We staan er eigenlijk nog maar zelden bij stil, het typen op het toetsenbord en het aanwijzen en klikken met een muis. Toch is er een lange geschiedenis vooraf gegaan aan de toetsenbord en muis zoals we die nu kennen.

Er zitten natuurlijk heel wat stappen tussen de het allereerste losse toetsenbord en het draadloze toetsenbord, en tussen de houten muis en de lasermuis zoals we die nu kennen. De gehele geschiedenis van muizen en toetsenborden is in dit artikel niet te beschrijven, wél is het leuk om een aantal belangrijke ontwikkelingen te bespreken.

Mechanismen

Je drukt op een toets en je computer weet precies welk cijfer of welke letter je wilt invoeren. Het klinkt simpel, maar door de jaren heen zijn er verschillende mechanismen bedacht om dat effect te bewerkstelligen. Aanvankelijk werkten toetsenborden met Reed-schakelaars, oftewel een schakelaar met een magneet en twee metalen gloeidraden: als de magneet dichtbij genoeg kwam, werden de twee draden tegen elkaar getrokken en ontstond er een gesloten circuit. Briljant, maar ook heel kwetsbaar, dus al snel werden er andere methoden bedacht. In 1978 kreeg IBM patent op de knikveer, waardoor niet alleen een toets ingedrukt kon worden, maar ook het fijne klikgevoel ontstond waar de oude IBM-toetsenborden om bekend stonden. Uiteindelijk werden deze veren vervangen voor rubberen mechanismen, maar de liefde voor het springveermodel wilde maar niet sterven. Het leidde ertoe dat in 2017 een replica van dit populaire toetsenbord door crowdfunding in het leven werd geroepen.

©PXimport

Ergonomie

Was het aanvankelijk vooral belangrijk dat een muis en toetsenbord goed functioneerden, aan het eind van de jaren 90 begon ergonomie ook een rol te spelen. Steeds meer mensen kregen last van RSI, wat leidde tot een stortvloed aan bijzondere besturingsapparaten die dit probleem moesten voorkomen. Als gevolg daarvan hebben we door de jaren heen heel wat bizarre muizen en toetsenborden gezien. Het vreemdste ontwerp, dat ons altijd is bijgebleven, is toch zonder twijfel het SafeType-toetsenbord. Een toetsenbord dat meer weg heeft van een X-Wing uit Star Wars, met toetsen aan de zijkant en een spiegeltje om de positie van je vingers te kunnen zien. Dit toetsenbord is nog steeds te koop, al vragen we ons af hoe dit bedrijf eigenlijk al meer dan tien jaar overleeft.

©PXimport

Touch-muizen

Apple probeerde in 2009 een brug te slaan tussen de steeds populairder wordende aanraaktechnologie (touchscreens, trackpads) en de oude vertrouwde muis. Het resultaat was de Magic Mouse, een muis met een ingebouwd aanraakoppervlak. Op deze muis kun je vingerbewegingen maken zoals je ook op je smartphone en tablet kan, om op deze manier extra commando’s uit te voeren (bijvoorbeeld inzoomen op een afbeelding). De Magic Mouse bleek een groot succes voor Apple en er kwamen diverse fabrikanten met gelijksoortige technologie, maar echt breed is het concept nooit geadopteerd. Blijkbaar vinden we een muis met een paar knoppen en een wieltje toch meer dan genoeg.

©PXimport

Programmeerbare toetsenborden

Toen Apple in 2007 de iPhone lanceerde, was het typen op een scherm geboren. Inmiddels maken smartphones alweer jaren gebruik van virtuele toetsenborden. Hoewel de meeste mensen ze niet echt prettig vinden typen, zijn ze wel veel flexibeler omdat de functies van toetsen kunnen veranderen aan de hand van het programma dat je gebruikt. Wij zien het overigens nog niet zo snel gebeuren dat het fysieke toetsenbord bij computers volledig wordt vervangen door een virtuele variant, daarvoor is het typcomfort van een schermtoetsenbord te slecht. Maar we zien wel veranderingen in de toetsenbordenwereld: fabrikanten van fysieke toetsenborden spelen erop in via programmeerbare toetsen, zelfs met led-displays in de toetsen. Je kunt de toetsen dan niet alleen een andere functie geven per programma, het uiterlijk van de toets is ook daadwerkelijk anders. Het Optimus Maximus-toetsenbord is een goed voorbeeld van zo’n toetsenbord.

©PXimport

Muisfrustratie

Tot slot nog even een stukje muisfrustratie uit de geschiedenis uit de categorie ‘weet je nog …’. Hier heeft de jongere computergebruiker nooit mee te maken gehad. In het begin, toen de muis nog een bal bevatte om de sensoren aan te sturen, werd er nogal wat stof vergaard in het apparaat. De ultieme frustratie in die tijd: tegen een onzichtbare muur aanlopen omdat zich veel te veel viezigheid had opgehoopt in je muis!

De verkiezingen lijken nog ver weg, maar voor je het weet is het 29 oktober. Om te bepalen welke partij het best bij je past, bestaan er al jaren hulpmiddelen als StemWijzer en Kieskompas. Bij de juiste partij uitkomen is misschien niet zo lastig, maar: op welke persoon ga je stemmen? Een nieuwe AI-tool helpt je daarbij door het werk van Kamerleden zelf naast elkaar te zetten.

BeleidsRadar bundelt meer dan een miljoen parlementaire documenten in één omgeving. Denk aan Kamervragen, moties, stemmingen en debatbijdragen. Je kunt daar op twee manieren mee aan de slag: via gestructureerde overzichten per thema, zoals klimaat, zorg of onderwijs, of via een open gesprek met de assistent waarin je je vraag gewoon in het Nederlands stelt. Bij elk antwoord krijg je verwijzingen naar de brondocumenten, zodat je kunt doorklikken en zelf controleren.

De tool richt zich primair op zittende Kamerleden, omdat daarover de meeste concrete parlementaire data beschikbaar is. Voor nieuwe kandidaten zoekt de AI-assistent in andere bronnen, zoals gemeenteraden, Provinciale Staten of verkiezingsprogramma's.

Zo werkt het in de praktijk

Je start op https://beleidsradar.nl/kamerleden. Kies een thema of een Kamerlid, of stel een vraag in natuurlijke taal. Vraag je bijvoorbeeld: "Welke Kamerleden zijn voor verhoging of koppeling van de pensioenleeftijd aan de levensverwachting?", dan vat de assistent samen welke partijen en Kamerleden zich daar in het verleden voor uitspraken, met links naar wetsvoorstellen, moties en stemmingen. Het gaat dus om wat er daadwerkelijk is ingediend of gesteund, niet om losse uitspraken in de media.

Wil je juist inzoomen op een persoon, dan zie je per Kamerlid waar hij of zij veel aan werkt en hoe er in de afgelopen periode is gestemd. Dat geeft snel gevoel bij iemands dossierkennis en prioriteiten.

Geen kant-en-klaar stemadvies

Verwacht geen pasklare steminstructie als "Ben je voor een lagere pensioenleeftijd, kies dan kandidaat X". De assistent helpt je vooral om relevante stukken te vinden en verbanden te zien. Bij heel specifieke vragen kan het systeem soms nog geen direct antwoord geven. Op een vraag als "Wie stemde vóór de motie van Soepboer en Grinwis over subsidies voor verduurzaming van veerdiensten?" kwam er geen kant-en-klaar overzicht. Je kunt dan wel meteen doorklikken naar de motie zelf, waarna je de stemming handmatig kunt nalopen. Zie de dienst dus als hulpmiddel om je te verdiepen, niet als adviesmachine die vertelt waar je op moet stemmen.

Voor wie is deze tool interessant?

BeleidsRadar is vooral iets voor kiezers die verder willen kijken dan partijprogramma's of campagnebeloftes. Wil je weten wat een Kamerlid in de afgelopen periode concreet heeft gedaan, dan helpt dit systeem om feiten boven tafel te krijgen. Zo kun je je beter oriënteren op de persoon achter de partij.

Transparantie en controle

Kunstmatige intelligentie maakt fouten en is nooit volledig neutraal. Daarom toont BeleidsRadar bij elke reactie de gebruikte bronnen. Dat helpt bij controle en maakt duidelijk waar conclusies vandaan komen. Blijf zelf scherp: vergelijk meerdere documenten, kijk naar de context van een stemverklaring en weeg recente ontwikkelingen mee.

Toegang en periode

De dienst is gratis te gebruiken tot en met 29 oktober. Je kunt dagelijks vijf gesprekken voeren met de assistent en daarnaast door de thematische overzichten bladeren. Beginpunt: https://beleidsradar.nl/kamerleden.

Met de nieuwe Tensor G5-chip voor slimmere AI-functies, een helderder scherm en Pixelsnap voor magnetische accessoires probeert Google je te overtuigen een Pixel 10 Pro aan te schaffen. Maar met een adviesprijs van minimaal 1099 euro kan dat nog lastig worden.

De Google Pixel 10 Pro behoudt het herkenbare ontwerp van zijn voorgangers, met de horizontale camerabalk en platte zijkanten. De constructie bestaat uit een aluminium frame en een beschermlaag van Gorilla Glass Victus 2 aan de voor- en achterzijde. Het toestel beschikt daarnaast over een IP68-certificering voor stof- en waterbestendigheid. Naast de nieuwe kleuren Jade (lichtgroen) en Porselein (roomwit) heeft de 10 Pro een functionele toevoeging: Pixelsnap. Dit is een magnetisch systeem voor draadloze Qi2-opladers (vergelijkbaar met MagSafe op iPhone).

Het toestel is uitgerust met een Super Actua oleddisplay van 6,3 inch. Het scherm heeft een variabele verversingssnelheid die kan oplopen tot 120 Hz. Dat resulteert in een vloeiende weergave van bewegende beelden. Google heeft de maximale piekhelderheid verhoogd naar 3300 nits. Daardoor kun je in vrijwel elke omgeving goed zien wat er op het scherm gebeurt, zelfs wanneer het buiten erg zonnig is. De resolutie en overige basisspecificaties van het scherm zijn verder gelijk gebleven ten opzichte van de Pixel 9 Pro van een jaar eerder.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Nieuwe Tensor-processor

De nieuwste Pixel wordt aangedreven door de Tensor G5-processor, die (uiteraard) geoptimaliseerd is voor AI-taken en soepele prestaties levert bij dagelijks gebruik. Hoewel de chip een duidelijke verbetering is ten opzichte van zijn voorganger, loopt-ie toch achter op wat de concurrentie te bieden heeft, zoals Samsung en Apple. Dat is in de praktijk gelukkig zelden merkbaar, behalve bij zeer zware games. Standaard is het toestel uitgerust met een ruime 16 GB aan werkgeheugen, waardoor multitasking geen enkel probleem vormt voor de Pixel 10 Pro.

Het toestel beschikt bovendien over een 4870mAh-batterij die het gemakkelijk een dag volhoudt. Opladen kan met een vermogen van 30 watt, waarmee je de batterij in ongeveer anderhalf uur volledig oplaadt. Een belangrijke vernieuwing is, zoals gezegd, de ondersteuning voor de Qi2-standaard voor draadloos opladen. Dankzij het ingebouwde Pixelsnap-magneetsysteem kun je de telefoon eenvoudig uitlijnen met ondersteunde draadloze laders. Veel reeds beschikbare magnetische accessoires werken gewoon met de Pixel 10-lijn.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Veel ontbrekende functies

De Pixel 10 Pro draait op Android 16 en mag daarnaast rekenen op zeven jaar aan software- en beveiligingsupdates (net zoals de andere Pixels). Dat garandeert een lange levensduur met toegang tot toekomstige functies en de nieuwste beveiliging. De nieuwe Android-versie kenmerkt zich door veel kleine aanpassingen door te voeren. De verschillende iconen in de statusbalk ogen wat voller en speelser, terwijl de toevoeging van transparante elementen het systeem wat levendiger maakt. Het strakke en saaie karakter is daardoor verdwenen.

Verder valt vooral op dat de Pixel 10 Pro zijn potentie in Nederland niet waarmaakt. Jaarlijks presenteert Google een hoop AI-functies die de aanschaf voor een Pixel kunnen maken of breken, maar die zijn zelden beschikbaar in de Benelux. Opties die nu schitteren in afwezigheid zijn Magic Cue, Ask Photos en Live Call Translate. Hoewel, die laatstgenoemde functie wérkt technisch gezien wel in de Benelux, maar niet in de lokale talen. Die kun je dus alleen in het Engels gebruiken, wat de inzetbaarheid op dagelijks niveau drastisch vermindert.

100x inzoomen of AI?

Verder is de Google Pixel 10 Pro uitgerust met een bekend en veelzijdig camerasysteem, bestaande uit een hoofdcamera van 50 megapixel en een ultragroothoeklens en telelens met 5x optische zoom (allebei 48 megapixel). Hoewel de hardware grotendeels ongewijzigd is ten opzichte van vorig jaar, is de fotokwaliteit nog altijd indrukwekkend. Dankzij Googles geavanceerde beeldverwerking levert het toestel onder de meeste lichtomstandigheden scherpe, consistente en gedetailleerde foto's met een uitstekend dynamisch bereik. Zo kennen we de Pixel.

Een nieuwe functie is de 100x Pro Res Zoom, die AI gebruikt om objecten op grote afstand dichterbij te halen. De resultaten hiervan zijn wisselend: de functie kan effectief zijn voor landschappen of architectuur, maar heeft de neiging om details zoals tekst onjuist te reconstrueren (eigenlijk zoals veel AI-diensten dat nu ook al doen). In situaties met weinig licht neemt de algehele prestatie van het camerasysteem af, met name bij de ultragroothoek- en telelens. Ook de videokwaliteit in het donker blijft een aandachtspunt voor het toestel.

Pixel 10 Pro kopen?

Hoewel Google best wat vraagt voor het toestel en de Pixel 10 Pro op behoorlijk wat punten achterloopt op de concurrentie, zijn we toch enthousiast over het apparaat. De 10 Pro is namelijk een capabele en compacte smartphone, die lekker in de hand ligt en perfect presteert voor alledaags taken. Zo eerlijk moeten we dan ook weer zijn. Het beeldscherm laat weinig te wensen over, de foto's komen over het algemeen goed uit de verf en de batterijduur is acceptabel. We laden onze smartphones meestal toch wel elke dag of anderhalve dag op.

Ja, de Pixel 10 Pro mist flink wat AI-functies in Nederland. Maar veel mensen verzetten zich nog altijd tegen dergelijke functionaliteit, waardoor ze die ook niet zullen missen. Dan ligt de focus op software (die veel speelser en duidelijker is) en algemene cameraprestaties, en op die vlakken scoort Google gewoon goed. Een ander nadeel is dan misschien nog de oplaadsnelheid, maar ook daar kun je prima omheen werken. Het allergrootste struikelblok is en blijft de prijs. Voor minimaal 1099 euro krijg je bij de concurrentie, technisch gezien, meer waar voor je geld.