ID.nl logo
Welke typen warmtepompen zijn er?
Energie

Welke typen warmtepompen zijn er?

Bodem-water, hybride, lucht-lucht – er zijn verschillende typen warmtepompen in omloop. Om te weten welke warmtepomp het best bij jouw situatie past, is het wel zo handig dat je eerst weet wat de verschillen tussen de verschillende typen precies zijn. Daar helpen we je graag bij!

Soorten warmtepompen in het kort We benoemen de warmtepompen volgens hun energiebron en de manier hoe ze de woning verwarmen: bodem-waterwarmtepomp, lucht-waterwarmtepomp enzovoort. Bovendien kunnen we ze op basis van waarvoor ze worden gebruikt onderscheiden: verwarming en/of sanitair warm water. Ten slotte kunnen al deze typen worden gecombineerd met klassieke verwarmingssystemen. In dat geval spreken we over hybride systemen.

Dit type maakt gebruik van geothermie – zeg maar de grondwarmte. Aangezien 99 procent van onze planeet warmer is dan 1000 graden Celsius, is aardwarmte een duurzame en onuitputtelijke energiebron. Er zijn twee soorten bodem-waterwarmtepompen: met een verticale warmtecollector en met een grote horizontale warmtecollector.

We beginnen met de eerste. De bodem-waterwarmtepomp maakt gebruik van het gegeven dat de temperatuur op grote diepte een constante is. Warmtepompen die hun energie uit de lucht halen, moeten daarentegen grote temperatuurschommelingen opvangen. De temperatuur die de aarde vrijgeeft op ongeveer 100 m diepte schommelt tussen 10 en 13 graden Celsius omdat dit grotendeels afhankelijk is van de temperatuur van de aardkern.

Om die warmte te kunnen gebruiken, worden twee aardsondes verticaal in de grond aangebracht. De diepte van de boring is afhankelijk van de samenstelling van de bodem, van het vermogen van de warmtepomp en de isolatiegraad van de woning. De berekening van de diepte en de grondboring is specialistenwerk en ook dit tikt door in de prijs. De sondes zijn dikwandige polyethyleen leidingen met een doorsnede van 32 à 40 mm waarin een mengsel van water en glycol circuleert. Glycol kennen we als anti-vriesmiddel. Dit mengsel transporteert de aardwarmte naar de warmtepomp.

 De installatiekosten zijn hoog, maar er zijn belangrijke voordelen. Bodem-waterwarmtepompen van dit type hebben een ontzettend hoog rendement en er is minder oppervlakte nodig dan bij een horizontale warmtecollector. Bovendien hebben deze pompen een erg lange levensduur: de warmtebron gaat een leven lang mee en de warmtepomp zelf haalt 35 jaar.

Een ander belangrijk voordeel is dat het water (±10 graden Celsius) in de zomer kan worden gebruikt om het huis te koelen zonder dat de compressor van de warmtepomp draait. Dat scheelt in stroomverbruik. De koude leidingen van de vloerverwarming zorgen dat de vloer aangenaam koel blijft.

In vochtige ruimtes zoals de badkamer kun je deze passieve koeling beter niet gebruiken, om schimmelvorming in de hoeken te voorkomen.

Voor de bodem-waterwarmtepomp met een horizontaal captatienetwerk is een vrij groot tuinoppervlakte nodig. Hoe groot is weer afhankelijk van de drie dezelfde factoren als hierboven: vermogen, isolatiegraad en het gekozen afgiftesysteem. Dit netwerk wordt minstens op 1 meter diepte geplaatst. Ook dit systeem heeft een aanzienlijk hoger rendement en lager verbruik dan een warmtepompsysteem op lucht. Het rendement is echter minder hoog dan dat van een verticaal geothermisch systeem, omdat de temperaturen aan het aardoppervlak wel schommelen. Wanneer de tuin al is aangelegd is een horizontaal netwerk vaak niet mogelijk.

Wat is een captatienetwerk? Dit zijn kunststof leidingen die in lussen onder de grond liggen op een diepte van één of anderhalve meter. Door deze leidingen stroomt vloeistof (water met glycol) die de temperatuur van de aarde opneemt en afgeeft aan de warmtepomp. Bij een bodemwarmtepomp met een verticale sonde wordt de temperatuur diep uit de bodem gehaald; bij de bodemwarmtepomp met horizontaal captatienetwerk wordt er dus een netwerk van lussen ondiep geplaatst.

Deze warmtepomp is zowel in nieuwe huizen als in bestaande woningen (vaak tijdens een renovatie) toepasbaar. Er komt geen boring of captatienetwerk aan te pas en dit zorgt ervoor dat de installatiekosten relatief laag liggen. Dit type warmtepomp haalt de warmte uit de lucht en brengt die over op het verwarmingssysteem. Het koudemiddel komt in contact met de lucht en wordt dan opgezogen door de compressor. Het is mogelijk dat de waterdamp van dit systeem in de winter bevriest, maar de warmtepomp zal dan zijn cyclus op geregelde tijdstippen omdraaien en de verdamper ijsvrij maken. Het beste resultaat krijg je wanneer je deze oplossing combineert met een afgiftesysteem op lage temperatuur zoals vloerverwarming of convectors waarin ventilatoren zitten.

Weten welke warmtepomp bij jou past?

Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!

Het verschil met het systeem van hierboven is dat de lucht-luchtwarmtepomp de gewonnen warmte als warme lucht de ruimtes in blaast. Men kiest voor dit systeem in gebouwen waar een verwarmingssysteem met circulerend water niet mogelijk is. Denk daarbij aan bijvoorbeeld aan oude gebouwen waar parket ligt op houten balken of in ruimtes waar een uitbreiding van de centrale verwarming te duur zou uitvallen.

Hiermee bedoelen we eigenlijk een grondwater-waterwarmtepomp. De werking is vergelijkbaar met de bodem-waterwarmtepomp, maar in plaats van een grondsonde te gebruiken wordt het grondwater opgepompt en langs de verdamper van de warmtepomp geleid. Dat gebeurt met een dieptepomp, waarna het gebruikte water opnieuw wordt afgevoerd via een lozingsput. De waterput moet uiteraard voldoende debiet kunnen leveren. Debiet is de term voor de hoeveelheid water die een waterpomp per tijdseenheid kan leveren.

Omdat grondwater heeft een vrij stabiele temperatuur heeft, ben je met een dergelijke warmtepomp verzekerd van een hoog rendement. Wel loop je mettertijd het risico om met extra kosten geconfronteerd te worden wanneer de boorput afkalft en je dit moet laten herstellen. Ook het verbruik van de dieptepomp die constant het water oppompt, haalt het rendement van dit type naar beneden.

Hierboven hebben we het over warmtepompen die ruimtes verwarmen. Daarnaast zijn er ook warmtepompen die zorgen voor de temperatuur van sanitair warm water. Zo’n warmtepompboiler gebruikt onverwarmde binnen- of buitenlucht als bron. Vaak wordt de warmtepompboiler gekoppeld aan een mechanisch ventilatiesysteem; de warmtepomp kan dan de restwarmte uit de afgevoerde lucht halen. Er zijn ook warmtepompboiler-splitsystemen waarbij men buiten een warmtepomp plaatst en binnen een boiler. Als de warmtepomp het niet haalt, kun je overschakelen op een bijverwarming op gas.

Soms wordt een warmtepompboiler gecombineerd met thermische zonnepanelen. We hebben het in dit geval níet over fotovoltaïsche zonnepanelen die elektriciteit opwekken. Hieronder lees je wat de verschillen tussen deze twee soorten zonnepanelen zijn. De combinatie thermische zonnepanelen en een warmtepompboiler levert extra energiebesparing op, omdat het verbruik ongeveer driemaal lager ligt dan van een klassieke elektrische boiler.

Fotovoltaïsch versus thermisch Fotovoltaïsche zonnepanelen produceren elektriciteit. Daarmee leggen mensen hun daken tegenwoordig vol omdat ze zo veel mogelijk eigen stroom willen produceren. Fotovoltaïsche panelen worden soms ook PV-panelen genoemd een afkorting van 'photovoltaic panels'. Een thermische zonnepaneel produceert geen elektriciteit maar is vooral bedoeld voor het transport van warmte. Er stroomt water door met glycol (om bevriezen te voorkomen). Dat water wordt opgewarmd en naar de warmtepompboiler gestuurd. Gebruik je dit soort panelen, dan heb je meestal aan vier of zes stuks genoeg.

Een hybride warmtepomp is een tussenstap op de weg naar een woning zonder gas. Het is de combinatie van een warmtepomp met een verwarmingsketel op basis van gas of stookolie. De hoofdverwarming komt van de warmtepomp, maar wanneer het rendement van de warmtepomp te laag ligt of bij piekbelasting, schakelt het systeem over naar de brander op klassieke fossiele brandstof. Dit is een oplossing voor de renovatie van bestaande woningen die nog niet optimaal zijn geïsoleerd. Wanneer je na verloop van tijd de isolatie verbetert, zal het aandeel van de warmtepomp steeds meer toenemen. De hybride warmtepomp zorgt in deze combinatie het grootste deel van het jaar voor de verwarming van je huis en kan eventueel actief koelen.

Een hybride warmtepomp is meestal een monoblock- of splitsysteem. Bij een monoblock zitten alle koudzijdige componenten (zoals de compressor, de condensor, het expansieventiel en de verdamper) in een buiten-unit. In de split-uitvoering zitten deze componenten deels in de buiten-unit en deels in de binnen-unit.

Weten welke warmtepomp geschikt is voor jouw huis?

Vul de Warmtepompvergelijker in op Kieskeurig.nl en je weet het meteen

Er bestaan ook warmtepompen zonder buiten-unit die toch warm tapwater en cv-water voor radiatoren, convectoren of vloerverwarming leveren. Dit type haalt zijn energie door middel van dakpanelen uit de omgeving. Op het dak liggen PVT-panelen, die lijken op de klassieke donkere zonnepanelen. PVT staat voor photovoltaic thermal, want deze panelen bestaan uit twee lagen. De bovenste laag (fotovoltaïsch) produceert elektriciteit, de onderste laag heeft een warmtewisselaar (thermisch) die de energie haalt uit direct zonlicht, de buitenlucht en het gewone daglicht. Door deze warmtewisselaar stroomt een vloeistof die nooit kan bevriezen en die deze energie naar de warmtepomp transporteert. PVT-panelen slaan dus twee vliegen in één klap: ze produceren elektriciteit en warmte. Zelfs bij -10°C kunnen deze panelen energie uit de buitenlucht halen. De warmtepomp zelf werkt ongeveer hetzelfde als bij de andere systemen. Doordat het PVT-systeem geen buiten-unit heeft, moet je je geen zorgen maken over het geluid dat zo’n unit maakt. PVT-systemen bestaan zowel in all-electric- als in een hybride-uitvoeringen.

©BS | ID.nl

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartwatches van max 500 euro
© Samsung
Gezond leven

Waar voor je geld: 5 uitgebreide smartwatches van max 500 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een goede smartwatch met veel opties? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer: op het moment van schrijven zijn de besproken smartwatches bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 500 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Garmin Venu 3

Wie een robuuste smartwatch met mogelijkheden zoekt, is bij de Garmin Venu 3 aan het juiste adres. Het heldere amoledscherm van 454 × 454 pixels is voorzien van Gorilla Glass. Hierdoor krijg je niet zo gauw krassen op het scherm. In tegenstelling tot veel andere modellen kun je met de Venu 3 rechtstreeks bellen, want de behuizing heeft een speaker en microfoon. Een voorwaarde is wel dat het slimme horloge is verbonden met een smartphone. Daarnaast zie je ook inkomende notificaties voorbijkomen. Een nuttige optie is dat je favoriete nummers in het interne geheugen van 8 GB kunt opslaan. Laat dus voortaan je smartphone tijdens sportsessies thuis liggen! Als je een betaald abonnement hebt bij Spotify, Deezer of YouTube Music, kun je rechtstreeks liedjes en podcasts downloaden.

De Garmin Venu 3 is nagenoeg voor iedereen geschikt. Zo bevat het apparaatje een speciale rolstoelmodus waarmee mindervaliden goede workouts kunnen doen. Daarnaast houd je allerlei gegevens bij over je gezondheid en mentale welzijn, zoals de hartslag, het stressniveau en de huidtemperatuur. Er is ook een uitgebreide slaapmonitor ingebakken. De ronde horlogekast van de Garmin Venu 3 heeft een diameter van 45 millimeter. Kies tussen de kleuren zwart en zilver-wit. Heb je een dunne pols, dan kun je de Garmin Venu 3S overwegen. Die heeft een kleinere horlogekast van 41 millimeter (goud-grijs/goud-roze/goud-wit/zilver-groen/zwart).

Samsung Galaxy Watch FE

Zoek je een prijsvriendelijke smartwatch van een goed merk? De Samsung Galaxy Watch FE is op het moment van schrijven scherp geprijsd. Kies tussen een zwarte, blauwe en roze uitvoering. De ronde horlogekast van 40 millimeter past om nagenoeg elke pols. Naast het aanraakscherm van 396 × 396 pixels heeft de behuizing ook nog twee fysieke knoppen. Sport gerust met slecht weer of trek in het zwembad baantjes, want je kunt de Galaxy Watch FE continu dragen. De IP68-gecertificeerde horlogekast is waterdicht tot een diepte van vijftig meter.

Er is 16 GB intern geheugen ingebouwd. Hierdoor heb je voldoende ruimte om diverse apps te installeren, zoals WhatsApp en Spotify. Je bedient ze voortaan rechtstreeks op je pols. Je kunt bovendien diverse andere Samsung-apparaten in jouw woning aansturen. Deze smartwatch houdt allerlei gegevens bij. Zo toont het hoofdscherm de huidige hartslag en het aantal gezette stappen. Daarnaast heeft de polsassistent een uitgebreide slaapcoach. Goed om te weten is dat Samsung tot minimaal september 2028 software-updates levert.

Samsung Galaxy Watch Ultra

De chic vormgegeven Samsung Galaxy Watch Ultra ziet er niet alleen stoer uit, maar telt ook een heleboel functies. Zo ben je dankzij 4G-ondersteuning ook zonder smartphone altijd en overal bereikbaar. De forse horlogekast heeft een diameter van wel 47 millimeter. Het felverlichte amoledscherm van 480 × 480 pixels springt direct in het oog. Hierop kun je prima (sport-)apps bedienen en notificaties aflezen. Het aanraakschermpje bestaat uit hard saffierglas. Dat is nagenoeg ongevoelig voor krassen. Volgens Samsung is de Galaxy Watch Ultra bestand tegen hoge temperaturen van maximaal 55 graden en een waterdiepte tot honderd meter.

Voor smartwatch-begrippen heeft dit exemplaar een batterij met een ruime accucapaciteit van 590 mAh. De Koreaanse fabrikant claimt een maximale gebruikstijd van honderd uur, mits je de spaarstand activeert. Naast de twee standaardknoppen is er ook een zogeheten Quick Button-toets. Hieraan kun je zelf een veelgebruikte functie toekennen. Onder de motorkap zorgt de rappe Exynos W1000-processor dat alles vlekkeloos verloopt. De vijf rekenkernen met snelheden van 1,6 en 1,5 GHz zorgen voor een soepele werking. Dit product is in drie smaken te koop, namelijk zilver-zwart, grijs-oranje en zilver-wit.

Lees ook: Dit zijn de 5 belangrijkste features van een smartwatch

Apple Watch Series 10

Onlangs bracht de Amerikaanse techgigant de tiende generatie van zijn Apple Watch Series op de markt. Er zijn een heleboel variaties te koop. De betaalbaarste uitvoering ondersteunt alleen wifi (geen 4G) en heeft een aluminium horlogekast van 42 millimeter (zilver-blauw/rosegoud-wit/zwart) of 46 millimeter (zilver/zilver-blauw/zwart). Het rechthoekige oledscherm telt op de grootste uitvoering 416 × 496 pixels. Ten opzichte van eerdere generaties heeft dit model een ruimer beeld. Bovendien zijn er extra sensors toegevoegd, want de smartwatch kan nu de watertemperatuur en -diepte meten. Ideaal voor watersporters!

Gunstig is dat je de accu pijlsnel kunt opladen. Na slechts een halfuurtje aan de lader bedraagt de batterijcapaciteit alweer tachtig procent. In het menu vind je talloze innovatieve gezondheidsfuncties. Deze veelzijdige polsassistent kan onder meer slaapapneu en een onregelmatige hartslag registreren. Handig is dat het apparaat na een onverhoopte val automatisch jouw SOS-contactpersonen informeert. Sporters kunnen uit allerlei trainingen kiezen. Open de App Store en voeg aan de hand van je favoriete toepassingen de gewenste functies aan de Apple Watch Series 10 toe.

Google Pixel Watch 3

De Google Pixel Watch 3 is een scherp geprijsde smartwatch met veel (sport)opties. Afhankelijk van de polsdikte kies je tussen een horlogekast van 41 millimeter (zwart/goud-groen/zilver-creme/zilver-roze) en 45 millimeter (zwart/zilver-creme/zilver-groen). Vergeleken met voorgaande versies hebben de smartwatches dunnere randen. Een pluspunt, want dit resulteert in meer schermoppervlak van het amoledpaneel. De Pixel Watch 3 kan wel een stootje hebben, want het scherm is voorzien van Gorilla Glass. Bovendien voldoet het product aan de strenge eisen van de IP68-norm. Er kan geen stof of water binnendringen.

Voor fanatieke sporters is de aanwezigheid van Fitbit-software een welkome aanvulling. Aan de hand van een soort herstelscore zie je in hoeverre je klaar bent voor de volgende training. Verder ontvangen hardlopers onderweg gedetailleerde gegevens, zoals de paslengte en het ritme. Opvallend is verder de geavanceerde hartslagfunctie. Zodra het hart van de gebruiker niet meer klopt, schakelt de Pixel Watch 3 direct de hulpdiensten in. Hierbij deelt het slimme horloge ook de locatie. Meer weten? Lees dan deze review op ID.nl.

▼ Volgende artikel
Salderingsregeling zonnepanelen stopt definitief in 2027
© Roman R
Energie

Salderingsregeling zonnepanelen stopt definitief in 2027

De salderingsregeling voor zonnepanelen wordt per 1 januari 2027 definitief beëindigd. De Eerste Kamer heeft deze week ingestemd met de wet die de afbouw en het einde van deze regeling regelt. Het wetsvoorstel van minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) kreeg de steun van een ruime meerderheid van de senatoren.

Het wetsvoorstel werd met meer dan twee derde van de stemmen aangenomen in de Eerste Kamer. Naast de regeringspartijen VVD, PVV, BoerBurgerBeweging (BBB) en ChristenUnie stemden ook partijen als CDA, D66, Volt, Forum voor Democratie en 50PLUS voor de afschaffing van de salderingsregeling. In totaal stemden 49 van de 75 senatoren voor het voorstel. Hiermee is een belangrijke stap gezet in de afbouw van de populaire regeling, die jarenlang het gebruik van zonnepanelen heeft gestimuleerd.

In het kort

Vanaf 1 januari 2027 kunnen mensen met zonnepanelen niet meer salderen. Dit betekent dat ze de stroom die ze in de zomer terugleveren, niet meer kunnen gebruiken om in de winter hun stroomrekening te verlagen.

In plaats daarvan krijgen ze een vergoeding voor de stroom die ze teruggeven aan het net. Deze vergoeding is minimaal 50% van de prijs die ze betalen voor stroom.

Energieleveranciers mogen geen kosten meer rekenen voor de saldering, maar kunnen wel andere kosten in rekening brengen. Na drie jaar wordt er gekeken of deze veranderingen goed werken.

Aanhouding van kritische moties

Tijdens het debat over de wet werden diverse moties ingediend, maar er is slechts over één motie gestemd. Een motie van SGP-senator Peter Schalk, die pleitte voor een geleidelijke afbouw van de salderingsregeling, werd met een ruime meerderheid verworpen. Andere moties, waaronder voorstellen van GroenLinks-PvdA en de Partij voor de Dieren (PvdD), werden aangehouden. Deze moties vroegen onder meer aandacht voor een eerlijke verdeling van kosten en baten tussen huurders en huiseigenaren en voor extra investeringen in zonnepanelen bij woningcorporaties. Over deze moties wordt op een later moment gestemd.

Wat betekent dit voor zonnepaneelbezitters?

Met de goedkeuring van de wet is het einde van de salderingsregeling een feit. Tot 2025 kunnen zonnepaneelbezitters nog volledig salderen, waarna de regeling stapsgewijs zal worden afgebouwd. Vanaf 2027 is het niet langer mogelijk om opgewekte zonne-energie volledig te verrekenen met het eigen stroomverbruik. De overheid hoopt hiermee de overgang naar een duurzamer en eerlijker energiestelsel te bevorderen, waarin zonne-energie beter wordt geïntegreerd.

Toekomstige impact en discussie

Hoewel de afschaffing van de salderingsregeling door veel partijen wordt gezien als een logische stap, leidt het besluit ook tot kritiek. Zo vrezen tegenstanders dat het minder aantrekkelijk wordt voor huishoudens om te investeren in zonnepanelen. De komende jaren zal blijken in hoeverre de nieuwe wet gevolgen heeft voor de groei van zonne-energie in Nederland. Met dit besluit is een tijdperk van stimulering via de salderingsregeling afgesloten, maar blijft de vraag hoe de energietransitie verder vorm krijgt.

Bron: Solar Magazine