De Nederlandse regering heeft beslist dat vanaf 2026 bijna alle huiseigenaren bij vervanging van de cv-installatie moeten overstappen naar een duurzamer alternatief. Dat kan een autonome warmtepomp zijn of een aansluiting op het warmtenet, maar voor heel veel mensen zal het de hybride warmtepomp worden. Maar wat is een hybride warmtepomp eigenlijk precies?

Niet iedere woning kan zomaar ineens de overstap maken naar een all-electric warmtepomp. Soms is het dak wél, maar de gevel nog niet optimaal geïsoleerd. Of er is maar weinig plaats in de stookruimte. Of de gasketel is nog zo goed als nieuw.

In al deze gevallen kan een hybride warmtepomp wel een optie zijn. Je kunt hem ook al gebruiken als je huis matig geïsoleerd is (zie ook het kennisartikel Is mijn huis geschikt voor een warmtepomp?) en de afmetingen zijn relatief klein. Als je voor de hybride warmtepomp gaat, kun je de huidige gas- of stookolieketel bovendien gewoon behouden. Net zoals hybride auto’s draaien op elektriciteit en brandstof, haalt een hybride verwarmingssysteem zijn energie uit twee totaal verschillende energiebronnen. In de meeste gevallen is het een tandem van een aardgascondensatieketel en de elektrisch aangedreven warmtepomp.

Wanneer je hybride verwarmt, verbruik je niet alleen elektriciteit voor de warmtepomp, maar ook fossiele brandstof zoals aardgas of stookolie. Zo’n installatie heeft een slimme regeling die inschat welke warmtebron op dat moment het hoogste rendement geeft en dus het meest efficiënt is. Het is een weersafhankelijke regeling met een buitenvoeler en een internetmodule zodat je de verwarming van afstand kunt bedienen met de smartphone of tablet. In de regeling zit een functie die de voordeligste warmteopwekker van het moment selecteert. Bij sommige typen kun je in de thermostaat zelfs de energieprijzen ingeven, zodat het regelsysteem rekening houdt met de gas- en elektriciteitskosten. Het grootste deel van het jaar zorgt de warmtepomp voor verwarming van de woning. Alleen als het echt koud wordt, springt de cv-ketel bij. Zolang de warmtepomp het alleen redt, wordt er geen fossiele brandstof verbruikt. Je bent dus niet volledig van het aardgas af, maar je bespaart jaarlijks wel 70% zonder ingrijpend te moeten verbouwen.

De hybride warmtepomp werkt samen met de klassieke verwarmingsketel.

Zo’n hybride-installatie is geschikt voor het merendeel van de bestaande woningen die nog niet optimaal zijn geïsoleerd of voor huizen waarbij de renovatieplannen nog niet helemaal zijn uitgevoerd. In dat geval kun je later rustig verder isoleren zodat de verwarming mettertijd steeds meer op de warmtepomp terugvalt. De hybride warmtepomp is dus een betaalbare oplossing voor het verduurzamen van woningen.

Een hybride warmtepomp bestaat uit een buiten-unit en een binnen-unit en werkt grotendeels hetzelfde als een volledig elektrische warmtepomp. Voor het plaatsen van de buiten-unit zijn verschillende opties mogelijk. Soms wordt die op het dak, aan de muur of op de grond geplaatst. De bestaande constructie en het leidingwerk spelen een belangrijke rol bij de keuze van plaatsing. Je installeert de buiten-unit ook bij voorkeur waar het geluid zo min mogelijk storend is voor jezelf en voor je buren.

De meeste hybride warmtepompen produceren geen warm water en laten dit over aan de cv-ketel. De cv-ketel zorgt dat de temperatuur van het sanitair water boven de 55 °C komt. Een bijkomend pluspunt is dat je dus nooit warm watertekort hebt, tenzij de cv-ketel defect is.

Hierboven hebben we het vooral gehad over een hybride warmtepomp die wordt aangesloten op de bestaande gas- of stookolieketel van de woning. Er bestaan ook hybride systemen die de elektrische warmtepomp combineren met een slimme cv-ketel en geïntegreerd buffervat. De Solvis Lea Eco van Climaways is een elektrische warmtepomp die wordt aangesloten aan de Solvis Ben. Die laatste is zelf een combinatie van een condensatieketel en een gelaagd buffervat dat warm water levert van ongeveer 50 graden Celsius. Ook hier schakelt het systeem op een bepaald punt automatisch over op de geïntegreerde condensatieketel op gas. Dat omschakelpunt, ook wel het bivalentiepunt genoemd, ligt tussen +1 en -4 graden Celsius buitentemperatuur, afhankelijk van het gebouw. Dit is dus een hybride opstelling waar zowel de warmtepomp als het buffervat met geïntegreerde condensatieketel wordt geïnstalleerd.

Climays heeft een hybride-oplossing waar de gasbrander samen met het buffervat in één behuizing zit. | Foto: Climaways

Op dit ogenblik zijn er twee typen hybride warmtepompen op de markt. Er is de monoblock waar de componenten samen in één behuizing in het buitendeel zitten. In een splitsysteem of duoblock staat de warmtepomp los van de condensatieketel. Omdat de warmtepomp via het principe lucht-water de warmte uit de buitenlucht onttrekt (zie ook het kennisartikel ‘Wat voor typen warmtepompen zijn er?’), staat de verdamper met zijn ventilator buiten, terwijl de andere elementen van de warmtepomp binnen zijn opgesteld.

De installateur zal de hybride warmtepomp logischerwijs zo dicht mogelijk bij de cv-ketel plaatsen. De buiten-unit kan op de grond of op het dak staan of aan de gevel hangen en moet minimaal 0,5 meter van de grens met de buren af staan. Bij de pluspunten van de hybride warmtepomp heeft men het vaak over de bescheiden afmetingen.

Dat is echter relatief: afhankelijk van het merk kan de binnen-unit ook fors zijn. Maar de gemiddelde hybride warmtepomp is inderdaad kleiner dan of even groot als de huidige cv-ketel. Men heeft het dan over de afmetingen van de binnen-unit die in de stookruimte wordt geplaatst.

Er zijn hybride warmtepompen waarvan de binnen-unit bijzonder compact is en die samenwerken met ieder merk cv-ketel, zoals de Elga Ace H van Remeha 4 kW. De binnen-unit is slechts 64 cm hoog, 27 cm breed en 22 cm diep. Zo’n toestel wordt in één dag geplaatst zonder dat er allerlei grote ingrepen nodig zijn.

De hybride warmtepomp aan rechterkant, de gasbrander links. | Foto Remeha, type Elga Ace

Nederland telt vandaag zo’n zeven miljoen cv-ketels. In de meeste gevallen kun je die laten samenwerken met een hybride warmtepomp. Dit levert een gasbesparing van 70% op en tegelijk een enorme reductie in CO2-uitstoot. Bovendien helpt hybride om een overbelasting op het stroomnet te voorkomen. Op een koude winterdag pieken de all-electric warmtepompen, terwijl de aardgasketels het verwarmen van de hybride-warmtepompen overnemen. Met een hybride warmtepomp spaar je dus niet alleen geld in verbruik, maar je spaart ook op de infrastructuur.

ChatGPT kan steeds meer en luistert tegenwoordig ook naar de prompts (opdrachten) die een gebruiker inspreekt. Bovendien leest de chatbot zelfs de uitgebreide antwoorden voor. Hardop voorlezen werkt zelfs met negen natuurlijk klinkende stemmen.

Opdrachten inspreken

OpenAI heeft de spraakfunctie voor ChatGPT voor iedereen beschikbaar gemaakt. In het begin was deze functie uitsluitend bedoeld voor wie een Plus- of Enterprise-abonnement had. Natuurlijk moet je via de instellingen van je mobieltje toestemming geven aan ChatGPT voor het gebruik van de microfoon. Als dat is geregeld, open je de app en tik je onderaan op de microfoonknop. Een animatie reageert op je stem en als je klaar bent met praten, tik je op het vinkje in de zwarte cirkel. De app zal wat je gezegd hebt razendsnel weergeven. Ben je tevreden over de formulering, dan tik je op het pijltje. ChatGPT genereert meteen het antwoord en onderaan verschijnt opnieuw de microfoonknop om de volgende opdracht in te spreken.

Een animatie reageert op je stem.

Antwoorden beluisteren

Vervolgens druk je in de mobiele versie lang op de tekst die de chatbot heeft gegenereerd, zodat er een aantal functies verschijnt. Daar kies je de opdracht Voorlezen. Na enkele seconden hoor je een stem die het antwoord voorleest.

Bovenaan zie je een klein gedeelte waarin je het voorlezen kunt pauzeren en met twee knoppen kun je de tekst vijftien seconden terugspoelen en vooruitspoelen.

In de desktop-versie van ChatGPT zie je onder het antwoord het pictogram van een luidspreker. Daar moet je op klikken om de stem van ChatGPT te horen. Klik dus niet met rechts op de tekst om in het contextueel menu de opdracht Spraak te selecteren. Daarmee start je de voorleesfunctie van de browser en die is niet zo goed.

Boven de tekst kun je het voorlezen pauzeren.

Kies een andere stem

Zowel in de mobiele versie als in de desktopversie heb je de keuze uit negen stemmen. In de Android- en iOS-versie moet je naar het beginscherm gaan van de app, waar je onderaan je gebruikersnaam ziet staan. Tik op de drie puntjes en selecteer Spraak. Je krijgt de stem te horen; ze klinken natuurlijk. Sol is ‘gevat en ontspannen’ en van Ember zegt de app dat hij ‘vol vertrouwen en optimistisch’ klinkt. Maak je keuze door op Gereed te tikken.

In de desktop-versie klik je rechtsboven op de profielknop om de Instellingen te openen. Ook daar kun je dan een van de negen stemmen selecteren.

Van iedere stem lees je de vermeende eigenschappen.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Een all-in-one-printer is een handig apparaat voor het scannen, kopiëren en printen van documenten en foto's. De allerbeste afdrukkwaliteit krijg je met een laserprinter. Wij vonden vijf betaalbare modellen voor je.

Een laserprinter maakt gebruik van toner in plaats van inkt om afdrukken te produceren. Toner is een fijn poeder dat met hoge temperaturen op het papier wordt gesmolten. Dit proces zorgt ervoor dat je met grote toners kunt printen, wat betekent dat je langere tijd kunt blijven afdrukken zonder de toner te hoeven vervangen. Laserprinters zijn vaak snel en efficiënt, waardoor ze uitstekend zijn voor gebruik op kantoor. Maar ook als je thuis veel print, bijvoorbeeld als zzp'er, kan een laserprinter uitkomst bieden.

HP Color Laser 179fnw

De HP Color Laser MFP 179fnw is een van de kleinste kleurenlaserprinters in zijn klasse en is daardoor ideaal voor thuisgebruik en plekken waar niet veel plek voor een printer is. Met functies zoals printen, scannen, kopiëren en zelfs nog faxen biedt deze 4-in-1 printer een hoop veelzijdigheid. De afdruksnelheid bedraagt tot 18 pagina's per minuut in zwart-wit en 4 ppm in kleur, met een resolutie van 600 x 600 dpi.

Dankzij de automatische documentinvoer (ADF) voor 40 pagina's en wifi-verbinding is deze printer gebruiksvriendelijk en multi-inzetbaar. Hoewel de afdruksnelheid lager ligt dan bij sommige concurrenten, is zijn compacte formaat juist een pluspunt.

Brother DCP 1610W

De Brother DCP-1610W is een compacte zwart-wit laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van 20 pagina's per minuut en een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij haarscherpe resultaten. Dankzij wifi-connectiviteit kunnen meerdere gebruikers eenvoudig draadloos printen.

De papierlade biedt plaats aan 150 vellen en het apparaat is voorzien van anti-jam-technologie om papierstoringen tot een minimum te beperken. In vergelijking met de HP Color Laser MFP 179fnw biedt deze printer geen kleurafdrukken, maar hij is wel een stuk sneller met zijn afdrukken.

HP Laserjet Pro 2Z622

De HP LaserJet Pro 2Z622 is geschikt voor onder meer kantooromgevingen. Met afdruksnelheden tot 42 pagina's per minuut en functies zoals dubbelzijdig printen, scannen, kopiëren en faxen is dit een lekker veelzijdige 4-in-1-laserprinter. Het apparaat ondersteunt zowel bekabelde als draadloze netwerken en biedt geavanceerde beveiligingsfuncties.

Canon i-SENSYS MF272wd

De Canon i-SENSYS MF272dw is een monochrome laserprinter en drukt af met en snelheid van 29 pagina's per minuut. Met een resolutie van 2400 x 600 dpi levert hij snelle en scherpe resultaten. Dankzij automatische dubbelzijdige afdrukken, wifi- en ethernetverbinding is hij veelzijdig inzetbaar.

In vergelijking met de Brother DCP-1610W levert deze Canon i-SENSYS MF272dw snellere prestaties en meer connectiviteitsopties, hoewel hij geen kleurendruk ondersteunt; dan moet je toch echt bij de HP Color Laser MFP 179fnw zijn.

Xerox B225 A4

De Xerox B225 is een zwart-wit all-in-one-laserprinter die printen, kopiëren en scannen combineert. Met een afdruksnelheid van maar liefst 34 pagina's per minuut en een eerste afdruktijd van slechts 6,4 seconden is hij goed in te zetten als je veel en vaak print. De printer beschikt over automatische dubbelzijdige afdrukken, een papierlade voor 250 vellen en kan via wifi of een vaste netwerkverbinding met je thuisnetwerk worden verbonden.