ID.nl logo
Het geluid van een warmtepomp
© NAPA74
Energie

Het geluid van een warmtepomp

De afgelopen jaren is het aantal warmtepompen in Nederland sterk toegenomen en dat zullen er alleen nog maar meer worden. De buiten-units zijn echter niet geruisloos. De overheid heeft in een bouwbesluit normen vastgelegd die voorkomen dat men de warmtepomp zo opstelt dat niet de bewoners, maar de buren met de geluidslast opgezadeld zitten. Je slaapt ook zelf graag met het raam open, toch? Veroorzaakt een warmtepomp zoveel herrie? En wat kun je doen aan het geluid?

In het buitendeel van de warmtepomp zit een ventilator. Die is nodig om voldoende buitenlucht door de warmtewisselaar te leiden. Het tweede bewegende onderdeel dat geluid produceert, is de compressor. Afhankelijk van het type warmtepomp zit die buiten of binnen. Als de compressor binnen zit, dan is er bij het ontwerp rekening gehouden met het geluid en dan is hij fluisterstil. Maar ook het model van de ventilator, de vorm van de ventilatorbladen, de rotatiesnelheid, de luchtstroom en de drukstroom van het systeem beïnvloeden het geluidsniveau.

Aantal decibellen

Niet elke warmtepomp maakt evenveel geluid. Wanneer een warmtepomp iets meer vermogen heeft dan strikt noodzakelijk (om in vaktermen te spreken: wanneer hij dus  overgedimensioneerd is), hoeven de compressor en de ventilator minder toeren te maken en dat betekent minder geluid. De buiten-unit van een lucht-waterwarmtepomp produceert gemiddeld 35 tot 40 decibel. Ter vergelijking: de vaatwasser in de keuken haalt ongeveer 50 dB, regen en een koelkast produceren ook 50 dB. De binnen-unit heeft over het algemeen een geluidsniveau tussen 18 en 30 decibel.

De perfecte opstelling: voldoende afstand van de woning en van de buren. | Foto: Viessmann

Regelgeving

Vanaf april 2021 zijn in de bouwnorm de regels aangescherpt voor de maximale geluidsproductie van warmtepompen. Het gaat om de geluidswaarden die gemeten worden op de perceelsgrens en bij ramen en duren van aangrenzende appartementen. De maximale geluidsdruk die je de buren mag aandoen bedraagt 40 dB. Veel warmtepompen hebben in hun regeling de zogenaamde stille modus. Dit betekent dat het toestel overdag op vol vermogen draait en ’s nachts op een lager vermogen dat overeenstemt met de geluidsgrens. Wanneer het systeem met zo’n stille modus werkt, dan mag de geluidsdruk tussen 07.00 en 19.00 uur maximaal 45 dB bedragen en ’s nachts maximaal 40 dB.

Weten welke warmtepomp bij jou past?

Doe de check op Kieskeurig.nl en je weet het binnen 5 minuten!

Een ventilator met variabele snelheid helpt het geluid te beperken. | Foto: Climaways

Geluidsdruk versus geluidsvermogen

De nieuwe geluidseisen hebben betrekking op de geluidsdruk bij het maximaal vermogen. Dat is niet hetzelfde als het geluidsvermogen dat je op het energielabel leest. In Europa hebben warmtepompen een CE-label, dat onder meer het geluidsvermogen van de warmtepomp vermeldt. Als het gaat om een systeem met een binnen- en een buiten-unit dan zie je twee pictogrammen waarbij een aantal decibels staat die beide units produceren. Maar: fabrikanten geven op dit label niet het geluid bij vol vermogen weer. Wat zij weergeven is het nominaal vermogen: de waarde van een variabele in een bepaalde periode. Het zou beter zijn dat dit label het maximaal mogelijk vermogen zou vermelden.

Bovendien heeft de bouwnorm het over geluidsdruk en niet over geluidsvermogen. Het geluidsvermogen geeft de sterkte van het geluid weer onafhankelijk van de afstand tot een meetpunt en zonder rekening te houden met omgevingsfactoren. De geluidsdruk is de sterkte van het geluid gemeten vanop een meetpunt, bijvoorbeeld de erfgrens. Die druk is afhankelijk van omgevingsfactoren zoals struiken, een heg, een muur, enzovoorts. In feite is de geluidsdruk dus het geluid dat je buren daadwerkelijk vanuit hun standpunt horen.

Tips • Wanneer je een warmtepomp kiest met een te klein vermogen, moet het systeem te hard werken. Kies dus een warmtepomp met een vermogen dat de vraag volledig dekt. • Een tuin met planten, struiken en bomen absorbeert het geluid. Bovendien is een buiten-unit niet meteen het pronkstuk van je tuin. De struiken helpen de eenheid te verbergen en zorgen dat hij in de schaduw kan staan. • Zorg dat de buiten-unit dempers heeft. De installateur beschikt over software waarmee hij de ideale locatie van de buiten-unit kan bepalen. • Controleer het ventilatierooster. Een los ventilatierooster veroorzaakt trillingen. Kijk meteen na of alle schroeven goed vast zitten. Elk los onderdeel kan overmatig geluid veroorzaken. • Warmtepompen van A-merken maken doorgaans minder lawaai dan de goedkopere Chinese varianten. • Gebruik de nachtinstelling. Dan draait de warmtepomp ’s nachts op een lager vermogen en veroorzaakt hij minder geluidsoverlast. • Om te voorkomen dat de warmtepomp de ondergrond doet trillen, laat je trillingsdempers plaatsen. • Het toestel moet een geïsoleerde compressor bevatten. Dat laatste wordt in het jargon een ingekapselde compressor genoemd. In de specificaties van je warmtepomp kun je hier meer over lezen.

Dit is een slechte opstelling omdat het metalen rek en de golfplaat alle trillingen versterken.

Meer geluid in de winter

Wanneer je een warmtepomp laat installeren, vraag je de monteur wat volgens hem de beste locatie is voor de buiten-unit. Vanuit zijn ervaring zal hij die uit de buurt van ramen en aangrenzende gebouwen plaatsen en op een stevige ondergrond monteren. Wanneer het buiten erg koud is, zorgt de warmtepomp er zelf voor dat de ventilator en de compressor niet vastvriezen. Dat gebeurt door middel van een ontdooicyclus. Hierdoor moet hij harder werken dan normaal en dit zorg dat het systeem in de winter meer geluid maakt.

Verdachte geluiden

Hoor je plots rare geluiden, dan is het tijd om een expert te bellen. In de meeste gevallen betekent dat er een probleem is met de compressor. Een defecte motor kan zoemen of trillen. Ook een defecte klep of een solenoïde (een elektrisch component: een soort spoel waaronder koperdraad dicht tegen elkaar is gewikkeld) laat een suizend of trillend geluid horen. Krakende geluiden in het leidingwerk wijzen op een gebrek aan trillingsdemping. Klinkt de binnen-unit gek, dan is de complete binnen-unit waarschijnlijk aan vervanging toe.

Afstand tot de buren

Het is dus van groot belang om de buiten-unit zo gunstig mogelijk op te stellen. Plaats hem dus niet te dicht tegen de erfgrens, want geluid neemt af naar gelang de afstand groter wordt. De Nederlandse Stichting Geluidshinder heeft in het verleden metingen gedaan met lucht-waterwarmtepompen tot 6 kW en van 6 tot 12 kW. In hun tabel lees je hoe het aantal decibels afneemt naarmate de afstand tot de warmtepomp groter wordt.

Geluidsverspreiding van een vrijstaande warmtepomp van 5 kW.

Suskast

Om het geluid te dempen, kun je een extra omkasting overwegen. Sommige warmtepompfabrikanten leveren zelf een omkasting en daarnaast zijn bedrijven zoals Merford en Reducd gespecialiseerd in deze omkastingen. De laatste komt zelfs met een stikstofneutraal geproduceerd model op basis van kurk en wolvilt. De prijzen van een omkasting beginnen bij 1.200 euro en lopen op tot 3.000 euro. Het is de bedoeling dat ze het geluid tussen 9 en 15 dB reduceren. Door zo’n kast wordt het geluid van de warmtepomp akoestisch geïsoleerd zodat er geen verder aanpassingen nodig zijn. Zo’n omkasting is geen dichte doos. Hij bestaat uit geluidsabsorberend materiaal en bevat lamellen aan de voor- en achterkant. Bovendien is zo’n suskast (zoals er in vaktermen aan gerefereerd wordt) beschermd tegen uv-licht en weersinvloeden.

De suskast van Merford is beschikbaar in alle RAL-kleuren.

Reducd komt later in 2022 met nieuwe CO2-vrij geproduceerde omkasting. | Foto: Reducd

Weten welke warmtepomp geschikt is voor jouw huis?

Vul de Warmtepompvergelijker in op Kieskeurig.nl en je weet het meteen
▼ Volgende artikel
Waarom je vaatwasser zout en glansspoelmiddel nodig heeft (zelfs als je all-in-one tabletten gebruikt)
© Davizro Photography
Huis

Waarom je vaatwasser zout en glansspoelmiddel nodig heeft (zelfs als je all-in-one tabletten gebruikt)

Gebruik je een vaatwasser, dan heb je vast wel eens het lampje voor zout of glansspoelmiddel zien oplichten. Maar wat doen die toevoegingen eigenlijk precies? En zijn ze nog nodig als je all-in-one tabletten gebruikt? We vertellen je alles wat je weten moet over dit doeltreffende duo.

Zout en glansspoelmiddel in de vaatwasser: zo zit het

In dit artikel lees je:

  • Waarom vaatwaszout nodig is
  • Wat de rol van glansspoelmiddel is
  • Wanneer je moet bijvullen
  • Hoe het zit het met all-in-one tabletten
  • Hoe je de juiste dosering instelt

Lees ook: Een vaatwasser die de vaat droogt: hoe doet-ie dat eigenlijk?

Waarom vaatwaszout nodig is

In Nederland bevat kraanwater bijna overal calcium en magnesium: mineralen die zorgen voor hard water. Hoe harder het water, hoe meer kans op kalkaanslag. Vaatwaszout helpt dit te voorkomen. Het zout doe je in een reservoir in de vaatwasser dat verbonden is met een zogenaamde ionenwisselaar. Die haalt calcium en magnesium uit het water voordat het je vaat bereikt. Het resultaat: geen witte aanslag op glazen, en een langere levensduur van je vaatwasser.

Zonder zout werkt het onthardingssysteem op den duur niet meer goed, en zal je vaatwasser slechter gaan presteren. Het verwarmingselement kan verkalken en glazen kunnen dof uit de machine komen. Ook filters, sproeiarmen en leidingen kunnen verstopt raken door kalkresten.

©Nadezhda

De rol van glansspoelmiddel

Glansspoelmiddel komt pas op het einde van het programma in actie. Het verlaagt de oppervlaktespanning van water, waardoor druppels sneller van je vaat aflopen. Dat voorkomt opgedroogde druppels en doffe plekken. Vooral bij glazen is het effect goed zichtbaar: ze drogen mooier op en blijven helder.

Daarnaast helpt glansspoelmiddel om de droogtijd te verkorten. Omdat het water sneller verdampt, is je vaat aan het einde van het programma meestal al zo droog dat het meteen de kast in kan.

Wanneer moet je bijvullen?

De meeste moderne vaatwassers hebben een waarschuwingslampje voor zowel zout als glansspoelmiddel. Gaat dat branden, dan is het tijd om bij te vullen. Je kunt ook zelf af en toe het reservoir controleren.

Het zoutreservoir zit meestal onderin, naast het filter. Schroef de dop los en vul het bij met speciaal vaatwaszout tot het waterpeil zichtbaar stijgt. Let op dat je er geen afwasmiddel of keukenzout in gooit: dat verstoort het systeem.

Het glansspoelmiddel vul je via een klepje in de deur, vlak naast het vakje voor het vaatwasmiddel. Gebruik een trechtertje om knoeien te voorkomen.

©Davizro Photography

Hoe zit het met all-in-one tabletten?

Veel vaatwastabletten bevatten tegenwoordig zout, glansspoelmiddel en reiniger in één. Handig, maar dat betekent niet dat je altijd zonder extra zout of glansspoelmiddel kunt.

Heb je zacht water (onder de 8 °dH), dan is de hoeveelheid in zo'n tablet meestal voldoende. Maar bij gemiddeld of hard water (vanaf 8 dH en hoger) kan het toch slim zijn om extra zout toe te voegen. Je vaatwasser kan dat vaak zelf meten en bijsturen.

Hetzelfde geldt voor glansspoelmiddel. Komt je vaat nog nat of dof uit de machine? Dan is bijvullen alsnog nodig, zelfs als je een alles-in-één tablet gebruikt.

Zo stel je de juiste dosering in

In het menu van je vaatwasser kun je meestal de hardheid van het water instellen. De machine bepaalt dan automatisch hoeveel zout nodig is. Om dit goed in te stellen, moet je weten hoe hard het water in jouw regio is. Je vindt deze informatie via de website van je waterleverancier. Bijvoorbeeld:

Waternet

Vitens

Zodra je de waarde weet, kun je in de handleiding van je vaatwasser terugvinden hoe je de instellingen aanpast. Bij sommige modellen stel je dit met druktoetsen in, bij andere via het display. Koop je je vaatwasser bij een witgoedspecialist? Vraag dan of zij kunnen demonstreren hoe je dit precies doet.

Voor glansspoelmiddel kun je de dosering meestal ook handmatig instellen. Laat je glazen nog strepen zien, of zitten er vlekken op je bestek? Dan staat de dosering misschien te laag. Zie je een blauwe waas of regenboogachtige strepen? Dan gebruik je waarschijnlijk te veel.

Tot slot

Zout en glansspoelmiddel lijken misschien niet direct essentieel, maar ze zijn belangrijk voor het goed functioneren van je vaatwasser. Zeker in gebieden met harder water zijn ze onmisbaar om kalkaanslag te voorkomen en om je vaat glanzend en droog te krijgen. All-in-one tabletten zorgen al voor een deel van de dosering, maar dat betekent niet dat je nooit meer zout of glansspoelmiddel hoeft toe te voegen. Controleer dus regelmatig de niveaus, pas de instellingen aan op het water in jouw regio, en houd je vaatwasser in topconditie.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 compacte vaatwassers voor de kleinere keuken
© Galina - stock.adobe.com
Huis

Waar voor je geld: 5 compacte vaatwassers voor de kleinere keuken

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speurt de redactie een aantal keer per week naar zulke deals. Heb je een niet al te grote keuken of is je budget niet heel hoog, maar ben je op zoek naar een vaatwasser? Kijk dan eens naar een kleiner model: perfect voor kleine gezinnen en betaalbaar. Wij vonden vijf compacte modellen voor je.

Een vaatwasser is handig als je niet van afwassen houdt en graag een opgeruimde keuken hebt. Een kleiner model kun je veel makkelijker plaatsen en wegwerken. Wij vonden vijf compacte modellen die geschikt zijn voor zo'n 6 tot 10 couverts.

Wat is een couvert?

Een couvert is een term die wordt gebruikt om aan te geven wat één persoon nodig heeft voor een maaltijd. Doorgaans is dat een mes en vork, een lepel, een bord en een glas. Een vaatwasser tot 10 couverts kan dus al het eetgerei voor 10 man herbergen, maar zaken als potten en pannen zijn hierbij dan niet inbegrepen.

ETNA VWV147SWIT

Energielabel: E
Aantal couverts: 9

De ETNA VWV147SWIT is een compacte vaatwasser met een smal ontwerp, speciaal voor keukens met beperkte ruimte. Deze vrijstaande vaatwasser is geschikt voor negen couverts, en dat is prima voor de meeste huishoudens. De indeling is zeer flexibel dankzij de in hoogte verstelbare bovenkorf, waardoor je makkelijk ruimte creëert voor pannen en grote schalen. De vaatwasser heeft vijf verschillende programma’s, waaronder een speciale halve beladingsfunctie die water en energie bespaart wanneer de machine niet volledig gevuld is. De bediening aan de buitenzijde is overzichtelijk en het apparaat geeft met indicatoren aan wanneer het zout of glansmiddel moet worden bijgevuld.

Tomado TDW5501B minivaatwasser

Energielabel: D
Aantal couverts: 6

Deze mini-vaatwasser is een ideale oplossing voor kleinere huishoudens of keukens met beperkte ruimte. Ondanks zijn compacte formaat van 44 cm hoog, biedt de Tomado TDW5501B genoeg ruimte voor zes couverts. Dat maakt hem perfect voor eenpersoonshuishoudens of studentenkamers. Met de keuze uit vijf verschillende programma's, inclusief een eco-stand, kun je de vaatwasser aanpassen aan de vervuiling van je vaat. De bediening is eenvoudig en de uitgestelde startfunctie biedt de flexibiliteit om de vaatwascyclus te laten draaien op een tijdstip dat jou het beste uit. Het geluidsniveau van 49 dB is niet storend is in een kleine ruimte of open keuken.

Inventum VVW4530AW

Energielabel: E
Aantal couverts: 10

De Inventum VVW4530AW is een smalle, vrijstaande vaatwasser met een breedte van 45 cm. Deze vaatwasser kan tot tien couverts tegelijkertijd reinigen en is daardoor een uitstekende keuze voor kleine gezinnen of koppels. Een van de opvallende kenmerken is de in hoogte verstelbare bovenkorf, die het gemakkelijk maakt om ook grotere pannen of schalen te plaatsen. De vaatwasser beschikt over zes programma's, waaronder een hygiëneprogramma voor extra vuile vaat en een halve belading optie om water en energie te besparen wanneer de machine niet helemaal vol is. Daarnaast zorgt het AquaStop-systeem voor extra zekerheid tegen lekkages en waterschade.

Beko BDFS26046XQ

Energielabel: C
Aantal couverts: 10

Met een capaciteit voor tien couverts en zes verschillende programma's, waaronder een zuinig Eco-programma en een Quick & Shine-optie, is deze BDFS26046XQ erg veelzijdig. Prettig is ook het lage geluidsniveau van slechts 44 dB, waardoor je nauwelijks merkt dat de machine aanstaat. Dit is met name prettig voor open keukens of voor gebruik 's nachts. De vaatwasser heeft een besteklade in plaats van een mand, waardoor er meer ruimte is in de onderste korf en zorgt voor een efficiëntere reiniging van het gehele bestek. De in hoogte verstelbare bovenkorf biedt extra flexibiliteit bij het inruimen van grote items.

BOSCH SKS6ITB00E Serie 6

Energielabel: E
Aantal couverts: 6

Bosch SKS6ITB00E De Bosch SKS6ITB00E is een compacte, vrijstaande vaatwasser die zich richt op kleine keukens en huishoudens. Met een capaciteit voor zes couverts is dit model perfect voor een- of tweepersoonshuishoudens. Een belangrijke kenmerk is de ActiveWater-technologie, die zorgt voor een efficiënt gebruik van water en energie zonder in te leveren op de wasresultaten. Daarnaast is er het speciale Glas 40°C-programma, dat delicate glazen voorzichtig reinigt en beschermt. Het AquaStop-systeem biedt bescherming tegen waterschade, wat een geruststellende gedachte is. Met de Extra Droog-functie is zelfs de lastig te drogen vaat, zoals plastic bakjes, na afloop van de cyclus droog.