappen. Op het tabblad Schema voeg je de gewenste tijden toe via de knop Toevoegen. Op het tabblad Stop-voorwaarde kun je aangeven onder welke omstandigheden je zo’n controle automatisch wilt laten beëindigen.

Tip 09: S.M.A.R.T checken

Elke moderne harde schijf of ssd ondersteunt S.M.A.R.T (Self-Monitoring Analysis and Reporting Technology). Hiermee worden diverse parameters continu gecontroleerd. Je kunt hiervoor een tool installeren, zoals PassMark DiskCheckup. Na het starten krijg je meteen de S.M.A.R.T-waarden van de geselecteerde schijf te zien. In principe geldt: hoe verder de waarde in de kolom Value verwijderd is van die bij Threshold (drempelwaarde), hoe beter. Via Configuration kun je het programma zo instellen dat je een melding krijgt zodra er een drempelwaarde wordt overschreden. In dit venster kun je ook het waarschuwingsniveau voor de schijftemperatuur instellen. Plaats je een vinkje bij Record SMART attributes for TEC computation (Threshold Exceeds Conditions), dan vergelijkt de tool de huidige waarden met eerder vastgelegde waarden en zal het na enige tijd zelfs een TEC-datum voorspellen voor de diverse S.M.A.R.T-attributen.