Smart speakers staan altijd aan. Ze luisteren constant naar het activeringswoord voor de ingebouwde virtuele assistent. Wij testten zes van de beste slimme speakers en hubs die werken met Google Assistent en/of Amazon Alexa. Hoe vlot reageren ze op je stem? En zijn het ook goede speakers?

Smart speakers of slimme luidsprekers zijn normale draadloze speakers met dezelfde geïntegreerde stemassistent die je wellicht al op je smartphone gebruikt. Voordeel is dat je de luidspreker overal kunt neerzetten en dat iedere huisgenoot er tegen kan spreken. Bovendien kun je de speaker natuurlijk ook gebruiken als draadloze muziek- en radiospeler. Door meerdere speakers te combineren, creëer je eenvoudig een stereo- of multiroom-muzieksysteem. Ook is de virtuele assistent dan overal in huis direct aanspreekbaar.

Je hebt dergelijke luidsprekers in alle maten en gewichten. Er zijn er zelfs met geïntegreerd scherm waarop allerlei informatie getoond wordt, zoals wat er wordt afgespeeld. Dan spreken we over een ‘smart hub’ of ‘smart display’. Vaak werkt deze smart hub ook als digitaal fotolijstje, als videofoon of als tablet. Sommige fabrikanten zijn nog creatiever en integreren een slimme speaker met een wifi-toegangspunt waarmee je eenvoudig het bereik van je draadloze netwerk uitbreidt.

In deze review komen al deze soorten smart speakers aan bod. Hoewel sommige van deze apparaten meerdere soorten virtuele assistenten ondersteunen, hebben we ze waar mogelijk vooral met Google Assistent getest. Speakers en hubs met Google Assistent zijn immers het meest verkrijgbaar en je spreekt er bovendien gewoon Nederlands mee.

©PXimport

Google Nest Mini

©PXimport

De Nest Mini, een goedkope, compacte smart speaker met monogeluid, is op een aantal vlakken verbeterd ten opzichte van voorganger Home Mini. Zo heeft de nieuwe versie een iets krachtiger bas. Dankzij de toevoeging van een derde microfoon werkt de stemherkenning beter. Ook is er achteraan een uitsparing geïntegreerd waarmee je de nieuwe versie eenvoudig kunt ophangen aan een haak of spijker. De installatieprocedure is erg gebruiksvriendelijk en duurt niet langer dan vijf minuten.

De tiptoetsen op de bovenkant van de speaker schakelen automatisch in als je in de buurt komt. Tik in het midden van de Nest Mini om muziek te starten of te pauzeren. Tik op de rechter- en linkerkanten om het volume aan te passen. Aan de zijkant is er een schuifschakelaar waarmee je de microfoons uitschakelt. Drie digitale microfoons vangen je stem 360 graden in het rond op en reageren vlot op stemopdrachten, ook in een lawaaiige omgeving of op meters afstand. De geluidskwaliteit is een stuk beter dan bij de vorige generatie en zeker bruikbaar in kleinere kamers. Verwacht alleen geen hifi-kwaliteit, ook niet als je twee van deze speakers in een stereopaar configureert.

Google Nest Mini

7Score70

Harman Kardon Citation 300

©PXimport

De Citation-serie luidsprekers van Harman Kardon (HK) ondersteunen bluetooth-streaming, Google Home, Google Assistent en Google Cast. Je kunt deze draadloze speakers op verschillende manier aan elkaar koppelen, bijvoorbeeld in een multiroom- en/of een surround-opstelling. De apparaten hebben een gelijkend design en zijn uitgerust met aanraakbediening en status-leds. Sommige grotere modellen zijn voorzien van een kleuren-lcd-touchscreen.

Bij de door ons geteste Citation 300 – een verplaatsbare stereospeaker met een totaal muziekvermogen van 100 Watt – bevindt het aanraakscherm op de bovenkant, geflankeerd door vier tiptoetsen. Behalve een kleine reset-knop aan de onderkant bevat deze speaker geen toetsen of aansluitingen. De stroomkabel verdwijnt onderaan in een uitsparing, zodat je het geheel netjes ergens kunt neerzetten. De Citation 300 ondersteunt Apple Airplay 2.

De speaker heeft geen aan-uitknop en start na aansluiting op een stopcontact. Je richt deze speaker in via Google Home. Eventuele firmware-updates worden automatisch via de Home-app op de speaker toegepast. Dit duurt een minuut of vier.

HK heeft geen eigen configuratie-app, een aparte HK-app met bijvoorbeeld equalizer-instellingen zou handig zijn geweest. Momenteel kun je bijvoorbeeld de vrij prominente bas niet afzwakken via een EQ-instelling. Zonder de Google Home-app functioneert de speaker als bluetooth- of Airplay-streamer, maar verdwijnen alle slimme functies en werkt Google Cast uiteraard ook niet.

Harman Kardon Citation 300

8Score80

Lenovo Yoga Smart Tab met Google Assistent

©PXimport

De Lenovo Yoga Smart Tab met Google Assistent is een combinatie van JBL-stereospeakers (2 Watt) met Dolby Atmos en een 10,1-inch (full hd) Android-tablet met geïntegreerde voet annex hanger. De Smart Tab kun je hierdoor op diverse manieren gebruiken: rechtopstaand, in een hoek op tafel liggend, aan een haak hangend of gewoon in je handen.

Als je de geïntegreerde voet opent, wordt automatisch de omgevingsmodus (‘Ambient Mode’) van Google Assistent geactiveerd. Het scherm toont in ruststand afgespeelde muziek, diavoorstellingen van foto’s uit je fotobibliotheek, een klok en/of Android-notificaties.

Als je direct de Nederlandse taal selecteert bij het installeren functioneren bepaalde onderdelen niet goed, maar als je installeert in het Engels en daarna Nederlands toevoegt gaat het wel goed en kun je bovendien de assistent zowel in het Nederlands als in het Engels toespreken. Drie digitale microfoons vangen je stem 360 graden in het rond op. De Yoga Smart Tab reageert vlot op stemopdrachten, ook bij achtergrondlawaai en op enkele meters afstand van het apparaat. Bovendien klinken de luidsprekers behoorlijk goed. Ook als stereoluidspreker is deze smart hub bruikbaar in niet al te grote ruimtes, zoals een keuken, badkamer, of een studeerkamer. Behalve als smart hub fungeert de Yoga ook als een goed presterende Android-tablet met lange batterijlevensduur.

Lenovo Yoga Smart Tab (YT-X705F)

7Score70

Netgear Orbi Voice

©PXimport

De Orbi Voice is een combinatie van een wifi-mesh-satelliet (ac2200 tri-band) met een Amazon Alexa-smart speaker. Hij wordt apart verkocht, of als kit samen met een Netgear Orbi mesh-router (ac3000 tri-band). Wij testten hem samen met de router. Het luidsprekergedeelte is afkomstig van Harman Kardon en muzikaal is er niets op aan te merken. Multiroom- en stereofuncties ontbreken momenteel helaas en het is onbekend of die functies in de toekomst alsnog via software-updates zullen worden toegevoegd.

De Netgear Orbi-app leid je stap voor stap door de installatieprocedure. De Orbi Voice wordt automatisch gedetecteerd en toegevoegd in het Orbi mesh-netwerk. Een eventuele firmware-update wordt automatisch toegepast, wat zo’n drie minuten duurt. Daarna wordt de Orbi Voice geprepareerd voor Alexa. De luidspreker kondigt dit aan via een gesproken boodschap, maar de installatie zelf verloopt verder via de app.

Je logt in bij Amazon (nadat je daar een account hebt aangemaakt) en geeft de Orbi Voice vervolgens toestemming om Alexa te gebruiken. Daarna werkt de Orbi Voice even vlot met Alexa als bijvoorbeeld de Sonos-speakers. De wifi-prestaties zijn die van een Orbi tri-bandsysteem: reken op maximale praktische doorvoersnelheden van rond de 550 Mbit/s maximaal. Met routers van andere merken dan Netgear kun je de Voice overigens niet gebruiken.

Netgear Orbi Voice

8Score80

Sonos One en Sonos Move

©PXimport

Sonos One en Move zijn draadloze speakers met alle functies van het Sonos-systeem. Je kunt ze individueel of als draadloos stereopaar gebruiken, Ze zijn ook – al dan niet met surround-geluid – te integreren in een bestaand Sonos Home Sound-systeem met onder andere een Amp (versterker), Port (draadloze streamer), Beam (draadloze soundbar) en Sub (draadloze subwoofer).

De Move is een wat uitgebreidere versie van de One, met als belangrijkste toevoeging een accu die tot tien uur zelfstandig vermogen weet te leveren. De One is bestand tegen het vocht van bijvoorbeeld een badkamer, maar de Move heeft zelfs een IP56-rating zodat je hem zelfs buiten in natte omstandigheden kunt gebruiken. De accu blijft trouwens ook gewoon werken bij erg lage of zeer hoge temperaturen. Nog een verschil tussen de One en de Move is dat je naar die laatste ook via bluetooth kunt streamen. De slimme functies en de multiroom-functies werken bij beide apparaten echter alleen via wifi.

Sonos heeft een open platform voor slimme functies, zodat je voor deze speakers de stemassistenten van Amazon, Apple én Google kunt gebruiken. Op één speaker kun je echter maar één soort stemassistent activeren via de Sonos Controller-app. Maar op een tweede Sonos-speaker kun je zonder enig probleem een andere stemassistent dan op de eerste activeren. Dit heeft geen nadelige gevolgen voor de multiroom- en stereofuncties, en de ondersteuning voor meer dan zestig verschillende streaming-muziekdiensten.

©PXimport

Tijdens deze test gebruikten we bijvoorbeeld probleemloos Alexa en Google Assistent door elkaar op twee Sonos One-speakers en één Move-speaker in zowel dezelfde als aparte ruimtes. Een en ander regel je via de uitgebreide Sonos-app, die ook toegang geeft tot firmware-updates, equalizer (in het geval van de Move) de accu-instellingen. De prominente bas van deze speakers kun je dus gelukkig ietwat temperen met behulp van de app.

Een aandachtspunt is dat je zowel de Move als de One als achterste luidsprekers in een draadloos surround-systeem met de Beam kunt gebruiken, maar dat je de Move in tegenstelling tot de One niet kunt koppelen aan de Sonos Sub. Dat is dus wel iets om rekening te houden als je van plan bent een uitgebreidere setup te bouwen. Heb je geen behoefte aan spraakbesturing dan kun je ook de Sonos One SL aanschaffen. Die is verder identiek aan de One en drie tientjes goedkoper.

Sonos One en Sonos Move

8Score80

Conclusie

Technisch en ook muzikaal de beste speakers zijn de beide Sonos-apparaten en de Harman Kardon Citation 300. Omdat de apparatuur van Sonos meerdere slimme assistenten ondersteunt en bovendien beschikt over een eigen app met onder andere EQ-configuratie, verdient die wat ons betreft de voorkeur, al is het verschil niet zo groot. Hoewel de Harman een stereo-speaker is en de Sonos mono-geluid produceert, roepen we de Sonos Move omwille van zijn allround kwaliteit en uitgebreide functionaliteit uit tot Best Geteste smart speaker.

Wil je zo min mogelijk uitgeven dan is onze Slimme Koop het overwegen waard: de Google Nest Mini is voor weinig geld aan bestaande slimme apparatuur toe te voegen. De spraakfuncties functioneren optimaal, maar muzikaal is de Nest Mini niet vergelijkbaar met de duurdere speakers.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.