ID.nl logo
Gezonder leven doe je met hulp van deze slimme gadgets
© PXimport
Gezond leven

Gezonder leven doe je met hulp van deze slimme gadgets

Met uiteenlopende soorten consumentenelektronica kun je je mentale en fysieke gezondheid goed in de gaten houden én verbeteren. Wil je gezonder leven, dan kunnen slimme apparaten in allerlei soorten en maten daarbij helpen. We maken een selectie.

Natuurlijk kan technologie er niet voor zorgen dát je elke dag de beste versie van jezelf bent, maar de apparaten in dit artikel kunnen jou hier wel bij helpen. Bijvoorbeeld door je beter te helpen slapen, de luchtkwaliteit in je huis te verbeteren en je inzicht te geven in je lichaam. 

Er zijn heel veel soorten gadgets die op dit soort vlakken kunnen helpen. In dit overzichtsartikel vind je tien producten van bekende fabrikanten, die de nadruk leggen op verschillende gezondheidsaspecten. We laten fitnesstrackers en smartwatches dit keer even buiten beschouwing.

Over privacy Hoe gebruiksvriendelijk en nuttig slimme gezondheidsapparatuur ook is, besef dat alles met een internetverbinding kwetsbaar is voor kwaadwillenden. Hackers proberen voortdurend in te breken op apps, dus neem zelf de best mogelijke beveiligingsmaatregelen.  Koop geen slimme apparatuur van onbekende, dubieuze merken – die nemen jouw beveiliging en privacy doorgaans minder serieus. Gebruik daarnaast een sterk en uniek wachtwoord en activeer indien mogelijk tweestapsverificatie.  Houd er altijd rekening mee dat je appgegevens in verkeerde handen kunnen vallen en vraag je af of je dat risico aanvaardbaar vindt. Hoe erg zou je het vinden als een hacker toegang krijgt tot de gegevens van je slimme weegschaal? Als je geen risico op een hack wilt lopen, kun je altijd nog de domme versies van de genoemde apparatuur kopen, die vaak goedkoper zijn.

Slimmer poetsen met Lebooo Smart Sonic-tandenborstel

©PXimport

Slimme tandenborstels zijn aan een gestage opmars bezig. Onder meer Oral-B en Philips verkopen – uitstekende – elektrische tandenborstels met een bijbehorende app die laat zien hoe goed (of slecht) je poetst. Het pijnpunt van deze tandenborstels zit ‘m in de prijs van 299 euro. In Nederland blijken maar weinig mensen bereid om zoveel voor een tandenborstel te betalen. Opzetborstels zijn ook duur.

Huawei biedt een interessant alternatief aan in de vorm van de Lebooo Smart Sonic-tandenborstel. Die is met 70 euro veel vriendelijker geprijsd en komt ook met een Android-app. De iOS-app is onbruikbaar. De tandenborstel werkt ook zonder app. Gekoppeld aan de app (via bluetooth) krijg je een poetsinstructie die je kunt volgen om er zeker van te zijn dat je je hele gebit poetst. De Huawei-tandenborstel herkent niet welk deel je poetst – iets wat de tandenborstels van Oral-B en Philips wel doen. Wel krijg je een poetsscore te zien. 

Huaweis tandenborstel biedt een opvallend lange accuduur van bijna drie maanden. De tandenborstel heeft meerdere poetsstanden. Opzetborstels kosten 10 euro per stuk, wat minder is dan gebruikelijk. Huawei raadt aan de opzetborstel elk kwartaal te vervangen.

Slimmer wegen met Withings Body+

©PXimport

Er zijn allerlei slimme weegschalen te koop om je lichaamsgewicht in de gaten te houden. De Withings Body+ is waarschijnlijk het slimste model van dit moment. Deze weegschaal is te koop in het zwart en wit en kost 85 euro. Het apparaat is tot 100 gram nauwkeurig en werkt op vier AAA-batterijen die tot anderhalf jaar meegaan. 

De weegschaal werkt via wifi met een gratis Withings Health Mate-app (Android en iOS) en kan automatisch tot maximaal acht personen herkennen. Je gewicht zie je op een interactieve tijdlijn terug in deze app. Interessant is dat de weegschaal ook allerlei andere gegevens meet. De Body+ registreert je botmassa, de hoeveelheid water in je lichaam, je vetmassa en spiermassa. Ook deze informatie vind je in de app, die ook een BMI-score geeft. 

De weegschaal heeft een schermpje dat de belangrijkste informatie inclusief eenvoudige tijdlijn toont. De Health Mate-app is te koppelen aan meer dan honderd andere apps, waaronder Fitbit, Google Fit, Apple Health, Strava en RunKeeper. De weegschaal heeft ook drie speciale modi voor zwangere vrouwen, baby’s en echte atleten. Ook kun je een streefgewicht instellen.

Slaap meten met Google Nest Hub (gen 2)

©PXimport

De Google Nest Hub (tweede generatie) is een slimme luidspreker met 7inch-lcd-scherm. Deze opvolger van de Nest Hub uit 2018 kost 99 euro en is te koop in twee kleuren. De belangrijkste vernieuwing ten opzichte van zijn voorganger is de geïntegreerde Soli-radarchip gecombineerd met slimme software. 

Als je deze Nest Hub met het scherm naar je toe op je nachtkastje zet, kan hij je slaapgedrag contactloos bijhouden en je ‘s ochtends gedetailleerde informatie tonen. Je ziet dan onder meer hoelang je geslapen hebt, wanneer je onrustig of diep sliep, of je snurkte of hoestte en hoe warm het in je slaapkamer was. De meting gaat via de radar die je beweging inclusief je ademhalingsfrequentie detecteert. Onafhankelijke reviews wijzen uit dat de Nest Hub dit accuraat genoeg doet. 

Een aandachtspunt is de privacy: je vertrouwt Google je slaapdata toe. Houd er ook rekening mee dat het inzien van je slaapgegevens tot 2022 gratis is, maar daarna een nog onbekend maandbedrag gaat kosten. Ten opzichte van de originele Nest Hub voegt de tweede generatie ook ondersteuning voor het Thread-protocol toe en is de luidspreker krachtiger.

Beter slapen met Bose Sleepbuds II

©PXimport

Bose verkoopt speciale oordopjes voor mensen die moeite hebben met in slaap vallen. Deze Sleepbuds II zijn de opvolgers van de originele Sleepbuds van een paar jaar geleden en zijn op diverse manieren verbeterd. De oordopjes zijn compact en passen volledig in je oorschelp. Ze werken samen met de Bose Sleep-app, waarin je ontspannende geluiden kiest die vervolgens uit de oordopjes klinken. 

Goed om te weten is dat deze oordopjes geen geluid uit externe bronnen als Spotify of een podcast-app kan afspelen. In de Bose Sleep-app kun je kiezen uit meer dan vijftig typen geluiden, van de branding van de zee en een regenbui tot abstracte geluiden ontwikkeld door slaapexperts. Er zijn ook speciale geluiden die omgevingsgeluiden als een snurkende partner, de tv van de buren en voorbijgaande auto’s moeten tegengaan. 

Interessant is dat je ook een wekker kunt instellen, zodat de oordopjes je subtiel wakker maken. De Bose Sleepbuds II gaan tot tien uur mee op een acculading en laden nog drie keer op in het meegeleverde opbergdoosje. Dat doosje laadt vervolgens op via de usb-poort. Je kunt de Sleepbuds II kopen voor 270 euro.

Luchtkwaliteit meten met Airthings View Plus

©PXimport

Heb jij een idee hoe (on)gezond de lucht in je huis of kantoor is? De Airthings View Plus laat het zien. Deze luchtkwaliteitmeter heeft uiteenlopende sensoren en kan na een paar dagen kalibreren aangeven hoe de luchtkwaliteit in de kamer is waar het apparaat staat of hangt. De View Plus meet de CO2-waarde, PM2.5-waarde, Radon-waarde en waarde van VOC (vluchtige organische stoffen). Daarnaast registreert het apparaat de temperatuur, luchtvochtigheid en luchtdruk. 

De belangrijkste informatie zie je terug op het zwart-witschermpje. Uitgebreide statistieken vind je in de gratis Airthings-app (Android en iOS). De View Plus is via wifi verbonden met deze app. Je kunt de statistieken ook (ingelogd) op de Airthings-website bekijken. Airthings biedt koppelingen aan met de spraakassistenten Google Assistent en Amazon Alexa en met automatiseringsplatform IFTTT. 

De View Plus heeft een accuduur van maximaal twee jaar, maar kan ook permanent met het stopcontact verbonden blijven via een usb-kabel. Het apparaat kan dienen als hub voor bluetooth-Airthings-luchtmeters (die een hub vereisen om de wifi-functionaliteit te activeren). De Airthings-app geeft advies om de luchtkwaliteit te verbeteren. De View Plus is namelijk enkel de boodschapper en kost 299 euro.

Dood bacteriën met Samsung ITFIT UV Sterilizer

©PXimport

Veel apparaten die je de hele dag door gebruikt, bevatten allerlei soorten bacteriën. Uv-licht doodt bijna al deze bacteriën, maar heb jij een uv-reiniger thuis liggen? Juist. Samsung is één van de bekende bedrijven die hier verandering in wil brengen met de ITFIT UV Sterilizer. Dit is een compacte, draadloze uv-reiniger die groot genoeg is om een 6,8inch-smartphone te herbergen. 

Leg het apparaat in het doosje, doe de deksel dicht en wacht tien minuten om de Sterilizer zijn werk te laten doen. In de boven- en onderkant van het doosje zit een uv-lamp, die volgens Samsung samen tot 99 procent van de bacteriën doden. In het doosje is ook een draadloze Qi-oplader van 10 watt gebouwd, die je smartphone, oordopjes of andere apparaat kan opladen tijdens het reinigen. 

De ITFIT UV Sterilizer weegt 369 gram, meet 23 bij 13,3 bij 5 centimeter en is te koop in het wit. Samsung benadrukt dat het apparaat niet alleen elektronica kan reinigen, maar allerlei soorten producten. Het bedrijf adverteert bijvoorbeeld met een mondkapje en bril. De ITFIT UV Sterilizer heeft een adviesprijs van 60 euro maar is bij veel bekende (web)winkels te koop voor minder dan 30 euro.

Slimmer lucht verversen met Dyson Pure Hot+Cool Link

©PXimport

De Dyson Pure Hot+Cool Link is een bijzonder apparaat. Het is namelijk een drie-in-een-product met een ingebouwde ventilator, verwarmingsfunctie en luchtreiniger. Dit alles verpakt in het kenmerkende moderne Dyson-ontwerp in de kleur zilver. De Pure Hot+Cool Link is te bedienen met de meegeleverde afstandsbediening en de Dyson Link-app. In deze app pas je onder andere de instellingen van het apparaat aan, zie je de actuele luchtkwaliteit in de kamer en check je hoelang je de HEPA-filter nog kunt gebruiken. 

Eens in de zoveel tijd moet je de filter namelijk vervangen – hoe vaak hangt vooral af van hoe intensief het apparaat je kamer reinigt. De Pure Hot+Cool Link heeft een automatische stand om allergenen, stof en andere viezigheid op te zuigen. Daarnaast kun je het apparaat dus gebruiken als ventilator en elektrische kachel. De luchtstroom kan in een bredere straal of recht naar voren – afhankelijk van wat jij wilt. 

Op moment van schrijven vraagt Dyson 450 euro voor de Pure Hot+Cool Link. Voor hetzelfde bedrag kun je ook de Dyson Pure Cool Link kopen, een groter model met krachtigere ventilatorfunctie, maar zonder verwarmingsstand.

Temperatuur meten 2.0 met Withings Thermo

©PXimport

Wie had dit tien jaar geleden verwacht: vandaag de dag kun je zelfs slimme thermometers kopen. Eén van de bekendste modellen is van Withings en draagt de makkelijke naam Thermo. Je betaalt er op moment van schrijven zo’n 85 euro voor. Dat is veel geld voor een contactloze digitale thermometer, want een traditioneel exemplaar kost zo’n 30 euro. 

De Withings Thermo heeft ingebouwde bluetooth- en wifi-functionaliteit en werkt met een gratis app (Android en iOS). Daarin zie je een tijdlijn met de temperatuurmetingen, eventueel aangevuld met symptomen en ingenomen medicijnen. Je kunt ook herinneringen in de app instellen, zodat je niet vergeet je eigen of iemands temperatuur op te nemen. 

De app kan van maximaal acht gebruikers de gegevens bewaren. Je houdt de thermometer vlak voor je voorhoofd om de temperatuur op te meten en ziet het cijfer op het schermpje van de thermometer. Een kleurindicator geeft aan of de temperatuur normaal, verhoogd of te hoog is – afhankelijk van de persoon. De thermometer werkt op twee AAA-batterijen en zou een accuduur van maximaal twee jaar hebben. Je kunt de batterijen zelf vervangen.

Slimmer glucosewaarden meten met Freestyle Libre 2

©PXimport

Wie diabetes heeft en meerdere keren per dag insuline nodig heeft, wil continu op de hoogte zijn van zijn of haar glucosewaarde. Er zijn steeds meer slimme oplossingen om de glucosewaarde nauwkeurig en pijnloos te meten. Zo kun je een sensor van Freestyle Libre met ingebouwde NFC-chip aan je bovenarm bevestigen en de glucosewaarde uitlezen door je smartphone (met NFC-chip) drie seconden tegen de Freestyle Libre 2-sensor te houden. Dit werkt ook als je een trui of dunnere jas aan hebt. 

De waarde zie je terug in de bijbehorende app, die veel statistieken geeft, zoals een tijdlijn. De sensor zelf kan geprogrammeerd worden met alarmen voor een te lage of te hoge glucosewaarde. Dit alarm krijg je pas na een scan. De waterdichte sensor heeft een levensduur van maximaal veertien dagen. Daarna haal je hem van je arm en vervang je hem door een nieuwe, die je eenvoudig weer koppelt aan de app. 

Houd er rekening mee dat de Freestyle Libre 2 specifieke beperkingen heeft, waardoor hij niet voor alle diabetespatiënten geschikt is. Er zijn ook andere typen sensoren die vergelijkbaar werken.

Conclusie

Als de producten in dit artikel één ding duidelijk maken, is het dat je consumentenelektronica op allerlei manieren kunt gebruiken om je beter bewust te worden van je mentale en fysieke gezondheid. Welke producten het best bij jou passen, verschilt echt per persoon. De één wil zoveel mogelijk inzicht in zijn lichaam en woning, terwijl een ander terughoudender is in het delen van medische data met apps.

Weer een ander zal het slimme element van sommige producten overbodig of geldklopperij vinden. In dat geval kun je ook een niet-slimme uitvoering van het product kopen, zeker als het gaat om iets eenvoudigs als een thermometer of weegschaal. Er is dus voor iedereen iets te kiezen.

▼ Volgende artikel
De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin
© Olga Seyfutdinova
Huis

De lente komt eraan! Dit doe je in februari in de tuin

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Dit doe je in februari is het tijd om: 🪻 Eenjarige zomerbloemen voorzaaien 🪻 Kale plekken in het gazon inzaaien 🪻 Groene aanslag van de bestratingverwijderen 🪻 Bepaalde (fruit)bomen snoeien

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

▼ Volgende artikel
Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?
© ryanking999 - stock.adobe.com
Zekerheid & gemak

Digitale veiligheid in 2025: hoe en waar ben je kwetsbaar?

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In dit artikel vertellen we je over de online dreigingen anno 2025: • Ransomware • Phishing • Deepfakes • IoT-aanvallen Lees hierna zeker ook: Veilig downloaden: hier moet je op letten

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Cybersecurity Woordenboek

Cybersecurity is net als de hele tech-sector, gek op afkortingen en moeilijke woorden. Op www.cyberveilignederland.nl/woordenboek vind je het Cybersecurity Woordenboek dat zo’n 650 cybersecurity-termen in begrijpelijke taal uitlegt. Het woordenboek is een samenwerking van ruim 70 organisaties en Nederlandse cybersecurity-professionals in samenwerking met de Cybersecurity Alliantie. De actuele online versie is de derde druk en behalve online te raadplegen ook als pdf te downloaden.

Het Cybersecurity Woordenboek verduidelijkt cybersecuritytermen en -begrippen.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Nederland bedreigd

Ook landen denken na over dreigingen en risico’s. Voor Nederland doen de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD), Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) dit. Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC), dat onderdeel is van het NCTV, richt zich specifiek op digitale dreigingen. Zij publiceert bijvoorbeeld het Cybersecuritybeeld Nederland. CSBN 2023 is de meest recente versie. De overheid voorziet burgers niet specifiek van digitale dreigingsinformatie, wel kun je op sites als Alert Online en Veiliginternetten.nl algemene tips voor digitale veiligheid lezen.

De overheid publiceert regelmatig rapporten over de digitale bedreigingen voor Nederland.

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

De top 10 van Peter Stelzhammer

Wij vroegen Peter Stelzhammer, oprichter en malware-onderzoeker bij antivirus-lab AV-Comparatives, naar zijn top 10 van verwachte bedreigingen voor 2025.

  • Phishing: mensen verleiden gevoelige informatie te verstrekken.
  • Deepfakes en desinformatie: mensen manipuleren en oplichten met AI-nep-video’s en audio.
  • Ransomware: bestanden versleutelen en alleen tegen betaling ontsleutelen.
  • Malvertising: malware verspreiden via besmette advertenties.
  • Identiteitsdiefstal: gestolen persoonsgegevens misbruiken voor fraude.
  • Fakeshops: frauduleuze webshops die persoonlijke en betalingsgegevens verzamelen of namaakgoederen verkopen.
  • IoT-aanvallen: IoT-apparatuur hacken voor toegang tot diensten, of gecoördineerde criminele aanvallen.
  • Man-in-the-Middle (MitM)-aanvallen: (bank)communicatie onderscheppen en misbruiken.
  • Cryptojacking: ongeautoriseerd gebruik van computers maken om crypto te minen.
  • Zero-day-exploits: kwetsbaarheden in software misbruiken voordat er een patch is.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Gehackt

In 2021 was het Brabantse bedrijf Hoppenbrouwers slachtoffer van een ransomwareaanval door de beruchte REvil-cybercrimegroep. Het bedrijf wil graag dat anderen ervan leren en heeft een e-book gepubliceerd van de gebeurtenissen voor, tijdens en na de hack. Het e-book is gratis te downloaden.

Het ransomware-verhaal van het Brabantse Hoppenbrouwers maakt de impact van een ransomware-incident invoelbaar.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

De top 10 van Marc Vos

Ook Marc Vos, senior PR-manager bij McAfee, leverde zijn belangrijkste bedreigingen voor 2025:

  • Dating-fraude (pig butchering): iemand verleiden en het vertrouwen misbruiken voor crypto-scams.
  • Beleggingsfraude: advertenties met bekende personen voor malafide investeringen.
  • WhatsApp-fraude (“Hoi mam”) nep-gezinslid in nood vraagt via WhatsApp om geld.
  • Recovery-fraude: slachtoffer van fraude wordt door nep bank-/helpdeskmedewerker nogmaals oplicht.
  • E-mail-/sms-phishing: nep-mail lokt je naar site die gegevens steelt.
  • Nepberichten van pakketbezorgers: mail of app over invoerkosten om gegevens te stelen.
  • Nepwebshop of ticketsites: site verkoopt goederen of tickets maar levert niet en steelt betalingsgegevens.
  • Deepfakes: met AI gemaakte video’s/foto’s ingezet voor misinformatie, cyberpesten, oplichting.
  • Vishing/voicephishing: via de telefoon inlog- of betaalgegevens bemachtigen. AI maakt deze voiceberichten superrealistisch.
  • Quishing: QR-code aanbieden die naar phishingwebsite leidt.

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

De top 10 van Peter Hendriks

Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET is duidelijk. “Awareness is altijd belangrijk, maar goed nadenken over risico’s ook.”

  • Phishing/smishing: oplichting via mail en WhatsApp.
  • Vishing/Voicephishing: criminelen die zich via AI voordoen als iemand anders om gegevens of geld los te maken.
  • Malware: vooral infostealers en andere malware, onverminderd een groot probleem.
  • Social engineering: alles van een “Hoi mama” tot deepfake-video bedoeld om je om de tuin te leiden. Kan zeker bij offline stalking veel impact hebben op een slachtoffer.
  • Identiteitsfraude via datalekken: criminelen die gelekte data met accountgegevens kopen en misbruiken.
  • IoT-apparaten: slecht beveiligde slimme apparaten die verbonden met het internet je aanvalsoppervlak enorm vergroten.
  • Nepwebshop: een shop beginnen is steeds makkelijker, ook als die malafide is.
  • Sextortion: chantage met naaktbeelden van het slachtoffer. Soms met gemanipuleerde beelden.
  • Ransomware: onverminderd een groot probleem.
  • Besmette downloads: onofficiële software die malware bevat.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.

De wereld achter ransomware

Bij Project Melissa werken enkele overheden en security-organisaties, onder wie het NCSC, Fox IT en de politie, samen tegen ransomware. De samenwerking heeft enkele succesvolle acties tegen ransomwarebendes opgeleverd, maar ook twee lezenswaardige whitepapers. Eén geeft inzicht in de werking van ransomware en de criminelen erachter, de tweede gaat dieper in op de afpersingsmethode van data-exfiltratie. Beide documenten zijn te downloaden via deze webpagina van het Nationaal Cyber Security Centrum.

De ransomware-whitepapers van Project Melissa geven veel inzicht in de werking van ransomware en de criminele groepen erachter.