Er zijn hardnekkige theorieën over hoe je de kwaliteit van audio op allerlei manieren kunt verbeteren, die totaal nergens op gebaseerd zijn, maar die je wel handenvol geld kosten. We zetten enkele audio-mythes voor je op een rij en gaan na: zit er waarheid in?
Mp3’s van 320 kbit/s klinken véél beter
Een mp3 heeft in tegenstelling tot flac geen lossless compressie maar lossy compressie. Oftewel, hier worden wel degelijk delen van het oorspronkelijke bestand verwijderd om ruimte te besparen. Audiofielen zullen je vertellen dat je mp3’s altijd moet rippen (of kopen) met een bitrate van 320 kbit/s, omdat dit eindeloos veel beter klinkt dan 192 kbit/s. Technisch gezien hebben zij gelijk: hoe hoger de bitrate, hoe minder lossy compressy, des te beter de geluidskwaliteit.
We komen dan echter weer terug bij ons eerdere verhaal van de gouden kabels: ja er is een verschil, maar dit verschil is zo klein dat het gros van de mensen het niet hoort. Er zijn nu mensen die van de bank springen van frustratie, want ‘natuurlijk’ hoor je het verschil. Op zich willen we dat best geloven, maar er zijn bijzonder veel onderzoeken gedaan waarbij men audiokenners (met een voorliefde voor 320 kbit/s) een mp3 van 192 kbit/s liet horen en eentje van 320 kbit/s, en waarbij keer op keer het inferieure bestand als de betere kwaliteit werd bestempeld.
We geloven oprecht dat je je oren kunt trainen om het verschil te kunnen horen. Maar in alle eerlijkheid … als je je oren moet trainen om het verschil te kunnen horen, waarom zou je dan?
Audiofiele ethernet- en usb-kabels
Mensen die claimen ergens kenner van te zijn, hebben nogal eens de neiging om ergens in door te slaan, en daardoor totaal niet in de gaten te hebben dat ze voor de gek gehouden worden. Denk aan situaties waarin culinaire kenners in stukjes gesneden quarter pounders van McDonalds geserveerd kregen en dachten dat het een superluxe delicatesse was, ‘want dat kon je duidelijk proeven’.
Hetzelfde principe is van toepassing op zogenaamde audiofiele ethernet- en usb-kabels. Dit zijn kabels die verkocht worden voor woekerprijzen (tot wel 3500 euro per meter) omdat ze zogenaamd zouden moeten zorgen voor een superieure audio-ervaring. We kunnen hier kort over zijn: het is klinkklare onzin. En net als bij de gouden kabelmythe geldt: wanneer je audio digitaal overbrengt, dan komt het heel aan óf beschadigd, oftewel het is leesbaar óf niet.
Maar dat het geluid beter zou klinken met peperdure ethernetkabels of usb-kabels is echt grote onzin. Een fantastisch stuk hierover vind je op Medium, mocht je nog aan dit verhaal twijfelen.
Oordopjes leiden tot gehoorschade
Dit gerucht is enigszins waar, maar niet op de manier die vaak wordt beweerd. Het is op zich geen gekke gedachte: in-ear-hoofdtelefoontjes brengen het geluid dichter bij je oor en zouden daarom je gehoor sneller beschadigen dan geluid via een luidspreker. Op deze manier kun je dat echter niet stellen, aangezien het vooral gaat om het volume waarmee het geluid je trommelvlies bereikt. Als je de hele dag oordopjes draagt op vol volume, loop je geheid gehoorschade op. Maar niet meer of minder dan wanneer je je oor aan hetzelfde volume blootstelt in een ruimte met luidsprekers.
Het langdurig dragen van oordopjes kan echter wel leiden tot de ophoping van oorsmeer, hetgeen je gehoor verslechtert totdat je daar wat aan laat doen. Het niet hygiënisch omspringen met oordopjes kan leiden tot oorontsteking (bacteriën vinden het heerlijk in het vochtige gedeelte van je oor) en dát kan eventueel weer leiden tot gehoorschade. Maar gebruik je oordopjes op een redelijk volume, maak je ze netjes schoon en je oren ook, dan heb je niets te vrezen.
Luidsprekers met hoog wattage
Wanneer mensen opscheppen over de kwaliteit van hun luidspreker (en op een of andere manier hebben mensen de neiging om dat te doen), dan gooien ze vaak het wattage in de strijd als bewijs van het gigantische volume dat de luidspreker voortbrengt. In werkelijkheid is dat niet helemaal juist, want het vermogen van een luidspreker zegt lang niet alles over het maximale volume.
Het wattage op een luidspreker is namelijk niet het volume, maar het is de indicatie van de maximale belastbaarheid, oftewel hoeveel de luidspreker kan verdragen voordat je hem aan gort blaast met je versterker. Met andere woorden: een luidspreker van 200 W hoeft helemaal niet meer volume te produceren dan een luidspreker van 100 W.
Als je wilt weten hoeveel volume een luidspreker kan produceren, dan moet je kijken naar een heel ander getal, namelijk de maximale geluidsdruk, weergegeven in dB(SPL) hetgeen staat voor Sound Pressure Level. Tot slot is er nog een andere waarde die van belang is, en dat is het rendement, weergegeven als dB/1W/1m. Wat dit getal aangeeft, is hoeveel geluidsdruk een luidspreker produceert op een afstand van 1 meter, wanneer er 1W aan vermogen op wordt losgelaten. Een hoog rendement betekent dus dat je al met een zeer beperkte versterker, een zeer hoog volume kunt produceren.
Dure microfoons met bescherming tegen audiobelasting
Deze mythe is vooral hardnekkig omdat iedereen zich kan voorstellen dat hij op waarheid gebaseerd zou kunnen zijn. Er wordt vaak gezegd dat je niet in een goedkope microfoon mag blazen (en er ook niet op mag tikken) omdat deze dan beschadigd zou raken. Het is vrijwel onmogelijk om moderne microfoons te beschadigen met behulp van geluid, ongeacht of het om een goedkope of een dure gaat.
Het verhaal is afkomstig uit de tijd waarin lintmicrofoons nog standaard waren. Een lintmicrofoon vangt de trillingen van geluidsgolven op met behulp van een gegolfde dunne metalen strip in de microfoon. Kun je deze strip dan wél kapottrillen met behulp van geluid? Absoluut niet, maar wanneer je hard in de microfoon blaast, kan de luchtverplaatsing er wél voor zorgen dat het lint uit z’n magnetische houder wordt geblazen. En dan werkt de microfoon uiteraard niet meer.
Heel hard tikken zou eenzelfde effect kunnen hebben, maar met dezelfde reden als waarom je een microfoon niet op de grond moet laten kletteren. Tikken en blazen kan in moderne microfoons echter totaal geen kwaad, behalve dan dat het gewoon irritant is.
Tekst: Martin Gijzemijter