ID.nl logo
Zo installeer je Windows vanaf een usb-stick
© PXimport
Zekerheid & gemak

Zo installeer je Windows vanaf een usb-stick

Wil je Windows af en toe upgraden of helemaal ‘schoon’ installeren op een of meer pc’s, dan kun je dat het beste doen vanaf compacte usb-stick. Een oplossing die ook nog eens sneller werkt dan een dvd. We bekijken verschillende scenario’s om zo’n installatie-stick te creëren, zowel via externe tools als met Windows zelf.

Tip 01: Stick-vereisten

Welke methode je ook gebruikt, je doet er in elk geval goed aan alleen de usb-stick in je pc te stoppen die je voor de Windows-installatie gaat gebruiken. Immers, alle data op die stick worden tijdens de operatie onherroepelijk overschreven en je wilt niet de verkeerde stick selecteren.

Zorg er ook voor dat de stick bij voorkeur minimaal 8 GB kan bevatten en liefst niet meer dan 32 GB. Dat laatste kan vreemd lijken, maar als de pc waarop je dit medium gaat gebruiken een uefi-systeem is, verwacht dat een FAT32-partitie voor de bootloader. Gebruik je een stick groter dan 32 GB, dan wordt het normaliter met een ander bestandssysteem (zoals ExFAT) geformatteerd, en dat kan dus problemen opleveren. Er bestaan weliswaar externe tools die FAT32-partities groter dan 32 GB kunnen aanmaken, maar je hebt geen garantie dat de installatie daarmee overweg kan.

Toegegeven, de Windows Media Creation Tool (zie tip 2 en 3) kan zo nodig een FAT32-partitie van 32 GB op een stick met meer opslagruimte creëren, maar veiligheidshalve gebruik je dus een stick van maximaal 32 GB.

©PXimport

Tip 02: MCT (download)

We beginnen met wat wellicht de eenvoudigste oplossing is, althans wanneer het om het installeren van Windows 10 Home, Pro of Education gaat (32 bit of 64 bit): de Microsoft Media Creation Tool (MCT).

Dit hulpprogramma is uitstekend geschikt wanneer je over een licentie voor het installeren van Windows 10 beschikt en een upgrade vanaf Windows 7 of 8.1 wilt uitvoeren of Windows 10 opnieuw moet installeren op een pc waarop je eerder al Windows 10 had geactiveerd.

In het eerste geval vind je op de site van Microsoft een overzicht van alle systeemvereisten. In het laatste geval hoef je geen productcode meer in te voeren: Windows 10 wordt naderhand automatisch geactiveerd met je digitale licentie.

Start het gedownloade exe-bestand op en bevestig je akkoord met de licentievoorwaarden. Je krijgt nu de keuze tussen Deze pc nu bijwerken en Installatiemedia (USB-stick, dvd of ISO-bestand) voor een andere pc maken. We gaan er in dit artikel van uit dat je voor het tweede scenario kiest. Druk op Volgende.

©PXimport

Tip 03: MCT (creatie)

Je dient nu de gewenste Taal, Versie en Architectuur in te vullen. Standaard worden de eigenschappen overgenomen van de Windows-editie van waaruit je MCT hebt opgestart, maar het volstaat het vinkje weg te halen bij Gebruik de aanbevolen opties voor deze pc. Wat de Architectuur betreft heb je de keuze tussen 64-bits (x64), 32-bits (x86) of Beide. Wanneer je voor Beide kiest, kun je tijdens de daadwerkelijke installatie de knoop nog doorhakken. Bevestig met Volgende en stip USB-flashstation aan (of ISO-bestand, mocht je met een van de andere methodes het installatiemedium willen creëren), waarna je het juiste usb-station aanduidt. Mocht MCT de melding Kan geen USB-flashstation vinden geven en je weet zeker dat de juiste drivers aan boord zijn, dan is de stick wellicht niet correct geformatteerd en bevat het wellicht een GPT-partitie. In dat geval roep je de stick tot de orde met de gratis tool HDD Low Level Format Tool. Start de tool, selecteer de (juiste!) stick, druk op Continue, open het tabblad Low-level format, plaats een vinkje bij Perform quick wipe en start de procedure met Format this device. Uiteraard worden tijdens deze operatie alle data op de stick verwijderd.

Mocht je later een nieuw installatiemedium nodig hebben, download dan bij voorkeur ook een nieuwe versie van MCT. Deze haalt dan namelijk automatisch ook de nieuwste Windows-versies van de cloud op, zodat je minder updates hoeft te installeren.

©PXimport

Tip 04: Windows-commando’s

Op internet kun je terecht voor allerlei proefversies van Windows, zoals Windows 8.1, Windows 10 Enterprise en zelfs nog Windows 7 en XP (onder het tabblad Windows). Deze schijfkopiebestanden kun je echter niet naar een installatiemedium omzetten met behulp van MCT. Wel lukt het met het ingebouwde Windows-commando diskpart. Op de site van Microsoft vind je een overzicht van alle mogelijke parameters, maar met de volgende commando’s moet het lukken.

Open de Opdrachtprompt en voer het commando diskpart uit.

Aan de DISKPART>-prompt voeg je achtereenvolgens, telkens bevestigd met Enter, toe:

list disk (je krijgt een genummerd overzicht van de gedetecteerde schijven)

select disk # (vervang # door het nummer van de juiste usb-stick)

detail disk (check of je wel degelijk de beoogde stick te pakken hebt)

clean (ruim alle eventuele formatteringsstructuren op)

convert mbr (zorg dat de partitietabel het mbr-formaat meekrijgt; dit wordt door een uefi-systeem verwacht op een installatiestick)

create partition primary (creëer een primaire partitie)

active (maak deze partitie actief)

assign (koppel er een vrije stationsletter aan)

Met het EXIT-commando verlaat je de diskpart-omgeving.

©PXimport

Windows heeft de nodige commando’s ingebouwd voor een bootstick

-

Tip 05: Windows Verkenner

Inmiddels komt de Verkenner met de melding dat je de stick nog dient te formatteren. Kies in ieder geval voor FAT32 als bestandssysteem en zorg ervoor dat de Verkenner verborgen (systeem)bestanden laat zien – dat doe je via het tabblad Beeld, waar je een vinkje plaatst bij Verborgen items. Daarna navigeer je naar het gewenste iso-bestand. Klik daarop met de rechtermuisknop en kies voor Koppelen. Selecteer nu de complete inhoud van deze map met Ctrl+A en kopieer dit naar je stick (bijvoorbeeld met Ctrl+C en Ctrl+V). Na afloop is Windows klaar om vanaf je stick geïnstalleerd te worden.

©PXimport

Tip 06: Rufus

Lukt het om een of andere reden niet met de opdrachtprompt of kies je toch liever voor een gebruikersvriendelijkere omgeving, dan kun je altijd nog een externe tool overwegen. Een populaire en degelijke tool is Rufus. Stop de stick in je pc, start Rufus op en verwijs naar de juiste stick. Bij Opstartselectie selecteer je Schijf of ISO-image (selecteren). Vervolgens verwijs je via de knop Selecteren naar het gewenste iso-bestand, waarna Rufus de bestandsstructuur scant.

Nu wordt het wat lastiger: je moet namelijk beslissen voor welk doelsysteem je de stick gaat prepareren. Kies je bij Partitie-indeling voor GPT en bij Doelsysteem voor UEFI (geen CSM) dan kun je met deze stick alleen uefi-systemen opstarten. Anderzijds, selecteer je bij Partitie-indeling MBR en bij Doelsysteem BIOS (of UEFI-CSM) dan kun je deze stick alleen opstarten in de doorgaans al wat oudere systemen met bios of in de uefi-systemen die je op de csm-modus (compatibility support mode) hebt ingesteld. De modernste bootoptie is in elk geval (zuivere) uefi, en, als het doelsysteem die modus ondersteunt, is dit de beste keuze. Het wordt natuurlijk al wat moeilijker wanneer je niet goed weet op welke systemen je de stick zoal gaat gebruiken (bios of uefi). Creëer in zo’n geval desnoods twee verschillende sticks met Rufus, of maak gebruik van MCT of Diskpart, want die horen met beide systemen overweg te kunnen.

Heb je eenmaal je keuze gemaakt in Rufus, laat het Bestandssysteem en de Clustergrootte dan ingesteld op de standaardwaarden (bij UEFI (geen CSM) zal dat FAT32 zijn) en vul het gewenste volumelabel in. Met de knop Starten zet je de formattering en het kopieerproces in gang.

©PXimport

De modernste bootoptie is uefi, en, als het doelsysteem die modus ondersteunt, dit is dan ook de beste keuze

-

Tip 07: Bootproces

Je Windows-stick is nu klaar. Hoe start je nu een of meerdere systemen daarvan op? Hoe dat precies gebeurt, is afhankelijk van het systeem, maar in de meeste gevallen moet je (desnoods enkele keren na elkaar) een speciale toets indrukken, meteen nadat je het systeem hebt ingeschakeld. Vaak is dat F2, F8, F10 of Esc, maar welke toets dat is, zie je meestal op het computerscherm, kort nadat je op de aan-knop hebt gedrukt.

Bij oudere apparaten kan het ook zo zijn dat je via een speciale toets het setup-venster van het bios moet openen – raadpleeg in die gevallen de handleiding van het systeem. Je moet in zo’n setup-venster op zoek naar een rubriek als Boot, waar je de bootvolgorde zo instelt dat het systeem het eerst van usb of van verwijderbare apparaten (removable devices) opstart. Lukt het niet, dan kun je proberen de stick in een andere poort te steken, bij voorkeur rechtstreeks op het moederbord.

Op een uefi-systeem kan het overigens ook weleens problemen geven als de Windows-architectuur (32 of 64 bit) op je stick niet overeenkomt met die van het uefi. Stel dan het uefi in op de csm-modus en zorg voor een stick met de partitie-indeling mbr (zie ook tip 6).

©PXimport

▼ Volgende artikel
Hisense 65U7Q PRO – Prima middenklasser met een paar hardnekkige minpuntjes
© Hisense
Huis

Hisense 65U7Q PRO – Prima middenklasser met een paar hardnekkige minpuntjes

Hisense richt zijn pijlen op het middensegment, en deze 65U7Q Pro is daar een goed voorbeeld van. Het toestel verbetert een aantal zwakke punten van zijn voorganger en stoot daarmee duidelijk door naar de betere toestellen. Maar Hisense heeft niet alle minpunten weggewerkt. Bovendien toont de nieuwe versie van het VIDAA U-systeem dat niet alle aanpassingen een verbetering zijn.

Goed
Conclusie

De Hisense 65U7Q Pro biedt sterk contrast, goede HDR-prestaties en uitgebreide gamingmogelijkheden dankzij vier HDMI 2.1-poorten. De beeldkwaliteit is duidelijk verbeterd ten opzichte van zijn voorganger. Wel blijven de HDR-tonemapping wisselvallig en het VIDAA U-platform beperkt qua lokale apps en overzichtelijkheid.

Plus- en minpunten
  • Goede piekhelderheid
  • Verbeterd contrast en veel schaduwdetail
  • Prima bewegingsscherpte en 240Hz-modus
  • Goede beeldverwerking
  • Mooie HDR-beelden
  • Dolby Vision IQ met Precision Detail en HDR10+
  • VIDAA U werkt vlot
  • 4x HDMI 2.1 met alle gaming-features
  • Degelijke audiokwaliteit, Dolby Atmos en DTS:X
  • Dynamische tonemapping is niet altijd een verbetering
  • Lokale streaming-apps nog steeds niet allemaal beschikbaar
  • Thuisscherm kan verwarrend zijn
  • Matige kijkhoek
Specificaties

Adviesprijs: 1.399 euro Wat: Ultra HD LCD-tv (MiniLED FALD met 560 zones) Schermformaat: 65 inch (164 cm) Aansluitingen: 4x HDMI (v2.1, eARC/ARC, ALLM, VRR, 4K120), 1x minijack (composiet video + stereo), 1x optisch digitaal uit, 2x usb, 1x hoofdtelefoon, 2x antenne, 1x ethernet, wifi 5 (802.11b/g/n/ac), bluetooth Extra's: Dolby Vision IQ with Precision Detail, HDR10+ Adaptive, HDR10, HLG, VIDAA U9 OS, USB/DLNA-mediaspeler, AirPlay 2, DVB-T2/C/S2, CI+-slot Afmetingen: 1446 x 896 x 326 mm (incl. voet) Gewicht: 21,6 kg (incl. voet) Verbruik: SDR 84 kWh/1000h (E) / HDR 180 kWh/1000h (G)

Wie in het middensegment voor een televisie shopt, levert onvermijdelijk wat in op het gebied van design. De U7Q Pro is daarop geen uitzondering. Het toestel oogt degelijk, maar springt niet in het oog als een staaltje van topdesign. In tegenstelling tot zijn voorganger heeft hij nu wel een relatief vlakke rug. Daardoor springt het 7,5 cm dikke profiel wat meer in het oog, al maskeren de schuine zijdes dat enigszins. Het toestel staat op een centrale voet die bestaat uit twee voetsteunen afgedekt met een kunststof plaat. Het resultaat oogt wat saai en verraadt zijn middenklasse-roots. De afwerking van het toestel zelf is degelijk, de voet mocht misschien iets geraffineerder.

Aansluitingen

Hisense is overgeschakeld op een nieuw hardwareplatform en dat komt in elk geval met één voordeel. De U7Q Pro beschikt nu over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 48 Gbit/s bandbreedte leveren. Dat is vooral voor hardcore gamers van belang. Die kunnen nu een soundbar aansluiten via ARC/eARC en hebben daarnaast de mogelijkheid om meerdere 4K120-bronnen te gebruiken.

Pc-gamers krijgen nog meer goed nieuws: zij kunnen nu een verversingsfrequentie tot 165 Hz in 4K gebruiken, en zelfs tot 288Hz in Full HD. De tv ondersteunt bovendien ALLM, HDMI VRR en AMD FreeSync, en is bovendien NVIDIA G-Sync Compatible. De input-lag scoort geen topresultaat, maar wel meer dan behoorlijk: 14,2 ms bij 4K60 en 10,1 ms bij 2K120.

De U7Q Pro is daarnaast uitgerust met twee usb-poorten, een minijack-ingang voor composiet video en stereo, een hoofdtelefoonaansluiting, optisch digitale audio-uitgang, ethernet, wifi 5 en bluetooth. Even opletten bij wandmontage, want de ethernetpoort, een van de usb-poorten en de optisch digitale audio-uitgang wijzen naar achteren. De rest van de aansluitingen bevindt zich aan de zijkant. De tv heeft een enkelvoudige DVB-T/T2/C-tuner, een DVB-S/S2-tuner en een CI+-slot. Met behulp van externe usb-opslag kun je live-tv pauzeren of opnemen.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Verbeterde piekhelderheid en contrast

Vorig jaar worstelde de U79NQ met een matig contrast en doorsnee piekhelderheid. De U7Q Pro probeert dat duidelijk te verbeteren. Net als de voorganger gebruikt hij een VA-paneel met miniled-achtergrondverlichting, maar het aantal zones is opgetrokken van 384 naar 560 (28 x 20). In de HDR Filmmaker-modus meten we 1537 nits piekhelderheid op het 10%-venster; dat is 40 procent verbetering ten opzichte van het voorgaande model. Daartegenover haalt het volledig witte scherm maar 423 nits, en dat is dan weer 25 procent lager dan vorig jaar. Mogelijk heeft Hisense de optimalisatie gericht op speculaire highlights in plaats van algemene helderheid.

Ook het contrast is verbeterd, al blijft het eigen ANSI-contrast van het VA-paneel onveranderd op een eerder bescheiden 3190:1. Maar in de Filmmaker-modus verbetert de local dimming (in de Laag-stand) dat naar een mooie 7100:1 en zelfs 18.930:1 op eenvoudiger testpatronen. Dat is een degelijk resultaat, maar loopt nog steeds wat achter op concurrenten.

De zone-aansturing is prima, hoewel aan de leidende randen van heldere objecten een subtiele dimming zichtbaar kan zijn, vooral tegen een erg donkere achtergrond. Hogere local dimming-instellingen bieden geen substantiële contrastverbetering, maar introduceren wel merkbaar verlies van zwartdetail en onderdrukking van kleinere lichtaccenten. De voorzichtige dimming-aanpak zorgt er ook voor dat vage halo-effecten zichtbaar blijven, met name op donkere achtergronden en in HDR-content.

Door de matige kijkhoek wordt dat duidelijk zichtbaar als je te ver opzij zit. Kijk je echt bij volledige verduistering, dan kun je overwegen om de lokale dimming naar de medium-stand te schakelen. Het paneel van ons testmodel had wat beperkte uniformiteitsproblemen, waardoor soms een 'dirty screen effect' zichtbaar was bij heldere beelden. Denk eraan dat dit kan variëren tussen individuele toestellen.

HDR-content en kalibratie

Met ondersteuning voor HDR10, HDR10+, Dolby Vision IQ met Precision Detail is de U7Q Pro perfect uitgerust voor het breedste aanbod aan HDR-content. Dolby Vision IQ levert consistent de beste resultaten met uitstekende diepte en nuance. HDR10-prestaties zijn dankzij betere tonemapping duidelijk mooier dan vorig jaar. Er blijft meer contrast in het beeld en het 92% P3-kleurbereik ondersteunt rijke, verzadigde kleuren.

De HDR Tonemapping geeft een wat gemengd resultaat. Het kan witdetail en heldere kleurtinten beter zichtbaar maken, maar donkere beelden worden donkerder, terwijl heldere fragmenten helderder worden. Dat is zelden gewenst, dus het gebruik van deze instelling blijft twijfelachtig.

Zowel de SDR als de HDR Filmmaker-modus zijn redelijk goed gekalibreerd; de fouten die we opmerken zijn zelden duidelijk zichtbaar. In SDR merken we dat de grijsschaal wat naar geel uitwijkt, maar gelukkig zonder kwalijke gevolgen op huidskleuren. In HDR is het resultaat beter: de grijsschaal is neutraal, maar iets te donker terwijl kleuren dan weer vaak wat te helder zijn. Beide leveren uitstekende schaduwdetails, alleen heel donkere HDR-beelden ondervinden wat last van het beperkte contrast.

©Hisense

Beeldverwerking

De Hi-View AI Engine Pro levert prestaties die grotendeels in lijn liggen met die van de vergelijkbare modellen van vorig jaar. Dat betekent prima deinterlacing van 1080i-content en prima ruisonderdrukking voor willekeurige ruis. De prestaties met blokruis (gevolg van MPEG-compressie) blijven echter wat aan de zwakke kant. De upscaling levert mooie resultaten die weliswaar relatief zachte beelden opleveren. Je kunt de scherpte-instelling iets verhogen of met behulp van de superresolutie-instelling wat extra detail zichtbaar maken.

Hoe dan ook blijft het opletten met dvd-beelden, omdat die van relatief lage kwaliteit zijn en fouten daardoor makkelijker zichtbaar zijn. Zo kan superresolutie daar voor een overmatig uitgevlakte look zorgen, of voor onnatuurlijk scherpe randen. Voor de meeste instellingen (ruisonderdrukking, superresolutie) is de laagste stand bovendien erg voorzichtig, terwijl de medium-stand soms juist wat te sterk is.

Goede punten zijn er voor de weergave van 10 bit-gradienten, zoals in HDR-content. Die zijn mooi geleidelijk zonder duidelijke strookvorming. In SDR-content zijn zichtbare kleurstroken weg te werken met de Kleurverloop-instelling. Je kunt ook deze het best op de laagste stand zetten, ook al werkt die niet alle problemen weg. De medium stand is ook hier iets te agressief en kan detail verwijderen.

Het paneel heeft een goede bewegingsscherpte, zeker met behulp van de optie 'Hoge Verversingssnelheid', die een verversingssnelheid van 240 Hz gebruikt in ruil voor het verlies van wat verticaal detail. Het is een prima optie voor sport en mogelijk zelfs voor film, al zien we daar minder noodzaak. Vind je het schokken bij lange camerabewegingen storend, activeer dan Ultra Smooth Motion; de processor creëert dan vloeiende beweging zonder veel beeldfouten.

Stevige audio

De audioconfiguratie is wat steviger dan vorig jaar. De 2.1-opstelling is uitgebreid met twee zijwaarts gerichte luidsprekers naar een 2.1.2-configuratie. Het totale vermogen gaat daarmee van 40 naar 50 watt. De Hisense haalt flink wat volume uit dat vermogen, maar heeft moeite om de controle te bewaren als je echt veel volume vraagt. Dan hoor je vervorming en af en toe zelfs wat klanken die doen vermoeden dat het chassis trilt.

De U7Q Pro ondersteunt Dolby Atmos en DTS:X, en met de zijwaarts gerichte luidsprekers is er een goed surround-effect en beperkt hoogte-effect. De woofer zorgt voor goede basondersteuning. In deze prijsklasse vinden we de prestaties goed; die zullen voor veel mensen dan ook volstaan.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Erg druk thuisscherm

VIDAA U9 brengt een aantal veranderingen, maar blijft wel bij zijn basisprincipes. Dit 2023-artikel met een volledig overzicht van VIDAA U7 geeft aan je wat je zoal kunt verwachten. Wat is er veranderd? Het lokale aanbod aan apps groeit, zij het erg traag. HBO Max en Streamz (BE) zijn aan de lijst toegevoegd, maar NOS Live, NPO Start, Pathé Thuis, Ziggo Go, VRT Max en GoPlay ontbreken nog steeds.

Op het thuisscherm staat de lijst met apps nu onderaan; centraal in beeld staat voortaan een lijst aanbevelingen. Die heeft nu helemaal links een tegel voor de meest recent gebruikte bron en een tegel voor de ingangen. Dat zijn redelijke wijzigingen. Wat we echter storend vinden, is dat de reclame-carrousel bovenaan erg snel van item wisselt. Dat is op zich al verwarrend: wie een item in de app-lijst selecteert, ziet die twee rijen van plaats verwisselen, terwijl er onderaan nogmaals een banner met reclame de kop opsteekt. Dat zorgt ervoor dat er te veel activiteit is op het thuisscherm, zodat de gebruikservaring onrustig wordt. Hisense pusht ook heel hard zijn associatie met FIFA, ook niet echt aangenaam. Het begint op overmatige reclame te lijken.

De afstandsbediening is op wat kleine wijzigingen na overgenomen van vorig jaar. Ze is aangenaam in gebruik, vooral door de toetsen met zachte maar duidelijke aanslag. De ingebouwde oplaadbare batterij wordt gevoed door een fotovoltaïsch (zonne)paneel. Doordat dat aan de voorzijde is geplaatst, is de afstandsbediening relatief lang van vorm, maar dat stoort eigenlijk nooit.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Conclusie

De Hisense 65U7Q Pro presenteert een duidelijk beter contrast dan zijn voorganger, die op dat vlak wat onderpresteerde. Een aantal minpunten is echter wel gebleven. Zo blijft dynamische tonemapping voor HDR een lastige zaak: soms verbetert het beeld, soms verslechtert het. VIDAA U heeft een paar extra lokale apps gekregen, maar redelijk wat lokale apps zijn na meerdere jaren nog steeds niet beschikbaar. De nieuwe layout van het thuisscherm lijkt ons ook te druk; dat kan verwarrend zijn.

Op het gebied van beeldkwaliteit is er duidelijke verbetering met sterkere contrastprestaties en meer piekhelderheid. Voor HDR heb je ruime formaat-ondersteuning en prima weergave met voldoende impact. Gamers krijgen extra mogelijkheden dankzij de vier HDMI 2.1-poorten en goede bewegingsscherpte met zelfs een optie om tot 4K165 of 2K288 te gaan. De nieuwe behuizing heeft ook plaats gegeven aan een iets ruimere audio-oplossing met degelijke resultaten. De 65U7Q Pro lijkt ons goed geprijsd voor wat hij biedt, maar heeft mogelijk wel stevige concurrentie van gelijkwaardige TCL-modellen.

▼ Volgende artikel
Hoelang gaat een koelkast mee en wanneer is het tijd voor een nieuwe?
© Odua Images
Huis

Hoelang gaat een koelkast mee en wanneer is het tijd voor een nieuwe?

Een koelkast is een onmisbaar onderdeel van het huishouden. Maar net als elk apparaat zal ook een koelkast niet voor eeuwig blijven functioneren. Wanneer is het moment gekomen om afscheid te nemen van je trouwe koelmaatje? En wat levert een nieuwe op?

In dit artikel lees je:

  • Hoelang een koelkast gemiddeld meegaat en welke factoren daarop van invloed zijn
  • Welke signalen erop wijzen dat je koelkast aan vervanging toe is
  • Hoeveel energie oudere koelkasten verbruiken in vergelijking met nieuwe modellen
  • Wanneer het loont om te repareren en wanneer vervangen slimmer is
  • Waar je op moet letten bij de aankoop van een nieuwe koelkast

Ook interessant om te lezen: Grip op je energieverbruik: houd bij wat al jouw apparaten verbruiken

Gemiddeld gaat een koelkast tussen de 10 en 15 jaar mee, maar dat is geen harde grens. Sommige goed onderhouden modellen functioneren zelfs nog langer, terwijl andere al eerder kuren vertonen. Hoelang een koelkast precies meegaat, hangt onder meer af van het merk, het type koelsysteem en hoe intensief het apparaat wordt gebruikt. Huishoudens met kinderen of grotere gezinnen openen de koelkast vaker, wat leidt tot meer temperatuurschommelingen en slijtage.

Inbouwkoelkasten gaan doorgaans iets langer mee dan vrijstaande modellen, omdat ze beter zijn beschermd tegen stof en stoten. Toch is onderhoud bepalender dan het type koelkast. Bij oudere modellen helpt regelmatig ontdooien om het vriesgedeelte efficiënt te houden, en bij alle koelkasten is het belangrijk om de condensor aan de achterkant schoon en stofvrij te houden. Ook voldoende ventilatieruimte rondom het apparaat voorkomt oververhitting van het koelsysteem, wat de levensduur weer ten goede komt.

©Hasselblad H5D

🚨Signalen dat je koelkast aan vervanging toe is

Een koelkast die op zijn laatste benen loopt, laat dat vaak niet van de ene op de andere dag merken, maar geeft subtiele signalen. Zo kan het zijn dat verse producten sneller bederven, vooral 's zomers. Ook kan de koelkast opvallend veel geluid maken – een brommende, ratelende of trillende compressor is vaak een teken van slijtage. Als de motor bijna continu draait, betekent dat meestal dat het apparaat moeite heeft om de temperatuur laag te houden, wat leidt tot overbelasting en meer energieverbruik.

IJsafzetting aan de achterkant of in de vriezer is een ander signaal dat de temperatuurregeling niet meer goed werkt. In sommige gevallen ontstaan er ook temperatuurverschillen tussen verschillende zones in de koelkast, waardoor groente in het bovenste vak bevriest, terwijl vlees onderin niet koud genoeg blijft. Al deze symptomen wijzen erop dat het koelvermogen niet meer optimaal is en dat het tijd wordt om de vervangingsoptie serieus te overwegen.

✅ Checklist: is jouw koelkast aan vervanging toe?

□ Je koelkast is ouder dan 10 jaar □ Je merkt ijsvorming of temperatuurproblemen □ De motor draait bijna constant □ Je merkt dat producten sneller bederven □ Je energierekening is onverwacht gestegen □ Reparatiekosten lopen hoog op

Scoor je op meerdere punten? Dan is het misschien tijd voor een nieuwe.

©Creativebird

Energieverbruik: oud versus nieuw

Koelkasten van tien jaar of ouder zijn meestal nog niet ontworpen met energie-efficiëntie als topprioriteit. Ze verbruiken vaak twee tot drie keer zoveel stroom als moderne modellen met energielabel A of B. Dat verschil ontstaat onder meer door verouderde compressortechniek, slechtere isolatie en een minder efficiënte luchtcirculatie.

Omdat een koelkast dag en nacht aanstaat, telt dat hoge verbruik flink op. Voor een oud model kan het jaarlijkse stroomverbruik oplopen tot meer dan 400 kWh, terwijl een nieuwe energiezuinige koelkast soms onder de 150 kWh per jaar blijft. Omgerekend kan dat zomaar een besparing van 80 tot 100 euro per jaar betekenen, afhankelijk van het formaat van de koelkast en de huidige energieprijs. Bovendien is een energiezuinige koelkast beter voor het milieu: je stoot minder CO₂ uit en verlaagt je ecologische voetafdruk zonder in te leveren op comfort.

💡 Wist je dat...

  • Een koelkast verbruikt gemiddeld 10 procent van het totale stroomverbruik in huis.
  • IJsafzetting van slechts 2 mm verhoogt het energieverbruik al met 10 procent.
  • Een nieuwe koelkast verdient zichzelf in vijf tot zeven jaar terug door lagere stroomkosten.
  • Je de levensduur van je koelkast kunt verlengen door hem niet naast een oven of radiator te plaatsen.
  • Apparaten met een invertercompressor minder energie verbruiken én stiller zijn.

Repareren of vervangen?

Het is begrijpelijk dat je een kapotte koelkast liever laat repareren dan meteen een nieuw exemplaar aanschaft. Zeker als hij netjes is ingebouwd, nog relatief jong oogt of als je simpelweg gehecht bent aan je huidige model. Toch is repareren lang niet altijd de verstandigste keuze, zeker niet bij oudere apparaten. Als de koelkast ouder is dan acht jaar en de kosten van de reparatie meer dan de helft bedragen van een nieuw model, dan is vervangen vaak de betere investering.

Ook moet je rekening houden met toekomstige storingen. Een koelkast die één keer kuren vertoont, is meestal vatbaar voor meer problemen. Nieuwe modellen zijn bovendien stiller, koelen efficiënter en zijn vaak uitgerust met handige snufjes zoals een snelkoelfunctie, digitale temperatuurregeling of zelfs slimme integratie via een app. De extra gebruiksvriendelijkheid maakt de overstap extra aantrekkelijk.

KenmerkOud model (>10 jaar)Nieuw model (label A/B)
Gemiddeld stroomverbruik300–450 kWh/jaar100–150 kWh/jaar
Geluidsniveau40–45 dB35–38 dB
KoelprestatiesWisselend, soms instabielConstante, nauwkeurige regeling
Extra functiesBeperktNo-frost, snelkoelen, smart functies
MilieubelastingHoogLaag
ReparatiegevoeligheidGroter risico op storingenBetere betrouwbaarheid

©uroborosph

Tijd voor een nieuwe: waar let je op?

Wie vandaag de dag een nieuwe koelkast zoekt, belandt in een wereld van opties. Naast het uiterlijk speelt vooral het energielabel een hoofdrol. Hoe dichter bij label A, hoe zuiniger het apparaat. Dat vertaalt zich in lagere stroomkosten én minder impact op het milieu. In een open keuken is ook het geluidsniveau een belangrijke factor; sommige modellen maken nog maar 35 decibel geluid, vergelijkbaar met een fluistering.

Kijk ook goed naar de indeling: hoeveel legplateaus zijn er, hoe verstelbaar zijn die, en past je wekelijkse boodschappenvoorraad er wel fatsoenlijk in? Let op speciale zones zoals een 0°C-lade voor vlees en vis, of een aparte groentelade met luchtvochtigheidsregeling. Functies als No-frost besparen je tijd (nooit meer ontdooien!) en een omkeerbare deur zorgt ervoor dat de koelkast altijd past, ongeacht de opstelling van je keuken.

Een koelkast koop je voor de lange termijn. Het loont dus om niet alleen naar de aanschafprijs te kijken, maar ook naar gebruiksgemak, energieverbruik en duurzaamheid. Zo haal je er jarenlang het maximale uit.