Hebt u een grotere harde schijf gekocht, of zo’n snelle ssd? Dan wilt u natuurlijk wel dat alle data van uw oude schijf meeverhuist. Het toverwoord is klonen. Duidelijk een klusje voor Clonezilla!

©CIDimport

Er zijn twee belangrijke redenen waarom u uw harde schijf zou willen klonen. De eerste is natuurlijk als backup. De tweede is als dataoverdracht, naar een nieuwe harde schijf of ssd. Vooral in het laatste geval is het klonen van een harde schijf noodzakelijk. Het is namelijk de enige manier waarop u een volledige Windows-installatie, inclusief alle programma’s, kunt overzetten naar uw nieuwe harde schijf (of ssd). In deze workshop laten we zien hoe u kunt klonen met Clonezilla. Toegegeven, het is niet het meest gebruiksvriendelijke programma, maar het is wel gratis en het doet zijn werk uitstekend.

©CIDimport

1. Voorbereiding

Een blik op de site van Clonezilla (clonezilla.org) kan in eerste instantie wat intimiderend zijn: zoveel tekst en linkjes dat u door de bomen het bos niet meer ziet. De link die u moet hebben is Downloads, links in de navigatiebalk.

Klik eerst op Stable releases (.iso/.zip) (zie afbeelding) en vervolgens op de meest recente map. U krijgt een lijst van verschillende iso- en zip-bestanden, afhankelijk van hoe u te werk wilt gaan. De eenvoudigste en meest risicoloze manier is via een iso-bestand, want dit brandt u rechtstreeks op een cd. Kunt u door omstandigheden geen cd’s schrijven? Download dan het zip-bestand. Kies telkens het bestand met de I486-markering voor de beste compatibiliteit. Blijkt het daar niet mee te lukken, dan kunt u later altijd nog de I686-versie downloaden.

©CIDimport

2. Cd branden

De simpelste en veiligste manier om Clonezilla te gebruiken is via een cd. Om een cd gereed te maken, moet u het iso-bestand downloaden en op een cd branden. Dat kan bijvoorbeeld met het gratis programma Free ISO Burner (www.freeisoburner.com, zie afbeelding).

Klik op Open en selecteer het iso-bestand dat u zojuist gedownload hebt. Normaal staat in het vakje Drive automatisch het dvd-station ingevuld waarmee u cd’s kunt schrijven. Is dat niet het geval, dan moet u hierop klikken en het correcte dvd-station kiezen. Vink het vakje Finalize disc aan en klik op Burn.

©CIDimport

3. Usb-stick prepareren

Hebt u geen schrijfbare cd’s in de buurt, of hebt u gewoon geen zin om hier een cd aan te spenderen? Dan kunt u Clonezilla ook op een usb-stick installeren. U moet bij deze werkwijze elke stap tot in de puntjes volgen, want anders bestaat de kans dat Windows de volgende keer niet meer opstart. Volgt u elke stap perfect, dan kan er niets mislopen.

Allereerst zult u de usb-stick correct moeten formatteren. Steek de stick in een usb-poort, ga naar Deze computer en rechtsklik op de usb-stick. Kies hier Formatteren… en selecteer in het volgende venster fat32 bij Bestandssysteem (zieafbeelding). Klik daarna op Starten om te formatteren. Zorg ervoor dat er geen belangrijke bestanden meer op de usb-stick staan, want formatteren betekent dat alles gewist wordt!

©CIDimport

4. Opstartklaar maken

Wanneer u de usb-stick correct geformatteerd hebt, pakt u het zip-bestand van Clonezilla uit naar de stick. Verwijder daarna meteen het gedownloade zip-bestand, om verwarring of fouten te voorkomen. Dit verwijderen is van essentieel belang!

Om ervoor te zorgen dat uw usb-stick herkend wordt bij het opstarten van de computer, moet u de stick ‘bootable’ maken. Ga naar de map utils\win32 (zie afbeelding) en dubbelklik hier op Makeboot. Het is extreem belangrijk dat u bij deze stap alles uitvoert vanaf de usb-stick. Dubbelklik níet op Makeboot als u de zip per toeval bijvoorbeeld ook naar een map op het bureaublad gekopieerd hebt. Het risico bestaat dat uw computer niet meer zal opstarten.

Druk daarna op een toets naar keuze om het proces te starten. Enkele seconden later drukt u opnieuw op een willekeurige toets, en uw usb-stick is bootable.

Lees verder op pagina 2

©CIDimport

5. Windows vermijden

Tijd om de computer uit te schakelen. Omdat u uw usb-stick opstartbaar hebt gemaakt, of een cd hebt gebrand, moet u er ook voor zorgen dat uw computer beide herkent voordat hij Windows begint in te laden. Sommige computers herkennen die automatisch, bij andere moet u dat aanpassen in het bios.

Probeer allereerst om uw computer gewoon opnieuw op te starten. Komt u rechtstreeks in het menu van Clonezilla terecht? Goed nieuws! Krijgt u gewoon Windows te zien, dan moet u op de sneltoets van uw Boot menu drukken. Die verschijnt kort op het scherm wanneer u de computer opstart. Kies hier dan uw cd of usb-stick en druk op Enter.

Wanneer u geen Boot menu hebt, moet u het bios aanpassen. Druk een paar keer op de Delete-knop en zoek in het bios naar de opstartinstellingen. Verander daar de Boot priority en kies Usb stick of Cd als eerste optie. Daarna mag u op geen enkele knop meer drukken tot Clonezilla gestart is (zie afbeelding). Doet u dit toch, dan gaat u gewoon naar Windows.

Nota bene: vergeet zeker niet om de bootvolgorde straks weer terug te zetten, nadat de hele Clonezilla-procedure gelukt is!

©CIDimport

6. Sober uiterlijk

Clonezilla ziet er niet bepaald sexy uit, maar dat moet u er bij een gratis programma maar voor lief nemen. Het eerste menu is nog het mooist. Kies hier Clonezilla live (default settings, vga 1024x768) om Clonezilla te starten. Dit kan een paar minuten duren, terwijl Clonezilla een hele hoop tekst op uw scherm tovert. Geen paniek: u hebt niets verkeerd gedaan. Daarna krijgt u een blauw scherm te zien waarin Clonezilla uw taal vraagt. Nederlands is geen optie, dus selecteert u bij voorkeur Engels. Bij de volgende stap kiest u Don’t touch keymap om problemen te voorkomen (zie afbeelding). Kies daarna Start_Clonezilla start Clonezilla en bevestig met Enter.

©CIDimport

7. Zonder tussenstap

Vanaf nu is het extra opletten geblazen! In het volgende scherm moet u kiezen of u rechtstreeks van de éne schijf naar de andere wilt klonen, of wilt werken via image-bestanden met een tussenmedium zoals een externe harde schijf (zie afbeelding). We raden u aan om rechtstreeks te werken – zo weet u zeker dat alles ineens fatsoenlijk gebeurt, zonder fouten.

Om dat te doen, moet u beide harde schijven – de oude en de nieuwe – tegelijk aansluiten. Hebt u een laptop met maar één aansluiting? Kies dan de optie waarbij u een image maakt op een externe harde schijf.

Wij kijken hier naar het rechtstreeks klonen zonder extra externe harde schijf. Klik op Device-device work directly from a disk or partition to a disk or partition om aan de slag te gaan.

8. Bescheiden beginnen

De volgende stap van Clonezilla zal u misschien verrassen, maar het programma vraagt om te kiezen tussen de Beginner mode en de Expert mode. Clonezilla is ingewikkeld: kies hier dus vooral de Beginner mode. Omdat u letterlijk alles van de éne harde schijf naar de andere wilt kopiëren, kiest u bij de volgende stap voor Disk_to_local_disk local disk to local disk clone. Wilt u geen volledige harde schijf klonen, maar alleen bepaalde partities? Kies dan een van de andere opties. Opgepast! Vanaf het moment dat u hier op Enter drukt, begint de rechtstreekse kopie tussen beide harde schijven, zonder verdere waarschuwing. Afhankelijk van de omvang van al uw data kan dit makkelijk een paar uur duren. Raak uw computer tijdens het proces niet aan, en wacht tot u de melding krijgt dat de kopie gelukt is.

9. Harde schijf wisselen

Wanneer uw harde schijf succesvol gekopieerd is, mag u de computer niet meteen opnieuw laten opstarten naar Windows. Omdat er twee harde schijven met Windows in uw computer zitten, zal er immers snel een foutmelding volgen. Zorg er daarom voor dat u de oude harde schijf verwijdert en uitsluitend de nieuwe aansluit. Omdat Clonezilla letterlijk alles kopieert, ondervindt u totaal geen hinder van deze schijfwissel.

Tekst: Cédric Van Loon

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 4, jaargang 2013.

Met een prijskaartje van 399 euro is de Dyson V8 Cyclone een van de meest betaalbare draadloze steelstofzuigers van het Britse merk. Je haalt hiervoor een redelijk compacte maar krachtige huishoudhulp in huis, die een aantal duidelijke kanttekeningen heeft.

De Dyson V8 heeft een nieuw ontwerp gekregen. Weg is de trekker die je constant moet indrukken om het apparaat te laten zuigen. In plaats daarvan beschikt hij voortaan over een handige aan-uitknop. Daarnaast zit een moduswisselaar, die met verschillende kleuren aangeeft welke zuigstand je gebruikt. Opvallend is ook dat Dyson voor de V8 Cyclone geen spannende kleuren voor de plastic onderdelen gebruikt. In plaats daarvan zien we een combinatie van kaki, rood, grijs en zwart; het geheel valt daardoor minder op.

©Wesley Akkerman

De nieuwe Dyson V8 Cyclone

De nieuwe V8 levert 30 procent meer zuigkracht en een 50 procent langere accuduur. In de laagste zuigstand houdt hij het tot 60 minuten vol. Helaas ontbreekt een handig lcd-scherm (dat wel op duurdere modellen zit) voor de resterende accutijd; ook hier moet je het doen met iets te simpele led-indicators. Onderop zit een nieuwe vloerzuigmond, die Dyson de 'Motorbar' noemt. Die moet dankzij het gebruik van speciale kammetjes effectief zijn tegen vastzittende haren, maar de stofzuiger moet het verder ook zonder moderne functies doen zoals lasers of stofsensoren.

Met slechts 2,7 kilogram is de Dyson V8 Cyclone lekker licht en wendbaar, waardoor je moeiteloos vloeren en zelfs hoekjes op het plafond schoonhoudt. Het stofreservoir (540 milliliter) heeft een handig uitwerpsysteem waarbij je het vuil niet hoeft aan te raken. Toch zijn we niet helemaal tevreden over alle eigenschappen van de zuigmodule. Het handvat is namelijk smal en klein, waardoor je grip bij langer gebruik oncomfortabel is. Ook kan het bij je duim gaan schuren. Dit is waarschijnlijk de minst ergonomische Dyson die we op de redactie hebben getest.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone in de praktijk

Gelukkig biedt de Dyson V8 Cyclone met 297 air-watts in de Boost-stand een flinke verbetering in zuigkracht (ten opzichte van zijn voorganger). De standaardmodus levert 79 aW en dat is voor ons ruim voldoende voor dagelijkse taken. Vooral het vloerkleed moet eraan geloven: haren, kruimels en ander vuil worden daar moeiteloos uit gezogen. Op hardere vloeren stelt de Cyclone eveneens niet teleur, al valt er wel één ding op. Wanneer je de stofzuiger oppakt nadat je bijvoorbeeld wat kruimels of korrels opzuigt, kan het zijn dat er een paar uit de mond vallen.

Daarnaast missen we een zachte(re) borstel op de Dyson V8 Cyclone. De huidige zuigmond ratelt namelijk hard over de vloer, wat niet zo prettig is voor (onder)buren in een flat- of appartementsgebouw of slapende kinderen. En dat terwijl de motor zelf stiller is dan verwacht. Gelukkig neemt de zuigmond moeiteloos allerlei soorten haren op en raken die niet in de borstel verstrengeld. Ook goed om te weten: de Cyclone past zijn zuigkracht niet automatisch aan, zoals duurdere modellen dat wel doen, waardoor je dat dus zelf in de gaten moet houden. Geen groot probleem, maar toch.

©Wesley Akkerman

Batterij en accessoires

Zoals gezegd gaat de batterij maximaal een uurtje mee wanneer je de zuinigste modus inschakelt. Anders moet je rekening houden met ongeveer een halfuur in de normale stand. Zet je de Boost-modus aan en laat je die aanstaan, dan is het binnen tien minuten wel gedaan. Geen vreemde scores als je kijkt naar het formaat en de behoorlijk indrukwekkende zuigkracht. Een groot pluspunt is daarnaast dat je de accu kunt verwisselen. Daardoor kun je de levensduur aanzienlijk verlengen door mettertijd een nieuwe batterij aan te schaffen.

Je krijgt trouwens twee accessoires bij aanschaf van de Dyson de V8 Cyclone: een kierenzuiger en een gemotoriseerde miniborstel. Hoewel dat misschien wat karig lijkt vergeleken met eerdere modellen, zijn oude V8-hulpstukken compatibel (mocht je die nog hebben). In de praktijk blijkt de basisset echter compleet genoeg. De kierenzuiger werkt goed voor meubels en lastige hoeken, terwijl de miniborstel onmisbaar is voor trappen, matrassen en bekleding. Ondanks het beperkte pakket biedt de stofzuiger dus voldoende opties voor de meeste huishoudens.

©Wesley Akkerman

Dyson V8 Cyclone kopen?

De Dyson V8 Cyclone is een geslaagde steelstofzuiger voor wie krachtige prestaties zoekt zonder overbodige luxe. Vooral op tapijt en bekleding komt hij sterk naar voren, en ook het verwijderen van haren gaat hem goed af. Het harde, smalle handvat en de wat stugge vloermond voelen niet altijd even prettig aan, maar dat past deels bij de prijsklasse. Jammer is ook het ontbreken van een lcd-display met handige informatie, al is dat net als het gebrek aan een automatische zuigstand goed te overzien. Alles bij elkaar is dit een betrouwbaar basismodel dat doet wat hij moet doen.

In de winter loopt de energierekening al snel op. De droger gaat vaker aan omdat de was buiten niet droogt, en omdat we vaker thuis koken en eten gaat ook de vaatwasser vaker aan. Ook de wasmachine draait op volle toeren, want nat weer en dikke kleding leveren extra was op. Hét moment dus om even stil te staan bij het energieverbruik van deze drie apparaten. Met wat kleine aanpassingen zorg je voor een zichtbaar (gunstig!) verschil op je stroomrekening.

Slim plannen loont

Wie een slimme meter of dynamisch energietarief heeft, kan precies zien wanneer stroom het goedkoopst is. Door het programma van je wasmachine, droger of vaatwasser daarop af te stemmen, draai je letterlijk op de voordeligste momenten. Veel moderne apparaten hebben een startuitstelknop, waarmee je eenvoudig plant dat een was 's nachts of vroeg in de ochtend klaar is.

Heb je geen dynamisch contract, dan is het slim om eerst te kijken of jouw leverancier een piek- en daltarief hanteert. Bij een dubbeltariefmeter geldt het lagere tarief meestal alleen tussen ongeveer 23.00 en 07.00 uur, niet standaard in het weekend. Even checken bij je energieleverancier voorkomt verrassingen.

Wassen op lagere temperatuur

De grootste energiebesparing zit in de temperatuur van het waswater. Een was van 30 graden is meestal voldoende schoon, zeker met de huidige wasmiddelen die ook bij lage temperatuur goed werken. Alleen bij sterk vervuilde was of handdoeken kan een hogere stand nodig zijn. Een wasbeurt op 60 graden of af en toe een machinereiniger houdt de trommel fris en voorkomt vetluis - een kookwas op 90 graden is bij moderne machines niet meer nodig.

Een andere eenvoudige stap is de wasmachine pas te laten draaien als hij goed vol is. Een halve was verbruikt bijna evenveel energie als een volle: zonde. Ook de juiste dosering helpt: te veel wasmiddel kan op den duur zeepresten achterlaten, waardoor de machine harder moet werken.

Droger of droogrek?

De droger is een onmisbare hulp in de winter, maar verbruikt veel stroom. Centrifugeer je was daarom eerst op de hoogste stand, zodat er minder vocht overblijft. Hoe droger het de trommel ingaat, hoe korter het droogprogramma duurt. Warmtepompdrogers verbruiken het minst stroom, al bespaar je nog meer door de was af en toe op te hangen. In een goed geventileerde kamer, bijvoorbeeld bij de verwarming, droogt het prima zonder dat je ernaar hoeft om te kijken.

De vaatwasser slim inzetten

Een vaatwasser verbruikt vooral energie om water te verwarmen. Kies daarom het eco-programma: dat duurt wat langer, maar gebruikt minder stroom en water doordat het water op lagere temperatuur wordt verwarmd. Grote etensresten kun je beter even wegschrapen, maar spoel servies niet voor onder de kraan - dat is onnodig en verspilt warm water. Licht aangekoekte pannen en schalen vormen voor moderne vaatwassers echt geen probleem.

Wie zonnepanelen heeft, kan de vaatwasser het beste overdag laten draaien, zodat de stroom direct uit eigen opwekking komt. Ook hier geldt dat een startuitstelknop handig is: je plant eenvoudig in dat het programma start zodra de zon op het dak staat.

Onderhoud maakt echt verschil

Goed onderhoud klinkt saai, maar heeft een direct effect op het energieverbruik. Een verstopt filter, kalk in de sproeiarmen of pluis in de droger laten apparaten harder werken dan nodig. Zet ze af en toe op een onderhoudsprogramma of gebruik een speciale reiniger. Dat voorkomt niet alleen geurtjes, maar zorgt ook dat de machine weer zo goed (lees: zo zuinig) mogelijk zijn werk kan doen.

Kleine aanpassingen, harde euro's

Energie besparen is vooral een optelsom van gewoontes. Door slimmer te plannen, de juiste temperatuur te kiezen en je apparaten schoon te houden, daalt het verbruik ongemerkt. En misschien nog belangrijker: je verlengt de levensduur van apparaten die het dagelijks zwaar te verduren hebben. Daarmee bespaar je ook op de langere termijn.