Wanneer je met een computer werkt, is de kans groot dat je daarvoor een combinatie van je muis en je toetsenbord gebruikt. Hoewel werken met een muis prima gaat, is het werken met toetscombinaties vaak een stuk sneller. De meeste mensen kennen echt wel een paar handige toetscombinaties, maar er zijn er veel meer dan je wellicht denkt. We gaan op zoek naar de handigste sneltoetsen en toetscombinaties.

Windows

Alt+Tab
Schakelen tussen geopende programma’s/apps

Alt+F4
Het actieve venster sluiten of de actieve app afsluiten

Ctrl+F4
Het actieve document in een app sluiten

Alt+Esc
Bladeren door vensters in de volgorde waarin deze zijn geopend

Alt+Spatiebalk
Het snelmenu voor het actieve venster openen

Ctrl+Shift+Esc
Taakbeheer openen

Ctrl+Shift
Toetsenbordindeling wijzigen

Ctrl+Alt+Tab
Schakelen tussen alle geopende apps met de pijltoetsen

Ctrl+Pijltoets
Formaat van het menu Start wijzigen wanneer het is geopend

Win-toets+A
Actiecentrum openen

Win-toets+B
Systeemvak selecteren

Win-toets+D
Bureaublad weergeven/verbergen

Win-toets+E
Windows Verkenner openen

Win-toets+I
Instellingen openen

Win-toets+L
Windows vergrendelen

Win-toets+M
Alle vensters minimaliseren

Win-toets+R
Het dialoogvenster Uitvoeren openen

Win-toets+S
Zoeken openen (in menu Start)

Win-toets+T
Bladeren door de apps op de taakbalk

Win-toets+U
Toegankelijkheidscentrum openen

Win-toets+
Voorbeeld van bureaublad weergeven

Win-toets+Pause
Het dialoogvenster Systeemeigenschappen weergeven

Win-toets+Tab
Taakweergave openen

Win-toets+↑
Venster maximaliseren

Win-toets+↓
Huidige app van het scherm verwijderen of venster minimaliseren

Win-toets+←
App of venster maximaliseren aan de linkerkant van het scherm

Win-toets+→
App of venster maximaliseren aan de rechterkant van het scherm

Win-toets+Ctrl+Enter
Verteller openen

Windows Verkenner

Alt+Enter
De eigenschappen van het geselecteerde item weergeven

Ctrl+C
Het geselecteerde item kopiëren

Ctrl+X
Het geselecteerde item knippen

Ctrl+V
Het geselecteerde item plakken

Ctrl+Z
Een actie ongedaan maken

Ctrl+Y
Een actie opnieuw uitvoeren

F2
De naam van het geselecteerde item wijzigen

F3
Een bestand of map zoeken in Verkenner

Ctrl+A
Alle items selecteren

Shift+Delete
Item definitief verwijderen

Ctrl+N
Nieuw venster openen in dezelfde map

Alt+↑
Niveau omhoog

Alt+←
Naar vorige map (in geschiedenis)

Alt+→
Naar volgende map (alleen mogelijk na eerst Alt+← te hebben gedaan)

Google Chrome

Alt+E
Menu openen

Ctrl+Shift+B
Bladwijzerbalk weergeven of verbergen

Ctrl+Shift+O
Bladwijzerbeheer openen

Ctrl+H
Geschiedenis openen in een nieuw tabblad

Ctrl+J
Downloads openen in een nieuw tabblad

Shift+Alt+T
Focus op het eerste item op de werkbalk plaatsen

Ctrl+F
Zoekbalk openen om te zoeken op de huidige pagina

Ctrl+G
Naar de volgende overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+G
Naar de vorige overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+J
Ontwikkelaarstools openen

Ctrl+Shift+DelOpties
voor ‘Browsegegevens wissen’ openen

Ctrl+Shift+M
Inloggen als andere gebruiker of browsen als gast

Ctrl+L
Naar de adresbalk gaan

Ctrl+P
Opties openen om de huidige pagina af te drukken

Ctrl+S
Opties openen om de huidige pagina op te slaan

Shift+F5
De huidige pagina opnieuw laden en de gecachte content negeren

Ctrl+U
Html-broncode weergeven voor de huidige pagina

Ctrl+D
Huidige webpagina opslaan als bladwijzer

Ctrl+Shift+D
Alle geopende tabbladen opslaan als bladwijzers in een nieuwe map

Ctrl+Plus (+)
Alles op de pagina vergroten

Ctrl+Min (-)
Alles op de pagina verkleinen

Ctrl+0
De standaardgrootte van alles op de pagina herstellen

Alt+Home
Homepage openen op het huidige tabblad

MS-DOS

©PXimport

Firefox

Ctrl+Shift+B
Bibliotheek weergeven of verbergen

Ctrl+B
Bladwijzerbalk weergeven of verbergen

Ctrl+H
Geschiedenis openen

Ctrl+J
Downloads openen

Ctrl+F
Zoekbalk openen om te zoeken op de huidige pagina

Ctrl+G
Naar de volgende overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+G
Naar de vorige overeenkomst gaan die is gevonden via de zoekbalk

Ctrl+Shift+I
Ontwikkelaarstools openen

Ctrl+Shift+A
Alle add-ons tonen

Ctrl+Shift+DelOpties
voor ‘Browsegegevens wissen’ openen

Alt+D
Naar de adresbalk gaan

Ctrl+P
Opties openen om de huidige pagina af te drukken

Ctrl+S
Opties openen om de huidige pagina op te slaan

Shift+F5
De huidige pagina opnieuw laden en de gecachte content negeren

Ctrl+U
Html-broncode weergeven voor de huidige pagina

Ctrl+D
Huidige webpagina opslaan als bladwijzer

Ctrl+Shift+D
Alle geopende tabbladen opslaan als bladwijzers in een nieuwe map

Ctrl+Plus (+)
Alles op de pagina vergroten

Ctrl+Min (-)
Alles op de pagina verkleinen

Ctrl+0
De standaardgrootte van alles op de pagina herstellen

Alt+Home
Homepage openen op het huidige tabblad

Ctrl+Enter
Adres voltooien met .com

Windows Rekenmachine

Alt+1
Naar de standaardmodus schakelen

Alt+2
Naar de wetenschappelijke modus schakelen

Alt+3
Naar de programmeermodus schakelen

Alt+4
Overschakelen naar de modus voor het berekenen van de datum

Ctrl+M
In geheugen opslaan

Ctrl+P
Toevoegen aan geheugen

Ctrl+Q
Aftrekken van geheugen

Ctrl+R
Plakken uit geheugen

Ctrl+L
Geheugen wissen

Esc
Invoer volledig wissen

F9
± selecteren

R
1/xselecteren

@
De vierkantswortel berekenen

Shift+5
% selecteren

Ctrl+H
De rekengeschiedenis in- of uitschakelen

↑
Omhoog in de geschiedenislijst

↓
Omlaag in de geschiedenislijst

Ctrl+Shift+D
Geschiedenis wissen

Toetscombinaties leren

©PXimport

Microsoft Word

Ctrl+O
Document openen

Ctrl+S
Document opslaan

Ctrl+N
Een nieuw document maken

Ctrl+W
Document sluiten

Ctrl+P
Document afdrukken

Alt+Ctrl+I
Het afdrukvoorbeeld weergeven

Ctrl+X
Geselecteerde tekst knippen

Ctrl+C
Geselecteerde tekst kopiëren

Ctrl+V
Geselecteerde tekst plakken

Ctrl+A
Alles selecteren

Ctrl+B
Tekst vetgedrukt maken

Ctrl+I
Tekst cursief maken

Ctrl+U
Tekst onderstrepen

Ctrl+[
De tekengrootte met één punt verkleinen

Ctrl+]
De tekengrootte met één punt vergroten

Ctrl+E
Tekst centreren

Ctrl+L
Tekst links uitlijnen

Ctrl+R
Tekst rechts uitlijnen

Ctrl+Z
Ongedaan maken

Ctrl+Y
Opnieuw uitvoeren

Alt+Ctrl+S
Documentvenster splitsen (en splitsing opheffen)

Ctrl+Shift+E
Bijhouden van wijzigingen in- of uitschakelen

Ctrl+F
Het zoekvak openen

Ctrl+H
Venster Vervangen openen

Ctrl+G
Naar een pagina, bladwijzer, voetnoot, tabel etc. gaan

Ctrl+←
Een woord naar links

Ctrl+→
Eén woord naar rechts

Ctrl+↑
Eén alinea omhoog

Ctrl+↓
Eén alinea omlaag

Ctrl+End
Naar het einde van het document

Ctrl+Home
Naar het begin van het document

Ctrl+Shift+C
Opmaak van tekst kopiëren

Ctrl+Shift+V
Opmaak van tekst plakken

Alt+R
Tabblad Start openen in lint

Alt+N
Tabblad Invoegen openen in lint

Alt+F
Tabblad Ontwerpen openen in lint

Alt+U
Tabblad Indeling openen in lint

Alt+L
Tabblad Verwijzingen openen in lint

Alt+C
Tabblad Controleren openen in lint

Alt+V
Tabblad Beeld openen in lint

Alt+S
Tabblad Ontwikkelaars openen in lint

Office Word(t) efficiënt

©PXimport

Microsoft Excel

Ctrl+W
Werkmap sluiten

Ctrl+O
Werkmap openen

Ctrl+S
Werkmap opslaan

Ctrl+C
Cel(inhoud) kopiëren

Ctrl+X
Cel(inhoud) knippen

Ctrl+V
Cel(inhoud) plakken

Ctrl+Z
Ongedaan maken

Ctrl+Z
Opnieuw uitvoeren

Ctrl+B
Cel(inhoud) dikgedrukt maken

Ctrl+I
Cel(inhoud) cursief maken

Ctrl+U
Cel(inhoud) dikgedrukt onderstrepen

Ctrl+9
Geselecteerde rijen verbergen

Ctrl+0
Geselecteerde kolommen verbergen

Ctrl+Pijltoets
Naar de rand van het huidige gegevensgebied in een werkblad gaan

Ctrl+End
Naar de laatste cel in een werkblad gaan

Ctrl+Shift+End
De selectie cellen uitbreiden tot de laatste gebruikte cel in het werkblad (in de rechterbenedenhoek)

Home+Scroll Lock
Naar de cel in de linkerbovenhoek van het venster gaan als Scroll Lock is ingeschakeld

Ctrl+Home
Naar het begin van een werkblad gaan

Ctrl+PageDown
Naar het volgende blad in een werkmap gaan

Alt+PageDown
Eén scherm naar rechts gaan in een werkblad

Alt+PageUp
Eén scherm naar links gaan in een werkblad

Ctrl+PageUp
Naar het vorige blad in een werkmap gaan

Ctrl+1
Het dialoogvenster Cellen opmaken openen

Ctrl+Shift+F
Lettertypen opmaken in het dialoogvenster Cellen opmaken

Ctrl+Shift+Plus (+)
Dialoogvenster Invoegen voor het invoegen van lege cellen openen

Ctrl+Min (-)
Dialoogvenster Verwijderen voor het verwijderen van geselecteerde cellen openen

Ctrl+Shift+:
De huidige tijd invoeren

Ctrl+;
De huidige datum invoeren

Ctrl+Shift+&
Een rand op de geselecteerde cellen toepassen

Ctrl+Shift+_
De rand van de geselecteerde cellen verwijderen

Ctrl+K
Het dialoogvenster Hyperlink invoegen openen

Ctrl+L
Het dialoogvenster Tabel maken weergeven

Ctrl+A
Het hele werkblad selecteren

Ctrl+Shift+PageDown
Het huidige en het volgende blad in een werkmap selecteren

Ctrl+Shift+PageUp
Het huidige en het vorige blad in een werkmap selecteren

Shift+Pijltoets
De selectie cellen met één cel uitbreiden

Ctrl+Shift+Pijltoets
De celselectie uitbreiden tot de laatste niet-lege cel in dezelfde rij/kolom

Alt+Enter
Een nieuwe regel beginnen in dezelfde cel

Ctrl+Enter
Het geselecteerde celbereik vullen met de huidige invoer

Shift+Enter
Celinvoer voltooien en de cel erboven selecteren

Ctrl+Spatiebalk
Een hele kolom in een werkblad selecteren

Shift+Spatiebalk
Een hele rij in een werkblad selecteren

Ctrl+Shift+Spatiebalk
Alle objecten in een werkblad selecteren wanneer een object is geselecteerd

Ctrl+Shift+Home
De celselectie uitbreiden tot het begin van het werkblad

Alt+N
Tabblad Invoegen openen in lint

Alt+P
Tabblad Pagina-indeling openen in lint

Alt+M
Tabblad Formules openen in lint

Alt+E1
Tabblad Gegevens openen in lint

Alt+C
Tabblad Controleren openen in lint

Alt+V
Tabblad Beeld openen in lint

Hyperlinks omzeilen

©PXimport

Adobe Photoshop CC

Ctrl+N
Nieuw bestand

Ctrl+O
Bestand openen

Ctrl+S
Bestand opslaan

Ctrl+P
Bestand afdrukken

Alt+Ctrl+O
Bladeren in Bridge

Ctrl+W
Bestand sluiten

V
Gereedschap verplaatsen

M
Rechthoekig selectiekader

L
Veelhoeklasso

W
Toverstaf

C
Uitsnijden

I
Pipet

B
Penseel

S
Kloonstempel

E
Gummetje

G
Emmertje

P
Pen

Ctrl+T
Transformatie

[
Penseelgrootte verkleinen

]

Penseelgrootte vergroten

{
Penseelhardheid verkleinen

}
Penseelhardheid vergroten

D
Standaard voor/achtergrondkleuren

X
Tussen voor/achtergrondkleuren schakelen

Ctrl+A
Alles selecteren

Ctrl+C
Het geselecteerde item kopiëren

Ctrl+X
Het geselecteerde item knippen

Ctrl+V
Het geselecteerde item plakken

Ctrl+Z
Een actie ongedaan maken

Ctrl+Y
Een actie opnieuw uitvoeren

Shift+F5
Vullen

Shift+F6
Selectie doezelen

Shift+F7
Selectie omkeren

Ctrl+Tab
Documenten doorlopen

Ctrl+Spatiebalk
Schakelen naar tool Inzoomen

Alt+Spatiebalk
Schakelen naar tool Uitzoomen

Ctrl+Shift+N
Nieuwe laag

Ctrl+J
Nieuwe laag via kopiëren

Shift+Ctrl+J
Nieuwe laag via knippen

Ctrl+G
Lagen groeperen

Ctrl+Shift+G
Lagen degroeperen

Ctrl+Alt+G
Uitknipmasker maken/opheffen

Ctrl+Alt+A
Alle lagen selecteren

Ctrl+Shift+E
Zichtbare lagen verenigen

Alt+.
Bovenste laag selecteren

Alt+,
Onderste laag selecteren

Alt+[ of ]
Eerstvolgende laag onder/boven selecteren

Ctrl+/ of *
Doellaag omlaag/omhoog verplaatsen

Ctrl+Shift+Alt+E
Kopieën van alle zichtbare lagen verenigen met doellaag

Ctrl+Shift+/ of *
Laag boven of onder aan plaatsen

Photoshop in de vingers

©PXimport

Cameradrones zijn klein, licht en bieden verrassend veel mogelijkheden. Je stopt ze eenvoudig in je rugtas en toch leveren ze indrukwekkende foto's en video's op. In dit artikel lees je waar je op moet letten bij de keuze van een lichte drone, hoe je ze bedient, welke regels gelden en hoe je het maximale uit je beelden haalt met slimme nabewerking.

Drones zijn een prachtige aanvulling in je camerakit. Ze worden commercieel gebruikt, bijvoorbeeld om winkels of woningen te presenteren. Maar ook op reis kun je eenvoudig een heel ander perspectief en daarmee extra flair aan je materiaal geven. Het zijn eigenlijk vliegende camera's, die tegenwoordig ook eenvoudig zijn te bedienen. Sterker nog, dankzij intelligente opnamemodi kunnen ze geheel zelfstandig vliegen. Denk aan het volgen of het maken van een creatieve opname.

De drone vertrekt vanaf de palm van je hand, maakt de opname en keert zelf weer terug. Een controller is niet per se nodig. Dat scheelt veel gedoe tijdens een wandeling. Een smartphone blijft handig om extra opties in te stellen of handmatig te vliegen. Een controller óók, voor meer controle en een (veel) groter vliegbereik. Maar ook daarvoor hoef je geen ervaren piloot te zijn. De regels zijn bovendien gunstig voor de lichte drones die we in dit artikel bespreken. Wel is een registratie bij de RDW nodig, die meteen geldig is in heel de EU.

We geven tips voor de handigste drones, leggen uit wat de regels zijn, geven praktische informatie voor het meenemen en gebruiken van een drone op reis, en geven tot slot nog tips voor de nabewerking.

🚁 Hardware

Keuze

We beginnen met enkele aandachtspunten bij het kiezen van een drone. We richten ons op de kleine en lichte exemplaren, die ideaal zijn voor op reis of bij sportieve uitstapjes. Ze wegen alle minder dan 250 gram, wat als bijkomend voordeel heeft dat je in Nederland en de rest van de EU dan geen vliegbewijs nodig hebt. Verderop behandelen we deze regels wat uitvoeriger.

Er is een breed aanbod van lichte drones, al is het gros afkomstig van één fabrikant: het Chinese DJI. Deze fabrikant is al jaren marktleider op het gebied van drones, zowel onder consumenten als in het zakelijke segment. Daarnaast ken je het bedrijf wellicht van actioncamera's zoals de Osmo Action 4 en accessoires zoals gimbals, die zorgen dat je vloeiende en stabiele beelden met je smartphone kunt maken.

Zo'n gimbal vind je ook in de Osmo Pocket 3, een compacte camera van DJI die enorm populair is onder vloggers, maar ook heel praktisch als reiscamera. In dit artikel zoomen we vooral in op de relatief nieuwe drones: de Neo en de Flip. Die neem je makkelijk mee op reis en bieden innovatieve functies, waarmee het bedrijf een nieuwe, bredere doelgroep lijkt aan te spreken.

©DJI

Bediening

Vóór de aanschaf van een drone moet je eigenlijk al bedenken hoe je hem gaat bedienen. Ze worden namelijk vaak met een controller gebundeld. De Neo is een vrij zeldzame uitzondering en kun je ook los kopen. Dit heeft te maken met de intelligente opnamemodi, die je overigens ook op de Flip vindt. Hierdoor kun je de drone zonder controller gebruiken (zie kader 'Intelligente modi').

Met een smartphone kun je die opnamemodi eventueel nader instellen en ook handmatig vliegen, al is het bereik beperkt tot ongeveer twintig meter. Een controller is daarom geen overbodige luxe en verhoogt het bereik zelfs in stedelijk gebied gemakkelijk tot meerdere kilometers.

De RC-N3 en RC 2 zijn het meest gangbaar en werken met alle genoemde drones (Neo, Flip en Mini 4 Pro). De RC-N3 gebruik je in combinatie met een smartphone die je er bovenop zet en via een kabel aansluit. Bij de RC 2 hoeft dat niet: dit is een 'smart controller' met ingebouwd scherm met extra hoge helderheid. Er zijn (nog) niet veel smartphones die qua schermhelderheid in de buurt komen.

©DJI

Neo versus Flip

De Neo (135 gram) is lichter dan de Flip (249 gram) en heeft een kortere vliegtijd op één batterijlading (18 versus 31 minuten). De Neo mist een obstakeldetectie, maar blijkt wel zeer robuust. Een ongelukje blijkt zelden fataal. De Flip biedt wel (enigszins beperkte) obstakeldetectie. De beeldkwaliteit van de Neo is wat minder, al kun je onder goede omstandigheden een mooi resultaat behalen. Het is vooral nuttig om de scherpte iets terug te brengen, al kan dat helaas alleen via een controller.

Dat je de Neo zo makkelijk mee neemt is een pre. De beste camera is uiteindelijk de camera die je altijd bij je hebt. De Flip is met zijn kenmerkende uitklapbare propellers net wat forser, zelfs in vergelijking met de Mini 4 Pro. De camera van de Flip is merkbaar beter, vergelijkbaar met die van de Mini 4 Pro.

©DJI

Bundels

Hoewel de Neo zoals gezegd los verkrijgbaar is, koop je een drone vaak als bundel met controller. De Neo is leverbaar met de RC-N3 in een Fly More Combo. Zo'n bundel bevat naast de controller vaak ook handige accessoires, zoals extra batterijen, een oplaadhub en draagtas.

Een leuke meerwaarde van de Neo is de FPV-ondersteuning, wat spannende en zeer dynamische beelden kan opleveren, al is het niet voor iedereen geschikt (zie kader 'First Person View met de Neo'). Voor FPV-vliegen kun je de Motion Fly More Combo overwegen met onder meer de RC Motion 3-afstandsbediening en de DJI Goggles N3.

De Flip is verkrijgbaar als Fly More Combo met de RC-N3-controller of met de RC 2-smartcontroller, maar kun je niet voor FPV-vliegen gebruiken.

Opslag

Je zult niet al je apparatuur meenemen op reis, waardoor toegang tot de gemaakte beelden lastiger kan zijn. De Neo heeft 22 GB intern geheugen, genoeg voor ongeveer veertig minuten filmen in 4K-resolutie, maar je kunt het niet uitbreiden.

In de Flip past een microSD-geheugenkaart. Zeker op reis is een extra kaartje heel praktisch, vooral als je beelden niet direct kunt veiligstellen. Dat moet voor 4K-beelden wel een snel exemplaar zijn, zoals een SanDisk Extreme Pro of Samsung Pro Plus. Eventueel kun je beelden van de Neo of Flip met de DJI Fly-app overzetten naar je smartphone om direct ruimte te maken voor nieuwe creaties.

©SanDisk

Praktisch

Lichte drones zoals de Neo en de Flip zijn gevoelig voor wind. Tot ongeveer 8 m/s (windkracht 4) lukt het vliegen met de Neo nog, terwijl de Flip tot 10,7 m/s (windkracht 5) werkt, daarboven zijn ze lastiger te besturen en minder stabiel. De Neo heeft het al snel lastiger dan de Flip. Bij veel wind krijg je een waarschuwing om lager te vliegen of zelfs te landen.

Belangrijk om te weten is dat de Neo geen obstakeldetectie heeft. Er zijn wel sensors aan de onderkant, maar die helpen (in combinatie met gps) alleen bij de verticale positionering. Sommige QuickShot-modi hebben relatief veel ruimte rondom nodig. Pas daar dus op, zeker als je de Neo gebruikt. Het wordt daarnaast afgeraden om boven water te vliegen met de Neo. Water is een reflecterend oppervlak waardoor de sensors verkeerde metingen kunnen doen. Vlieg dan wat hoger en controleer of er genoeg gps-satellieten zijn gevonden (zestien of meer). De Flip heeft wel een obstakeldetectie, maar wat beperkt, dus je kunt er niet volledig op vertrouwen. Controleer ook altijd of deze wel actief is. In de snelle sportieve modus worden de sensors bijvoorbeeld standaard uitgeschakeld.

©DJI

Ook leuk: Drones, actiecamera's en meer: slimme gadgets voor buitenliefhebbers

👮 Regels

Dronewetgeving

Sinds 2021 zijn er nieuwe regels voor het vliegen met drones die in alle EU-lidstaten gelden. Die zijn, na enkele overgangsregelingen, sinds januari 2024 volledig van kracht. Er gelden dezelfde regels voor alle EU-lidstaten, in plaats van een aparte dronewetgeving per land. De regels zijn eenvoudig, maar geven soms toch verwarring. Omdat de besproken drones minder dan 250 gram zwaar zijn, heb je om te beginnen geen vliegbewijs nodig. Voor drones onder 250 gram is geen registratie nodig, tenzij ze over een camera beschikken. Voor speelgoed geldt een uitzondering, maar deze drones vallen daar niet onder.

Buiten de EU gelden andere regels. Controleer deze altijd voordat je op reis gaat. Registratie is voor drones tot 250 gram vaak niet nodig, maar er zijn uitzonderingen zoals in sommige Aziatische landen (zoals Thailand en Indonesië) en Zuid-Amerika. In die landen kan registratie of een melding wel verplicht kan zijn.

Landen als Cuba, India, Egypte en Marokko zijn heel streng, laat je drone thuis als je daar naartoe gaat! Het risico is groot dat je de drone al bij de douane mag inleveren. Voor FPV-vliegen kunnen strengere regels of beperkingen gelden, omdat je strikt genomen niet zelf naar je drone kijkt (line of sight), wat vaak verplicht is. In de EU is het vaak voldoende als je een spotter (waarnemer) naast je hebt die wel zicht op de drone heeft.

©DJI

Registratie

Registratie bij het RDW kun je eenvoudig zelf online doen. Je logt in met DigiD en na het invullen van je naam, e-mailadres en telefoonnummer kun je betalen via iDEAL. Je registreert je hierbij feitelijk als drone-operator en ontvangt een exploitantnummer. Het is daarna niet nodig om je drone(s) apart te registreren. Je betaalt eenmalig 23 euro (prijspeil september 2025) voor de aanvraag van het exploitantnummer, dat één jaar geldig blijft. Daarna kun je het steeds met een jaar verlengen voor 13 euro (prijspeil september 2025), maar alleen als het nog niet is verlopen.

Het eerste deel van het exploitantnummer (vóór het streepje) moet je op je drone(s) aanbrengen, bijvoorbeeld met een label. Het exploitantnummer van RDW of een andere EU-lidstaat is in heel de EU geldig. Als je al in Nederland bent geregistreerd, hoef je dit dus niet opnieuw te doen voor andere EU-landen. Op https://www.rdw.nl/drones vind je alle informatie.

©ID.nl

Beperkingen

Volg altijd de basisregels bij het vliegen en check lokale beperkingen. Zo mag je meestal niet hoger vliegen dan 120 meter. In de praktijk vliegen de meeste dronepiloten veel lager. Je mag boven mensen vliegen, maar niet boven menigtes. Je mag in woonwijken vliegen, zolang het veilig is en je rekening houdt met de privacywetgeving. Er zijn zones die je moet vermijden, zoals vliegvelden, militaire zones en snelwegen. Via de officiële dronekaart kun je dat controleren, bijvoorbeeld voor Nederland op https://www.godrone.nl. Op de kaart zie je verboden zones, zones met beperkingen en zones waar je vrij mag vliegen. Er is ook een mobiele app beschikbaar.

©Screenshot GoDrone.nl

Bagage

Je mag een drone meestal meenemen in het vliegtuig, maar controleer de actuele regels bij je vliegmaatschappij. Een kleine drone tot 10 kg zul je veelal als handbagage meenemen, grotere drones gaan in de ruimbagage. De accu's moeten echter altijd mee in je handbagage, veilig verpakt. Je kunt accu's in de originele verpakking opbergen of een hittebestendig hoesje gebruiken. Als alternatief kun je de contactpunten met niet-geleidende tape afplakken. Vaak mag je voor een drone maximaal twee batterijen meenemen. Voor exemplaren tot 100 Wh is geen speciale toestemming nodig. De hier besproken drones blijven daar ver onder (ongeveer 10 tot 25 Wh).

©DJI

📹 Videotips

Camerastandpunten

Een groot voordeel van een drone is dat je deze kunt manoeuvreren naar plekken waar je zelf niet makkelijk komt. Denk aan panoramische shots van bovenaf of op een bergtop. De zwevende drone kan je statief vervangen, bijvoorbeeld voor een spontane groepsfoto. Waar het uitkomt, kun je natuurlijk ook vanuit de hand filmen.

Heel krachtig is ook de 'reveal', waarbij je bijvoorbeeld vanachter een boom of rots omhoog vliegt. Ook volgshots kunnen interessant zijn, zolang je ze afwisselt. Het is handig als je tijdens het filmen al een idee hebt van het resultaat dat je nastreeft of het verhaal dat je wil overbrengen. Zo werkt het soms beter om te beginnen bij het einde van een shot, zoals een mooi uitzichtpunt, waarna je naar achteren of omhoog vliegt. In nabewerking draai je dit vervolgens om, waarbij je eventueel delen versnelt of vertraagt.

Bewerking

De gratis versie van DaVinci Resolve is erg compleet, en populair voor het bewerken van dronevideo's. Begin met het maken van nieuw project en open de projectinstellingen via het tandwielicoon rechtsonder. Onder het kopje Timeline Format kies je bij Timeline resolution de resolutie, zoals 3840 × 2160 voor 4K, en bij Timeline frame de framerate, zoals 30 frames per seconde (fps). Ga naar de tab Media, zoek je dronebeelden op en voeg ze toe aan je media-pool. Hebben de beelden een andere framerate, zoals 60 fps, dan krijg je de vraag of de framerate van de tijdlijn moet worden aangepast. Meestal doen we dit niet. Als je opneemt in 60 fps en afspeelt op 30 fps, kun je het beeld namelijk tot 50% van de originele snelheid vertragen zonder dat het gaat haperen of schokkerig wordt. Bewerk je video onder Edit.

©ID.nl

Kleurprofielen

Met geavanceerdere drones als de Flip en de Mini 4 Pro kun je in D-Log M opnemen, een logaritmisch kleurprofiel. Hiermee wordt een groter dynamisch bereik vastgelegd, waardoor je in nabewerking flexibeler kleur, contrast en helderheid kunt aanpassen, bijvoorbeeld om de beelden een creatieve stijl te geven. De aanpassingen vallen onder de zogenoemde color grading. Dit is bij D-Log M noodzakelijk: de beelden zien er standaard vlak en grauw uit. Minimaal is een basisconversie naar een standaard kleurprofiel zoals Rec.709 nodig. Hiervoor kun je een LUT (LookUp Table) gebruiken, een bestand (vaak in .cube-formaat) dat een soort opzoektabel bevat die helpt bij het omzetten van kleurwaarden. Zo'n LUT kun je toevoegen en gebruiken in de meeste moderne video-editors.

We zullen kort laten zien hoe je dat gebruikt in DaVinci Resolve. Haal eerst een standaard LUT voor Rec.709 op. Hiervoor ga je naar https://www.dji.com/downloads. Zoek je je drone op onder Products en download onder het kopje Transcoders het .cube-bestand. Open DaVinci Resolve, klik op het tandwielpictogram rechtsonder. Ga naar Color Management. Klik op Open LUT Folder en zet het .cube-bestand in deze of een andere map. Ga terug naar DaVinci Resolve en klik op Update Lists. Je kunt het bestand nu gebruiken voor kleurcorrectie.

©ID.nl

Kleurprofiel toepassen

Om een kleurprofiel toe te passen, ga je naar het tabje Color. Rechts zie je dat een zogenoemde node is toegevoegd. Klik op de node en dan op Alt+S om een tweede node daarachter toe te voegen. Je kunt er nog meer toevoegen en dan in elke node een specifieke correctie toepassen, zoals helderheid en contrast.

Voor de technische correctie klik je op een node. Kies dan LUT en blader naar het hiervoor toegevoegde bestand. Je ziet nu het resultaat van de correctie. Met Alt+D kun je snel wisselen tussen het beeld met en zonder alle correcties. Na deze technische correctie zul je vaak nog creatieve aanpassingen willen maken via de extra nodes, met behulp van een extra LUT of handmatig, in specifieke delen van het beeld. Dat is tijdsintensief en maakt je workflow een stuk trager, wat het minder geschikt maakt voor hobbyprojecten of snelle posts op social media.

©ID.nl

Een wasmachine verhuizen doe je niet zomaar. Het apparaat is zwaar en kwetsbaar, en bij verkeerd transport kan er snel iets stukgaan. Met een goede voorbereiding en door het volgen van de juiste stappen voorkom je problemen en staat je wasmachine straks veilig in het nieuwe huis. Een kind kan de ...uhm was doen!

Stap 1: Stroom eraf, water laten weglopen

Open deur, maar: begin met het uitschakelen van de wasmachine. Trek de stekker uit het stopcontact en draai de kraan dicht. Wacht daarna even zodat de druk in de slang afneemt. Koppel de toevoerslang los en vang eventueel lekwater op in een emmer of teiltje. Haal ook de afvoerslang uit de afvoer en laat het restwater eruit lopen. In sommige machines blijft er nog water achter in de pomp of het filter. Open daarom het klepje aan de voorkant en draai het filter los. Laat het water rustig weglopen in een teiltje. Zorg dat je een dweil bij de hand houdt.

Stap 2: Transportbouten terugplaatsen

Bij de levering van een nieuwe wasmachine worden de transportbouten vaak meegeleverd, bijvoorbeeld in een apart zakje of bevestigd aan de achterkant. Zoek ze op voordat je gaat verhuizen. Deze bouten zorgen ervoor dat de trommel tijdens het vervoer niet kan bewegen. Door ze terug te plaatsen voorkom je schade aan de lagers en vering. Steek de bouten in de aangegeven openingen aan de achterkant en draai ze stevig vast.

©Kabardins photo - stock.adobe.com

Stap 3: Wasmachine goed verpakken

Wikkel de wasmachine in dekens of bubbeltjesplastic. Daarmee voorkom je krassen op de behuizing en schade aan muren of deuropeningen tijdens het tillen. Plak snoeren en slangen vast met tape of bind ze op een andere manier aan de achterkant vast, zodat ze niet gaan bungelen of ergens achter blijven haken. Het deurtje hoeft niet op slot, maar zorg dat het niet opengaat tijdens het tillen of rijden. Afplakken met een stukje ducttape is vaak al genoeg.

Stap 4: Wasmachine veilig tillen en verplaatsen

Een wasmachine kan makkelijk 60 tot 80 kilo wegen. Ga je 'm tillen, doe dat dan met z'n tweeën. Gebruik bij voorkeur een steekwagen of meubelroller. Zorg dat je je rug recht houdt, til vanuit je benen en stem goed af met degene die meehelpt. Zet de machine niet scheef op een trap of helling, want dan kan de trommel alsnog verschuiven. Lukt tillen met twee personen niet, dan kun je vaak een steekwagen of transportkar huren bij een bouwmarkt of verhuurbedrijf.

Stap 5: Wasmachine stabiel vervoeren

Zet de wasmachine rechtop in de bus of aanhanger, bij voorkeur tegen een wand. Leg er geen zware dozen of meubels bovenop. Zet de machine goed vast met spanbanden, zodat hij onderweg niet gaat schuiven of kantelen. Rijd rustig over drempels, neem bochten niet te scherp en rem niet te abrupt.

Stap 6: Wasmachine aansluiten op het nieuwe adres

Op de nieuwe plek pak je de wasmachine voorzichtig uit. Laat de machine een paar uur tot een dag rusten voordat je hem aansluit, vooral als hij gekanteld heeft gelegen. Haal de transportbouten eruit en bewaar ze voor een volgende keer. Sluit de watertoevoer en -afvoer weer aan, controleer op lekkage en steek de stekker in het stopcontact. Start eventueel eerst een spoelprogramma zonder was om te controleren of alles naar behoren werkt.

©Leonid Iastremskyi