Jarenlang deed AMD eigenlijk niet meer mee. Zocht je een desktopcomputer voor in huis of op de zaak, dan zat daar praktisch altijd een Intel-processor in. De dominantie van de blauwe gigant was dermate sterk dat termen als i5 en i7 synoniem werden voor hoe goed een computer zou zijn. Maar dankzij AMD’s Ryzen-processors, deels geholpen door een gebrek aan innovatie en grote leveringsproblemen bij Intel, heeft het rode kamp anno 2019 weer een grofweg even groot marktaandeel. Inmiddels staat de derde generatie Ryzen-processors voor de deur en zochten wij voor je uit: is AMD het nieuwe Intel? En wat heb je nodig voor jouw eigen high-end Ryzen-pc?

Techliefhebbers hebben de wederopstanding van AMD met zijn Ryzen-processors ongetwijfeld sinds 2017 gevolgd. Maar zoals het spreekwoord al zegt, komt het vertrouwen te voet: de weerstand tegen AMD is nog regelmatig te voelen. Niet geheel onbegrijpelijk, want hoewel we AMD een aantal grote complimenten kunnen maken, zijn er ook wel degelijk wat zaken om rekening mee te houden. We mogen AMD wel bedanken dat dankzij diens processors ook Intel weer in beweging kwam; nadat jarenlang een quadcore-processor de standaard was, zijn we in 2019 op het punt beland dat zelfs een instapprocessor zes cores heeft, met multithreading daar bovenop. Aan de andere kant wist AMD met zijn eerste (2017) en tweede (2018) generatie Ryzen-processors Intel nog niet te verslaan als het op singlecore-prestaties aankwam, iets wat in een aantal applicaties nog altijd leidend is voor prestaties. En ook gamers merkten op dat Intel-cpu’s voor hun hobby meestal iets sneller waren. Daarbij had Intel voor de echte liefhebber ook nog de ultieme cpu in handen, de Intel Core i9-9900K, waar AMD geen antwoord op had.

©PXimport

Ryzen 3000: de nekslag

Het zijn precies die drie nadelen waar AMD met zijn jongste Ryzen-generatie, de 3000-serie, aan heeft gewerkt. Dankzij de verbeteringen in de Zen2-architectuur en hogere kloksnelheden zijn de nieuwe Ryzen-processors even snel als Intel in singlecore-applicaties, soms zelfs sneller. Ongeacht de benchmark die we testen, kan elke AMD Ryzen-processor wat pure processorprestaties betreft zijn directe of zelfs iets duurdere Intel-tegenhanger aan. Zo is de Ryzen 5 3600 (209 euro) krachtiger dan de Intel Core i5-9600K (239 euro) en de Ryzen 7 3700X (349 euro) krachtiger de Intel Core i7-9700K (399 euro). Dankzij zijn nieuwe 7nm-productieprocédé doet AMD dat met een significant lager stroomverbruik.

Zelfs Intels Core i9-9900K (509 euro) komt niet ongeschonden weg, want AMD heeft deze generatie voor de eerste keer een 12-core-processor uitgebracht: de Ryzen 9 3900X (529 euro). Deze biedt 12 cores met 24 threads, waarbij elke core grofweg even krachtig is als Intels 8-core, 16-thread 9900K. Wat als gevolg heeft dat AMD zo’n 50 procent meer processorkracht biedt bij een vergelijkbaar prijspunt.

Voor de gamers

Wanneer we zien dat AMD krachtiger is voor evenveel, soms zelfs minder geld, is het hard zoeken naar de meerwaarde van de huidige generatie Intel-processors. Intel heeft op dit moment nog twee sterke troeven in huis. De objectief minst sterke is dat de prestaties die de Intel Core i7 en Core i9 wel bieden voor het gros van de gebruikers alsnog ruim genoeg zijn. De extra prestaties die AMD biedt, komen enkel tot hun recht bij echt intensieve taken zoals videobewerking.

De tweede troef is sterker: hoewel de singlecore-prestaties tussen AMD en Intel gelijk zijn, zien we dat games op een Intel-processor over de hele linie iets hogere framerates halen dan op een derde generatie Ryzen-systeem. Vooral met een high-end videokaart als een Nvidia GeForce RTX 2080 Ti in full-hd-resolutie is dat significant (5%), en bij schermen van hogere resolutie zoals 1440p/4K mogelijk nog een overweging (3%). Overweeg je een mid-range videokaart zoals een RX 5700 XT, dan zijn de verschillen een stuk kleiner, respectievelijk 3 en 1 procent.

Dergelijke percentages vallen in het niet bij de verschillen op andere fronten, bijvoorbeeld de gemiddeld 34 procent hogere prestaties in cpu-intensieve taken in het voordeel van de Ryzen 7 3700X boven de Core i7-9700K, het 25 procent lagere stroomverbruik van de complete AMD-computer, of de 13 procent lagere prijs van de processor. Doe je dus meer dan alleen gamen, dan is Ryzen eigenlijk altijd de betere keuze, en speel je enkel games, dan zijn de Intel Core i7-9700K en i9-9900K het bekijken waard. Een Intel Core i5 is in moderne games soms al een beperking en daarmee eigenlijk in geen enkel scenario nog interessant.

Het mag duidelijk zijn dat AMD dé processors van dit moment maakt. Het kan dus geen kwaad alle onderstaande stappen te doorlopen om tot een complete Ryzen-pc te komen.

Een Engelstalige versie van dit artikel te te vinden op GameAuthority.org.

Stap 1: cpu-keuze

AMD’s grootste concurrent is AMD, want dat heeft één nieuwe cpu die dermate sterk is dat die de rest van AMD’s line-up enorm onder druk zet. De nieuwe Ryzen 5 3600 kost slechts zo’n 200 euro, heeft in tegenstelling tot de duurdere Core i5 wel voldoende overcapaciteit voor de games van vandaag en morgen, en is ook enorm capabel in zware creatieve workloads zoals foto- of video-editing. Vroeger kon je met een processor in deze prijsklasse nauwelijks comfortabel creatieve taken uitvoeren, tegenwoordig is meer uitgeven enkel nuttig in een paar specifieke scenario’s.

Professionele video-editors profiteren bijvoorbeeld wel van de flink duurdere Ryzen 7 3700X of Ryzen 9 3900X. Verdien je geld met je processor, dan verdien je de investering terug met de tijdbesparing. En zo zijn er nog wat (semi)professionele doelgroepen, zoals streamers en CAD/CAM- of grafische designers, die altijd profiteren van een nog snellere processor.

Maar onder de streep is er niets wat je niet met een Ryzen 5 kunt. Dus wil je gewoon een processor die alles van vandaag en morgen goed aankan en een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding biedt? Dan is de Ryzen 5 3600 simpelweg de processor van dit moment. Budget over? Overweeg dan de 3700X of 3900X.

©PXimport

Stap 2: koeling

Een voordeel van de derde generatie Ryzen-processors is dat ze allemaal geleverd worden met een processorkoeler in de doos, terwijl je bij de luxere Intel-processors zelf nog een koeler dient aan te schaffen. De meegeleverde koeler koelt prima, is praktisch stil als je pc niets hoeft te doen en redelijk stil onder volledige belasting. Voor de meeste gebruikers, zeker die oudere systemen gewend zijn, is er geen enkele reden om extra koeling aan te schaffen.

Volledig onhoorbaar is hij echter niet, en het is prima mogelijk een moderne computer onder alle omstandigheden echt onhoorbaar te houden. Tevens win je een paar procent prestaties met betere koeling, zelfs zonder dat je zelf hoeft te overklokken. Overklokken kan ook, maar brengt meer warmte met zich mee. In dat geval zul je wel een extra koeler willen kopen.

Uit onze tests steken drie koelers boven het maaiveld uit. De circa 30 euro kostende Cooler Master Hyper 212 Black Edition is zeer stil, houdt de processor een stuk koeler dan de standaardoplossing en ziet er ook aantrekkelijk uit. Veruit de krachtigste processorkoeler van dit moment is de ultiem stille, nog koelere Noctua NH-U12A, al is de prijs van bijna 100 euro enkel te verdedigen voor een Ryzen 7 of 9. Wil je waterkoeling? Dan blijft de NZXT Kraken-lijn (X52, X62 of X72, afhankelijk van je behuizing) nog altijd ongeslagen.

©PXimport

Stap 3: geheugen

AMD Ryzen-systemen profiteren van sneller geheugen, iets meer zelfs dan Intel-systemen. Technisch gezien komt dit doordat een deel van de communicatie van de cores afhankelijk is van de geheugensnelheid. Praktisch komt het erop neer dat je met de huidige geheugenprijzen uit mag kijken naar een 3200MHz-geheugenkit. Deze kost niet of nauwelijks meer dan een instapsetje. Als de meerprijs niet meer is dan een paar procent van de prijs van je complete systeem, raden we aan een 3600MHz-kit te overwegen.

Wij hebben de Corsair Vengeance LPX- en Dominitor Platinum RGB Pro-kits en de G.Skill Trident Z- en Flare X-kits getest, maar in de praktijk werken de meeste geheugenkits tegenwoordig op de meeste moederborden. Twijfel je? Elke moederbordfabrikant publiceert een lijst met geteste geheugenkits, de zogeheten QVL.

©PXimport

Stap 4: videokaart

Een AMD-systeem vereist een videokaart om te functioneren. Er is geen eenduidig antwoord op de vraag wat een geschikte videokaart is, want die keuze is volledig afhankelijk van de vraag of je wilt gamen, op welke resolutie, en eventueel of je creatieve applicaties draait die profiteren van een specifieke Nvidia- of AMD-videokaart. We gaan hier niet in detail treden over die keuze, maar op 1080p is de Radeon RX 5700 een goede allrounder, en op 1440p is de GeForce RTX 2070 Super een uitstekende kaart voor gaming en Adobe Creative Suite.

©PXimport

Stap 5: voeding

Omdat AMD Ryzen-processors relatief zuinig zijn (zelfs de Ryzen 9 3900X verbruikt tijdens de zwaarste taken niet veel meer dan 100 watt), heb je geen overdreven zware voedingen nodig voor je Ryzen-systeem. Het totale vermogen is vooral afhankelijk van welke videokaart je gebruikt. Combineer je je Ryzen 5-, 7- of 9-processor met een videokaart zoals een GTX 1060, 1070 of 1080, GTX 1660 of 1660 Ti, RTX 2060 of 2070, RX 570, 580 of Vega 56, dan volstaat een degelijke 550watt-voeding.

Ga je voor een GTX 1080 Ti, RTX 2080, RTX 2080 Ti of een RX Vega 64, dan wil je uitgaan van een degelijke 650watt-voeding.

Bovenstaande richtlijnen bieden genoeg overcapaciteit voor een aantal ssd’s en harde schrijven, of de nodige extra lichtjes in je systeem. Alleen als je zelf wilt gaan overklokken, kan het verbruik stevig toenemen en mag je gerust zo’n 100 watt bij de adviezen optellen. Of je nu voor 550 of voor 650 watt gaat, de Seasonic Focus Plus Gold- en Corsair RMx-voedingen zijn uitstekende opties.

©PXimport

Stap 6: behuizing

Hoewel AMD Ryzen-processors zuiniger zijn, zijn de prestaties wel degelijk afhankelijk van hoe koel je systeem blijft. De kloksnelheid van de processor schaalt namelijk vanzelf iets omhoog of omlaag, afhankelijk van de temperatuur. Een goed ventilerende behuizing levert zo een bescheiden prestatievoordeel van een paar procent op. Wellicht niet genoeg om je smaak niet leidend te laten zijn, maar wel degelijk significant.

De beste instapbehuizing van dit moment is de Cooler Master NR600 (circa 60 euro). Geen luxe poespas, maar wel degelijk: de voorzijde is praktisch één en al ventilatie, en verder is de kast voorzien van alle moderne handigheidjes zoals goed kabelmanagement, een PSU-shroud om het geheel er ook strak uit te laten zien, en ruimte voor meerdere ssd’s en harde schijven. Je kunt hem eventueel met een optische drive-bay kopen als je die nodig hebt.

Mag het iets meer kosten, dan is de Fractal Design Meshify C (circa 80 euro) een iets luxere optie. Al het bovenstaande gaat ook voor deze behuizing op, maar het design en de afwerking zijn gewoon net wat luxer. Liever een strak design? Dan is de NZXT H510 (circa 80 euro) uitstekend.

Wil je voor een high-end systeem gaan dat wat mag kosten, dan zijn de NZXT H700 (circa 130 euro) en Phanteks P600S (circa 140 euro) enorm degelijke high-end cases met een goede combinatie van eigenschappen en veel fans: de Phanteks heeft er standaard drie en de NZXT zelfs vier. Kwalitatief veel beter dan de eerder genoemde opties en een stuk groter, waardoor je meer ruimte hebt voor je componenten (zoals grotere eATX-moederborden). Wil je graag een usb-c-poort op je behuizing, dan is de P600S onze high-end keuze van dit moment.

Stap 7: opslag

Een van de interessantste ontwikkelingen bij AMD is dat zijn processors de eerste zijn met ondersteuning voor pci-express 4.0. Tot dusver zaten we (al enkele jaren) op versie 3.0. Daardoor is het nu mogelijk om nog veel snellere ssd’s te kopen dan een jaar geleden, de zogeheten gen4-ssd’s. Die kun je momenteel op een Intel-platform gewoon niet gebruiken.

Het probleem is dat er voor de meeste doeleinden eigenlijk geen argument is om een nog snellere ssd te kopen dan tot dusver al beschikbaar was. Misschien wel voor intensieve databasetaken of situaties waarin je echt constant datasets van honderden gigabytes verplaatst, maar voor gamers, creators en creatieve professionals is de meerwaarde te gering om een (vooralsnog) veel duurdere gen4-ssd te kopen.

De beste ssd voor eenvoudige doeleinden en gamers is dan ook eigenlijk een ssd die veel gigabytes voor je geld biedt. De Crucial MX500 (2,5inch-sata) en de Intel 660P (m.2 nvme) doen dat en zijn ook nog eens kwalitatief goed. Met een prijs rond de 100 euro voor 1 TB aan ssd-opslag is er weinig reden om niet meteen voldoende opslag voor de toekomst mee te pakken.

Video-editors en -creators profiteren wel van de hogere snelheid van een topmodel nvme-ssd. De Samsung 970 EVO Plus is op dit moment de snelste nvme-ssd op de markt en blijft dan ook een uitstekende keuze. Let wel op de prijzen van de nieuwe gen4-ssd’s: als die niet veel meer kosten, dan is de keuze voor deze nieuwe standaard begrijpelijk.

©PXimport

Stap 8: Moederbord

De ideale partner voor je nieuwe AMD-processor is een X570 Socket AM4-moederbord. Hoewel wij 19 verschillende modellen hebben getest om tot het beste advies te komen, is het wel belangrijk je eigen wensen en eisen in kaart te brengen. Zo zal je eigen situatie bepalen hoeveel sata-poorten je bijvoorbeeld nodig hebt voor al je harde schijven of hoeveel usb-poorten je nodig hebt achter op je pc. We geven hier de positieve uitschieters op een aantal prijspunten, maar echt slechte moederborden zijn we nog niet tegengekomen op X570. Dus als je andere eisen (of smaak) hebt, kan het praktisch niet mis.

De goedkoopste X570-moederborden kosten tussen de 175 en 200 euro, zoals de Gigabyte Gaming X (186 euro) en de MSI X570-A (179 euro). Zolang je geen hele strenge eisen stelt of veel ventilatoren, rgb-accessoires of usb-apparatuur aan wilt sluiten, zijn beide eigenlijk voldoende. De MSI is iets completer, maar de Gigabyte heeft een nipt betere stroomvoorziening: handig voor als je een Ryzen 9 3900X wilt combineren met het goedkoopst mogelijke moederbord.

Toch zouden we binnen de instapcategorie de iets duurdere Gigabyte X570 Aorus Elite (209 euro) adviseren. Dat moederbord is kwalitatief een grote stap omhoog. Zo zijn de VRM’s (stroomvoorziening van het bord) en daarmee de algehele betrouwbaarheid veel beter, krijg je hier maar liefst tien usb-poorten achterop, een legio interne fan-, rgb-, addressable rgb- en usb-headers, en ook de moderne usb3.1-poort voor je behuizing. Tenzij je echt op een paar tientjes moet letten, is dit het bord van dit moment.

Meer uitgeven is voor de meeste doeleinden absoluut overbodig. Alleen liefhebbers zonder budgetbeperkingen of professionals die extra’s nodig hebben voor hun werk, hoeven meer uit te geven. Voor de eerste categorie is de ASUS ROG Crosshair VIII Hero (429 euro) een interessante, zij het prijzige overweging. Deze is bijvoorbeeld voorzien van alle extra’s voor zowel LN2-overklokken – inclusief voltagemeetpunten en een extreme stroomvoorziening – als uitgebreide, aangepaste loops voor waterkoeling.

Voor professionele creators is de MSI X570 Creation (499 euro) een ultiem bord. Met maar liefst veertien usb-poorten achterop voor al je apparaten, 10gigabit-lan, drie m.2-sloten en zelfs een extra insteekkaart voor nog twee m.2-sloten is dit een echt werkpaard voor de opslaghongerige professional. De prijs maakt hem echter enkel een optie voor wie geld verdient met zijn dikke pc.

©PXimport

Voorbeeldsystemen

Aan de hand van onze bovenstaande adviezen hebben we drie voorbeeldsystemen klaargezet. De circa 1000 euro kostende Ryzen 5-combinatie is feitelijk een echte alleskunner. Je kunt goed gamen op 1080p-schermen, uitstekend photoshoppen en zelfs video’s bewerken.

Ons Ryzen 7-systeem zet wat hoger in: dankzij de extra cpu-cores kun je gamen op 1440p, uitstekend video-editten en zelfs goed livestreamen. Het Ryzen 9-systeem is een voorbeeld van een extreem werkstation, vooral op de groei gemaakt, met enorm veel uitbreidingsmogelijkheden. De basis is uitstekend voor professioneel editen, rendering of grafisch ontwerp, en uiteraard ook gamen op 1440p- of 4K-schermen.

©PXimport

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een bewakingscamera met een hoge beeldkwaliteit? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

TP-Link Tapo C325WB

De TP-Link Tapo C325WB is goedkoop en levert ook nog eens een scherp beeld. Met een resolutie van 2688 × 1520 pixels identificeer je moeiteloos personen en huisdieren. Aan weerszijden van de lens bevinden zich twee felle ledlampen. Die gaan na bewegingsdetectie in het donker vanzelf branden, zodat je nachtelijke opnames in kleur kunt maken. Overigens herkent de Tapo C325WB op eigen houtje mensen, voertuigen, honden en katten. Je ontvangt daarvan desgewenst pushberichten op je smartphone, waarna je in de TP-Link Tapo-app livebeelden opvraagt. Uiteraard kijk je net zo makkelijk eerdere opnames terug.

Voor het opslaan van beeldmateriaal kun je kiezen tussen verschillende opties. De eenvoudigste methode is om een microSD-kaart van maximaal 512 GB in het apparaat te plaatsen. Als alternatief kun je de video's op een geschikte NAS of (tegen betaling) in de cloud bewaren. Je verbindt de Tapo C325WB via een ethernetkabel of wifi met het (draadloze) thuisnetwerk. De IP66-gecerificeerde behuizing is weerbestendig, waardoor je hem ook buiten kunt ophangen.

TP-Link Tapo C225

Als je alleen binnenshuis wilt opnemen, is deze goedkope pan- en tilt-camera een goede keuze. Het camerahoofd van de TP-Link Tapo C225 kan op eigen houtje horizontaal (340 graden) en verticaal (60 graden) bewegen. Je hebt in een kamer dus geen last van dode hoeken. Bepaal bijvoorbeeld dat de camera een huisdier of (klein)kind automatisch moet volgen. Vervolgens neem je in de TP-Link Tapo-app live een kijkje. Dankzij een respectabele resolutie van 2560 × 1440 pixels ogen de beelden scherp. Bepaal in de app in hoeverre je meldingen wilt ontvangen van bewegende objecten, personen, huisdieren en geluiden.

Een opvallende functie is de privacyknop. Wanneer je daarop drukt, stopt de Tapo C225 meteen met filmen. Verder voer je op afstand een gesprek, want de behuizing bevat een speaker en microfoon. Voor de opslag van video's plaats je een microSD-kaart van maximaal 512 GB in de behuizing. Een andere mogelijkheid is om de beelden naar een geschikte NAS door te sluizen. Lees hier een uitgebreide review over deze veelzijdige camera.

Eufy Eufycam E330 (2-pack + basisstation)

Met dit starterspakket van Eufy bewaak je de voor- en achterkant van je woning. En hoe, want de twee bijgesloten camera's ondersteunen een 4K-resolutie van 3840 × 2160 pixels. Hierdoor herken je zelfs na digitaal inzoomen moeiteloos personen. Zodra de bewakingscamera's met netstroom zijn verbonden, bewaar je opnames op het inbegrepen basisstation. Standaard is er een opslagcapaciteit van 16 GB beschikbaar, maar dat breid je met een eigen interne schijf optioneel uit naar maximaal 16 TB. Zeker wanneer je continu wilt opnemen, is extra opslagruimte een vereiste. Je kunt als alternatief ook alleen filmpjes van gebeurtenissen opslaan.

Naast een hoge resolutie biedt de Eufycam E330 ook nog eens nachtzicht in kleur. Er zijn namelijk een lichtgevoelige sensor en ledlamp geïntegreerd. Verder is de functie gezichtsherkenning de moeite waard. Je ontvangt desgewenst pushmeldingen zodra er familie of vrienden bij je op de stoep staan. Woon je groot? Overweeg dan een bewakingssysteem met vier camera's. Daarnaast is de Eufy Eufycam E330 ter uitbreiding los te koop.

Lees ook: 5 fouten met je beveiligingscamera die je hierna nooit meer maakt

EZVIZ BC1c 4K

Deze oplaadbare 4K-bewakingscamera van Ezviz is momenteel goedkoper dan ooit. Zodra je de BC1c 4K met wifi verbindt, kijk je naar opnames en livebeelden in een resolutie van 3840 × 2160 pixels. Je hangt de IP65-gecertificeerde behuizing zo'n beetje overal op. In de behuizing bevindt zich namelijk een accu met een riante capaciteit van 10.400 mAh. Dat scheelt weer stroomdraden trekken! Ben je van plan om de beveiligingscamera op een locatie met veel zonlicht te monteren? Koop de BC1c 4K dan inclusief zonnepaneel, zodat je de batterij niet of nauwelijks via netstroom hoeft op te laden.

De behuizing heeft plek voor een microSD-kaart tot maximaal 512 GB. Verder is de behoorlijke diagonale kijkhoek van 135 graden een pluspunt. Hierdoor vangt de lens een groot deel van de kamer, tuin of oprit in beeld. Zodra de camera een persoon of voertuig detecteert, ontvang je hiervan een melding op je smartphone. Bovendien begint de BC1c 4K automatisch met opnemen. Overige voordelen zijn de ondersteuning voor tweewegaudio en nachtzicht in kleur.

Foscam G4P-B

De Foscam G4P-B heeft een stevige behuizing, waardoor je hem gerust op een drukke of risicovolle plek kunt ophangen, zoals aan de straatzijde waar kinderen spelen. Het apparaat werkt op netstroom, waardoor je 24/7 kunt opnemen. Kies voor het opslaan van videomateriaal tussen drie mogelijkheden, namelijk een microSD-kaart (max 256 GB), een geschikte NAS of cloudopslag. Voor laatstgenoemde optie moet je wel een betaald abonnement afsluiten.

De G4P-B heeft een ethernetaansluiting, zodat je het apparaat op een bekabeld netwerk kunt aansluiten. Dat verhoogt de betrouwbaarheid van de beeldoverdracht. Is er geen bekabelde netwerkaansluiting beschikbaar, dan verbind je deze beveiligingscamera net zo makkelijk met wifi. Gunstig is verder de ruime videoresolutie van 2560 × 1440 pixels. Daarnaast reikt de nachtzichtfunctie tot ongeveer twintig meter. Onder de productnaam G4P-W is er ook een witte uitvoering verkrijgbaar.