ID.nl logo
Tijdlijn: de geschiedenis van de computer
© PXimport
Zekerheid & gemak

Tijdlijn: de geschiedenis van de computer

Computers waren ook 20 jaar geleden al niet weg te denken uit de huiskamer, maar hadden toen al een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Een kijkje in de geschiedenis van de computer!

1822 – De Engelse wiskundige Charles Babbage bouwt de eerste ‘echte’ computer. 1958 – Jack Kilby en Robert Noyce presenteren de allereerste computerchip. 1964 - Douglas Engelbart onthult een prototype van de allereerste computer met een muis en een graphical user interface (gui). 1975 – De Altair wordt onthuld, de eerste microcomputer die de consumentenmarkt veroverde. 1976 – Apple lanceert de Apple I. 1981 – De eerste personal computer van IBM wordt gelanceerd. 1983 – Apple lanceert de Lisa, de eerste personal computer met een gui. Het apparaat flopt genadeloos, maar leidt wel tot de ontwikkeling van de Macintosh. 1993 – Intel introduceert de Pentium, waarmee computers een stuk sneller en krachtiger werden. 2003 – De 64bit-microprocessor, de AMD Athlon 64 komt beschikbaar voor de consumentenmarkt. 2017 – Apple lanceert de iMac Pro, de meest krachtige all-in-one-computer tot op heden.

De geschiedenis van de computer laat zich natuurlijk niet helemaal vangen in tien punten op een tijdlijn, er zijn zoveel modellen en soorten computers verschenen door de decennia heen, daar we daar een blad mee zouden kunnen vullen. Wél is het zo dat er een aantal momenten zijn in de geschiedenis die kenmerkend zijn voor de ontwikkeling van de computer zoals we die nu kennen. Dat zijn de momenten waar het in deze tijdlijn om gaat.

De allereerste computer

De meningen verschillen nogal over wat nu écht de eerste computer is (de telramen uit de oude geschiedenis zouden immers al tot de categorie computer kunnen worden gerekend), maar de uitvinding die wij het meest belangrijk achten is de machine van Babbage uit 1822. Die ‘computer’ werd aangedreven door stoom (hoe cool, dat willen wij ook!) en was in staat om automatisch de uitkomst van verschillende tabellen met cijfers uit te rekenen. Bizar om te denken dat wij daar tegenwoordig slechts wat getalletjes in Excel voor hoeven in te kloppen.

©PXimport

MITS Altair

Als we nu naar de Altair kijken, kunnen we ons nauwelijks voorstellen dat er ook maar één consument is die hier warm voor zou lopen. Dat dacht ontwikkelaar Ed Roberts in 1975 ook toen hij het pakket als bouwpakket aanbood voor 397 dollar: hij verwachtte er een paar honderd van te verkopen. Hobbyisten vonden de computer echter fascinerend en in plaats van honderden, werden er binnen een paar maanden duizenden verkocht. Wat je ermee kon? Niet veel. De computer had een 8080-processor, draaide op 2 MHz en had 256 byte geheugen. Commando’s voerde je in met behulp van een rij schakelaars en het resultaat van die commando’s kon je aan de voorkant aflezen met behulp van leds. Roberts eiste overigens dat computerwinkels exclusief zijn Altair zouden verkopen. Dat was een strategie die niet het gewenste effect had, want winkels werkten niet mee en binnen een jaar was Altair ingehaald door de concurrentie en weggedrukt uit de markt.

©PXimport

Apple 1

Dat de Altair geen lang leven had is niet zo vreemd als je bedenkt dat het bouwpakket dat een jaar later op de markt kwam een stuk eenvoudiger was. De Apple 1 was de eerste computer waarbij alles op één printplaat was gesoldeerd. Hij werkte met een toetsenbord en beeldscherm, en was daarmee veel gebruikersvriendelijker dan de andere computers tot dan toe. De Apple I is een zeer gewild verzamelobject. In 2013 werd op een veiling in Keulen ruim een half miljoen euro betaald door een anonieme Aziatische koper voor één van de laatste zes werkende Apple I-computers die op dat moment bekend waren.

©PXimport

IBM

In 1981 verscheen de IBM Personal Computer op het toneel. Het prijskaartje van 1565 dollar lijkt misschien monsterlijk hoog, maar waar een professionele IBM-computer twintig jaar eerder nog 9 miljoen dollar kostte, valt dat best mee. Het toetsenbord kreeg je erbij; een beeldscherm was niet nodig, want je kon het apparaat aansluiten op je televisie. Wie er behoefte aan had, kon er toch een los scherm bij aanschaffen, evenals een printer, een diskettestation, extra geheugen etc. Zo konden consumenten voor het eerst hun computer uitbreiden en upgraden.

iMac Pro

Of je nu van Apple houdt of een bloedhekel hebt aan het bedrijf, je kunt niet ontkennen dat het bedrijf heel veel heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de personal computer. Dat deed het bedrijf met de komst van de Apple 1, de alles-in-één-computer en de Mac mini. Eind vorig jaar deed Apple daar nog een schepje bovenop door van de iMac een echte krachtpatser te maken, met maar liefst een 18-core-processor op 4,5 GHz, 128 GB geheugen en een ingebouwde 4 TB ssd. Het indrukwekkende is dat de iMac Pro nauwelijks dikker is dan de gewone iMac.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Haar voor je geld: 5 stylingtangen en föhns voor een piekfijne Moederdag
© Prostock-studio
Gezond leven

Haar voor je geld: 5 stylingtangen en föhns voor een piekfijne Moederdag

Op zoek naar een leuk cadeau voor moeder? Maak niet de fout om aan te komen met wasmiddel, een stofzuiger of iets anders uit de categorie 'nuttig', maar verras haar met iets waar ze écht blij van wordt. We hebben voor jou een selectie gemaakt van vijf föhns en stijltangen die door andere gebruikers gewaardeerd worden met minimaal een 8. Zo laat je haar (haar) deze Moederdag echt shinen!

DYSON Airwrap I.D. Straight + Wavy Multistyler

De Dyson Airwrap I.D. is een veelzijdige 6-in-1 multistyler die droogt, krult, golft, gladmaakt, volume geeft en pluizig haar temt. Dankzij intelligente warmte- en luchtstroomregeling hoef je je geen zorgen te maken over (hitte)beschadiging van je haar. Het conische Airwrap-opzetstuk met taps toelopende punt maakt het mogelijk om dichter bij de haaraanzet te stylen. In de praktijk betekent dat: strakkere krullen met behoud van volume en veerkracht. Handig: via bluetooth kun je het apparaat koppelen aan de MyDyson-app voor gepersonaliseerde stylinginstellingen.

Toepassingen: drogen, krullen, golven, gladmaken, volume geven, pluizig haar temmen Bijgeleverde accessoires: Fast Dryer, Flyaway + Smoother, Conisch Airwrap, 40mm Airwrap lang, zachte gladmakende borstel, grote ronde volumeborstel, opbergcase, filterreinigingsborstel Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,8

BaByliss Hydro Fusion 2100 (D773DE)

De BaByliss Hydro Fusion 2100 is een krachtige föhn met een vermogen van 2100 watt, uitgerust met geavanceerde plasmatechnologie en een dubbel ionensysteem. Deze technologie hydrateert het haar en vermindert pluizigheid tijdens het drogen, wat resulteert in glad en glanzend haar. Met een gewicht van slechts 420 gram en een 2,5 meter lange kabel is deze föhn licht en gebruiksvriendelijk. De meegeleverde diffuser is ideaal voor het definiëren van natuurlijke krullen en textuur.

Toepassing: drogen, gladmaken, krullen definiëren Bijgeleverde accessoires: smalle blaasmond, diffuser Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,6

Remington ONE Dry & Style (D6077)

De Remington ONE Dry & Style is een veelzijdige föhn met een 2000 watt motor die luchtstromen tot 120 km/u genereert voor snel drogen. Dankzij de Thermacare-sensor wordt de luchttemperatuur gereguleerd om het haar te beschermen tegen oververhitting. Met acht warmte- en snelheidsinstellingen kun je de föhn aanpassen aan jouw haartype. De vier meegeleverde opzetstukken, waaronder een diffuser en een flyaway-tamer, maken het mogelijk om verschillende stijlen te creëren.

Toepassing: drogen, gladmaken, krullen definiëren, pluizig haar temmen Bijgeleverde accessoires: smalle blaasmond, diffuser, flyaway-tamer, opbergtas Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,4

Philips StyleCare Prestige BHB876/00

De Philips StyleCare Prestige BHB876/00 is een automatische krultang met een slimme krultechnologie die het haar automatisch oprolt en krult. Met drie temperatuurinstellingen (170°C, 190°C en 210°C), drie timerinstellingen (8s, 10s, 12s) en drie instelbare krulrichtingen kun je verschillende krulstijlen creëren, van losse golven tot strakke krullen - Philips zelf heeft het over 27 verschillende looks. De verticale grip en de langere cilinder maken het mogelijk om meer haar in één keer te stylen. De keratine-keramische coating beschermt het haar tegen hittebeschadiging.

Toepassing: automatisch krullen Bijgeleverde accessoires: staafreinigingsaccessoire Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 8,6

Rowenta Infinite Looks 14-in-1 (CF4231)

De Rowenta Infinite Looks 14-in-1 is een alles-in-één multistyler die het mogelijk maakt om te krullen, stijlen, volume toe te voegen en meer. Met een conische krultang, een 32 mm ronde verwarmde borstel en een 2-in-1 stijltang/krimper kun je eindeloos variëren in haarstijlen. De keramische coating zorgt voor glad en glanzend haar. De set wordt geleverd met diverse accessoires, waaronder haarclips en een opbergtas, voor gebruiksgemak en veelzijdigheid.

Toepassing: krullen, stijlen, krimpen, volume toevoegen Bijgeleverde accessoires: conische krultang, ronde borstel, stijltang/krimper, haarclips, opbergtas Consumentenscore op Kieskeurig.nl: 9,3

▼ Volgende artikel
Review Xiaomi 15 Ultra – Camerasmartphone verfijnd
© Wesley Akkerman
Huis

Review Xiaomi 15 Ultra – Camerasmartphone verfijnd

Vorig jaar introduceerde Xiaomi met de 14 Ultra een moderne camerasmartphone, en met de Xiaomi 15 Ultra zien we dat de fabrikant flink aan verfijning doet. Gigantische stappen vooruit hoef je echter niet te verwachten. Maar dat geldt gelukkig ook voor het prijskaartje: ook dat is niet gigantisch gestegen.

Uitstekend
Conclusie

Xiaomi speelt het dit jaar op veilig, en dat is op zich geen bezwaar. De stap van de 14 Ultra naar de 15 Ultra is echter klein, waardoor een upgrade voor bestaande gebruikers weinig toevoegt. Bekende minpunten blijven: een relatief beperkt updatebeleid, vooraf geïnstalleerde apps en AI-functies die niet overtuigen. Verder wordt de Snapdragon 8 Gen 3 (Elite)-chipset flink heet bij hoge belasting – maar dat is meer een Qualcomm-probleem. Geen enkele smartphonefabrikant lijkt dat probleem op te kunnen lossen. Kies je voor de 15 Ultra, dan krijg je wel een krachtige camerasmartphone die heel wat in zijn mars heeft.

Plus- en minpunten
  • Kwaliteit foto's en video's
  • Verschillende opnamemogelijkheden
  • Snel besturingssysteem
  • Prachtig beeldscherm
  • Veel invloed op uitkomst foto's en video's
  • Bloedsnelle processor
  • Periscooplens van 200 megapixel
  • Prijs is behoorlijk hoog
  • Overige functies zijn modern, maar niet uniek
  • Wat vooraf geïnstalleerde apps
  • Dure Photography Kit
  • Updatebeleid kan beter
  • Chipset wordt bloedheet

Dat gezegd hebbende kost de Xiaomi 15 Ultra nog steeds 1499 euro, maar daar krijg je dan 16 GB aan werkgeheugen en 512 GB aan interne opslagruimte voor terug. Koppel dat aan de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-chipset, waarmee onder meer ook de Galaxy S25 Ultra en Zenfone 12 zijn uitgerust, en je houdt een indrukwekkend pakket over. Maar eerlijk is eerlijk, daar betaal je dan ook een flinke duit voor. En we vonden de OnePlus 13 destijds al prijzig…

Over de processor hebben we inmiddels veel geschreven in andere recensies. De cpu is extreem krachtig en eigenlijk overgekwalificeerd voor dagelijkse dingen als mailen, bellen of WhatsAppen. Zwaardere taken vormen dan ook geen probleem: – er zal geen Android-game zijn die hier niet soepel op draait. Die rekenkracht heeft wel een nadeel. Onder hoge belasting wordt de chipset gloeiendheet, en die warmte verspreidt zich over het hele toestel.

©Wesley Akkerman

Prestaties dalen onder druk, maar het gebruik blijft soepel

Daar hebben meerdere premium smartphones van dit moment last van. Geen enkele Elite-telefoon kan het hoofd koel houden. Anders dan bij andere smartphones met dezelfde processor lijkt het erop dat Xiaomi de prestaties afknijpt. Vrijwel direct nadat we het toestel onder druk zetten, zakken de prestaties naar tachtig procent van het vermogen. Dat blijft een kwartier stabiel, waarna ze verder zakken – maar in de praktijk merk je daar weinig van.

Het grote oled-paneel van 6,7 inch is net zo high-end als de processor en vrijwel gelijk aan dat van de 14 Ultra. De verschillen zijn klein: een sterkere beschermlaag die beter tegen krassen en vallen zou moeten beschermen, en een iets hogere piekhelderheid van 3200 nits in plaats van 3000. Kleuren ogen rijk en natuurlijk, en dankzij de hoge verversingssnelheid voelt alles soepel aan.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel en uitgebreid

De accu heeft wel een boost gekregen. Xiaomi maakt gebruik van een relatief nieuwe batterijtechnologie (met meer siliciumcarbide, net als de OnePlus 13) om meer vermogen in de accu te stoppen. Dit keer is dat iets meer dan 5400 mAh. Daarmee houd je het twee dagen uit op een volle accu, afhankelijk van wat je doet. Opladen gaat nog altijd razendsnel met 90 watt via de kabel en 80 watt draadloos. Met de juiste oplader heb je het toestel binnen 40 minuten vol.

Net als zijn voorganger draait ook de Xiaomi 15 Ultra op HyperOS, dit keer gebaseerd op Android 15. De software is snel en overzichtelijk, maar lijkt in de praktijk nog altijd op het oude MIUI. Je krijgt bovendien te maken met wat overbodige apps en een beperkte updatebeleid (slechts vier upgrades). Het systeem biedt wel voldoende ruimte voor personalisatie. Zo kun je dit keer meer doen met het vergrendelscherm, maar op een Galaxy S25 is het aantal opties uitgebreider.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

120x

AI-mogelijkheden, alleen met een account

En net zoals op veel andere smartphones kom je ook op de Xiaomi 15 Ultra flink wat AI-opties tegen. Het gros daarvan werkt op basis van Google Gemini. Dit is dan ook de standaard-assistent die je tegenkomt wanneer je de powerknop ingedrukt houdt. Verder beschikt de smartphone over de handige zoekfunctie Circle to Search. Uiteraard moet je dan wel inloggen met een Google-account, anders kun je daar geen gebruik van maken.

Nu zullen veel mensen dat standaard doen. Maar helaas moet je óók inloggen met een Xiaomi-account als je de exclusieve AI-toestelopties wilt gebruiken. Als je dat doet, houd er dan rekening mee dat niet alles vlekkeloos werkt. Je hebt altijd een internetverbinding nodig, je moet plugs-in downloaden en je moet rekening houden met AI-fouten. De opvulfunctie (een AI-functie waarmee je een deel van een foto kunt laten opvullen, bijvoorbeeld wanneer je iets weghaalde, zoals een persoon of boom) laat duidelijke softwarefouten zien; je kunt het beter bij de opties houden die Google standaard aanbiedt.

©Wesley Akkerman

4,3x

©Wesley Akkerman

2x

Dat mooie camerasysteem

Net zoals bij de Xiaomi 14 Ultra draait het bij de Xiaomi 15 Ultra natuurlijk allemaal om het camerasysteem. Dat is waar een groot deel van die 1500 euro naartoe gaat. Net als bij de voorganger kun je ook nu kiezen uit twee duidelijke modi: Leica Vivid of Authentic. Met de eerste optie ogen foto's wat meer verzadigd en geschikt voor sociale media, terwijl de tweede mogelijkheid beelden op een veel natuurlijke manier vastlegt.

Binnen de overzichtelijke camera-app tref je behoorlijk veel opties aan waarmee je foto's precies zo kunt maken zoals je wilt. Toegegeven, op een Sony Xperia 1-model tref je meer knopjes en opties aan, maar we zijn van mening dat Xiaomi een mooie middenweg vindt tussen functionaliteit en ontwerp. Je raakt niet snel verdwaald binnen de app, aangezien alles netjes en op logische plekken neergezet is. Kudos, want dat is ook wel eens anders.

©Wesley Akkerman

1x

©Wesley Akkerman

1x

200 megapixel

Ten opzichte van de 14 Ultra is er niet ontzettend veel veranderd. Begrijp ons niet verkeerd, dat bedoelen we niet negatief. De 14 Ultra maakt immers immens mooie foto's en bij de 15 Ultra is dat niet anders. Nieuw is dit keer de periscooplens van 200 megapixel, die tot 4,3 keer optisch kan inzoomen. Dat is iets lager dan de vijf keer op de vorige Ultra, maar dit keer zijn de sensor en de resolutie hoger en is de opening sneller. Dat levert in de praktijk betere foto's op.

De andere drie camera's beschikken over 50 megapixel en presteren grotendeels hetzelfde. Het systeem kiest veelal automatisch de juiste brandpuntafstanden voor je wanneer je wat instellingen aanpast, waardoor je behoorlijk gemakkelijk mooie foto's maakt. Het reageert bovendien bijzonder snel. Je kunt heel snel een kiekje ergens van maken. Echter, foto's openen gaat dan wat trager – het is duidelijk dat er nog flink wat nabewerking plaatsvindt.

©Wesley Akkerman

2x

©Wesley Akkerman

4,3x

Mooie foto's

Over het algemeen maakt de Xiaomi 15 Ultra mooi belichte foto's met een fijn en subtiel contrast, waar kleuren precies vastgelegd worden zoals in het echt (in de Authentic-modus, waar we het meest mee gespeeld hebben). De groothoekcamera is de minst sterke van het stel, met iets eenvoudigere specificaties en zonder optische beeldstabilisatie. Toch kun je er prima mee uit de voeten. Zeker als je even stil blijft staan, levert ook deze lens gewoon mooie beelden op.

Ook is het jammer dat de variabele diafragma-opening van de Xiaomi 14 Ultra is verdwenen. In plaats daarvan krijg je nu een vaste f/1.63-opening. Die zorgt voor een korte scherptediepte, waardoor je soms onbedoeld veel waas in beeld krijgt. Tegelijkertijd levert dat juist een sterk diepte-effect op, wat handig is als je daar bewust naar zoekt. Portretmodus is daardoor minder vaak nodig. Afhankelijk van wat je belangrijk vindt, kan dit dus ook positief uitpakken.

©Wesley Akkerman

10x

Het beste systeem?

Het systeem doet an sich niets onder voor de concurrentie. Sterker nog: waarschijnlijk is dit de beste smartphonecamera-ervaring van dit moment. Dat komt door de grote hoeveelheid opties en de algemene camerakwaliteit, waar we bijna niets over te klagen hebben. Ook niet in het donker. Het systeem laat genoeg licht door voor foto's die gedetailleerd en kleurrijk ogen. Daarnaast legt het details in de schaduw ook goed vast.

Tegelijk met de Xiaomi 15 Ultra brengt het bedrijf wederom een nieuwe fotografiekit op de markt. Voor zover wij hebben kunnen zien is dit hetzelfde product als van de Xiaomi 14 Ultra. De kit biedt extra ringen, een powerbank en een cameraknop en kost 199 euro. Het is leuk om te zien dat Xiaomi hier in investeert, want het zou je ervaring kunnen verbeteren. Maar echt essentieel vinden we het pakket niet. Extra lenzen moet je helaas zelf nog apart kopen.

©Wesley Akkerman

0,5x

Xiaomi 15 Ultra kopen?

Xiaomi speelt het dit jaar op veilig, en dat is op zich geen bezwaar. De stap van de 14 Ultra naar de 15 Ultra is echter klein, waardoor een upgrade voor bestaande gebruikers weinig toevoegt. Bekende minpunten blijven: een relatief beperkt updatebeleid, vooraf geïnstalleerde apps en AI-functies die niet overtuigen. Verder wordt de Snapdragon 8 Gen 3 (Elite)-chipset flink heet bij hoge belasting – maar dat is meer een Qualcomm-probleem. Geen enkele smartphonefabrikant lijkt dat probleem op te kunnen lossen. Kies je voor de 15 Ultra, dan krijg je wel een krachtige camerasmartphone die heel wat in zijn mars heeft.