Waarom Linux? We kunnen beter zeggen: waarom niet?! Het is gratis, opensource, stabiel en veilig. Bovendien is voor vrijwel elk programma onder Windows een even goed (of beter) equivalent te vinden.

Er bestaat niet één Linux. Er zijn enorm veel distributies die op allerlei manieren van elkaar verschillen, bijvoorbeeld qua gebruiksgemak, uitstraling en prestaties op eenvoudige systemen. Leuk, want zo is er voor ieder wat wils. Voor de gemiddelde gebruiker die gewoon een goede desktopomgeving wenst, maar ook voor de zakelijke gebruiker, de hobbyist, de gamer, de creatieveling of de student.

01 Heel veel keuze!

Linux is in veel smaken beschikbaar. Sommige distributies beperken zich tot de basis, waarbij je naar wens kunt uitbreiden en je eigen keuzes kunt maken. Andere versies zijn al na de installatie erg compleet en kun je direct als alternatief voor bijvoorbeeld Windows of macOS gebruiken. Een belangrijke keuze is de desktopomgeving, die vrijwel de hele look & feel bepaalt. Bij Linux Mint kun je bijvoorbeeld kiezen voor Cinnamon, Mate of Xfce, Lubuntu gebruikt het lichtgewicht LXDE, terwijl bij elementary OS de speciaal hiervoor ontwikkelde Pantheon-desktopomgeving wordt ingezet, dat door zijn gebruiksvriendelijkheid (maar beperkte instellingsmogelijkheden) heel geschikt is voor overstappers van Windows en macOS. Elke desktopomgeving komt met een pakket aan hiervoor geoptimaliseerde toepassingen, zoals een pakketbeheerder waarmee je software kunt bijwerken en installeren.

©PXimport

Distributies volgen en vergelijken

©PXimport

02 Stabiele basis

Hoewel er heel wat exclusieve distributies zijn, leunen de meeste zelf weer op bijvoorbeeld Debian, Ubuntu of Arch Linux. Dat zorgt voor een stevig fundament en verzekert je ervan dat er veel software voor te vinden is. Evengoed zie je hier ook al verschillen: sommige distributies bieden het nieuwste van het nieuwste, andere zijn meer op stabiliteit gericht met daardoor soms wat oudere software. Een afgeleide distributie is – afhankelijk van je ervaringsniveau – soms een betere keuze. Neem bijvoorbeeld Manjaro, een van de populairste distributies van dit moment. Het heeft Arch Linux als basis, wat een opvallend snel, krachtig en lichtgewicht besturingssysteem is. Maar de installatie van alleen Arch Linux levert slechts een minimaal systeem op dat je verder moet uitbouwen met bijvoorbeeld de gewenste desktopomgeving, pakketbeheerder en software. Dat kán een voordeel zijn, maar is niet zo handig voor beginners. Manjaro daarentegen geeft je een volledige desktopomgeving met een heel pakket aan software, en is tijdens het gebruik juist gebruiksvriendelijk en toegankelijk terwijl je toch van de voordelen van Arch Linux profiteert.

©PXimport

03 Ook voor oudere systemen

Linux stelt geen hoge eisen aan het systeem. Zelfs op zwaar verouderde pc’s draait het meestal nog prima. Heb je minder dan 2 GB aan werkgeheugen, dan loont het wel om naar de wat lichtere distributies te kijken. Een extreem voorbeeld is Tiny Core Linux, dat voor een grafische desktop maar 16 MB geheugen vergt. Het is in de basis erg eenvoudig, maar je kunt wel precies de software toevoegen die je nodig hebt. Dat maakt het voor een antieke netbook wellicht een dankbare optie. Al geeft het iets ‘zwaardere’ Puppy Linux wel al meteen een veel bruikbaarder systeem, terwijl ook deze distributie maar zo’n 64 MB geheugen nodig heeft. Een leuker en completer systeem voor je netbook of laptop heb je met bijvoorbeeld Lubuntu, het daarvan afgeleide Peppermint OS en MX Linux. Als Windows niet vooruit te branden is op je systeem, is er zodoende altijd wel een vloeiend werkende Linux-distributie te vinden.

©PXimport

Hulpbron voor vastgelopen pc!

©PXimport

04 Gebruiksvriendelijk en vertrouwd

Natuurlijk is de overstap van Windows of macOS naar Linux even wennen, maar als je een gebruiksvriendelijke distributie selecteert, hoeft dat niet lang te duren. Wil je een omgeving die zo sterk mogelijk overeenkomt met Windows 10, dan is Zorin OS een mooie optie. Het neemt de Gnome-desktop als basis, maar dan met talloze aanpassingen en een heel pakket aan krachtige toepassingen. Met Zorin Appearance biedt het bovendien een handige toepassing om de vormgeving van de desktop verder aan te passen. Elke twee jaar komt een grote update uit. Dat maakt het wellicht de moeite waard om nog (heel even) op Zorin OS 15 te wachten, dat al wel als bèta verscheen. Het heeft Ubuntu 18.04.2 LTS als basis, waar tien jaar lang updates voor verschijnen.

Als je macOS van Apple gewend bent, is elementary OS een mooie optie. Net als Zorin OS is het gebaseerd op Ubuntu, maar het is wat verder versimpeld, waardoor de keuze uiteindelijk meer een kwestie van smaak is. Wil je eindeloos van updates genieten, dan is een distributie met zogenaamde rolling releases overigens ook een optie (zie kader).

©PXimport

Altijd up-to-date met rolling releases

©PXimport

05 Volop software en drivers

Ben je bang dat je bekende drivers en software gaat missen onder Linux? Dat hoeft niet. Vrijwel alle apparaten werken zelfs direct zonder dat je één driver hoeft te installeren. En nemen we Zorin OS even als voorbeeld, dan krijg je daar ook meteen een enorm pakket aan software bij. Release 15 komt bijvoorbeeld met Evolution, dat Microsoft Exchange-ondersteuning biedt, Firefox als standaardbrowser en het nieuwe LibreOffice 6.2. Die laatste vormt met zijn verfijnde gebruikersinterface een nóg beter alternatief voor de bekende Office-toepassingen. De Ubuntu-basis zorgt er bovendien voor dat er enorm veel aanvullende software voor te vinden is in de opensource gemeenschap. Bedenk ook dat veel games op Steam standaard al geschikt zijn voor Linux. En dankzij Wine met PlayOnLinux kun je – als dat nodig is – altijd nog bepaalde Windows-games en -software installeren en gebruiken in een eigen venster.

©PXimport

06 Eenvoudig uitproberen

Gezien de brede keuze aan distributies met Linux zul je relatief veel afwegingen moeten maken en wellicht zelfs eerst wat distributies moeten uitproberen. Gelukkig kan dat straffeloos en kosteloos. Een snelle en handige manier om distributies uit te proberen, is door ze een tijdje naast je huidige besturingssysteem te gebruiken in een virtuele machine. Installeer daarvoor bijvoorbeeld het gratis VirtualBox van Oracle en maak naar believen virtuele machines aan. Veel distributies kun je ‘live’ starten en uitproberen door het iso-image op een cd te branden of usb-stick te zetten. Een programma als Rufus is daarbij erg handig. Neem een usb-stick die groter is dan het iso-bestand. Voor de meeste distributies is 2 GB voldoende. De usb-stick is natuurlijk ook ideaal als installatiemedium.

©PXimport

07 Een van de veiligste besturingssystemen

Linux is een van de veiligste besturingssystemen. Virussen voor Linux bestaan wel, maar zijn erg zeldzaam. Natuurlijk helpt het dat Linux nog niet zo populair is als Windows, en daarom een minder aantrekkelijk doelwit is. Maar het is voor een virus ook lastiger om binnen te dringen in Linux en schade aan te brengen. Wat eveneens meewerkt is dat de broncode van Linux openbaar is en door een enorme groep ontwikkelaars wordt onderhouden. Een fout zal daardoor ook veel eerder worden opgemerkt en gedicht. En dan hebben we het nog niet eens over privacy gehad. Van Microsoft is bekend dat het veel informatie over haar gebruikers verzamelt, in Linux is dat een zeldzaamheid.

De OLED C-reeks van LG is inmiddels bijna een icoon. Het model situeert zich in de line-up net onder het topmodel, maar biedt nog steeds topprestaties voor games, films en sport. De C5 vertoont echter bijzonder veel gelijkenissen met de C4. Heeft deze LG C5 dan wel iets extra's te bieden?

8

Uitstekend

Samenvatting

De LG OLED65C5 bouwt voort op de C4 met hetzelfde design, betere piekhelderheid en uitstekende kalibratie. De tv biedt sterke gamefeatures, prima beeldverwerking en Dolby Atmos-audio, maar mist DTS. WebOS 25 is snel en uitgebreid, al bevat het storende reclame. Dankzij de goede prestaties, breed app-aanbod en vijf jaar updates blijft de C5 een goede keuze.

Plus- en minpunten

• Uitstekende piekhelderheid
• Prachtige HDR-beelden in HDR10 en Dolby Vision
• Goede kijkhoek en anti-reflectie
• Zeer goede gamer-ondersteuning, met vier HDMI 2.1-poorten

• Niet content-gerelateerd advertenties op het Home-scherm
• Geen ondersteuning voor HDR10+ en DTS
• Dynamische tonemapping maakt het beeld te helder

LG heeft voor de C5 heeft het ontwerp van de C4 overgenomen, maar daar hebben we geen bezwaar tegen; het is mooi en stijlvol. Het scherm heeft een dunne, metalen rand en aan de achterzijde zit de behuizing relatief diep achter het scherm. De structuur op de rug doet nog steeds aan stof of leder denken, alleen is deze nu grijs-zwart in plaats van bruin. Zonder voet is deze televisie 45mm diep, dus als hij aan de muur zou hangen ziet hij er fraai uit. Kies je voor een opstelling op tv-meubel, dan staat hij op een centrale voet. Veel ruimte onder het scherm heb je dan niet, de soundbar kan idealiter maar 5,5cm hoog zijn.

Aansluitingen

De C-reeks is al jaar en dag bijzonder goed uitgerust en zeker voor gamers heeft deze televisie flink wat te bieden. De vier HDMI-poorten ondersteunen allemaal de maximale 48Gbps bandbreedte van HDMI 2.1, en leveren ook ALLM, 4K144 (voor pc, gameconsoles zijn zelf beperkt tot 4K120) en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken. Met andere woorden: geen probleem om zowel een soundbar als meerdere high-end gamebronnen aan te sluiten. Dankzij de erg lage input-lag, 10,8ms voor 4K60 en 5,9ms voor 2K120, is een responsieve game-ervaring gegarandeerd. Er is een IR-blaster poort voorzien om tv's die uit het zicht staan te besturen met de LG-afstandsbediening, maar de IR-blaster zelf zit niet in de doos. De C5 ondersteunt WiFi 6 (802.11ax), terwijl op de C4 nog WiFi 5 werd toegepast. De WiSA-ondersteuning (Wireless Speaker and Audio Association) is geschrapt, maar dat is geen enorm verlies. Alle aansluitingen wijzen naar opzij zodat ze wandmontage niet storen. 

Premium piekhelderheid

Het nieuwe, helderste paneel blijft voorbehouden voor de G5, de C5 is nog steeds voorzien van een OLED evo paneel met Brightness Booster. LG vermeldt officieel geen verbetering, maar we meten een iets hogere piekhelderheid op het 10%-venster, die bedraagt nu 1214 nits. Op de C4 was dat nog 1060 nits. Het volledig wit beeld haalt 195 nits, dat is onveranderd, net als het kleurbereik dat nu 98,7% P3 haalt. Toch moet je van die 20% verbetering op het kleinere testvenster geen grote impact verwachten. De C5 staat daarmee wel in de top van het helderheidsklassement in zijn categorie, hij moet enkel de Samsung S90F voorlaten. En uiteraard mag je rekenen op een prima kijkhoek, en redelijke anti-reflectie. Ons testexemplaar had ook een goede uniformiteit.

We schakelen naar de Filmmaker Mode om de kalibratie te beoordelen, en die blijkt al snel bijzonder goed te zijn. De SDR-weergave is uitstekend, met goed schaduwdetail, accurate kleuren en natuurlijke huidtinten. In HDR ondersteunt de LG naast HDR10 en HLG ook Dolby Vision, en die laatste beelden zijn fantastisch. Maar ook met standaard HDR10 is het resultaat bijzonder knap. De kalibratie is ook hier uitstekend, met zeer mooie kleuren en goede witnuances. In de donkerste scènes is hij iets te donker, waardoor er nuance kan ontbreken. Gelukkig kun je dat met de ‘Dark Detail’-instelling verbeteren. De optionele dynamische tonemapping voor HDR10 lieten we uitgeschakeld staan. Deze maakt het beeld helderder en dat is niet goed voor de contrastperceptie. 

Goede beeldverwerking

Met zoveel verschillende contentformaten is goede beeldverwerking erg belangrijk om elke bron optimaal weer te geven. De Alpha 9 Gen 8-processor krijgt deze taak goed voor elkaar. De ruisonderdrukking en upscaling zorgen voor mooie, scherpe beelden, zelfs als je vertrekt van relatief lage kwaliteit als dvd. De beste resultaten krijg je weliswaar als er van HD-beelden wordt uitgegaan. Voor live tv-beelden (1080i) is deinterlacing een noodzakelijke stap. Op een van onze testpatronen zagen we iets meer karteling dan gebruikelijk op een bijna horizontale lijn, maar in echte content lijkt het gelukkig toch een zeldzaam probleem. Zijn er kleurstroken zichtbaar in zachte kleurgradiënten, dan kan je die met de optie 'Vloeiende gradatie' in de laagste stand vrij goed wegwerken.

Op de G5 ging het daar soms mis, maar dat probleem zagen we hier niet. In heel lastige donkere scènes kan die strookvorming wel zichtbaar blijven. De bewegingsscherpte is uitstekend, OLED-panelen scoren hier dankzij hun snelle responstijd altijd goed. Het is een prima troef voor sport en games. Het nadeel is wel dat de typische 24fps judder in films beter zichtbaar is. Je kan Trumotion gebruiken om dat weg te werken, al blijft het een kwestie van persoonlijke smaak. In de ‘Vloeiend’ stand elimineert dat bijna alle gestotter maar zijn er mogelijk wel beeldfouten zichtbaar tegen complexe achtergronden. Beweegt de camera erg snel, dan laat de processor gemakkelijker steken vallen en stottert het beeld nog steeds. 

Dolby Atmos, maar geen DTS meer

De 2.2-kanaals 40W audioconfiguratie is overgenomen van de C4, met een belangrijk verschil. De tv ondersteunt nog steeds Dolby Atmos, maar geen DTS meer. Dat zagen we ook al op de G5. Streamingdiensten gebruiken bijna altijd Dolby Atmos, het zijn vooral de eigenaars van een eigen (Ultra HD) Blu-ray-collectie die DTS zullen missen. Heb je een externe audio-oplossing, weet dan dat ook pass-through van DTS via eARC/ARC onmogelijk is.

Je moet je speler aansluiten op bijvoorbeeld je soundbar, en het beeldsignaal doorgeven aan de tv. De C5 heeft een rijke klank met mooie balans, en is goed genoeg om van zowel film als muziek te genieten. Er is redelijk wat bas te horen, dat ondersteunt de filmervaring goed. Hoogte-effecten ontbreken wel, maar je krijgt wel wat surroundgevoel. Experimenteer met de standaard-, muziek- of bioscooppreset afhankelijk van wat je kijkt of luistert, maar blijf weg van de AI Sound-modus die veel te scherp klinkt.

WebOS 25 en een nieuwe afstandsbediening

Een negatieve trend die we merken is de opkomst van niet-content gerelateerde reclame in smart-tv's. En helaas speelt LG webOS daar duidelijk op in. Zowel op het Home-scherm als in de screensaver, als in bepaalde banners verderop tussen de aanbevelingen kun je reclame tegenkomen. Wil je dat uitschakelen, lees dan in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

Afgezien van dat minpunt heeft webOS heel wat te bieden. Het app-aanbod is erg uitgebreid, en de tv ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2. Quick Cards op het Home-scherm groeperen bepaalde functies, en er is een rij met favoriete apps. Beide kan je customiseren door items die je niet interesseren te verbergen (of volledig te verwijderen). In dit overzichtsartikel (weliswaar nog van webOS23) vind je alle info over webOS. Dankzij vijf jaar gegarandeerde upgrades aan de nieuwste versie, blijft het smart-tv-systeem up-to-date.

De afstandsbediening is na vele jaren volledig vernieuwd. De aanwijsfunctie is gebleven, maar de vorm en lay-out zijn volledig aangepast. LG kiest net als veel andere fabrikanten voor een eenvoudigere afstandsbediening. De afgeronde vorm heeft nu plaats gemaakt voor een meer klassieke rechthoekig remote. Daarnaast is het cijferblok verdwenen en is er gekozen voor kanteltoetsen voor volume en kanaal. Op zich niets mis mee, maar er is ook een aantal twijfelachtige keuzes gemaakt. Zo is de ingangentoets vervangen door de Thuis Hub, al kan je de ingangen wel nog bereiken door lang op die toets te duwen. De mute-toets is weg, het geluid uitzetten doe je nu door de volumeknop naar beneden gedrukt te houden. Dat is echt onhandig. De microfoon is nu gelabeled als AI, totaal overbodig. En tot slot, de meeste toetsen vereisen te veel druk om ze in te drukken. Zeker bij de ok-toets die ook een scrollwiel is, leidt dat wel eens tot foute aanslagen. 

Conclusie

De LG OLED65C5 bevestigt andermaal zijn plaats als een uitstekende keuze in de subtop van OLED-tv’s. De gelijkenissen met de C4 zijn aanzienlijk, en dat toestel blijft zeker ook een goede keuze. Als we de C5 een minpunt zouden moeten geven, dan is dat het overmatig gebruik van niet-content gerelateerde reclame binnen webOS. Dat is onaanvaardbaar, maar gelukkig kun je het wel uitschakelen. Het verlies van DTS-ondersteuning en het uitblijven van HDR10+ rekenen we veel minder zwaar aan. De C5 levert prachtige prestaties voor film en sport, en is rijkelijk uitgerust voor gamers. De uitstekende kalibratie brengt topbeelden binnen handbereik. WebOS biedt vijf jaar updates, heeft een ruim app-aanbod en ondersteunt Google Cast en Apple Airplay2.

Black Friday bij Bemmel & Kroon betekent spectaculaire kortingen op topmerken. Ontdek de scherp geprijsde Liebherr-koelkasten en vriezers en profiteer tijdelijk van 10 procent extra korting op geselecteerde modellen.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Bemmel & Kroon

Black Friday is hét moment om je keuken of bijkeuken een upgrade te geven. En waar kun je beter terecht dan bij Bemmel & Kroon, dé specialist in keuken- en witgoedapparatuur? Dit jaar pakken ze groots uit met een reeks aantrekkelijke aanbiedingen op koel- en vriesapparaten van Liebherr. Dat merk staat bekend om zijn Duitse degelijkheid, energiezuinige prestaties en slimme technologieën.

Of je nu op zoek bent naar een compacte vriezer, een ruime koel-vriescombinatie of een model met de nieuwste snufjes: Bemmel & Kroon heeft voor ieder wat wils. We lichten drie populaire Liebherr-modellen uit die nu extra scherp geprijsd zijn.

©Liebherr

Compact, krachtig en zuinig: Liebherr FCI 1624-20

Wil je gewoon een betrouwbare vriezer die doet wat hij moet doen, zonder poespas? Dan is de Liebherr FCI 1624-20 een uitstekende keuze. Dit vrijstaande model combineert een overzichtelijke indeling met een strak design en een verrassend stille werking. Ideaal voor in de bijkeuken, kelder of schuur, waar je graag wat extra ruimte hebt voor diepvriesproducten.

Liebherr staat bekend om zijn energiezuinige technologie, en ook dit model is ontworpen met efficiëntie in gedachten. Dankzij de NoFrost-techniek hoef je bovendien nooit meer te ontdooien; wel zo prettig. Tijdens Black Friday scoor je dit model bij Bemmel & Kroon met extra voordeel, en kun je rekenen op snelle levering én uitstekende service.

Meer info: Liebherr FCI 1624-20 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Ruimte voor alles – Liebherr FNB 465I-22

Heb je een groter huishouden of gewoon altijd een goedgevulde vriezer? Dan is de Liebherr FNB 465I-22 jouw nieuwe beste vriend. Met zijn royale inhoud en doordachte indeling heb je altijd plek voor al je maaltijden, ijsjes en voorraadproducten. Dankzij de NoFrost-functie hoef je daarnaast nooit meer te schrapen of te ontdooien, en met het strakke bedieningsdisplay houd je alles perfect onder controle.

Wat dit model extra aantrekkelijk maakt, is zijn stille werking en luxe afwerking – precies wat je mag verwachten van Liebherr. De FNB 465I-22 is gebouwd voor jarenlang gebruik, en met de extra korting van Bemmel & Kroon wordt de stap naar een premium vrieskast wel heel verleidelijk.

Meer info: Liebherr FNB 465I-22 bij Bemmel & Kroon

©Liebherr

Slim koelen én vriezen – Liebherr CND 5203-22

De Liebherr CND 5203-22 is een moderne koel-vriescombinatie die alles in huis heeft voor een druk gezin of een goed uitgeruste keuken. Hij is niet alleen zuinig, maar ook slim: dankzij de functie DuoCooling blijven je verse producten langer goed, omdat het koel- en vriesgedeelte apart worden geregeld.

Het apparaat is voorzien van heldere ledverlichting, handige indeling en natuurlijk NoFrost, zodat je vriezer altijd ijsvrij blijft. Voeg daar de mogelijkheid van een SmartDeviceBox aan toe en je kunt zelfs op afstand via je smartphone meekijken of de deur nog openstaat. Kortom: een toekomstbestendige keuze met het comfort van nu!

Meer info: Liebherr CND 5203-22 bij Bemmel & Kroon

Waarom kopen bij Bemmel & Kroon?

Bij Bemmel & Kroon weet je precies waar je aan toe bent. Geen vage beloftes, maar gewoon scherpe prijzen, deskundig advies en een snelle levering. Bestel je op een doordeweekse dag vóór 22.00 uur, dan heb je je koelkast of vriezer de volgende dag al in huis. Bovendien kun je rekenen op betrouwbare installatie- en serviceopties, mocht je dat willen.

Liebherr en Bemmel & Kroon zijn samen een ijzersterke combinatie: Duitse kwaliteit met Nederlandse service. En met de extra Black Friday-korting is dit het perfecte moment om toe te slaan!