Windows bestaat vandaag 30 jaar. Op 20 november 1986 kwam Windows 1.0 uit, de eerste versie van het besturingssysteem dat later de wereld zou veroveren. Tijd om de andere versies van Windows eens onder de loep te nemen en te reviewen.

Windows 1.0

Hier begon het allemaal. Waar besturingssystemen in 1985 nog grotendeels bestonden uit zwarte vlakken met witte tekst was Windows het besturingssysteem dat computertaal virtueel maakte. De GUI maakte het onderscheidend, maar ook ondersteuning voor de muis en het meeleveren van programma's zoals een klok, een rekenmachine en een tekstverwerker legde het grondwerk voor wat nog zou komen.

Helaas werd Windows 1.0 een flop - het programma had een destijds astronomische 256 KB aan RAM nodig om überhaupt te draaien, laat staan om te multitasken. Bovendien waren er nog amper programma's voor het OS beschikbaar, en was Windows erg onduidelijk en onoverzichtelijk door het oerwoud aan opties.

Goed:
+ Ondersteuning voor de muis
+ Tekstverwerker
+ Je kon zien wat je deed
+ Multitasking

Minder goed:
- Had veel RAM nodig
- Weinig alternatieve programma's
- Onoverzichtelijk

Windows 2.0

Windows 2.0 werkte eveneens op 16 bit en had iets minder RAM nodig, en bevatte bovendien de eerste versies van Word en Excel. Helaas was het nog steeds te onduidelijk en wist Microsoft het nog steeds niet aan de man te brengen.

Goed:
+ Word en Excel
+ Iets sneller

Minder goed:
- Net zo veel RAM nodig
- Net zo onoverzichtelijk

Windows 3.0

Dit was waar Windows écht populair werd. Windows 3.0 introduceerde namelijk een héél handige en vooral essentiële upgrade: De Verkenner. Daarmee werd het makkelijker bestanden te beheren, wat bij het grote publiek wel aansloeg. Bovendien zag de UI er een stuk gelikter uit, en had de eerste Windows 3.1-update ook nog Mijnenveger aan boord.

Windows 3.0 was het eerste besturingssysteem dat als OEM werd meegeleverd op computers van andere fabrikanten, waardoor het heel aantrekkelijk werd om die te kopen.

Goed:
+ Mijnenveger
+ Verkenner
+ Mijnenveger

Minder goed:
- Draaide nog steeds over DOS heen

Windows 95

Windows 95 was één van de belangrijkste Windows-edities ooit. Er werden twee belangrijke dingen toegevoegd: Het startmenu, en Internet Explorer. Met het startmenu werd het computergebruik in één klap een stuk overzichtelijker, en met Internet Explorer kon iedereen direct het internet verkennen. Tel daarbij op dat Windows 95 het eerste OS was dat op 32-bit-architectuur draaide, waardoor het mogelijk was om krachtigere applicaties te maken.

Microsoft kreeg ook kritiek na Windows 95, omdat het zijn monopoliepositie te veel zou gebruiken om gebruikers aan de UI te krijgen. Een ander groot probleem was dat het het eerste OS was dat wijdverspreid werd, maar dat betekende ook dat er een frustrerend gebrek aan drivers beschikbaar was. Wilde je een printer werkend krijgen op Windows 95, dan kon je je weekend wel gedag zeggen...

Goed:
+ Browser
+ De start van het startmenu
+ 32 bit

Minder goed:
- Kleine quirks zoals het beroemde 'Press start to stop'
- Slechte ondersteuning voor drivers

Windows 98:

Windows 98 borduurde voort op Windows 95 en probeerde af te maken wat Windows 95 moest worden. Vrijwel alle programma's waren 32 bit, het OS draaide soepel en ging een stuk beter om met drivers.

Goed:
+ Stabiel
+ Alles 32 bit

Minder goed:
- Eigenlijk niks...

Windows ME:

Misschien wel de allerslechtste versie van Windows, voornamelijk door de notoir slechte instabiliteit. Het OS bracht vooral een flink aantal kekke multimedia-programma's, met Windows Media Player voorop, maar de kritiek was dat WMP ook gewoon als gratis download te krijgen was. Tel daarbij op dat het besturingssysteem programma's significant trager maakte dan Windows 98, en je hebt een bijzonder slecht stuk software op je pc staan. Van de andere kant zag het er wel een stuk moderner uit dan Windows 98, dus dat is er in ieder geval wel.

Goed:
+ Modern uiterlijk

Minder goed:
- Trager
- Onstabiel
- Overbodige upgrade

Windows XP

Dit is 'em. Naast Windows 7 misschien wel het fijnste besturingssysteem van Microsoft. Met Windows XP wist Microsoft precies de brug te slaan tussen zakelijke en persoonlijke gebruikers, en dat werkte bijzonder goed. Windows XP was snel, veilig, en werkte met zowat alle nieuwe hardware. Windows XP werd in april 2014 uitgefaseerd, maar dat weerhoudt bijvoorbeeld de Nederlandse overheid er niet van om het alsnog te gebruiken.

Goed:
+ Stabiel
+ Werkte plug n play met veel apparaten
+ Handig voor bedrijven

Minder goed:
- Had een wat speels uiterlijk
- Was moeilijker voor ontwikkelaars

Windows Vista:

Vista was een puinhoop. Goed, dat is eruit. Windows Vista ziet er heel anders uit dat XP - moderner, minder speels, met doorzichtige menu's en titelbalken. Ook had Vista meer aandacht voor veiligheidsfuncties, en maakte het de verschillende gebruikersaccounts minder verbonden met elkaar. Daardoor kreeg je vervelende pop-ups, ELKE KEER dat je iets wilde kopiëren of wat dan ook wilde doen.

Het grootste probleem waren echter de drivers. Omdat Vista met een fundamenteel ander systeem voor drivers werkte, moesten fabrikanten vaak compleet nieuwe drivers bouwen voor hun apparaten. Dat deden ze niet, waardoor Vista vrijwel geen ondersteuning had voor de meeste drivers.

Tel daarbij op dat Windows XP juist zo goed was, en Vista kwam koud op ons dak vallen. Tijd voor het volgende.

Goed:
- Modern uiterlijk
- Meer aandacht voor veiligheid

Minder goed:
- Geen ondersteuning voor drivers
- Pop-ups bij ALLES wat je deed
- Logge programma's, traag opstarten

Windows 7

Windows 7 moest de puinhoop van Vista rechttrekken, en deed dat met verve. Niet voor niets is Windows 7 nog steeds het meest gebruikte besturingssysteem ter wereld. Windows 7 had alle goede elementen van Windows XP, combineerde dat met de prima veiligheidsfeatures van Vista, maar zorgde dat het geheel stabiel én snel draaide. Daardoor ontstond een besturingssysteem dat voor iedereen geschikt was.

Wat Windows 7 vooral zo goed maakte was dat het niet op de voorgrond probeerde te treden. Het was onopvallend, gooide je niet dood met nieuwe features en flashy designs, maar deed wat het moest doen en liet je daarmee zelf de macht houden. Dat was anders dan Vista, dan heel nadrukkelijk aanwezig wilde zijn in je besturingssysteem - en wat eigenlijk ook heel anders is dan Windows 10. "It just works", als we de woorden van een beroemde concurrent mogen lenen. En voor de meeste mensen is dat heel prettig.

Goed:
+ Licht
+ Geen onnodige poespas
+ Stabiel
+ Brede ondersteuning

Minder goed:
- Stiekem een beetje saai

Windows 8

Wauw, ging het hier weer even mis. Microsoft was altijd de heerser van de desktop, maar worstelde al sinds 2007 met de opkomst van mobiele apparaten en touchscreens. Maar ja, in een tijd waarin Apple en Google dat wél heel goed kunnen kan een gigant als Microsoft niet achterblijven - en dat resulteerde in het schizofrene Windows 8. Daarin werd alles uit de voorgaande Windows-versies radicaal deur gewezen en werd de UI compleet overhoop gegooid. Het startmenu en het bureaublad werden vervangen door de beruchte 'Metro UI', dat bestond uit grote blokken die makkelijk te gebruiken waren op tablets. Ook de apps zelf werden vervangen, want ook die moesten bestaan uit grotere velden en knoppen, allemaal gericht op 'touch'.
Dat sloeg niet aan. Gebruikers konden maar niet wennen aan de UI en het marktaandeel Windows 8 kelderde hard. Na een tijdje besloot Microsoft met een tussenoplossing te komen met Windows 8.1, dat in ieder geval de optie gaf om weer het vertrouwde bureaublad en de taakbalk terug te krijgen. Dat was iets aantrekkelijker, maar kon gebruikers nog steeds moeilijk overtuigen.

Goed:
+ Prettig voor het handjevol tablet-gebruikers

Minder goed:
- De complete UI

Windows 10

Windows 10 gaat terug naar 'Windows as a service', een besturingssysteem dat constant wordt bijgewerkt en geüpdate. Windows 10 kwam 29 juli van dit jaar uit en moet 'het laatste OS' van Microsoft zijn. Het moet tegelijk geschikt zijn voor mobiele apparaten, maar is in de eerste plaats vooral een traditioneel desktop-systeem, met een startmenu, een bureaublad, en gewone Win32-applicaties. Ach, lees onze review van Windows 10 maar gewoon.

Goed
+ Traditioneel startmenu
+ Nieuwe features als Actiecentrum, virtuele bureaubladen, en Edge
+ Gratis

Minder goed:
- Voelt nog niet helemaal af
- Soms nog instabiel door ontbrekende compatibiliteit

Je hoort het steeds vaker: iemand klikt op een link en belandt op een nepwebsite van de bank, waar intussen persoonlijke gegevens worden ingevuld. Of er komt ineens een WhatsApp-bericht van een ‘bekende’ met het verzoek om snel geld over te maken voor een ticket of een nieuwe telefoon. Natuurlijk trap jij daar niet zomaar in. Maar hoe herken je dit soort berichten nu het makkelijkst?

Partnerartikel - in samenwerking met Bitdefender

Online oplichting is een van de grootste zorgenkindjes van banken en de politie. Er wordt jaarlijks voor miljoenen gefraudeerd met valse links en nepberichten die via sms, e-mail of WhatsApp worden verstuurd. En met de komst van AI wordt het voor criminelen steeds makkelijk om zulke berichten zo echt mogelijk te laten lijken.

Goed lezen

Het herkennen van spamberichten of nepverzoeken om geld over te maken is niet altijd eenvoudig. Belangrijkste vuistregel: gaat het om geld, zeker om grote bedragen, controleer het bericht dan extra goed. Bij e-mail is dat meestal goed te doen. Twijfel je of een bericht een phishingmail is, beweeg dan met de muis over een link zonder erop te klikken. Onderaan in je browser verschijnt de url waar de link naartoe leidt.

Soms zijn die adressen zo onduidelijk dat je er weinig uit kunt opmaken. Klik in dat geval met de rechtermuisknop op de link en kies Koppeling kopiëren. Plak het adres vervolgens in Kladblok, zodat je het kunt bekijken zonder de site daadwerkelijk te openen. Dat is de veiligste manier om te controleren waar de link naartoe verwijst. Vaak zie je dan vreemde of onbekende domeinnamen, een duidelijke aanwijzing dat de mail niet van je bank afkomstig is.

Twijfel? Bellen!

Krijg je een vreemd WhatsApp- of sms-bericht waarin het lijkt alsof een bekende je vraagt om geld over te maken, bijvoorbeeld omdat hij een ticket is kwijtgeraakt of omdat haar telefoon gestolen zou zijn? Dat kán natuurlijk echt zijn, maar vaak is het helaas nep. Zelfs als details in het bericht kloppen, zoals het land waar die persoon verblijft. Slimme oplichters halen dit soort informatie namelijk gewoon van sociale media. Nog een reden dus om niet zomaar online te delen dat je op vakantie gaat en waarheen.

Twijfel je aan de echtheid van het bericht? Bel de persoon zelf om het te controleren. Heb je daar ook geen goed gevoel bij en is diegene met anderen op reis, bijvoorbeeld met partner of kinderen, neem dan contact op met hen om te checken of het verhaal klopt. Dan heb je de waarheid meestal snel boven tafel.

Extra beveiliging

Wil je zelf niet constant controleren of een e-mailtje of berichtje echt is, maar kun je daar wat extra hulp bij gebruiken? Kies dan voor een goed beveiligingspakket. Vrijwel alle beveiligingssuites vissen dergelijke mailtjes er zo voor je uit en markeren deze als zijnde spam, of verplaatsen deze dan automatisch naar een aparte folder in je mailbox.

Bitdefender Premium Security is een allround beveiligingspakket die je mailboxen in de gaten houdt en automatisch controleert op spamberichten en scam-mails. Mailtjes die veilig zijn worden indien gewenst aangeduid met een groen 'Bitdefender Safe'-labeltje. Prettig daarbij is dat je die aanduiding ook op andere apparaten ziet waar je je mail leest, omdat Bitdefender op serverniveau controleert en niet alleen je lokale mailbox. Alles wordt dus online al voor je in de gaten gehouden.

Dat geldt natuurlijk ook voor alle software die je downloadt, ook dat wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van malware. En wie het zekere voor het onzekere neemt, maakt in Bitdefender ook nog eens gebruik van de extra AI-hulp Scam Copilot. Dankzij de ingebouwde chatfunctie kun je bijvoorbeeld een vraag stellen over scamming, maar ook een screenshot sturen van een sms- of WhatsApp-bericht. Scam Copilot scant het bericht en kan aangeven of het om een scambericht gaat.

Blijf alert

Een compleet beveiligingspakket is tegenwoordig toch echt wel een must. Zulke software neemt je aardig wat werk uit handen wat betreft de controle op fishing- en scammingmailtjes en de continu beveiliging van je apparaten als het op virussen en malware aankomt. De ontwikkelingen gaan echter snel en AI wordt meer en meer gebruikt om mensen te misleiden. Dat betekent dat je zelf ook constant alert moet blijven en je jezelf eigenlijk moet trainen om valse berichten te herkennen. Met een extra hulp als Scam Copilot van Bitdefender kun je dergelijke berichten al veel sneller onderscheppen, maar vereist het nog wel een extra stap aan jouw zijde, zoals het opsturen van een verdachte screenshot van een nep-WhatsApp-bericht. Blijf dus altijd opletten, hoe echt een bericht ook lijkt.

De Google Pixel 10 Pro XL is de nieuwste en duurste reguliere smartphone van het merk. In deze review nemen we het toestel met een adviesprijs van 1299 euro onder de loep.

Herkenbaar ontwerp met nieuwtje

Leg je de Pixel 10 Pro XL naast de 9 Pro XL, dan moet je wel heel goed kijken om verschillen te ontdekken. De toestellen ogen praktisch identiek. Maar er zijn wel degelijk verschillen. De Pixel 10 Pro XL is bijvoorbeeld nog zwaarder geworden en is met zijn 232 gram een van de zwaarste telefoons van het moment.

©Rens Blom

Daarnaast ondersteunt de Pixel 10 Pro XL als eerste bekende Android-smartphone magnetische accessoires aan de achterzijde (via Qi2). Je kunt bestaande Apple MagSafe-accessoires van je iPhone daardoor met de Pixel 10 Pro XL gebruiken, wat tof is en goed werkt.

©Rens Blom

Goed om te weten: naast de Pixel 10 Pro XL zijn er ook een kleinere Pixel 10 en 10 Pro, die uiteraard andere specificaties én prijzen hebben. De Pixel 10 Pro XL heeft een prachtig 6,8-inch oledscherm dat bij de beste schermen hoort. Meer hoeven we er niet over te zeggen. De vingerafdrukscanner achter het scherm functioneert bovendien erg goed.

©Rens Blom

Niet de beste specificaties

Van een smartphone die maar liefst 1299 euro kost verwachten we heel goede specificaties. Google snapt dat en stopt daarom een royale 16 GB werkgeheugen in de Pixel 10 Pro XL, aangevuld met minimaal 256 GB opslagcapaciteit. Maar nu komt het: de Tensor G5-processor van Google zelf haalt het niet bij de chips in andere topsmartphones. Googles Pixel 10 Pro XL is in benchmarks minder snel en beperkt de chip sneller bij gamen om niet te warm te worden. Op papier jammer, in de praktijk merk je hier echter minder van. De smartphone is dan ook snel zat.

Waar je méér van merkt, is de accuduur. De Pixel 10 Pro XL heeft een 5200mAh-accu, wat een redelijk gangbare accucapaciteit is voor een 6,8inch-smartphone. Het lijkt er echter op dat de Tensor G5-chip en het modem minder energiezuinig zijn, want de accuduur maakt weinig indruk. Net als voorgaande Pixel-telefoons moeten we de Pixel 10 Pro XL steevast aan de oplader leggen als we gaan slapen. Op zo'n dag lezen we best wat nieuws op de telefoon, gebruiken we sociale media, plegen we wat belletjes, maken we foto's en gebruiken we een halfuur tot uur de hotspot-functie om in de trein te internetten op onze laptop. Veel andere telefoons hebben aan het eind van zo'n dag meer accu over dan de Pixel 10 Pro XL.

Opladen kan de smartphone via usb-c en draadloos. Bekabeld is de snelste methode; het duurt dan anderhalf uur om de accu volledig op te laden.

©Rens Blom

Uitstekende camera's

Pixel-smartphones staan al jaren bekend om hun uitstekende camera's. De Pixel 10 Pro XL houdt die reputatie hoog en biedt je drie geavanceerde camera's op de achterkant. Het gaat om een primaire camera, een groothoekcamera en een zoomcamera. Met alle camera's kun je overdag én in het donker echt hele goede foto's en video's schieten. Het verschil met de Pixel 9 Pro XL, die we hiervoor regelmatig gebruikten, vinden we echter niet groot. Gek is dat niet, want de 10 Pro XL heeft dezelfde camera's als zijn voorganger. Google zegt wel dat de optische beeldstabilisatie verbeterd is en voegt een zoommodus (tot 100x) toe, die sterk leunt op kunstmatige intelligentie (AI). En ja, tientallen keren zoomen is grappig, maar de resultaten zijn veel minder mooi dan een 'echte foto'. Wij adviseren je daarom om maximaal 10x te zoomen. Dan krijg je echt nog prima foto's.

Hieronder zie je twee fotoseries met telkens van boven naar beneden de hoofdcamera, de groothoekcamera en verschillende zoomstanden.

©Rens Blom

©Rens Blom

Opfrisbeurt voor software

Op de Pixel 10 Pro XL is Android 16 geïnstalleerd, de nieuwste software. Versie 16 oogt visueel anders dan versie 15 en is met name kleurrijker en vrolijker. Je kunt ook wat meer visuele zaken personaliseren. Wij zijn wel fan van deze opfrisbeurt.

Google stopt de software vol met AI-functies. Wat direct opvalt, is dat de Pixel 10 Pro XL in bijvoorbeeld de Verenigde Staten veel meer AI-functies heeft dan in Nederland. De AI werkt sowieso beter in het Engels. De functies die je hier wél kunt gebruiken, zijn overwegend nuttig en zeker het proberen waard. Nu maar hopen dat er meer (aangekondigde) functies naar Nederland komen.

Het updatebeleid van Google blijft erg goed: zeven jaar Android- en beveiligingsupdates. Wij vinden zeven jaar heel netjes, want we kunnen ons goed voorstellen dat het toestel na zeven jaar gebruik naar het einde van zijn (technische) levensduur kruipt.

Conclusie: Google Pixel 10 Pro XL kopen?

De Google Pixel 10 Pro XL is een fraaie en complete smartphone met erg goede camera's en zeven jaar software-updates. De ondersteuning voor magnetische (oplaad)accessoires is een mooie vernieuwing en we zien ook potentieel voor de AI-functies. De accuduur is echter een zwakker punt en de adviesprijs vinden we ook aan de hoge kant.