ID.nl logo
Stemmen met potlood: Hoe veilig is die stemcomputer nou?
© CIDimport
Huis

Stemmen met potlood: Hoe veilig is die stemcomputer nou?

Als je straks in dat stemhokje staat om te kiezen voor of tegen het Oekraïne-akkoord moet je dat ouderwets met potlood op papier doen. Kan dat niet wat moderner? Waar blijft die stemcomputer eigenlijk, en is het nou wel veilig om die te gebruiken? Dat zochten we uit!

De VVD heeft een wetsvoorstel ingediend om de stemcomputer opnieuw in te voeren. In 2017 hoopt de eerste experimenten met stemcomputers te starten. Tot die tijd blijven we stemmen met het potlood en papieren stembiljet. Het is echter nog niet zo lang geleden dat we nog met een computer onze stem uitbrachten in Nederland.

Oude stemcomputers

De oudere stemmers onder ons herinneren zich de vorige stemcomputers nog wel, waarmee in 2006 voor het laatst mee gestemd is. Deze stemcomputers bleken echter onveilig te zijn. Het programma kon al met simpele computerkennis worden aangepast. Hackers konden door een chip te verwisselen de uitslag manipuleren door een speciaal programma te draaien.

In een uitzending van EenVandaag is te zien hoe relatief eenvoudig het is de oude stemcomputers te hacken. Uiteindelijk kwam het tot een rechtszaak waarin de rechter de gebruikte stemcomputers 'niet toelaatbaar' verklaarde. De stem-integriteit en het stemgeheim konden met de computers niet gegarandeerd worden. Sinds de verkiezingen voor het Europese Parlement in 2009 wordt er daarom weer met een rood potlood gestemd.

Stemcomputer 2.0?

Het gaat nu om een andere stemcomputer dan tien jaar geleden

In het nieuwe wetsvoorstel wordt niet gekeken naar dezelfde stemcomputers uit de jaren 90. Minister Plasterk (Binnenlandse Zaken) laat de Commissie van Beek onderzoek doen naar een stemprinter en een mechanische stemmenteller. Je stemt in het hokje op een computer, en het apparaat print vervolgens een biljet met daarop je uitgebrachte stem.


De geprinte biljetten worden verzameld en ingevoerd in een stemmenteller, waar de uitslag van de uitgebrachte stemmen in de betreffende gemeente/stembureau uitkomt. Plasterk noemt dat in zijn brief aan de Tweede Kamer (PDF) "elektronisch stemmen waarbij het papieren biljet (papertrail) leidend is". Het geprinte biljet is het grootste verschil met de oude stemcomputers, waarmee het hele stemproces elektronisch verliep en dus nergens te controleren was of een stem wel echt was ingediend.

Sneller, maar ook goedkoper?

Tweede Kamerlid Joost Taverne van de VVD diende het nieuwe wetsvoorstel in omdat het stemmen met stemcomputers sneller en betrouwbaarder is. Bij vorige verkiezingen zijn er volgens Taverne ruim 20,000 biljetten kwijtgeraakt bij het tellen. Dat zou met een mechanische stemmenteller niet meer gebeuren. Daarnaast is een mechanische teller sneller dan een handmatige telling, waardoor de uitslag eerder op de avond bekend is.
 

Het is nog lang niet duidelijk hoe het nieuwe systeem er uiteindelijk komt te zien

Toch is er nog veel onduidelijk over hoe het systeem eruit gaat zien, en wat het moet gaan kosten. De Commissie van Beek schrijft in haar rapport dat er een investering van naar schatting 150 tot 200 miljoen euro nodig is om de stemcomputers aan te schaffen, maar Taverne benadrukt dat er in dit stadium geen definitieve bedragen genoemd kunnen worden. Uit de experimenten moet blijken hoeveel de aanschaf van de computers gaat kosten en of het inderdaad goedkoper is dan stemmen met potlood en papier.

Papieren biljetten

Ondanks de voordelen zijn er nog steeds veel critici tegen de stemcomputer. Eén van hen is Lucas Kruijswijk. Hij was in het verleden betrokken bij de actiegroep ‘Wij Vertrouwen Stemcomputers Niet', die er onder leiding van hacker Rop Gonggrijp voor zorgde dat de stemcomputers destijds werden afgeschaft. Kruijswijk verzette zich vorig jaar ook hevig tegen de 'stemfie', een selfie in het stemlokaal wat een hype werd op sociale media.

"Een stemcomputer met een papertrail is in principe een aanvaardbare oplossing", vertelt hij aan Computer Idee. De uitvoering ervan is echter belangrijk, want zowel de computers als de papieren biljetten gecontroleerd worden tijdens verkiezingen.

©CIDimport



Burgers kunnen dat uiteraard ook zelf, aangezien zij op het biljet kunnen controleren wat zij gestemd hebben. Mocht de stemprinter dus gemanipuleerd zijn, dan valt dat direct op als er iets anders wordt geprint dan de uitgebrachte stem. De stemintegriteit is daardoor een stuk veiliger.

Stemgeheim

Een stem mag niet te herleiden zijn naar de persoon

Een ander belangrijk element in het stemproces is het stemgeheim: een stem mag nooit te herleiden zijn naar degene die hem heeft uitgebracht. Het probleem met de oude stemcomputers was dat deze af te luisteren waren en daarmee het stemgeheim in gevaar gebracht kon worden.

Kamerlid Taverne erkent dit gevaar en zegt naar het advies van de comissie van Beek te luisteren. De commissie doet in haar rapport aanbevelingen voor de juiste beveiliging van de machines. Belangrijker is echter dat de printers niet verbonden zijn met een netwerk, waardoor stemmen moeilijker af te luisteren zijn.

Waterdicht

Ongeacht de beveiliging is de stemcomputer geen waterdicht systeem, maar dat is stemmen met papier en potlood ook niet. Ook daar kunnen telfouten worden gemaakt, en iemand die kwade bedoelingen heeft kan het tellen zelf saboteren. Kruijswijk merkt wel op dat stemcomputers kunnen uitvallen en dat er dan niet gestemd kan worden. Dat is met papier en potlood natuurlijk geen groot risico...

De weg is lang

Het gaat nog wel even duren voor de stemcomputer er is.. Het wetsvoorstel moet eerst nog aangenomen worden, de computers moeten een definitieve vorm krijgen en dan moet uit experimenten blijken of het inderdaad wel betrouwbaar en goedkoper is.

▼ Volgende artikel
Je geheime schoonmaakwapen in huis: 10 verrassende klusjes voor je tandenborstel 🪥
© ID.nl
Gezond leven

Je geheime schoonmaakwapen in huis: 10 verrassende klusjes voor je tandenborstel 🪥

Altijd handig om in huis te hebben: een paar extra tandenborstels. En dan niet in je badkamerkastje, maar bij je schoonmaakspullen. In dit artikel lees je over 10 handige schoonmaaktoepassingen waarvoor een tandenborstel ideaal is.

Door het kleine formaat en de stevige haren kun je met een tandenborstel vuil losmaken op plekken waar je met een spons of doek niet bij komt. Dat maakt het een echt 'precisiewapen' waarmee schoonmaken een stuk makkelijker wordt!

Lees ook: Van rotklus naar zo gepiept: zo krijg je vieze voegen weer schoon

1. Kalkaanslag rond kranen verwijderen

Rondom de onderkant van een kraan en op de rand van een douchekop blijft snel kalk hangen. Met een tandenborstel en een beetje schoonmaakazijn kun je die aanslag gericht wegborstelen. Dankzij het compacte formaat kom je precies tussen de randjes waar een spons te groot voor is. Borstel de kalkaanslag los, laat het een paar minuten inwerken, en spoel het vervolgens weg met warm water. Even droogwrijven en je kraan blinkt weer als nieuw.

2. Vet en etensresten tussen fornuisknoppen

Tussen de draaiknoppen van een fornuis of kookplaat hopen zich vet, stof en kruimels op. Een doek schuift dat vuil vaak alleen maar verder weg. Met een tandenborstel en een beetje afwasmiddel schrob je het vuil effectief los zonder onderdelen los te hoeven halen. Door de borstel in ronddraaiende bewegingen te gebruiken, werk je het vuil uit de kieren. Veeg vervolgens af met een vochtige doek.

3. Haarborstels en kammen reinigen

Tussen de haren/pennen van een borstel of de tanden van een kam verzamelt zich vuil dat je met de hand niet goed weg krijgt. Een tandenborstel, gecombineerd met warm water en wat shampoo of afwasmiddel, maakt alles weer haarfijn schoon. Borstel grondig tussen de haren/pennen en tanden door en spoel daarna goed uit. Herhaal dit elke paar weken voor een frisse borstel.

4. Speelgoed met randjes en reliëf schoonmaken

Plastic autootjes, badspeeltjes of ander speelgoed met textuur, naden en kleine details zijn lastig schoon te maken met een doek. Met een tandenborstel kun je in elk hoekje komen. Gebruik lauw water met een druppel afwasmiddel en schrob alle randjes schoon. Spoel goed na en laat het speelgoed aan de lucht drogen.

5. Vlekken in stoffen meubels of tapijt behandelen

Een tandenborstel is ook handig om vlekken in stoffen oppervlakken aan te pakken. Breng wat textielreiniger of verdunde azijn aan op de vlek. Schrob met de borstel zachtjes in cirkels zodat het middel goed in de vezels trekt. Laat even intrekken, dep droog met een doek en spoel eventueel na met een vochtige doek. Zo verwijder je bijvoorbeeld koffievlekken of modder.

6. Randjes van de wasbak of spoelbak reinigen

De overgang tussen een wasbak en het aanrechtblad, daar kom je lastig bij. Hier blijft vaak een randje vuil of kalkaanslag zitten. Doop de tandenborstel in allesreiniger of schoonmaakazijn en schrob de randjes grondig schoon. Je zult merken dat zelfs opgedroogd vuil loskomt. Spoel af en wrijf droog met een schone doek.

©stokkete

7. Naden van schoenen en zolen schoonmaken

Sneakers of wandelschoenen met een patroon of profiel knappen zichtbaar op van een schoonmaakbeurt met een tandenborstel. Gebruik water met wat baking soda en wrijf vooral de rubberen zolen en logo's goed schoon. Ook geschikt voor witte randen of sportzolen die grijzig zijn geworden.

8. Randen van het toilet of de wc-bril schoonmaken

De onderkant van de wc-bril of de kieren van het scharnier blijven vaak vies, ook al poets je de rest van het toilet netjes. Een tandenborstel is perfect om deze plekken aan te pakken. Gebruik een antibacterieel schoonmaakmiddel, schrob goed, spoel na en droog af. Zo blijft je toilet écht fris.

9. Groeven in raamkozijnen reinigen

Tussen de rubberen strips van raamkozijnen hoopt zich vuil, zand en stof op. Een tandenborstel komt makkelijk tussen de kieren. Maak nat met een sopje, borstel schoon, en veeg na met een doek. Vooral handig bij schuiframen of draaikiepramen.

10. Randjes van drinkbekers en deksels reinigen

Herbruikbare flessen en lunchboxen hebben vaak rubberen ringen of schroefranden die lastig schoon te krijgen zijn. Met een tandenborstel reinig je deze onderdelen grondig. Gebruik afwasmiddel en heet water, schrob de randjes, en spoel goed na. Dat voorkomt schimmel en nare geurtjes.

Goed én goedkoop

Bij een discounter of drogist koop je voor hooguit een paar euro een grootverpakking tandenborstels. Geen geld dus, zeker als je je bedenkt wat een frustratie het je zal schelen bij bovenstaande klusjes: nooit meer gedoe met te grote sponzen of doeken. Je weet bovendien zeker dat je elk randje voortaan goed en hygiënisch schoon krijgt. Smile!

Ook handig voor lastige schoonmaakklusjes ⤵

▼ Volgende artikel
Je wasmachine koppelen aan je smartphone: dit kun je er allemaal mee
© ryanking999
Huis

Je wasmachine koppelen aan je smartphone: dit kun je er allemaal mee

Je wasmachine aan je smartphone koppelen klinkt misschien als overbodige luxe, maar het kan wasjes draaien een stuk simpeler én goedkoper maken. Zo kies je met een slimme wasmachine nooit meer het verkeerde wasprogramma, bedien je je wasmachine eenvoudig vanaf je werk en verspil je nooit meer wasmiddel. En er is meer. 

Dit artikel in het kort

Een slimme wasmachine koppel je aan je smartphone, maar wat is daar de meerwaarde van? Welke functies heeft een slimme wasmachine? En waarom zou je je wasmachine op afstand willen kunnen bedienen? Dit artikel vertelt je alles over slimme wasmachines.

Beste wasprogramma kiezen

Twijfel je regelmatig welk wasprogramma het beste is voor een bepaald type wasgoed, zoals ondergoed of delicate zomerse kleding? Met een slimme wasmachine hoef je je daar nooit meer druk om te maken. Je geeft gewoon in de app aan wat voor kleur je was heeft, welk type textiel het is en hoe vuil het is. De app geeft vervolgens een suggestie voor het meest geschikte programma. Lastige vlek in je kleding? Voer in de app in om wat voor soort vlek het gaat, en de wasmachine weet precies welk programma moet draaien om 'm te verwijderen. Een slimme wasmachine kan zelfs voor je uitrekenen hoe je je wasjes zo goedkoop mogelijk draait door rekening te houden met de actuele energieprijzen. Fijn voor het milieu én je portemonnee!

Op afstand bedienen

Een slimme wasmachine stopt nog net niet je wasgoed voor je in de trommel. Waarom zou je je wasmachine op afstand willen bedienen als je er toch naartoe moet? Nou, bijvoorbeeld omdat je het wasprogramma pas wilt starten als je op je werk zit, zodat je kleding niet uren gekreukt in de trommel blijft liggen. Of omdat je je wasmachine tijdens de daluren wilt laten draaien, maar je in die uren net op een verjaardag bent. Bedienen op afstand is om meerdere redenen nuttig. Zo geeft de app je een seintje wanneer je was schoon is en wanneer het wasmiddel bijna op is. Veel slimme modellen werken ook met spraakbediening. Handig als je drie dingen tegelijk doet en om welke reden dan ook het wasprogramma wilt onderbreken – bijvoorbeeld omdat je een verloren sok op de grond vindt die bij de was moet. 

©ID.nl

Automatische wasmiddeldosering

Het is een bekende valkuil bij het wassen: te veel wasmiddel gebruiken. Hoe meer, hoe beter, denken we al gauw. Maar dat is niet waar: hoe meer wasmiddel je gebruikt, hoe groter de kans dat je kleding beschadigt. Zeepsop blijft dan in de kleding zitten, waardoor je kleding stijf wordt en soms zelfs méér vlekken krijgt. Een slimme wasmachine voorkomt dat er te veel wasmiddel wordt gebruikt door rekening te houden met de hoeveelheid wasgoed en hoe vuil het is. Het enige wat jij hoeft te doen, is deze gegevens invoeren in de app. Automatische wasmiddeldosering is niet alleen beter voor je kleding, het zorgt er ook voor dat je langer met je wasmiddel doet. En dat bespaart weer geld. 

Lees ook: Nooit meer te veel wasmiddel: zo werkt automatisch doseren in je wasmachine

Haal een voorraadje wasmiddel in huis

Zo grijp je nooit mis!

Extra wasprogramma's downloaden

Soms heb je speciale was: denk aan vuile outdoorkleding van je wandelvakantie of sportkleding met een sterke zweetgeur. Een traditionele wasmachine geeft je in dat geval enkel keuze uit standaardwasprogramma's, die mogelijk je was beschadigen, doen krimpen of niet voldoende reinigen. Een slimme wasmachine geeft je de mogelijkheid om, via de app, wasprogramma's voor speciaal wasgoed te downloaden. Denk daarbij niet alleen aan programma's voor sterk vervuilde kleding, maar bijvoorbeeld ook aan programma's voor spijkerbroeken, delicate babykleding en het verwijderen van dierenharen van kleding. Soms zijn er ook speciale wasprogramma's voor het reinigen van je wasmachine, bijvoorbeeld met stoom. 

©wachiwit

Onderhoudsmeldingen

Als je zo lang mogelijk van je wasmachine wilt genieten, zul je hem goed moeten onderhouden. Dat betekent: regelmatig grondig reinigen, de afvoer ontstoppen en kalkaanslag verwijderen. Vaak doen we dit niet – we hebben er geen tijd voor en weten ook niet goed wanneer en hoe vaak we dit moeten doen. Een slimme wasmachine vergeet je nooit te onderhouden, want hij vertelt je precies wanneer het weer tijd is voor een schoonmaakbeurt. In de app vind je ook allerlei handige tips hoe je zo'n schoonmaakbeurt uitvoert. Is je slimme wasmachine stuk? Via de app krijg je heel makkelijk contact met de klantenservice, die op afstand kan zien wat het probleem is én het vaak meteen voor je kan oplossen. Scheelt weer dagen wachten op een monteur.