Wanneer het kwik de hoogte in gaat, kan het binnen onaangenaam warm worden. Wie een warmtepomp heeft, kan die in de meeste gevallen ook gebruiken om de woning in de zomer te koelen. Je hebt dan geen aparte airco meer nodig. Hoe werkt deze koeling, wat zijn de voordelen en nadelen en hoe kun je zo efficiënt mogelijk koelen?

Verschil tussen airco en warmtepomp

Een warmtepomp geeft warmte of kou af aan het cv-water dat in het verwarmingssysteem circuleert. Hierdoor wordt het afgiftesysteem, zoals de vloerverwarming of de radiatoren, gevuld met warm of koud water om het binnenklimaat aangenaam te maken. Ook een airco kan koelen en verwarmen, maar dat gebeurt door koude of warme lucht in de kamer te blazen. Met dit verschil dat als je meerdere kamers wilt verkoelen of verwarmen met de airco dat je voor iedere ruimte een binnenunit nodig hebt. Dit noemen we een multi-split-systeem.

Met de warmtepomp is er geen luchtverplaatsing en het is makkelijker om hiermee in verschillende kamers de temperatuur aangenaam te maken. Een airco is goedkoper dan de aanschaf van de warmtepomp, maar die laatste is als verwarmingsbron veel efficiënter. Bovendien is de warmtepomp bedoeld voor woningen die behoorlijk geïsoleerd zijn, want hij werkt met lagetemperatuurverwarming. Bij een airco kijkt men ook wel naar de isolatie van de woning, maar dit is geen breekpunt voor de plaatsing. Aan de hand van de aard van de ruimte zal de installateur het koelvermogen berekenen van de airco juist berekenen. Je kunt dit ook zelf bereken, lees daarover meer in het artikel 'Hoe krachtig moet de airco zijn?'.

Passief koelen met de bodemwarmtepomp

Verschillende typen warmtepomp kunnen koelen, maar alleen de bodemwarmtepomp kan zogeheten passief koelen. Met passief koelen bedoelen we eigenlijk natuurlijk koelen. Zo’n bodemwarmtepomp gebruikt de kou uit de bodem om de woning frisser te maken. Zo’n bodemwarmtepomp werkt met een aardsonde die erg diep in de aarde gaat. Soms gaat de sonde wel 90 of 130 meter diep en daar is de temperatuur redelijk constant, tussen 7 en 13 graden. Door die constante temperatuur heeft een bodemwarmtepomp ook een hoog rendement. Als je deze temperatuur in de zomer oppompt en via een warmtewisselaar overdraagt aan het cv-water, dan kun daarmee de vloer van de woning afkoelen.

Een belangrijk voordeel van deze manier van koelen is dat de compressor van de warmtepomp hierbij niet wordt gebruikt, dat scheelt dus enorm in stroomverbruik. Alleen de circulatiepomp gebruikt elektriciteit om dat afgekoelde water door de leidingen van de vloerverwarming te transporteren. Het nadeel van koelen met de bodemwarmtepomp is dat je de woning op deze manier niet onbeperkt kunt koelen. Je kunt er de binnentemperatuur hoogstens 2 tot 4 graden mee laten dalen. In dit systeem transformeert de vloerverwarming tot een enorm koelelement dat geruisloos en zonder tocht werkt. Dat voelt dus aangenaam. 

Ook interessant: De warmtepomp 2.0 - recente innovaties en trends

Actief koelen met de lucht/water- of lucht/luchtwarmtepomp

Ook een lucht/water- of lucht/luchtwarmtepomp kan koelen, maar dan hebben we het niet over passief koelen. Dit systeem noemen we een actieve koeling en dit biedt comfort. Dit type warmtepomp gebruikt in de winter de buitenlucht als warmtebron. Hij onttrekt de warmte met de verdamper van de buitenunit en zet dit om in bruikbare energie om de woning te verwarmen. Om de woning te koelen, keert de warmtepomp dit proces om. We spreken dan van een omkeerbare warmtepomp. De koelvloeistof in het circuit stroomt tijdens het koelen in de andere richting. De warmte wordt uit de lucht in huis onttrokken en via de buitenunit naar buiten gestuurd. In dit geval is de compressor dus wel actief en dit kost dus energie. Hoe warmer het binnen is, hoe meer stroom de warmtepomp zal gebruiken. Een bodemwarmtepomp is tijdens een hittegolf meer rendabel dan een lucht/waterwarmtepomp. Daar staat tegenover dat de bodemwarmtepomp veel duurder is. De lucht/luchtwarmtepomp kan ook de vochtigheidsgraad in de ruimte regelen en via een filter pollen, fijnstof en virussen uit de lucht halen. 

Nog niet zo bekend met warmtepompen? Terug naar de basis dan: Welke typen warmtepompen zijn er?

©www.mitsubishi.com

De 3D i-see sensor van de Mitsubishi-lucht/luchtwarmtepomp detecteert mensen en blaast de lucht de ruimte in, zonder dat de tocht storend is voor aanwezigen.

©Vaillant

In sommige gevallen moet de warmtepomp nog uitgerust worden met een codeerweerstand.

Koelen met ventilo-convectoren of ventilo-radiatoren

Wanneer je een warmtepomp in combinatie met ventilo-convectoren gebruikt, dan is het koelcomfort nog beter. Een convector geeft zijn warmte af via de lucht en niet via straling zoals een radiator. Een ingebouwde ventilator verplaatst de lucht en zorgt dat de temperatuur gelijkmatig wordt verdeeld.

Zo’n ventilo-convector werkt op een lagere temperatuur dan een gewone convector, waardoor hij erg energie-efficiënt functioneert. Bovendien verlaagt de ventilo-convector de luchtvochtigheid, koelt hij sneller dan vloerverwarming en ook is het koelvermogen groter. Een nadeel is dat ventilo-convector een zichtbaar verwarmingselement is, in tegenstelling toe de warmtepomp. En door de draaiende ventilator is zo’n convector niet helemaal geruisloos.

Hetzelfde geldt voor lagetemperatuurventilatoren of ventilo-radiatoren, daar kun je de koelfunctie activeren door radiatorknop op koelen in te stellen. Over ventilo-radiatoren die gecombineerd worden met de warmtepomp lees je hier meer. Met gewone radiatoren kun je niet koelen. 

©www.daikin.be

Ook met ventilo-convectoren kun je via de warmtepomp de kamer koelen.

 Tips om beter te koelen

Begin op tijd 

De meeste mensen zetten ergens in april de vloerverwarming uit. Als het daarna buiten erg warm wordt, kost het tijd en energie om in de woning een aangename temperatuur te krijgen. Je moet dus op tijd beginnen te koelen en eigenlijk moet je de felle warmte voor zijn. Natuurlijk houd je tijdens een hittegolf de zon buiten door de gordijnen overdag dicht te houden. 

Minimaliseer de hoeveelheid ruimte die je wilt koelen

De gemakkelijkste manier om de koelmodus zo efficiënt mogelijk toe te passen is de ruimte die je wilt koelen zo klein mogelijk te maken. Hoe minder volume de warmtepomp hoeft te verwarmen om af te koelen, hoe minder tijd er nodig is om dit te doen en hoe minder energie dit vergt. Creëer dus koelzones door de deuren te sluiten en de toegangswegen te blokkeren waardoor koude lucht kan ontsnappen.  

Voorkom condensvorming

Koel je met een vloerverwarmingssysteem dan wil je niet dat er condensatie op de vloer ontstaat. Voor vloerverwarming betekent dit dat de vloer niet kouder wordt dan 18 graden Wanneer het echt extreem heet wordt, kan de lucht zoveel vocht bevatten dat er al condensatie kan optreden bij een hogere vloertemperatuur. Het dauwpunt is de temperatuur waarbij condens ontstaat. Om condensatie te voorkomen, kun je een dauwpuntregeling laten monteren. Die meet de relatieve vochtigheid van de lucht en bepaalt op basis van die gegevens de watertemperatuur voor de afgifte. 

Let in de zomer extra op voor geluidsoverlast. 

De buitenunit van de lucht/waterwarmtepomp veroorzaakt geluid. In de zomer slapen de buren en jijzelf vaak met de ramen open. Volgens het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL), dat is het vroegere Bouwbesluit, mag de geluidsdruk overdag niet hoger zijn dan 45 dB(A) gemeten op de erfgrens. 

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een fijne tablet waarmee je vlot kunt werken? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Apple iPad Air (2025)

In de zéér recent verschenen 2025-versie van de iPad Air zit Apples eigen M3-chip. Die telt acht rappe rekenkernen, zodat veeleisende apps vlot werken. Zo is het spelen van 3D-games geen enkel probleem. Volgens het Amerikaanse merk is de genoemde processor bijna twee keer zo snel als eerdere iPads met een M1-chip. Bovendien verbruikt deze chipset ook nog eens minder energie. Ondanks het ruime 11inch-scherm weegt de aluminium behuizing nog geen halve kilo. Ideaal voor wie een tablet graag meeneemt. De goedkoopste uitvoering heeft 128 GB interne opslagcapaciteit. Kies tussen de kleurstellingen grijs, beige, blauw en paars. Tegen een meerprijs kun je ook een exemplaar met 256 GB (grijs/paars), 512 GB (grijs/beige/blauw/paars) of 1 TB (grijs) opslag overwegen.

Met behulp van de geïntegreerde vingerafdrukscanner log je altijd en overal veilig in. Vanzelfsprekend is iPadOS 18 al op deze tablet aanwezig. Je hebt toegang tot allerlei AI-tools, waardoor je onder meer supersnel fotocorrecties toepast. Bovendien kun je vanuit de apps Siri en Schrijfhulp de bekende AI-dienst ChatGPT aanspreken. Het heldere 11inch-scherm leent zich met een respectabele resolutie van 2360 × 1640 pixels perfect voor het kijken van films, series en tv-programma's. Tot slot is er van de iPad Air ook een grotere versie met een 13inch-scherm te koop.

Apple iPad Pro (2024)

De 2024-versie van de iPad Pro is momenteel de snelste tablet van Apple. Dankzij de M4-chip voer je de meest complexe taken zonder enige vertraging uit, zoals AI-toepassingen en 3D-games. Deze processor bevat namelijk negen of tien (bij 1TB- en 2TB-uitvoering) vliegensvlugge rekenkernen. Verder zijn de beeldprestaties van het dubbellaagse 11inch-oledscherm indrukwekkend. Zowel foto's als video's ogen op een resolutie van 2420 × 1668 pixels haarscherp. Voor gamers en creatieve professionals komt de hoge vernieuwingsfrequentie van 120 hertz goed van pas. Bewegende beelden verschijnen vloeiend op het scherm. Daarnaast bedraagt de piekhelderheid maar liefst 1600 cd/m².

Naar eigen zeggen is deze iPad Pro tot dusver de dunste Apple-tablet (5,3 mm). De gerecyclede aluminium behuizing weegt bovendien maar 444 gram. Kortom, een handzame metgezel voor onderweg. Fijn is dat de selfiecamera Face ID ondersteunt. Hierdoor kun je via een gezichtsscan vlot inloggen. De betaalbaarste versie heeft 256 GB opslagruimte, waarbij je kunt kiezen tussen de kleurstellingen zwart en zilver. Als alternatief koop je deze tablet met 512 GB (zwart/zilver), 1 TB (zwart/zilver) of 2 TB (zwart/zilver) opslagcapaciteit. Verder is de iPad Pro ook met een groot 13inch-scherm te koop. Wil je meer weten? Lees dan deze uitgebreide review op ID.nl.

Samsung Galaxy Tab S10+

Zoek je een zéér rappe Android-tablet met een riant scherm? Kijk dan eens goed naar de eigenschappen van de Samsung Galaxy Tab S10+. Het 256 GB-model is in de kleurstellingen grijs en zilver beschikbaar. Vind je dat te krap, dan kies je voor 512 GB opslag (grijs/zilver). Overigens voeg je met een eigen microSD-kaart van maximaal 1,5 TB eenvoudig extra opslagruimte toe. Het ruime 12,4inch-amoledscherm telt 2800 × 1752 pixels, zodat je op een behoorlijke resolutie video's kunt streamen. Samsung heeft het scherm voorzien van een matte coating. Hierdoor kun je ook in sterk verlichte ruimtes comfortabel werken.

Voor de rekenprestaties is de MediaTek Dimensity 9300+-processor verantwoordelijk. Deze chipset heeft acht kernen, waarbij de rapste core goed is voor een kloksnelheid van 3,4 GHz. Voeg daar 12 GB werkgeheugen aan toe en je merkt nergens vertraging. Met behulp van een vingerafdrukscanner kun je veilig bij Android 14 inloggen. Nuttig om te weten is dat de fabrikant dit product tot 31 oktober 2031 ondersteunt. Je ontvangt dus voor de komende jaren volop (beveiligings)updates en upgrades van het besturingssysteem. Naast de besproken uitvoeringen is deze tablet ook met een 5G-simkaartslot verkrijgbaar. Samsung levert bij alle modellen een goede stylus mee.

Lees ook: Zo gaat je tablet (véél) langer mee!

Samsung Galaxy Tab S10 Ultra

Als je graag op een heel grote tablet werkt, is de Samsung Galaxy Tab S10 Ultra een logische keuze. Het amoledscherm heeft een indrukwekkend schermdiagonaal van 14,6 inch. Lees hierop bijvoorbeeld de digitale krant, speel 3D-videospelletjes of creëer eigen animaties. Dankzij een respectabele resolutie van 2960 × 1848 pixels verschijnen foto's, video's en webpagina's scherp in beeld. Ondanks de behoorlijke omvang valt het gewicht van 723 gram mee. De behuizing voldoet aan de IP68-norm en is dus waterdicht. Er is bij dit product een stylus inbegrepen.

De Galaxy Tab S10 Ultra heeft dezelfde processor als de eerder besproken Galaxy Tab S10+. Goed nieuws, want deze MediaTek Dimensity 9300+-chipset biedt prima prestaties. De versies met 256 GB (grijs/zilver) en 512 GB (grijs/zilver) opslag hebben 12 GB werkgeheugen. Doe je veel geavanceerde taken tegelijkertijd, dan haal je met het 1 TB-model (grijs) een tablet met 16 GB RAM in huis. De Galaxy Tab S10 Ultra is eventueel ook inclusief 5G-simkaartslot te koop. Lees hier een uitgebreide review op ID.nl.

Lenovo Idea Tab Pro (ZAE40020SE)

Voor alledaags gebruik is deze recent verschenen tablet prima geschikt. De scherp geprijsde Lenovo Idea Tab Pro heeft een groot 12,7inch-scherm met 2944 × 1840 pixels. Dat is een prettig formaat voor taken als webwinkelen, bankieren, video's streamen en natuurlijk internetten. Bovendien zijn de acht rekenkernen van de MediaTek Dimensity 8300-processor snel genoeg om spelletjes uit de Play Store soepel te verwerken. De snelste core is afgeregeld op een respectabele kloksnelheid van 3,35 GHz. Verder heeft de tablet 8 GB werkgeheugen.

Onder de motorkap bevindt zich een opslagdrager van 256 GB. Hierop is Android 14 voorgeïnstalleerd. Wil je meer lokale opslag, dan prik je een microSD-kaart van maximaal 1 TB in de behuizing. Ten opzichte van diverse andere tablets in deze prijsklasse onderscheidt de Idea Tab Pro zich met een behoorlijk geluid. Hiervoor zijn er vier speakers van de bekende audiofabrikant JBL ingebouwd. Lenovo levert bij dit product een stylus mee.

Steeds meer draadloze in-ears en koptelefoons bieden in hun app een test die de weergave aanpast aan je gehoor. "Maar ik ben helemaal niet slechthorend," denk je misschien. Toch is zo'n functie best handig. Waarom, dat lees je hier.

Ook interessant: Welke draadloze oortjes passen bij mij?

Als je bij een gehoortest (formeel: een audiogram) denkt aan een bezoek aan de audioloog of gespecialiseerde arts, dan heb je natuurlijk niet ongelijk. Bij acute hoorschade of een sterke terugval van wat je kunt horen, kom je bij zo'n specialist terecht.

Het doel van zo'n onderzoek is bepalen welke frequenties iemand nog hoort. Het normale 'bereik' van een mens wordt vaak omschreven als lopende van 20 Hz (een zeer lage bastoon) tot een hele hoge 20.000 Hz of 20 kHz. Dit bereik is wel heel theoretisch. Er bestaan grote fysieke verschillen tussen mensen en hierdoor bestaat er een enorme variatie in wat iemand kan horen. 

©Denon

Grafische voorstelling van een gehoorcurve in de Denon-app.

Waarom je gehoor toch niet zo goed is

Bovendien is 20 tot 20.000 kHz het meestal optimale scenario. Volwassenen halen het bijna nooit, want al vanaf een jonge leeftijd neemt het gehoor af. Volgens sommige bronnen begin je zelfs vanaf 18-20 jaar frequenties te 'verliezen'. Het is een natuurlijk proces, dat vooral de hoogste en laagste frequenties aantast. Wel is die terugval aanvankelijk heel beperkt en subtiel.  

Het woord 'verliezen' is dus eigenlijk niet zo geschikt, want eerst word je minder gevoelig voor een bepaalde toon.  Je kunt die frequentie dus nog wel horen, als het maar luid genoeg weerklinkt. Maar omdat dit terugval meestal geleidelijk is, valt het minder op. Je beluistert ook zelden één geïsoleerde toon, maar complexer geluid, zoals muziek met veel instrumenten en gezang. Dan merk je niet op dat de hi-hat van de drum iets minder uit de mix springt.  

Als het gehoorverlies iets toeneemt, kan het wel zijn dat muziek minder ruimtelijk of driedimensionaal overkomt. Dat komt omdat heel hoge tonen geluidsinformatie bevatten die ons brein iets vertelt over de ruimte waarin gespeeld wordt. Wanneer je bassen minder goed hoort, kunnen stemmen of muziek dun klinken.

Wat doet een gehoorfunctie in een app?

Het geleidelijk minder gevoelig worden voor bepaalde frequenties is wat functies zoals Personi-Fi bij JBL of Geluidspersonalisatie van Teufel proberen aan te pakken. Via een test in een app wordt achterhaald welke frequenties je minder goed hoort. Veel fabrikanten vertrouwen hiervoor op een test afkomstig van een gespecialiseerd bedrijf, zoals AudioDo of Mimi. Dit Duits technologiebedrijf biedt ook een eigen app aan (enkel iOS) waarmee je jouw gehoor kunt testen. Bij Sennheiser vind je er eentje voor zowel iPhones als Android-apparaten.

©Jamie Biesemans

The Personi-Fi-test, in de JBL Headphones-app, neemt wat tijd in beslag.

Niet elke test is hetzelfde, maar meestal moet je in de app aangeven of je biepjes nog hoort die steeds stiller worden. Dat gebeurt bij sommige tests tegen een achtergrond van ruis. Dat maakt het net wat moeilijker, maar meet wel realistisch of je een bepaalde frequentie hoort als er ook ander geluid is.

Op basis van de testresultaten wordt een geluidspreset gecreëerd die de frequenties die je minder goed hoort versterkt. Het doel is te zorgen dat je alle frequenties op hetzelfde niveau waarneemt. Na de test kun je meestal de preset in- en uitschakelen terwijl een track speelt. Dan pas hoor je goed wat je mist.

Welke merken bieden het aan?

Steeds meer merken bieden een soort gehoortest aan in hun app. JBL is er duidelijk een grote fan van, want JBL's eigen Personi-Fi en Personi-Fi 2 vind je op heel wat apparaten. Naast Teufel bieden onder meer Beyerdynamic, Creative, Focal, Nothing, Skullcandy een test van Mimi aan. Het 'personal sound' van AudioDo vind je onder meer bij de Clam Elite van Fresh 'n Rebel en bij PSB.

©Fresh 'n Rebel

De Audiodo-test helpt je een betere geluid te krijgen bij een Fresh 'n Rebel-hoofdtelefoon.

In de Sound Connect-app van Sony vind je een iets andere aanpak. Je speelt een lied naar keuze, waarbij je in de app vijf opties krijgt die een iets andere klank bieden. Kies je een van de vijf, dan krijg je opnieuw vijf opties om de weergave fijn af te regelen. Dit mag dan wel niet een echte gehoortest zijn, het brengt je wel bij een klankweergave die je misschien beter ligt. De Sound Connect-app gebruik je met bijna alle Sony-hoofdtelefoons en -oordoppen, waaronder de populaire WH-1000XM5 en WF-1000XM5.

Een andere aanpak: meten

Bij de tests waar het hierboven over ging, moet je zelf aangeven of je een bepaalde toon hoort. Er is echter ook een andere methode. Sommige fabrikanten hebben in hun oordoppen of koptelefoons een soort automatisch meetsysteem ingebouwd dat bepaalde zaken van het gehoor zelf kan meten. 

Bose bijvoorbeeld biedt de CustomTune-functie aan bij zijn draadloze oordoppen. Doe je de Bose-oortjes in, dan klinkt er heel even een geluid dat doet denken aan een krekel. Microfoons in de oordoppen meten de minireflecties in je oor, wat informatie geeft over hoe jouw fysieke gehooreigenschappen (zoals de grootte en lengte van de gehoorgang) bepalen wat je juist hoort. 

©Denon

De Denon Headphones-app creëert via een meting persoonlijk geluid.

Bij Denon's PerL-oordoppen wordt technologie van Nura ingezet om je oren aan een uitgebreide meting te onderwerpen. Dit is een test waarbij je gewoon moet luisteren. Net zoals bij Bose meten de oortjes zelf en wordt er een aangepaste geluidspreset gebouwd. Het interessante aan deze techniek is dat het niet enkel frequenties meet die je minder goed hoort, maar ook kan bepalen of je sommige tonen net te hard binnenkrijgt. 

Welke techniek er precies toegepast wordt is minder belangrijk. Wel loont het de moeite om een functie die je gehoor test uit te proberen, zelfs al denk je niet echt last te hebben van gehoorschade of -verlies. Onvermijdelijk mis je toch iets, al valt het misschien niet op. Een persoonlijk geluidsfunctie kan je echt helpen om een betere klankkwaliteit en ruimtelijkheid te ervaren.