Nog net voordat de nieuwe generatie videokaarten aftrapt, brengt AMD een drietal revisies van Radeon RX 6000-kaarten uit. De nieuwe RX 6750 XT vormt het geüpdatete model in het middensegment, die als ultieme 1440p-krachtpatser aangeboden wordt. We beproeven de vernieuwde gpu in het jasje van Asus' ROG Strix.

AMD's zogeheten 'refresh' van bestaande RX 6000-kaarten levert hoofdzakelijk sneller videogeheugen op. Waar de oorspronkelijke RX 6700 XT met GDDR6-geheugenmodules op 16 Gbps kwam, biedt de RX 6750 XT snellere modules op 18 Gbps. De hoogst haalbare bandbreedte over de 192-bit geheugenbus groeit daardoor van 384 GB/s naar 432 GB/s. Het totale volume van 12 GB aan videogeheugen blijft daarbij ongeroerd, al zou dat zeker voor 1440p-prestaties ruim moeten volstaan.

Het verhogen van de geheugensnelheid helpt AMD deze generatie een achterstand inhalen; Nvidia’s topkaarten klokken immers 19,5 Gbps (en recentelijk zelfs 21 Gbps) over GDDR6X. Een hogere bandbreedte staat niet direct garant voor betere prestaties, maar is wel degelijk voordelig bij het verwerken van grotere hoeveelheden speldata, waaronder scherpere texturen of simpelweg meer pixels. Voor een riant opgestelde 1440p-kaart is dat beetje extra bandbreedte bij AMD zeer welkom.

©PXimport

De centrale chip in kwestie, AMD's Navi 22 KXT, wordt daarnaast iets hoger geklokt. De hoeveelheid kernen zijn onaangetast, maar de gpu draait nu standaard op 2495 MHz / 2600 MHz (Game / Boost). In het geval van het ROG Strix-model worden die frequenties alvast opgepompt tot in ieder geval 2574 MHz / 2643 MHz in het afgebakken OC-profiel, los van verdere overclocking.

Als iets rianter opgestelde kaart verlangt de RX 6750 XT ook naar net dat beetje meer voeding. Op volle toeren kan de gpu volgens AMD circa 250 watt wegtrekken, toch 20 watt meer dan de RX 6700 XT. In het geval van Asus' eigen smaakje raadt de fabrikant een voeding van minstens 750 watt aan voor stabiel gebruik. Dat is niet de minste vereiste, maar voor gedegen 1440p-systemen is een dergelijk wattage alleszins redelijk. 

Vernieuwde gpu, vertrouwd chassis

Aan de kant van ROG Strix verandert met de revisie niet bijster veel, in ieder geval niet ten opzichte van recente kaarten. Asus heeft simpelweg de nieuwe gpu's in het bestaande 2,9-slots chassis van deze generatie gefreesd. Het resultaat mag er nog altijd wezen.

De ROG Strix-vorm is aardig omvangrijk, maar oogt relatief chique en strak. Rondom de drie ferme ventilatoren prijken futuristische metaalaccenten; op de flank schittert een breed argb-raster. Subtiel is anders, maar de kaart maakt het niet al te bont.

Bijkomend voordeel van dat futuristische chassis is Asus' geëvolueerde koeling. Bij standaard gebruik van de videokaart stijgt de temperatuur van de gpu nimmer boven de 55 graden Celsius, zonder ooit overdreven luid te worden. Menig casefan maakt meer lawaai dan dit harmonieuze drietal luchtzuigers. Zeker voor gamers die zelf nog wat frequenties op willen krikken, belooft dit ROG Strix-model aardig wat speelruimte — waarover later meer — in relatieve stilte bovendien.

©PXimport

De vernieuwde gpu en Asus' fraaie chassis staan samen garant voor een adviesprijs van 649 dollar. Hoewel de tendens rondom videokaartprijzen langzaamaan lijkt te stabiliseren, resulteert het lokaal in vraagprijzen van 769 euro. In de nabije toekomst zal dat bedrag ongetwijfeld wat verder inzakken, maar het tarief blijft flink. Als ‘premium’ videokaart op het gebied van 1440p-resoluties moet dit aardig wat prestaties bieden om dergelijke vraagprijzen aanlokkelijk te houden. 

De 1440p-kaart met 4k-ambities

In onze tests blijkt de RX 6750 XT wel degelijk rendabel. Moderne games kunnen gemakkelijk op hogere instellingen en/of framerates afgebeeld worden in 1440p. Los van upscalingtechnologie draait vrijwel elke game soepel op de wqhd-resolutie, op in ieder geval 60 frames per seconde. Met minimale aanpassingen is ook 144 frames per seconde in veel gevallen haalbaar, zeker in de competitieve titels waar dat soort snelheid ertoe doet.

Ietwat oudere of simpelweg beter geoptimaliseerde spellen zijn ook gemakkelijk op 60 frames per seconde te spelen in native 4k-resoluties. Een Forza Horizon 5 of Sea of Thieves oogt prachtig in haarscherp 4k, zonder snel onder de 60 fps te dippen of ver af te wijken van de allerhoogste instellingen. In nieuwere of zwaardere games gaat dat minder vaak op, maar er ligt aardig wat potentie voor grotere resoluties.

Met de juiste aanpassingen is 4k een haalbare standaard voor deze geüpdatete 1440p-kaart. Die potentie groeit met de implementatie van upscalingtechnologie als AMD’s eigen FidelityFX Super Resolution (FSR). Des te meer nieuwe games efficiënt opschalen, des te vaker de middensegmentkaarten ook mee mogen doen met de hogere resoluties. In die zin stelt de RX 6750 XT zich bijzonder wendbaar op. 

AMD updatetet de achterstand niet weg

Onder zwaardere grafische druk harden wel enkele nadelen uit. Ondanks de 5 tot 10 procent betere prestaties (tegenover de voorgaande RX 6700 XT) kan ook deze revisie maar moeizaam overweg met raytracing. Dezelfde veertig ray-acceleratoren komen ook hier maar zelden goed uit de voeten.

In Far Cry 6 kan het activeren van DirectX-raytracing — zowel reflecties als schaduwen — de framerate gemakkelijk door drieën klieven; in de Port Royal-benchmark heeft de gpu moeite om überhaupt 30 frames per seconde te behalen. Dat voelt inmiddels toch enigszins achterhaald, zeker wanneer Nvidia zo bombastisch inzet op de nieuwe technologie.

©PXimport

Met AMD's revisie groeit vooral een stukje absolute rekenkracht. Het versnelde videogeheugen maakt het mogelijk om net dat beetje meer texturen en frames te verwerken, maar laat AMD's achterstand in raytracing ongeroerd. Dat blijft jammer genoeg AMD's achilleshiel in de huidige videokaartoorlog.

Voor wie veel om realistisch lichtinval geeft, kan de achterstand veelzeggend zijn in de prijs-prestatieverhouding. Bij concurrent Nvidia kun je voor dezelfde tarieven immers iets afnemen wat aanzienlijk beter met raytracingtechnologie omgaat, ongeacht beoogde resolutie. Een gemiddelde RTX 3060 kan deze RX 6750 XT nog wel aftroeven, maar de kaart is — zeker met wat raytracing — niet opgewassen tegen een RTX 3070. 

Alsnog een krachtpatser

Toch moet gezegd worden dat de RX 6750 XT in dit jasje prima presteert. Wie niet veel geeft om raytracing, kan aardig wat bereiken op zowel 1440p- als 4k-resoluties. En zoals AMD recentelijk betaamt, doet het dat aardig efficiënt. Lees: koeler en minder hongerig voor stroom dan de concurrent nu doet.

Gedurende flinke gamesessies trekt de videokaart gemiddeld niet vaak meer dan 200 watt, met temperaturen die gemiddeld rond de 53 graden blijven hangen. In een tijdperk van opgepompte wattages en alsmaar heter oplopende chips, mag een dergelijk rendement geprezen worden. In rust stagneert de gpu op circa 48 graden, met een verbruik van rond de 33 watt. Alleszins blijft het rendement goed te overzien, zeker gezien onze testomgeving aardig benauwd oploopt deze zomer.

©PXimport

Warme computerkamers of niet: de RX 6750 XT laat zich in deze opstelling makkelijk tot 2.800 MHz (en hoger) klokken. Het videogeheugen heeft, waarschijnlijk mede door de revisie, aanzienlijk minder speling, maar er is het een en ander mogelijk. Ook met een flink aangescherpte kloksnelheid duurt het opvallend lang voordat de gpu temperaturen boven de 65 graden aantikt. Al met al onderstreept dat Asus’ efficiëntie in koeling des te meer. 

Gepriegel met achterhaalde software?

Wie de prestaties nog verder op wil pompen of de kaart verder naar diens hand te zetten, mag wat Asus betreft uitwijken naar twee stuks software. Voor het gemakkelijk opkrikken van frequenties en voltages berust Asus nog altijd op het mild verouderde GPU Tweak 2, terwijl het aansturen van de huiseigen Aura-verlichting het best verloopt via Armoury Crate. Over beide suites is het een en ander te zeggen, maar vooral de rommeligheid in beide begint zo langzamerhand dwars te zitten.

Overklokkers hebben vandaag de dag genoeg programma’s om zich op te beroepen — en GPU Tweak 2 wérkt — maar echt heel overzichtelijk komt het allemaal niet over. Beide programma’s verwijzen over en weer naar ándere programma’s, met meer dan eens de nasmaak van bloatware als gevolg. Dat Asus je ook een proefversie van Norton Security of obscure gamedeals probeert aan te smeren wanneer je toevallig de argb-regenboogbalk aan wilt passen, siert het bedrijf niet. 

©PXimport

Des te fijner is AMD’s eigen Adrenalin-software, van waaruit ook alsmaar meer mogelijk wordt met Radeon-hardware. In de grafische drivers zitten tegenwoordig meer fraaie hardwaremonitoren gebakken, alsmede een overzichtelijke tweakomgeving en allerlei handig gereedschap voor de gemiddelde pc-gamer. Zeker tegenover Nvidia’s rechttoe-rechtaan GeForce Experience laat AMD zien hoe je software voor hardware vriendelijker op kunt stellen naar de consument. Adrenalin is riant in functies, maar dringt zichzelf geenszins op — laat staan louche partnerintegraties.

En toch: wie wil experimenteren met de argb-verlichting rondom een ROG Strix-videokaart, moet (aanvankelijk) alsnog aankloppen bij de Armoury Crate en de bijbehorende Aura Creator-omgeving. Ook daar is het een en ander op papier mogelijk, maar de software is nog niet bepaald de bakermat van functionaliteit en stabiliteit die Asus al jaren belooft. Om iets complexers in te stellen dan de doorsnee regenboogverlichting, moet men eerst door een klungelige interface bijten. Dat had anno 2022 onderhand wel iets netter afgewerkt mogen worden. 

Conclusie

De Radeon RX 6750 XT vormt een opmerkelijk nieuw middenmodel voor AMD en diens partnerfabrikanten. De efficiënte gpu kan op zowel 1440p- als 4k-resoluties aardig wat graphics uitspuwen, maar loopt nog altijd flink achter qua raytracing. Zeker gezien de vraagtarieven al snel over de 600 euro schieten, werpt de RX 6750 XT daarmee lang niet de makkelijkste prijsoverweging op.

Motorola heeft de edge 60 fusion aangekondigd, een premium smartphone die een elegant ontwerp combineert met geavanceerde AI-functies. Het toestel is het eerste Motorola-model dat standaard is uitgerust met geïntegreerde moto AI-functionaliteit.

De smartphone beschikt over een uniek quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het scherm is beschermd met Corning Gorilla Glass 7i, dat twee keer betere val- en krasbestendigheid biedt dan voorgaande versies. 

Geïntegreerde moto ai

Na een eerder bètaprogramma is de motorola edge 60 fusion het eerste toestel waarbij moto ai direct is geïntegreerd. De smartphone bevat AI-functies zoals Pay Attention (voor het opnemen, noteren en samenvatten van audio), Remember This (om live momenten of informatie vast te leggen) en Magic Canvas (voor het genereren van afbeeldingen op basis van tekstinstructies). 

Innovatief display en robuust ontwerp

Het toestel heeft volgens Motorola 's werelds eerste quad-curve edge display met door Pantone gevalideerde kleuren. Het ontwerp omvat hoogwaardige materialen, waaronder een op leer geïnspireerde coating en canvas-achtige afwerkingen in zorgvuldig samengestelde kleuren.

De motorola edge 60 fusion is niet alleen stijlvol maar ook robuust gebouwd. De telefoon voldoet aan militaire standaarden (MIL-STD 810H) voor duurzaamheid en heeft zowel IP68 als IP69 certificeringen voor waterbescherming. Het toestel kan onderdompeling in zoet water tot 1,5 meter diepte gedurende maximaal 30 minuten weerstaan. Dankzij Water Touch-technologie blijft het touchscreen werken, zelfs als het nat is. 

Camera met Sony-sensor

De hoofdcamera heeft een 50MP Ultra Pixel sensor, gecombineerd met een geavanceerde Sony LYTIA 700C sensor en optische beeldstabilisatie (OIS). Hierdoor maakt de camera ook bij weinig licht goede foto's. De ultrabrede lens met ingebouwde macrovisie biedt een gezichtsveld van 122 graden en kan tot 3 cm inzoomen voor extreme close-ups . 

De 32MP selfiecamera gebruikt Quad Pixel-technologie voor betere prestaties bij minder licht. Een 3-in-1 lichtsensor kalibreert automatisch de lichtgevoeligheid voor optimale belichting en kleur.

Entertainment en batterij

Het 6,67 inch pOLED-scherm heeft een Super HD (1220p) resolutie en een verversingssnelheid van 120Hz. Het display is zowel Pantone als Pantone SkinTone gevalideerd voor een natuurgetrouwe kleurweergave. Voor audio is het toestel uitgerust met Dolby Atmos, twee stereoluidsprekers en een Hi-Res gecertificeerd geluidssysteem.

De motorola edge 60 fusion wordt aangedreven door de MediaTek Dimensity 7300 processor, heeft tot 8GB RAM en tot 256GB opslag. De 5200mAh batterij ondersteunt 68W TurboPower opladen, waarmee gebruikers na slechts 8 minuten opladen een volle dag vooruit kunnen.

De smartphone draait op Android 15 en bevat Moto Secure en ThinkShield voor extra beveiliging, evenals Hello UX voor aanpassingsopties. De motorola edge 60 fusion is vanaf half april verkrijgbaar voor een adviesprijs van 329,99 euro.

Bekijk hier andere Motorola-modellen op Kieskeurig.nl:

Steeds meer mensen kiezen voor een VPN om veilig te internetten. Een kill switch helpt om die veiligheid te garanderen. Je leest er alles over in dit artikel.

Lees ook: Wat is VPN en waarom heb je het nodig?

Je gebruikt een Virtual Private Network (VPN) voor anonimiteit, veilige bestandsoverdracht en/of het omzeilen van geografische blokkades. Hoewel een kill switch optioneel is bij een (VPN), hoort het er eigenlijk wel echt bij: het is een soort extra slot op de deur om die zaken te garanderen.

©Funtap

Zo werkt een VPN kill switch

Een kill switch controleert continu of je VPN nog in gebruik is. Wordt er vastgesteld dat dat niet het geval is? Dan blokkeert een kill switch de verbinding van je internet. Je bent dan dus ook niet meer verbonden. Een goede kill switch zorgt er ook voor dat je automatisch weer verbonden wordt met het internet als de problemen verholpen zijn.

Blokkeren: je complete apparaat of bepaalde toepassingen

Een kill switch gebruiken is helemaal niet moeilijk. Je stelt het allemaal gewoon in via je VPN-applicatie. Daarin bepaal je ook of je pc of laptop volledig van het internet losgekoppeld wordt als de VPN-verbinding wegvalt of dat alleen bepaalde applicaties worden afgesloten. De eerste optie is duidelijk: het apparaat is dan helemaal niet meer verbonden met het internet.

Specifieke applicaties de toegang ontzeggen

In sommige situaties is het niet handig dat je helemaal geen internet meer hebt als de VPN-verbinding wegvalt. Bijvoorbeeld wanneer je in een belangrijk gesprek zit via Zoom of Microsoft Teams. Voor die gevallen kun je een kill switch applicatie-specifiek de verbinding laten verbreken. Je kunt dan bijvoorbeeld wel doorgaan met videobellen of browsen, terwijl je torrent client geen internettoegang meer heeft.

©Ģirts Raģelis

Welke apps laat je wel afsluiten en welke niet?

Sommige online bezigheden brengen meer risico's met zich mee dan andere wanneer het gaat om je privacy of de beveiliging van je persoonlijke informatie. Misschien gebruik je je VPN alleen om een serie op Netflix te kijken die in Nederland niet beschikbaar is. In dat geval wil je niet dat je hele internetverbinding wegvalt als de VPN uitvalt. Maar bij privacygevoelige taken, zoals internetbankieren, het versturen van e-mails, het werken in de cloud of het downloaden van torrents, wil je juist voorkomen dat je zonder VPN online gaat. Je kunt de kill switch dan zo instellen dat alleen je browser, e-mailapp, cloudopslag en torrentclient worden geblokkeerd, terwijl andere apps gewoon verbinding houden.

Voor wie is een VPN kill switch nuttig?

Eigenlijk heeft iedereen die waarde hecht aan privacy baat bij een VPN-provider met kill switch. In Nederland is er sprake van weinig censuur en zijn er amper internetblokkades. Maar alsnog zijn VPN's hier erg populair. Als je torrents downloadt, is het handig om ervoor te zorgen dat je IP-adres beschermd is, want dat downloaden is in veel gevallen illegaal. Gevoelige informatie of belangrijke (werkgerelateerde) documenten kun je beter ook niet zomaar versturen. Met een VPN met kill switch zijn je gegevens en bestanden beter beschermd. Zit je vaak op een open wifi-netwerk? Dan is het zonder meer verstandig om te kiezen voor een VPN met kill switch. Want openbare netwerken hebben een slechte reputatie op het gebied van veiligheid en zijn regelmatig het doelwit van hackers.