Anno 2017 beschikken veel huishoudens over een televisie, receiver of soundbar, blu-ray-speler én tv-decoder. En vaak zijn er ook nog een gameconsole en mediastreamer aanwezig. Bedien je die allemaal met losse afstandsbedieningen? Misschien is dat helemaal niet nodig. Zo koop je de beste universele afstandsbediening.

Met al die media-apparaten in de woonkamer, slingeren er algauw vier à vijf afstandsbedieningen. Een groot nadeel, want je raakt ze gemakkelijk kwijt of je pakt nét de verkeerde als je wilt zappen. Bovendien bedien je alle apparatuur natuurlijk het liefst vanaf één apparaat. Fabrikanten van universele afstandsbedieningen springen in op deze behoefte door je tot een aanschaf te verleiden. Ze beloven bijvoorbeeld dat je tot wel vijftien apparaten kunt bedienen zonder beperkingen. Er is duidelijk markt voor, want universele afstandsbedieningen zijn in allerlei prijsklassen te koop. Meer er zijn ook maar weinig hifiproducten die zó ter discussie staan als de universele afstandsbediening. De één ervaart het als een onbegrijpelijk onding, terwijl de ander absoluut niet meer zonder kan. Genoeg reden om de universele afstandsbediening eens uitvoerig te bespreken, zodat je zelf kunt bepalen in hoeverre het apparaat voor jou onmisbaar is.

Hoe werkt het?

Wanneer het lukt om een universele afstandsbediening helemaal naar wens in te stellen, is de werking eenvoudig. Je geeft dan eerst aan met welk apparaat je verbinding wilt maken. Op goedkope producten zie je bovenaan bijvoorbeeld toetsen voorzien van TV, DVD/VCR, SAT en AUX. De duurdere modellen hebben een aanraakscherm waarop je de juiste bron selecteert. Vervolgens gebruik je de overige knoppen om bijvoorbeeld het volume te regelen en op het gewenste televisiekanaal af te stemmen.

Programmeren

Wie zich verdiept in de wereld van de universele afstandsbedieningen ontdekt allerlei soorten. De eenvoudigste producten zijn al voor minder dan een tientje te koop, terwijl een luxe afstandsbediening als de Logitech Harmony Elite voor zo’n 240 euro over de toonbank gaat. Bij goedkope infrarood-afstandsbedieningen dien je de productcodes van ondersteunde apparaten veelal handmatig in te voeren. Dit gebeurt aan de hand van een codetabel. Doorgaans zie je aan een indicatielampje of de ingevoerde code correct is. Gelukkig kun je zelfs bij de goedkoopste afstandsbedieningen steeds vaker automatisch naar codes zoeken. Je richt de afstandsbediening dan op het betreffende apparaat en drukt tegelijkertijd een of twee toetsen in. De exacte procedure hiervoor verschilt per product. Wanneer je de batterijen gaat vervangen, bestaat helaas de kans dat je de codes opnieuw moet programmeren. Fijn is dat veel afstandsbedieningen de ingevoerde codes zo’n twintig minuten in het geheugen bewaren, zodat er wel voldoende tijd is voor een batterijwissel.

©PXimport

Compatibiliteit

Ga je voor een goedkoop exemplaar, let dan goed op of er ondersteuning is voor de gewenste merken. Vaak geeft de verpakking aan dat de afstandsbediening met een duizelingwekkend aantal apparaten van talloze merken overweg kan. Helaas staat lang niet altijd vermeld welke merken dat precies zijn. Wees zeker van de compatibiliteit en zoek desnoods vooraf een online handleiding op. Controleer verder met welke apparaatgroepen het product overweg kan. Zo is er geregeld ondersteuning voor dvd-spelers, maar niet voor blu-ray-spelers.

Wat is je doel?

Het is belangrijk om na te gaan met welk doel je een universele afstandsbediening aanschaft. Wens je een product dat alle bestaande originele afstandsbedieningen vervangt? Of is de afstandsbediening van een specifiek apparaat stuk en wil je die vervangen? In dat laatste geval zijn er ook betaalbare afstandsbedieningen die je via speciale software kunt programmeren. Hierdoor krijgt het universele exemplaar exact dezelfde functies als de originele afstandsbediening. Voorwaarde is uiteraard wel dat het apparaat wordt ondersteund. De zogeheten 1:1-afstandsbedieningen van König zijn volgens de fabrikant compatibel met zo’n honderdduizend apparaten. Je kunt ook kiezen voor goedkope universele afstandsbedieningen die vier of zelfs acht apparaten kunnen bedienen.

Niet écht universeel

Sommige universele afstandsbedieningen werken slechts met producten van één merk samen. Echt universeel zijn die dus niet. De fabrikant One For All ontwikkelt bijvoorbeeld exemplaren die compatibel zijn met apparaten van Panasonic, Philips, Samsung, Sony óf LG. Een voordeel is dat je deze afstandsbedieningen meestal niet hoeft te programmeren. Verder sluiten de functies van de producten beter aan op de knoppen op de originele afstandsbediening. Denk bijvoorbeeld aan het openen van de smart-omgeving of de elektronische handleiding op een smart-tv.

Ergernissen

De bediening van een smart-tv is tegenwoordig zo geavanceerd dat het gebruik van een goedkoop infrarood-model meestal niet voldoet. Het toestel inschakelen, op de juiste zender afstemmen of een teletekstpagina openen, dát lukt doorgaans nog wel. Maar daar houdt het wel zo’n beetje mee op. Het openen van de smart-omgeving is bijvoorbeeld veelal een hoop gedoe, waardoor apps als Netflix, YouTube, NPO en RTL XL niet of lastig bereikbaar zijn. Ook het activeren van de 3D-modus of spraakfunctie is meestal niet mogelijk met een goedkope universele afstandsbediening. Wanneer je vlot toegang wilt tot alle functies van de smart-tv, heb je een moderner exemplaar nodig. Gelukkig zijn die volop verkrijgbaar. Zo is Logitech een voorloper in het ontwikkelen van slimme afstandsbedieningen die voor iedere smart-tv bruikbaar zijn. We bespreken hierna diverse functies die bij veel luxe afstandsbedieningen beschikbaar zijn.

App-ondersteuning

Een afstandsbediening handmatig programmeren via een codetabel is natuurlijk niet meer van deze tijd. Daarom hebben veel moderne producten een bluetooth-adapter ingebouwd, waardoor ze draadloos communiceren met een smartphone of tablet. Handig, want je kunt dan een app op je smartphone/tablet gebruiken om de universele afstandsbediening in te stellen. Vaak is het al voldoende om het merk van de televisie, tv-decoder of blu-ray-speler op te geven, waarna de app en de gekoppelde afstandsbediening een testprocedure starten. Eventueel kun je ook meteen het juiste modelnummer invoeren. Soms bevat de app wat extra functies, zoals het afspelen van een pieptoon op de afstandsbediening – erg fijn als je de afstandsbediening kwijt bent!

©PXimport

Alternatieve oplossingen

©PXimport

Reservetoetsen programmeren

Neem je een universele afstandsbediening van pakweg vijftig euro, dan betaalt zich dat terug in toetsen die beter bij moderne apparaten aansluiten. Zo hebben ze meestal knoppen om de smart-omgeving en elektronische tv-gids te openen. Het is helemaal fijn als fabrikanten daarnaast ook nog reservetoetsen vrijhouden die je naar eigen wens kunt programmeren. Hieraan koppel je functies die niet standaard op de universele afstandsbediening aanwezig zijn, bijvoorbeeld het inschakelen van de 3D-modus of het openen van de instellingen. Overigens heb je voor het programmeren van de reservetoetsen doorgaans wel de oorspronkelijke afstandsbediening nodig. Meestal moet je beide afstandsbedieningen namelijk op elkaar richten op een afstand van zo’n drie centimeter. Afhankelijk van het merk volg je vervolgens een procedure om een specifieke toets van de originele afstandsbediening naar het universele exemplaar te kopiëren.

Smart home

©PXimport

Aanraakscherm

Wie bereid is om zo’n 75 euro voor een universele afstandsbediening te betalen, kiest voor een exemplaar met een ingebouwd display. Vooral Logitech ontwikkelt fraaie exemplaren met heldere kleurenschermen. Dankzij pictogrammen op het aanraakscherm schakel je snel tussen verschillende bronnen. Omdat er in dit geval niet voor iedere bron een aparte toets hoeft te zijn, kunnen deze afstandsbedieningen vaak meer apparaten aansturen. De mogelijkheid om pakweg vijftien apparaten te bedienen, is bijvoorbeeld geen uitzondering. Verder gebruik je het aanraakscherm ook om op je favoriete zender af te stemmen. Niet voor niets hebben dergelijke afstandsbedieningen geen numerieke toetsen. Afhankelijk van het producttype laat het display ook de resterende acculading en huidige tijd zien. De duurste afstandsbedieningen zijn vaak nog net even slimmer. Wanneer je op de Logitech Harmony 950 bijvoorbeeld de activiteit tv-kijken aantikt op het scherm, schakelt de afstandsbediening automatisch de juiste apparaten (televisie, tv-decoder en receiver) en de bijbehorende instellingen in. Dergelijke gekoppelde handelingen (macro’s) dien je vooraf wel te configureren aan de hand van de meegeleverde software.

©PXimport

Accu

In doorsnee universele afstandsbedieningen gaan twee of vier penlites. Wie bereid is om in een duurder exemplaar te investeren, krijgt veelal een laadstation bijgeleverd. Gunstig, want producten met een ingebouwd aanraakscherm verbruiken nogal wat energie. Het laadstation voorkomt dat je continu de AA- of AAA-batterijen moet vervangen. Het nadeel van een laadstation is dat je die op het lichtnet moet aansluiten. Je kunt de afstandsbediening dan dus niet langdurig op de salontafel neerleggen, omdat je de accu geregeld dient op te laden.

©PXimport

Design en gebruiksvriendelijkheid

Naast alle technische aspecten, spelen de esthetische eigenschappen natuurlijk ook een belangrijke rol. De duurdere modellen liggen vaak net wat beter in de hand en zijn aan de achterzijde voorzien van antislipmateriaal, zodat hij minder snel uit je hand glijdt. Verder is de aanwezigheid van verlichte toetsen een pre, zodat je de apparatuur in het donker ook makkelijk kunt bedienen. Producten in het hoogste prijssegment hebben soms bewegingsdetectie. Hierdoor springt de toetsverlichting vanzelf aan zodra iemand in de buurt komt. Verder hoef je dankzij vibratiefeedback, zoals bij de Logitech Harmony 950, niet naar de afstandsbediening te kijken om te weten welke toetsen je indrukt. En val je soms voor de tv in slaap? Dan is een universele afstandsbediening met een slaaptimer iets voor jou. Op een vooraf ingesteld tijdstip schakelt deze functie op eigen houtje alle apparatuur voor je uit. Overigens zijn afstandsbedieningen met een display vaak wel wat zwaarder, omdat ze voor de stroomvoorziening een grotere accu of vier AA-penlites nodig hebben.

©PXimport

Conclusie

Wie verschillende moderne apparaten met een universele afstandsbediening wil aansturen, kan het beste kiezen voor een exemplaar uit een wat hoger prijssegment. Een exemplaar van een tientje voldoet dan niet. De duurdere producten hebben toegang tot een up-to-date database van soms wel honderdduizenden producten. Een afstandsbediening met een gekoppelde app of pc-software heeft de voorkeur, zodat je de apparaten niet handmatig of met codes hoeft toe te voegen. Kies verder voor een recent product waarbij de knoppen voor de smart-omgeving en elektronische tv-gids al voorhanden zijn. Bij veelvuldig gebruik heb je profijt van een model met ingebouwde accu, zodat je niet telkens nieuwe penlites hoeft te kopen. Is de afstandsbediening van een oudere televisie of dvd-speler defect en wil je die vervangen? Dan is de aanschaf van een prijzige Logitech Harmony- of One For All-afstandsbediening is wat overdreven. In dat geval kun je met een simpele infrarood-afstandsbediening van een merk als König prima uit de voeten. Let bij goedkope producten wel goed op de apparaatcompatibiliteit, want die is niet altijd up-to-date.

Kooptips

König KN-RCU40B

One For All URC7980

©PXimport

Logitech Harmony Ultimate One

Logitech Harmony Hub (Elite)

©CIDimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.