Je huis ‘slimmer’ maken is op zich niet zo moeilijk. Koop een slimme thermostaat en slimme verlichting en je kunt je verwarming en lampen met je smartphone bedienen. Maar of je dan een slim huis hebt? Doorgaans heb je dan voor ieder slim apparaat een eigen app en is het niet altijd mogelijk om apparaten op een handige manier te koppelen. Dat moet toch slimmer kunnen?

Zoals de meeste consumenten, begon ik mijn ‘slimme huis’ met een Nest-thermostaat en Philips Hue-verlichting. Via IFTTT en een koppeling vanuit de fabrikanten konden deze producten wel enigszins met elkaar communiceren, maar van één systeem was zeker geen sprake. Dus of het geheel nu echt slim is?

Slimme verlichting?

De verlichting in mijn woonkamer bestaat naast plafondlampen ook uit lampen die zijn aangesloten op stopcontacten. Dankzij Philips Hue kan ik alle lampen in één keer via een app in- en uitschakelen. Ook maakt Hue het instellen van scènes mogelijk. Handig, want ik heb bepaalde lampen die reflecteren in de televisie en die schakel ik zo in één keer uit als ik televisiekijk. Ik kwam er al wel snel achter dat het niet altijd handig is om steeds je smartphone te moeten pakken. De oplossing bleek een afstandsbediening, maar die was er nog niet voor Hue toen ik hiernaar op zoek ging. Philips had wel al eerder draadloos bedienbare LivingWhites-spaarlampen op de markt gebracht en de bijbehorende afstandsbediening bleek compatibel te zijn met Hue-lampen. Tegenwoordig kun je wel een echte Hue-afstandsbediening kopen in de vorm van de Hue Dimmer. Hoe handig Hue ook is, uiteindelijk moest ik nog steeds handmatig de verlichting in een andere stand zetten als ik televisie ging kijken … Dus mijn verlichting was iets slimmer, maar niet echt slim.

©PXimport

Controller

Wat ik nodig had, was een systeem dat al mijn apparatuur zo aan elkaar knoopt dat ik het op één centraal punt kan programmeren. Om dit mogelijk te maken zijn er kant-en-klare oplossingen te koop zoals Homey, HomeWizard, Zipato ZipaBox, Fibaro en VeraEdge. Vaak bevatten deze kant-en-klare controllers naast een (web)interface en apps ook ingebouwde radio’s voor bijvoorbeeld Z-Wave-, ZigBee- en 433MHz-producten als KlikAanKlikUit. Door die ingebouwde radio’s zijn ze relatief duur, zonde als je die draadloze radio’s niet per se nodig hebt. Philips Hue heeft ook een eigen Bridge die de draadloze communicatie met de lampen verzorgt. Een goedkopere optie is om zelf een controller te maken op basis van bijvoorbeeld een Raspberry Pi.

©PXimport

Welke domoticasoftware?

Ik koos ervoor aan de slag te gaan met die goedkope optie: de Raspberry Pi 2. Met alleen de Raspberry Pi ben je er natuurlijk niet. De belangrijkste keuze is het softwarepakket dat je gaat gebruiken. Je kunt kiezen voor onder andere Domoticz, Home Assistant of OpenHAB. Aanvankelijk wilde ik de ultieme interface bouwen die de bediening van mijn slimme apparatuur aan elkaar zou knopen.

Na wat experimenteren besloot ik dat Home Assistant de beste interface bood. Dit pakket is namelijk erg flexibel qua indeling en ziet er in vergelijking met bijvoorbeeld Domoticz lekker modern uit. Het nadeel van Home Assistant ten opzichte van Domoticz is dat het systeem geprogrammeerd wordt in scrips die je moet uploaden naar de Pi; via de webinterface kun je geen veranderingen of instellingen doorvoeren. Maar ik was met Home Assistant in m’n thuisnetwerk niet tevreden. Het eerdere nadeel van de app bleef bestaan: ik vond het nog steeds onhandig om de verlichting met een smartphone in te schakelen. Ik bleek dus eigenlijk helemaal geen behoefte te hebben aan een mooie interface, en besloot daarom Domoticz een tweede kans te geven. Domoticz kun je geheel instellen via de webinterface en naast scripts kun je ook visueel programmeren in Blockly. Hierdoor kun je snel nieuwe ideeën uitproberen.

©PXimport

Niet als ‘app’

Slimmere verlichting

Uiteindelijk bleek het helemaal niet zo moeilijk om het systeem te laten achterhalen of de televisie aan staat. Zoals vrijwel alle moderne televisies is mijn televisie een smart-tv. Op het moment dat de televisie wordt ingeschakeld, krijgt deze een ip-adres dat ik via de router heb gereserveerd. In Domoticz draait een script dat één keer per minuut dit ip-adres pingt. Het mooie van Domoticz is dat het systeem door veel mensen wordt gebruikt; het benodigde ‘pingscript’ was al door iemand geschreven. Wordt de televisie gedetecteerd, dan wordt binnen Domoticz een virtuele schakelaar aangezet. Vervolgens had ik via Blockly al snel een script in elkaar gezet dat de verlichting juist schakelde op het moment dat de televisie was ingeschakeld. De gewenste lampen gingen aan en de andere lampen uit. Probleem opgelost, toch? Al snel bleek dat ik over één ding niet goed had nagedacht: het bleek ook overdag onmogelijk om nu televisie te kijken zonder dat de (juiste) lampen aangingen. Door in het script op te nemen dat de verlichting alleen van stand veranderd moet worden als een bepaalde lamp al is ingeschakeld, is dat ook opgelost. Een tweede script doet precies het omgekeerde en schakelt de verlichting weer in als de televisie uit staat.

©PXimport

Automatische verlichting

De automatische televisieverlichting smaakte naar meer en het leek me leuk om nooit meer een afstandsbediening, wandschakelaar of app nodig te hebben om de verlichting in te schakelen. De verlichting moet vanzelf inschakelen op het moment dat ik aanwezig ben en weer uitgaan als ik er niet ben. Een bewegingssensor in de betreffende ruimte leek me de beste oplossing. Philips verkoopt zelf bewegingssensoren voor het Hue-systeem, maar het leek me handiger om een bewegingssensor te hebben die direct met Domoticz communiceert. Zo kan de aanwezigheidsdetectie eventueel ook voor andere dingen gebruikt worden. Er zijn diverse manieren om een bewegingssensor te koppelen. Zo kun je KlikAanKlikUit- of ZWave-sensoren koppelen, mits je de Raspberry Pi van de juiste radio’s voorziet. Omdat ik niet wist of een bewegingssensor écht handig is, heb ik vooralsnog gekozen voor een veel goedkopere oplossing. Ik heb een voor Arduino bedoelde bewegingssensor van zo’n twee euro gekoppeld aan een NodeMCU: een op Arduino lijkende microcontroller van zo’n vier euro met wifi. Door op de NodeMCU de gratis firmware ESP Easy te zetten, koppel je sensoren eenvoudig met Domoticz.

Dankzij een Blockly-script wordt er bij beweging een virtuele schakelaar geactiveerd die een x-aantal minuten aan blijft staan. Is er geen beweging meer, dan gaat de verlichting dus na een x-aantal minuten uit. Bij iedere nieuwe beweging wordt de schakelaar als het ware gereset en is de verlichting dus de volledige x-aantal minuten weer actief. Het is niet de bedoeling dat de verlichting overdag vanzelf inschakelt, vandaar dat in het script de status van een virtuele schakelaar is opgenomen die is gekoppeld aan de zonsonder- en opgang is gekoppeld. Blockly bevat overigens ook blokken waarin je bijvoorbeeld de zonsondergang kunt opnemen, maar dat bleek om onbekende redenen niet te werken. De virtuele schakelaar is dus een soort omweg.

©PXimport

Onverwachte problemen

Toen ik de verlichting handmatig uitschakelde met de Hue-wandschakelaar liep ik wel tegen een probleem aan. Want de verlichting spring vrijwel direct weer aan. Logisch: er was immers beweging gedetecteerd. Omdat de Hue-schakelaars niet direct met Domoticz communiceren, moest ik een omweg verzinnen om Domoticz te laten weten dat de wandschakelaar gebruikt werd. Uiteindelijk heb ik dit probleem opgelost met een extra virtuele schakelaar die wanneer de verlichting aanstaat ook door de bewegingssensor wordt getriggerd. Na iedere beweging blijft deze schakelaar vijf minuten aan staan. Zolang deze virtuele schakelaar aan staat, kan de verlichting niet nogmaals ingeschakeld worden. Oftewel als ik de verlichting nu dus handmatig uitzet, dan staat de virtuele schakelaar nog aan, waardoor de lamp niet direct weer aan springt. Dat zou betekenen dat de verlichting vijf minuten lang niet ingeschakeld kan worden. Een script houdt daarom de status van de lampen in de gaten en wanneer de verlichting is uitgeschakeld terwijl de virtuele schakelaar nog aan staat, wordt na tien seconden de virtuele schakelaar gereset. Die extra tien seconden zijn nodig doordat de Hue Bridge de uitgeschakelde status van de lampen niet altijd direct aan Domoticz doorgeeft. Zou ik lichtknopjes hebben die direct met Domoticz communiceren, bijvoorbeeld via Z-Wave of KlikAanKlikUit, dan was de oplossing simpeler én sneller geweest. Scripts die de bewegingssensor tijdelijk bevriezen hadden dan immers direct met de wandschakelaar geactiveerd kunnen worden. Natuurlijk: na een tijdje zonder beweging gaat het licht vanzelf uit en ik had er dus voor kunnen kiezen om dit hele probleem te negeren. Maar ik vind het wel prettig dat ook de traditionele bediening blijft werken.

©PXimport

Relatieproblemen

©PXimport

Conclusie

Slimme apparatuur wordt wat mij betreft pas echt leuk als ‘je huis’ je helpt. Zo blijft het voor mij magie dat na het aanzetten van de televisie bepaalde lampen automatisch uitschakelen. Wanneer je je domoticasysteem stapje voor stapje opbouwt, maak je vast keuzes die achteraf niet handig zijn: zo had ik beter voor lichtknopjes kunnen kiezen die direct met Domoticz communiceren. Je bent ook nooit klaar. Nu de bewegingssensor blijkt te werken, is het tijd voor een esthetisch fraaiere oplossing, het liefst ook draadloos via bijvoorbeeld Z-Wave. Ik heb mijn oog laten vallen op de Chinese Xiaomi Smart Home Kit, waarvan het basisstation gekoppeld kan worden met Domoticz en waarvoor relatief goedkope draadloze bewegingssensoren beschikbaar zijn. Als de verlichting voor elkaar is, is het integreren van Sonos de volgende stap. Het lijkt me bijvoorbeeld handig dat wanneer de televisie wordt aangezet, de muziek gepauzeerd wordt. En dan is er nog altijd iets te doen met de thermostaat en data van de slimme meter die ook op Domoticz zijn aangesloten. Het zal dus nog wel even duren voordat mijn huis echt slim is.

Panasonic introduceert een nieuwe uitvoering van de Lumix TZ99: een compacte superzoomcamera die er nu ook is in een witte variant. Door zijn formaat (11,2 x 6,7 x 4,3 cm) is dit model makkelijk mee te nemen. Panasonic noemt het zelf dan ook een reiscamera.

📸 Veelzijdige lens en stabiel beeld

De LUMIX TZ99 White is uitgerust met een 24–720 mm LEICA DC-lens met 30x optische zoom, uit te breiden tot 60x met iZoom. Dankzij de 5-assige HYBRID O.I.S.+ beeldstabilisatie blijven beelden scherp, ook bij het inzoomen of bij opnames uit de hand.

📸 Video in 4K en slowmotion

Naast fotografie is de camera geschikt voor 4K-video's met 30 beelden per seconde en 4K PHOTO waarmee je snel bewegende momenten vastlegt. Voor creatieve effecten is er ook HD-video met 120 fps slowmotion.

📸 Scherm en bediening

De TZ99 White heeft een kantelbaar 1.840k-dot touchscreen dat het eenvoudig maakt om vanuit verschillende hoeken te fotograferen of vloggen. Via de gebruiksvriendelijke interface kunnen instellingen snel aangepast worden.

📸 Moderne connectiviteit

Dankzij USB-C kan de camera snel worden opgeladen. Met bluetooth 5.0 maak je verbinding met je smartphone om foto's direct te delen of de camera op afstand te bedienen.

De Panasonic Lumix TZ99 White is verkrijgbaar voor een adviesprijs van 549 euro.

Previous slideNext slide

Gebruik je meerdere beeldschermen? Lees dan vooral verder, want de kans is groot dat je nog niet het maximale haalt uit je opstelling. Met handige instellingen en programma's richt je je werkomgeving nóg beter in en profiteer je optimaal van meerdere beeldschermen. Kijk maar!

We beginnen met de functies die al in Windows 11 zitten en waarvoor je nog geen hulp van buitenaf nodig hebt. De belangrijkste opties vind je in de Windows-instellingen, bereikbaar via Windows-toets+I. Kies Systeem / Beeldscherm. Mogelijk maken de verschillende beeldschermen gebruik van verschillende resoluties: elk beeldscherm heeft een 'native' resolutie waarop de kwaliteit optimaal is.

Met behulp van de schaalinstellingen kun je de schermen alsnog een meer uniforme uitstraling geven. Kies eerst het beeldscherm bovenin (begin met het scherm met de hoogste schermresolutie) en kies hierna de waarde bij Schaal, bijvoorbeeld 150%.Herhaal deze stap bij elk ander scherm en zorg dat het uiterlijk zo goed mogelijk overeenkomt. Ben je niet tevreden met de standaardwaarden? Klik op Schaal en geef een eigen waarde op bij Aangepaste schaal.

Portretmodus

De meeste beeldschermen worden gebruikt in de landschapsmodus, maar wist je dat je de monitor ook in een portretmodus kunt gebruiken? Zo kun je een opstelling maken waarbij je een beeldscherm horizontaal plaatst, terwijl je ernaast een beeldscherm in verticale stand gebruikt. Handig bij het lezen van lange artikelen of het programmeren van nieuwe software, bestaande uit vele regels code. In Windows is de functie ingebakken. Open de instellingen (Windows-toets+I), kies Systeem / Beeldscherm. Bij Beeldschermstand kies je in plaats van Liggend voor Staand. Overigens vind je hier ook de mogelijkheid om de inhoud van het scherm te spiegelen: kies voor Liggend (gespiegeld) of Staand (gespiegeld).

Geopend houden

Standaard minimaliseert Windows alle vensters op een beeldscherm waarmee je de verbinding verbreekt. Wil je dit niet, dan kun je afdwingen dat de vensters geopend blijven. In het instellingenvenster kies je Systeem / Beeldscherm. Klap de sectie Meerdere beeldschermen uit en haal het vinkje weg bij Vensters minimaliseren als de verbinding met een beeldscherm wordt verbroken. Heb je ook liever niet dat de vensterlocaties op een monitor bewaard blijven en begin je liever telkens met een schone lei? Haal het vinkje weg bij Vensterlocaties onthouden op basis van de verbinding met een monitor.

In het kader hiervan een praktisch advies. Als je een scherm loskoppelt en het venster wordt geminimaliseerd, kan het gebeuren dat je bij het klikken op de bijbehorende taakbalkknop wordt geconfronteerd met een venster dat 'uitvliegt' naar een beeldscherm dat niet meer is gekoppeld. Gelukkig kun je je verdere frustratie besparen: druk tegelijkertijd op de Shift-toets en de rechtermuisknop op de betreffende taakbalkknop. Klik op Verplaatsen en gebruik de muis om het verdwenen venster naar het actieve scherm te verslepen, zodat het weer zichtbaar wordt.

Finetuning

We gebruiken de functies binnen Windows voor nog wat 'finetuning' van onze instellingen. Standaard wordt de Windows-taakbalk op elk beeldscherm getoond. Ook de taakbalkknoppen en geopende apps worden op alle taakbalken getoond. Daarmee hoef je geen genoegen te nemen.

In de Windows-instellingen kies je Persoonlijke instellingen / Taakbalk en klap je de sectie Gedrag van taakbalk uit. Kies de gewenste modus via Bij gebruik van meerdere beeldschermen mijn taakbalk-apps weergeven op. Kies Taakbalk met open venster of voor Hoofdtaakbalk en taakbalk met open venster. Over taakbalken gesproken. Heb je liever niet dat de taakbalk op elk beeldscherm wordt getoond? Verwijder het vinkje bij Mijn taakbalk weergeven op alle beeldschermen.

Supersnelle indeling

Hoe meer beeldschermen, hoe meer tijd je kwijt bent met het indelen van de werkomgeving. Bijvoorbeeld welke vensters je op welk beeldscherm en op welke locatie op het beeldscherm wilt plaatsen. Maak je regelmatig gebruik van dezelfde vensters en indeling, dan mag de app Werkruimten – die deel uitmaakt van de gratis Microsoft PowerToys – niet ontbreken in je verzameling.

Haal via deze link de nieuwste versie binnen. Open hierna het onderdeel Werkruimten. Klik rechtsboven op Werkruimte maken. Vervolgens open je de vensters waarmee je altijd wilt werken (bijvoorbeeld Word, Excel en de browser). Verschuif de vensters naar de beeldschermen waarop je ze wilt plaatsen (bijvoorbeeld Word op het hoofdscherm, terwijl je de browser op het tweede scherm plaatst). Geef de vensters de gewenste afmetingen. Tevreden? Klik in het pop-upvenster van Werkruimte op Vastleggen. Geef een geschikte naam op voor het profiel (bij Naam van werkruimte) en klik op Werkruimte opslaan. Voortaan kun je het profiel kiezen in het hoofdvenster van Werkruimte en klikken op Starten. Handig: je kunt verschillende werkruimten maken.

FancyZones

We blijven nog even bij de PowerToys en werpen een blik op FancyZones. Door de muisaanwijzer op de knop Maximaliseren (rechtsboven in elk venster) te houden, verschijnt een grid met mogelijke vensterindelingen. FancyZones gaat een stapje verder en laat je vaste indelingen maken. Zo zijn alle beeldschermen telkens gevuld zoals je van tevoren hebt bedacht en hoef je niet telkens handmatig voor elk scherm een indeling te maken. Open het hoofdvenster van PowerToys en kies Vensters en indelingen / FancyZones. Kies Lay-outeditor starten. Onder Sjablonen vind je kant-en-klare sjablonen die je als startpunt kunt gebruiken, maar je kunt ook kiezen voor Nieuwe indeling maken. Geef aan hoe je vensters wilt rangschikken. Teruggekeerd in het hoofdvenster van FancyZones ga je naar Zonegedrag. Activeer de optie Zones op alle beeldschermen weergeven tijdens het slepen van een venster. Je drukt voortaan op de Shift-toets om de indelingen te tonen en de vensters te rangschikken.

DisplayFusion

Wil je nog meer plezier halen uit een opstelling met meerdere beeldschermen, dan kun je DisplayFusion gebruiken. De app is niet gratis: je betaalt circa 30 euro voor een licentie en de volledige functionaliteit. Gelukkig kun je DisplayFusion eerst een maand proberen en uitzoeken of je deze de moeite waard vindt.

Wil je tijdens het gebruik van een beeldscherm niet worden afgeleid door de andere schermen? Gebruik dan de functie Beeldschermvervaging om de andere schermen netjes te dimmen. Kies in het linkervenster van DisplayFusion voor Monitor Vervaging en zet een vinkje bij Monitor vervaging aanzetten. Bij Monitor vervaging modus geef je aan wat er moet gebeuren. Wij kiezen voor Vervaag niet actieve monitors, maar je kunt ook kiezen voor andere modi, zoals Vervaag alles behalve het huidige venster of het vervagen van een specifieke monitor. Tot slot kun je aanpassen met welke kleur de schermen worden gedimd. Kies de gewenste kleur bij Monitor vervaging kleur.

Meer met de muis

Ook de muis speelt een belangrijke rol bij meerdere beeldschermen. Opties hiervoor vind je in DisplayFusion in het onderdeel Muis beheer. Heb je meerdere beeldschermen van verschillende formaten, dan kan de muis weleens blijven 'hangen' aan een monitorrand en niet naar het volgende scherm verspringen. Om Windows wat minder kieskeurig te maken en de muis soepeler naar het andere scherm te bewegen, activeer je Voorkom dat de muiscursor blijft haken aan niet-uitgelijnde linker-/rechterranden van de monitor. Een vergelijkbare optie is Voorkom dat de muiscursor blijft haken aan niet-uitgelijnde boven-/onderranden van de monitor. Geeft deze functie alsnog niet het gewenste resultaat? Schakel dan de hulp van Windows zelf in: in de Windows-instellingen kies je Systeem / Beeldscherm / Meerdere beeldschermen / Cursorverplaatsing tussen beeldschermen vergemakkelijken.

Triggers

Net als het elders besproken onderdeel Werkruimten, vind je in DisplayFusion een aantal opties die helpen met het snel indelen van de gewenste werkomgeving. Open het onderdeel Triggers en kies Triggers inschakelen. Met triggers activeer je een vaste actie. Open je bijvoorbeeld een specifiek venster dat je altijd op het tweede scherm wilt tonen, dan zorgt DisplayFusion ervoor dat het venster direct na openen automatisch wordt verplaatst naar de gewenste plek. Klik op Toevoegen. Geef vervolgens aan wat er gebeurt. Kies bijvoorbeeld Venster gemaakt of Venster hersteld. Kies Toevoegen en geef aan wat er moet gebeuren (bijvoorbeeld Verplaats venster naar geselecteerde monitor of Venster op monitor centreren).

Alt+Tab

Maak je regelmatig gebruik van de toetscombinatie Alt-toets+Tab-toets om snel te schakelen tussen geopende vensters? In combinatie met DisplayFusion kun je hierover nog meer controle uitoefenen. Ga naar de sectie Alt-Tab(links in het venster). Vervolgens kun je aangeven op welk beeldscherm het vensteroverzicht moet worden getoond. Zo kun je kiezen voor Geef alleen op de primaire monitor weer, laat alle vensters zien. In de praktijk is een handigere keuze: Geef alleen op de huidige monitor weer, laat alle vensters zien. Wil je niet dat de vensters van alle beeldschermen worden getoond, maar alleen de vensters van het scherm waarop je werkt? Kies voor Geef alleen op de huidige monitor weer, laat alleen huidige vensters zien. De opties eronder geven aanvullende controle over Alt+Tab: zo kun je hier aangeven of het bureaublad moet 'meetellen' als volwaardig venster in het overzicht (Toon het bureaubladvenster) en bijvoorbeeld of je titelteksten onder elk venster wilt zien (Toon de titeltekst onder ieder item in het Alt-Tab venster).

ScreenBright

Meer controle over de uitstraling van de beeldschermen, zoals witbalans en kleurtemperatuur? Met wat hulp van buitenaf kun je de verschillende beeldschermen meer met elkaar in lijn brengen, vooral als ze naast elkaar staan. ScreenBright is een gratis en compact programma dat je hiermee helpt. Een woord vooraf: de app ondersteunt de meeste beeldschermen, maar mogelijk kun je bij sommige schermen de instellingen niet aanpassen via ScreenBright. Open het programma en kies White background. Gebruik de schuifbalken om de variabelen zoals witbalans en kleurtemperatuur aan te passen. Je herhaalt deze stap op elk beeldscherm, totdat je tevreden bent en de uitstraling van de schermen zo uniform mogelijk is.

Eye-candy

Na al dat serieuze werk: het oog wil ook wat. Maak je gebruik van een opstelling met meerdere beeldschermen horizontaal naast elkaar? Dan kun je je werkplek een verzorgde uitstraling geven met een bureaubladachtergrond die over meerdere schermen wordt gespreid. Op www.dualmonitorbackgrounds.com vind je een verzameling bruikbare beelden. Ze zijn onderverdeeld in verschillende categorieën. Download er een paar en experimenteer om te zien welke het beste werken. In de Windows-instellingen kies je Persoonlijke instellingen. Kies Achtergrond aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen / Afbeelding / Door foto's bladeren. Kies de afbeelding. Belangrijk: bij de optie Afbeelding aanpassen zodat deze op uw bureaublad past kies je voor Over meerdere schermen.