De cijfers van de afgelopen jaren liegen er niet om: als het op videokaarten aankomt, koopt praktisch iedereen Nvidia-producten. Ondanks de kritiek op Nvidia's alsmaar stijgende prijzen bleek AMD's strategie om iets minder krachtige producten voor iets minder geld aan te bieden niet genoeg. Met de nieuwe Radeon RX 9070 en RX 9070 XT belooft AMD concurrerende prestaties voor een beduidend betere prijs-prestatieverhouding te bieden dan de concurrent.

AMD biedt de laatste jaren vrijwel altijd wel iets meer ruwe prestaties voor hetzelfde geld als Nvidia, maar liet op technisch vlak wel het nodige liggen. Veel nieuwe games maken gebruik van ray-tracing, terwijl op hogere resoluties upscaling praktisch onmisbaar is geworden. Op beide punten liep AMD achter op Nvidia. Ook op ander gebieden liep AMD achter, zoals de ondersteuning van creatieve applicaties en AI-toepassingen. Alles bij elkaar opgeteld, wist Nvidia hierdoor bijna iedereen te overtuigen voor zijn producten te gaan.

AMD dicht het gat

AMD heeft daarom vol ingezet op de tekortkomingen. De ray-tracing-prestaties zijn flink verbeterd en op het gebied van upscaling heeft AMD met FSR 4 (FidelityFX Super Resolution) een enorme stap voorwaarts gemaakt. Ook zijn deze nieuwe kaarten meer dan capabel, en bruikbaar voor streamen en encoderen.

Waar je met oudere versies van FSR vaak direct visuele foutjes zag, weet FSR 4 het gat met Nvidia grotendeels te dichten en is de technologie goed genoeg om het standaard te gebruiken. In ondersteunde games is AMD nu een geduchte concurrent, maar dat is wel gelijk de uitdaging. Waar praktisch iedere nieuwe game DLSS ondersteunt, is het nog afwachten of dat voor FSR 4 ook het geval wordt. Van alle games die we testen, zijn dat er vooralsnog slechts twee.

©AMD

XT biedt uitstekende prestaties

Gelukkig heeft AMD de basisprestaties gewoon prima voor elkaar. Met een RX 9070 XT kun je elke game eenvoudig op 1080p of op 1440p spelen. Ook 4K is geen probleem, maar daar heb je af en toe FSR wel voor nodig. We kunnen grofweg hetzelfde zeggen voor de iets goedkopere RX 9070, maar die heeft simpelweg vaker hulp van FSR-upscaling nodig.

Vergeleken met de Nvidia GeForce RTX 5070 Ti is de RX 9070 XT maar een paar procent trager, terwijl hij op papier wel 200 euro goedkoper moet zijn en qua stroomverbruik vergelijkbaar is met zijn concurrent. De RX 9070 XT is zo'n 15 tot 20 procent sneller dan de Nvidia GeForce RTX 5070 en op papier zo'n 65 euro duurder: dat klinkt erg aantrekkelijk.

De normale Radeon RX 9070 is maar een paar procent sneller dan de GeForce RTX 5070 en ook vergeleken met de RX 9070 XT heeft de RX 9070 het lastig. Op papier is de RX 9070 XT maar een klein beetje duurder, terwijl hij wel 10 à 15 procent sneller is.

Wisselende straatprijzen

Wat elke vergelijking onderuit haalt, zijn de straatprijzen. De goedkoopste RX 9070-kaart kost medio 2025 zo'n 670 euro, terwijl de adviesprijs 639 euro is. Tegelijkertijd kost de goedkoopste RX 9070 XT zo'n 780 euro, terwijl de adviesprijs 695 euro is. Dat zet het onderlinge prestatieverschil van 10 à 15 procent in een ander daglicht. Dat maakt het lastig vergelijken, omdat de prijsverhouding anders kan zijn als je dit leest.

AMD heeft met de nieuwe Radeon RX 9070-kaarten flinke technische vooruitgang geboekt, maar de implementatie van de FSR 4-upscaling-techniek is nog niet af. Daardoor is de prijsverlaging ten opzichte van Nvidia-kaarten niet voldoende om Nvidia-gebruikers over te halen over te stappen. Als AMD wél een echt veel betere prijs-prestatieverhouding kan neerzetten, dan moet je de RX 9070-serie zeker overwegen.

AMD brengt deze generatie geen eigen kaarten uit; alleen partnerfabrikanten doen dat. Wij hebben drie verschillende RX 9070 XT-modellen getest om de onderlinge verschillen duidelijk in kaart te brengen. Daarbij laten we de prijs deels meewegen, maar richten we ons vooral op de meetbare prestaties en op wat een redelijke meerprijs zou kunnen zijn.

Gigabyte Radeon RT 9070 Gaming OC

De Gigabyte Radeon RT 9070 Gaming OC kost meestal iets meer dan AMD's adviesprijs. Deze videokaart is met een lengte van 29 centimeter relatief fors en dankzij de koeler maar liefst drie sloten dik. In grotere kasten zal de kaart prima passen, maar houd rekening met deze afmetingen als je een kleinere behuizing hebt. Kwalitatief zit hij keurig in elkaar, met een metalen backplate en een plastic ventilatierooster.

De extra mogelijkheden bestaan uit een dubbele BIOS, een ventilatorstop voor een stille werking bij weinig belasting en een klein beetje RGB-verlichting. Die verlichting is niet zo opvallend als de RGB-verlichting achter de ventilators op de Gaming OC-variant van de Nvidia RTX 5070 Ti. En er is helaas geen extra jaar garantie zoals Gigabyte geeft op zijn Nvidia-kaarten. De meeste kaarten hebben drie DisplayPort2.1-aansluitingen en één HDMI2.1-aansluiting, maar Gigabyte kiest voor twee van beide soorten.

De Gaming OC blijkt nipt de snelste van de drie geteste kaarten en is zo'n 3,5 procent sneller dan de ASUS Prime en 1,5 procent sneller dan de ASUS TUF. Daar merk je in de praktijk niets van, maar het is toch een leuke bonus. De Gaming OC is stil genoeg, zij het niet zo onhoorbaar stil als de ASUS TUF.

ASUS Prime RX 9070 XT

De ASUS Prime-uitvoering is een soort instapmodel in het ASUS-assortiment. Je krijgt een relatief chique kaart, maar je hoeft niet doorgaans niet al te veel dure extra's te verwachten. De Prime is tweeënhalf sloten dik en combineert een keurige koeler voorzien van drie ventilators met een metalen backplate en plastic ventilatorrooster. We kunnen het sobere en strakke ontwerp zonder RGB-verlichting wel waarderen.

Handige extra's zijn de ventilatorstop bij lichte taken en de dubbele BIOS. Hierdoor kun je schakelen tussen een iets koelere of juist iets stillere modus tijdens het gamen.

De Prime is iets sneller dan de specificaties van de 9070 XT doen vermoeden. Ook blijft hij relatief stil: niet onhoorbaar, maar alleszins bescheiden. Verder zijn de temperaturen keurig. Dit maakt de ASUS Prima een aantrekkelijk model als je een 9070 XT zoekt en deze voor een schappelijke prijs weet te vinden.

ASUS TUF Gaming GeForce RX 9070 XT OC

De ASUS TUF Gaming-uitvoering is de meest luxe RX 9070 XT-kaart in het assortiment van ASUS en dat zie je er ook wel aan af. De kaart is met een lengte van ongeveer 33 centimeter erg groot en is iets meer dan 3 sloten dik. Hij is zeer mooi gemaakte met zowel een metalen backplate als een ventilatorrooster (deels metaal). Als de kaart in je behuizing past, is het een aantrekkelijk model.

De ASUS TUF heeft de meeste extra mogelijkheden: een dubbele BIOS, een ventilatorstop, een beetje RGB-verlichting en een gpu-houder om het hangen van de kaart tegen te gaan.

De TUF is zowel de stilste als de koelste kaart in de test. Al zijn de verschillen qua koeling redelijk gering, de TUF is fijn als je een superstille werking belangrijk vindt. Het grootste nadeel: dit soort mooie versies kosten vaak extra, terwijl ze niet meer dan een paar procent sneller zijn. Deze ASUS TUF is 2 procent sneller dan de ASUS Prime.

Conclusie

Alle geteste RX 9070 XT-kaarten doen het prima: ze zijn snel, stil en koel genoeg. Ook het stroomverbruik ligt dicht bij elkaar en onderlinge verschillen zijn wel meetbaar, maar in de praktijk amper merkbaar. Ons advies is in eerste instantie naar de goedkoopste te kijken. Op basis van de gemeten prestaties zou de TUF Gaming-variant onze eerste keuze zijn, die is namelijk iets stiller en dat is een fijn praktisch voordeel. Op het moment van schrijven is de TUF echter aanzienlijk duurder en met dat soort meerprijzen kun je dan beter naar een snellere grafische chip kijken, zoals een Nvidia RTX 5070 Ti. Wellicht vind je een RX 9070 XT die net wat stiller of sneller is, maar meer dan een paar tientjes moet het verschil niet worden.

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.