Het wordt spannend hoe het gaat lopen deze feestdagen. Krijgen we een enorme toename in het aantal coronagevallen of blijft het cijfer stabiel? Als je zelf symptomen hebt, dan hoor je je te laat testen en mag je verder niemand zien. Ook fitnesstrackers kunnen een rol spelen bij het ontdekken of je mogelijk corona onder de leden hebt. Maar hoe betrouwbaar is dat?

Om met de deur in huis te vallen, een fitnesstracker of activitytracker is niet in staat om te zeggen ‘ja, je hebt corona’. Dat gaat een brug te ver. Wel zijn er fabrikanten die beweren dat er in de helft van de gevallen kan worden waargenomen dat iemand het virus heeft. Dat kan zelfs nog voor de symptomen de kop opsteken.

Fitbit meent dat zijn Charge- en Versa-modellen in ongeveer 50 procent van de gevallen kan zien of iemand corona heeft, al één dag voor de symptomen zich laten zien. Fitbit meldt zelfs bijzondere gevallen waarin het al een week voor de persoon zich ziek voelde kon worden waargenomen. Hoewel je je uiteraard nog steeds moet laten testen, heeft het eerder weten dat je ziek bent zo zijn voordelen. Je kunt hierdoor eerder zorgen dat je thuisblijft en hierdoor zal je potentieel minder mensen aansteken.

Voordat de wearables van Fitbit ook echt een soort corona-optie kunnen krijgen, moet hiervoor nog het één en ander worden aangepast. Zo moet bepaalde informatie gecombineerd worden met elkaar, waardoor er iets meer kan worden gezegd over de mogelijke coronabesmetting. Fitbit wil mensen meten wanneer ze slapen. Op dat moment zijn je hartslag en ademhaling het meest consequent en dat zorgt voor goed vergelijkingsmateriaal met de nachten ervoor.

Apple is er ook mee bezig voor zijn Apple Watch. Het schijnt namelijk vooral de combinatie hartslag, ademhaling en lichaamstemperatuur te zijn die duidelijk kan maken of je het virus onder de leden hebt. Tenminste, het hoeft niet per se het coronavirus te zijn waardoor je hartslag verandert. Het kan ook een andere ziekte zijn.

©PXimport

Voor het geval dat

Helemaal waterdicht zijn activitytrackers dus niet en dat zullen ze niet snel worden. Aan de andere kant is elk moment waarop je kunt waarnemen dat je misschien ziek wordt juist in deze pandemie belangrijk. Ook al blijk je geen coronavirus te hebben, dan heb je het in ieder geval wel vast laten testen, zodat je weet of je anderen mogelijk in gevaar brengt.

Er is nog iets belangrijks, namelijk dat niet iedereen die het coronavirus heeft ook daadwerkelijk iets merkt. Ben je bijvoorbeeld helemaal niet verkouden of kucherig, dan zou je misschien niet eens doorhebben dat je aan het virus lijdt. Mogelijk is je hartslag wel anders dan normaal, omdat je lichaam wel bezig is het virus te bestrijden. Zoiets ontdek je eigenlijk alleen door een wearable te gebruiken. Een wearable is in de strijd tegen corona een mes dat aan twee kanten snijdt.

De tracker van UMC

Het gaat er daarbij dus niet om dat een fitnesstracker zou kunnen weten dat je het coronavirus hebt, het gaat erom dat ze kunnen helpen signaleren dat je het mogelijk hebt. In ieder geval ziet ook de medische wereld er wel brood in. Zo is het UMC Utrecht druk bezig om een wearable te maken die meer kan meten dan een Fitbit, om zo het coronavirus beter op te merken.

Het heeft een subsidie ontvangen van de Europese Unie van 10 miljoen euro. Hiermee bouwen ze een wearable om die meestal wordt gebruikt om te controleren wanneer een vrouw vruchtbaar is. Er is veel informatie nodig om een goede coronaviruswearable te maken: lichaamstemperatuur, ademfrequentie, adembeweging (hoesten bijvoorbeeld), hartfrequentie en zelfs huidvochtigheid.

©PXimport

Er wordt zowel bij het UMC als door Fitbit al flink getest. Fitbit heeft 100.000 mensen in Noord-Amerika bereid gevonden om mee te helpen. Hoe meer data er is, hoe beter kan worden ingeschat welke rol wearables kunnen vervullen in de strijd tegen het coronavirus. Er zijn daarnaast nog andere kanten te belichten. Zo zijn er veel mensen die het in verband met privacy geen prettig idee vinden dat de trackers meer weten over hun gezondheid en deze informatie misschien wel doorspelen naar een overheid of bedrijf.

Elk gewaarschuwd mens is er één

Ook heeft niet iedereen zo makkelijk een fitnesstracker. Niet iedereen kan ze bekostigen, waardoor het zomaar zou kunnen zijn dat een grote groep mensen geen toegang heeft tot een apparaat dat ziekte en soms zelfs dood zou kunnen voorkomen. Tegelijkertijd heeft één op de vijf Amerikanen een wearable. Elke persoon die zo vroeg mogelijk is ingelicht, kan veel potentiële besmettingen voorkomen en mensen in zijn omgeving die in de buurt zijn geweest aanraden om zich zo spoedig mogelijk te laten testen.

Hopelijk kunnen de makers van wearables, ook nieuwe makers zoals het UMC, snel zorgen voor een oplossing waardoor die bandjes die velen om hun arm dragen, nog veel meer voor de gezondheid kunnen gaan betekenen. Over waarschuwen gesproken, overigens. Vrijwel altijd hebben dit soort bandjes bluetooth aan boord. Een andere interessante ontwikkeling is dat wearables net als smartphones kunnen helpen bij contact tracing. Lees er hier meer over.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!