Wanneer het kwik de hoogte in gaat, kan het binnen onaangenaam warm worden. Wie een warmtepomp heeft, kan die in de meeste gevallen ook gebruiken om de woning in de zomer te koelen. Je hebt dan geen aparte airco meer nodig. Hoe werkt deze koeling, wat zijn de voordelen en nadelen en hoe kun je zo efficiënt mogelijk koelen?

Verschil tussen airco en warmtepomp

Een warmtepomp geeft warmte of kou af aan het cv-water dat in het verwarmingssysteem circuleert. Hierdoor wordt het afgiftesysteem, zoals de vloerverwarming of de radiatoren, gevuld met warm of koud water om het binnenklimaat aangenaam te maken. Ook een airco kan koelen en verwarmen, maar dat gebeurt door koude of warme lucht in de kamer te blazen. Met dit verschil dat als je meerdere kamers wilt verkoelen of verwarmen met de airco dat je voor iedere ruimte een binnenunit nodig hebt. Dit noemen we een multi-split-systeem.

Met de warmtepomp is er geen luchtverplaatsing en het is makkelijker om hiermee in verschillende kamers de temperatuur aangenaam te maken. Een airco is goedkoper dan de aanschaf van de warmtepomp, maar die laatste is als verwarmingsbron veel efficiënter. Bovendien is de warmtepomp bedoeld voor woningen die behoorlijk geïsoleerd zijn, want hij werkt met lagetemperatuurverwarming. Bij een airco kijkt men ook wel naar de isolatie van de woning, maar dit is geen breekpunt voor de plaatsing. Aan de hand van de aard van de ruimte zal de installateur het koelvermogen berekenen van de airco juist berekenen. Je kunt dit ook zelf bereken, lees daarover meer in het artikel 'Hoe krachtig moet de airco zijn?'.

Passief koelen met de bodemwarmtepomp

Verschillende typen warmtepomp kunnen koelen, maar alleen de bodemwarmtepomp kan zogeheten passief koelen. Met passief koelen bedoelen we eigenlijk natuurlijk koelen. Zo’n bodemwarmtepomp gebruikt de kou uit de bodem om de woning frisser te maken. Zo’n bodemwarmtepomp werkt met een aardsonde die erg diep in de aarde gaat. Soms gaat de sonde wel 90 of 130 meter diep en daar is de temperatuur redelijk constant, tussen 7 en 13 graden. Door die constante temperatuur heeft een bodemwarmtepomp ook een hoog rendement. Als je deze temperatuur in de zomer oppompt en via een warmtewisselaar overdraagt aan het cv-water, dan kun daarmee de vloer van de woning afkoelen.

Een belangrijk voordeel van deze manier van koelen is dat de compressor van de warmtepomp hierbij niet wordt gebruikt, dat scheelt dus enorm in stroomverbruik. Alleen de circulatiepomp gebruikt elektriciteit om dat afgekoelde water door de leidingen van de vloerverwarming te transporteren. Het nadeel van koelen met de bodemwarmtepomp is dat je de woning op deze manier niet onbeperkt kunt koelen. Je kunt er de binnentemperatuur hoogstens 2 tot 4 graden mee laten dalen. In dit systeem transformeert de vloerverwarming tot een enorm koelelement dat geruisloos en zonder tocht werkt. Dat voelt dus aangenaam. 

Ook interessant: De warmtepomp 2.0 - recente innovaties en trends

Actief koelen met de lucht/water- of lucht/luchtwarmtepomp

Ook een lucht/water- of lucht/luchtwarmtepomp kan koelen, maar dan hebben we het niet over passief koelen. Dit systeem noemen we een actieve koeling en dit biedt comfort. Dit type warmtepomp gebruikt in de winter de buitenlucht als warmtebron. Hij onttrekt de warmte met de verdamper van de buitenunit en zet dit om in bruikbare energie om de woning te verwarmen. Om de woning te koelen, keert de warmtepomp dit proces om. We spreken dan van een omkeerbare warmtepomp. De koelvloeistof in het circuit stroomt tijdens het koelen in de andere richting. De warmte wordt uit de lucht in huis onttrokken en via de buitenunit naar buiten gestuurd. In dit geval is de compressor dus wel actief en dit kost dus energie. Hoe warmer het binnen is, hoe meer stroom de warmtepomp zal gebruiken. Een bodemwarmtepomp is tijdens een hittegolf meer rendabel dan een lucht/waterwarmtepomp. Daar staat tegenover dat de bodemwarmtepomp veel duurder is. De lucht/luchtwarmtepomp kan ook de vochtigheidsgraad in de ruimte regelen en via een filter pollen, fijnstof en virussen uit de lucht halen. 

Nog niet zo bekend met warmtepompen? Terug naar de basis dan: Welke typen warmtepompen zijn er?

©www.mitsubishi.com

De 3D i-see sensor van de Mitsubishi-lucht/luchtwarmtepomp detecteert mensen en blaast de lucht de ruimte in, zonder dat de tocht storend is voor aanwezigen.

©Vaillant

In sommige gevallen moet de warmtepomp nog uitgerust worden met een codeerweerstand.

Koelen met ventilo-convectoren of ventilo-radiatoren

Wanneer je een warmtepomp in combinatie met ventilo-convectoren gebruikt, dan is het koelcomfort nog beter. Een convector geeft zijn warmte af via de lucht en niet via straling zoals een radiator. Een ingebouwde ventilator verplaatst de lucht en zorgt dat de temperatuur gelijkmatig wordt verdeeld.

Zo’n ventilo-convector werkt op een lagere temperatuur dan een gewone convector, waardoor hij erg energie-efficiënt functioneert. Bovendien verlaagt de ventilo-convector de luchtvochtigheid, koelt hij sneller dan vloerverwarming en ook is het koelvermogen groter. Een nadeel is dat ventilo-convector een zichtbaar verwarmingselement is, in tegenstelling toe de warmtepomp. En door de draaiende ventilator is zo’n convector niet helemaal geruisloos.

Hetzelfde geldt voor lagetemperatuurventilatoren of ventilo-radiatoren, daar kun je de koelfunctie activeren door radiatorknop op koelen in te stellen. Over ventilo-radiatoren die gecombineerd worden met de warmtepomp lees je hier meer. Met gewone radiatoren kun je niet koelen. 

©www.daikin.be

Ook met ventilo-convectoren kun je via de warmtepomp de kamer koelen.

 Tips om beter te koelen

Begin op tijd 

De meeste mensen zetten ergens in april de vloerverwarming uit. Als het daarna buiten erg warm wordt, kost het tijd en energie om in de woning een aangename temperatuur te krijgen. Je moet dus op tijd beginnen te koelen en eigenlijk moet je de felle warmte voor zijn. Natuurlijk houd je tijdens een hittegolf de zon buiten door de gordijnen overdag dicht te houden. 

Minimaliseer de hoeveelheid ruimte die je wilt koelen

De gemakkelijkste manier om de koelmodus zo efficiënt mogelijk toe te passen is de ruimte die je wilt koelen zo klein mogelijk te maken. Hoe minder volume de warmtepomp hoeft te verwarmen om af te koelen, hoe minder tijd er nodig is om dit te doen en hoe minder energie dit vergt. Creëer dus koelzones door de deuren te sluiten en de toegangswegen te blokkeren waardoor koude lucht kan ontsnappen.  

Voorkom condensvorming

Koel je met een vloerverwarmingssysteem dan wil je niet dat er condensatie op de vloer ontstaat. Voor vloerverwarming betekent dit dat de vloer niet kouder wordt dan 18 graden Wanneer het echt extreem heet wordt, kan de lucht zoveel vocht bevatten dat er al condensatie kan optreden bij een hogere vloertemperatuur. Het dauwpunt is de temperatuur waarbij condens ontstaat. Om condensatie te voorkomen, kun je een dauwpuntregeling laten monteren. Die meet de relatieve vochtigheid van de lucht en bepaalt op basis van die gegevens de watertemperatuur voor de afgifte. 

Let in de zomer extra op voor geluidsoverlast. 

De buitenunit van de lucht/waterwarmtepomp veroorzaakt geluid. In de zomer slapen de buren en jijzelf vaak met de ramen open. Volgens het Besluit Bouwwerken Leefomgeving (BBL), dat is het vroegere Bouwbesluit, mag de geluidsdruk overdag niet hoger zijn dan 45 dB(A) gemeten op de erfgrens. 

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Zoek je een kleine printer die je makkelijk in een kast of op het hoekje van je bureau kwijt kunt? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

HP Deskjet 4120e

Enkele webshops verkopen de HP Deskjet 4120e momenteel voor een prikkie. Ondanks de nogal lage aanschafprijs kun je met dit all-in-one-model printen, scannen en kopiëren. Verrassend genoeg ondersteunt het apparaat automatische documentinvoer. Met deze functie scan of kopieer je in rap tempo een stapeltje A4'tjes. Plaat hiervoor maximaal 35 vellen in de houder bovenop de behuizing. De maximale printresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi.

Met behulp van de HP Smart-app op je smartphone krijg je de Deskjet 4120e snel aan de praat. Je verbindt de printer met het draadloze thuisnetwerk, waarna je vanaf elke pc, laptop, smartphone en tablet kunt afdrukken. Voor mobiel gebruik is de ondersteuning voor AirPrint en Mopria gunstig. Hierdoor herkennen de mobiele besturingssystemen iOS, iPadOS en Android de printer direct in je netwerk. Overigens verbind je de Deskjet 4120e ook gewoon via een usb-kabel met een computer. Bovendien is er een bluetooth-ontvanger ingebouwd. In deze printer gaan twee cartridges.

Epson Expression Home XP-3205

De bescheiden behuizing van de prijsvriendelijke Epson Expression Home XP-3205 meet slechts 37,5 × 17 × 30 centimeter. Hierdoor kun je hem makkelijk in een kast kwijt. Ondanks de geringe omvang kan deze all-in-one-printer automatisch dubbelzijdig afdrukken. Het handmatig omdraaien van A4'tjes is dus verleden tijd. Hoewel je voor de Expression Home XP-3205 beslist niet de hoofdprijs betaalt, heeft het afdruksysteem plek voor vier cartridges. Als er een kleur op is, hoef je dus alleen het bewuste inktpatroon te vervangen. Vergeleken met een driekleuren-cartridge verspil je zo minder inkt.

Je verbindt de printer eenvoudig met wifi, zodat je vanaf meerdere apparaten kunt afdrukken. De behuizing heeft ook een usb-poort voor een rechtstreekse verbinding met een computer. Een pluspunt is de respectabele printresolutie van 5760 × 1440 dpi. Dit model leent zich dan ook prima voor het afdrukken van fraaie foto's. De voorzijde is voorzien van een klein display en enkele druktoetsen. Je kunt voor de bediening ook de bijbehorende software op een computer of de Epson Smart Panel-app op een smartphone installeren.

Canon Pixma TS5150

Deze all-in-one-printer van Canon is nog geen vijftien centimeter hoog. Verder is de behuizing 42,5 centimeter breed en 31,5 centimeter diep. Lekker compact dus! Wie geregeld lange documenten uitprint, kan de functie automatisch dubbelzijdig afdrukken ongetwijfeld waarderen. Dat scheelt flink wat papier. De Pixma TS5150 heeft twee lades die allebei goed zijn voor een capaciteit van honderd A4'tjes. Je plaatst in de achterste lade als alternatief twintig fotovellen. Een pluspunt is dat je kiekjes op een formaat van 10 × 15, 13 × 13 en 13 × 18 centimeter zonder witrand kunt afdrukken.

Zodra je de twee bijgesloten cartridges in de behuizing hebt geplaatst, print je op een maximale resolutie van 4800 × 1200 dpi. Daarnaast kun je met dit apparaat ook scannen en kopiëren. Het voorpaneel heeft voor een printer in deze prijsklasse een relatief groot display. Hierop lees je onder meer de geschatte inktniveaus af. Op het gebied van connectiviteit bevat de Pixma TS5150 een wifi-adapter en usb-uitgang. Onder de productnaam Pixma TS5151 is de printer eventueel ook in een wit jasje te koop.

Lees ook: Mobiel printen vanaf je smartphone of tablet: zo werkt het

Epson EcoTank ET-2871

Wil je een compacte printer met lage inktkosten, dan is de Epson EcoTank ET-2871 een aantrekkelijke optie. In plaats van cartridges heeft dit model vier navulbare inktreservoirs. Zodra er een kleur op is, vul je die met een speciaal flesje bij. Volgens de fabrikant is de meegeleverde flessenset goed voor een opbrengst van duizenden pagina's. Je print met de EcoTank ET-2871 dus tegen lage kosten eigen foto's. Op vellen van 10 × 15 centimeter gebeurt dat ook nog eens zonder lelijke witranden. Dankzij een behoorlijke resolutie van 5760 × 1440 dpi ogen de kiekjes scherp.

Ten opzichte van een kleine inkjetprinter met cartridges is de behuizing van dit exemplaar iets groter, namelijk 37,5 × 17,9 × 34,7 centimeter. Als je de EcoTank ET-2871 met wifi verbindt, druk je meteen vanaf Apple-apparaten af. Er is namelijk ondersteuning voor AirPrint ingebakken. Voor andere apparaten installeer je een app of programma van Epson. De voorzijde heeft een klein display en een paar druktoetsen. Je voert hierop onder meer verschillende onderhoudstaken uit.

Brother HL-L2400DWE

Wanneer je voornamelijk documenten uitprint, kun je deze scherp geprijsde laserprinter overwegen. Het formaat van 35,6 × 18,3 × 36 centimeter is voor een laserprinter erg bescheiden. Bedenk wel dat je met de Brother HL-L2400DWE alleen in zwart-wit kunt afdrukken. Vergeleken met een reguliere inkjetprinter zijn de verbruikskosten een stuk lager. De benodigde toner is inbegrepen. Een pluspunt is de ruime papierlade voor maximaal 250 A4'tjes.

De HL-L2400DWE heeft een nogal hoge afdruksnelheid van zo'n dertig pagina's per minuut. Verder kan het apparaat ook automatisch dubbelzijdig afdrukken, zodat je papier bespaart. In de behuizing zit een wifi-adapter, zodat je vanaf computers en mobiele apparaten afdruktaken kunt starten. Voor een rechtstreekse verbinding met een pc of laptop  gebruik je als alternatief de usb-poort.

Sinds de introductie van de eerste e-readers zijn de schermen wel flink verbeterd, maar bleef één eigenschap hetzelfde: je kon alleen in grijstinten lezen. Inmiddels zijn er een aantal e-readers met een kleurenscherm te koop, zoals deze Boox Color Go 7. Hoe bevalt lezen in kleur?

De Boox Color Go 7 maakt een goede eerste indruk. De e-reader is lekker licht, maar voelt wel stevig aan. De achterkant is voorzien van een ruwe afwerking waardoor je de e-reader goed kunt vasthouden. Om het scherm te beschermen, zouden we je wel aanraden om een hoesje te gebruiken. Het optionele hoesje is uitstekend ontworpen en maakt gebruik van magnetisme voor de bevestiging.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Boox Color Go 7 valt op door het kleurenscherm.

Op de zijkant vind je een usb-c-poort die wordt gebruikt voor laden en het aansluiten op de computer. Ook vind je op de zijkant een kaartslot voor een microSD-kaartje. De Boox draait op een Snapdragon 680-processor. Deze chip is bedoeld voor budgetsmartphones, maar is voor e-readerbegrippen behoorlijk krachtig. De e-reader is dan ook vlot in gebruik en opent apps snel genoeg.

©Jeroen Boer - ID.nl

Op de zijkant vind je een usb-c-poort en het SD-kaartslot.

Boox heeft de Color Go 7 zoals vrijwel iedere moderne e-reader voorzien van een aanraakscherm dat prima werkt. Daarnaast zijn er twee bladerknoppen in de schermrand verwerkt. Dat vinden we erg prettig, maar het zou nog fijner zijn als het geheel wat groter was uitgevoerd. De knoppen zijn nu relatief klein en zitten dicht bij elkaar. Je hebt geen account nodig om het apparaat in gebruik te nemen. Je kunt wel een ONYX-account aanmaken voor bijvoorbeeld Boox' cloudopslag. Om alle mogelijkheden van Android te gebruiken, moet je in Android wel inloggen met je Google-account.

©Jeroen Boer - ID.nl

De achterkant is voorzien van een ruwe afwerking.

E-ink met kleur

De Boox Color Go 7 maakt gebruik van E Inks Kaleido-scherm dat een regulier e-ink-scherm combineert met een kleurenfilter waardoor het scherm 4096 kleuren toont. Het grote voordeel hiervan is een kleurenscherm met de sterke punten van een e-ink-scherm. Toch heeft de kleurenvariant wat nadelen ten opzichte van een normaal e-ink-scherm. Zo zie je als je goed kijkt de kleurlagen altijd zitten in de vorm van een heel licht patroon over het beeld heen, ook wel een 'screendoor-effect' genoemd. Daardoor is het scherm wat donkerder dan een normaal e-ink-scherm, ook als je gewoon in zwart-wit leest. Je kunt op zich prima een boek lezen, maar een normale e-reader oogt beter. Je kunt veel van die nadelen wegnemen door de achtergrondverlichting in te schakelen; daarmee wordt het contrast beter. De verlichting is net als op andere duurdere e-readers instelbaar qua kleurtemperatuur zodat je het scherm 's avonds geler kunt maken.

©Jeroen Boer - ID.nl

Over het beeld zie je een patroon. Klik voor een grotere afbeelding, waarop dat nog beter te zien is.

Het scherm kan slechts 4096 kleuren tonen en die kleuren zijn flets vergeleken met een normaal scherm. Het geeft een beetje een retro futuristisch gevoel. In boeken met veel illustraties geeft het wel echt een meerwaarde. Normale stripboeken zijn, afhankelijk van het kleurgebruik, soms niet echt lekker te lezen en worden al snel priegelig zonder in te zoomen. In de instellingen kun je in E-Ink Centrum de manier waarop het scherm het beeld opbouwt veranderen, waardoor de kleuren in sommige apps echt veel beter worden. We raden je aan om per app te proberen welke instelling het fijnste beeld geeft.

©Jeroen Boer - ID.nl

Het kleurenscherm heeft vooral een toegevoegde waarde bij boeken met illustraties.

Beveiligde boeken

In het menu vind je een boekwinkel, maar daar moet je je niet teveel van voorstellen. Het gaat om gratis oude rechtenvrije boeken die je op diverse plekken kunt downloaden. Boox heeft dus geen boekwinkel waar je de huidige bestsellers kunt kopen. De Boox ondersteunt epub en werd op onze pc keurig herkend door Calibre. Je kunt epubs en veel andere formaten dus zonder problemen lezen en de ingebouwde leesapp is uitstekend. De Boox kan alleen niet omgaan met Adobe DRM dat soms nog door boekwinkels wordt gebruikt. Daar moet je dus goed op letten als je een boek aanschaft.

Er is echter een andere manier om beveiligde boeken te lezen: door het installeren van extra leesapps. De Boox draait op Android en is voorzien van de Google Play Store. Niet iedere Android-app is even geschikt voor een e-ink-scherm, maar voor leesapps is het apparaat perfect. Zo hebben we zelf een collectie Kindle-boeken die prima te lezen zijn na het installeren van de Kindle-apps. Door in die app de animaties uit te schakelen en de optie 'Volumeknoppen voor bladeren' in te schakelen, kun je Kindle-boeken comfortabel lezen.

©Jeroen Boer - ID.nl

De e-reader bevat de Google Play Store.

Andere Android-apps

Je vind vrijwel alle Android-apps in de Play Store, maar niet alles werkt goed met een e-ink-scherm. Sommige lichtere UI-elementen in Android-apps zijn bijvoorbeeld niet goed te zien. Voor video's in bijvoorbeeld YouTube is het scherm uiteraard niet echt geschikt, al viel het ons mee hoe vloeiend de beelden getoond worden. Het is echt het gebrek aan kleuren dat video niet goed bruikbaar maakt. Boox heeft de Color Go 7 van een luidspreker voorzien, dus er komt gewoon geluid uit als je een video kijkt. Die speaker is natuurlijk meer bedoeld voor het luisteren naar luisterboeken. Het aansluiten van een hoofdtelefoon kun je via bluetooth doen. We konden zelfs een bluetoothmuis en toetsenbord koppelen, dus Boox heeft Android behoorlijk open gehouden.

Conclusie

E-readers met kleur zijn een interessante ontwikkeling, maar de Boox Color Go 7 is het helaas nog niet overtuigend genoeg om zonder meer aan te raden als e-reader voor iedereen. Het is wel een interessante keuze voor wie een veelzijdige e-reader zoekt en kleur belangrijk vindt. Hoewel het scherm niet perfect is, maken de snelheid, app-ondersteuning en flexibiliteit het apparaat geschikt voor gebruikers die meer willen dan alleen in zwart-wit lezen. Wie echter vooral geïnteresseerd is in normale leesboeken, kan beter kiezen voor een e-reader met een normaal e-ink-scherm met een hoger contrast. Die modellen bieden voor normale boeken een beter beeld en zijn een stuk goedkoper.