Als het aan de nieuwe regering ligt, wordt de ISDE-subsidie vanaf januari 2025 ingrijpend aangepast. De subsidie voor warmtepompen met een vermogen tot en met 12 kW, die voornamelijk voor woningen worden gebruikt, zal verlaagd worden. Voor warmtepompen met een hoger vermogen zal de subsidie juist verhoogd worden.

Snijden in ISDE

Deze maatregel past volgens de woordvoerder van het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) in het hoofdlijnenakkkoord van het nieuwe regeerprogramma, waar afgesproken werd om de uitgaven voor subsidies te bespreken in alle departementen. In 2024 is er nog 600 miljoen beschikbaar voor zonneboilers, (hybride) warmtepompen, isolatiemaatregelen, elektrische kookplaten en aansluitingen op een warmtenet. De begroting voor deze post zal stelselmatig dalen om in 2027 uit te komen bij 180 miljoen. Om de pil te vergulden, kan de ISDE-subsidiepot nog verder worden aangevuld met enkele tientallen miljoenen uit het Klimaatfonds. Goed nieuws is wel dat de ISDE-subsidie in ieder geval tot 2030 blijft bestaan.

De budgetcijfers ISDE 2024. (Bron: RVO)

Een andere koers

Om de klimaatdoelstellingen te halen, had de vorige regering aangekondigd dat vanaf 2026 bij vervanging van de cv-ketel een hybride of volledig elektrische warmtepomp verplicht zou worden. Daarnaast was het plan om de uitstoot van broeikasgassen fors te verminderen door duurzame installaties via subsidies te ondersteunen. De regering streefde ernaar om tegen 2030 1 miljoen hybride warmtepompen en 500.000 nieuwe aansluitingen op het warmtenet te realiseren.  

Gunstige leningen

Op tafel liggen wel gunstige leningen voor verduurzaming. Hiervan kunnen Verenigingen van Eigenaren die over het beheer van appartementen beslissen kunnen hier gebruik van maken. De rente wordt verlaagd met 1,5 procent zodat die nu uitkomt op 2 à 3 procent. Verder kunnen ook burgers met een inkomen tot 60.000 euro een renteloze lening aangaan om hun woning te verduurzamen. Voor zover we kunnen zien verandert er voor warmtepompboilers niets. Die hebben volgens de meldcodelijst immers een vermogen van 0 kW. 

Onder voorbehoud

Voor alle duidelijkheid: de nieuwe ISDE-opbouw is nog niet definitief. Dit gebeurt pas wanneer de gewijzigde regeling in de Staatscourant is gepubliceerd. In onderstaande tabel vind je de cijfers voor 2025 onder voorbehoud. Je leest ook het verschil met de huidige subsidies. Het KGG wil ieder jaar nagaan of de hoogte van de subsidie nog aansluit bij het uitgangspunt, zodat de bedragen eventueel verder aangepast zullen worden. Volgens de woordvoerder is de correctie bedoeld om te voorkomen dat de subsidie hoger uitvalt dan de afgesproken 30 procent van de investeringskosten.

Bovendien zou er een overgangsregeling zijn voor de mensen die dit jaar een warmtepomp hebben aangeschaft, maar pas volgend jaar de subsidie aanvragen. Sommige leveranciers moedigen daarom huiseigenaren aan om hun warmtepomp nog dit jaar te laten installeren. 

Vooral de vermogens voor woningen zullen minder subsidie ontvangen. (Aan deze tabel kunnen geen rechten worden ontleend.)

Verbazing

De details van de aanpassing stonden enigszins verstopt opgesteld in een internetconsultatie van de overheid (te lezen op deze pagina). De technieksector maakt zich in ieder geval zorgen. Het kabinet Schoof zegt vast te houden aan de vooropgestelde klimaatdoelstellingen, maar tegelijkertijd schrapt het de salderingsregeling voor zonnepanelen en de verplichting om vanaf 2026 bij vervanging van de cv-ketel minstens een hybride warmtepomp te nemen. Nu komt er ook de vermindering van de subsidie voor warmtepompen bij, die uitsluitend voelbaar zal bij installaties van woningen.  

Bezorgd over de energietransitie

Ook in het werkveld is men verbaasd. We spraken met Rik van Bavel, algemeen directeur en oprichter van Durocan, gespecialiseerd in warmtepompen. "Alweer zijn we verrast. Er was inderdaad een scheefgegroeide situatie waarbij de subsidiëring voor een hybridewarmtepomp in bepaalde gevallen boven de 30 procent van de investeringskosten uitsteeg. De hybride modellen zijn een stuk goedkoper in vergelijking met de volledig elektrische modellen en in dit plan wordt er nu geen onderscheid gemaakt tussen beide. Als je een all-electric warmtepomp op het oog hebt die ook warm tapwater kan leveren, dan haalt de huidige subsidiëring geenszins de vooropgestelde 30 procent van de investeringskosten. De voorgestelde maatregel is alweer door de bocht. Ik maak me vooral zorgen over de transitie van de energiemarkt."

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Woor wie graag en veel leest en dat ook op vakantie wil doen, loopt al snel tegen de beperkingen aan voor wat betreft het menemen van boeken. Een e-reader is dan een uitkomst: een enkel apparaat kan zo je hele boekencollectie opslaan. Dat scheelt kilo's en kostbare kofferruimte.

Ben je een boekenwurm die graag leest aan het zwembad, aan zee of in bad? Dan is een waterdichte e-reader een absolute uitkomst! We hebben vijf e-readers met een lekker groot scherm voor je gevonden.

Kobo Sage

Deze e-reader is ontworpen voor de serieuze lezer die meer wil dan alleen boeken verslinden. Het grote, haarscherpe E Ink Carta 1200-scherm zorgt ervoor dat tekst er fantastisch uitziet en pagina's vlot omslaan. Handig is ook de ondersteuning voor de Kobo Stylus. Hiermee kun je direct aantekeningen maken in boeken en pdf-bestanden. Daarnaast kun je via Bluetooth ook luisterboeken afspelen, waardoor je moeiteloos wisselt tussen lezen en luisteren. De behuizing is waterdicht, dus een boek lezen in bad of aan het zwembad is geen enkel probleem. Met 32 GB aan opslag heb je bovendien genoeg ruimte voor duizenden boeken en notities.

PocketBook InkPad 4

De PocketBook InkPad heeft een iets kleiner 7,8-inch scherm. Uniek is de ingebouwde luidspreker, waarmee je direct luisterboeken kunt afspelen zonder een koptelefoon te hoeven koppelen, al is die optie er via Bluetooth natuurlijk ook. De InkPad 4 is waterbestendig en het scherm heeft daarnaast ook een extra beschermlaag tegen krassen, dus prettig als je iets minder voorzichtig met je spullen omgaat. Met de SMARTlight-functie pas je niet alleen de helderheid aan, maar ook de kleurtemperatuur van het licht, zodat je op ieder moment van de dag comfortabel kunt lezen. Dankzij de ondersteuning voor een breed scala aan bestandsformaten, inclusief stripboekformaten, hoef je je zelden zorgen te maken over het converteren van bestanden.

Pocketbook InkPad Color 3

Voor wie zijn leeservaring letterlijk meer kleur wil geven, is er de PocketBook InkPad Color 3. De IkPad Color 3 heeft - zoals de naam al doet vermoeden - een 7,8-inch kleurenscherm van de nieuwste generatie dat 4096 kleuren kan weergeven. Dit maakt het apparaat perfect voor het lezen van tijdschriften, graphic novels, en kinderboeken, waarbij illustraties echt tot leven komen. De kleuren zijn weliswaar subtieler dan op een tablet, maar het grote voordeel blijft het rustige, niet-reflecterende e-ink scherm. Net als zijn zwart-wit broertje hierboven heeft dit model een ingebouwde luidspreker, Bluetooth, waterbestendigheid en de aanpasbare SMARTlight-verlichting. Een goede keuze als je vaak content met beeldmateriaal leest.

Kobo Libra Colour

Deze Kobo Libra Colour met zijn 7-inch kleurenscherm biedt een prachtige middenweg als je een iets kleinere e-reader zoekt. Dit model brengt de voordelen van een kleurenscherm naar een compacter en betaalbaarder niveau. Je kunt er niet alleen boekomslagen in kleur op zien, maar ook direct in je boeken arceren en notities maken met de los verkrijgbare Kobo Stylus 2. Het ergonomische ontwerp met fysieke bladerknoppen wordt als zeer prettig ervaren, omdat je de e-reader stevig kunt vasthouden zonder het scherm aan te raken. Uiteraard is ook dit model waterdicht. Hij is ook voorzien van ComfortLight PRO dat blauw licht filtert zodat het prettiger is voor je ogen.

PocketBook Era

De PocketBook Era is een andere goede kandidaat in de 7-inch categorie. Het model is robuust en strak vormgegeven, met een dunne rand en fysieke bladerknoppen aan de zijkant voor de bediening. Dit model leest vrijwel alle bestandsformaten die je maar kunt bedenken, heeft een ingebouwde luidspreker voor audioboeken en is waterdicht. Hoewel het een zwart-wit scherm heeft, is de schermkwaliteit uitstekend dankzij de E Ink Carta 1200-technologie, wat zorgt voor een hoog contrast en snelle reactietijden. Als je geen behoefte hebt aan een kleurenscherm of stylus-ondersteuning, dan is de PocketBook Era een prima keuze.

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, maar ook de meest toegankelijke telefoon van het - Nederlandse! - merk tot dusver. De Fairphone 6 is een smartphone die voor iedereen boeiend is, vertelt de fabrikant vol trots. Is dat echt zo? Je leest het in deze Fairphone 6-review.

Het verhaal van Fairphone is nobel: het maakt smartphones (en audioproducten) met respect voor mens en milieu, onder andere door zoveel mogelijk duurzaam gewonnen grondstoffen te gebruiken en Chinese fabrieksarbeiders goed te behandelen en te betalen. De telefoons zelf zijn deels door jou als gebruiker te repareren en krijgen vele jaren software-updates. Alles voor een zo duurzaam mogelijke smartphone die jij zo lang mogelijk kunt gebruiken. Een streven waar niemand op tegen kan zijn, maar een groot verkoopsucces zijn Fairphones nooit geworden. Wij denken dat dat onder andere komt omdat Fairphone vaak koos voor technisch wat minder goede onderdelen, waardoor een Fairphone op papier en in de praktijk minder goed presteerde dan even dure – maar veel minder duurzame – smartphones van andere merken. 

©Rens Blom

De batterij kun je zelf uit de smartphone halen.

©Rens Blom

De batterij uit de behuizing.

©Rens Blom

Een nieuwe batterij is zo in de smartphone te stoppen.

De Fairphone 6 moet dat verhaal veranderen. Het 193 gram wegende toestel is net als zijn voorgangers erg duurzaam, krijgt updates tot 2033 en is grotendeels zelf te repareren. Fairphone belooft die reserve-onderdelen ook te blijven verkopen tot 2033. Bovendien krijg je vijf jaar garantie op de hardware van de smartphone, tegenover twee jaar die de meeste andere merken bieden. Tot zover de aspecten die Fairphone interessant maken voor de bekende doelgroep. 

©Rens Blom

Prima specificaties

Fairphone heeft echter ook stappen gezet om zijn nieuwste smartphone interessanter te maken voor een grotere doelgroep. In de Fairphone 6 zitten meer gangbare specificaties, zoals een prima Qualcomm-processor en — net als in de Fairphone 5 – 8 GB werkgeheugen en 256 GB opslagcapaciteit. De Fairphone 6 heeft een beter oledscherm gekregen. Dat scherm is met 6,3 inch redelijk goed met één hand te bedienen, oogt soepel dankzij de 120Hz-verversingssnelheid en kan ook op andere vlakken aardig meekomen met de concurrentie. 

©Rens Blom

De camera's zijn ook vernieuwd en bevallen ons heel aardig. Met de 50megapixel-hoofdcamera schiet je in veel omstandigheden realistische foto's en de 13megapixel-groothoekcamera doet ook keurig zijn werk. Er zijn in dit prijssegment wel smartphones met nog betere camera's. Voor de batterij geldt hetzelfde. De Fairphone 6 beschikt over een 4415mAh-accu die probleemloos een dag meegaat, maar daar houdt het op. Veel concurrerende toestellen hebben grotere accu's en gaan langer mee. Opladen doet de Fairphone 6 met maximaal 30 watt via usb-c, waardoor de accu snel genoeg vol zit. 

Rustgevende modus

Om een bredere doelgroep aan te spreken, heeft Fairphone meer gedaan dan een technisch fijne smartphone maken. De Fairphone 6 heeft echt een eigen smoel, komt – ondanks dat je hem grotendeels uit elkaar kunt schroeven – degelijk over en houdt prettig vast. Een speciale knop laat je overschakelen naar een rustgevende modus met slechts vijf apps, zonder meldingen. Helaas ervaren wij nogal wat bugs in deze modus.

©Rens Blom

De rustgevende modus.

©Rens Blom

Met deze gele knop schakel je de rustgevende modus in en uit.

We vinden het ook leuk en slim bedacht dat je officiële accessoires kunt kopen om op de achterkant te schroeven. Denk aan een kaarthouder, nekkoord en verticaal rubber handvat voor meer grip. De accessoires bevestigen en verwijderen gaat erg eenvoudig en doet ons veel denken aan de aanpak van de concurrerende CMF Phone 1 die begin 2024 uitkwam. 

©Rens Blom

©Rens Blom

©Rens Blom

Wat CMF niet doet en andere merken vrijwel ook niet, is jou de telefoon laten openschroeven om onderdelen als het scherm, de batterij en luidspreker te vervangen bij schade of een defect. Fairphone doet dit wel en profileert zich zo niet alleen als een duurzaam merk, maar ook als een merk dat jou als gebruiker verder helpt bij problemen. Die filosofie waarderen we.

Software nog met bugs

Fairphone belooft zijn nieuwste smartphone tot 2033 software-updates te geven, een belofte die bij oude toestellen is waargemaakt. Het merk heeft langer nodig dan andere fabrikanten om updates uit te rollen, maar heeft wel een lange adem. Opmerkelijk is dat wij en veel andere vroege gebruikers nogal wat softwareprobleempjes ervaren met de Fairphone 6. Een topman van Fairphone (h)erkent de bugs en belooft deze zomer updates met oplossingen. Fijn, maar als vroege koper kunnen de eerste weken tot maanden met je nieuwe Fairphone 6 dus ook frustrerend zijn.  

©Rens Blom

Dan blijft alleen nog de prijs over. De eerste Fairphones waren niet heel duur, maar technisch ook niet zo geavanceerd. De Fairphone 5 uit 2023 was technisch een stuk beter, maar kostte een serieuze 699 euro. We vinden het dan ook een goede stap dat de Fairphone 6 verschijnt voor 599 euro – een prijs die in potentie meer mensen aanspreekt. Zeker omdat de smartphone technisch echt prima bevalt.

Conclusie: Fairphone 6 kopen?

De Fairphone 6 is de meest duurzame smartphone die je kunt kopen, wat een goed gevoel geeft. Je profiteert er zelf ook van, want het toestel is eenvoudig te repareren en krijgt liefst acht jaar software-updates. Tel daar een prima gebruikservaring bij op en je kunt voor 599 euro een erg interessante smartphone kopen. Een smartphone die wij om de combinatie van genoemde redenen veel mensen kunnen aanraden, al moeten vroege kopers dus rekening houden met bugs in de software.