Lekker snel zo’n ssd, vindt u niet? De eerste paar maanden dat u er mee werkt, loopt uw pc als een zonnetje. Datzelfde zonnetje verdwijnt opeens achter een paar stapelwolken als die ssd voller en voller wordt. Als u dit herkent, dan is het tijd voor gepaste maatregelen! Uw FAQman gaat samen met u aan de slag.

De ssd oftewel de solid state drive is de razendsnelle opvolger van de hdd, oftewel de hard disk drive. Een ssd heeft geen draaiende onderdelen en onder andere dát zorgt ervoor dat dit type opslagapparaat snel, betrouwbaar en zuinig is, en ook nog eens temperatuurtechnisch koel blijft. Helaas is de ssd nog wat aan de dure kant en relatief klein wat betreft aantal GB’s. Waar u een 1 TB-hdd voor nog geen 70 euro koopt, kost een 120 GB-ssd al snel meer dan 100 euro! Maakt dat de ssd minder interessant? Nee, zeker niet...

©CIDimport

Zoals gezegd, is de ssd razendsnel en dát is dan ook de voornaamste reden waarom u ermee wilt werken. Het is dan ook de eenvoudige (...) truc om ervoor te zorgen dat alleen de snelheidsgevoelige gegevens op de ssd komen te staan. Met het besturingssysteem als eerste natuurlijk! Immers, hoe sneller het besturingssysteem kan worden overgeheveld van ssd naar ram-geheugen, des te sneller start de computer door naar het Bureaublad. Dát is snelheid die telt, want pas als u compleet bent doorgestart naar het Bureaublad, dan pas kunt u écht werken met de pc.

Naast het besturingssysteem wilt u ook uw favoriete programma’s op de ssd hebben staan; dat alles uiteraard in de bekende map C:\Program Files. Houdt u dit even vast... Voor andere onderdelen is het even wikken en wegen. Neem bijvoorbeeld de tijdelijke internetbestanden. Die kunt u ook elders neerzetten, maar als u van een supersnelle internetbeleving wilt blijven genieten, dan is het wel zo prettig als de browser die tijdelijke internetbestanden evenzo supersnel kan benaderen. Wikken en wegen dus...

Oorzaak en gevolg(en)

Goed, de oorzaak van een volle ssd is de relatief geringe opslagcapaciteit ervan in combinatie met een gebruiker die een poosje lekker met z’n computer heeft gewerkt. U bent bij deze verontschuldigd, want bij normaal gebruik ontkomt u niet aan het feit dat de systeemschijf langzaam maar zeker voller en voller loopt. Het gevolg, pardon, de gevolgen daarvan dienen zich aan in vormen van vertragingen, meldingen en – uiteindelijk – opstoppingen. En als u alle waarschuwingen halsstarrig blijft negeren, dan valt er uiteindelijk niet meer te werken met die voorheen zo snelle computer.

©CIDimport

1. Diagnose

U bent in het bezit van een computer met een ssd en uw FAQman heeft u zo onderhand de stuipen op uw lijf gejaagd? Mooi! Dan wordt het de hoogste tijd om actie te ondernemen en natuurlijk beginnen we dan met het stellen van de juiste diagnose, om aan de hand daarvan de juiste en oplossende stappen te kunnen bedenken. Als eerste gaan we natuurlijk naar de Windows Verkenner, maar het venster Computer (afbeelding 1). Daar krijgt u namelijk het eerste overzicht te zien. Uw FAQman heeft – net als een televisiekok – alvast wat voorwerk gepleegd, dus dat hieronder op een rijtje:

In eerste instantie is te zien dat C: de systeemschijf is, dat het om een ssd gaat en dat er nog slechts 20 GB vrije opslagruimte is. Op korte termijn gaat het dus krap worden!

Verder ziet u dat er op deze computer al een D: bestaat, die nog helemaal leeg is. Deze harde schijf gaan we gebruiken om gegevens over te halen vanaf de systeemschijf.

Als u nog geen extra harde schijf hebt, dan kunt u die – laten – inbouwen in uw computer. Daarna is nog wel het Schijfbeheer nodig om die extra harde schijf actief te maken; geformatteerd met ntfs uiteraard.

2. Gebruikersgegevens overhevelen

Goed, we gaan meteen aan de slag en dat doen we door wat gebruikersgegevens over te hevelen. Dat kan op diverse manieren, maar we kiezen voor een methode die u per afzonderlijk gebruikersaccount kunt toepassen. Een veilige en duidelijke methode die, omdat een pc vaak maar één gebruiker heeft, in de meeste gevallen prima rendeert. En als er tóch meerdere mensen op de pc werken, dan hoeft u de getoonde stappen slechts te herhalen...

©CIDimport

Uw persoonlijke gegevens zijn te vinden in de map C:\Gebruikers en daarbinnen in de submap die de naam van uw gebruikersaccount draagt. Neemt u een kijkje in deze map, om te zien hoe het een en ander is georganiseerd (afbeelding 2).

U herkent meteen de bewaarplekken voor de diverse soorten gegevens. Afhankelijk van de manier waarop u uw pc gebruikt, zullen de submappen Downloads, Mijn afbeeldingen, Mijn documenten, Mijn muziek en Mijn video’s goed gevuld zijn. De volgende stap is dat u van deze mappen de Eigenschappen opvraagt om te zien om hoeveel GB’s het precies gaat. Dit met als doel de grootste ‘boosdoeners’ te vinden...

©CIDimport

Voor die grootste boosdoeners gaat u vervolgens bijpassende en gelijknamige mappen aanmaken op de D-schijf. Eerst de hoofdmap Gebruikers, dan de submap met uw accountnaam en daarbinnen dan weer de submappen die u straks wilt gaan verplaatsen (afbeelding 3).

©CIDimport

Vervolgens gaat u terug naar de Eigenschappen van de goed gevulde gebruikersmappen, nu evenwel om het tabblad Locatie te raadplegen. Daar klikt u op de knop Verplaatsen en met behulp van het dialoogvenster Selecteer een locatie geeft u aan waar – op D: natuurlijk – de gegevens moeten worden neergezet (afbeelding 4).

[afbeelding 5]

Tenslotte een druk op de knop OK en (uiteraard) de bevestiging dat u het eens bent met deze gang van zaken (afbeelding 5). Het verplaatsen van de bestanden zal daarna gebeuren en het resultaat ervan is een ssd die alweer flink wat meer bewegingsruimte heeft gekregen.

©CIDimport

©CIDimport

3. Schijfopruiming

Meteen na de bovenstaande actie(s) zult u ervaren dat u nogal wat opslagruimte op de ssd hebt teruggewonnen. Als u de Eigenschappen van die ssd opvraagt, krijgt u al wat cijfers te zien en u maakt van de gelegenheid gebruik om de Schijfopruiming aan te spreken (afbeelding 6). Dit om te zien dat er sowieso nog veel meer opslagruimte op de ssd kan worden vrijgemaakt. En met een scheef oog kijkt u meteen even naar de Prullenbak die – standaard ingesteld – nogal wat GB’s opslokt... Van de Prullenbak vraagt u meteen de Eigenschappen op, waarbij u vooral kijkt naar de instellingen voor de systeemschijf C:. U kunt een aangepaste grootte instellen en graag zien we dat u de Prullenbak een heel stuk kleiner maakt, want dat mag best (afbeelding 7).

©CIDimport

©CIDimport

4. Systeembeveiliging

En van de Prullenbak gaan we meteen door naar de Systeemeigenschappen. Het gaat dan om het tabblad Systeembeveiliging dat de herstelpunten en de vorige versies in beheer heeft. Ook nu concentreren we ons op de systeemschijf C: en ook nu gaan we wat minder opslagruimte toebedelen (afbeelding 8) – met als direct gevolg dat weer extra GB’s op de ssd zijn vrijgemaakt (afbeelding 9)!

©CIDimport

©CIDimport

©CIDimport

5. CCleaner

Uw FAQman zou uw FAQman niet zijn als CCleaner (www.ccleaner.com) niet ter sprake zou komen... In dit geval om allereerstte laten zien dat u uw programma’s ook op de D-schijf kunt installeren (afbeelding 10) en vervolgens om te laten zien dat er nog wel wat extra rommel van de ssd kan worden afgehaald (afbeelding 11)! En voor wat betreft de geïnstalleerde programma’s, moet u de Eigenschappen van de map C:\Program Files opvragen. En dan is het misschien een idee om sommige programma’s te verwijderen, waarna u ze opnieuw – maar dan op D: in de map D:\Program Files – gaat installeren. Ook daarmee wint u weer extra ruimte terug op de ssd (afbeelding 12).

Nóg dieper graven

En natuurlijk kunt u nóg dieper graven! Zo kan de map met tijdelijke internetbestanden – van Internet Explorer – eveneens naar D: worden verplaatst. Datzelfde kan gelden voor de bestanden die uw e-mailclient in beheer heeft. Sterker nog, eigenlijk moet u één voor één de geïnstalleerde programma’s maar eens nalopen om (via de bijbehorende instellingen) te zien waar ze hun – tijdelijke – gegevens neerzetten. En overal waar u dan een C: ziet staan, daar gaat u een D: van maken. En kijk dan zeker naar de cloud –bijvoorbeeld naar toepassingen als SkyDrive en Dropbox!

Enige terughoudendheid is wel op z’n plaats, want er kunnen zomaar gekke dingen gebeuren als programma’s zien dat er iets vreemds is gebeurd... Dat is dan ook de reden dat uw FAQman liever kiest voor oplossingen die geen enkel gevaar voor het systeem opleveren. En vooruit, als gebruiker Administrator mag u best de dos-achtige opdracht POWERCFG –H OFF <ENTER> geven om de Slaapstand uit te schakelen – die daarvoor een bestand in gebruik heeft dat ook weer meerdere GB’s groot is. Hoe dan ook, al met al hebt u structureel meer dan 50-60 GB teruggepakt en dat staat garant voor een lekker en soepel draaiend besturingssysteem!

Tekst: John Vanderaart

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 24, jaargang 2012.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.