De tiende generatie Intel Core-processors voor desktop-pc’s is op de markt. Processors die meer cores en threads hebben en hogere kloksnelheden dan ooit tevoren. Tegelijkertijd gaat het inmiddels om de vijfde vernieuwing van de in 2015 gelanceerde Skylake-architectuur. Lukt het Intel om deze technologie nog één keer nieuw leven in te blazen? Omdat Intel het vooral van high-end-pc’s moet hebben, richten we ons in deze test specifiek op de Z490-moederborden die je nodig hebt om het maximale uit de processor te halen.

Na een gezapig decennium waarin Intel feitelijks niets hoefde te doen anders dan hun product elk jaar een klein beetje sneller te maken, kwam daar met de introductie van AMD’s Ryzen abrupt een einde aan. Intel moest eind 2017 afstappen van het in 2009 (!) geïntroduceerde concept dat een Core i7 een quadcore met hyperthreading is, een Core i5 een quadcore en een i3 een dualcore met hyperthreading. Intel voegde meer cores toe en wist door optimalisaties de prestaties per core nog wat hoger te houden dan AMD. Drie jaar later zien we Intel eigenlijk weer hetzelfde trucje toepassen: meer cores die iets sneller zijn. Opvallend is dat inmiddels alle Core-processors van de tiende generatie hyperthreading hebben (met uitzondering van de Celerons); hierdoor kunnen er kortgezegd twee taken per core worden uitgevoerd. Dat is overigens niet uniek, AMD biedt op veel van de Ryzen-processors met simultaneous multithreading een vergelijkbare technologie.

Stuk voor stuk krachtige processors

De combinatie van verbeteringen leidt er toe dat de rekenkracht van de Intel-cpu’s wel degelijk significant is toegenomen ten opzichte van een paar jaar geleden. Zelfs de Core i3 is tegenwoordig een quadcore met hyperthreading en sneller dan de quadcore Core i7-cpu’s uit 2016. Dat houdt in dat je zelfs met ‘slechts’ een Core i3 al prima uit de voeten kunt met videobewerking. De Core i5 is nu een 6-core-processor met hyperthreading. Ook dat is een belangrijke stap. Sommige games kwamen bij de vorige generatie Core i5 al een beetje in de knel dankzij een gebrek aan threads. Met 12 threads is de Core i5 weer een uitstekende processor voor gamen en algemeen gebruik. Wil je meer? De Core i7 heeft nu 8 cores en de nieuwe Core i9 bevat er zelfs 10. Met uitzondering van extreme niche-doeleinden kun je met een nieuwe i7 of i9 alles doen.

Productieprocedé

De tiende generatie Core-processors zijn dus beter dan de vorige generaties. Maar zodra we ze gaan vergelijken met AMD’s Ryzen 3000-cpu’s, krijgt Intel het toch lastig. AMD biedt tenslotte vaak meer cores voor hetzelfde geld. Een veel groter probleem voor Intel is dat AMD een efficiënter en moderner 7nm-productieprocedé tot zijn beschikking heeft. Intel gebruikt nog altijd de uit 2015 stammende 14nm-Skylake-technologie. Optimalisaties zijn mooi, maar een grote sprong in efficiëntie moet komen uit een nieuwe architectuur en verkleining van het productieprocedé. Iets waar Intel al tijden moeilijkheden mee heeft.

©PXimport

Onzuinig en warm

De toevoeging van extra cores en hogere snelheden op dezelfde oudere technologie heeft twee serieuze gevolgen: een hoger energieverbruik en hogere warmteproductie. Een hoger stroomverbruik is natuurlijk niet wenselijk, maar uiteindelijk vallen de verschillen in het totale energieverbruik tussen moderne pc’s wel mee. De extra warmte is wél een serieus probleem, zeker bij de Intel Core i9-10900K die 10 snelle cores op een relatief klein oppervlakte bevat. Zelfs middenklasse processorkoelers rond de 60 euro hebben moeite om dit beest te temmen. Idealiter combineer je deze processor met een luxe luchtkoeler zoals een Noctua NH-D15 of waterkoeling. Deze kost zo’n 100 euro, bovenop je 549 euro kostende Core i9. En dat terwijl de 439 euro kostende AMD Ryzen 9 3900X (12 cores) prima werkt met een middenklasse koeler van een paar tientjes.

©PXimport

Puur op naamsbekendheid?

Kortom, Intel staat onder enorme druk. En niet alleen voor de duurste Core i9: de Intel Core i5-10400 kost zo’n 200 euro en de overklokbare i5-10600K bijna 300 euro. AMD zet daar een maar iets tragere Ryzen 5 3600 tegenover, die slechts 169 euro kost. En de Intel Core i7-10700K (8 cores, 16 threads) kost je 399 euro, terwijl een AMD Ryzen 7 3700X (ook 8 cores, 16 threads) slechts 289 euro kost.

Dat zijn forse verschillen, waarbij Intel het dus ook moet afleggen op efficiëntie. Wat Intel nog wel in handen heeft zijn de prestaties per core en zijn naamsbekendheid. Dat laatste is eigenlijk een slecht verkoopargument, maar de realiteit is dat het voor sommige koper meeweegt. Is er nog een echt objectief argument te bedenken om voor Intel te kiezen? Dat is eigenlijk alleen het spelen van games. In de meeste games presteert een Intel-cpu simpelweg net wat beter dan een AMD-cpu. Maar het is een zware opgave voor Intel om te kunnen concurreren met AMD, dat in alle taken op gamen na beter presteert voor minder geld. Vermoedelijk komt Intel er gezien hun naamsbekendheid nog wel één jaartje mee weg, maar dan zul het bedrijf toch echt met iets nieuws moeten komen.

Nieuw in Z490?

Hoewel we veel theorieën hebben over de noodzaak of het nut van een nieuwe socket (waar de nieuwe processors nota bene zijn gebaseerd op bestaande techniek) is de bittere realiteit dat het simpelweg zo is. Een nieuwe generatie moederborden brengt normaliter ook wat nieuwe mogelijkheden met zich mee. Dat lijstje is deze keer kort en vooral netwerkgerelateerd: wifi 6 is op praktisch alle Z490-borden aanwezig en het gros van de moederborden biedt nu een multigigabit-netwerkaansluiting. De borden zijn in de regel wel duurder geworden ten opzichte van de vorige generatie. Voordat je dat afschrijft als een ordinaire prijsverhoging moeten we wel opmerken dat ze kwalitatief ook wel degelijk beter zijn geworden. Zo krijg je een betere stroomvoorziening en meer aansluitingen dan voorheen.

©PXimport

Stroomvoorziening

Het beste budget Z490-bord (tot 200 euro)

Slechts 3 van de 21 moederborden kosten minder dan 200 euro, alle drie van Gigabyte. MSI en ASUS richten zich kennelijk liever op de liefhebber die iets meer wil uitgeven. Het lagere prijspunt heeft uiteraard consequenties. Zo hebben deze borden geen interne usb-c-header voor behuizingen met usb-c, zijn er maar 4 of 5 fan-headers waar luxere borden er al snel 8 hebben, en ontbreken snellere netwerkaansluitingen en wifi 6.

De vraag is of je die zaken echt nodig hebt? Zo niet, dan is de 164 euro kostende Gigabyte Z490M Gaming X een mooi voorbeeld van een moederbord dat simpelweg voldoet zonder dat hij de hoofdprijs kost. De stroomvoorziening kan een Intel Core i9-10900K met een lichte overklok aan, iets wat bij de nog goedkopere Z490M net wat krap is, zeker als je behuizing niet bijzonder goed koelt. De iets duurdere Gigabyte Z490 Gaming X UD is een goed alternatief als je iets meer usb-poorten achterop wilt, maar voor die prijs (ca. 200 euro) komen betere borden in zicht.

©PXimport

Gigabyte Z490M Gaming X

Prijs
€ 164,-
Websitewww.gigabyte.com7Score70

Het beste middenklasse Z490-bord (200-275 euro)

Voor een ideaal middenklasse bord zoeken we een totaalplaatje: een usb-c-aansluiting voor op je behuizing, een stroomvoorziening om ook een Core i9 stevig mee te overklokken en veel fan- en rgb-aansluitingen. De MSI Z490 Tomahawk (204 euro) biedt dat totaalplaatje en heeft zelfs twee netwerkaansluitingen waarvan één 2,5 gigabit biedt. Voor veel gamesystemen en zelfs werkstations zien we weinig reden om meer uit te geven. Wil je per se wifi, dan is de ASUS TUF Gaming Z490-Plus WiFi met 224 euro de voordeligste optie, al is die op andere vlakken iets minder luxe dan de Tomahawk. De ASUS Z490-A is wel luxer en heeft betere software om de rgb-verlichting van je pc te beheren, maar daar betaal je een forse meerprijs voor (totaal 269 euro). Hardwarematige voordelen maken de Gigabyte Z490 Vision G een interessante keuze als je wat meer kunt uitgeven. Met 239 euro is dit bord nog redelijk betaalbaar, mar hij komt als enige in dit segment met extra veel usb-headers (10) en drie sloten voor m.2-ssd’s.

MSI MAG Z490 Tomahawk

Prijs
€ 204,-
Websitewww.msi.com8Score80

Het beste high-end Z490-bord (275-350 euro)

Omdat meer uitgeven dan de 204 euro die de Z490 Tomahawk kost zelden echt nodig is, zoeken we bij duurdere high-end borden vooral naar échte luxe of eigenschappen die specifieke wensen echt beter maken. Moederborden zoals de Gigabyte Z490 Aorus Pro AX zijn objectief gezien uitstekend, maar vallen tussen wal en schip wanneer goedkopere alternatieven al gewoon goed zijn, en iets duurdere alternatieven weer wat echte voordelen hebben.

De MSI MEG Z490 Unify is een positieve uitschieter omdat hij een extreme (en dure) stroomvoorziening heeft. Dat wordt aangevuld met veel extra opties die het overklokkers makkelijker maken om hun processors tot het uiterste te pushen. Met de MEG Z490 Unify blijft die combinatie met 329 euro bovendien redelijk betaalbaar.

De ASUS Z490-E Gaming (309 euro) heeft niet één specifieke eigenschap dat verklaart waarom dit moederbord zo’n honderd euro duurder is dan de Tomahawk. Maar het feit dat ASUS ook softwarematig de puntjes op de i weet te zetten (vooral de rgb-software van MSI moet echt beter) plus het feit dat de Z490-E Gaming in praktisch elk opzicht (fan-headers, wifi 6, usb-c, snelle lan-aansluiting, veel usb-poorten achterop) een heel compleet moederbord is, maakt hem wel interessant voor iedereen die liever iets meer betaald voor een ASUS.

©PXimport

MSI MEG Z490 Unify

Prijs
€ 329,-
Websitewww.msi.com9Score90

Het beste prosumer-klasse Z490-bord (375-500 euro)

Het zijn die puntjes op de i die in het voordeel van ASUS zijn zodra we naar duurdere moederborden kijken. Met zo’n hoge prijs komt de verwachting van perfectie en ook kleine softwarematige onvolkomenheden gaan dan wegen. ASUS zet juist vol in op zijn software, met nieuwe trucjes om je pc zichzelf slim te laten overklokken of een goede balans te vinden tussen koeling en geluidsproductie.

De ASUS ROG Maximus XII Hero (Wi-Fi) van 449 euro is het toppunt van een overcompleet en goed uitgewerkt moederbord voor de échte liefhebber. De stroomvoorziening kan extreem overklokken aan, de mogelijkheden zijn overcompleet met onder meer drie m.2-sloten, veel usb-poorten, veel interne headers en zelfs een 5gigabit-netwerkaansluiting. We vinden bijna 450 euro wel érg veel geld voor een moederbord, maar dan heb je wel alle toeters en bellen.

In deze prijsklasse verdient ook de ASUS ProArt Z490-Creator 10G aandacht: het goedkoopste Z490-bord met een 10Gbit-netwerkaansluiting en een thunderbolt-poort, mocht je dat zoeken. Let wel op dat je voor die 384 euro op andere fronten een iets minder luxe bord krijgt.

©PXimport

ASUS ROG Maximus XII Hero (Wi-Fi)

Prijs
€ 449,-
Websitewww.asus.com10Score100

Het beste itx-bord met Z490-chipset

Tegenwoordig zijn de zogenoemde small form factor (sff) of itx-computers populair. Compacte systemen die elegant op een bureau passen. Daarvoor is een compact itx-moederbord gewenst. De premiumpositie van deze minicomputers leidt ertoe dat fabrikanten deze moederborden ook duidelijk liefde geven. Zowel de modellen van Gigabyte als ASUS zijn uitstekend uitgevoerd, met een stevige stroomvoorziening die een Core i9 prima aankan en plek voor twee m.2-ssd’s wat in compacte systemen echt geen gegeven is. Het compacte formaat maakt van het itx-segment wel het segment van onvermijdelijke beperkingen, zo heb je nooit veel usb-poorten achterop en het valt niet mee om alle benodigde componenten op een klein bord te passen. Gigabyte heeft dat in onze optiek het best gedaan, door met slimme adapterkabeltjes nog net wat meer aansluitingen te bieden dan zijn concurrent. Ook het feit dat ASUS een kleine fan toevoegt aan de stroomvoorziening, terwijl Gigabyte even goed presteert zonder is een overweging. Hoe minder bewegende onderdelen hoe beter. De Gigabyte Z490i Aorus Ultra is ook nog eens ruim 50 euro voordeliger en dat alles maakt hem ons favoriete itx-model.

Schrijf de ASUS niet af, want deze koelt beide ssd’s, terwijl Gigabyte slechts één ssd koelt. Dit is wel een puntje als je voor extreem snelle ssd’s gaat. Daarnaast heeft ASUS wederom het voordeel van de betere rgb-software. Als de kleine verschillen in aansluitingen niet relevant zijn en je geen bezwaar hebt tegen een wat hogere prijs, dan is de ASUS Z490-I Strix Gaming ook gewoon een uitstekende keuze.

©PXimport

Gigabyte Z490i Aorus Ultra

Prijs
€ 264,-
Websitewww.gigabyte.com9Score90

Het ultieme Z490-bord?

Meer dan circa 300 euro uitgeven is zelden nodig, maar soms zijn er echt veeleisende gebruikers die prima kunnen beargumenteren waarom ze bereid zijn richting de 400 tot 500 euro uit te geven. De duurste Z490-moederborden naderen echter de 900 euro en dan zijn we echt door onze objectieve argumenten heen. We zien vier stuk voor stuk prachtige en echt uitstekende moederborden, maar die moeten het allemaal hebben van de koper die gewoon per se iets wil hebben waar anderen jaloers op zullen zijn.

Zo voegen de MSI MEG Z490 Godlike en de ASUS ROG Maximus XII Extreme oled-schermpjes toe voor meer informatie en animaties als je dat graag wilt. De ASUS ROG Maximus XII Apex biedt nog extremere overklokmogelijkheden en de ASUS ROG Maximus XII Formula heeft een waterblok op de stroomvoorziening zodat je daar wat water door ziet stromen met een waterloop. Louter voor koeling zou de Hero al voldoende zijn. De Extreme van ASUS (met inderdaad extreem veel aansluitingen) valt in de tabel het meest op. En de Gigabyte Z490 Aorus Xtreme valt visueel het meest op doordat veel metaal toegevoegd is en alle aansluitingen op de zijkant zijn gepositioneerd. Prachtige zaken als je niet weet wat je met je geld moet doen, maar om deze borden aan te bevelen gaat ons te ver.

Conclusie

De Z490-moederborden zijn over het algemeen duurder dan borden voor de vorige generatie processors. Het goede nieuws is daarbij wel dat alle fabrikanten de stroomvoorzieningen tegenwoordig heel serieus nemen. Op de allergoedkoopste optie na, is elk moederbord prima in staat om zelfs een Intel Core i9-10900K te overklokken, waardoor jij je voor je nieuwe pc simpelweg kan richten op welke mogelijkheden je echt nodig hebt. Onze eerdere aanbevelingen (zowel die met een keurmerk als de modellen die we in de tekst noemen) zijn de borden die in de bredere zin positief opvallen en we zouden als eerste die bekijken of ze bij jou passen. Maar elk van de borden kan in theorie een prima koop zijn als de mogelijkheden beter bij jou passen. Let daarbij ook op tijdelijke deals, zoals kortingsacties of gratis spellen, die voldoende kunnen zijn om je richting een alternatief te laten gaan.

©PXimport

En ASRock?

In de basis lijkt de Eufycam S4 op de eerder gelanceerde Eufycam S4 Max. Maar dit nieuwe camerasysteem biedt een groot voordeel: je hebt geen kabels nodig. Stroom krijg je via een zonnepaneeltje, terwijl de data draadloos via wifi geregeld wordt. Dat mag wat kosten: de set met twee cameramodules en de Homebase 3 kost 699 euro.

De EufyCam S4 combineert twee camera's in één behuizing voor uitgebreide buitenbeveiliging. Bovenaan zit een vaste 4K-groothoeklens (van 130 graden) die continu een breed gebied overziet. Zodra die camera een gebeurtenis detecteert, geeft hij een signaal aan de onderste camera. Dat is een pan-tilt-zoomlens (PTZ) die 360 graden kan draaien en tot 8x kan inzoomen. De PTZ-camera volgt het bewegende doelwit automatisch, waardoor de Eufycam S4 zowel een goed overzicht als gedetailleerde ingezoomde tracking biedt.

Het systeem werkt daarnaast zelfstandig via wifi, maar je kunt het ook koppelen aan de Homebase 3. Zonder HomeBase kun je de beelden lokaal opslaan op de 32 GB aan interne opslagruimte of een microSD-kaart van 256 GB. De Homebase breidt die optie uit tot 16 TB (via een los te kopen harde schijf) en is daarnaast het slimme brein dankzij Bionic Mind AI. Die lokale AI zorgt voor snelle gezichtsherkenning en onderscheidt mensen, voertuigen en huisdieren. Ook kan het de beelden van meerdere camera's aan elkaar koppelen binnen hetzelfde netwerk.

©Wesley Akkerman

Stroomtoevoer geen obstakel

Standaard werkt de Eufycam S4 op een accu en neemt hij alleen op bij detectie. In het pakket dat wij testen zit standaard een zonnepaneel van 5,5 watt. Als dat één uur zonlicht vangt, kan de gekoppelde camera (via het enige draadje dat je nodig hebt) een dag draaien. Je kunt het paneel direct op de camera bevestigen, maar ook om een hoekje plaatsen als daar meer zonlicht is. Daar is de kabel lang genoeg voor. Wil je 24/7 opnemen? Ook geen probleem, maar in dat geval moet je wél kabels gaan trekken. Dan moet de S4 namelijk altijd aan kunnen staan.

Het mooie aan de accu van de Eufycam S4 is dat de fabrikant die zo flexibel mogelijk inrichtte. Niet alleen kun je de camera gewoon met een normale usb-c-kabel opladen (als er even geen zonlicht is), ook kun je de batterij uit de behuizing halen. Daar zit namelijk ook een usb-c-poort op, waardoor je het systeem niet helemaal uit elkaar hoeft te halen als de accu leeg is. Ook handig: zodra de batterij achteruitgaat, kun je die dus heel gemakkelijk vervangen (tenminste, voor zolang Eufy die los aanbiedt, maar dat zal voorlopig nog wel even het geval zijn).

©Wesley Akkerman

Indringers afschrikken

Houd er overigens rekening mee dat je de Eufycam S4 wel echt op zijn plek zult moeten monteren. Daarbij moet ook worden geboord; geen nadeel, maar wel een kanttekening. De Eufy-app leidt je daarna soepel door de installatie. Voor detectie gebruikt de camera een combinatie van radar en een passieve infraroodsensor (PIR), wat nauwkeuriger is en zelfs afstand kan meten. Om indringers af te schrikken, is de IP65-weerbestendige camera uitgerust met felle ledlampen (voor nachtzicht in kleur), een luide 105dB-sirene en rood-blauwe waarschuwingslichten.

Hoewel de Eufycam S4 automatisch werkt, kun je gelukkig ook een hoop dingen zelf aansturen via de app. Zo kun je de kantel- en draaicamera zelf met pijltjestoetsen bedienen als je iets niet vertrouwt en thuis of buitenshuis even iets wilt controleren. Ook kun je het alarm en de lampen aanzetten wanneer je dat nodig acht. Verder kun je van alles instellen via de overzichtelijke app, zoals privacyschermen, het gebied waarin de camera bewegingen meeneemt, antidiefstaldetectie, activiteitenzones en zowel energie- als videobeheer.

©Wesley Akkerman

Eufycam S4 kopen?

Uit onze praktijkervaring blijkt dat de Eufycam S4 precies doet wat hij belooft. Zodra er een persoon wordt geregistreerd, volgen de camera's onderop de beweging totdat die persoon uit beeld is. Dat gaat moeiteloos en geruisloos (ook niet geheel onbelangrijk). Je krijgt hier bovendien op tijd melding van en via de app kun je alle beelden in haarscherpe kwaliteit en met voldoende kleur volgen. Je moet de camera's wel wat hoger ophangen, aangezien hij stopt met volgen zodra het onderwerp binnen één meter afstand is. Doe je dat niet, dan creëer je als het ware een dode hoek.

De prijs is fors, maar wat ons betreft is het pakket dat bedrag wel waard dankzij het geavanceerde dual-camerasysteem. Je bent daarnaast niet gebonden aan één opslagmethode of een cloudopslagdienst, en kunt op de langere termijn kosten besparen. Daarnaast heb je dankzij de zonnepanelen en de oplaadbare accu's niets te maken met bekabeling, waardoor je de S4 echt ophangt waar je maar wilt. Verder is 24/7 opnemen gewoon een optie. De aanpasbaarheid in opslag, stroom en functies maakt het daarom een waardevolle investering.

Lifestyle-tv's zijn populair en Samsung weet dat als geen ander. The Frame, een tv die ook dienstdoet als kunstkader, is een succes. Nu ook Hisense en TCL een gelijkwaardig concept op de markt hebben, heeft de Koreaanse fabrikant een verbeterde versie klaarstaan.

7

Goed

Conclusie

The Frame Pro is ideaal als stijlvolle muur-tv dankzij het matte scherm en de draadloze One Connect Box. De helderheid en kleur zijn verbeterd, maar het contrast blijft wat teleurstellen. Gamers moeten rekening houden met extra input-lag via de One Connect Box; de micro-HDMI is beter, maar minder praktisch. De tv oogt het mooist met heldere content en heeft een complete smart-omgeving. Wel is hij duidelijk duurder dan de gewone The Frame.

Plus- en minpunten

• Mat scherm weert reflecties
• Goede piekhelderheid, degelijk contrast
• Slank design, verwisselbaar kader
• Wandbeugel én voet bijgeleverd
• Wireless One Connect Box
• Goede beeldverwerking
• Vijf HDMI 2.1-aansluitingen en gaming-features
• One UI/Tizen smart-tv met zeven jaar updates
• Apple AirPlay 2 en Google Cast
• Ingebouwde Art Store

• Lokale dimming levert beperkte verbetering
• Matige geluidskwaliteit
• Geen ondersteuning voor Dolby Vision of DTS-audio
• Hogere input-lag via de draadloze One Connect Box
• Prijzig

Het kader aan de muur

The Frame Pro is expliciet ontworpen om aan de muur te hangen. De rug is immers helemaal vlak, en een superslanke muurbeugel is inbegrepen. Het ontwerp oogt als een minimalistisch kunstwerk, met een smal zwart frame rond het beeld. Met behulp van een magnetisch kader dat over het zwarte frame gaat, geef je de behuizing een witte of houtkleurige uitstraling. Een teakhouten kader wordt overigens meegeleverd.

Zet je de tv toch liever op een tv-meubel, dan hoef je daar geen extra spullen voor aan te schaffen; er zitten namelijk ook voetjes in de doos. De bevestiging aan het toestel is schroefloos en kan in twee posities: een hoge of lage bevestiging, zodat je eventueel een soundbar onder het scherm kunt plaatsen. De stabiliteit van de plastic voetjes laat wel iets te wensen over; bij zijdelingse druk is er duidelijk beweging merkbaar.

©Samsung

Aansluitingen

De One Connect Box is al jaren een kernonderdeel van het The Frame-concept: alle aansluitingen zitten in een externe unit, zodat er naar de tv zelf slechts één dunne kabel loopt. Bij The Frame Pro is dat idee verder doorgetrokken. De verbinding tussen de tv en de One Connect Box verloopt nu draadloos, waardoor je alleen nog een stroomkabel naar het scherm hoeft te leiden, en die laat zich doorgaans vrij gemakkelijk wegwerken. In de draadloze Connect Box vind je vier HDMI 2.1-poorten, twee usb-poorten, ethernet, wifi 5, bluetooth, een optische uitgang en een DVB-T2/C/S2-tuner met CI+-slot. Samsung claimt een draadloos bereik tot 10 meter zonder kwaliteitsverlies; in onze test ging 6 meter inderdaad probleemloos. Een stevige muur ertussen zorgde echter af en toe voor korte beelduitval.

Voor gamers is het een gemengd verhaal. De HDMI-poorten ondersteunen 4K144, ALLM en VRR (HDMI VRR, AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync compatible), en poort 3 biedt ARC/eARC. Maar de draadloze verbinding zorgt wel voor extra vertraging: in 4K60 zagen we een input-lag van zo'n 40 à 45 ms. Om dat te omzeilen heeft Samsung op de tv zelf een micro-HDMI-aansluiting geplaatst die dezelfde gamefuncties ondersteunt. Daarmee daalde de input-lag naar 13,5 ms bij 4K60 (en 8,5 ms bij 2K120). Niet heel elegant, maar wel effectief. Daarnaast zit er op de tv ook nog een usb-c-poort, bedoeld voor bijvoorbeeld een webcam.

Lees ook: Review Samsung QE55LS03B The Frame – Kunstwerk én tv

De One UI/Tizen smart-tv

Eén ding moet je Samsung nageven: ze leveren een indrukwekkende hoeveelheid functies in hun smart-tv-omgeving. Dat vereist wel een goede organisatie, maar die heeft Samsung ondertussen wel onder de knie. Het startscherm toont alles wat met tv-kijken en streaming te maken heeft. Centraal in beeld vind je de laatst gespeelde bron en aanbevelingen (uit Samsung TV Plus). Onderaan staat een rij met favoriete apps die je naar voorkeur kunt ordenen en aanpassen. Je kunt ook live-tv en HDMI-ingangen in deze rij plaatsen. Scrol verder naar beneden en je vindt rijen met aanbevelingen per app. Verwijder je een app uit de rij met favorieten, dan verdwijnt ook de rij met aanbevelingen uit die app.

Naast een erg ruim app-aanbod ondersteunt deze Samsung ook AirPlay 2 en Google Cast. Via de pictogrammen links op het startscherm kun je naar Daily+ navigeren, waar je alle functies vindt die minder met tv-kijken te maken hebben. Denk aan SmartThings (de IoT-omgeving), Workspace (allerlei functies voor computergerelateerd werk op de televisie), Philips Hue, Samsung Food en Fitness-apps. De Art-sectie bespreken we verderop.

De afstandsbediening is de vertrouwde Samsung-remote, maar deze keer in het wit. Hij is klein en eenvoudig vormgegeven, met een ingebouwde oplaadbare batterij en een fotovoltaïsch paneel aan de achterkant. Leg je hem met dat paneel naar boven, dan laadt hij vanzelf op via omgevingslicht. Voor een snellere laadbeurt is er ook een usb-c-poort aanwezig. De toetsen voelen prettig aan en hebben een lichte, precieze aanslag. Door het beperkte aantal knoppen is de bediening snel te doorgronden. De instellingenknop linksboven opent niet alleen het instellingenmenu, maar ook de kleur- en nummertoetsen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Kunst in overvloed

Om de kunstfunctie waar te maken, biedt Samsung sinds de eerste generatie van The Frame een eigen kunst-app. Navigeer op het startscherm naar links en open daar de Art-sectie. Je krijgt toegang tot meer dan 3000 kunstwerken, afkomstig uit grote musea en uiteenlopende collecties, van klassieke meesters tot moderne kunst en fotografie. Toegang tot de volledige Art Store kost 4,99 euro per maand, al zijn de eerste drie maanden gratis. Wie niet wil betalen, kan gebruikmaken van het gratis aanbod Art Streams, met elke maand dertig nieuwe werken rond een thema. Daarnaast zijn er nog andere opties: zo kun je je eigen foto's tonen met behulp van vooraf gemaakte sjablonen. The Frame Pro functioneert op die manier als een fraai digitaal fotokader. Wie iets speelsers wil, kan kiezen voor AI-gegenereerde kunst: selecteer een aantal sleutelwoorden uit een vaste lijst en de tv genereert een passend beeld.

De SmartThings-app is daarbij een handige aanvulling, vooral om door de Art Store te bladeren. Je kunt sorteren op artiest, genre, medium, kleur, museum, thema of populariteit. Via de instellingen pas je bovendien het gedrag van de Art Mode aan. Zo kun je helderheid en kleurtemperatuur finetunen en instellen hoe de tv omgaat met de ingebouwde bewegings- en lichtsensor. De Art Mode schakelt automatisch uit wanneer er geen beweging wordt gedetecteerd of het licht wegvalt. Dat is zinvol, want de Art Mode verbruikt nog steeds stroom, doorgaans tussen de 60 en 90 watt.

©Samsung

Beeldkwaliteit

De meest opvallende verbetering van The Frame Pro is de overstap naar Neo QLED-achtergrondverlichting. In theorie levert dat niet alleen rijkere kleuren op dankzij de Quantum Dots, maar ook beter contrast door local dimming. In de praktijk blijkt die uitvoering echter beperkt: Samsung gebruikt edge-ledverlichting, waarbij de leds alleen langs de onderrand van het scherm zitten. De local dimming werkt daardoor alleen in 24 verticale kolommen. Dat is beduidend minder verfijnd dan echte full-array local dimming.

Het VA-paneel zelf heeft een behoorlijk eigen contrast van ongeveer 4.500:1. Maar omdat de dimming slechts in kolommen werkt, kan de tv dat contrast in testpatronen nauwelijks verbeteren. Dat zie je terug in films: de zwarte balken boven en onder het beeld blijven zichtbaar grijs, donkere scènes worden nooit echt diepzwart en heldere details – zoals sterren – kunnen plaatselijke halo's veroorzaken. Met andere woorden: op het gebied van contrast is de vooruitgang beperkt.

Op helderheid scoort de The Frame Pro wél merkbaar beter. In Filmmaker Mode (HDR) haalt hij een piek van 926 nits op een venster van 10% en ongeveer 697 nits op een volledig wit scherm. Dat is een forse stap vooruit ten opzichte van de vorige The Frame, die rond de 500 nits bleef hangen. De Quantum Dots leveren bovendien een breed kleurbereik van 94% P3. De kalibratie in Filmmaker Mode is over het algemeen uitstekend, al ogen sommige tinten wat te helder en verliezen ze daardoor nuance. Bij SDR presteert The Frame Pro eveneens goed, al kunnen rode tinten en huidkleuren soms wat flets overkomen. In zowel SDR als HDR blijft het zwartdetail wel netjes behouden. 

©Samsung

Zeer goede beeldverwerking, matige audio

The Frame Pro maakt gebruik van dezelfde rekenmodule als topmodel S95F: de NQ4 AI Gen3-processor. Die levert zichtbaar mooie resultaten, met goede deinterlacing, sterke ruisonderdrukking en nette upscaling. De bewegingsscherpte van het paneel zelf is echter wat beperkt, waardoor snelle voorwerpen soms een lichte dubbele rand krijgen. Motion interpolation werkt wel overtuigend; de processor grijpt snel en meestal correct in, zonder opvallende artefacten. De AI-modus kun je beter uitgeschakeld laten; die zorgt zelden voor een aantrekkelijk beeld.

Ondanks het slanke ontwerp heeft Samsung een 2.0.2-audiosysteem met 40 watt vermogen ingebouwd. Dat klinkt op papier aardig, maar in de praktijk ontbreekt vooral bas, waardoor muziek aan warmte en body verliest. De hoogtekanalen voegen weinig toe en het surround-effect blijft mager, zelfs met Dolby Atmos-bronnen. Voor dagelijks tv-kijken zijn de dialogen helder genoeg, maar wie ook muziek of films met impact wil horen, ontkomt eigenlijk niet aan een soundbar.

Conclusie

Als lifestyle-tv blijft The Frame Pro een aantrekkelijke keuze met een paar duidelijke troeven. Het matte scherm geeft kunst een overtuigende, bijna papieren uitstraling en houdt hinderlijke reflecties goed tegen. De draadloze One Connect Box maakt ophangen aan de muur bovendien bijzonder eenvoudig.

De stap vooruit ten opzichte van de gewone The Frame zit vooral in helderheid en kleurweergave. Het contrast blijft echter achter, en dat is jammer: een sterker zwartniveau had The Frame Pro echt naar een hoger niveau getild. Voor gamers is dit toestel ook niet ideaal: de draadloze verbinding zorgt voor merkbare input-lag. De micro-HDMI-poort op de tv zelf biedt wel een snellere optie, maar is minder praktisch.

De tv komt het best tot zijn recht met heldere beelden en kunstweergave. De kalibratie en beeldverwerking zijn uitstekend, en de Tizen-interface biedt een ruim app-aanbod, inclusief AirPlay 2 en Google Cast. Het prijskaartje blijft wel aan de hoge kant; je betaalt duidelijk extra voor de lifestyle-uitstraling.