Over Windows Longhorn, de beoogde opvolger van Windows XP, is op internet veel onzin te vinden. Tijdens de afgelopen Professional Developers Conference (PDC) in Los Angeles presenteerde Microsoft onder aanvoering van Bill Gates de eerste feiten. PCM was erbij en noteerde nieuws over het nieuwe bestandssysteem WinFS, de gebruikersinterface Avalon en over het vooralsnog geheimzinnige Aero.

Windows XP is weliswaar al twee jaar op de markt, maar toch lijkt het nog maar kort geleden dat Microsoft deze succesvolle opvolger van Me en 98 introduceerde. En nu al is er sprake van een mogelijke opvolger: Longhorn. PCM zet de feiten op een rij. 1. Wat is Longhorn? Longhorn is de voorlopige aanduiding voor het nieuwe besturingssysteem van Microsoft. Net als Whistler voor Windows XP en Memphis voor Windows 98 is het slechts een codenaam. Wat de werkelijk naam wordt, bleef tijdens de PDC in Los Angeles geheim. 2. Wat is er nieuw in Longhorn? Het Longhorn-systeem bestaat uit vier hoofdonderdelen: de fundamentals, Avalon, WinFS en Indigo. Over de fundamentals kunnen we kort zijn: deze vormen de basis van het besturingssysteem. Avalon is het nieuwe op vectorgraphics gebaseerde presentatiesysteem. Dankzij die techniek krijgt Windows standaard onder andere transparate en flexibele schermen, en de mogelijkheid om bijvoorbeeld in een willekeurig document een naadloos venster met video te integreren. Avalon leunt wat dat betreft flink op de mogelijkheden van de grafische kaart. WinFS staat voor Windows Future Storage (en niet File System!) en is het nieuwe bestandssysteem. Dit systeem (een soort laag op ntfs) moet er voor zorgen dat data op basis van structured query language technologie (sql) gestructureerd worden opgeslagen. Dankzij WinFS wordt het mogelijk om data op verschillende manieren te organiseren en relaties te leggen tussen verschillende bestanden. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om alle communicatie van een contactpersoon centraal vanuit de verkenner te benaderen. Of het nu om e-mail, msnchat-geschiedenis of desnoods faxen gaat, het is niet meer nodig om hiervoor alle afzonderlijke programma's te openen. Het Indigo-onderdeel tot slot handelt alle communicatie met de buitenwereld af. Daarbij is het voornamelijk gericht op WebServices: een poging van de industrie om platformonafhankelijk verbindingen tot stand te brengen tussen diverse applicaties en besturingssystemen. Een demo liet zien hoe een programma vanaf een website met één muisklik ge'nstalleerd en gelanceerd werd. De Web Services Interoperability Organization (www.ws-i.org) is nog bezig met het voltooien van de richtlijnen voor het gebruik van deze services. 3. Hoe modern is Longhorn? Gebruikersvriendelijkheid is niet Microsoft's sterkste punt. In XP is het al flink verbeterd (gebruikers worden niet meer beschuldigd van illegal operations), maar het kan beter, vindt ook Microsoft. Alles wat met de gebruikerservaring in Longhorn te maken heeft is samengebracht onder de term Aero. Zo ook de ontwikkeling van interfacerichtlijnen, waarin de gebruiker centraal staat: de User Experience Guidelines (http://msdn.microsoft.com/longhorn/understanding/ux/default.aspx). Microsoft is niet scheutig met voorbeelden van Aero. Slechts in een enkele sessie op de PDC lieten medewerkers van Microsoft iets zien van de zogenoemde nieuwe User Experience. Een voorbeeld was het rustiger maken van het scherm door knoppen van bepaalde applicaties te verbergen als deze niet gebruikt worden. Pas als de gebruiker er met de muis overheen gaat, verschijnen de knoppen. 4. Werken mijn oude programma's onder Longhorn? Uit XP-ervaringen blijkt dat sommige oude programma's onder een nieuw besturingssysteem wel werken en sommige niet. Bij Longhorn zal dit ook het geval zijn. Het overgrote deel van Microsoft's eigen programma's (Office-pakketten bijvoorbeeld) zullen in ieder geval wel onder Longhorn draaien. Tijdens de PDC liet Microsoft zien ook DOS niet te zijn vergeten. In een demonstratie zagen we hoe het oude DOS-spreadsheetprogramma VisiCal onder een versie van Longhorn probleemloos werkte. 5. Wanneer kan ik Longhorn kopen Microsoft is voorzichtig met het noemen van een lanceringsdatum van Longhorn. Wel is bekend dat de eerste echte bèta halverwege 2004 wordt verwacht. Daarna volgt nog een tweede en wellicht ook een derde bèta. Verder is officieel niets bekend gemaakt, hoewel sommige insiders beweren dat Longhorn eind 2005 of uiterlijk 2006 op de markt komt. Dat zou betekenen dat XP een van de langst gebruikte Windows-varianten wordt: van 2001 tot 2006. Windows 3.0, gelanceerd in 1990 (met een update naar 3.1 in 1992) hield het tot de komst van Windows 95 vijf jaar vol. 6. Draait Longhorn op mijn huidige pc? De fabrikanten van hardware kijken altijd reikhalzend uit naar een nieuwe versie van Windows. Voor hen geldt: een nieuw besturingssysteem heeft snellere hardware nodig en dat betekent kassa! Dit zal ongetwijfeld ook gelden voor Longhorn, maar de precieze eisen zijn niet bekend. Wel liet Chief Software Architect Bill Gates op de PDC in Los Angeles weten hoe hij denkt dat de pc in 2006 eruit ziet: Processor: 4 GHz - 6 GHz Geheugen: 2 GB of meer Harde schijf: 1 TB of meer (1000+ GB) Grafische kaart: drie keer beter dan de top nu Netwerk: breedband, 1 Gbit/s draad en 54 Mbit/s draadloos. Wil Gates hiermee een hint geven? Wie nu een nieuwe pc koopt met een van de nieuwste processoren, zal waarschijnlijk wel Longhorn kunnen draaien. Maar het is de vraag of je dat wil. Deze gloednieuwe hardware zal over twee jaar al weer hopeloos verouderd zijn. 7. Hoe veilig is Longhorn? Net als alle andere softwarefabrikanten belooft ook Microsoft dat, naast nieuwe features, het nieuwe programma beter beveiligd zal zijn dan het huidige. De werkelijke veiligheid blijkt pas in de praktijk, maar om goed beslagen ten ijs te komen heeft Microsoft een aantal veiligheidsfeatures gepland. Op applicatieniveau kan Longhorn onderscheid maken tussen programma's die volledig te vertrouwen zijn (en dus ook toegang hebben tot alle Longhorn-features) en programma's die minder vertrouwen genieten en dus ook beperkt worden in hun mogelijkheden. Er komt een Trust Manager die gebruikers adviseert over het te verlenen vertrouwen in bepaalde applicaties. Ook nieuw is een zogenaamd Security Trust Center, waarmee de gebruiker zijn besturingssysteem kan updaten en patches kan beheren. Niet zozeer veilig voor de gebruiker maar wel voor de contentaanbieder, is de toevoeging van Digital Rights Management. In welke vorm en hoe dit van invloed zal zijn op de gebruiker is nog niet bekend. 8. Hoe doet Longhorn het in de praktijk? Onze testmachine is een Pentium 4 3,2 GHz met 512 pc3200-geheugen, 80 GB harde schijf en als grafische kaart een ATI 9800PRO Radeon 128 MB. Na een half uur installeren staren we naar de Windows Longhorn desktop, zonder startknop en sidebar. Dat kan niet goed zijn en na enig geklik concluderen we dat de installatie niet is goed gegaan. Totdat opeens de sidebar verschijnt en de contouren van een startknop zichtbaar worden. Inderdaad, de prebèta is erg traag. Maar goed, van een product waar nog minstens een jaar aan gesleuteld zal worden, mag je niet anders verwachten. Het slechte nieuws: in deze build 4051 zit nog geen enkel Avalon-snufje: oogstrelende interfacefeatures zitten er helaas niet in. Verder lijken de ontwikkelingen wel iets verder dan de build die we bespraken in PCM 8 2003. Zo kun je nu snel een cd branden vanuit de verkenner en krijg je van plaatjes een zwevende preview te zien. Handig: Internet Explorer heeft nu standaard een pop-upblokker aanboord. De implementatie van WinFS moet, ook in deze build, nog voltooid worden. Er zijn duidelijk tekenen van deze laag op ntfs aanwezig, maar feilloos werken deed het nog niet. 9. Moet ik Longhorn online registreren? Reken daar maar op. De pre-bèta doet het al en gezien het succes van de XP registratie zal ook Longhorn van deze anti-piraterij-feature worden voorzien. 10. Waar kan ik Longhorn downloaden Ha, was het maar zo simpel. De pre-bèta die alle developers op de PDC hebben gekregen is niet publiekelijk beschikbaar. Zelfs niet voor abonnees van het Microsoft Developer Network (MSDN), hoewel die waarschijnlijk wel de bèta's kunnen testen. Voor alle overige gebruikers is het wachten op de eindversie. Wie niet wil wachten, kan zijn geluk beproeven via de bekende illegale wegen: irc en p2p. Daar is build 4051 (die alle developers meekregen) namelijk al gesignaleerd.

Word de held van je (klein)kinderen door hen te verrassen met een uniek, zelfgemaakt verhalenboek. Laat hen zelf de grote lijnen van het verhaal bedenken en zie hoe je dankzij Storybook in een handomdraai een prachtig digitaal boekje creëert, compleet met een mooie cover en bijpassende illustraties.

Stap 1: De prompt

Storybook draait op de Gemini AI-chatbot van Google. De functie is gloednieuw en op dit moment alleen te gebruiken via het web, niet via de Gemini-apps voor Android of iPhone. Het goede nieuws: Storybook is helemaal gratis. Je hoeft dus geen betaald abonnement te nemen om het uit te proberen. Wel moet je ingelogd zijn met je Google-account. Surf vervolgens naar: https://gemini.google.com/gem/storybook

Net als bij andere generatieve AI-tools start je met een tekstopdracht, de zogeheten prompt. In een paar zinnen beschrijf je het onderwerp. Of je kiest voor een uitgebreidere instructie, bijvoorbeeld: "Kun je een verhaal maken dat aan een kind uitlegt hoe het leven van een vlinder eruitziet?"

Stap 2: Prentenboek van 10 pagina's

Boven het tekstvak vind je alvast enkele inspirerende voorbeelden van recente prompts, compleet met het bijbehorende verhaal. Denk aan: 'Mijn kind van 7 wil niet logeren bij oma. Maak een Storybook om haar te helpen hiermee om te gaan.' Je kunt je eigen prompt typen, maar ook inspreken: klik op het microfoontje, geef Gemini toegang tot je microfoon en vertel je opdracht. Enkele seconden later verschijnt het prentenboek op het scherm. Elk boek telt tien pagina's, inclusief een prachtige omslag én een door Gemini bedachte titel. Met iedere klik blader je door het verhaal. De tekst is verzorgd opgemaakt en de illustraties zijn verrassend sfeervol. Wij waren aangenaam verrast door de kwaliteit.

Stap 3: Lezen of luisteren

Je kunt het verhaal natuurlijk gewoon lezen, maar Storybook heeft nog een extra troef: een ingebouwde voorleesfunctie. Daarbij kun je kiezen om alleen de huidige pagina te beluisteren of om vanaf de eerste pagina te beginnen. De hoogte van de stem is instelbaar, zodat je een toon kunt kiezen die het best bij het verhaal of de luisteraar past. En het plezier stopt daar niet: via de Deel-knop krijg je een unieke link naar jouw persoonlijke Storybook. Die kun je eenvoudig doorsturen naar familie, vrienden of de kinderen zelf, zodat ze het boekje op hun eigen toestel kunnen bekijken en beluisteren. Bovendien kun je het boekje ook downloaden als pdf. Wil je dat je kind ook offline kan bladeren, dan kun je het dus voor hem of haar printen.

Gourmetten is misschien wel dé nationale volkssport tijdens de feestdagen. Maar hoe leuk de avond ook is, de ochtend erna is vaak minder feestelijk. Die doordringende vetlucht die in je gordijnen, bank en kleding is getrokken, ben je liever kwijt dan rijk. Met deze tien tips – verdeeld over wat je eet en wat je doet – blijft je huis een stuk frisser!

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist

Ingrediënten & materialen

De meeste stank ontstaat niet door het gourmetstel zelf, maar door wat we erop leggen. Verbrande boter, karamelliserende suikers en spetterend vet zijn de grote boosdoeners. Met een paar slimme aanpassingen aan je boodschappenlijstje ben je de rookwolken voor.

Tip 1: Investeer in hittebestendige olie

De fout die bijna iedereen maakt: bakken in roomboter of standaard olijfolie. Deze vetten verbranden snel bij de hoge temperaturen van het gourmetten, wat zorgt voor die zware, scherpe walm. Kijk in de supermarkt eens schuin boven de olijfolie; daar vind je rijstolie of arachideolie. Deze oliesoorten hebben een veel hoger rookpunt en blijven stabiel als ze heet worden. Wil je het jezelf helemaal makkelijk maken? Koop dan een bakspray. Daarmee nevel je de pannetjes of de plaat licht in, waardoor je nooit te veel gebruikt en het vet niet onnodig staat te walmen.

Tip 2: Laat de kant-en-klare marinades staan

Die voorgemarineerde schotels uit de supermarkt zijn makkelijk, maar funest voor de luchtkwaliteit. De marinades zitten namelijk vaak vol suiker en water. Zodra dat de hete pan raakt, verbrandt de suiker en verdampt het vocht, met veel rook tot gevolg. Je kunt beter ongemarineerd vlees of vis kopen. Wil je toch smaak? Gebruik dan een dry rub (een droog kruidenmengsel) om het vlees vooraf te kruiden. Als je echt van sausjes houdt, kun je die beter koud op je bord toevoegen dan warm in het pannetje.

Tip 3: Kies voor 'droger' vlees en meer groente

Hoe meer vet er in het vlees zit, hoe meer het spettert en rookt. Hamburgers, worstjes en speklapjes zijn in feite kleine rookbommen. Kies liever voor magere opties zoals biefstuk, kipfilet, kalkoen of witvis. Daarnaast kun je de geuroverlast flink beperken door de verhouding vlees/groente om te draaien. Plakjes courgette, paprika, champignons en aubergine bakken vrijwel geurloos. Met een goede mandolineof groentesnijder maak je in een handomdraai dunne plakjes die snel gaar zijn, waardoor je minder lang hoeft te bakken.

Tip 4: Vervang die oude, bekraste pannetjes

Kijk voordat je begint eens kritisch naar je huidige gourmetstel. Zitten de pannetjes vol krassen en is de antiaanbaklaag versleten? Dan koekt je eten sneller aan, wat zorgt voor verbrandingsluchtjes die je de dag erna nog ruikt. Het is vaak helemaal niet nodig om een compleet nieuw apparaat te kopen; veel fabrikanten verkopen losse pannetjes of nieuwe bakplaten. Voor een paar tientjes bak je weer op een glad oppervlak, heb je minder olie nodig en ben je niet de hele avond bezig aangekoekte resten weg te schrapen.

Tip 5: Gebruik een gourmetstel met keramische coating

Ben je toch toe aan een heel nieuw apparaat? Let dan goed op de coating. Tegenwoordig zijn er gourmetstellen met een keramische bakplaat. Deze kunnen vaak hogere temperaturen aan zonder dat de laag beschadigt en ze zijn veel makkelijker schoon te maken.

Zo ga je de strijd aan met de luchtjes in huis

Zelfs met de beste ingrediënten ontkom je niet aan enige baklucht. Gelukkig zijn er genoeg manieren om te voorkomen dat die geur permanent blijft hangen.

Tip 6: Zet een aromadiffuser aan

Een geurkaars maskeert de lucht vaak alleen maar, waardoor je een weeïge mengeling krijgt van lavendel en hamburger. Een betere optie is een elektrische aromadiffuser (ook wel vernevelaar genoemd). Dit apparaat verspreidt via koude waterdamp een constante, frisse geur naar keuze door de kamer, zonder dat er verbranding aan te pas komt. Kies voor essentiële oliën die bekend staan om hun verfrissende werking, zoals citroengras, eucalyptus of dennen. De waterdamp helpt bovendien meteen tegen de droge lucht in huis als de verwarming hoog staat.

Tip 7: Laat de luchtreiniger draaien

Misschien heb je er al eentje staan, en anders is dit het moment: de luchtreiniger. Let er bij aanschaf op dat het apparaat een koolstoffilter heeft, want alleen HEPA is niet genoeg voor kookluchtjes. Een koolstoffilter absorbeert gassen en geuren. Zet het apparaat niet pas aan als je naar bed gaat, maar laat hem al draaien zodra het gourmetstel aangaat. Heb je een modern exemplaar met een app? Zet hem dan alvast op de hoogste stand voordat de eerste walm ontstaat.

Tip 8: Ventileer flink

Ramen openzetten klinkt logisch, maar doe het wel slim. Eén raampje op een kier doet weinig. Je hebt trek nodig. Zet aan weerszijden van de woning een raam of rooster open zodat de luchtstroom de damp direct meeneemt. Vind je het te koud worden? Zet de verwarming gerust tijdelijk wat hoger; de kosten daarvan wegen niet op tegen de stomerijkosten van je gordijnen. Plaats eventueel een simpele tafelventilator in de buurt van het gourmetstel (niet erop gericht, maar richting het open raam) om de rook een handje te helpen de juiste kant op te gaan.

Tip 9: Azijn & koffie

Het is een klassieker uit grootmoeders tijd, maar hij werkt nog steeds: azijn neutraliseert. Je kunt bakjes azijn neerzetten, maar voor het zware werk kun je na het eten beter even een pannetje water met een flinke scheut schoonmaakazijn op het fornuis koken. Laat de afzuigkap uit en laat de damp door de kamer trekken. Vind je de azijnlucht zelf te heftig? Gooi er dan wat citroenschillen, een kaneelstokje of kruidnagel bij. Zo ruikt je huis direct weer naar winterse gezelligheid in plaats van naar een snackbar. Wat ook kan, is koffie. Zet na het eten een paar schaaltjes met gemalen koffie (snelfiltermaling) in de woonkamer. De koffie neutraliseert de zware baklucht en vervangt deze door een neutraal, aards aroma. Voor een nog sterker effect kun je wat koffiebonen op een warme onderzetter leggen; door de restwarmte verspreiden ze een subtiele geur die de gourmetlucht naar de achtergrond verdrijft.

Tip 10: Maak meteen met schoon

Het is verleidelijk om na het eten uit te buiken op de bank en de ravage te laten voor wat het is. Doe het niet. Zolang het gourmetstel vet en warm in de kamer staat, blijft het geur verspreiden. Haal direct na het eten een stuk keukenrol over de plaat. Gebruik daarna een sopje van afwasmiddel en warm water om de plaat en de tafel (want ja, vetnevel komt overal) af te nemen. Geloof ons, door hier na het eten even een paar minuten tijd voor vrij te maken, bespaar je jezelf de volgende ochtend een hoop gourmetluchtfrustratie!