Smart speakers staan altijd aan. Ze luisteren constant naar het activeringswoord voor de ingebouwde virtuele assistent. Wij testten zes van de beste slimme speakers en hubs die werken met Google Assistent en/of Amazon Alexa. Hoe vlot reageren ze op je stem? En zijn het ook goede speakers?

Smart speakers of slimme luidsprekers zijn normale draadloze speakers met dezelfde geïntegreerde stemassistent die je wellicht al op je smartphone gebruikt. Voordeel is dat je de luidspreker overal kunt neerzetten en dat iedere huisgenoot er tegen kan spreken. Bovendien kun je de speaker natuurlijk ook gebruiken als draadloze muziek- en radiospeler. Door meerdere speakers te combineren, creëer je eenvoudig een stereo- of multiroom-muzieksysteem. Ook is de virtuele assistent dan overal in huis direct aanspreekbaar.

Je hebt dergelijke luidsprekers in alle maten en gewichten. Er zijn er zelfs met geïntegreerd scherm waarop allerlei informatie getoond wordt, zoals wat er wordt afgespeeld. Dan spreken we over een ‘smart hub’ of ‘smart display’. Vaak werkt deze smart hub ook als digitaal fotolijstje, als videofoon of als tablet. Sommige fabrikanten zijn nog creatiever en integreren een slimme speaker met een wifi-toegangspunt waarmee je eenvoudig het bereik van je draadloze netwerk uitbreidt.

In deze review komen al deze soorten smart speakers aan bod. Hoewel sommige van deze apparaten meerdere soorten virtuele assistenten ondersteunen, hebben we ze waar mogelijk vooral met Google Assistent getest. Speakers en hubs met Google Assistent zijn immers het meest verkrijgbaar en je spreekt er bovendien gewoon Nederlands mee.

©PXimport

Google Nest Mini

©PXimport

De Nest Mini, een goedkope, compacte smart speaker met monogeluid, is op een aantal vlakken verbeterd ten opzichte van voorganger Home Mini. Zo heeft de nieuwe versie een iets krachtiger bas. Dankzij de toevoeging van een derde microfoon werkt de stemherkenning beter. Ook is er achteraan een uitsparing geïntegreerd waarmee je de nieuwe versie eenvoudig kunt ophangen aan een haak of spijker. De installatieprocedure is erg gebruiksvriendelijk en duurt niet langer dan vijf minuten.

De tiptoetsen op de bovenkant van de speaker schakelen automatisch in als je in de buurt komt. Tik in het midden van de Nest Mini om muziek te starten of te pauzeren. Tik op de rechter- en linkerkanten om het volume aan te passen. Aan de zijkant is er een schuifschakelaar waarmee je de microfoons uitschakelt. Drie digitale microfoons vangen je stem 360 graden in het rond op en reageren vlot op stemopdrachten, ook in een lawaaiige omgeving of op meters afstand. De geluidskwaliteit is een stuk beter dan bij de vorige generatie en zeker bruikbaar in kleinere kamers. Verwacht alleen geen hifi-kwaliteit, ook niet als je twee van deze speakers in een stereopaar configureert.

Google Nest Mini

7Score70

Harman Kardon Citation 300

©PXimport

De Citation-serie luidsprekers van Harman Kardon (HK) ondersteunen bluetooth-streaming, Google Home, Google Assistent en Google Cast. Je kunt deze draadloze speakers op verschillende manier aan elkaar koppelen, bijvoorbeeld in een multiroom- en/of een surround-opstelling. De apparaten hebben een gelijkend design en zijn uitgerust met aanraakbediening en status-leds. Sommige grotere modellen zijn voorzien van een kleuren-lcd-touchscreen.

Bij de door ons geteste Citation 300 – een verplaatsbare stereospeaker met een totaal muziekvermogen van 100 Watt – bevindt het aanraakscherm op de bovenkant, geflankeerd door vier tiptoetsen. Behalve een kleine reset-knop aan de onderkant bevat deze speaker geen toetsen of aansluitingen. De stroomkabel verdwijnt onderaan in een uitsparing, zodat je het geheel netjes ergens kunt neerzetten. De Citation 300 ondersteunt Apple Airplay 2.

De speaker heeft geen aan-uitknop en start na aansluiting op een stopcontact. Je richt deze speaker in via Google Home. Eventuele firmware-updates worden automatisch via de Home-app op de speaker toegepast. Dit duurt een minuut of vier.

HK heeft geen eigen configuratie-app, een aparte HK-app met bijvoorbeeld equalizer-instellingen zou handig zijn geweest. Momenteel kun je bijvoorbeeld de vrij prominente bas niet afzwakken via een EQ-instelling. Zonder de Google Home-app functioneert de speaker als bluetooth- of Airplay-streamer, maar verdwijnen alle slimme functies en werkt Google Cast uiteraard ook niet.

Harman Kardon Citation 300

8Score80

Lenovo Yoga Smart Tab met Google Assistent

©PXimport

De Lenovo Yoga Smart Tab met Google Assistent is een combinatie van JBL-stereospeakers (2 Watt) met Dolby Atmos en een 10,1-inch (full hd) Android-tablet met geïntegreerde voet annex hanger. De Smart Tab kun je hierdoor op diverse manieren gebruiken: rechtopstaand, in een hoek op tafel liggend, aan een haak hangend of gewoon in je handen.

Als je de geïntegreerde voet opent, wordt automatisch de omgevingsmodus (‘Ambient Mode’) van Google Assistent geactiveerd. Het scherm toont in ruststand afgespeelde muziek, diavoorstellingen van foto’s uit je fotobibliotheek, een klok en/of Android-notificaties.

Als je direct de Nederlandse taal selecteert bij het installeren functioneren bepaalde onderdelen niet goed, maar als je installeert in het Engels en daarna Nederlands toevoegt gaat het wel goed en kun je bovendien de assistent zowel in het Nederlands als in het Engels toespreken. Drie digitale microfoons vangen je stem 360 graden in het rond op. De Yoga Smart Tab reageert vlot op stemopdrachten, ook bij achtergrondlawaai en op enkele meters afstand van het apparaat. Bovendien klinken de luidsprekers behoorlijk goed. Ook als stereoluidspreker is deze smart hub bruikbaar in niet al te grote ruimtes, zoals een keuken, badkamer, of een studeerkamer. Behalve als smart hub fungeert de Yoga ook als een goed presterende Android-tablet met lange batterijlevensduur.

Lenovo Yoga Smart Tab (YT-X705F)

7Score70

Netgear Orbi Voice

©PXimport

De Orbi Voice is een combinatie van een wifi-mesh-satelliet (ac2200 tri-band) met een Amazon Alexa-smart speaker. Hij wordt apart verkocht, of als kit samen met een Netgear Orbi mesh-router (ac3000 tri-band). Wij testten hem samen met de router. Het luidsprekergedeelte is afkomstig van Harman Kardon en muzikaal is er niets op aan te merken. Multiroom- en stereofuncties ontbreken momenteel helaas en het is onbekend of die functies in de toekomst alsnog via software-updates zullen worden toegevoegd.

De Netgear Orbi-app leid je stap voor stap door de installatieprocedure. De Orbi Voice wordt automatisch gedetecteerd en toegevoegd in het Orbi mesh-netwerk. Een eventuele firmware-update wordt automatisch toegepast, wat zo’n drie minuten duurt. Daarna wordt de Orbi Voice geprepareerd voor Alexa. De luidspreker kondigt dit aan via een gesproken boodschap, maar de installatie zelf verloopt verder via de app.

Je logt in bij Amazon (nadat je daar een account hebt aangemaakt) en geeft de Orbi Voice vervolgens toestemming om Alexa te gebruiken. Daarna werkt de Orbi Voice even vlot met Alexa als bijvoorbeeld de Sonos-speakers. De wifi-prestaties zijn die van een Orbi tri-bandsysteem: reken op maximale praktische doorvoersnelheden van rond de 550 Mbit/s maximaal. Met routers van andere merken dan Netgear kun je de Voice overigens niet gebruiken.

Netgear Orbi Voice

8Score80

Sonos One en Sonos Move

©PXimport

Sonos One en Move zijn draadloze speakers met alle functies van het Sonos-systeem. Je kunt ze individueel of als draadloos stereopaar gebruiken, Ze zijn ook – al dan niet met surround-geluid – te integreren in een bestaand Sonos Home Sound-systeem met onder andere een Amp (versterker), Port (draadloze streamer), Beam (draadloze soundbar) en Sub (draadloze subwoofer).

De Move is een wat uitgebreidere versie van de One, met als belangrijkste toevoeging een accu die tot tien uur zelfstandig vermogen weet te leveren. De One is bestand tegen het vocht van bijvoorbeeld een badkamer, maar de Move heeft zelfs een IP56-rating zodat je hem zelfs buiten in natte omstandigheden kunt gebruiken. De accu blijft trouwens ook gewoon werken bij erg lage of zeer hoge temperaturen. Nog een verschil tussen de One en de Move is dat je naar die laatste ook via bluetooth kunt streamen. De slimme functies en de multiroom-functies werken bij beide apparaten echter alleen via wifi.

Sonos heeft een open platform voor slimme functies, zodat je voor deze speakers de stemassistenten van Amazon, Apple én Google kunt gebruiken. Op één speaker kun je echter maar één soort stemassistent activeren via de Sonos Controller-app. Maar op een tweede Sonos-speaker kun je zonder enig probleem een andere stemassistent dan op de eerste activeren. Dit heeft geen nadelige gevolgen voor de multiroom- en stereofuncties, en de ondersteuning voor meer dan zestig verschillende streaming-muziekdiensten.

©PXimport

Tijdens deze test gebruikten we bijvoorbeeld probleemloos Alexa en Google Assistent door elkaar op twee Sonos One-speakers en één Move-speaker in zowel dezelfde als aparte ruimtes. Een en ander regel je via de uitgebreide Sonos-app, die ook toegang geeft tot firmware-updates, equalizer (in het geval van de Move) de accu-instellingen. De prominente bas van deze speakers kun je dus gelukkig ietwat temperen met behulp van de app.

Een aandachtspunt is dat je zowel de Move als de One als achterste luidsprekers in een draadloos surround-systeem met de Beam kunt gebruiken, maar dat je de Move in tegenstelling tot de One niet kunt koppelen aan de Sonos Sub. Dat is dus wel iets om rekening te houden als je van plan bent een uitgebreidere setup te bouwen. Heb je geen behoefte aan spraakbesturing dan kun je ook de Sonos One SL aanschaffen. Die is verder identiek aan de One en drie tientjes goedkoper.

Sonos One en Sonos Move

8Score80

Conclusie

Technisch en ook muzikaal de beste speakers zijn de beide Sonos-apparaten en de Harman Kardon Citation 300. Omdat de apparatuur van Sonos meerdere slimme assistenten ondersteunt en bovendien beschikt over een eigen app met onder andere EQ-configuratie, verdient die wat ons betreft de voorkeur, al is het verschil niet zo groot. Hoewel de Harman een stereo-speaker is en de Sonos mono-geluid produceert, roepen we de Sonos Move omwille van zijn allround kwaliteit en uitgebreide functionaliteit uit tot Best Geteste smart speaker.

Wil je zo min mogelijk uitgeven dan is onze Slimme Koop het overwegen waard: de Google Nest Mini is voor weinig geld aan bestaande slimme apparatuur toe te voegen. De spraakfuncties functioneren optimaal, maar muzikaal is de Nest Mini niet vergelijkbaar met de duurdere speakers.

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!