ID.nl logo
Tijdlijn: de geschiedenis van de computer
© Reshift Digital
Zekerheid & gemak

Tijdlijn: de geschiedenis van de computer

Computers waren ook 20 jaar geleden al niet weg te denken uit de huiskamer, maar hadden toen al een flinke ontwikkeling doorgemaakt. Een kijkje in de geschiedenis van de computer!

1822 – De Engelse wiskundige Charles Babbage bouwt de eerste ‘echte’ computer. 1958 – Jack Kilby en Robert Noyce presenteren de allereerste computerchip. 1964 - Douglas Engelbart onthult een prototype van de allereerste computer met een muis en een graphical user interface (gui). 1975 – De Altair wordt onthuld, de eerste microcomputer die de consumentenmarkt veroverde. 1976 – Apple lanceert de Apple I. 1981 – De eerste personal computer van IBM wordt gelanceerd. 1983 – Apple lanceert de Lisa, de eerste personal computer met een gui. Het apparaat flopt genadeloos, maar leidt wel tot de ontwikkeling van de Macintosh. 1993 – Intel introduceert de Pentium, waarmee computers een stuk sneller en krachtiger werden. 2003 – De 64bit-microprocessor, de AMD Athlon 64 komt beschikbaar voor de consumentenmarkt. 2017 – Apple lanceert de iMac Pro, de meest krachtige all-in-one-computer tot op heden.

De geschiedenis van de computer laat zich natuurlijk niet helemaal vangen in tien punten op een tijdlijn, er zijn zoveel modellen en soorten computers verschenen door de decennia heen, daar we daar een blad mee zouden kunnen vullen. Wél is het zo dat er een aantal momenten zijn in de geschiedenis die kenmerkend zijn voor de ontwikkeling van de computer zoals we die nu kennen. Dat zijn de momenten waar het in deze tijdlijn om gaat.

De allereerste computer

De meningen verschillen nogal over wat nu écht de eerste computer is (de telramen uit de oude geschiedenis zouden immers al tot de categorie computer kunnen worden gerekend), maar de uitvinding die wij het meest belangrijk achten is de machine van Babbage uit 1822. Die ‘computer’ werd aangedreven door stoom (hoe cool, dat willen wij ook!) en was in staat om automatisch de uitkomst van verschillende tabellen met cijfers uit te rekenen. Bizar om te denken dat wij daar tegenwoordig slechts wat getalletjes in Excel voor hoeven in te kloppen.

©PXimport

MITS Altair

Als we nu naar de Altair kijken, kunnen we ons nauwelijks voorstellen dat er ook maar één consument is die hier warm voor zou lopen. Dat dacht ontwikkelaar Ed Roberts in 1975 ook toen hij het pakket als bouwpakket aanbood voor 397 dollar: hij verwachtte er een paar honderd van te verkopen. Hobbyisten vonden de computer echter fascinerend en in plaats van honderden, werden er binnen een paar maanden duizenden verkocht. Wat je ermee kon? Niet veel. De computer had een 8080-processor, draaide op 2 MHz en had 256 byte geheugen. Commando’s voerde je in met behulp van een rij schakelaars en het resultaat van die commando’s kon je aan de voorkant aflezen met behulp van leds. Roberts eiste overigens dat computerwinkels exclusief zijn Altair zouden verkopen. Dat was een strategie die niet het gewenste effect had, want winkels werkten niet mee en binnen een jaar was Altair ingehaald door de concurrentie en weggedrukt uit de markt.

©PXimport

Apple 1

Dat de Altair geen lang leven had is niet zo vreemd als je bedenkt dat het bouwpakket dat een jaar later op de markt kwam een stuk eenvoudiger was. De Apple 1 was de eerste computer waarbij alles op één printplaat was gesoldeerd. Hij werkte met een toetsenbord en beeldscherm, en was daarmee veel gebruikersvriendelijker dan de andere computers tot dan toe. De Apple I is een zeer gewild verzamelobject. In 2013 werd op een veiling in Keulen ruim een half miljoen euro betaald door een anonieme Aziatische koper voor één van de laatste zes werkende Apple I-computers die op dat moment bekend waren.

©PXimport

IBM

In 1981 verscheen de IBM Personal Computer op het toneel. Het prijskaartje van 1565 dollar lijkt misschien monsterlijk hoog, maar waar een professionele IBM-computer twintig jaar eerder nog 9 miljoen dollar kostte, valt dat best mee. Het toetsenbord kreeg je erbij; een beeldscherm was niet nodig, want je kon het apparaat aansluiten op je televisie. Wie er behoefte aan had, kon er toch een los scherm bij aanschaffen, evenals een printer, een diskettestation, extra geheugen etc. Zo konden consumenten voor het eerst hun computer uitbreiden en upgraden.

iMac Pro

Of je nu van Apple houdt of een bloedhekel hebt aan het bedrijf, je kunt niet ontkennen dat het bedrijf heel veel heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van de personal computer. Dat deed het bedrijf met de komst van de Apple 1, de alles-in-één-computer en de Mac mini. Eind vorig jaar deed Apple daar nog een schepje bovenop door van de iMac een echte krachtpatser te maken, met maar liefst een 18-core-processor op 4,5 GHz, 128 GB geheugen en een ingebouwde 4 TB ssd. Het indrukwekkende is dat de iMac Pro nauwelijks dikker is dan de gewone iMac.

©PXimport

▼ Volgende artikel
5 redenen waarom citroen een wondermiddel is voor je was én je wasmachine
© africaimages.com (Olga Yastremska, Africa Images)
Huis

5 redenen waarom citroen een wondermiddel is voor je was én je wasmachine

Dat een wasmachine zonder moeite vuile was schoon krijgt, spreekt voor zich. Toch kan een kleine natuurlijke hulp extra verschil maken. Geen chemisch middel, maar iets wat je waarschijnlijk al in huis hebt: citroensap. Dat zorgt voor een frissere was, een schonere trommel en een beter onderhouden machine.

In dit artikel

Citroensap blijkt niet alleen handig in de keuken, maar ook tijdens het wassen. Het natuurlijke zuur (citroenzuur, inderdaad) helpt zeepresten verwijderen, voorkomt geurtjes en houdt wit echt wit. Daarnaast verzacht het hard water en maakt het wasverzachters overbodig. In dit artikel lees je hoe en waarom citroen zo'n krachtig hulpmiddel is voor zowel je kleding als je wasmachine.

Lees ook: Vetluis in je wasmachine? Zo kom je er vanaf!

Hoewel de meeste wasmachines hun werk prima doen, kun je ze met een beetje citroensap een handje helpen. Dit natuurlijke zuur werkt verrassend effectief tegen vuil, kalk en bacteriën. Hieronder lees je vijf manieren waarop citroen je was én je machine schoner, frisser en duurzamer maakt.

1. Verwijdert zeepresten

Na het wassen blijft er vaak wat wasmiddel of wasverzachter achter in de trommel of in je kleding. Het gevolg? Je wasmachine kan muf gaan stinken, net zoals de was die uit zo'n machine komt. Een scheutje citroensap in het bakje voor de wasverzachter helpt om die resten los te weken. Zo blijft je wasmachine schoon en ruikt je was écht fris.

2. Neutraliseert nare geuren

Citroensap werkt licht antibacterieel en neutraliseert geuren. Dat is vooral handig bij sportkleding, handdoeken of keukenlinnen dat snel minder fris ruikt. Citroen maakt je was dus niet alleen schoner, maar ook frisser.

©africa-studio.com (Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy)

3. Werkt tegen hard water

Woon je in een gebied met hard water, dan merk je dat wasmiddel minder goed schuimt en kleding stugger aanvoelt. Citroenzuur bindt kalkdeeltjes, waardoor het water zachter wordt en het wasmiddel beter zijn werk doet. Zo bescherm je zowel je kleding als de binnenkant van je machine tegen kalkaanslag.

🍋 Onderhoudstip: laat eens per maand een lege wasmachine draaien op 60 graden met een scheut citroensap. Zo voorkom je kalkaanslag en blijft de binnenkant fris.

4. Houdt wit écht wit

Citroensap heeft een mild blekend effect dat witte kleding helderder maakt zonder het risico van verkleuring. Vooral fijn voor lakens, T-shirts en handdoeken. Anders dan chloor is citroensap veilig voor de meeste stoffen* en vriendelijker voor je huid én het milieu.

*Maar niet voor alle stoffen

Citroensap is een zuur en daardoor minder geschikt voor zijde, wol en linnen. Deze natuurlijke vezels reageren gevoelig op zuren en kunnen door herhaald contact hun glans of structuur verliezen. Ook bij kleding met metalen details (zoals ritsen of knopen) is voorzichtigheid geboden, omdat zuur oxidatie kan versnellen.

5. Zorgt voor zachtere kleding

Heb je snel last van wasverzachter of vind je de geur te sterk? Citroensap verzacht het water op een natuurlijke manier, zonder kunstmatige toevoegingen. Zo blijft je kleding soepel en zacht, ook zonder de synthetische stoffen die in veel wasverzachters zitten. Dat is prettiger voor gevoelige huid én beter voor het milieu, omdat er minder chemische resten in het afvalwater terechtkomen.

Zo gebruik je het: voorbeeldwas

Wil je het zelf proberen? Zo doe je dat veilig:

Voor een volle trommel witte of lichte was giet je een half kopje citroensap (ongeveer 120 ml) in het vakje van de wasverzachter. Gebruik je gewone wasmiddel, maar sla extra bleek of wasverzachter over. Was op 40 graden en haal je was direct uit de machine zodra het programma klaar is.

Tot aan de laatste druppel uitgeperst...

.. dat lukt alleen met een goede juicer (ook voor sinaasappels!)

▼ Volgende artikel
Nieuwe Samsung Galaxy Z TriFold vouwt niet één, maar twee keer open
© Samsung
Huis

Nieuwe Samsung Galaxy Z TriFold vouwt niet één, maar twee keer open

Samsung breidt zijn reeks opvouwbare toestellen uit met de Galaxy Z TriFold, een smartphone die twee keer openklapt tot een 10-inch scherm. Het toestel combineert de draagbaarheid van een telefoon met het gebruiksgemak van een tablet en richt zich op gebruikers die onderweg willen werken of kijken op een groot scherm.

Wanneer hij is dichtgevouwen, is de TriFold nauwelijks dikker dan een gewone telefoon, met 3,9 millimeter op het dunste punt. Geopend ontvouwt zich een scherm zo groot als drie 6,5-inch smartphones naast elkaar. Daarmee is er ruimte voor meerdere apps tegelijk, bijvoorbeeld voor tekstverwerking, videobellen of browsen. De taakbalk onderin het scherm brengt recente apps snel terug in beeld, en Samsung heeft eigen apps zoals Mijn bestanden en Health aangepast voor het grote formaat.

De Galaxy Z TriFold draait op een aangepaste Snapdragon 8 Elite-chip en beschikt over een 200-megapixelcamera. De batterij van 5.600 mAh is in elk paneel geplaatst voor een betere balans en ondersteunt snelladen tot 45 watt. Samsung gebruikt voor dit model nieuwe scharnieren met een dubbele railstructuur, die het openen soepeler maken en de ruimte tussen de schermdelen verkleinen. Het frame bestaat uit versterkt aluminium en een titanium behuizing rond de scharnieren voor extra stevigheid zonder extra gewicht.

Voor werken en multitasken is DeX voortaan rechtstreeks op het toestel beschikbaar, zonder externe monitor. Gebruikers kunnen tot vier werkruimten tegelijk openen en apps tussen schermen slepen, eventueel met een aangesloten muis en toetsenbord. In combinatie met Galaxy AI-functies zoals Photo Assist en Browsing Assist kunnen bewerkingen, samenvattingen en vertalingen direct op het scherm worden uitgevoerd.

©Samsung

Het toestel is niet alleen bedoeld om mee te werken, maar ook voor ontspanning. Het hoofdscherm biedt een helderheid tot 1.600 nits, het coverscherm tot 2.600 nits, beide met een verversingssnelheid tot 120 Hz. Dankzij het Dynamic AMOLED 2X-paneel en de minimale vouwlijn moet beeldweergave vloeiend en scherp blijven.

De Galaxy Z TriFold verschijnt op 5 december 2025 in Zuid-Korea en later in onder meer China, Taiwan, Singapore, de Verenigde Arabische Emiraten en de Verenigde Staten. een prijs is nog niet bekend. Ook is helaas nog niet bekend wanneer de Samsung Galaxy Z TriFold in Nederland op de markt komt.

Samsung DeX

Met DeX verandert een Galaxy-telefoon in een soort desktopomgeving. Op de Z TriFold draait DeX zelfstandig, zonder monitor of pc. Gebruikers kunnen meerdere vensters openen, bestanden beheren en apps naast elkaar gebruiken – vergelijkbaar met een laptop.

©Samsung

Specs Samsung Galaxy Z TriFold

OnderdeelSpecificatie
Hoofdscherm10.0-inch QXGA+ Dynamic AMOLED 2X (2160x1584), 269 ppi, 1600 nits, 120 Hz adaptief (1–120 Hz)
Coverscherm6.5-inch FHD+ Dynamic AMOLED 2X (2520x1080, 21:9), 422 ppi, 2600 nits, 120 Hz adaptief (1–120 Hz)
Afmetingen gevouwen159.2 × 75.0 × 12.9 mm
Afmetingen open159.2 × 214.1 × 3,9 mm (scherm met simlade) / 4,2 mm (midden van het scherm) / 4,0 mm (scherm met zijknop)
Gewicht309 g
Camera achter – ultragroothoek12 MP, Dual Pixel AF, f/2.2, 1.4 μm, 120°
Camera achter – groothoek200 MP, Quad Pixel AF, OIS, f/1.7, 0.6 μm, 85°, 2x optical quality zoom
Camera achter – tele10 MP, PDAF, OIS, f/2.4, 1.0 μm, 36°, 3x optische zoom, 30x Space Zoom
Selfiecamera coverscherm10 MP, f/2.2, 1.12 μm, 85°
Selfiecamera hoofdscherm10 MP, f/2.2, 1.12 μm, 100°
ChipsetSnapdragon 8 Elite for Galaxy (3 nm)
Geheugen/opslag16 GB RAM | 512 GB of 1 TB opslag
MicroSDNiet ondersteund
Batterij5600 mAh (3-cels)
Bedraad laden45 W, ~50% in 30 min
Draadloos laden15 W Fast Wireless Charging 2.0
Wireless PowerShareJa
WaterbestendigheidIP48
Glas/metaalGorilla Glass Ceramic 2 (voor), keramisch-glas achter, titanium frame
BesturingssysteemAndroid 16 met One UI 8
Netwerk5G, LTE, Wi-Fi 7, Bluetooth 5.4
SensorenVingerafdruk (zijkant), accelerometer, barometer, gyro, geomagnetisch, hall, nabijheid, licht
BeveiligingSamsung Knox & Knox Vault
SIMTot twee nano‑SIM + multi‑eSIM
KleurCrafted Black