De iFi Audio xDSD Gryphon laat zich lastig in een productgroep vangen. Dit draagbare audioapparaatje is eigenlijk een digitaal/analoog-converter en hoofdtelefoonversterker in één. Aan de hand van compatibiliteit met uiteenlopende hi-res-audioformaten richt het Britse hifimerk zich met dit prijzige product op de audiofiele fijnproever. Bijzonder is dat je hem vanwege de bescheiden afmetingen en ingebouwde accu moeiteloos onderweg kunt gebruiken. Hoe bevalt dit technische hoogstandje in de praktijk?

Wens je onderweg het beste geluid? In dat geval voldoen de sterk gecomprimeerde Spotify-streams niet. Bezitters van een hoogwaardige hoofdtelefoon of setje kwalitatieve in-ears benutten daarmee niet de volledige potentie van hun luisterapparaat. Het is beter om zogeheten lossless-audiostreams op je oren los te laten. 

Dat kan bijvoorbeeld via een Tidal HiFi Plus-abonnement. Daarnaast is het natuurlijk ook mogelijk om naar eigen hi-res-audiomateriaal te luisteren, bijvoorbeeld via een draagbare muziekspeler, smartphone, tablet of laptop.

De aanwezige digitaal/analoog-converter (DAC) is van grote invloed op de muzikale prestaties. De ingebouwde DAC van mobiele apparaten en laptops is over het algemeen niet zo’n hoogvlieger. Voor kritische luisteraars biedt de iFi Audio xDSD Gryphon om die reden uitkomst.

Voeg deze draagbare DAC aan de audioketen toe en profiteer naar verluidt van een veel beter geluid. De fabrikant levert een draagtasje mee, maar die had voor een product in deze prijsklasse wel wat steviger gemogen.

Aansluitperikelen

De xDSD Gryphon bevat nogal wat aansluitingen. Een voordeel, want je gebruikt dit apparaatje hierdoor voor diverse luisterdoeleinden. Voor het koppelen van audiobronnen bevat de behuizing onder meer een usb-c-ingang en s/pdif-poort. Daarnaast huist er in het aluminium 'doosje' ook een bluetooth-adapter. Mogelijkheden genoeg om digitale muziekstreams of audiobestanden naar deze DAC te transporteren. 

De productdoos bevat verschillende verloopkabels, zodat je bijvoorbeeld een iPhone (lightning) of laptop (usb-a) rechtstreeks kunt koppelen. Voor een bekabelde verbinding met een hoofdtelefoon kies je tussen een 3,5mm- en 4,4mm-input.

©PXimport

Bediening

Deze veelzijdige DAC kent een eigengereide bediening. Een snelle bestudering van de Engelstalige handleiding is dan ook noodzakelijk. Druk drie tellen op de volumeregelaar om de xDSD Gryphon aan te zetten. Je schakelt vervolgens met een knopje tussen vier mogelijke bronnen, namelijk bluetooth, s/pdif, usb en de lijningang. Verder kun je met een aparte toets het basniveau nog wat opschroeven en een ruimtelijker geluid creëren. 

De bovenzijde van de behuizing bevat een eenvoudig oledscherm. Lees hierop verschillende gegevens af, zoals de actieve ingangsbron, audiokwaliteit en codec. Verder bekijk je ook het huidige volumeniveau en houd je de resterende batterijcapaciteit in de gaten. 

©PXimport

Audiokwaliteit

Vermoedelijk sluiten de meeste luisteraars via usb een bron aan, bijvoorbeeld een smartphone, tablet of laptop. We nemen de proef op de som. De DAC herkent een iPhone en Android-tablet feilloos. Verder sluit je de xDSD Gryphon eventueel ook als externe geluidskaart op een computer aan. Dat werkt eveneens prima, maar kies in de instellingen van het besturingssysteem wel het gewenste uitvoerapparaat en de juiste audio-instellingen.

Wanneer alles eenmaal correct is ingesteld, genieten luisteraars van een sublieme geluidskwaliteit. Bij gebruik van hi-res-bronmateriaal en een goede koptelefoon zijn de liedjes namelijk van een ongekende schoonheid. Via een computer spelen we diverse hi-res-bestanden in verschillende formaten af, zoals dsd, mqa en pcm. Luistersessies zijn voortaan een feestje. De nummers klinken ontzettend open en verrijken je oren met vernuftige details. Dit is puur luistergenot! 

Als we hierna een Spotify-stream via deze DAC beluisteren, klinken deze gecomprimeerde deuntjes nu wel erg dof en vlakjes. Het verschil is héél groot. De xDSD Gryphon legt hiermee de belangrijkste tekortkoming van de Zweedse streaming-grootmacht bloot. Tot slot doet de ingebouwde hoofdtelefoonversterker zijn werk goed. Het volume kan namelijk ontzettend luid. 

©PXimport

Conclusie

Een adviesprijs van bijna zeshonderd euro is natuurlijk niet mals. Lang niet iedereen zal dat voor deze mobiele DAC over hebben. Daarnaast heb je eigenlijk ook nog een high-end-hoofdtelefoon nodig, al zal je op een regulier exemplaar al een behoorlijk verschil merken. Ben je bereid om een ruim budget voor een hoogwaardig geluid te reserveren, dan stelt de iFi Audio xDSD Gryphon je beslist niet teleur. Bij gebruik van hi-res-audiomateriaal luister je voortaan op elke locatie naar muziek met een fenomenale geluidskwaliteit. Als je dat eenmaal gewend bent, wil je vermoedelijk niets anders meer!

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.