Met de nieuwe Alder Lake-cpu’s, oftewel de 12de generatie Core-processors, brengt Intel zijn grootste innovatie in jaren uit. De nieuwste processors maken een flinke stap vooruit in prestaties en leggen het vuur weer volop aan de schenen van de concurrentie. Ook brengen ze ons een van de grootste veranderingen van de afgelopen jaren: de introductie van de hybride processor. Maar wat is dat precies, hoe verhouden deze processors zich tot de alternatieven en hoe relevant zijn ze voor jou? We vertellen het in deze Intel Alder Lake review.

Jarenlang had Intel het eenvoudig. Als je een desktop-pc wilde kopen, lag het voor de hand dat daar een Intel-processor in zat. Intel had traditioneel de overhand op praktisch elk vlak: prestaties, betrouwbaarheid en zelfs budget.

Door die budgetvoorsprong kon het bedrijf op vrijwel elk product dat consumenten zagen, denk aan computers en laptops in de winkel, een Intel-sticker plakken. Het gevolg was dat Intel ook bij het mainstream publiek, iedereen dus die niet dagelijks allerlei benchmarks checkt, synoniem werd voor een goede computer.

Het getuigde van uitzonderlijk goede marketing dat mensen ons vertelden dat ze “een i7-pc” hadden, in de volle overtuiging dat ze dan automatisch een goede computer hadden, terwijl het concept ‘i7-pc’ niet zo heel veel zegt. Deze processorserie bestaat immers al ruim dertien jaar, dus er zitten echt wel modellen tussen die naar hedendaagse maatstaven niet zo high-end meer zijn.

Jaren van stagnatie

Die reputatie kwam in de afgelopen jaren goed van pas. Want terwijl de ontwikkelingen op het gebied van desktop- en laptopprocessors spontaan stagneerden bij Intel, dienden verschillende concurrenten zich aan.

AMD kwam in 2017 ogenschijnlijk uit het niets terug met sterk concurrerende producten. En hoewel Intel de eerste generaties van deze nieuwe Ryzen-processors nog aardig kon pareren met kleine aanpassingen, was de conclusie eind 2020 dat AMD inmiddels toch echt het sterkere product in handen had. Na enkele jaren was de rek uit de gedachte dat Intel een vanzelfsprekende keuze was. En dat had het bedrijf vooral aan zichzelf en zijn beperkte innovatie te danken.

Eindelijk vernieuwing

Met Alder Lake gooit Intel niet alleen de markt in één keer op de schop, maar ook zijn eigen gewoonte om elk jaar slechts kleine ontwikkelingen door te voeren. Deze nieuwe processors brengen een volledig nieuwe architectuur met zich mee en worden op een kleiner procedé gefabriceerd, waardoor ze ook meteen efficiënter zijn dan vorige generaties.

Bovendien zijn het de eerste desktopprocessors die verschillende soorten cores combineren. Eerdere processors van zowel Intel als AMD waren altijd gebaseerd op één type core, waarbij het exacte model vervolgens bepaalde hoeveel je er kreeg. Zo had een i3 bijvoorbeeld vier cores van één type, en een i7 had acht cores van hetzelfde type. Met Alder Lake combineert Intel verschillende soorten cores in één product.

Het gaat daarbij om zogeheten Performance- of P-cores, waarbij de focus op maximale prestaties ligt, gecombineerd met een aantal Efficiency- of E-cores, waarbij de nadruk ligt op efficiëntie. Op deze manier zegt Intel de kostbare ruimte op de chip beter te kunnen benutten. Een P-core is weliswaar sneller, maar in de ruimte van één P-core kan Intel vier E-cores kwijt. Hierdoor heeft de fabrikant zijn nieuwe Core i9-processor van zestien cores kunnen voorzien (acht P- en acht E-cores).

©PXimport

Big.LITTLE of big.BIGGER?

De vergelijking met het big.LITTLE-concept van smartphones is snel gemaakt. De meeste telefoons werken al jaren met een combinatie van een paar rappe en een paar efficiënte cores. Maar de vergelijking gaat mank als we naar de prestaties van elk van de cores kijken.

Zo blijken de nieuwe P-cores grofweg 20 procent sneller te zijn dan zowel vorige generaties als hun directe AMD-tegenhangers. Dat is al mooi, maar ook de kleine E-cores presteren grofweg gelijk met de ‘gewone’ cores van de afgelopen jaren. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, zijn die E-cores ook gewoon capabele rekenkernen.

Intel introduceert in eerste instantie de snelste modellen in de vorm van de Core i5, i7 en i9. We hebben voor dit artikel de Core i5-12600K en de Core i9-12900K getest. De eveneens verkrijgbare KF-varianten zijn qua specificaties hetzelfde, maar hebben geen geïntegreerde gpu. De i9 is voorzien van alle cores, terwijl de i5 zes P- en vier E-cores heeft. De Core i7-12700K(F) die we nog niet getest hebben, zit daar tussenin met acht P- en vier E-cores.

Prestaties

Na jarenlang genoegen te hebben genomen met kleine, procentuele upgrades, is het goed om te zien dat Alder Lake in elk opzicht een flinke stap vooruit maakt. De Intel Core i9-11900K had tot nu toe de snelste core, goed voor een score van 647 punten in de singlecore Cinebench R20-benchmark. De AMD Ryzen 9 5950X volgde op de voet met een score van 634 punten. Intels nieuwe i9-12900K scoort maar liefst 777, een verbetering van 23 procent. En ook de goedkopere Intel Core i5-12600K scoort met 737 punten uitstekend.

Intels vorige generatie viel vooral door de mand in testen die meerdere cores gebruiken. De Core i9-11900K heeft slechts acht cores en scoort 6247 punten, waar de Ryzen 9 5950X met zestien cores goed is voor 9808 punten. Kortom, AMD’s beste processor was grofweg 50 procent sneller dan wat Intel te bieden had.

Dankzij zijn acht P- en acht E-cores weet de nieuwe i9-12900K een score van 10.577 neer te zetten. Hiermee is Intel in één klap dus weer een serieuze speler in de high-end-desktopmarkt. Ook de i5-12600K behaalt met 6764 punten een uitstekende score. Daarmee is de nieuwe i5 dus krachtiger dan de i9 van de vorige generatie, maar scoort hij ook beter dan de eveneens 300 euro kostende Ryzen 5 5600X, die blijft steken op een score van 4322.

©PXimport

Prestaties in games

Gaming was ooit een van de voornaamste redenen om je pc frequent te upgraden, maar op dat vlak lopen we de laatste jaren vooral tegen een gpu-bottleneck aan. Games leunen normaliter sterk op de prestaties van een enkele core in je cpu, wat Alder Lake in beginsel een uitstekende optie maakt voor gamers.

De verschillen met andere recente cpu’s zijn vaak wel klein of enkel te zien bij ongebruikelijke instellingen, zoals 1080p met lage beeldkwaliteit. Mocht je vorig jaar net een pc hebben gekocht met een Ryzen 5000 of een 10de of 11de generatie Intel Core-processor, verwacht dan geen gigantische verschillen. Er is een aantal games waarbij de cpu een enorme impact heeft (Far Cry 6 bijvoorbeeld), maar dat zijn uitzonderingen en geen regel.

Maar mocht je nog op een ouder platform zitten en aan een upgrade toe zijn, dan is het een ander verhaal. Intel zet een forse stap vooruit en in gamebenchmarks is er geen enkele cpu die aan de prestaties van deze nieuwe processors kan tippen.

Hybride architectuur

Voordat je direct naar de winkel rent, zijn er nog wel wat kanttekeningen te plaatsen. Allereerst is een pc meer dan een processor en gaat de introductie van de hybride architectuur niet geheel zonder slag of stoot. Er zijn wat kinderziektes om rekening mee te houden.

Zo moet ook het besturingssysteem weten hoe het met die cpu om moet gaan. Intel heeft zelf veel werk verricht met zijn Thread Director, die taken zo goed mogelijk op de P- of E-cores zet. Maar de Thread Director werkt duidelijk beter samen met Windows 11 dan met Windows 10. Hoewel Alder Lake-cpu’s over het algemeen goed werken met Windows 10, zijn er een paar applicaties die niet optimaal gebruikmaken van de nieuwe chips, met mindere prestaties tot gevolg.

De keuze voor Windows 11 ligt dan ook voor de hand. Maar Windows 11 is pas net uit en ook daar liggen nog wat problemen op de loer, waaronder enkele applicaties die nog niet helemaal optimaal werken. Het is dus raadzaam om even te googelen op jouw specifieke applicaties of ze goed werken alvorens over te stappen.

©PXimport

Wellicht kwalijker is dat de beveiliging van sommige applicaties en games niet overweg kan met hybride processors. Sommige games die gebruikmaken van de dramatische Denuvo-DRM werken nog niet, waaronder Assassin’s Creed Valhalla. Veel games zijn al geüpdatet en werken inmiddels, maar alsnog zijn er tientallen titels die nog totaal niet draaien. Dat wordt waarschijnlijk met patches opgelost. 

Ook hebben sommige moederborden een BIOS-instelling om de E-cores tijdelijk uit te schakelen en zo de problemen met de hybride architectuur te omzeilen.

Dure moederborden

Een andere uitdaging is financieel van aard. Om deze nieuwe processors te kunnen gebruiken, heb je een nieuw moederbord nodig met een Z690-chipset (dus niet Z590)en socket LGA 1700. In veel opzichten zijn deze nieuwe moederborden uitstekend: zelfs instapmodellen hebben al snel drie of vier aansluitingen voor M.2-ssd’s en vaak zijn er veel (snelle) usb-poorten aan boord.

Maar ze zijn ook kostbaar. Het goedkoopste capabele Z690-bord dat wij tot dusver hebben getest, kost zo’n 200 euro. Voor AMD’s Ryzen-chip vind je tegenwoordig al voor 120 à 150 euro aardige moederborden. Op termijn zal het prijspeil uiteraard wat zakken, maar vooralsnog is het een aardige domper, zeker in combinatie met de goedkopere i5-12600K.

Daarbij zul je op de nieuwe socket ook een nieuwe koeler nodig hebben, of je moet geluk hebben dat de fabrikant een montagekit verkoopt voor de koeler die je reeds bezit. Voor de i5 zal praktisch elke koeler voldoen, maar voor de i9 dien je rekening te houden met een (prijzige) high-endkoeler zoals de Noctua NH-D15 of een stevige waterkoeler.

©PXimport

DDR5

Een andere goede innovatie is de introductie van het eerste DDR5-werkgeheugen. Intel Alder Lake en Z690-moederborden zijn de eerste die het nieuwste, snelste werkgeheugen ondersteunen. Het is een nodige innovatie, maar ook eentje waar je op korte termijn maar beperkt winst in zult zien, net als het geval was bij de eerste introducties van DDR4 en DDR3 jaren geleden. Sommige specifieke taken zijn erg geheugenintensief, maar de meeste zaken, zoals foto- of videobewerking of zelfs gaming, zijn dat nu eenmaal niet.

Een leuke DDR4-geheugenkit van 32 GB kun je vinden voor 130 euro, maar voor 32 GB DDR5-geheugen mag je 300 euro of meer afrekenen. En dat terwijl de meeste gebruikers er niets van zullen merken. Daarvoor is het toch echt wachten tot er in de komende jaren betere, rappere DDR5-kits uitkomen.

Overigens moeten we hier wel bij opmerken dat de overstap naar DDR5 geen harde eis is. Als je een Z690-moederbord met DDR4-ondersteuning koopt, kun je het voorlopig gewoon bij DDR4 houden.

Conclusie

Na jarenlange stagnatie zet Intel in één klap weer de interessantste desktopprocessors van het jaar neer. De switch naar een hybride processor plus de (praktische) noodzaak om naar Windows 11 over te stappen, brengen wat kleine kinderziektes met zich mee, maar over de hele linie is Alder Lake een uitstekende stap vooruit en zijn de resulterende processors simpelweg uitstekend. Voor iedereen die toe is aan een nieuwe desktop-pc, ligt de keuze voor een 12de generatie Intel Core-processor weer helemaal voor de hand.

Intel Core i9-12900K

Prijs
€ 695,-
Website
www.intel.com9Score90

Intel Core i5-12600K

Prijs
€ 299,-
Website
www.intel.com9Score90

De afgelopen drie jaar heeft Sony hard gewerkt aan de Sony WH-1000XM6-koptelefoon. De voorganger, de XM5, is ondanks verwoede pogingen van Bowers & Wilkins, Bose en Apple al die tijd marktleider geweest. Staat de XM6 wederom aan de top?

Als je het hebt over de topklasse koptelefoons van Sony, dan kom je eigenlijk altijd uit bij dezelfde lijn: de WH-1000XM-serie. Deze modellen staan al jaren bekend om hun indrukwekkende noise cancelling, waarmee omgevingsgeluid effectief wordt weggefilterd. Tel daar een rijke audiokwaliteit bij op – inclusief ondersteuning voor Hi-Res Audio en LDAC – en je snapt waarom ze zo populair zijn. Voeg daar nog een lange accuduur, comfortabel draagcomfort en slimme functies als Speak-to-Chat en Adaptive Sound Control aan toe, en je hebt een hoofdtelefoon die voor veel mensen als de ideale allrounder geldt.

Sony levert keer op keer een betrouwbaar totaalpakket af, wat deze lijn tot een vaste waarde maakt onder muziekliefhebbers die meer willen dan alleen goed geluid. Gesprekskwaliteit, een fijne app en sterke ruisonderdrukking horen daar inmiddels gewoon bij. Nu Sony met de WH-1000XM6 de zesde generatie op de markt brengt, twijfelt niemand eraan dat deze koptelefoon weer aan alle verwachtingen voldoet. Maar in een markt waarin de concurrentie flink is toegenomen, is de vraag wel gerechtvaardigd: is dit model het prijskaartje van 450 euro nog steeds waard? Dat is tenslotte 30 euro méér dan de XM5 bij zijn lancering kostte.

©Wesley Akkerman

Wederom op te vouwen

Sony heeft de afgelopen drie jaar duidelijk niet stilgezeten. De WH-1000XM6 is voorzien van een nieuwe processor, extra microfoons, verbeterde noise cancelling en een verfijnd audioplatform. Op het eerste gezicht oogt hij misschien identiek aan de XM5, maar ook het ontwerp is op meerdere punten aangepakt. Zo is het lichte model nog steeds makkelijk op te vouwen dankzij de draaibare oorschelpen met zacht schuim. Handig, want daardoor past hij moeiteloos in de meegeleverde case en neem je 'm makkelijk mee.

Sommige aanpassingen zijn klein maar doordacht. Zo is de powerknop nu iets verzonken, waardoor je hem sneller op de tast vindt. De knop voor noise cancelling heeft bovendien een extra functie gekregen: je kunt er de microfoon mee dempen of activeren tijdens een telefoongesprek. De rest van de bediening verloopt via het aanraakgevoelige oppervlak op de rechter oorschelp. Dat werkt op zich prima, maar je moet wel even wennen aan de precieze gebaren. Bovendien blijft de aanraakbediening gevoelig voor fouten, waardoor we zelf liever kiezen voor fysieke knoppen of de bijbehorende app.

Wie kritisch naar het ontwerp kijkt, komt nog een paar kleine minpunten tegen. Zo trekt de behuizing – vooral bij het zwarte model – snel vlekken aan van je vingers, die je makkelijk uitsmeert als je niet uitkijkt. En dan is er nog de hoofdband, die tijdens het dragen soms in je haar blijft haken, vooral als de koptelefoon iets verschuift. Dat levert een wat ongemakkelijk gevoel op. Gelukkig zijn dat allemaal kleinigheden die verder weinig afdoen aan het totaalplaatje.

©Wesley Akkerman

Luisteren tijdens het laden

Een van de prettigste verbeteringen van de WH-1000XM6 ten opzichte van zijn voorganger is dat je hem tijdens het opladen gewoon kunt blijven gebruiken. Bij de XM5 was dat nog niet mogelijk: zodra je die aan de lader hangt via de usb-c-poort, stopt het afspelen. Dat probleem is nu dus verholpen. Wel is de meegeleverde oplaadkabel vrij kort, dus handig is het niet altijd. Qua aansluitmogelijkheden zijn er verder weinig verschillen: beide modellen ondersteunen bluetooth (met bij de XM6 een nieuwer versienummer) én hebben een fysieke audio-ingang. Sony levert standaard een usb-c-kabel en een audiokabel mee in de verpakking.

Ook op codec-gebied is er weinig te klagen. Net als zijn voorganger ondersteunt de WH-1000XM6 AAC, SBC en Sony’s eigen LDAC voor high-res audio. Maar er zijn ook twee nieuwe toevoegingen: LC3 en Auracast. Vooral LC3 is interessant als moderne codec die zich qua prestaties laat vergelijken met Qualcomms aptX Adaptive. Afhankelijk van de verbindingskwaliteit past deze codec automatisch de sample rate aan voor optimale geluidskwaliteit en stabiele prestaties. Qualcomm-codecs zelf zijn overigens niet aanwezig, maar met het huidige aanbod valt er genoeg te kiezen – je mist er weinig aan.

Wat wel onveranderd is gebleven, is de batterijduur. Je haalt nog steeds zo'n 30 uur met noise cancelling ingeschakeld en 40 zonder. Dat is netjes, maar inmiddels niet meer indrukwekkend. Concurrenten zoals de Sennheiser Momentum 4 Wireless gaan met gemak twee keer zo lang mee op een volle lading. Snelladen kan gelukkig wel: 3 minuten aan de oplader levert tot 3 uur speeltijd op. Toch is er op dit punt nog wat ruimte voor verbetering, zeker als Sony koploper wil blijven.

©Wesley Akkerman

Ruisonderdrukking en audio

Met de WH-1000XM6 zet Sony opnieuw stappen op het gebied van noise cancelling. De koptelefoon heeft nu twaalf microfoons aan boord, vier meer dan voorheen, en die helpen actief om storend geluid van alle kanten weg te filteren. Of het nu om wind, voorbijrazend verkeer of een drukke coupé vol kletsende mensen gaat: de XM6 laat zich er niet door van de wijs brengen. En dat geldt ook als je op een normaal volume luistert; je hoeft het geluid dus niet op standje maximaal te zetten om in alle rust te genieten.

Qua geluidskwaliteit heeft deze serie sowieso een sterke reputatie, en de XM6 weet die opnieuw waar te maken. De 30 mm-drivers zijn flink onder handen genomen en leveren nu nog meer detail, heldere zanglijnen en extra finesse in de hoge tonen. Sony heeft zichtbaar gezocht naar een betere balans tussen lage, midden- en hoge frequenties, en met succes. Alles klinkt krachtig en vol, zonder dat het op een bepaald gebied tekortschiet.

Bijzonder is ook dat Sony dit keer samenwerkte met mastering engineers uit de muziekindustrie om het geluidsprofiel nog preciezer af te stemmen. Dat merk je: muziek klinkt natuurlijker, gelaagder en gewoon meeslepender. En alsof dat nog niet genoeg is, kun je nu ook stereogeluid omzetten naar een ruimtelijke audio-ervaring via een nieuwe vorm van upmixing. Dat is iets anders dan de bestaande 360 Reality Audio-ondersteuning of DSEE Extreme-technologie – het resultaat is dat je met dezelfde koptelefoon meer uit je muziek haalt dan ooit tevoren.

Maar we zijn er nog niet

De Sony WH-1000XM6 weet een open, gelaagd en dynamisch geluidsbeeld neer te zetten dat vrijwel elk muziekgenre aankan. Luister je naar een intieme opname – denk aan stem en piano – dan vallen meteen de fijne details op: je hoort hoe elke toetsaanslag zijn eigen ruimte krijgt en hoe zanglijnen haast betoverend in de mix zweven. Ook bij drukker geproduceerde nummers blijft het overzicht bewaard. De hoge en middentonen houden hun helderheid, waardoor je makkelijk onderscheid maakt tussen de verschillende lagen in een track.

Wat betreft de bas heeft Sony de balans goed gevonden. Lage tonen zijn krachtig en vol, maar nooit modderig – ze blijven strak en gecontroleerd. Drums en percussie klinken precies en direct, zonder overbodig nagalmen. Daardoor voelt elke luisterbeurt fris en levendig aan. Sterker nog: de kans is groot dat je ineens details hoort die je eerder niet opvielen in nummers die je al tientallen keren hebt afgespeeld. De koptelefoon legt daarbij net wat extra nadruk op zang en vocalen, wat de verstaanbaarheid en het gevoel van betrokkenheid alleen maar vergroot.

Ook op het gebied van slimme functies blijft Sony zijn voorsprong behouden. Bekende features als Adaptive Sound Control zijn weer van de partij en passen automatisch instellingen aan op basis van je gedrag en locatie. Speak-to-Chat herkent wanneer je iets zegt, pauzeert de muziek en laat omgevingsgeluid binnen – handig tijdens telefoongesprekken, al kan een kuchje soms per ongeluk hetzelfde effect hebben. Uniek is daarnaast het gespreksbeheer via hoofdbewegingen: door ja te knikken neem je een gesprek aan, schud je nee dan sla je het af.

©Wesley Akkerman

Sony WH-1000XM6 kopen?

Met de WH-1000XM6 borduurt Sony voort op de sterke reputatie van eerdere modellen, en dat doet het merk met succes. De noise cancelling is opnieuw verbeterd dankzij een nieuwe processor en extra microfoons, terwijl de geluidskwaliteit wederom tot de top behoort. Sony heeft daarnaast goed geluisterd naar gebruikersfeedback: het opvouwbare ontwerp is terug en je kunt nu ook tijdens het opladen gewoon blijven luisteren. Geen revolutionaire vernieuwingen misschien, maar wel slimme aanpassingen die het totaalplaatje merkbaar sterker maken. Soms zit vooruitgang in de details.

Natuurlijk zijn er ook wat minpunten. De accuduur is gelijk gebleven terwijl concurrenten inmiddels meer uithoudingsvermogen bieden. En hoewel het design stijlvol is, trekt de afwerking op de zwarte versie snel vlekken aan. De hoofdband is bovendien niet ideaal voor langere luistersessies; hij trekt soms aan je haar bij het verschuiven. Ook over de aanraakbediening kun je van mening verschillen – wij vinden fysieke knoppen prettiger, al biedt de app gelukkig ook genoeg controle. Geen dealbreakers, maar wel goed om te weten.

Wat de WH-1000XM6 vooral interessant maakt, is hoe Sony de audiokant verder verfijnt. De toevoeging van nieuwe codecs, de mogelijkheid om stereo te upgraden naar ruimtelijke audio en het afgestemde geluidsprofiel – met hulp van professionals uit de muziekindustrie – zorgen voor een ervaring die weer een stap verder gaat. En ja, hij is duurder dan z'n voorganger. Maar voor wie het maximale uit z'n muziek wil halen, blijft dit een van de meest complete en overtuigende draadloze koptelefoons die je kunt kopen.

De Motorola razr 60 ultra vouwt dicht als een ouderwetse klaptelefoon, wat allerlei handige functies mogelijk maakt. Daar vertellen we je over in deze review, waarin we ook ingaan op hoe de razr 60 ultra als smartphone bevalt. De verwachtingen zijn namelijk hoog, want de adviesprijs van het toestel bedraagt liefst 1299 euro.

Om met die adviesprijs te beginnen: de ultra is al snel na zijn lancering tweehonderd euro in prijs gezakt. Dat past bij de geschiedenis van oudere Motorola razr-toestellen: die kun je na een paar maanden serieus goedkoper in huis halen. Stof om over na te denken als een razr je aanspreekt, maar je de adviesprijs – begrijpelijk – te hoog vindt. Een alternatief is kiezen voor de razr 60, zonder ultra-aanduiding. Die heeft een adviesprijs van 799 euro en is technisch minder geavanceerd dan de ultra-versie.

Handig, luxe vouwontwerp

Dat Motorola de razr 60 ultra als topsmartphone in de markt zet, merk je direct. Het toestel komt heel degelijk over en de vouw in het midden van het scherm voel je nauwelijks. Het gewicht is met 199 gram vergelijkbaar met een normale smartphone.

Uitgevouwen in je hand is de razr 60 ultra een erg lange smartphone, wat komt omdat hij een langwerpig scherm van 7 inch heeft. Dat is erg groot. Dat scherm oogt lekker scherp dankzij de resolutie van 2912 x 1244 pixels en scoort ook op andere punten erg goed.

©Rens Blom

Klap je de smartphone dicht, dan kijk je tegen een vierkant 4inch-scherm aan. Het scherm loopt door rond de camera's, wat een futuristisch gevoel geeft. Op het scherm (1272 x 1080 pixels) zie je veel meer dan de tijd en inkomende telefoongesprekken. Je kunt meldingen bekijken, een hele andere playlist binnen Spotify opzetten, door de weersvoorspelling bladeren en andere apps zoals Instagram gebruiken.

©Rens Blom

Wij zijn vooral fan van het fotograferen via het externe scherm. Door de telefoon uitgevouwen om te draaien of ingeklapt voor je te houden, kun je selfies maken met de camera's op de achterkant van de smartphone. Dat zijn hartstikke goede camera's, waardoor je veel betere selfies schiet dan met andere smartphones. Ook handig voor vloggers.

©Rens Blom

Op onderstaande foto's zie je een selfie gemaakt met de camera aan de achterkant en een selfie gemaakt met de speciale selfiecamera aan de binnenkant van de razr 60 ultra. Die laatste foto is veel minder scherp.

©Rens Blom

Een scherpe selfie met de camera aan de buitenkant.

©Rens Blom

Een minder scherpe selfie met de camera aan de binnenzijde.

Aandachtspunten

De razr 60 ultra kent als vouwsmartphone enkele belangrijke aandachtspunten. Zo is er een speciale laag op het scherm aangebracht ter bescherming. Die mag je niet verwijderen. Doe je dat wel, dan vervalt je garantie. De smartphone kan tegen een val in het zwembad, maar is niet waterdicht. Van stof, zand en vuil wordt de telefoon niet blij. Vermijd ook hard drukken op het middelste deel van het langwerpige scherm, stelt Motorola.

©Rens Blom

Motorola geeft adviezen om de smartphone niet te beschadigen.

Wij ontvingen de razr 60 ultra in een fraaie donkergroene kleur, met zachte alcantara-afwerking. Dat materiaal voelt lekker aan maar komt ook met aandachtspunten. Prettig is dat Motorola een (vouwbaar) hoesje meelevert om de smartphone veiliger te gebruiker.

©Rens Blom

Heel complete specificaties

Van een dure smartphone mag je uitstekende specificaties verwachten, ongeacht of 'ie vouwt of niet. Motorola heeft dat goed begrepen. De razr 60 ultra draait op een razendsnelle Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor met 16 GB werkgeheugen en maar liefst 512 GB opslagcapaciteit. De 4700mAh-accu gaat een normale dag mee, maar moet daarna wel opladen. Dat kan lekker snel via de usb-c-poort en ook redelijk vlot via een draadloze oplader. Het toestel is geschikt voor contactloze pinbetalingen in winkels.

©Rens Blom

Korter updatebeleid

Bijzonder is Motorola's ondergemiddelde updatebeleid. De razr 60 ultra krijgt slechts drie Android-upgrades en vier jaar beveiligingsupdates. Dat is gek genoeg korter dan sommige goedkopere Motorola-smartphones en ook korter dan de zeven jaar die merken als Google en Samsung beloven voor hun premium smartphones.

©Rens Blom

Verschillende functies om het buitenste scherm te benutten.

Conclusie: Motorola razr 60 ultra kopen?

De Motorola razr 60 ultra is de beste verticale vouwsmartphone die je op moment van schrijven kunt kopen. Het ontwerp is doordacht en maakt gebruik van slimme softwarefuncties en het toestel heeft uitstekende specificaties. Motorola's korte updatebeleid is een onnodig minpunt. De adviesprijs is stevig, maar de geschiedenis leert dat razr-smartphones snel in prijs zakken.