Bodem-water, hybride, lucht-lucht – er zijn verschillende typen warmtepompen in omloop. Om te weten welke warmtepomp het best bij jouw situatie past, is het wel zo handig dat je eerst weet wat de verschillen tussen de verschillende typen precies zijn. Daar helpen we je graag bij!

Dit type maakt gebruik van geothermie – zeg maar de grondwarmte. Aangezien 99 procent van onze planeet warmer is dan 1000 graden Celsius, is aardwarmte een duurzame en onuitputtelijke energiebron. Er zijn twee soorten bodem-waterwarmtepompen: met een verticale warmtecollector en met een grote horizontale warmtecollector.

We beginnen met de eerste. De bodem-waterwarmtepomp maakt gebruik van het gegeven dat de temperatuur op grote diepte een constante is. Warmtepompen die hun energie uit de lucht halen, moeten daarentegen grote temperatuurschommelingen opvangen. De temperatuur die de aarde vrijgeeft op ongeveer 100 m diepte schommelt tussen 10 en 13 graden Celsius omdat dit grotendeels afhankelijk is van de temperatuur van de aardkern.

Om die warmte te kunnen gebruiken, worden twee aardsondes verticaal in de grond aangebracht. De diepte van de boring is afhankelijk van de samenstelling van de bodem, van het vermogen van de warmtepomp en de isolatiegraad van de woning. De berekening van de diepte en de grondboring is specialistenwerk en ook dit tikt door in de prijs. De sondes zijn dikwandige polyethyleen leidingen met een doorsnede van 32 à 40 mm waarin een mengsel van water en glycol circuleert. Glycol kennen we als anti-vriesmiddel. Dit mengsel transporteert de aardwarmte naar de warmtepomp.

 De installatiekosten zijn hoog, maar er zijn belangrijke voordelen. Bodem-waterwarmtepompen van dit type hebben een ontzettend hoog rendement en er is minder oppervlakte nodig dan bij een horizontale warmtecollector. Bovendien hebben deze pompen een erg lange levensduur: de warmtebron gaat een leven lang mee en de warmtepomp zelf haalt 35 jaar.

Een ander belangrijk voordeel is dat het water (±10 graden Celsius) in de zomer kan worden gebruikt om het huis te koelen zonder dat de compressor van de warmtepomp draait. Dat scheelt in stroomverbruik. De koude leidingen van de vloerverwarming zorgen dat de vloer aangenaam koel blijft.

In vochtige ruimtes zoals de badkamer kun je deze passieve koeling beter niet gebruiken, om schimmelvorming in de hoeken te voorkomen.

Voor de bodem-waterwarmtepomp met een horizontaal captatienetwerk is een vrij groot tuinoppervlakte nodig. Hoe groot is weer afhankelijk van de drie dezelfde factoren als hierboven: vermogen, isolatiegraad en het gekozen afgiftesysteem. Dit netwerk wordt minstens op 1 meter diepte geplaatst. Ook dit systeem heeft een aanzienlijk hoger rendement en lager verbruik dan een warmtepompsysteem op lucht. Het rendement is echter minder hoog dan dat van een verticaal geothermisch systeem, omdat de temperaturen aan het aardoppervlak wel schommelen. Wanneer de tuin al is aangelegd is een horizontaal netwerk vaak niet mogelijk.

Deze warmtepomp is zowel in nieuwe huizen als in bestaande woningen (vaak tijdens een renovatie) toepasbaar. Er komt geen boring of captatienetwerk aan te pas en dit zorgt ervoor dat de installatiekosten relatief laag liggen. Dit type warmtepomp haalt de warmte uit de lucht en brengt die over op het verwarmingssysteem. Het koudemiddel komt in contact met de lucht en wordt dan opgezogen door de compressor. Het is mogelijk dat de waterdamp van dit systeem in de winter bevriest, maar de warmtepomp zal dan zijn cyclus op geregelde tijdstippen omdraaien en de verdamper ijsvrij maken. Het beste resultaat krijg je wanneer je deze oplossing combineert met een afgiftesysteem op lage temperatuur zoals vloerverwarming of convectors waarin ventilatoren zitten.

Het verschil met het systeem van hierboven is dat de lucht-luchtwarmtepomp de gewonnen warmte als warme lucht de ruimtes in blaast. Men kiest voor dit systeem in gebouwen waar een verwarmingssysteem met circulerend water niet mogelijk is. Denk daarbij aan bijvoorbeeld aan oude gebouwen waar parket ligt op houten balken of in ruimtes waar een uitbreiding van de centrale verwarming te duur zou uitvallen.

Hiermee bedoelen we eigenlijk een grondwater-waterwarmtepomp. De werking is vergelijkbaar met de bodem-waterwarmtepomp, maar in plaats van een grondsonde te gebruiken wordt het grondwater opgepompt en langs de verdamper van de warmtepomp geleid. Dat gebeurt met een dieptepomp, waarna het gebruikte water opnieuw wordt afgevoerd via een lozingsput. De waterput moet uiteraard voldoende debiet kunnen leveren. Debiet is de term voor de hoeveelheid water die een waterpomp per tijdseenheid kan leveren.

Omdat grondwater heeft een vrij stabiele temperatuur heeft, ben je met een dergelijke warmtepomp verzekerd van een hoog rendement. Wel loop je mettertijd het risico om met extra kosten geconfronteerd te worden wanneer de boorput afkalft en je dit moet laten herstellen. Ook het verbruik van de dieptepomp die constant het water oppompt, haalt het rendement van dit type naar beneden.

Hierboven hebben we het over warmtepompen die ruimtes verwarmen. Daarnaast zijn er ook warmtepompen die zorgen voor de temperatuur van sanitair warm water. Zo’n warmtepompboiler gebruikt onverwarmde binnen- of buitenlucht als bron. Vaak wordt de warmtepompboiler gekoppeld aan een mechanisch ventilatiesysteem; de warmtepomp kan dan de restwarmte uit de afgevoerde lucht halen. Er zijn ook warmtepompboiler-splitsystemen waarbij men buiten een warmtepomp plaatst en binnen een boiler. Als de warmtepomp het niet haalt, kun je overschakelen op een bijverwarming op gas.

Soms wordt een warmtepompboiler gecombineerd met thermische zonnepanelen. We hebben het in dit geval níet over fotovoltaïsche zonnepanelen die elektriciteit opwekken. Hieronder lees je wat de verschillen tussen deze twee soorten zonnepanelen zijn. De combinatie thermische zonnepanelen en een warmtepompboiler levert extra energiebesparing op, omdat het verbruik ongeveer driemaal lager ligt dan van een klassieke elektrische boiler.

Een hybride warmtepomp is een tussenstap op de weg naar een woning zonder gas. Het is de combinatie van een warmtepomp met een verwarmingsketel op basis van gas of stookolie. De hoofdverwarming komt van de warmtepomp, maar wanneer het rendement van de warmtepomp te laag ligt of bij piekbelasting, schakelt het systeem over naar de brander op klassieke fossiele brandstof. Dit is een oplossing voor de renovatie van bestaande woningen die nog niet optimaal zijn geïsoleerd. Wanneer je na verloop van tijd de isolatie verbetert, zal het aandeel van de warmtepomp steeds meer toenemen. De hybride warmtepomp zorgt in deze combinatie het grootste deel van het jaar voor de verwarming van je huis en kan eventueel actief koelen.

Een hybride warmtepomp is meestal een monoblock- of splitsysteem. Bij een monoblock zitten alle koudzijdige componenten (zoals de compressor, de condensor, het expansieventiel en de verdamper) in een buiten-unit. In de split-uitvoering zitten deze componenten deels in de buiten-unit en deels in de binnen-unit.

Er bestaan ook warmtepompen zonder buiten-unit die toch warm tapwater en cv-water voor radiatoren, convectoren of vloerverwarming leveren. Dit type haalt zijn energie door middel van dakpanelen uit de omgeving. Op het dak liggen PVT-panelen, die lijken op de klassieke donkere zonnepanelen. PVT staat voor photovoltaic thermal, want deze panelen bestaan uit twee lagen. De bovenste laag (fotovoltaïsch) produceert elektriciteit, de onderste laag heeft een warmtewisselaar (thermisch) die de energie haalt uit direct zonlicht, de buitenlucht en het gewone daglicht. Door deze warmtewisselaar stroomt een vloeistof die nooit kan bevriezen en die deze energie naar de warmtepomp transporteert. PVT-panelen slaan dus twee vliegen in één klap: ze produceren elektriciteit en warmte. Zelfs bij -10°C kunnen deze panelen energie uit de buitenlucht halen. De warmtepomp zelf werkt ongeveer hetzelfde als bij de andere systemen. Doordat het PVT-systeem geen buiten-unit heeft, moet je je geen zorgen maken over het geluid dat zo’n unit maakt. PVT-systemen bestaan zowel in all-electric- als in een hybride-uitvoeringen.

©BS | ID.nl

Ben je op zoek naar een vrijstaande vaatwasser, maar weet je niet waar je op moet letten? In dit artikel leggen we uit wat belangrijk is bij het kiezen van het juiste model. Van formaat en geluidsniveau tot slimme functies en energieverbruik – met deze tips koop je een vaatwasser die past bij jouw keuken én je huishouden.

Een vaatwasser is al lang geen luxeproduct meer. Voor veel huishoudens is het een apparaat dat dagelijks wordt gebruikt. Heb je de ruimte in je keuken, dan is een vrijstaande vaatwasser vaak de meest toegankelijke keuze. Je hoeft geen frontpaneel te monteren, hij is relatief eenvoudig te installeren en bij defect of verhuizing ook weer gemakkelijk te vervangen. Maar dat betekent niet dat je zomaar elk model moet kopen. Van formaat tot functies, van verbruik tot gebruiksgemak: waar moet je precies op letten bij de aanschaf van een vrijstaande vaatwasser?

Past hij in je keuken én bij je huishouden?

Een van de eerste dingen om naar te kijken is het formaat. Vrijstaande vaatwassers zijn doorgaans verkrijgbaar in twee breedtematen: 60 cm en 45 cm. De standaardmaat van 60 cm biedt ruimte aan ongeveer 12 tot 15 couverts en is geschikt voor gezinnen of huishoudens waar veel wordt gekookt. De smallere variant van 45 cm is ideaal voor één- of tweepersoonshuishoudens of voor kleinere keukens, zoals in een appartement.

Behalve de breedte is ook de diepte van belang. De meeste vrijstaande modellen zijn tussen de 55 en 60 cm diep. Meet de plek waar je de vaatwasser wilt plaatsen dus goed op en houd rekening met extra ruimte voor de deur die openklapt en de slang- en stroomaansluitingen aan de achterkant.

©Paul Vinten

Hoe stil moet hij zijn?

Het geluidsniveau van een vaatwasser is een factor die je makkelijk over het hoofd ziet, maar die dagelijks van invloed is op je comfort. Zeker als je een open keuken hebt of gevoelig bent voor achtergrondgeluiden. Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Een verschil van slechts een paar decibel kan in de praktijk al flink merkbaar zijn.

Vaatwassers met een geluidsniveau onder de 45 dB worden als zeer stil beschouwd en zijn nauwelijks hoorbaar. Tussen de 45 en 50 dB is gebruikelijk en vaak prima te doen, zeker als je hem overdag laat draaien. Zit je daarboven, dan kan het apparaat als hinderlijk worden ervaren, vooral in stille ruimtes of tijdens gesprekken.

Let er ook op of de machine een stil programma heeft. Dat draait vaak iets langer, maar maakt minder lawaai. Sommige modellen hebben zelfs een nachtstand, speciaal bedoeld voor wie de vaatwasser 's avonds laat of 's nachts zonder overlast wil gebruiken.

Denk aan je portemonnee én het milieu

Moderne vaatwassers zijn veel zuiniger dan oudere modellen. Toch is het de moeite waard om ook binnen het huidige aanbod goed te vergelijken. Elk apparaat heeft een energielabel, waarbij klasse A het zuinigst is. Dit label houdt rekening met het stroom- en waterverbruik per 100 wasbeurten.

Een gemiddeld energiezuinig model verbruikt ongeveer 0,8 kWh per cyclus, en tussen de 9 en 11 liter water. Heb je een ouder apparaat in huis dat je wilt vervangen? Dan kun je jaarlijks tientallen euro's besparen op je energierekening – én flink wat liters water.

Let ook op de aanwezigheid van een Eco-programma. Dat is meestal het langstdurende programma, maar het verbruikt de minste energie omdat het water minder heet wordt. Slimme functies zoals beladingssensoren of automatische deuropening na het wassen (voor betere droging) kunnen eveneens bijdragen aan efficiënt gebruik.

Indeling en flexibiliteit van de korven

Een vaatwasser moet niet alleen goed schoonmaken, hij moet ook praktisch zijn in het dagelijks gebruik. Een slimme indeling van de binnenruimte maakt daarbij een wereld van verschil. Kijk bijvoorbeeld of de bovenkorf in hoogte verstelbaar is. Zo kun je makkelijk wisselen tussen ruimte voor hoge glazen bovenin of grote pannen onderin.

Ook het bestekgedeelte verdient aandacht. Sommige modellen hebben een besteklade bovenin, wat ruimte bespaart in de onderste korf en het bestek netter wast. Andere modellen gebruiken een traditioneel mandje, wat makkelijker in- en uitruimen is maar iets minder efficiënt in ruimtegebruik.

Flexibele steunen, neerklapbare houders en antislipvlakken maken het mogelijk om elke lading optimaal te benutten, of je nu een groot diner hebt gehad of vooral bekers en schotels moet afwassen.

©andrey sinenkiy

Extra functies: van startuitstel tot slimme sensoren

Moderne vaatwassers zijn soms verrassend geavanceerd. Een van de meest voorkomende extra's is startuitstel: je stelt in wanneer het programma begint, bijvoorbeeld 's nachts bij daluren. Dat is niet alleen handig, maar kan je ook geld besparen bij een variabel energietarief.

Verder zijn er modellen met automatische programma's die zichzelf aanpassen op basis van hoe vuil de vaat is, sensoren die de waterhardheid meten en speciale programma's voor glaswerk of babyflessen. Sommige high-end modellen zijn zelfs te bedienen via een app, met notificaties wanneer de vaat klaar is of wanneer het zout moet worden bijgevuld.

Niet al deze functies zijn noodzakelijk – veel gebruikers gebruiken uiteindelijk slechts één of twee programma's – maar het is wel prettig als je weet wat er mogelijk is. Bepaal dus wat voor jou echt waarde toevoegt, en wat vooral marketing is.

Design en plaatsing

Een vrijstaande vaatwasser staat doorgaans in het zicht, dus het design is belangrijker dan bij een inbouwmodel. Gelukkig zijn er modellen in verschillende kleuren en afwerkingen, van klassiek wit tot modern zwart of roestvrij staal. Kies iets dat past bij je keukenstijl, zeker als het apparaat naast of tussen andere keukenkasten komt te staan.

Let ook goed op de plaatsing: is er een stopcontact in de buurt? Hoe zit het met de afvoer en wateraansluiting? En kan de deur ver genoeg open zonder ergens tegenaan te botsen? Denk ook aan de hoogte van het aanrecht: sommige mensen vinden het prettig als de bovenkorf op werkhoogte zit, zodat je minder hoeft te bukken.

Laat je niet alleen leiden door het merk

De prijzen van vrijstaande vaatwassers lopen uiteen van zo'n 300 euro tot ruim boven de 1000 euro. Duurdere modellen bieden vaak meer functies en stillere motoren, maar dat betekent niet automatisch dat ze beter zijn. Reviews van gebruikers en tests door bijvoorbeeld de Consumentenbond kunnen je helpen om een goed beeld te krijgen van de prestaties en betrouwbaarheid. Let ook op de garantie: sommige merken bieden standaard twee jaar, andere verlengen dat naar vijf jaar bij registratie. Zeker bij een apparaat dat intensief wordt gebruikt, kan dat net de doorslag geven. Doe dus goed onderzoek of laat je adviseren!

Met een oorspronkelijke adviesprijs van 1.349 euro positioneert de Samsung Bespoke AI Jet Ultra zich in het hoogste segment van steelstofzuigers. Voor die prijs krijg je een geavanceerd apparaat met een reeks… 'slimme' functies. Hoe slim die functies echt zijn en of deze stofzuiger zijn geld waard is, lees je in deze review.

De vraag is of alle innovaties de forse prijs rechtvaardigen. Inmiddels is de stofzuiger al enige tijd op de markt, wat geleid heeft tot aanzienlijke prijsdalingen. Waar hij op Samsungs eigen website voor 1.089 euro wordt aangeboden, is hij her en der al voor nog minder te vinden. Samsung probeert de hoge prijs te rechtvaardigen met nieuwe functies en kleine verbeteringen. Zo is de zuigkracht is verhoogd naar 400 watt (dat was 280).

Een belangrijke toevoeging is de AI Cleaning Mode 2.0, die zes verschillende schoonmaakomgevingen kan detecteren en de zuigkracht hierop aanpast. Deze geavanceerde modus werkt echter – net als andere slimme koppelingen zoals notificaties – alleen via de SmartThings-app. Zonder de app maakt het apparaat gebruik van de basis AI-modus (net zoals zijn voorganger) en mis je de meer geavanceerde functionaliteiten.

©Wesley Akkerman

Meer dan genoeg accessoires

Qua ontwerp is er weinig veranderd ten opzichte van het vorige model. De stofzuiger heeft een ergonomische handgreep en een helder display dat de modus en resterende accutijd toont. Een praktische toevoeging is de uitschuifbare telescopische stang, waardoor de stofzuiger ook prettig te gebruiken is voor langere mensen. Een klein minpunt is de accessoirestandaard; vergeleken met de stevige stofzuiger voelt die – met zijn dunnere plastic – wat goedkoop aan.

Het meegeleverde accessoirepakket is zeer compleet. Je ontvangt de Active Dual Brush en de Slim LED Brush+ voor verschillende vloertypen, plus een speciale Pet Tool+ voor het verwijderen van dierenharen. Ook een combinatie- en kierenzuigmond ontbreken niet. Een groot voordeel is de aanwezigheid van twee accu's, met een maximale gebruiksduur van respectievelijk honderd en zestig minuten. Daardoor kun je tussentijds wisselen als de ene batterij het net niet redt.

©Wesley Akkerman

Wisselende ervaringen

Het stofzuigen verloopt grotendeels moeiteloos. Het handvat ligt comfortabel in de hand, wat prettig is gezien het relatief hoge gewicht van de stofzuiger. De wendbaarheid laat echter soms te wensen over. Op ons vloerkleed bleek de Active Dual Brush-borstel wat stroef, waardoor sturen moeizaam ging. Op harde vloeren presteerde de Slim LED Brush+ gelukkig een stuk soepeler. En hoewel de ledverlichting in de kop handig is, presteert de laser van Dyson beter.

De AI-modus zorgt voor een gemengde ervaring. Het systeem detecteert en schakelt hoorbaar wanneer je van een harde vloer naar een vloerkleed gaat. Maar de beloofde functie waarbij de zuigkracht in hoeken automatisch aangepast zou worden, blijkt niet super te werken. Hoewel de AI-modus niet onbruikbaar is, worden de verwachtingen niet volledig waargemaakt. Het voelt meer als een vooraf ingestelde handeling dan als een werkelijk intelligente aanpassing aan de omgeving.

©Wesley Akkerman

Hoge zuigkracht

Waar de slimme functies soms tekortschieten (daarover straks meer), maakt de pure zuigkracht een diepe indruk. Zelfs op de laagste stand zuigt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra moeiteloos kruimels, stof en ander vuil op. We zijn vooral onder de indruk van de effectiviteit waarmee mensen- en hondenharen uit het vloerkleed verdwijnen. De enorme kracht is de belangrijkste upgrade ten opzichte van eerdere modellen en compenseert de mindere wendbaarheid op bepaalde ondergronden.

Ook de accuduur stelt niet teleur. Met alleen de kleine accu is er genoeg vermogen voor het stofzuigen van een woning van pakweg zestig vierkante meter. Bovendien bevalt het automatisch legende oplaadstation enorm. Na elke schoonmaakbeurt leegt en laadt het station de stofzuiger, waardoor je er geen omkijken naar hebt.

Het ontwerp is echter een kwestie van smaak; deze forse en opvallende stofzuiger zet je niet zomaar ergens onopvallend neer.

De slimme functies

Je kunt de Samsung Bespoke AI Jet Ultra koppelen aan de Samsung SmartThings-app, maar de mogelijkheden blijven best beperkt. Je kunt de firmware-update en zaken als de zuigkracht aanpassen (maar dat laatste kan ook op het apparaat). De grote vernieuwing, het ontvangen van telefoon- en berichtnotificaties, blijkt in de praktijk een gimmick. Wanneer je gebeld wordt, pauzeert de stofzuiger en toont het display enkel het app-icoon, zonder naam of nummer.

Bovendien is het instellen van deze connectiviteit onnodig complex. Het vereist een Samsung-account, specifieke apps, diverse permissies en constante locatietoegang. De moeite die het kost om de verbinding tot stand te brengen, staat niet in verhouding tot het minimale voordeel. De meest opvallende beperking is verder dat de functie exclusief werkt met een Samsung-smartphone, waardoor een groep gebruikers buitengesloten wordt; op smartphones van een ander merk werkt dit namelijk niet.

©Wesley Akkerman

Samsung Bespoke AI Jet Ultra kopen?

De naam Ultra en de hoge adviesprijs scheppen verwachtingen die op slim gebied niet worden ingelost. De AI-hoekdetectie functioneert niet zoals beloofd en de notificatiefunctie is een omslachtige gimmick. Als je de Samsung Bespoke AI Jet Ultra overweegt voor zijn geavanceerde connectiviteit (we hebben het dan over de koppeling met wifi, SmartThings en je smartphone) is hij de meerprijs ten opzichte van zijn voorganger niet waard. De ware kracht van dit model schuilt in zijn fenomenale zuigkracht, waardoor hardnekkig vuil en dierenharen moeiteloos verwijderd worden. Omdat de prijs inmiddels een stuk onder de adviesprijs ligt, wordt deze stofzuiger wel interessanter.